tag:blogger.com,1999:blog-16452185979737709072024-03-13T14:09:48.923+03:00Erkin ÖzalpUnknownnoreply@blogger.comBlogger51125tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-14797403188815296142020-12-21T21:06:00.003+03:002020-12-22T23:21:23.289+03:00Türkiye Sosyalist İktisat Kongresi: 2005 Bildirileri<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;"><a href="https://1.bp.blogspot.com/-Z_A8FUQwhX4/X-DhMB4AhTI/AAAAAAAAC1U/dyQlWbGKIzMBtwHAZcgQicn0szXn3wpQwCLcBGAsYHQ/s1235/kongre.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="1235" data-original-width="806" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-Z_A8FUQwhX4/X-DhMB4AhTI/AAAAAAAAC1U/dyQlWbGKIzMBtwHAZcgQicn0szXn3wpQwCLcBGAsYHQ/s320/kongre.jpg" /></a></div><br /><div><br /></div><div><i>Editörlüğünü yaptığım kitabın PDF dosyasını paylaşıyorum...</i></div><div><br /></div><div>17-18 Aralık 2005’te düzenlenen Türkiye Sosyalist İktisat Kongresi (KONGRE) için hazırlanan çağrılı bildiriler ile çalışma gruplarının katkılarından oluşan bu kitapta, dünya kapitalizmi ile Türkiye kapitalizminin sorunlarına ışık tutulurken, sosyalizmin olanakları tartışmaya açılıyor.</div><div><div><br /></div><div>Çağrılı bildiriler ile çalışma gruplarının raporları, Türkiye’de iktisadi düşüncenin tarihinden güncel iktisat politikalarına, işçi sınıfının yapısındaki değişmelerden dünyadaki ve ülkemizdeki alternatif arayışlarına, AB’ye üyelik sürecinin getiri ve götürülerinden sanayileşme politikalarına, dış iktisadi ilişkilerden bilim ve teknoloji politikalarına, işsizlik ile sağlık arasındaki ilişkilerden devlet-ekonomi ilişkilerine, geniş bir konu yelpazesini kucaklıyor.</div><div><br /></div><div>Sosyalizm koşulları altında ne tür bir planlama yaklaşımıyla ne tür sanayileşme politikalarının izleneceği, yeraltı kaynaklarının ne şekilde değerlendirileceği ve sosyalist emek sürecinin nasıl örgütleneceği de kitapta tartışılan konular arasında yer alıyor.</div><div><br /></div><div><b><a href="http://bit.ly/3mFWlFO" target="_blank">BURAYA TIKLAYARAK İNCELEYEBİLİR VE İNDİREBİLİRSİNİZ</a></b></div><div><br /></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b><span style="font-size: medium;">İçindekiler</span></b></div><div><br /></div><div>Sunuş</div><div><br /></div><div>soL Meclis adına Açış Konuşması</div><div>Mesut Odman</div><div><br /></div><div>Üniversite Konseyleri Derneği adına Açış Konuşması</div><div>İzzettin Önder</div><div><br /></div><div>ÇAĞRILI BİLDİRİLER</div><div><br /></div><div>Türkiye’de İktisadi Düşüncenin Temel Çizgisi Üzerine</div><div>Tevfik Çavdar</div><div><br /></div><div>Geçmişe Dönüşü Savunarak İleriye Gitmek</div><div>Korkut Boratav</div><div><br /></div><div>Üretim Sürecindeki Değişmeler ve İşçi Sınıfı</div><div>İlker Belek</div><div><br /></div><div>Sınıfsal Temeli Zayıf Alternatif Arayışlarının Sınırları</div><div>İzzettin Önder</div><div><br /></div><div>İktisat Öğretimi ve Alternatif Arayışları</div><div>Nihat Falay</div><div><br /></div><div>2001 Krizi Sonrasında Türkiye’de Değişenler, Değişmeyenler</div><div>Erinç Yeldan</div><div><br /></div><div>AB’ye Üyelik Sürecinin İktisadi ve Toplumsal Boyutları</div><div>Özgür Müftüoğlu</div><div><br /></div><div>Türkiye’de Sanayileşme ve Sosyalizm</div><div>Aziz Hatman</div><div><br /></div><div>Türkiye’nin Yeraltı Kaynakları ve Sosyalizm</div><div>Tahir Öngür</div><div><br /></div><div>Sosyalist Planlamada Yeni Olanaklar</div><div>Erkin Özalp</div><div><br /></div><div>ÇALIŞMA GRUPLARININ KATKILARI</div><div><br /></div><div>AB’nin İktisadi Temelleri ve Emekçiler</div><div>AB ÇALIŞMA GRUBU</div><div>EK: Uluslararası Sermaye Düzenlemeleri</div><div><br /></div><div>Kapitalizmde Bilim ve Teknoloji Politikaları</div><div>BİLİM ve TEKNOLOJİ POLİTİKALARI ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>Devlet-Ekonomi İlişkisinin Tartışılması</div><div>DEVLET-EKONOMİ İLİŞKİSİ ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>Dış Borç Sorunu ve Çözüm Yolları: Türkiye Örneği</div><div>DIŞ İKTİSADİ İLİŞKİLER ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>İşsizlik ve Sağlık</div><div>İŞSİZLİK ve SAĞLIK ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>Türkiye Sanayisi Nereye Gidiyor?</div><div>SANAYİ POLİTİKALARI ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>Sosyalist Emek Sürecinde Sosyalist Olan Nedir?</div><div>SOSYALİST EMEK SÜRECİ ÇALIŞMA GRUBU</div><div><br /></div><div>EKLER</div><div><br /></div><div>Kongre Programı</div><div><br /></div><div>Bir Başka İktisat İçin </div></div><div><br /></div><div><b><a href="http://bit.ly/3mFWlFO" target="_blank">BURAYA TIKLAYARAK İNCELEYEBİLİR VE İNDİREBİLİRSİNİZ</a></b></div><div><br /></div><div><div><br /></div><div>KONGRE DANIŞMA KURULU</div><div><br /></div><div>Ahmet Haşim Köse (Doç. Dr., Ankara Üniversitesi)</div><div>Ahmet Öncü (Doç. Dr., Sabancı Üniversitesi)</div><div>Alper Birdal (Araştırma Asistanı, Utah Üniversitesi-ABD)</div><div>Ayfer Eğilmez (Sendika Uzmanı, Petrol-İş)</div><div>Aziz Hatman (Dr., Metalurji Yüksek Mühendisi)</div><div>Burçak Özoğlu (Dr., Ankara Üniversitesi)</div><div>E. Ahmet Tonak (Prof. Dr., ODTÜ)</div><div>Erhan Karaçay (EMO İstanbul Şubesi YK üyesi)</div><div>Erinç Yeldan (Prof. Dr., Bilkent Üniversitesi)</div><div>Erkin Özalp (Yazar, İktisatçı)</div><div>İlker Belek (Doç. Dr., Akdeniz Üniversitesi)</div><div>İzzettin Önder (Prof. Dr., İstanbul Üniversitesi)</div><div>Korkut Boratav (Prof. Dr., Ankara Üniversitesi)</div><div>Mesut Odman (Yazar, İktisatçı)</div><div>Nail Satlıgan (İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi)</div><div>Nihat Falay (Prof. Dr., İstanbul Üniversitesi)</div><div>Perihan Sarı (Sendika Uzmanı, DİSK)</div><div>Özgür Müftüoğlu (Yrd. Doç. Dr., Marmara Üniversitesi)</div><div>Öztin Akgüç (İktisatçı, Yazar)</div><div>Tahir Öngür (Jeoloji Y. Mühendisi)</div><div>Tevfik Çavdar (Araştırmacı, Yazar)</div><div>Yücel Çağlar (Orman Mühendisi)</div><div><br /></div><div><br /></div><div>KİTAPTA KATKILARI BULUNAN</div><div>ÇALIŞMA GRUPLARININ ÜYELERİ</div><div><br /></div><div>Ali Somel (Ankara Üniv. SBF YL Öğr.), Alp Ergör (Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniv.), Attila Güney (Yrd. Doç. Dr., Mersin Üniv.), Aytek Soner Alpan (Ar-Gör, ODTÜ), Barış Karaağaç (Dokt. Öğr., York Üniv.), Belgin Ünal (Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniv.), Beyza Üstün (Doç. Dr., Yıldız Teknik Üniv.), Burak Gürbüz (Doç. Dr., Galatasaray Üniv.), Bülent Kılıç (Yrd. Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniv.), Çiçek Çavdar (Ar-Gör, İTÜ), Gamze Yücesan-Özdemir (Abant İ. Baysal Üniv.), Helin Dutağacı (Ar-Gör, Boğaziçi Üniv.), İlhami Alkan (Avukat, Dokt. Öğr., Kent Üniv.), Koray Çiftçi (Ar-Gör, Boğaziçi Üniv.), Metin Altıok (Yrd. Doç. Dr., Mersin Üniv.), Murat Özdemir (Abant İ. Baysal Üniv.), Ömer Emirkadı (Ar-Gör, Çanakkale Üniv.), Yasemin Özuğurlu (Yrd. Doç. Dr., Mersin Üniv.), Yücel Demiral (Yrd. Doç. Dr., Dokuz Eylül Üniv.), Yüksel Akkaya (Doç. Dr., Mersin Üniv.)</div></div><div><br /></div><div><b><a href="http://bit.ly/3mFWlFO" target="_blank">BURAYA TIKLAYARAK İNCELEYEBİLİR VE İNDİREBİLİRSİNİZ</a></b></div><div><br /></div><div><br /></div><div><div><b>KONGRE PROGRAMI</b></div><div><br /></div><div>17 ARALIK 2005 CUMARTESİ</div><div><br /></div><div>10.00-11.00: BİRİNCİ OTURUM (Oturum Başkanı: Erkin Özalp)</div><div><br /></div><div>AÇIŞ KONUŞMALARI</div><div>• soL Meclis adına açış konuşması / Mesut Odman</div><div>• Üniversite Konseyleri Derneği adına açış konuşması / İzzettin Önder </div><div><br /></div><div>İLK KONGRE SUNUŞLARI</div><div>• Türkiye'de İktisadi Düşüncenin Temel Çizgisi Üzerine / Tevfik Çavdar</div><div>• Türkiye'de İktisat Politikası Tartışmaları: Geçmişe Dönüşü Savunarak İleriye Gitmek / Korkut Boratav</div><div><br /></div><div><br /></div><div>11.30-13.00: DÜNYA KAPİTALİZMİ NEREYE GİDİYOR? </div><div>(Oturum Başkanı: Mesut Odman)</div><div><br /></div><div>• Devlet ve Sermaye İlişkisi Olarak Dünya Kapitalizminde Krizin </div><div>Dağılımı / Ahmet Haşim Köse-Ahmet Öncü</div><div>• Emperyalist Güçler Arasındaki İşbirliğinin ve Rekabetin Sınırları / </div><div>Nail Satlıgan</div><div>• Üretim Sürecindeki Değişmeler ve İşçi Sınıfı / İlker Belek</div><div><br /></div><div><br /></div><div>14.30-16.00: ÇALIŞMA GRUPLARI PANELİ </div><div>(Oturum Başkanı: Nihat Falay)</div><div><br /></div><div>Avrupa Birliği (Barış Karaağaç, Erkin Özalp, İlhami Alkan), Dış İktisadi İlişkiler (Burak Gürbüz, Erkin Özalp, Ömer Emirkadı), İktisat-Siyaset İlişkisi (Deniz Alca, Türkan Hançer, Yasemin Dildar), İşsizlik ve Sağlık (Alp Ergör, Belgin Ünal, Bülent Kılıç, Yücel Demiral) çalışma gruplarından birer temsilcinin katılımıyla...</div><div><br /></div><div>16.30-18.00: ALTERNATİF İKTİSAT POLİTİKASI ARAYIŞLARI </div><div>(Oturum Başkanı: İlker Belek)</div><div><br /></div><div>• "Küreselleşme" Kavramının İktisadi ve İdeolojik Anlamları / </div><div>E. Ahmet Tonak</div><div>• Sınıfsal Temeli Zayıf Alternatif Arayışlarının Sınırları / İzzettin Önder</div><div>• AB Bir Alternatif mi? AB İçinde Alternatif Yaratılabilir mi? / </div><div>Nikos Papaconstantinou (Yunanistan - Marksist Araştırmalar Merkezi YK üyesi)</div><div>• İktisat Eğitimi ve Alternatif Arayışları / Nihat Falay</div><div><br /></div><div><br /></div><div>18 ARALIK 2005 PAZAR</div><div><br /></div><div><br /></div><div>10.00-11.30: TÜRKİYE KAPİTALİZMİ NEREYE GİDİYOR? </div><div>(Oturum Başkanı: İzzettin Önder)</div><div><br /></div><div>• 2001 Krizi Sonrasında Türkiye Ekonomisinde Değişenler, Değişmeyenler / Erinç Yeldan</div><div>• AB'ye Üyelik Sürecinin İktisadi ve Toplumsal Boyutları / </div><div>Özgür Müftüoğlu</div><div>• Türkiye'de Sanayileşme ve Sanayisizleşme Dinamikleri / Ayfer Eğilmez</div><div>• Finans Sektöründe Yabancı Sermayenin Rolü / Öztin Akgüç</div><div><br /></div><div>13.00-14.30: ÇALIŞMA GRUPLARI PANELİ </div><div>(Oturum Başkanı: Ayfer Eğilmez)</div><div><br /></div><div>Bilim ve Teknoloji Politikaları (Beyza Üstün, Çiçek Çavdar, Helin Dutağacı, Koray Çiftçi), Devlet-Ekonomi İlişkisi (Attila Güney, H. Yasemin Özuğurlu, Metin Altıok, Yüksel Akkaya), İlaçta Sınai ve Fikri Mülkiyet (Ahmet Alpay Dikmen, Nurettin Abacıoğlu), Sosyalist Emek Süreci (Ali Murat Özdemir, Burçak Özoğlu, Gamze Yücesan-Özdemir), Türkiye'nin Sanayi Politikaları (Ali Somel, Alper Birdal, Aytek Soner Alpan) çalışma gruplarından birer temsilcinin katılımıyla...</div><div><br /></div><div>15.00-16.30: SOSYALİST KALKINMA STRATEJİLERİ </div><div>(Oturum Başkanı: Burçak Özoğlu)</div><div><br /></div><div>• Küba Ekonomisinin Sosyalizm Perspektifine Katkıları / </div><div>Ernesto Gomez Abascal (Küba Büyükelçisi)</div><div>• Türkiye'de Sanayileşmenin Önündeki Engel: Kapitalizm ve Biricik Alternatif Olarak Sosyalizm / Aziz Hatman</div><div>• Türkiye'nin Yeraltı Kaynakları ve Sosyalizm / Tahir Öngür</div><div>• Teknolojik Gelişmeler Işığında Sosyalist Planlamada Yeni Olanaklar / Erkin Özalp</div><div><br /></div><div>17.00-18.00: Forum ve Sonuç Bildirgesi'nin Açıklanması</div><div><br /></div><div><b><a href="http://bit.ly/3mFWlFO" target="_blank">BURAYA TIKLAYARAK İNCELEYEBİLİR VE İNDİREBİLİRSİNİZ</a></b></div><div><br /></div></div>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-30328425829997974082020-04-09T17:31:00.002+03:002020-06-07T17:00:57.011+03:00Gençlerle Baş Başa: Yapay Zekâ<i>Çıktı...</i><br />
<i><br /></i>
<a href="https://www.yordamkitap.com/genclerle-bas-basa-yapay-zeka"><b>https://www.yordamkitap.com/genclerle-bas-basa-yapay-zeka</b></a><br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-aeLG47WFKZM/XpqVSMCy6RI/AAAAAAAABrg/ILCRDEvYk4E1ZVYDVdobmuttoyAk0QrQQCLcBGAsYHQ/s1600/gbb-yz.jpg" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="960" data-original-width="635" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-aeLG47WFKZM/XpqVSMCy6RI/AAAAAAAABrg/ILCRDEvYk4E1ZVYDVdobmuttoyAk0QrQQCLcBGAsYHQ/s320/gbb-yz.jpg" width="211" /></a></div>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
</div>
<br />
<b>Arka kapak yazısı: </b><br />
<br />
Yapay zekâ son yıllarda (yeniden) popülerlik kazanmasını neye borçlu? Makine öğrenmesi nasıl gerçekleşiyor? İnsanların yaptığı her şeyi makinelere yaptırmak mümkün mü? Bunu istemeli miyiz? Google, Facebook, Amazon gibi şirketler yapay zekâyı hangi amaçlarla kullanıyor? Wikipedia’nın farkı ne? Yapay zekânın insanlığa daha fazla yarar sağlaması için neler yapılmalı? Kolektif zekâ neden önemli?<br />
<br />
Erkin Özalp, bu kitabında, yapay zekâ alanındaki güncel gelişmeleri, yapay zekâ ile insan zekâsı arasındaki farkları, teknoloji şirketlerinin tercihlerini ve yapay zekânın geleceğini ele alıyor.<br />
<br />
Makine çevirisi, sürücüsüz otomobil teknolojileri, robotlar, botlar, kişisel bilgilerimizin toplanma ve kullanılma yöntemleri, yeni çalışma biçimleri, teknolojik gelişmelerin işsizliğe yol açmasının nedenleri, evrensel temel gelir ve çalışmanın geleceği gibi konular üzerinde de duran Özalp’e göre, insanlarla makineler arasındaki ilişkileri bugünkünden farklı şekillerde kurmak mümkün ve gerekli.<br />
<br />
Gençlerle baş başa vererek hazırlanmış olan bu çalışma, yapay zekâya ilgi duyan her yaştan okura hitap ediyor.<br />
<div>
<br />
<b><a href="https://www.yordamkitap.com/genclerle-bas-basa-yapay-zeka">https://www.yordamkitap.com/genclerle-bas-basa-yapay-zeka</a></b></div><div><br /></div><div><br /></div><div><b><a href="https://erkinozalp.blogspot.com/p/genclerle-bas-basa-yapay-zeka-hakknda.html"><font size="4">Gençlerle Baş Başa: Yapay Zekâ hakkında yazılanlar</font></a></b></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-82201489777536776722020-04-09T17:16:00.000+03:002020-04-13T11:31:12.678+03:00Friedrich Engels - Ütopyadan Bilime Sosyalizmin Gelişimi<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title></title>
</head>
<body>
Almancadan Çeviren: Erkin Özalp, Yordam Kitap, Aralık 2018<br>
<br>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a
href="https://3.bp.blogspot.com/-a1ykyZYtI98/XpQhJcIM78I/AAAAAAAABqs/VPe7w1u7TVUee16MM4x8Yfq1NqDXmBP-wCLcBGAsYHQ/s320/utopya-bilim.jpg"
imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img
src="https://3.bp.blogspot.com/-a1ykyZYtI98/XpQhJcIM78I/AAAAAAAABqs/VPe7w1u7TVUee16MM4x8Yfq1NqDXmBP-wCLcBGAsYHQ/s320/utopya-bilim.jpg"
data-original-width="381" data-original-height="600"
width="203" height="320" border="0"></a></div>
<br>
<b>Arka kapak yazısı:</b><br>
<blockquote class="tr_bq">
“Modern sosyalizm, içeriği bakımından, her şeyden önce, bir yandan
mülk sahipleri ile mülksüzler, kapitalistler ile ücretli emekçiler
arasındaki günümüz toplumunda hüküm süren sınıf karşıtlıklarının,
diğer yandan da üretimde hüküm süren anarşinin kavranmasının
ürünüdür.”<br>
<br>
Engels’in bu cümleyle başlayan eseri, Karl Marx’ın sözleriyle,
“bir <i>bilimsel sosyalizme giriş</i> metni oluşturdukları
söylenebilecek olan” pasajlardan oluşuyor.<br>
<br>
Marksizm, Fransız aydınlanmacılığının bir devamı mıdır? Ütopyacı
sosyalizm anlayışlarından nerelerde ayrılır, bunların hangi
özelliklerini sahiplenir? Felsefeye ve doğa bilimlerine nasıl
yaklaşır? Materyalist tarih anlayışının ayırt edici özellikleri
nelerdir? İnsanlığın zorunluluk dünyasından özgürlük dünyasına
sıçrayışı nasıl gerçekleşecek? Proletarya hareketinin teorik
ifadesi olan bilimsel sosyalizmin bu konudaki görevi nedir?<br>
<br>
<i>Ütopyadan Bilime Sosyalizmin Gelişimi</i>, Marksizmle ilgili
temel soruların pek çoğunu yanıtladığından, farklı dillere en
çabuk çevrilen Marksist klasiklerden biri olmuştu. <br>
</blockquote>
<br>
<b>E-kitap olarak (PDF) indirebilirsiniz: </b><br>
<b><br>
</b>
<b><a href="https://bit.ly/3e5dVQF" target="_blank">indirin</a></b><br>
<br>
<b>Satın almak için <a
href="https://www.yordamkitap.com/utopyadan-bilime-sosyalizmin-gelisimi">tıklayın</a></b><br>
</body>
</html>
Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-82678515168219738842020-04-09T17:09:00.000+03:002020-04-13T11:25:47.852+03:00Karl Marx-Friedrich Engels - Gotha ve Erfurt Programları Üzerine<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title></title>
</head>
<body>
Derleyen ve Almancadan Çeviren: Erkin Özalp, Yordam Kitap, Aralık
2017<br>
<br>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<br>
</div>
<div align="center"><a
href="https://4.bp.blogspot.com/-GQSfg4bRxY8/XpQhyFVspvI/AAAAAAAABq0/dSWJYXLrhnEJyJOCo1DJvUoCt7i7yNLgwCLcBGAsYHQ/s1600/gotha-erfurt.jpg"
imageanchor="1"><img
src="https://4.bp.blogspot.com/-GQSfg4bRxY8/XpQhyFVspvI/AAAAAAAABq0/dSWJYXLrhnEJyJOCo1DJvUoCt7i7yNLgwCLcBGAsYHQ/s320/gotha-erfurt.jpg"
data-original-width="670" data-original-height="973"
width="220" height="320" border="0"></a><br>
</div>
<br>
<b>Arka kapak yazısı:</b><br>
<blockquote class="tr_bq">
“Kapitalist toplum ile komünist toplum arasında, birinin diğerine
devrimci dönüşüm dönemi yer alır. Buna siyasal bir geçiş dönemi de
karşılık gelir ve söz konusu geçiş döneminin devleti, <i>proletaryanın
devrimci
diktatörlüğünden</i> başka bir şey olamaz.” <br>
<br>
Marx ile Engels’in Alman işçi sınıfı partisinin farklı program
taslakları ve programları hakkındaki eleştirel
değerlendirmelerinin yer aldığı yazı ve mektupları, program
sorununa nasıl baktıklarını göstermenin yanı sıra, işçi sınıfının
iktisadi kurtuluş mücadelesi ve bunun siyasal mücadeleyle
ilişkisi, proletarya diktatörlüğü, kapitalist toplumdan komünist
topluma geçiş süreci, işçi sınıfı enternasyonalizmi gibi pek çok
başlıktaki yaklaşımlarına da açıklık kazandırıyor. <br>
<br>
<i>Gotha ve Erfurt Programları Üzerine</i>, Marksizmin
Almanya’daki gelişim tarihine de ışık tutan bir derleme. Alman
işçi sınıfı partisinin yöneticileri, Marx ile Engels’in pek çok
konudaki görüşlerini ancak uzun süren tartışmalar ve iç
mücadeleler sonrasında benimsemişti. <br>
<br>
Derlemede ayrıca, Marksizmin kurucularının eleştirilerine konu
olan program taslaklarına, bu metinlerin son hâllerine ve
tartışmalar sırasında anılan bazı önemli belgelere yer veriliyor.
<br>
</blockquote>
<br>
<b>E-kitap olarak (PDF) indirebilirsiniz: </b><br>
<b><br>
</b>
<b><a href="https://bit.ly/2Xm3Poz" target="_blank">indirin</a></b><br>
<br>
<b>Satın almak için <a
href="https://www.yordamkitap.com/gotha-ve-erfurt-programlari-uzerine">tıklayın</a></b><br>
</body>
</html>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-72587564543456043732020-04-02T21:18:00.002+03:002022-07-25T17:56:18.578+03:00haberveriyorum.net ile Eşitlikçi Forum'a ne oldu?<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-Uc1XVpg5t5E/XoYrKe4AfVI/AAAAAAAABm0/8HCrGpAzzR8uJgXdLxed__INdU9nB9-_wCLcBGAsYHQ/s1600/hbv-ef.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="370" data-original-width="370" height="320" src="https://1.bp.blogspot.com/-Uc1XVpg5t5E/XoYrKe4AfVI/AAAAAAAABm0/8HCrGpAzzR8uJgXdLxed__INdU9nB9-_wCLcBGAsYHQ/s320/hbv-ef.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
Fişlerini çektik! Ama dilerseniz eski yazıların tümüne erişebilirsiniz…<br />
<br />
2009-2010 yıllarında aktif olan, Ali Mert’le birlikte moderatörlüğünü yaptığımız haberveriyorum.net sitesini de, 2013-2014 yıllarında aktif olan, Ali Mert ve Ergun Çağlayan’la birlikte moderatörlüğünü yaptığımız Eşitlikçi Forum (esitlikciforum.net) sitesini de, maddi nedenlerle kapattık. Ama bunu yapmadan önce bu sitelerdeki tüm yazıları kaydettik.<br />
<br />
haberveriyorum.net’teki eski yazılara erişmek için şu dosyayı indirebilirsiniz:<br />
<br />
<a href="https://drive.google.com/file/d/0Bw5EXQ65JOdzMmIzMzM1OWQtMWJmZC00ZmMzLTg3NGMtMjlhNGVhZTI5M2Qx/view?usp=sharing&resourcekey=0-6aPt3jMg_zsPZ4ZtN6WdBQ"><b>haberveriyorum.net-indir</b></a><br />
<br />
Buradaki zip’li dosyayı indirip açtıktan sonra, içindeki index dosyasına tıklayacaksınız. Ne yazık ki, bu resimsiz versiyonda, tarayıcınız eski siteye erişmeye çalışacağından, internet bağlantınızı kesmeniz gerekecek. Ama ilgilendiğiniz sayfalar bir kez açıldığında internete hemen yeniden bağlanabilirsiniz.<br />
<br />
Eşitlikçi Forum’daki eski yazılara erişmek için şu dosyayı indirebilirsiniz:<br />
<br />
<a href="https://drive.google.com/file/d/1cE8O_TfRY8CRNqq1Cb-_E2Bf9ekIb1h-/view?usp=sharing"><b>Eşitlikçi Forum-indir</b></a><br />
<br />
Bu kez, zip’li dosyayı indirip açtıktan sonra, index dosyasına tıklamanız yetecek, çünkü resimleri de indirmiş olacaksınız.<br />
<br />
Diğer yandan, ilgili sitelerdeki yazılarımın bir bölümünü burada paylaşıyorum. Bkz.: <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/p/yazlar.html"><b>Yazılar</b></a><br />
<br />
Ali Mert arkadaşımızın paylaşacağı yazılar için bkz.: <a href="https://alihalukimeryuz.blogspot.com/"><b>Ali Mert’in blog’u</b></a><br />
<br />
Ergun Çağlayan da bir blog açtığında bunun bilgisini buraya ekleyeceğim.<br />
<br />
Bu vesileyle, haberveriyorum.net’e ve Eşitlikçi Forum’a katkıda bulunmuş olan herkese çok teşekkür ediyorum!<br />
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-64365004137200768892020-04-02T18:06:00.002+03:002020-04-03T16:28:23.283+03:00Sosyalist solun seçim bilançosu<div class="post">
<div class="message">
<div style="text-align: left;">
<i><b>Eşitlikçi Forum yazıları</b></i></div>
<div style="text-align: left;">
<i><br /></i></div>
<div style="text-align: left;">
<b>1 Nisan 2014</b></div>
<div align="right">
<em><br /></em></div>
<div align="right">
<em><br /></em></div>
<div align="right">
<em>Aşağıdaki yazı YSK’nın açıkladığı kesin sonuçlara göre yeniden düzenlenmiştir.</em></div>
<br />
30 Mart 2014 yerel seçimlerine “Gezi ruhu”nu temsil etme iddiasıyla
giren sosyalist partiler, tam olarak hangi sonuçları elde etti? Bu
yazıda, bünyesinde farklı sosyalist parti ve örgütleri barındıran HDP’yi
bir kenara bırakarak, asıl olarak ÖDP’nin ve TKP’nin elde ettiği
sonuçlar üzerinde duracağım.<br />
<br />
Öncelikle, sosyalist partilerin oy oranlarının yıllar içinde ne
şekilde değiştiğine bakalım (bu yazıdaki 2014 seçimleriyle ilgili tüm
veriler <a href="https://sonuc.ysk.gov.tr/module/GirisEkrani.jsf" target="_blank">YSK’nın sitesinden</a>):<br />
<br />
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a href="https://1.bp.blogspot.com/-xpOmGe3yhFs/XoTSVxY09EI/AAAAAAAABlk/3Q3hUbiNHzAFSo-0KGc2D_j41p3nNNpiwCLcBGAsYHQ/s1600/secim.jpg" imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img border="0" data-original-height="247" data-original-width="328" height="240" src="https://1.bp.blogspot.com/-xpOmGe3yhFs/XoTSVxY09EI/AAAAAAAABlk/3Q3hUbiNHzAFSo-0KGc2D_j41p3nNNpiwCLcBGAsYHQ/s320/secim.jpg" width="320" /></a></div>
<br />
<div style="text-align: center;">
</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<em>Y: Yerel seçimler, il genel meclisi (2014 için il genel meclisi
ve belediye meclisi) oyları / * HADEP çatısı altındaki ittifaka katıldı /
** DEHAP çatısı altındaki ittifaka katıldı / *** SHP çatısı altındaki
ittifaka katıldı / + Ortak bağımsız aday çalışmasına katıldı / ++ Eksik
aday gösterdi / +++ Seçimlere katılmasına izin verilmedi. / ++++
Seçimlere HDP çatısı altında katıldı.</em></div>
<br />
<br />
Kuşkusuz, sosyalist partilerin farklı seçimlerde gösterdikleri
bağımsız adayların oyları hesaba katılmadığından, yukarıdaki tablo
eksikli. Ama son seçimlerde ÖDP de TKP de il genel meclisi ve belediye
meclisi seçimlerinde bağımsız aday çıkarmadığından, özellikle 1999
yılına göre çok belirgin bir gerilemenin yaşandığı da açık.<br />
<br />
Bundan önceki tüm seçimlerde olduğu gibi son seçimlerde de, sosyalist
partilere oy vermeyi düşünenlere, “oyları bölmeyin” çağrıları yapıldı.
30 Mart seçimlerinde bu çağrıların daha fazla yankı bulduğu da iddia
edilebilir. Ama herhalde, ortada açıkça tartışılması ve dersler
çıkarılması gereken “bağzı” sorunların bulunduğu kesin!<br />
<br />
Eğer sosyalist örgütler (Gezi Direnişine rağmen ortaya çıkan)
yukarıdaki tablo ve asıl önemlisi bu tablodan çıkaracakları somut
dersler hakkında ikna edici açıklamalar yap(a)mazsa, bu yüzden
yaşayabilecekleri “iç sorun”ları (her zamanki gibi) bertaraf etseler
bile, Türkiye’deki “yok sayılabilir” güçler arasında yer aldıkları
izlenimini daha bir pekiştirecektir.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Dersim’de olup bitenler</strong><br />
<br />
Kuşkusuz, seçim bilançosu, Türkiye genelindeki il genel meclisi ve
belediye meclisi oylarından ibaret değil. Umut veren gelişmeler de
yaşandı.<br />
<br />
Örneğin, sosyalist kadroları heyecanlandırmanın ötesinde medyanın da
ilgisini çektiği üzere, Dersim’in Ovacık ilçesinde, bir “komünist” aday
seçim kazandı! TKP’den aday olan Fatih Mehmet Maçoğlu’nun bu başarısı,
yerel seçimlerde elde edilebilecek olan somut başarıların ülke gündemine
girmek açısından da anlam taşıyabileceğini somut olarak gösterdi.<br />
<br />
<br />
<div align="center">
<strong>Ovacık’ta en fazla oy alanlar</strong></div>
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td>Parti</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>TKP</strong></td>
<td><div align="right">
<strong>656</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>36,06</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>BDP</td>
<td><div align="right">
607</div>
</td>
<td><div align="right">
33,37</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>CHP</td>
<td><div align="right">
281</div>
</td>
<td><div align="right">
15,45</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>AKP</td>
<td><div align="right">
227</div>
</td>
<td><div align="right">
12,48</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Dersim’in bir başka ilçesi olan Mazgirt’te ise, ÖDP’den aday gösterilen Tekin Türkel belediye başkanlığına seçildi.<br />
<br />
<div align="center">
<strong>Mazgirt’te en fazla oy alanlar</strong></div>
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td>Parti</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>ÖDP</strong></td>
<td><div align="right">
<strong>361</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>41,07</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>BDP</td>
<td><div align="right">
332</div>
</td>
<td><div align="right">
37,77</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>AKP</td>
<td><div align="right">
79</div>
</td>
<td><div align="right">
8,99</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>CHP</td>
<td><div align="right">
70</div>
</td>
<td><div align="right">
7,96</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Tekin Türkel, 2009 yerel seçimlerinde, Mao/İbrahim Kaypakkaya
çizgideki Demokratik Haklar Federasyonu (DHF) tarafından EMEP’ten aday
gösterilerek belediye başkanı olmuştu.<br />
Hem TKP’nin hem de ÖDP’nin Dersim’deki adayları, aslında, asıl
olarak, DHF’nin adayları.<br />
DHF’nin başını çektiği Dersim Demokratik Halk
Dayanışması, bu seçimlerde, adaylarını şu şekilde göstermişti:<br />
<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.45pt;">
“Dersim Bağımsız Belediye Başkan Adayı Ali Tacar (Bağımsız aday olarak giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Dersim İl Genel ve Belediye meclis üyeleri (TKP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Ovacık Belediye Başkan Adayı Mehmet Fatih Maçoğlu (TKP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Hozat Belediye Başkan Adayı Kahraman Kılıç (TKP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Mazgirt Belediye Başkan Adayı Tekin Türkel (ÖDP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Pülümür İl Genel Meclis Üyesi Erdal Duman (TKP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Nazimiye İl Genel Meclis Üyesi Alişer Timurtaş, Alattin Eker (TKP çatısı altında giriyor)</div>
<div style="margin-left: 35.45pt;">
Nazimiye Belediye Meclis Üyesi Adayları Pakize Durgun, Ümit Gürbüz, Gönül Gökbaş (TKP çatısı altında giriyor)” (<a href="http://www.demokratikhaklarfederasyonu.org/haberler/ddhd-ve-dhf-secimlerden-cekilmedi.html">Kaynak</a>)</div>
<br />
<br />
Dolayısıyla, TKP’nin Dersim’deki il genel meclisi seçimlerinde yüzde
8,92’lik bir oy oranına ulaşması da, asıl olarak, DHF ile yapılan
işbirliğinin bir ürünü. Tabii bu durum, Dersim’de elde edilen sonuçları
hiçbir şekilde değersizleştirmez. Dahası, DHF’nin Dersim’de bu denli
güçlü olabilmesinin nedenlerini de ayrıca ele almakta yarar olacaktır.<br />
<br />
DHF’nin diğer adaylarının elde ettikleri sonuçlar şöyle:<br />
<br />
<br />
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td>Yer</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Dersim</td>
<td><div align="right">
2.290</div>
</td>
<td><div align="right">
13,41</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Hozat</td>
<td><div align="right">
657</div>
</td>
<td><div align="right">
30,22</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Bu arada, 2009 seçimlerinde Dersim’in Pertek ilçesinde bağımsız aday olup seçildikten sonra EMEP’e geçen Kenan Çetin,
bu kez, EMEP’in politikalarıyla uyumlu olarak, HDP’den aday oldu. Ama
yüzde 35,45 oranında oy almasına karşın, CHP’nin yüzde 22,40 oranında oy
aldığı başkanlık seçimini, yüzde 40,52’lik oy oranıyla AKP kazandı.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Görece yüksek oy oranlarına ulaşılan yerler</strong><br />
<br />
TKP’nin 2011 seçimleri öncesinde halktan istediği “500 bin oy”, yüzde
1,16’lık bir oy oranına karşılık geliyordu. Ama yalnızca 65 bin oy
alınabilmişti. 2014 seçimlerinde, beklentilerle sonucun bu ölçüde
farklılaşmasının somut örneği, Defne’deki seçim çalışmalarıydı.
Çok sayıda TKP üyesi ve bu çalışmalardan etkilenen çok sayıda parti
dostu, Hatay’ın bu ilçesinde belediye başkanlığına aday gösterilen Sevra
Baklacı’nın kazanacağından (neredeyse) emindi. Aynı ilçede ayrıca,
Halkevleri’nin de desteklediği, ÖDP çatısı altında seçime giren bir
“ortak aday” vardı. ÖDP yöneticilerine göre, onun kazanma olasılığı daha
yüksekti!<br />
<br />
ÖDP’den aday gösterilen ve kazanma şansı olduğu iddia edilen Malik
Kılıç, oyların yalnızca yüzde 1,07’sini alabildi. Sevra Baklacı, açık
arayla daha yüksek bir oy oranına ulaştı: Yüzde 7,63. Ama Baklacı’nın oy
oranı Kılıç’ınkinin 7,1 katıyken, CHP adayının oy oranı
Baklacı’nınkinin 10,8 katı:<br />
<br />
<br />
<div align="center">
<strong>Defne’de en fazla oy alanlar</strong></div>
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td colspan="2"><div align="center">
<strong>Belediye Başkanlığı</strong></div>
</td>
<td colspan="2"><div align="center">
Belediye Meclisi Üyeliği</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Parti</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>CHP</td>
<td><div align="right">
66.419</div>
</td>
<td><div align="right">
82,09</div>
</td>
<td><div align="right">
66.480</div>
</td>
<td><div align="right">
82,21</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>TKP</strong></td>
<td><div align="right">
<strong>6.170</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>7,63</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>4.613</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>5,70</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>İP</td>
<td><div align="right">
3.211</div>
</td>
<td><div align="right">
3,97</div>
</td>
<td><div align="right">
3.645</div>
</td>
<td><div align="right">
4,51</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>AKP</td>
<td><div align="right">
2.681</div>
</td>
<td><div align="right">
3,31</div>
</td>
<td><div align="right">
2.789</div>
</td>
<td><div align="right">
3,45</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>ÖDP</strong></td>
<td><div align="right">
<strong>865</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>1,07</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>1.368</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>1,69</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>HDP</td>
<td><div align="right">
666</div>
</td>
<td><div align="right">
0,82</div>
</td>
<td><div align="right">
779</div>
</td>
<td><div align="right">
0,96</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Herhalde her iki partinin yöneticilerinin de Defne’deki bu orantısız
sonuçlar hakkında ikna edici bazı açıklamalar yapması gerekir...<br />
<br />
Bu arada, Sevra Baklacı 6,170 oy alırken TKP’nin belediye meclisi seçimlerindeki oylarının 4,613’te kalması dikkat çekici.<br />
<br />
Defne’deki temel sorun, yaratılan beklenti düzeyinin aşırı yüksek
olmasıydı. Yoksa, sosyalist solun güçlerini belirli yerelliklerde
yoğunlaştırarak yüksek oy oranlarına ulaşmaya çalışması, tabii ki başlı
başına anlamlı. Ve bu açıdan bakıldığında, hayal kırıklığına yol açmış
olsa bile, komünist bir adayın yüzde 7,63’lük bir oy oranına ulaşmış
olması elbette önemli bir başarı!<br />
<br />
ÖDP, benzer bir başarıyı, Hopa’daki, ülke gündemine pek fazla
sokamadığı çalışmasıyla kazandı. Artvin’in bu ilçesinde, ÖDP adayı Enver
Korzay, yüzde 7,42’lik bir oy oranına ulaştı.<br />
<br />
<br />
<div align="center">
<strong>Hopa’da en fazla oy alanlar</strong></div>
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td>Parti</td>
<td><div align="center">
Oy sayısı</div>
</td>
<td><div align="center">
Oy oranı (%)</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>AKP</td>
<td><div align="right">
4.546</div>
</td>
<td><div align="right">
40,35</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>CHP</td>
<td><div align="right">
4.523</div>
</td>
<td><div align="right">
40,15</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>ÖDP</strong></td>
<td><div align="right">
<strong>836</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>7,42</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>HDP</td>
<td><div align="right">
624</div>
</td>
<td><div align="right">
5,54</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Bunların dışında, ÖDP’nin de desteklediği adaylar, Fındıklı, Tonya ve
Avanos’ta, CHP çatısı altında seçime girmişti. Nevşehir’in Avanos
ilçesinde, 3.402 oy alan CHP adayı, AKP adayını kıl payı farkla geçerek
başkan seçildi (yüzde 39,75’e yüzde 39,67). Rize’nin Fındıklı ilçesinde
AKP birinci (yüzde 46,56), CHP 2.818 oyla ikinci (%44,12) oldu.
Trabzon’un Tonya ilçesinde de AKP belediye başkanlığını alırken (yüzde
53,49), CHP 4.031 oyla (% 39,61) ikinci sırada kaldı.<br />
<br />
<br />
<strong>Diğer belediye başkanlığı seçimlerinden bazılarında durum</strong><br />
<br />
Bunları bir tablo olarak sunayım:<br />
<br />
<br />
<table align="center" border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><strong>Parti</strong></td>
<td><strong>Yer</strong></td>
<td><div align="center">
<strong>Oy sayısı</strong></div>
</td>
<td><div align="center">
<strong>Oy oranı (%)</strong></div>
</td>
<td><div align="center">
<strong>2009’daki oy oranı (%)</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>İstanbul Büyükşehir</td>
<td><div align="right">
7.523</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,09</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,11</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>İzmir Büyükşehir</td>
<td><div align="right">
2.245</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,09</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,28</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>Bursa Büyükşehir</td>
<td><div align="right">
1.006</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,06</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,18</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>Denizli</td>
<td><div align="right">
255</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,04</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,05</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>Sakarya</td>
<td><div align="right">
354</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,06</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,11</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>Hatay-Samandağ</td>
<td><div align="right">
259</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,42</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>TKP</td>
<td>Uşak</td>
<td><div align="right">
49</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,04</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,10</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>ÖDP</td>
<td>Uşak</td>
<td><div align="right">
263</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,22</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>ÖDP</td>
<td>Kırşehir</td>
<td><div align="right">
65</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,09</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>ÖDP</td>
<td>İstanbul-Silivri</td>
<td><div align="right">
91</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,10</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>ÖDP</td>
<td>Muğla-Bodrum</td>
<td><div align="right">
144</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>0,17</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>ÖDP</td>
<td>Hatay-Arsuz</td>
<td><div align="right">
1347</div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>2,86</strong></div>
</td>
<td><div align="right">
<strong>-</strong></div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<div style="clear: both;">
</div>
<br />
<br />
Bu arada, Ankara’da, EHP, Halkevleri, ÖDP ve TKP’nin ortak adayı olan
Kaya Güvenç’in toplam oy sayısı 2.537, oy oranı ise yüzde 0,08. 2009
yılında, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı seçimlerine tek başına
giren TKP, 2.270 oyla, geçerli oyların yüzde 0,09’unu almıştı.
Anlaşıldığı kadarıyla, tek başına “solun ortak adayı” çıkarmak yeterli
olmuyor; söz konusu adayın daha başka “ikna edici” hedefler de ileri
sürebilmesi gerekiyor...<br />
<br />
<br />
<strong>Meclis üyeliği seçimleri hakkında...</strong><br />
<br />
“Tatava yapma, bas geç”çiliğin etkili olduğu 30 Mart seçimlerinde,
sosyalist sol, il genel meclisi ve belediye meclisi seçimlerine
odaklansaydı, belki de, biraz daha farklı bir tablonun ortaya çıkmasını
sağlayabilirdi. Ne de olsa, seçimlerin odak noktasında, meclis
üyelikleri değil belediye başkanlıkları vardı. Tam da bu sayede, meclis
üyeliklerinin sağlayacağı “denetleme” olanakları üzerinde daha fazla
durulabilir ve sosyalist adaylara oy verilmesi çağrısı
öne çıkarılabilirdi. Ama benim görebildiğim kadarıyla, TKP, meclis üye
adaylarıyla ilgili propaganda çalışmalarına çok geç başlar ve bu
çalışmaları sırasında pek fazla somut vaatte bulunmazken, ÖDP, yine
hayli geç başladığı meclis üyelikleri hakkındaki propaganda
faaliyetlerinde, daha ikna edici olabilecek şeyler söylemesine karşın,
bunları yeterince yaygınlaştırmayı başaramadı.<br />
<br />
<br />
<strong>Halkevleri’nin muhtar adayları</strong><br />
<br />
Halkevleri, <a href="http://www.sendika.org/2009/03/ankara-kocaeli-ve-hopada-halkin-muhtar-adaylari-secildi/">2009 yerel seçimlerinde</a> olduğu gibi bu yerel seçimlerde de, “‘Halkın Muhtarları’nı seçtirelim” çalışması yürüttü ve yine <a href="http://www.halkevleri.org.tr/guncel/gezi-ruhu-batikent-te-sandiktan-cikti">bazı muhtarlıkları kazandı</a>.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Bazı sonuçlar</strong><br />
<br />
Yukarıdaki bilançoda eksik bıraktıklarım elbette vardır (ve belki de
çoktur)... Bu yazıya gelecek olan yorumlar, bu eksikliklerin
giderilmesine katkıda bulunabilir. Ayrıca, kesin seçim sonuçlarını
yazıya ekleyeceğim.<br />
<br />
Ama genel tablonun az çok netleşmiş olduğu kanısındayım.<br />
<br />
Benim ulaştığım sonuçlardan bazıları şöyle:<br />
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
1) Seçimlerde, en azından bazı yerelliklerde başarıya odaklanmak önemlidir. (Bkz. Ovacık ve Mazgirt örnekleri.)</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br />
2) Seçimlerde, en azından bazı yerelliklerde somut kazanımlar
elde etmek için gerçekten çaba harcandığında, dikkat çekici oy
oranlarına ulaşılabilir. (Bkz. Defne ve Hopa örnekleri.)</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br />
3) Seçimlerde, genel geçer sosyalizm propagandasıyla elde
edilebilecek olan kazanımlar hayli sınırlıdır. (Bkz. ÖDP’nin ve TKP’nin
oy oranları.)</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br />
4) Seçimlerde, herhangi bir somut sonuç doğuramayacağı bilinerek
yürütülen çalışmaların mutlak başarısızlıklara uğrama olasılığı çok
yüksektir. (bkz. İstanbul ve Ankara örnekleri.) (Not: Ankara’daki “ortak
sol aday” çalışmasını ben de önemsemiş ve bu çalışmanın daha olumlu
sonuçlar doğurmasını ummuştum.)</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br />
5) “Örgütlenin” çağrısı, somut ve inandırıcı hedefler tarif
edilmediğinde, örnek gösterilebilecek kazanımlar elde edilemediğinde,
sosyalist sol açısından, hiçbir işe yaramıyor. (Gezi Direnişi öncesinde,
sosyalist sol, sürekli olarak “örgütlenme” çağrıları yapıyordu. Pek
fazla başarıya ulaşılamadı. Gezi Direnişi sırasında, sosyalist sol, yine
“örgütlenme” çağrıları yaptı. Yine pek fazla başarıya ulaşılamadı. Bu
konudaki başarısızlığın en son somut kanıtı, 30 Mart seçimlerinde alınan
oylar. Ve 30 Mart seçimleri sonrasında da, aynı şekilde “örgütlenme”
çağrıları yapılıyor. İyi ama, hangi somut ve inandırıcı hedefler
doğrultusunda örgütlenilecek?)</div>
<br />
Her şey sandık değil elbette. Sosyalist solun, seçimlerde elde ettiği
sonuçlar ne olursa olsun, bu ülkede belirli bir ideolojik etki gücüne
sahip olduğu da açık. Ama seçimlerde yüzde 1’lik oy oranına yaklaşmak
şöyle dursun, binde 1’lere doğru gerileyen sosyalist örgütlerin ciddi
bir inandırıcılık sorunu yaşadıkları da bir o kadar açık.<br />
<br />
Kanımca, eğer mevcut sosyalist örgütler ciddi iç muhasebeler yapıp
bunların sonuçlarını halkla açıklıkla paylaşmazsa, farklı bir düzen için
mücadele edebilecek olanların, mevcut sosyalist örgütlerden bağımsız
yollar aramaları kaçınılmaz.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Bu yazıda yeterince üzerinde duramadığım kimi konuları tartıştığım yazılarımdan bazıları şunlardı: </strong><br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a><br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html">Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?</a><br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/defneden-secim-calsmas-dersleri-ve-bir.html">Defne’den seçim çalışması dersleri</a><br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
matematikçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 13:23</div>
</div>
<div class="message">
Bir ek yapayım; TKP yalnızca belediye meclislerine
aday gösterdi. Yani köylerden çıkabilecek oylar sayılmadı. ÖDP ise İl
Genel Meclisi'nden adaylar göstermesine rağmen TKP'nin aksine tüm
ilçelerde aday göstermedi.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 13:31</div>
</div>
<div class="message">
TKP il genel meclisleri için de aday gösterdi:<br />
<br />
<a href="http://www.tkp.org.tr/dosyalar/tkp/tkp_2014yerelsecimadaylari_0.pdf" target="_blank">http://www.tkp.org.tr/dosyalar/tkp/tkp_2...lari_0.pdf</a></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 16:56</div>
</div>
<div class="message">
samandağ bilgisi yanlış samandağında alınan oy başkanlığa 250 meclise 300 dür..</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 18:18</div>
</div>
<div class="message">
çıkardığınız bilanço ışığında mevcut sosyalist
örgütler ciddi iç muhasebeler yaparak bunları halkla ebette
paylaşmalıdırlar. ancak bundan da önce öncelikle bu muhasebeyi kendi
örgütlü üyeleriyle "daha etraflıca" paylaşmalıdırlar diye düşünüyorum.
çalışmalarınızda kolaylıklar diliyorum.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 20:25</div>
</div>
<div class="message">
Toplu halde bu sonuçları önümüze koyduğunuz için teşekkürler.<br />
<br />
Öncelikle yazının içeriğinden bağımsız bir değerlendirme: Bu yazıyı önce
burada, sonra sendika.org üzerinden okudum. İki sitenin sayfa düzenini
kıyaslayınca farkın ne kadar büyük olduğunu eminim bu sitenin
yöneticileri de fark edecektir. Aynı yazı sendika.org'daki düzenlemeyle
son derece anlaşılabilirken esitlikciforum.net'de okumak için ciddi emek
harcamak gerekiyor. Sayfa düzenlemesinin ne kadar önemli olduğunun
önemini unutmamak gerekiyor.<br />
<br />
İkinci olarak sosyalist solun oy oranları üzerinden bir değerlendirme
yapmanın istatistiki olarak doğru olmadığını düşünüyorum. Yereldeki
"özel" sonuçlar dışında değerlendirme yapılabilecek bir oy farkı
bulunmadığını kabul etmek gerekiyor. %0.08 ile %0.2 arasında -her ne
kadar mertebe farkı olsa da- politik ya da sosyolojik bir sonuç
çıkartılabilecek bir fark olmadığı ortadadır.<br />
<br />
Bu oy oranlarının tek anlamı sosyalistlerin Türkiye'de oy alamıyor
olduğudur. Farklı hareketleri veya farklı seçimlerde alınan oyları
kıyaslayarak yorum yapmak, bu rakamlarla istatistiki olarak mümkün
değildir.<br />
<br />
Selamlar</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
yusuf</h2>
</div>
<div class="dateline">
01-04-2014, 20:52</div>
</div>
<div class="message">
ovacık ve hozat sonuçları keşke içerik ile uyumlu
olsaydı ve birlikte övünüp odaklaşabilseydik. bu ilçelerde seçimi
örgütleyen kadroların çoğunluğu kırık, dökük, küskün, dönek, geçmiş
seçim süreçlerinde CHP,AKP, hatta DYP saflarında seçim çalışması
yürüten, yereldeki çeşitli kişilere, uygulamalara, olaylara tepki
üzerinden örgütlenen, utangaç veya gizli kürt ve pkk düşmanlığı ile
uzlaşarak destek arayan haller ne yazık ki belirleyici.
düşünebilirmisiniz; ovacık'ta kazanan adayın seçim çalışmaları
çerçevesinde düzenlenen şenlikte TKP mk'dan konuşan temsilci, kürt ve
alevi sorununa, bölgedeki savaş süreci ve barış mücadelesine, chp ye,
kürt illerindeki kitlesel uyanış ve mücadeleye tek kelime değinmedi,
sadece anti akp içerikli bir konuşma yaptı. ha keza kazanan arkadaşımız
da suya sabuna dokunmayan bir konuşma yapmakla yetindi. dağıtılan
materyali incelemenizi, ilçede ki seçim sürecini yakından incelemenizi
tavsiye ederim</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
mersin</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 00:37</div>
</div>
<div class="message">
merhaba<br />
<br />
çok değerli bir yazı/değerlendirme olmakla birlikte sosyalist solun bu
konumdan çıkışı için çözüm önerisi getrime ve ya alternatif çalışma yolu
tarif etme konusunda eksik kaldığı düşüncesindeyim.<br />
<br />
Bu konuda da fikirlerinizi paylaşmanızı rica ederim.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
ugur</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 00:40</div>
</div>
<div class="message">
sevgili özalp merhaba<br />
sosyalıstlerın orgutlenın cagrısından ote somut ve gercek hedefler
gostermesı gerek derken bunu nereye dayandıracagız daha somut duracak
soylem yada ınandırıcılık nedir?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 03:45</div>
</div>
<div class="message">
merhaba <br />
<br />
sosyalist solun önümüzdeki dönem taraflaşmayı sağlayacak hamleler
yapması gerektiğini düşünüyorum ve bunun tek yolunun siyasi olarak
radikalleşme olduğu kanısındayım siyasi olarak radikalleşme alternatifin
üretilmesini de sağlayacağını inanıyorum erkin abi önümüzdeki dönem
acil olarak solun cevap vermesi gereken sorular nelerdir ve
cumhurbaşkanlığı seçimlerine sol nasıl hazırlanmalıdır? yazınızın devamı
bu sorulara cevap vermeli diye düşünüyorum kolay gelsin</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 16:15</div>
</div>
<div class="message">
Sosyalist solun yapması gerekenler hakkındaki
görüşlerimi Teorisyeniniz Devrimciydi adlı kitabımın "Sol ve iktidar
mücadelesi" başlıklı bölümünde yazmıştım:<br />
<br />
<a href="http://erkinozalp.blogspot.com.tr/p/kitap.html" target="_blank">http://erkinozalp.blogspot.com.tr/p/kitap.html</a><br />
<br />
Biraz daha kısa olan bazı değerlendirmelerim, Eşitlikçi Forum'da da yer alıyor:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a><br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html">Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?</a><br />
<br />
Sosyalist solun, bugünkü gücüyle, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde önemli
bir etkiye sahip olamayacağı kanısındayım. Kanımca, zaman yitirmeden,
önümüzdeki (erkene alınma olasılığı da bulunan) genel seçimlere dönük
çalışmalara başlamak gerekir...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 19:41</div>
</div>
<div class="message">
Marx; “Bütün geçmiş nesillerin gelenekleri, bir
karabasan gibi şimdi yaşamakta olanların beyinlerine çöker.” der 18
Brumaire'de. Sanırım bir analoji yaparak yazın sonucundan çıkana
uyarlayabiliriz.<br />
<br />
Diğer yandan aklımda cevabını aradığım bir soru var. Sosyalist hareketin
ideolojik ağırlığı ile örgütsel ağırlığı arasında her zaman bir açı
farkı olmuştur/olacaktır. Amma bu kadar tuhafına Türkiye dışında
herhalde şahit olunmamıştır. Bunun nedenleri hakkında düşüncelerin
neler?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-04-2014, 23:36</div>
</div>
<div class="message">
Hep zor ve uzun tartışmalar gerektiren sorular geliyor 😀<br />
<br />
İlk anda aklıma gelen bazı düşüncelerimi paylaşayım.<br />
<br />
Kanımca, Türkiye’de, “sosyalist hareket”in olmasa bile “sosyalist
ideoloji”nin belirli bir ağırlığa sahip olmasının, mevcut sosyalist
yapılardan bağımsız bazı kaynaklarının da bulunduğunu unutmamalıyız.<br />
<br />
Mevcut düzenin sorgulanması için yığınla neden var. Diğer yandan,
özellikle de mevcut düzeni sorgulama potansiyeline sahip olan gençlerin
beslenebileceği sayısız evrensel ve yerel kaynaktan bir bölümü şöyle
sıralanabilir:<br />
<br />
Marx, Engels, Lenin, Ekim Devrimi, Che Guevara, Fidel Castro, Küba
Devrimi, Hugo Chavez, Deniz Gezmiş, Nâzım Hikmet, Aziz Nesin, Can Yücel,
Mahir Çayan, İbrahim Kaypakkaya, Mustafa Suphi...<br />
<br />
Türkiye’deki mevcut sosyalist örgütlerin tümü, aynı zamanda, sosyalizm
düşüncesinin evrensel ve yerel kaynaklarının en azından bir bölümünü
sahiplenme ve temsil etme iddiasına sahip. Dolayısıyla, özellikle de bu
kaynaklardan beslenerek bir şeyler yapmak isteyen gençlerin, gözlerini
mevcut sosyalist yapılara dikmesi doğal ve kaçınılmaz.<br />
<br />
Ama tek başına bazı tarihsel kaynakları temsil etme iddiası,
doğru/anlamlı/inandırıcı/gerçekçi hedefler doğrultusunda mücadele
edilmesinin bir güvencesini oluşturamıyor. Sosyalist yapılara
katılanların gerçekten büyük özverilerle yürüttüğü çalışmalar, somut ve
umut vaat eden sonuçların elde edilmesini sağlamadığında da, zaman
içinde, “boşa kürek çekiyor olma” düşüncesi güç kazanabiliyor.<br />
<br />
Kanımca, buradaki en kritik sorulardan biri şu: Solun iktidara nasıl
gelebileceği konusunda somut bir şeyler söyleyebiliyor muyuz? Bir başka
deyişle, “sosyalist iktidar”ı ya da “devrimci iktidar”ı veya “halk
iktidarı”nı hedeflediğimizi söylemenin ötesinde, böylesi bir iktidara
somut olarak neler yaparak ulaşabileceğimizi tartışıyor muyuz?<br />
<br />
“İktidar perspektifi”nin önemli olduğunu vurgulayan sosyalist yapılar
bile, “iktidar”a nasıl ulaşılabileceği konusunda, somut herhangi bir şey
söylemiyor. “Örgütlenmek” ve “mücadele etmek” gerektiği türü soyut
tezler dışında tabii ki...<br />
<br />
Mevcut düzeni sorgulayanlar (özellikle de gençler), bu temel soru
hakkında net bir cevap alamasalar bile, sosyalizmin evrensel ve yerel
birikiminin anlamlı/önemli bir bölümünü temsil ettiklerini düşündükleri
sosyalist yapılara katılabiliyor. Ama bu yapıların, epeyce uzun bir
süredir ve dahası Gezi Direnişine rağmen, büyük ölçüde yerlerinde
sayıyor olmaları, örgütlü sosyalizm mücadelesine yeni kazanılan
insanların büyük çoğunluğunun birkaç yıl içinde yitirilmesine neden
oluyor.<br />
<br />
Örgütlü sosyalizm mücadelesinden uzaklaşanların önemlice bir bölümü,
solculuktan tümüyle kopmuyor. Sosyalist ideolojinin Türkiye’deki
ağırlığının korunmasına kişisel katkılarda da bulunabiliyorlar.<br />
<br />
Dolayısıyla, yine bence, örgütlü sosyalizm mücadelesinden kopanları
mutlak birer “kayıp” olarak görmekten çok, onları da (yeniden)
heyecanlandırabilecek olan somut hedefler belirleyebilmek kritik önem
taşıyor.<br />
<br />
Neyse, yazmaya başlarken hiç düşünmediğim kadar uzun yazmış oldum. Şimdilik bu kadarı yeter herhalde 😀</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 00:54</div>
</div>
<div class="message">
Bu yazının açtığı tartışma çok açık: Ne yapmalı? Bu bir siyasi hareket için en temel sorudur.<br />
Oysaki bu yazıda ortaya konulan, Türkiye'deki sosyalist hareketin aldığı
oyların alt alta yazılması. Bu kadar basit! Yani sadece oy rakamlarını
bile alt alta koyduğumuzda, Türkiye sosyalist hareketinin en temel
sorularını/sorunlarını tartışmak zorunda olduğu görebiliyoruz!<br />
Peki solun elindeki tek bilgi bu mu, YSK tarafından açıklanan oy
rakamları mı? Yılların mücadelesi bize sayılarla ifade edebileceğimiz,
bir başka deyişle "bilimsel" olarak irdeleyebileceğimiz başka hiç bir
veri bırakmadı mı?<br />
Benim bu "ilk" değerlendirmeye yapabileceğim "ilk" yorum, solun elindeki
verileri-bilgileri toplumla paylaşmak zorunda olduğu. Saklayacak
neyimiz var?! Bilgi kişisel bir mülk değil, toplumsal bir değerse; sol
örgütler ellerinde var olan bilgileri paylaşmalıdır. Bugüne kadar işi
planlayan, bilgiye sahip oldu, yine işi planlayan, kendi yaptığı işi
değerlendirdi. Böyle bir mekanizma olamaz!<br />
Partilerin üye sayısı nedir, çıkarttıkları yayınların satış rakamları
nedir, hangi yaklaşım ilgi çekiyor/tartışma açıyor, bunlar nasıl tespit
ediliyor, Türkiye'de sosyalizmin geleceği bir dizi yöneticinin/liderin
"sezgilerine" mi bağlı, partilerin mali durumları nasıl gibi soruların
yanıtları bilinmeden, somut önerilerin geliştirilmesi beklentisi
gerçekçi değil.<br />
Sadeleştireyim:<br />
Bilimsel bilginin meta olmadığını, toplumsal bir birikim olduğunu bas bas bağıran sol, örgütsel bilgiyi paylaşmak durumundadır.<br />
Paylaşılmalı ki başarılar/başarısızlıklar, doğrular/yanlışlar değerlendirilebilsin.<br />
Paylaşılmalı ki "gerçek" değerlendirmeler üretilebilsin.<br />
Paylaşılmalı ki "değerlendirmek" bilginin sahibi olanların ayrıcalığı olmaktan çıksın.<br />
Gezi'nin bu memlekete armağanı, en saf ifadesi ile, öncelikle bireysel
olarak ve biraz zorlarsak toplumsal olarak "özgürlük" talebi ise; solun
işi ona verilmiş olan bu "özgürlükçülük" bayrağını kendisinden
başlayarak yükseltmektir.<br />
Sol bu işe kendisinden başlamalıdır!</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Heraklit</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 01:37</div>
</div>
<div class="message">
Türkiye'nin gelmiş geçmiş en olağan dışı yerel
seçimini en olağanıymış gibi değerlendirebilmenizi sağlayan soyutlama
kapasiteniz gerçekten takdire şayan.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 03:54</div>
</div>
<div class="message">
türkiye'de marksizm leninizmi benimsemiş sosyalist
partilerde parti içi yaşamda orman kanunları uygulanır. gücü gücüne
yetenedir. bu anlayıştaki örgütlü bireylerden demokrat olmalarını
beklemek saflıktır. bakın, erkin gibi üst düzey yönetici bile ancak
partisinden ayrıldığında bir şeyleri sorgulayabiliyor. ona da hepsi hain
gözüyle bakıyorlar.<br />
hem marksist leninist olacak hem de üyelere karşı dürüst, demokrat ve
katılımcı olacak... insanlık tarihinde böyle bir partinin örneği yok.
zorlamayın. kendinize işkence etmeyin.<br />
erkin'e foucault falan okumasını tavsiye ederim. yıllardır egemen
iktidara karşı mücadele etti. oysa bunu yaparken tam da başka bir
baskıcı egemen iktidarın içinde yaşıyordu. şimdilerde iktidarın her
yerde olduğunu, her yerde aynı baskıcılıkta olduğunu görüyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 12:54</div>
</div>
<div class="message">
Sanırım tartışmada eksen; sosyalist partilerde bir
dönem örgütlülük içinde bulunan insanların başlarına gelen ''kötü''
hadiselerin dökümüne doğru gidiyor. Bu kanımca; belirli açılardan kimi
şerhlerin konulması gereken, sosyalistlerin bir halet-i ruhiyesine de
işaret ediyor. <br />
<br />
1. Örgütlü olmak kötü değildir. 12 Eylül ve hemen ardından reel
sosyalist deneyimlerin çözüldüğü dönemden bugüne memleket solcusuna
liberaller tarafından vaaz edilegelen ''bireyselliğimizi yok eden
örgütler'' masalına pek prim vermemek gerekiyor. Paranoyak hastalar için
kullanılan; ''paranoyak olmam izlenmiyorum anlamına gelmez''
cümlesinden hareketle sosyalist örgüt ve partilerin tümünde hatalar
yapıldı/yapılıyor/yapılacak. Ama bu toptan bir günah çıkarma işlemine
dönüşmemeli. Çünkü kabul edelim ki; bu düzene karşı elimizdeki tek
silahımız örgüt dediğimiz şey. Yazarını tam hatırlamıyorum ama
''örgüt-birey'' sorununa bakışımıza dair; ''Mükemmelliği aramak
vazgeçmenin bir çeşididir.'' cümlesi kutup yıldızı olarak aklımızın bir
köşesinde her daim bulunsun.<br />
<br />
2. Diğer yandan Erkin'in söylediği ve bence gözden kaçırılmaması gereken
önemli husus, sosyalistlerin soyutluklar üzerinden kendilerini tarif
eden stratejilerden ayakları yere basan, somutluklar üzerinden bir
stratejiyi hayata geçiren, veyahut soyutun somutla dolayımını birinci
elden kuran bir stratejik perspektife sahip olması gerekliliğidir. Bu
gündelik hayatın içinden kopuk ve ne yazı ki; İstiklal'de, Çankaya'da,
Alsancak'ta bira içmeyi herhangi bir parti/örgüt çalışmasına tercih eden
sosyalist ''kadrolarla'' olmaz. (Bu bir genelleme. Yanlış çıkarımlarda
bulunulmamasını ümit ediyorum 😀 )<br />
<br />
3. Bir başka konu; sola bu kadar alan açan bir tarihsel kesit bu
topraklarda nadir biçimde vuku buldu. Bizler, bu topraklarda gericiliğin
tasallutu altında büyüdük, ilk gençliğimizi yaşadık, mücadeleye
katıldık. Ve diyalektik biçimde o gericilik döneminde şekillendik. <br />
<br />
Oysa Gezi/Haziran'da bu gericiliğin şekillendirdiği ''sert'' insanlar
olarak bizler kitlelere karıştıkça şunun farkına vardık. Bugüne kadar
küçük burjuva bebesi diye yerden yere vurduğumuz insanlar hiç öyle falan
değil. Ve yaratıcılık konusunda 40 yılın değme devrimcisine taş
çıkartır. Sorun bu insanları kapsama sorunu ise bizim, ''gök kubbede hoş
bir sada'' bırakan çağrılarımızın ''eski''de kaldığını kabul edip,
neler yapabiliriz üzerine kafa patlatmaktır. <br />
<br />
4.Yine Gezi/Haziran'a ilişkin olarak, hayatlarımızda ilk defa bu kadar
büyük, kitlesel ve ses getirici sokak ayaklanmalarına şahit olduk. Ve
büyük bir çoğunluğumuz ''ay resmen devrim'' saflığına tutulduk. Ve bu
durum ister istemez biz de ''iyimser'' politik analizler yapmak,
kendimizi bir çeşit dev aynasında görme durumuna yol açtı. (Bu da bir
genelleme, serinkanlı olanlarmızın önünde saygı ile eğiliyoruz) Şimdi
aslında kimi gerçeklerle yüzleştiğimiz ve bundan sonra ne
yapabiliriz/nasıl yapabiliriz sorusuna yanıt aradığımız döneme
giriyoruz. <br />
<br />
Uzun tuttuğumun farkındayım lakin son olarak ne yapabiliriz/nasıl
yapabilirz sorularına cevap ararken sokakla bağımızı koparmadan
yapılmasının elzem olduğunu düşünüyorum. <br />
<br />
Selamlar,</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 15:20</div>
</div>
<div class="message">
zaten ne zaman birisi örgüt-siyaset işlerine dair
iki çift laf etse hemen ad hominem yapılır. mesela erkin bir şeyleri mi
sorguluyor? daha katılımcı olunmasını mı istiyor? o zaten öteden beri
sorunlu bir insandır. parti içi yaşamda başına bir şey gelmiştir, arzu
ettiği pozisyona, yöneticiliğe gelememiştir, şimdi o yüzden çıkıntılık
yapıyordur. asıl sorun ondadır. bu ad hominem mantığı hiç şaşmaz.<br />
yoksa siz şimdi ödp ve tkp üyelerinin 2500 oy alan kaya güvenç'in
adaylığını sorguladıklarını mı zannediyorsunuz? onlar seçimde nasıl bir
politika izleneceğine karar vermediler ki sorgulayabilsinler. tepede
üç-beş insan bütün kararları alır. geri kalanlar da getir götür işlerini
yaparlar. sorgulamak, mantık yürütmek ihanettir. katılımcı ve şeffaf
olunmasını istemek ise anti-komünizmdir.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-04-2014, 17:22</div>
</div>
<div class="message">
Selamlar,<br />
<br />
Ad hominem yapılması Türkiye solunun herhangi bir öbeğinden bağımsız bir
sorun değil ki... Dün Erkin'in başına gelmiştir yarın başkasının. Buna
gücümüz yettiğince karşı duracağız. Kabul etmeyeceğiz. Ama bu ''örgüt
teorisi'' külliyen yanlıştır anlamına gelmemeli. Ha tabii ki; iktidarı
almak gibi bir derdimiz var ise. <br />
<br />
ÖDP ve TKP'nin Kaya Güvenç'in aldığı 2500 oyun sorgulayıp
sorgulamadığını bilmiyorum. Ama bu kadar umutsuz olmak gerekli değil.
Nasıl ki, bu formun katılımcıları olarak bir tartışma etrafında fikir
teatisinde bulunabiliyor isek, onlarında benzer süreçleri işlettiğinden
eminim. Ha şu an için bizlere yansımaması gayet doğal. Kabul edelim ya
da etmeyelim bu bahsi geçen iki yapıda birer parti. Ve yine beğenelim
veya beğenmeyelim bu iki partinin de kendi iç işleyişi, iç hukuku,
kurulları vs... var. Bize düşen ön kestirimlerde bulunmak yerine bu iki
öbeğinde bu duruma ilişkin açıklamaları gelene kadar saygı duyup
beklemek. Açıklamalar geldikten sonra, eleştirilmesi gereken yer varsa
eleştirilir. Bu formun katılımcılarının her birinin sözünü sakınacaklar
kategorisinde olduğunu düşünmüyorum.<br />
<br />
Merkezi karar alma süreçlerine katılım sorununa ilişkin olarak, bu
Türkiye sosyalist hareketinin o zamanlar küçük bir öbeğinde üzerinde
yoğun tartışmaların olduğu, ayrışmanın fitilinin ateşlendiği bir
saflaşmanın yansıması. Merkeziyetçilik-demokratik merkeziyetçilik adlı
bu tartışma ve sonucundaki saflaşmada, bu forumun moderatörlüğünü
üstlenen Erkin'de bir tarafa doğru çubuk bükmüştü. Onun bu konuda
bizlere çok daha yararlı soyutlamalarla aydınlatıcı olacağını
düşünüyorum. <br />
<br />
Evet nereden bakılırsa bakılsın 30 Mart bir ''hezimet.'' Ama hiç birimiz
zaten iktidarın sandıkta kazanılacağını iddia etmedi. Yol uzun, daha
çok hezimetler, çok zaferler göreceğiz. Sadece yolda nefesimiz
kesilmesin. Ben şu an için ayrı patikalarda yürüyenlerin orta vadede
tekrar bir araya geleceğini düşünüyorum. Bunun iyimser bir temenni
değil, çünkü sokak ve mücadele bizi buna çağırıyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 04:12</div>
</div>
<div class="message">
ortada dolanan örgüt teorilerinin külliyen yanlış
olduğunu düşünüyorum. bunlar o teorilerin sahiplerinin egolarını tatmin
etmek ve koltuklarını sağlama almak için uydurduğu faşistik
yönetmeliklerden başka bir şey değil.<br />
bu ülkede seçimlere katılan sosyalist partiler açık çalışma
yürütüyorlar. illegal değiller. oysa örgüt içi yaşamın kuralları, 100
yıl öncesinin koşullarından doğan, o konjonktürün ürünü olan bolşevik
parti'den alınma. doğal olarak herhangi bir üye sesini çıkardığında
alacağı cevap, "burası leninist parti, burada işler böyle olur, işine
gelirse" oluyor.<br />
bunlar lenin'in partisi gibi sahiden yeraltında çalışan partiler olsa
anlarım. ama hem açık çalışma yürütüyorsun hem de tepedeki 15-20 kişilik
değiştirilemez ve değiştirilmesi teklif dahi edilemez komiserlerin
kararlarına sorgusuz sualsiz bağlılık istiyorsun. çelişki budur.<br />
bu örgütlerin kendi üyelerine karşı dürüst olmamasının sebebi, şu ya da
bu yöneticisinin herhangi bir karaktersizliğinden, eksikliğinden, marx'ı
yanlış anlamasından falan kaynaklanmaz.<br />
amentüsü "ne yapmalıcılar kitabı" ve "stalin'i anlamak" olan partilerden
katılımcı, şeffaf bir yönetim beklenemez. bu tarz örgüt teorileri
külliyen yanlıştır ve hastalıklıdır ve hasta kurtarılamaz.<br />
türkiye'ye gerekli olan, birinci tip gibi kitlesel bir sosyalist
partidir. tabela değiştirerek icat edilen bolşevik partisi türevleri
değil.<br />
lenin'in devrimci mirasını inkar etmek anlamına gelmez bu. ama açık
çalışma yürütüyorsanız, toplumsallaşma-kitleselleşme gibi hedefleriniz
varsa, o çalışmanın koşullarına uygun, kendi özgün "ne yapmalı"
kitabınızı yazmanız lazım. ve bu adımla yola koyulmak lazım.<br />
yani açık çalışmada parti içi yaşamın kuralları ve çalışma şekli hangi ilkelere dayanmalı? ne yapmalı?<br />
ya da ne yapmamalı?<br />
yerel seçimlerde ödp-tkp-halkevleri-ehp ittifakı adayı 2500 oy almış.
buna karşılık sadece halkın kurtuluş partisi ankara'da 1600 oy almış. ve
aynı hkp izmir'de tkp'yi geçmiş.<br />
sıradan bir tkp üyesinin bu sonuçları sahiden sorguladığını, dert
ettiğini düşünmek saflıktır. çünkü seçimde nasıl bir politika
izleneceğine, kimlerin aday yapılacağına o karar vermemiştir ki
sonuçlarını düşünsün.<br />
üye ya da ara yönetici, bütün düşünme yetilerini partiye girerken en
tepedeki insanlara kendi eliyle teslim etmiştir. seçimde ne
yapılacağına, böyle büyük kararlara en tepedeki imtiyazlı sınıf karar
verir. değerlendirmeleri de onlar yaparlar.<br />
ve hayatlarında bir defa bile hata yaptıklarını söylemez onlar. her
zaman haklıdırlar. hep bahaneleri vardır. yerel seçimlerdeki
başarısızlığa yol açan hatalı kararlarına da bahane bulurlar elbet.
olmadı bütün suçu erkin'e atarlar.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Zafer Erbay</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 12:15</div>
</div>
<div class="message">
Sol'dan bir değerlendirme (Aydemir Güler);<br />
<br />
"Sol ne yaptı? Bu sorunun yanıtı çok açık:<br />
Bir; AKP-CHP geriliminden sıyrılıp üçüncü cephe açamadı.<br />
İki; bunu ısrarla deneyen TKP doğru yaptı.<br />
Üç; halk solun yenilgisine kafayı takmamıştır ve herkes birbirine “boyun
eğme!” demeye devam etmektedir. O halde solda muhasebe evresi kısa
tutulmalı ve mücadeleye ara vermeden devam edilmelidir.<br />
...Sol halk nezdinde, muhalefet saflarında sağcılıkla hesaplaşmaya
girmelidir. Sol halkı kitlesel örgütlenme pratiklerine yöneltmelidir.
Sol halkı kaçınılmaz krizin yeni momentlerinde seçeneksiz
bırakmamalıdır."<br />
<br />
Dikkat edip, sadeleştirirsek;<br />
"O halde solda muhasebe evresi kısa tutulmalı"<br />
"Sol halkı kitlesel örgütlenme pratiklerine yöneltmelidir."<br />
<br />
Ne yapıyormuşuz?<br />
Sorgulamıyoruz, örgütleniyoruz!<br />
<br />
Kaynak: <a href="http://haber.sol.org.tr/yazarlar/aydemir-guler/yeni-sag-eski-kackinlik-ve-digerleri-90466" target="_blank">http://haber.sol.org.tr/yazarlar/aydemir...leri-90466</a></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 15:42</div>
</div>
<div class="message">
Merhaba,<br />
<br />
Erkin Özalp'ın yazısını okudum, oldukça derli toplu ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Bunun için teşekkür ederim.<br />
<br />
Yazıyla ilgili olarak kafama takılan birkaç nokta var:<br />
<br />
Genel olarak "sol"dan ayrı olarak kendisini "Marksist" ve "Leninist"
olarak tanımlayan "sol" için seçimde alınan oy miktarı kendi başına bir
amaç mıdır, yoksa bütün Marksist klasiklerin (Marx, Engels, Lenin,
Stalin) vurguladığı gibi seçimlerden devrimci ajitasyonu daha geniş
kitlelere ulaştırmak için yararlanmanın bir aracı veya ne kadar
ulaştırılabildiğinin bir ölçütü müdür? Bu açıdan salt niceliksel bir
değerlendirmenin yanında ve onunla bağlantılı olarak niteliksel bir
değerlendirme de yapılması ve yapılan çalışmaların devrimci fikirleri
kitlelere ulaştırmada ne kadar etkili olduğunun da incelenmesi
gerekmiyor mu? Örneğin Rusya'da 1905 Devrimi'nden sonra yapılan Duma
seçimlerinde Bolşevik, Menşevik ve Sosyalist-Devrimci Partiler işçi
oylarının tamamına yakınını alıyordu. Lenin bunların niceliksel
güçleriyle birlikte, işçi sınıfının hangi kesimine hangi fikirleri
taşıdıkları açısından incelemiştir ve Menşevik ve SD partilerinin
işçilere oportünist fikirleri taşırken, sadece Bolşeviklerin tutarlı
devrimci fikirleri taşıdığı ve bunun bir yansıması olarak da en ileri
sektörlerdeki en ileri bilinçli işçilerden diğer partilere göre daha
büyük oranda destek aldığını ortaya koymuştur.<br />
<br />
Ben yazıdan devrimci ajitasyon fazla yapılıyor, başarısızlık bundan
kaynaklanıyor, daha az genel devrimci ajitasyon yapılmalı ve daha çok
gündelik sorunlara dönük ajitasyona ağırlık verilmeli gibi bir sonuç
çıkardım. Ben mi yanlış anlıyorum?<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 15:59</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili Babuşkin,<br />
<br />
Sosyalist solun seçimlere nasıl yaklaşması gerektiği hakkındaki görüşlerimi şu iki yazıda açmaya çalışmıştım:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a><br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html">Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?</a><br />
<br />
Bu konudaki tartışmayı o yazılardan herhangi birinin altında ya da
Eşitlikçi Forum'un "Neden ve Nasıl?" metninin altında yürütmemizin daha
verimli olabileceğini düşünüyorum.<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/esitlikci-forum-neden-ve-nasl.html">Eşitlikçi Forum: Neden ve Nasıl?</a></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 16:10</div>
</div>
<div class="message">
Birinci yazıyı blogunuzdan daha önce okumuştum.
İkincisine de şimdi bakıyorum. Sakıncası yoksa bunlarla ilgili kafama
takılanları da sormak isterim. </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 16:15</div>
</div>
<div class="message">
Tabii ki hiçbir sakıncası yok 😀 Gereksiz olsa bile ekleyeyim: Eleştirilerinizi yazmanız da beni sevindirecektir.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ahmet Düzgün</h2>
</div>
<div class="dateline">
09-04-2014, 16:10</div>
</div>
<div class="message">
Ben seçimlerde sosyalistlere oy vermeyen halkın
sosyalistlerle birlikte devrime yürüyebileceğine olasılık vermiyorum.
Sırf bu yüzden somut projeler üretip somut kazanımlar elde etmek
gerekiyor. Son seçim özelinde kazanılan belediyeler örgütlü örgütsüz
bütün herkesin dikkatini çekti. Anlamadığım şey ise seçime gerçekten
kazanmak için girince devrimciliğimizden neden ödün verdiğimiz böyle bir
şey yok bence </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
T. Fikri</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-04-2014, 11:33</div>
</div>
<div class="message">
Türkiye'de sosyalist örgütler OTOFAJİKTİR. Kendi
kendilerini yerler. Büyüdükçe kendilerini yer, ufalırlar. Büyümeseler de
kendilerini yer, küçük kalırlar. Halkın sosyalist örgütlenmesinin en
büyük engeli bu otofajik örgütlerdir. T. Fikri</div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
misafir</h2>
</div>
<div class="dateline">
29-12-2014, 12:57</div>
</div>
<div class="message">
Seçimler konusunda bir sürü şey yazılmış,
Marksizm-Leninizmin eneski temsilcisi HKP'nin diğer sosyalist partilere
yakın performans göstermesi (üstelik aktif seçim çalışmaması
yapılmamasına rağmen) sadece burada konu edinilmiş.<br />
<br />
Sebebi belli bu durumun, HKP, diğer hareketlerin ulaşamadığı kitlelere
ulaşabiliyor. Sendikal çalışmada AKP ve MHP'lilere, Silivri'de
ulusalcılara, Newroz açıklamalarında Kürt halkına ulaşıyor. Karşılığını
da (etine göre budu) alıyor.<br />
<br />
Diğer hareketlerin bu esnekliği kazanması imkansız. 2015 seçimlerinde
BHH'nin HKP'nin gerisinde kalışını bir kez daha izleyeceğiz.</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-7315703559940550812020-04-02T15:01:00.000+03:002020-04-02T18:10:17.912+03:00Sol, iktidara nasıl gelebilir?<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>11 Nisan 2014</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
Kanımca, 30 Mart 2014 yerel seçimlerinin ardından, sosyalist solda,
iktidara ulaşmak için somut olarak nelerin yapılması gerektiğinin
tartışılması çok daha gerekli hale geldi. Aşağıdaki uzunca metin, Ocak
2012’de, yani Gezi Direnişi öncesinde yayımlanan <a href="http://erkinozalp.blogspot.com.tr/p/kitap.html">Teorisyeniniz Devrimciydi</a>
adlı kitabımın son bölümü. Önceki bölümler atlanarak okunduğunda bazı
yanlış anlamalara yol açabileceği kaygısını taşımakla birlikte,
paylaşmakta yarar gördüm...<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<strong>İktidara nasıl gelinir?</strong><br />
Marksistler, demokrasinin bulunmadığı ülkelerde, işçi sınıfının
siyasal iktidarı alabilecek güce ulaşması amacıyla, demokrasi mücadelesi
yürütür. Ya burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerde?<br />
<br />
1917 Ekim Devriminin, İkinci Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında
Avrupa ülkelerinde ortaya çıkan anti-faşist direniş hareketlerinin ve
savaş sonrasında Latin Amerika, Afrika ve Asya ülkelerinde yürütülen
silahlı mücadelelerin etkisi altında, işçi sınıfının iktidara yalnızca
iki yolla gelebileceği düşüncesi güç kazandı: Halk ayaklanması ve
silahlı mücadele.<br />
<br />
Düzen değişikliğinin ancak “zor yoluyla” gerçekleşebilecek olduğu
doğrusu da, bu düşünceyi destekledi. Daha önce aktarmış olduğum üzere,
Marx, <em>Komünist Parti Manifestosu</em>’nda açıkça yazmıştı:<br />
<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
“Komünistler, görüşlerini ve amaçlarını gizlemeye tenezzül etmez.
Hedeflerine ancak şimdiye kadarki tüm toplum düzeninin zorla yıkılması
yoluyla ulaşılabileceğini açıkça ilan ederler.”<a href="file:///C:/Users/aaa/Desktop/Esitlikci%20Forum/esitlikciforum.net/archive/index.php/thread-135.html#_edn1" name="_ednref1" title=""></a></div>
<br />
<br />
Ne var ki, en azından bugüne kadar, burjuva demokrasisiyle yönetilen
hiçbir ülkede, işçi sınıfı, halk ayaklanması ya da silahlı mücadele
yoluyla iktidara gelmedi.<br />
<br />
İşçi sınıfının burjuva düzenini zorla yıkmak (burjuva devlet aygıtını
parçalamak) zorunda olması başka bir şeydir, bunu yapmak üzere iktidara
hangi yollarla gelebileceği tartışması başka bir şey.<br />
<br />
Marx, 1872 yılında Hollanda’nın başkenti Amsterdam’da yaptığı bir
konuşmada, işçi sınıfının siyasal mücadelesinin önemini vurgularken,
iktidara gelmenin tek bir yolunun bulunmadığını da eklemişti:<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
“İşçi, emeğin yeni örgütlenmesini kurmak için, bir gün siyasi gücü
ele geçirmek zorundadır; eski kurumları ayakta tutan eski siyaseti
devirmek zorundadır; eğer, bunu ihmal etmiş ve küçümsemiş olan eski
Hıristiyanlar gibi, yeryüzündeki cenneti yitirmek istemiyorsa.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Ama, bu hedefe ulaşmanın yollarının her yerde aynı olduğunu ileri sürmedik.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Farklı ülkelerin kurumlarını, âdetlerini ve geleneklerini hesaba
katmak gerektiğini biliyor ve işçilerin hedeflerine barışçıl yollarla
ulaşabilecekleri Amerika, İngiltere gibi ülkelerin bulunduğunu inkar
etmiyoruz; eğer sizin kurumlarınızı daha fazla tanıyor olsaydım, bunlara
belki Hollanda’yı da eklerdim.”[ii]</div>
<br />
<br />
1872 yılında, Fransa’daki Paris Komününün kanla bastırılmasının
üzerinden henüz yalnızca bir yıl geçmişti ve dünya üzerinde parlamenter
demokrasiyle yönetilen yalnızca birkaç ülke vardı. Bu ülkelerden biri
olan Hollanda, İngiltere gibi, biçimsel yetkilere sahip bir krala sahip
olmayı sürdürüyordu...<br />
<br />
İşçi sınıfının iktidara gelmesi, işçi sınıfı devriminin sonu değil,
başlangıcıdır. İktidara barışçıl yollarla gelinse bile, eski toplum
düzeninin yıkılması sırasında burjuvazinin direnişine karşı şu ya da bu
ölçüde zora başvurulması kaçınılmaz hale gelir. Engels, <em>Kapital</em>’in
birinci cildinin İngilizce baskısına yazdığı önsözde, Marx’a göre,
“İngiltere’nin, en azından Avrupa’da, kaçınılmaz toplumsal devrimin
tümüyle barışçıl ve yasal araçlarla gerçekleştirilebileceği tek ülke
olduğu”nu belirttikten sonra, şöyle devam etmişti:<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
“Elbette, İngiltere’nin egemen sınıflarının, bir <em>‘proslavery rebellion’</em>
[kölelik yanlısı isyan] çıkarmadan bu barışçıl ve yasal devrime boyun
eğmesini neredeyse hiç beklemediğini eklemeyi asla unutmadı.”[iii]</div>
<br />
<br />
Burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerde, siyasal mücadele, her
şeyden önce, devlet yönetiminde pay sahibi olma mücadelesidir. En ileri
hedefi siyasal iktidarın alınması olan bu mücadelenin diğer hedefleri
arasında, seçimler aracılığıyla elde edilebilen milletvekillikleri,
belediye başkanlıkları, yerel meclis üyelikleri vb. bulunur. Kuşkusuz,
devrimciler açısından, siyasal mücadele, “koltuk kapma mücadelesi”ne
indirgenemez. Siyasal hedeflere sahip kitle hareketlerinin ortaya
çıkarılması ve ortaya çıkan hareketlerin daha ileri hedeflere
yönlendirilmesi, siyasal mücadelenin vazgeçilmez bir parçasıdır. Ne var
ki, kitle hareketlerinin çoğu güncel hedefler doğrultusunda şekillenir
ve başarıya ulaşılsa da ulaşılmasa da, er ya da geç son bulurlar. Bu
hareketlerin görece kalıcı kazanımlar üretmesi, devlet yönetiminde
belirli mevzilerin elde edilmesine de bağlıdır.<br />
<br />
Söz konusu mevzilerin varlığı, işçi sınıfının iktidara gelmesini
güvence altına alamaz elbette. Dahası, tarihsel deneyimlerin de
gösterdiği üzere, seçimlere fazlaca bel bağlayan ve burjuva siyasetinin
kurallarını benimseme yoluna giden sol partiler, devrimciliklerini
yitirme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Günümüzün Avrupa sosyal
demokrasisi, bir dönemin Marksist işçi sınıfı partilerinin
devrimciliklerini yitirmelerinin ürünü olmuştu. Tek amaç seçimlerle elde
edilebilecek mevzileri kazanmaya ve bunları korumaya dönüştüğünde,
toplumsal ölçekte devrimci dinamiklerin zayıfladığı dönemlerde,
devrimcilikten uzaklaşılması kaçınılmaz hale gelir.<br />
<br />
Birinci Dünya Savaşı gündeme geldiğinde, Avrupa’nın kitlesel işçi
sınıfı partileri, milliyetçiliğin kendi ülkelerindeki (ve kendi
saflarındaki) yükselişine direnememişti. Savaşa karşı çıkmak yerine,
kendi burjuva iktidarlarını desteklemişlerdi.<br />
<br />
İşçi sınıfı partilerini devrimcilikten uzaklaştıran dinamikler
arasında, devlet yöneticiliği görevlerine gelen parti kadrolarının
kazandıkları ayrıcalıkları koruma çabaları da vardır, güç kazanan
siyasal partilerin mevki düşkünleri için bir çekim merkezi haline
gelmesi de...<br />
<br />
Ancak, tüm bu tehlikelerin ilacı, seçimlerden uzak durmak ya da bunları önemsiz saymak olamaz.<br />
<br />
Henüz iktidara gelmemiş olan bir işçi sınıfı partisi, hangi mücadele
araçlarını (çok fazla) öne çıkarırsa çıkarsın, belirli tehlikelerle
karşılaşacaktır. Her mücadele aracı, onu bir amaç haline getirenlerin
ortaya çıkmasını mümkün kılar. Bu söylenen, silahlı mücadele için de
geçerlidir, kitle örgütlerinde ve sendikalarda güç kazanma mücadelesi
için de. Örneğin, Türkiye’de, meslek odalarında sözde “örgütlü mücadele”
yürüten, ama gerçekte devrimcilikle neredeyse hiçbir ilgileri kalmamış
olan solcuların sayısı az değil.<br />
<br />
Siyasal iktidarı alma mücadelesiyle bağı doğru şekilde kurul(a)mayan
hiçbir mücadele aracı ya da mevzi, kendi başına, devrimci nitelik
taşımaz. Dolayısıyla, her ülkenin Marksistlerinin ilk yapması gereken
şey, o ülkede siyasal iktidara ulaşmanın yolunu tartışmaktır.<br />
<br />
Solun iktidara gelmesi, çok karmaşık ya da anlaşılmaz süreçlerin
ürünü olamaz. Ne de olsa sözünü ettiğimiz şey, küçük bir topluluğun
gerçekleştireceği bir darbe değil, işçi sınıfının iktidarı alması.<br />
<br />
Devrim, her zaman, somut koşulların bir ürünüdür. Dünyanın tüm
ülkeleri için geçerli bir devrim stratejisi tarif etmek de, başka
ülkelerin deneyimlerini aynen kopyalamak da olanaksız. Dolayısıyla,
“devrim nasıl yapılır?” diye değil, “şu ülkede devrim nasıl yapılır?”
diye sormak gerekir.<br />
<br />
Ama diğer taraftan, herhalde hiçbir ülkenin Marksisti, yüz yıllık
devrimler ve siyasal mücadeleler tarihinden, kendi ülkesi için de önem
taşıyacak olan hiçbir sonucun çıkarılamayacağını iddia edemez.<br />
<br />
20. yüzyılın başlarında, Marksistler arasında yürütülen devrim
stratejisi tartışmaları, kısa süren Paris Komünü deneyimi bir yana
bırakılacak olursa, hiç yaşanmamış bir şey hakkındaydı. İkinci Dünya
Savaşı sonuna kadar da, örnek olma değeri sınırlı Moğolistan dışında,
bir tek Rusya örneği vardı Marksistlerin elinde.<br />
<br />
Oysa bugün, “Sol bugüne kadar iktidara hangi yollarla geldi?” tablosunu dolduracak kadar deneyim var, geçmişimizde.<br />
<br />
Tabloda, görece geniş (ama sosyal demokrasiyi ve ulusalcı hareketleri
kapsamayan) bir tanımıyla “sol”un iktidara (kabaca) hangi şekillerde
geldiği özetleniyor. Fransa ve Portekiz örneklerinde, bu ülkelerin
komünist partilerinin hükümet ortağı durumuna gelmesini kastediyorum.<br />
<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>TABLO: Sol bugüne kadar iktidara hangi yollarla geldi?</strong><br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><br /></td>
<td><div align="center">
<strong>Öncesindeki yönetim biçimi</strong></div>
</td>
<td><div align="center">
<strong>Solun mücadele gündemi</strong></div>
</td>
<td><div align="center">
<strong>İktidara gelme yolu</strong></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Rusya (1917)</strong></td>
<td><div align="center">
Çarlık (monarşi)</div>
</td>
<td><div align="center">
Çarlığa karşı demokrasi, Birinci Dünya Savaşı’na karşı barış</div>
</td>
<td><div align="center">
Halk ayaklanması</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Moğolistan (1924)</strong></td>
<td><div align="center">
Çin işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Sovyetler Birliği yardımıyla silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Arnavutluk (1944)</strong></td>
<td><div align="center">
İtalyan işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Fransa (1944)</strong></td>
<td><div align="center">
Alman işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele ve bağımsızlık sonrasında seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Yugoslavya (1945)</strong></td>
<td><div align="center">
Alman işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele ve bağımsızlık sonrasında seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Polonya (1945)</strong></td>
<td><div align="center">
Alman işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Kızılordu müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Bulgaristan (1946)</strong></td>
<td><div align="center">
Krallık</div>
</td>
<td><div align="center">
Nazi Almanyası’nın işbirlikçiliğini yapan krallığa karşı mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele ve Kızılordu müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Çekoslovakya (1948)</strong></td>
<td><div align="center">
Alman işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Kızılordu müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>KDHC (Kuzey Kore, 1948)</strong></td>
<td><div align="center">
Japon işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
İşgale karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele ve Sovyet müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Alman Demokratik Cumhuriyeti (1949)</strong></td>
<td><div align="center">
Faşizm</div>
</td>
<td><div align="center">
Faşizme karşı mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Kızılordu müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Macaristan (1949)</strong></td>
<td><div align="center">
Krallık</div>
</td>
<td><div align="center">
Nazi Almanyası’nın işbirlikçiliğini yapan krallığa karşı mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Kızılordu müdahalesi</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Çin (1949)</strong></td>
<td><div align="center">
Tek parti diktatörlüğü</div>
</td>
<td><div align="center">
Tek parti diktatörlüğüne ve İkinci Dünya Savaşı’nda Japon işgaline karşı mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Vietnam (1954)</strong></td>
<td><div align="center">
Fransız sömürgesi, Japon işgali</div>
</td>
<td><div align="center">
Sömürgeci-işgalci güçlere karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Küba (1959)</strong></td>
<td><div align="center">
Diktatörlük</div>
</td>
<td><div align="center">
Diktatörlüğe ve ABD sömürgeciliğine karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Güney Yemen (1967)</strong></td>
<td><div align="center">
İngiliz sömürgesi</div>
</td>
<td><div align="center">
Sömürgeciliğe karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Şili (1970)</strong></td>
<td><div align="center">
Burjuva demokrasisi</div>
</td>
<td><div align="center">
ABD şirketleriyle ve yoksullukla mücadele, toprak reformu</div>
</td>
<td><div align="center">
Seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Portekiz (1974)</strong></td>
<td><div align="center">
Diktatörlük</div>
</td>
<td><div align="center">
Diktatörlüğe karşı demokrasi</div>
</td>
<td><div align="center">
Halk ayaklanması</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Angola (1975)</strong></td>
<td><div align="center">
Portekiz sömürgesi</div>
</td>
<td><div align="center">
Sömürgeciliğe karşı bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Nikaragua (1979)</strong></td>
<td><div align="center">
Diktatörlük</div>
</td>
<td><div align="center">
Diktatörlüğe ve ABD sömürgeciliğine karşı demokrasi ve bağımsızlık</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Venezüella (1999)</strong></td>
<td><div align="center">
Burjuva demokrasisi</div>
</td>
<td><div align="center">
Yolsuzluklarla ve yoksullukla mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Bolivya (2006)</strong></td>
<td><div align="center">
Burjuva demokrasisi</div>
</td>
<td><div align="center">
Yabancı şirketlerle ve yoksullukla mücadele, yerli halkların ve tarım üreticilerinin haklarının savunulması</div>
</td>
<td><div align="center">
Seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Nikaragua (2006)</strong></td>
<td><div align="center">
Burjuva demokrasisi</div>
</td>
<td><div align="center">
Yoksullukla ve ABD emperyalizmiyle mücadele</div>
</td>
<td><div align="center">
Seçim</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Nepal (2006)</strong></td>
<td><div align="center">
Krallık</div>
</td>
<td><div align="center">
Krallığa karşı demokrasi</div>
</td>
<td><div align="center">
Silahlı mücadele ve halk ayaklanması</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><strong>Güney Kıbrıs (2008)</strong></td>
<td><div align="center">
Burjuva demokrasisi</div>
</td>
<td><div align="center">
Kıbrıs sorununun çözülmesi, sosyal devlet politikalarının geliştirilmesi</div>
</td>
<td><div align="center">
Seçim</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
<br />
<br />
<br />
Tablodaki örneklerden bazıları beğenilmeyebilir, bazıları Marksizmin
tümüyle uzağında kabul edilebilir. Örneğin, 2008 yılında Güney Kıbrıs’ta
iktidara gelen AKEL (Emekçi Halkın İlerici Partisi), tüzüğüne göre
“Marksist-Leninist” bir parti olmasına[iv]
ve komünist partilerin uluslararası toplantılarına katılmasına karşın,
asıl olarak sosyal demokrat politikalar izliyor. Zaman içinde
solculaşmış olan Venezüella Devlet Başkanı Hugo Chavez’in ise
başlangıçta Marksizmle neredeyse hiçbir ilişkisi bulunmuyordu.<br />
<br />
Bu arada, burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkeler için solun
mücadele gündemini özetlemek diğer örneklerde olduğundan daha zor, çünkü
sol güçlerin seçim programları bir iki madde ya da başlıkla
özetlenemeyecek kadar genişti.<br />
<br />
Ayrıca, tabloda yer alan ve solun seçim yoluyla iktidara geldiği tüm
ülkelerde başkanlık sisteminin bulunduğunu eklemekte yarar var.
Başkanlık sistemi, tek tek başkan adaylarının önemini artırırken, farklı
güçlerin ittifak kurarak ortak bir adayı desteklemelerini
kolaylaştırıyor. Şili’de, Salvador Allende, komünistlerin,
sosyalistlerin ve sosyal demokratların ittifakı olan Halk Birliği’nin
(Unidad Popular) adayı olmuştu. Venezüella’da, kurucusu olduğu halkçı
hareketin liderliğini yapan Hugo Chavez, onu başkanlığa taşıyan seçimde,
komünistlerin ve sosyal demokratların desteğini almıştı.<br />
<br />
Bugüne kadarki deneyimlerden çıkarılabilecek olan bazı sonuçlar şöyle özetlenebilir:<br />
<br />
1. Monarşi, diktatörlük, faşizm, işgal ya da sömürgecilik söz konusu
olduğunda, sol, demokrasi ve/veya bağımsızlık mücadelesine öncülük
ederek, silahlı mücadele ve/veya halk ayaklanması yoluyla siyasal
iktidara ulaşabildi.<br />
<br />
2. Sol, burjuva demokrasisiyle yönetilen hiçbir ülkede, silahlı mücadele ya da halk ayaklanması yoluyla iktidara gelmedi.<br />
<br />
3. Komünistler, hiçbir dönemde, çok karmaşık siyasi denklemlerin
ürünü olarak, bunlar içinde çok özel yerler tutarak iktidara gelmiş
değil... İçinde komünistlerin de şu ya da bu ölçüde yer aldıkları ya da
sonradan önem kazandıkları tüm devrimler, somut, herkes tarafından
kolaylıkla anlaşılabilen mücadele başlıklarının ürünü oldu.<br />
<br />
Aslına bakılırsa, burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerde silahlı
mücadele yoluyla devrim bekleyenlerin çoğu, “gizli/örtülü faşizm” ya da
“gizli/örtülü işgal” gibi kavramları kullanarak, söz konusu beklentinin
faşizm ya da işgal durumları için daha anlamlı olduğunu doğruluyor.<br />
<br />
Komünistler, diktatörlük koşulları altında, demokrasi mücadelesi
yürütür. Diktatörlüklerin en zayıf noktası, halkın devlet yönetimine
katılmasını engellemeleridir. Komünistler de buraya saldırarak, halkın
devlet yönetimine katılma kanallarının açılması talebinin en ileri
savunucuları olmaya çalışır.<br />
<br />
Demokrasinin olmadığı ya da işgale uğramış ülkelerde, solun nicel
gücünün önemi azalır, mücadeleye öncülük edenlerin niteliği önem
kazanır. “Düşman” gücün toplumsal meşruiyetinin sınırlı olduğu koşullar
altında, sol, nicel açıdan zayıf olsa bile, bu güce karşı mücadelesi
sayesinde siyasal gücünü artırabilir, iktidara gelebilir.<br />
<br />
Diktatörlük koşullarında, sermaye sahiplerinin çoğunun mevcut
iktidarın işbirlikçiliğini yapması ve çıkarları zarar gören sermaye
sahiplerinin radikal siyasal girişimlerden uzak durması, solun işini
kolaylaştırır. Neredeyse her tür siyasal örgütlenmenin yasaklı olduğu
dönemlerde, burjuvazinin çıkarlarını temsil etmeye çalışan muhalif
siyasal akımlar genellikle zayıf kalır. Demokrasiyi savunmanın bile
büyük cesaret gerektirdiği ülkelerde, bir halk ayaklanması patlak
verdiğinde, o ana dek demokrasiyi savunmuş olanlar, hareketin öncülüğünü
üstlenme ya da paylaşma şansını daha kolay bulabilir. Örneğin, 1917
yılının Şubat ayında çarlık rejimine karşı bir halk ayaklanması
gerçekleştiğinde, Rus burjuvazisinin çıkarlarını temsil etmeye çalışan
siyasal akımlar hayli zayıftı. Şubat Devrimi ile Ekim Devrimi arasındaki
dönemde, Bolşeviklerin en önemli rakipleri, burjuva partileri değil,
devrimi ilerletmek konusunda yeterli kararlılık ve cesarete sahip
olmayan sol partilerdi.<br />
<br />
Buna karşın, burjuva demokrasisiyle yönetilen ülkelerde, düzen
partileri, iktidara gelebilmek için, halkın neredeyse her tür
hoşnutsuzluğunu ifade etmek ve bunlar için çözüm yolları tarif etmek
konusunda birbirleriyle yarışır. Halkın bütününün ya da geniş
kesimlerinin en önemli güncel sorunlarının hangileri olduğu ve bunların
çözümü için nelerin yapılması gerektiği hakkında, özünde her biri düzen
içi olsa bile, sayısız programatik çerçeve üretilebilir. Düzen partileri
için siyasal mücadelenin ödülü büyüktür: Maddi getirisi yüksek olan
yöneticilik görevleri. Bu partiler ve onların içinde faaliyet gösteren
siyasetçiler için, siyasal mücadele, bir “yatırım aracı”dır. Hem
partiler hem de tek tek siyasetçiler, seçimler öncesinde, seçmen
desteğini kazanmaya yönelik vaatlerde bulunmanın yanı sıra, çok para
harcar. Tüm bunlara, işçi sınıfı temsilcilerinin önünü kesmeye yönelik
hukuki düzenlemeler (örneğin seçim barajları), kovuşturmalar, polis
baskısı, sermaye medyasının yok sayma ya da karalama çabaları ve
yasadışı baskılar da eklenir. Kısacası, çoğunluğun çıkarlarını temsil
edenlerin devlet yönetiminde pay sahibi olmalarının önünde çok fazla
engel vardır. Burjuva demokrasisi, işte bu nedenlerle, “biçimsel” bir
demokrasidir. Görünürde halkın devlet yönetimine katılmasına olanak
sağlanırken, gerçekte bu olanağın ortadan kaldırılması için her şey
yapılır.<br />
<br />
Burjuvazi işçi sınıfının temsilcilerini devlet yönetiminden uzak
tutmak için elinden geleni yaparken, solun, “biz bu oyunun parçası
olmayacağız” deyip seçimlerden uzak durması ya da seçimlerde somut
başarılar elde etmenin yollarını bulma çabasını göstermemesi, siyasal
iddiasızlık anlamına gelecektir. Seçimler yoluyla herhangi bir başarı
elde edemeyen bir sol, belirli mücadele başlıkları üzerinden devlet
yönetimi üzerinde de belirli bir ağırlık kazanabilecek olsa bile,
siyasal iktidara ulaşma şansı bulunmayan güçlerden biri olarak
kalacaktır.<br />
<br />
Seçimlere hiç girmeden bile, ülke siyasetine müdahale edilebilir.
Örneğin, meclisin gündemine başka ülkelere asker göndermeye yönelik bir
tezkere geldiğinde, kitlesel bir savaş karşıtı mücadeleyle, bu
tezkerenin reddedilmesi sağlanabilir. Emekçilerin çıkarlarına aykırı
yasal düzenlemelerin kabul edilmesi, kitlesel protestolar yardımıyla
engellenebilir. Sendikalar, meslek örgütleri ve kitle örgütleri,
üyelerinin çıkarları doğrultusunda yasal düzenlemelerin yapılması (ya da
onların çıkarlarına aykırı yasal düzenlemelerin engellenmesi) için
mücadele ettikleri ölçüde, ülke siyasetine müdahale etmiş olur. Hatta,
bazı konuların yalnızca İnternet ortamında yaygın olarak tartışılması
bile, devlet yöneticilerini bazı şeyleri yapmak ya da yapmaktan
vazgeçmek zorunda bırakabilir.<br />
<br />
Ama bu tür örneklerin çoğunda, başarıya ulaşıldığında bile, sonuç
alınmış ve mücadele sona ermiş olur. Solun siyasal gücü sınırlıysa, elde
edilen kazanımlar, soldan çok düzen partileri tarafından
kullanılacaktır. Ne de olsa, toplumsal ölçekte önem kazanan
mücadelelerin çoğu, muhalefetteki düzen partilerinin bir bölümü
tarafından (yalnızca iktidarı yıpratma amacıyla bile olsa) desteklenir.
Dahası, iktidardaki parti(ler) de, söz konusu kazanımların en azından
bir bölümünü sahiplenmeye çalışır.<br />
<br />
Lenin, bir devrimin gerçekleşebilmesi için, bir “devrimci durum”un
ortaya çıkmasının zorunlu olduğunu vurgulamıştı. Nesnel koşulların ürünü
olan devrimci durumun üç temel göstergesi şunlardı: (1) Bir bunalımın
ürünü olarak kendi içlerinde bölünen üst sınıfların (yönetenlerin)
eskisi gibi yönetememesi; (2) geçmişe göre daha fazla ezilen alt
sınıfların (yönetilenlerin) eskisi gibi yönetilmek istememesi; (3) ilk
ikisinin ürünü olarak kitlesel hareketlerin geçmişte görülmemiş
boyutlara ulaşması.[v]<br />
<br />
Burjuva demokrasisinin varlığı, burjuvaziye önemli bir olanak sağlar.
Devrimci dinamiklerin güçlü olduğu dönemlerde, yalnızca devrimciler
değil, o sırada muhalefette olan düzen partileri de, hoşnutsuz
kitlelerin desteğini alma mücadelesi yürütür. Bu partiler, görünürde son
derece radikal olan vaatlerde de bulunabilir. Örneğin, CHP, 1970’li
yıllarda “düzen değişikliği” savunuculuğu yaparak oy toplamaya
çalışmıştı. Bu partinin seçim bildirgelerinde, “Devlete de servete de
kul olmayacaktır hiç kimse” denebiliyordu.[vi]<br />
<br />
Bir devrimci durumda, büyük olasılıkla, mevcut hükümet istifa eder ve
erken seçimlere gidilir. Erken<br />
seçimlerde solun alacağı sonuç,
savunduğu (ve en azından bir bölümü düzen partileri tarafından da
dillendirilecek olan) hedefler kadar, o ana dek elde ettiği siyasal güce
de bağlı olur.<br />
<br />
Bir ülkenin belirli bir dönemde burjuva demokrasisiyle yönetilmesi ve
biçimsel açıdan bağımsız olması, bu durumun hiçbir zaman değişmeyeceği
anlamına gelmez elbette. Örneğin, Türkiye devrimi, belki de, ülkenin bir
savaşa girmesinin, bu savaşın görece uzun sürmesinin ve savaşa karşı
mücadelenin toplumsal ölçekte güç kazanmasının ürünü olacak.<br />
<br />
İktisadi bunalım dinamiklerinin de etkisiyle iç politika alanında
sıkışan bir hükümetin dış savaş açma yoluna gitmesi ve savaşı gerekçe
göstererek her tür demokratik kurumu ve bu arada işçi sınıfının
kazanılmış haklarını ortadan kaldırması olasılığı hiçbir zaman gündemden
tümüyle düşmeyecektir. Ancak, böylesi bir gelişme yaşandığında, bu
olasılığı önceden tahmin etmiş ve hatta propagandasını yapmış olanlar,
sırf bu nedenle, halkın desteğini arkalarında bulmayacaktır. Büyük
olasılıkla, savaşın başlamasının öncesinde ve sonrasında estirilecek
olan milliyetçilik rüzgarları, sol hareketlerin etkisizleştirilmesini
kolaylaştıracaktır. Sol, ancak, savaşın uzaması, toplumsal ölçekte
giderek daha yıkıcı sonuçlar doğurması, belki ülkenin önemli bir
bölümünün ya da tümünün işgale uğraması ve bu süreçte savaşa veya
işgalcilere karşı kararlı bir şekilde mücadele etmiş olması durumunda,
iktidar adayı bir güç haline gelebilecektir.<br />
<br />
Bu tür bir olasılığa karşı yapılabilecek olan tek hazırlık, solun,
savaş öncesinde, mümkün olduğunca büyük bir siyasal güç haline gelmesini
sağlamaktır.<br />
<br />
Savaş dışındaki bir başka olasılık, yine iktisadi bunalım dinamiklerinin etkisi altında, faşist bir rejimin kurulması.<br />
<br />
Bu olasılığa karşı da bugünden yapılabilecek olan en iyi hazırlık,
burjuva demokrasisinin sağladığı olanaklardan en etkili şekilde
yararlanarak, onun ortadan kaldırılmasının daha güçlü bir tepki
uyandırmasını güvence altına almaktır.<br />
<br />
Konuya sol kadrolar açısından da bakabiliriz. Savaşa ya da faşizme
karşı hazırlıklı olmanın yolu, bir gün bunlarla mücadelenin gerekli hale
gelebileceğinin (ya da gelmek zorunda olduğunun) sürekli
hatırlatılmasından geçemez. Bu konularda eğitim verilmesi de, söz konusu
eğitim tümüyle soyut kalacağından, pek fazla işe yaramayacaktır. Buna
karşın, burjuva demokrasisinin sağladığı olanakları en verimli şekilde
değerlendirerek (ve bu arada “olağan” sayılan dönemlerdeki faşizan
uygulamalarla baş ederek) somut kazanımlar elde eden kadrolar, bunlar
ortadan kaldırıldığında, çok daha güçlü ve toplumsal ölçekte meşru
tepkiler üretebilecektir.<br />
<br />
Bir başka olasılık, iktisadi bunalımlardan birinin, önde gelen düzen
partilerinin tümünü yıpratacak ve devlet kurumları içinde de bölünmelere
yol açacak bir siyasal bunalıma yol açması ve solun da içinde yer
alabileceği, seçim yoluyla iktidara gelmeyi hedefleyen halkçı bir siyasi
hareketin (cephe, ittifak, blok vb. biçiminde) ortaya çıkması. Solun bu
tür bir hareket içindeki yeri ve ağırlığı da, öncesindeki siyasal
gücüne bağlı olacaktır. Söz konusu hareketin seçimlere girmesinin
hukuksuz olarak engellenmesinin bir halk ayaklanmasına yol açması türü
ek olasılıklardan da söz edilebilir elbette. Halkçı bir hareketin
iktidara gelmesi durumunda, sol, bu iktidarı bir işçi sınıfı iktidarına
dönüştürmeye çalışacaktır.<br />
<br />
Son olarak, benzer bir durumda, solun kendisi, öncesinde yeterli
siyasal güce ulaşmışsa, bir halk hareketine öncülük ederek, seçim
yoluyla iktidara gelme girişiminde bulunabilir... Kuşkusuz, böylesi bir
durumda, solun seçime girmesinin engellenmesi, demokrasinin tümüyle
askıya alınması ve bunlara tepki olarak bir halk ayaklanmasının
gerçekleşmesi olasılığı daha yüksek olacaktır.<br />
<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Türkiye solunun mücadele gündemi</strong><br />
<br />
Türkiye solu, uzunca bir süredir, “ihmal edilebilir” bir siyasal güç olmanın ötesine pek geçemiyor.[1]
Bu durumun sol içi açıklamaları, kabaca, şöyle özetlenebilir: Sol,
siyasal açıdan yeterince güçlü değil, çünkü yeterince güçlü bir
örgütlülüğe sahip değil. Ve Türkiye solu yeterince güçlü bir örgütlülüğe
sahip değil, çünkü siyasal açıdan yeterince güçlü değil.<br />
<br />
Solun bugün için (yalnızca siyasal alanda değil, aynı zamanda
sendikalarda, kitle örgütlerinde vb.) yaptığı şey, daha çok, “örgütlenme
ve mücadele etme gerekliliği”nin propagandası... “Şu kadar kişi
örgütlense, mücadele etse, neler değişmez ki?” diye sormak, elbette
tümüyle anlamsız değil. Ama insanlara (birilerini daha bulup getirmek
dışında) somut olarak neler yapacakları söylen(e)mediğinde ya da
mücadele ederek anlamlı sonuçlara ulaşmaları sağlanamadığında, bir süre
sonra, “örgütlenmek ve mücadele etmek de pek bir işe yaramıyormuş”
diyenlerin sayısı artacaktır.<br />
<br />
Kısır döngüyü kırmanın yollarını arayanların sayısı da az değil tabii ki.<br />
<br />
Bazıları, “daha iyi analiz yapmak” ya da “daha yaratıcı olmak” gerektiği türü saptamalarda bulunuyor.<br />
<br />
Daha iyi analiz ve daha fazla yaratıcılık her zaman daha yararlı olsa
bile, bunların gerekli olduğunu vurgulayanların çoğu, gerekli olduğunu
söyledikleri şeylerin somut örneklerini sunmuyor. Asıl önemlisi,
Marksistlerden bile gelse, “analiz yeteneği”ne ya da “yaratıcılık”a
yapılan vurgular, Marksizmden uzaklaşma tehlikesini de barındırır.
Çünkü, Marksizm, çok “yaratıcı” birtakım bireylerin ortaya çıkmasına, bu
bireylerin çok “derin” bazı analizler yapmalarına ve buradan da çok
“incelikli” bir strateji çıkarmalarına bel bağlamaz. Tam tersine,
kitlelerin eseri olacak bir devrimin yolunu tarif etmeye çalışır.<br />
<br />
Bazıları, farklı toplumsal kesimleri ve hareketleri sıralayarak,
onları bir araya getirmek (ya da “onlara gitmek”) gerektiğini savunuyor:
İşçiler, kadınlar, gençler, öğrenciler, emekliler, kent yoksulları,
Aleviler, Kürtler, çevreciler, farklı cinsel yönelimlere sahip kesimler,
GDO karşıtları, nükleer enerji karşıtları, savaş karşıtları, azınlıklar
vb. vb.<br />
<br />
Gerçekten de, bu yolla, ülke nüfusunun iki üç katını bir araya getirmek mümkün!<br />
<br />
Ama ülke nüfusu zaten bir arada yaşayan insanlardan oluşuyor. Sorun,
bir arada olmanın, kendi başına, birlikte mücadele etmeyi mümkün
kılmaması. Tam tersine, farklı toplumsal kimliklere ve farklı kaygılara
dayalı farklı talepler, insanları birleştirmekten çok bölmeye de
yarayabiliyor. Sol açısından gerekli olan, farklı kesimlerin tek bir
siyasal iktidar mücadelesinde ortaklaştırılmasını sağlayabilecek olan
somut hedefleri netleştirmek.<br />
<br />
Solun denediği yollardan bir başkası, belirli aralıklarla, asıl amacı
örgütlü mücadeleye yeni insanların kazandırılması olan “kampanya” ya da
“çalışma”lar düzenlemek... Harcanan emekle orantılı olarak, bu tür
girişimlerden belirli sonuçların alınması her zaman mümkündür. Örneğin,
belirli bir dönem boyunca işçileri hedef alan yoğun bir çalışmayla, çok
sayıda işçinin belirli toplantılara katılması, onlarla bildiri dağıtımı,
basın açıklaması, imza toplama gibi bazı eylemlerin yapılması ve bazı
işçilerin örgütlenmesi sağlanabilir. Ama yürütülen çalışma (daha çok
sayıda işçiyle temas kurmak dışında) somut kazanımların elde edilmesini
ve daha ileri somut kazanımların hedeflenmesini mümkün kılmazsa,
çalışmaya katılan işçilerin sayısı azalmaya başlayacaktır. Solcular
tarafından düzenlenen bir toplantıya ilk kez katılan bir işçi, bu yeni
deneyimi nedeniyle heyecanlanabilir ve bir sonraki toplantıya birkaç
arkadaşını çağırabilir. Ama pek fazla somut sonuç üretmeyen toplantılara
ve eylemlere katılma azmini yaşamları boyunca koruyacak olan işçiler
her zaman küçük bir azınlık olarak kalacaktır.<br />
<br />
Kısır döngüyü kırmak için denenen bir diğer yol, “çarpıcı” iddia, tez
ya da saptamaların üretilmesi. “Türkiye artık faşist bir ülkedir” ya da
“Türkiye sosyalizme yönelmekten başka çaresi kalmamış ve bunu yapacağı
kesinleşmiş bir ülkedir” veya “Uçuruma yuvarlanıyoruz” dendiğinde
belirli bir ilgi uyandırmak her zaman mümkün. Tek tek sosyalist aydınlar
ya da yeni kurulmuş sol örgütler, halkın gündeminde olan sorunlarla
ilgili gerçekçi mücadele hedefleri belirlemek yerine, kendi özel
gündemlerine sahip olabilir, gelişmeleri kendi özel kavramlarıyla
yorumlayabilir. Ama iktidar mücadelesi yürütmek, yani kitlelerin önüne
anlayabilecekleri hedefler koymak isteyen bir sol için bu yol öncekinden
de verimsizdir ve “çarpıcı” sözler etkisini yitirdiğinde, “daha da
çarpıcı”, yani giderek anlamsızlaşacak sözlerin aranması tehlikesini
doğurur.<br />
<br />
Solculuğa dayalı girişimler sonuçsuz kaldığında denenen yolsa,
belirli bir siyasal güce sahip olan sol dışı öznelerin peşine
takılmak... Örneğin CHP’nin içinde “devrimcilik” yapmaya çalışmak...
Örneğin AKP’cilik yapmak... Örneğin Has Parti’ye katılmak... Örneğin
orduyu göreve çağırmak...<br />
<br />
Solun, siyasal iktidar mücadelesinin farklı aşamalarında, kendisi
dışındaki farklı güçlerle yan yana gelmesi kaçınılmaz, bunlardan
bazılarıyla ittifak kurması ise meşrudur. Ama kendi zayıflığını başka
güçlerin peşine takılarak örtmeye çalışan bir sol, işçi sınıfının
bağımsız çıkarlarını temsil etme olanağını yitirir.<br />
<br />
Farklı güçlerin eklentisi haline gelen solcular, bunu yaparken,
“ülkenin en acil ve yakıcı sorunları şunlardır ve biz de tam bu nedenle
filanca güçlerle işbirliğine gidiyoruz” diyor. İşçi sınıfının iktidar
yolunun, ancak, falanca “acil ve yakıcı” sorunların çözülmesi sonucunda
açılabileceğini savunuyorlar.<br />
<br />
Sermaye egemenliğine son verilmedikçe, “acil ve yakıcı sorun” kıtlığı
da çekilmeyecektir. Kapitalizm, sürekli yeni sorunlar üreten ya da
mevcut sorunları ağırlaştıran bir düzendir. Bugünün “acil ve yakıcı” bir
sorunu biraz hafifler gibi göründüğünde, onun yerini hemen bir
başkasının alacağı kesindir. Ve bu sorunlar sayesinde, sıra sermaye
egemenliğinin kendisinin hedef alınmasına hiçbir zaman gelmeyecektir!<br />
<br />
Örneğin, bazı sol çevreler tarafından da yakın geçmişin en “acil ve
yakıcı” sorunlardan biri sayılan “asker vesayeti”ni ve askeri darbe
tehlikesini “çok şükür” geride bırakmış gibi görünüyoruz... AKP ve
yandaşları dışında, ülkemizin “demokratikleşme” açısından daha ileri bir
noktaya geldiğini savunabilen kimse var mı?<br />
<br />
Asıl önemlisi, sol açısından, sorunların kendileri kadar önem
taşıyan, bunların çözülmesi doğrultusunda yürütülen mücadelenin
ilerleticiliğidir. Örneğin, Marx, demokrasi mücadelesini, demokrasinin
kendisinin sağlayacağı olanaklardan çok, mücadele eden işçi sınıfına
kazandıracağı siyasal eğitim nedeniyle önemsiyordu. <em>Manifesto</em>’da tarif edilen hedef, “demokrasiyi kazanmak” değil, “demokrasiyi mücadele ederek kazanmak”tı.[vii]<br />
<br />
Türkiye solu, güncel sorunlar ile siyasal iktidar mücadelesi
arasındaki bağın kurulabilmesi için, halkın gündeminde olan ve halkın
mücadelesiyle çözülebilecek olan sorunları merkeze yerleştirmek zorunda.
Faşizm ya da savaş koşulları altında, siyasal mücadelenin merkezine tek
bir güncel sorunun yerleştirilmesi mümkün ve kaçınılmaz hale gelebilir.
Bugünse, mümkün olduğunca geniş bir kesimi düzen değişikliği
mücadelesinde birleştirebilecek olan sorunları öne çıkarmamız gerekiyor.<br />
<br />
Bu sorunlar şöyle sıralanabilir: Yoksulluk, yolsuzluklar, baskıcı
uygulamalar ve emperyalizme bağımlılık. Burada “yoksulluk” derken
toplumsal eşitsizlikleri, işsizliği, ücretlerin düşürülmesini sağlayan
güvencesiz işçi çalıştırma, taşeronlaştırma vb. uygulamaları, eğitim ve
sağlık hizmetlerinin paralı olarak sunulmasını, dolaylı vergilerin
yüksekliğini, kısacası halkın çoğunluğunun geçim sıkıntısı çekmesine yol
açan tüm sorunları kastediyorum. “Yolsuzluklar”, hem devlet
yöneticilerinin hem de sermaye sahiplerinin maddi çıkar sağlamaya
yönelik tüm gayrimeşru eylemlerini anlatıyor. “Baskıcı uygulamalar”,
bugün asıl olarak AKP’nin ve başta Fethullah Gülen Cemaati olmak üzere
cemaat ve tarikatların yönlendirmesiyle gerçekleştirilen hukuksuz
yargılama, tutuklama ve cezalandırmaları, örgütlenme ve propaganda
özgürlüklerinin sınırlandırılmasını, sansürcülüğü ve polis şiddetini
içeriyor. Emperyalizme bağımlılık ise, Türkiye’nin iktisadi açıdan
sömürülmesi ve neredeyse her dönemde savaş tehlikesiyle karşı karşıya
tutulması anlamına geliyor.<br />
<br />
Türkiye’nin gündemindeki sorunlar arasında, Kürt sorunu, ayrı bir yere sahip.<br />
<br />
Özünde toplumsal eşitsizliklerin ürünü olan Kürt sorununun gerçek
anlamıyla çözülmesi, ancak, Türklerin ve Kürtlerin, birlikte mücadele
ederek, sermaye düzenine son vermeleriyle mümkün olabilir.<br />
<br />
Buna karşın, sorunun bugünkü biçimiyle sürmesi, Türk ve Kürt
emekçilerin ortak mücadelesini örgütlemeyi de zorlaştırıyor. Kürt
sorunu, bir yanında sermaye devletinin, diğer yanında silahlı güce
dayanan Kürt hareketinin bulunduğu, toplumun çoğunluğunun çıkarlarının
ise devre dışı bırakıldığı bir mücadelenin konusu olmayı sürdürdükçe,
devletin çoğunluk üzerindeki baskı ve yönlendirme araçlarından biri
olarak kalacaktır. Dahası, Türkiye sürekli olarak bir Türk-Kürt savaşı
tehlikesiyle birlikte yaşayacaktır. Böylesi bir savaş, emperyalistlerin
yanı sıra zengin Türklerin ve zengin Kürtlerin bir bölümü için bir
“fırsat”, her iki ulustan emekçiler içinse gerçek bir yıkım anlamına
gelir. Diğer yandan, Türkiye’de sermaye düzenini tehdit eden bir halk
hareketinin ortaya çıkması durumunda, sermaye sahipleri, bir Türk-Kürt
savaşını kışkırtmaktan kaçınmayacaktır.<br />
<br />
Dolayısıyla, bir Türk-Kürt savaşının çıkması tehlikesini ortadan
kaldırmak için, güncel, somut ve gerçekçi hedefler doğrultusunda
mücadele etmek gerekiyor. Çoğunluğun çıkarları doğrultusunda, öncelikli
olarak atılması gereken adımlar şöyle tarif edilebilir:<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
- Türkiye sınırları içindeki her tür silahlı eyleme ve sınır dışı operasyonlarına kesin olarak son verilmesi.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
- Kürt sorunuyla ilgili her tür görüşü savunmanın ve bu görüşler doğrultusunda örgütlenmenin serbest bırakılması.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
- Kürtlerin kendi dillerini kullanmalarının ve kültürlerini geliştirmelerinin önündeki tüm engellerin kaldırılması.</div>
<br />
<br />
Yine bugünkü koşullarda, Kürt sorunuyla ilgili olarak, solun hem
Türkiye işçi sınıfına hem de Kürt halkına katkıda bulunmasının yolu,
çoğunluğun çıkarlarını savunan bağımsız bir siyasal özne olarak hareket
etmesinden geçiyor. Kürt hareketinin destekçiliğini yapmanın ötesine
geçemeyen bir sol, işçi sınıfı içindeki milliyetçi eğilimlerin
zayıflatılmasına katkıda bulunamayacaktır.[2]
Kürt hareketini “düşman güç” sayan bir sol ise, Kürt sorununun sermaye
devleti tarafından bir araç olarak kullanılmasını kolaylaştıracaktır.<br />
<br />
Kürt sorunu dışındaki sorunların çoğu, yoksulluğa, yolsuzluklara,
baskıcı uygulamalara ve emperyalizme karşı mücadelenin birer alt başlığı
olarak ya da bunlarla bağlantıları kurularak ele alınabilir.<br />
<br />
Örneğin, Türkiye’nin gündeminde, farklı kesimler tarafından
“gericileşme”, “laiklikten uzaklaşma”, “çağdaş yaşam tarzlarına
müdahale” ya da “şeriat tehlikesi” olarak tanımlanabilen bir sorunun
bulunduğu açık. Ama bu sorunun halkı “laiklik yanlıları” ve “dinciler”
olarak bölecek şekilde tartışılması, halkın dinsel inançlarını sömürerek
siyasal ve maddi çıkar elde edenlerin elini güçlendirebiliyor. Oysa
AKP’yle ve başta Fethullah Gülen Cemaati olmak üzere cemaat ve
tarikatlarla mücadelede, yolsuzluklarının, baskıcı uygulamalarının ve
emperyalizmin işbirlikçiliğini yapmalarının üzerine giderek, dinsel
inançlarla asıl ilişkilerinin onları kendi çıkarlarına alet etmek
olduğunu göstermek, çok daha sonuç alıcı olacaktır. Ahmet Şık’ın Emniyet
Teşkilatı’ndaki “cemaat” örgütlenmesi hakkındaki kitabının henüz son
haline getirilip basılmadan yasaklanması ve yazarının uyduruk
gerekçelerle hapse atılması, AKP’nin ve “cemaat”in ne tür konularda daha
duyarlı olduklarının işaretlerinden yalnızca biriydi. Ve sindirme
operasyonları başarıya da ulaştı! Şık’ın tutukluluk süresinin
tartışılmasına, kitabının çok sayıda kişinin imzasıyla yayımlanmasına
karşın, onu destekleyenler bile, Emniyet Teşkilatı’nda olup bitenler
hakkında konuşmaktan, AKP’yi ve “cemaat”i yıpratabilecek konulara
girmekten çekinebiliyor.<br />
<br />
Toplumun en geniş kesimlerini düzen değişikliği mücadelesine
yöneltebilecek olan temel sorunların saptanması ve bu sorunlara karşı
mücadele çağrısı yapılması, solun güç kazanmasını sağlamak için yeterli
olmaz elbette. Güç kazanmak isteyen bir sol, herkesin anlayabileceği,
gerçekçi bulabileceği, katkıda bulunabileceği, somut ve güncel mücadele
hedefleri tarif etmek zorunda.<br />
<br />
Yine soyut bir şekilde ifade edilecek olursa, solun yapması gereken,
düzen değişikliği mücadelesiyle bağları kurulabilecek olan toplumsal güç
ve hareketlerin siyasal alandaki temsilciliğini üstlenmek. Toplumsal
hareketlerin içinde yer alarak, kendinden menkul “liderlik” iddiaları
öne sürmeden bu hareketlere pratikte öncülük etmeye çalışarak... Ama
aynı zamanda, bu hareketlerin siyaset alanında ağırlık kazanmasına
aracılık ederek.<br />
<br />
Daha açığı, Türkiye’de, bugünkü koşullar altında solun güç
kazanmasının yolu, işçi sınıfının bağımsız çıkarlarının savunuculuğunu
yaparak, seçimlerde somut başarılar elde etmesinden geçiyor. Bu
söylediğim, kitle hareketlerini, sendikalarda ve kitle örgütlerinde
yapılan çalışmaları, öğrenci hareketlerini, diğer toplumsal muhalefet
dinamiklerini önemsiz saymak anlamına gelmiyor. Aksine, seçimlerde somut
başarılar elde etmeyi hedefleyen bir sol, kitle hareketlerine ve kitle
örgütlerine hem daha fazla ihtiyaç duyacak, hem de bunları güçlendirmek
konusunda daha fazla olanağa sahip olacaktır.<br />
<br />
Doğru yapılan bir seçim çalışması aynı zamanda bir örgütlenme
çalışması, doğru yapılan bir örgütlenme çalışması da aynı zamanda bir
seçim çalışmasıdır. Ama, “örgütlenirsek zaten seçimlerde de daha iyi
sonuçlar elde ederiz” demiş olmuyorum. Çünkü, seçimlerde başarılı olmak
için, teknik boyutlarını da ihmal etmeden, gerçek “seçim çalışmaları”
yapmak gerekir.<br />
<br />
Soyut bir sosyalizm propagandası ya da ülke sorunlarının
hatırlatılması, seçim çalışması sayılamaz. Örneğin, belirli bir
belediyenin başkanlığına aday gösteren bir sol yapı, propaganda
çalışmaları sırasında, “yerel sorunları boş verin, ülke sorunları çok
daha önemli ve bu sorunları da ancak sosyalist bir iktidar çözebilir”
demenin ötesine geçmiyorsa, o belediyenin başkanlığı bir yana, görece
yüksek bir oy oranına bile ulaşamayacaktır. Diğer yandan, yalnızca yerel
sorunları çözmeyi vaat eden bir sol yapı da, belediye başkanlığını
kazansa bile, bu mevziyi siyasal iktidar mücadelesinin hizmetine
sunamayacaktır.<br />
<br />
Belirli bir yerellikte belediye başkanlığını kazanma amacıyla gerçek
bir seçim çalışması yapmak için, başta emekçiler olmak üzere orada
yaşayan insanların somut sorunlarını bilmek, bunlar için çözüm yolları
aramak, örneğin hangi hizmetlerin parasız olarak sunulabileceğini
saptamak, yalnızca belediye başkanlığı yetkileriyle değil ama aynı
zamanda halkın desteğiyle ulaşılabilecek hedefleri belirlemek, orada
yaşayan insanları ikna etmek için propaganda ve örgütlenme çalışmalarına
düzen partilerinden çok önce başlamak, seçim çalışmasını mümkün
olduğunca kitlesel bir çalışmaya dönüştürmek, ilgili yerellikte belirli
bir saygınlığa sahip ya da saygınlık kazanabilecek olan bir aday
çıkarmak, mümkün ve anlamlı olacaksa bu adayın bir ön seçimle
belirlenmesini sağlamak, aynı yerdeki il genel meclisi ve belediye
meclisi üyelikleri için benzer çalışmalar yürütmek, bu şekilde girilecek
seçimlerde başarısız olunması durumunda bir sonraki seçim için
çalışmaya hemen başlamak, insanların neden ikna edilemediğini anlamak ve
bir sonraki seçimde başarılı olmanın yollarını aramak gerekir. Düzen
partilerinin seçim çalışmalarını seçim gününden birkaç ay önce
başlatmaları, neden solun da örnek aldığı bir uygulama olsun ki?<br />
<br />
Belirli bir yerellikteki seçimi gerçekten kazanma niyeti olduğunda,
buradaki genel ve görece soyut önerilerden çok daha iyileri, hem orada
yaşayanlar, hem de İnternet sayesinde Türkiye’nin dört bir yanındaki
insanlar tarafından üretilebilir. Solun yapması gereken de, “her şeyin
en iyisini bildiğini” kanıtlamaya değil, en iyi çözümlerin üretilmesi
için gerekli olan ortamı yaratmaya çalışmak.<br />
Sol, belirli yerelliklere ağırlık verdiğinde, başta iktidar partisi
olmak üzere düzen partileri de aynı yerelliklere özel bir ağırlık
verebilir tabii ki. Buna karşı, sol da, kendi elindeki güçleri aynı
noktalarda yoğunlaştırabilir. Ortada somut ve gerçekçi hedefler
olduğunda, solun ülke ölçeğindeki potansiyel gücü, belirli
yerelliklerde, somut bir güce dönüştürülebilir.<br />
<br />
Seçim çalışması, aynı zamanda bir örgütlenme çalışmasıdır. İlgili
seçim bölgesindeki işçilere, kadınlara, gençlere, farklı meslek
gruplarından insanlara ve toplumsal hareketlere ulaşmak ve onları
gerçek(çi) hedefler doğrultusunda mücadeleye çağırmak için bir araçtır.<br />
<br />
Bir belediye başkanlığının kazanılması, sol açısından bir sonuç
değil, yalnızca yeni bir başlangıç anlamına gelecektir. Ülke ölçeğinde
halkın kendi kendisini yönetebilir hale gelmesini hedefleyen sol,
yerelliklerde de aynı amaç doğrultusunda mücadele edecektir. Belediye
başkanlığı, emekçilere somut kazanımlar sağlamanın aracı olarak
kullanılacaktır. Belirli bir yerellikte elde edilen somut kazanımlar,
örneğin bazı hizmetlerin ücretsiz olarak sunulmaya başlaması, ülke
gündemine girmeyi ve başka yerelliklerde aynı talebin yükseltilmesini
kolaylaştıracaktır. Bu arada, doğal olarak, iktidarın ve devlet
güçlerinin engellemeleriyle ve baskılarıyla karşılaşılacaktır. Bunların
karşısına, halkın örgütlü gücüne dayanarak ve onu daha da güçlendirerek
çıkma mücadelesi yürütülecektir. Gündemdeki mücadele başlığına bağlı
olarak, Türkiye’nin farklı yerlerinde dayanışma eylemleri
örgütlenecektir. Kazanılan her mevzi, daha ileriye gidebilmek için yeni
mücadele başlıklarının açılmasını mümkün ya da zorunlu kılacaktır.[3]<br />
<br />
Yalnızca belediye başkanlıkları için değil, il genel meclisi ve
belediye meclisi üyelikleri için de benzer çalışmalar yürütmek gerekir.
Bu üyeliklere seçilenler, görev süreleri boyunca, ilgili kurumların
halkın çıkarlarına aykırı karar ve faaliyetleri hakkında halkı
bilgilendirme ve bunların önüne geçilmesi için mücadele çağrısında
bulunma olanağına sahip olacaktır. Halkla bağlarını sürekli kılan il
genel meclisi ve belediye meclisi üyeleri, mücadeleleri sayesinde halkın
güvenini kazanarak, izleyen seçimlerde belediye başkanlığına, hatta
belki de milletvekilliğine aday olabilecektir.<br />
<br />
Ayrıca, düzen partilerinden biri aracılığıyla ya da bağımsız olarak
seçilen bazı belediye başkanları halkçı uygulamalara yöneldiğinde,
onların desteklenmesi de gündeme gelebilir. Sol, kendi ilkesel
yaklaşımlarını savunma ve yanlış bulduğu uygulamaları eleştirme hak ve
sorumluluğunu bir yana bırakmadan, halkçı uygulamaları nedeniyle
iktidarın baskısıyla karşılaşan belediye başkanlarıyla birlikte mücadele
edebilir, halkın bu mücadelede aktif şekilde yer alması için çaba
harcayabilir.<br />
<br />
Milletvekilliği seçimlerinde ise, bugünkü koşullarda, somut başarılar
için mücadele etmenin tek yolu, belirli bölgelerden bağımsız adaylar
çıkarmak. Yüzde 10’luk seçim barajı varken, sol partilere verilen
oyların toplamı yüzde 1’i bile bulamıyor. Baraj olmasaydı da, solun daha
yüksek oy oranlarına ulaşılabilecek seçim bölgelerine özel bir ağırlık
vermek gerekirdi. Bugünse, ilk aşamada, az sayıda seçim bölgesinde,
gerçekten de milletvekilliği kazanmak için çalışma yürütülebilir.<br />
<br />
Bu mücadele tarzı, solun, hem mevcut kadroları arasından hem de
mücadeleye yeni katılacak olanlar arasından gerçek halk önderleri
çıkarmasını da kolaylaştırır.<br />
<br />
Kapitalizmi sorgulayan kesimler arasında “lider”lere daha bir
kuşkuyla yaklaşılmasının pek çok haklı nedeni bulunsa bile, onlara
duyulan ihtiyaç ortadan kalkmış değil. Kitleler de, yine pek çok haklı
nedenle, siyasal hedefleri temsil eden gerçek kişilerin varlığını talep
eder. Bu kişilerin, kişisel tarihleriyle belirli bir güven yaratmış
olmasını isterler. “XYZ Örgütü Yüksek Yönetim Kurulu”nun kitlelerde
güven ve bağlılık yaratması zordur, çünkü ne o kurulun iç işleyişi
konusunda yeterince bilgi sahibi olabilirler ne de o kuruldan hesap
sormaları çok kolaydır.<br />
<br />
Burada tartıştığım mücadele tarzının hayata geçirilmesi, yazıldığı
kadar kolay değil elbette... Hatta, devrimci mücadelenin bu biçimi,
herhangi bir alanda kalıcı bir kazanım elde etmeden propaganda çalışması
yürütmeye göre çok daha zordur. Çünkü, bireysel özveri ve cesaret
yetmez; başkalarına öncülük edebilmek için gerekli olan nitelik ve
becerileri kazanmak için çaba harcamak gerekir.<br />
<br />
Peki ama, seçimlere dayalı bir çalışma sonucunda belirli koltuklar
elde edildiğinde, bunlara oturanların devrimcilikten uzaklaşması riski
yok mu?<br />
<br />
Elbette var... İşte bu nedenle, seçimle gelinecek görevlere aday
olanların somut taahhütlerde bulunması gerekir. İşçi sınıfı iktidarında
yöneticilerin ücretleri işçi ücretlerinin ortalamasından yüksek
olmayacaksa, bugün neden olsun? Adaylar, yöneticilik gelirlerinin işçi
ücretleri ortalamasını aşan bölümünü halk yararına faaliyet gösteren
kurumlara bağışlamayı taahhüt etmelidir. Yöneticilerin ve yönetici
kurulların devlet yönetimiyle ilgili tüm faaliyetlerinin herkes
tarafından izlenebilir olması talebi, elbette, bugün kazanılacak olan
yöneticilik görevleri için de geçerlidir. Bir belediye başkanlığı
alındığında, ilgili belediyenin her tür gelir ve giderinin ve her tür
faaliyetinin herkesçe izlenebilir kılınması, yanlışlıkların
giderilmesini ve daha ileri hedeflerin belirlenmesini
kolaylaştıracaktır.<br />
<br />
Bunlar, aynı zamanda, propagandası yapılabilecek olan önlemler.
Aslına bakılırsa, yalnızca milletvekilliği ya da belediye başkanlığı
için değil, sendika ve kitle örgütü yöneticilikleri için de geçerli
kılınmaları gerekir.<br />
<br />
Sol, devlet yönetimi alanında neredeyse hiçbir deneyimi bulunmayan,
seçimler yoluyla hiçbir ciddi başarıya ulaşamamış, yalnızca devrimden ve
sosyalizmden söz eden bir hareket olarak, “ihmal edilebilir” bir
siyasal güç olmanın ötesine geçemez. Buna karşın, seçimler yoluyla bugün
için sınırlı mevziler elde eden bir sol, bunları ülke ölçeğindeki bir
hareketin başlangıç noktaları haline getirebilir.[4]<br />
<br />
Engels, 1895 yılında, Almanya’daki işçi sınıfı partisinin seçimlerde
elde ettiği başarılardan söz ederken, şunları da vurgulamıştı:<br />
<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
“Burjuva iktidarının örgütlenmesini sağlayan devlet kurumlarının,
işçi sınıfının aynı devlet kurumlarına karşı mücadele etmek için
kullanabileceği tutamakları da sunduğu anlaşıldı. Tek tek eyaletlerin
meclislerinin, belediye meclislerinin, iş mahkemelerinin seçimlerine
katılındı, proletaryanın yeterli bir bölümünün elde edilmeleri
doğrultusunda ağırlık koyduğu bütün görevler için burjuvaziyle
çekişildi. Öyle ki, sonunda, burjuvazi ve hükümet, işçi sınıfı
partisinin yasadışı eylemleriyle karşılaştırıldığında yasal
eylemlerinden, ayaklanma başarılarıyla karşılaştırıldığında seçim
başarılarından çok daha fazla korkmaya başladı.”[viii]</div>
<br />
<br />
Engels’in vurguladığı bir başka önemli nokta şuydu:<br />
<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
“Baskınların, bilinçsiz yığınların başındaki bilinçli azınlıkların
gerçekleştirdiği devrimlerin dönemi kapandı. Toplumsal örgütlenmenin tam
bir dönüşümü söz konusu olduğunda, yığınların da buna doğrudan doğruya
katılması; neyin hedeflendiğini, neyi canlarıyla başlarıyla
savunacaklarını öncesinde kavramış olmaları zorunludur. Bunu bize son
elli yılın tarihi öğretti. Ama yığınların yapılması gerekeni anlaması
için, uzun, ısrarlı bir çalışma gerekir ve şu anda, düşmanı umutsuzluğa
sürükleyen bir başarıyla, tam da bu çalışmayı yürütüyoruz.”[ix]</div>
<br />
<br />
Bugün için, Türkiye solu, “ben bir şekilde siyasal mücadeleye
katılmalıyım” diye düşünmeyenler için, somut olarak, pek fazla şey
önermiyor. <br />
<br />
Bizim amacımız, “ben bir şekilde siyasal mücadeleye katılmalıyım”
düşüncesini yaygınlaştırmak olamaz. Daha doğrusu, bu düşünce
yaygınlaştırılamaz.<br />
<br />
Bizim amacımız, “Türkiye solu, seçimlerde kazanacağı mevzilerle
halkın çıkarlarına dayalı bir yönetim tarzının somut örneklerini
yaratmak ve bu yolla zenginlerin egemenliğine son verme mücadelesini
güçlendirmek istiyor” mesajını verebilmek olmalı...<br />
<br />
Ülke yönetiminde gerçekten söz sahibi olmak isteyen bir solun kendisi
de, kendi dışındaki güçlerle ilişkileri de kaçınılmaz olarak değişir.<br />
<br />
Örneğin, bugün aşılmaz gibi görünen sol içi ayrımların bir bölümü,
gerçek bir siyasal mücadelenin örgütlenmesi durumunda, anlamsızlaşır.
Türkiye solunun güç kazanmasını sağlayabilecek olan hedefler konusunda
netlik sağlandıktan sonra, bu hedefler için mücadele edenlerin hangi
gelenekten geldiklerinin pek bir önemi kalmaz (ya da, kalmamalı).<br />
<br />
Diğer taraftan, solun temel hedefleri herkes açısından netlik
kazandığında, bazen (bazı yerelliklerde ya da bazı mücadele
başlıklarıyla ilgili olarak) sosyal demokratlarla, bazen Kürt
hareketiyle, bazen daha farklı güçlerle yan yana gelinmesi kolaylaşır ve
çok daha az sorun yaratır.<br />
<br />
Siyasal açıdan daha güçlü bir sol, sendikaları ve diğer emek
örgütlerini daha mücadeleci bir çizgiye çekmek ve toplumsal hareketlerin
önüne daha ileri hedefler koymak konusunda çok daha fazla olanağa sahip
olur.<br />
<br />
Asıl önemlisi, siyasal güç kazanan, halk önderleri çıkaran bir sol,
yönetenlerin ülkeyi eskisi gibi yönetemez, yönetilenlerin eskisi gibi
yönetilmek istemez hale gelecekleri dönemlerde, halk hareketlerine
öncülük ederek, gerçek bir iktidar alternatifinin yaratılması için
mücadele edebilir.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Son Sözler</strong><br />
<br />
Dünya devrimi ne zaman gerçekleşebilir? Bir başka deyişle,
emperyalist ülkelerin tümünde olmasa bile çoğunda sosyalist devrimlerin
gerçekleşmesi yoluyla, dünya üzerindeki kaynakların büyük bölümünün
sosyalist ülkelerin denetimi altına girmesine ne kadar zaman kaldı?<br />
<br />
Bu tür konularda tahmin yürütmek her zaman risklidir. Bugüne kadar
kapitalizme bir ömür biçen Marksistlerin çoğu yanılmış oldu.<br />
<br />
Ama açıkçası, yedinci bölümde somut örnekler üzerinden tartıştığım
üzere, kapitalizmin içinde bulunduğu ve geçmiştekilerden uzun süren son
durgunluk döneminde, dünya devriminin görece yakın bir gelecekte
gerçekleşebileceği konusunda umutlanmak için bazı özel nedenlerin
bulunduğu kanısındayım.<br />
<br />
Birincisi, söz konusu durgunluk döneminin öngörülebilir bir vadede
bitebileceğine ilişkin herhangi bir veri bulunmuyor. Görüldüğü
kadarıyla, emperyalist ülkeler de dahil olmak üzere neredeyse tüm
kapitalist ülkelerde işçi ücretleri düşürülmeye, sosyal güvenceler
sınırlanmaya, sosyal harcamalar azaltılmaya devam edecek. Geçici ve
sınırlı rahatlama dönemlerini, yeni toplumsal yıkımlara yol açan
iktisadi çöküşler izleyecek.<br />
<br />
İkincisi, insanlığın ilerleme potansiyeli ile kapitalizmin yarattığı
engeller arasındaki çelişkiler giderek daha fazla belirginleşecek.
Herkesin eğitim ve bilgi düzeyinin yükseldiği bir dünyada, insanların
büyük çoğunluğunun toplumsal ilerlemeye katkıda bulunma olanağından
yoksun bırakılması giderek daha fazla sorgulanacak.<br />
<br />
Üçüncüsü, bu dönemde tek tek kapitalist ülkelerde gerçekleşebilecek
olan sosyalist devrimler, insanlığın önüne, geçmiştekilere göre çok daha
ileri örnekler koyma şansına sahip. Bunlar da, kapitalist ülkelerdeki
sosyalizm mücadelelerinin güç kazanmasını sağlayacaktır.<br />
<br />
Kanımca, 21. yüzyılın sosyalist devletlerinin gerçek birer halk
devleti olarak kalmalarının ve sosyalist ülke yurttaşlarının dünya
devrimi mücadelesine daha fazla katkıda bulunmasının koşullarından ve
göstergelerinden biri de, kapitalist devletleri sansüre daha fazla
başvurmaya yöneltecek bir İnternet özgürlüğünün varlığı olacak.<br />
<br />
Kapitalist ülkelerde olup bitenleri izleyebilen, o ülkelerdeki
insanlarla her an görüşüp tartışabilen, onlardan aldıkları yararlı
fikirleri kendi ülkelerinde hayata geçirme şansları bulunan, kendi
ülkelerinde yapılanları onlara anlatabilen, çok farklı konularda
onlardan katkı alan ve onlara katkı sunan insanlardan oluşan sosyalist
ülkeler, hem daha ileri toplumsal hedefler belirleyebilir, hem de bu
sayede dünya devrim sürecini hızlandırabilir.<br />
<br />
Sosyalist ülkelerin doğru bir yolda ilerlediğinin somut bir
göstergesi, ABD yönetiminin, kendi yurttaşlarının o ülkelerin
yurttaşlarıyla temas kurmasını zorlaştırmak için, İnternet şirketlerine
baskı yaparak, söz konusu ülkelere hizmet sunmalarını engellemeye
çalışması olacaktır. Bir başka deyişle, sosyalist ülkeler, emperyalist
devletlerin “özgürlükçülük” demagojilerini boşa çıkarmayı ve gerçek
yüzlerini kendi yurttaşlarına daha fazla göstermek zorunda kalmalarını
hedeflemeli. Bunun başarılması, emperyalist ülkelerde sosyalizm
mücadelesi yürütenlerin eline güçlü bir silahın verilmesi anlamına
gelecektir.<br />
<br />
Sosyalizm yoluna yeni girecek olan ülkelerin tümü, ilk aşamada, kendi
önlerine bu denli iddialı hedefler koyamayabilir. Doğal kaynakları kıt,
ekonomileri çok zayıf, yurttaşlarının eğitim düzeyleri çok geri olan
ülkelerde, öncelikle, bu sorunların çözülmesi için mücadele etmek
gerekebilir. Buna karşın, Türkiye’de gerçekleşecek bir sosyalist
devrimin sonrası hakkında, tam da böylesi bir iddialılığa sahip
olabileceğimizi ve olmamız gerektiğini düşünüyorum. Türkiye’de, eğer
sosyalist devrimin öncesinde ya da sonrasında yıkıcı bir savaş
yaşanmazsa, sosyalizmin kuruluş sürecinde, ne çok ciddi doğal kaynak
kıtlıklarıyla, ne çok ciddi iktisadi altyapı eksiklikleriyle, ne de
eğitimli insan kıtlığıyla karşılaşılacaktır. Dolayısıyla, halkın devlet
yönetimine katılımı söz konusu olduğunda, 20. yüzyılın sosyalizm
deneyimleriyle karşılaştırıldığında, çok daha ileri bir noktadan
başlanabilecektir.<br />
<br />
Eğer son söylediklerim boş beklentilerden ibaret değilse, bugünkü
mücadelemiz de, sosyalist devrim sonrasına ilişkin iddialılığımıza uygun
düşmeli elbette...<br />
<div>
<br clear="all" />
<br />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="ftn1">
[1] Seçimlerdeki oy oranları (yüzde)<br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td colspan="2"><br /></td>
<td><div align="center">
SBP/ÖDP</div>
</td>
<td><div align="center">
SİP/TKP</div>
</td>
<td><div align="center">
EMEP</div>
</td>
<td><div align="center">
HADEP/DEHAP/</div>
<div align="center">
DTP/BDP</div>
</td>
<td><div align="center">
Bağımsız</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">1994 (Y)</td>
<td><div align="center">
0,29</div>
</td>
<td><div align="center">
-</div>
</td>
<td><div align="center">
-</div>
</td>
<td><div align="center">
-</div>
</td>
<td><div align="center">
0,34</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">1995</td>
<td><div align="center">
-<sup>*</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
-<sup>*</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
-</div>
</td>
<td><div align="center">
4,17</div>
</td>
<td><div align="center">
0,48</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td rowspan="2">1999</td>
<td><br /></td>
<td><div align="center">
0,80</div>
</td>
<td><div align="center">
0,12</div>
</td>
<td><div align="center">
-</div>
</td>
<td><div align="center">
4,75</div>
</td>
<td><div align="center">
0,87</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td>Y</td>
<td><div align="center">
0,84</div>
</td>
<td><div align="center">
0,07</div>
</td>
<td><div align="center">
0,09</div>
</td>
<td><div align="center">
3,48</div>
</td>
<td><div align="center">
0,18</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">2002</td>
<td><div align="center">
0,34</div>
</td>
<td><div align="center">
0,19</div>
</td>
<td><div align="center">
-<sup>**</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
6,22</div>
</td>
<td><div align="center">
1,00</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">2004 (Y)</td>
<td><div align="center">
0,04<sup>***</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
0,26</div>
</td>
<td><div align="center">
0,06<sup>***</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
5,15<sup>+***</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
0,73</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">2007</td>
<td><div align="center">
0,15<sup>****</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
0,23</div>
</td>
<td><div align="center">
0,08<sup>****</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
-<sup>****</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
5,32</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">2009 (Y)</td>
<td><div align="center">
0,17<sup>++</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
0,21</div>
</td>
<td><div align="center">
0,12<sup>++</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
5,70</div>
</td>
<td><div align="center">
0,43</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td colspan="2">2011</td>
<td><div align="center">
-<sup>+++</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
0,15</div>
</td>
<td><div align="center">
0,07<sup>****</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
-<sup>****</sup></div>
</td>
<td><div align="center">
6,57</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
Y: Yerel seçimler, il genel meclisi oyları / <sup>*</sup> HADEP çatısı altındaki ittifaka katıldı / <sup>**</sup> DEHAP çatısı altındaki ittifaka katıldı / <sup>***</sup> SHP çatısı altındaki ittifaka katıldı / <sup>+</sup> SHP’nin oy oranı / <sup>****</sup> Ortak bağımsız aday çalışmasına katıldı / <sup>++</sup> Eksik aday gösterdi / <sup>+++</sup>
Seçime katılmasına izin verilmedi. (Bağımsız adaylar sütunundaki
oranlar, sağ-sol ayrımı olmadan, tüm bağımsız adayların toplam oylarının
oranları.)</div>
<div id="ftn2">
[2]
Solcu kimlikleriyle bilinen üç kişinin, EMEP (eski) Genel Başkanı
Levent Tüzel, Ertuğrul Kürkçü ve Sırrı Süreyya Önder’in son genel
seçimlerde milletvekili seçilmiş olmaları elbette önemsiz ya da anlamsız
değil. AKP hükümetinin baskıcı ve toplumsal eşitsizlikleri artıran
girişimlerine karşı mücadele edenler, sosyalist milletvekilleri
sayesinde, seslerini mecliste (ve meclis aracılığıyla) daha fazla
duyurma olanağına sahip oldu. Mecliste bulunduğu dönemde sola mı yoksa
AKP’ye mi daha fazla hizmet ettiği tartışılabilecek olan Ufuk Uras’la
karşılaştırıldıklarında, Tüzel, Kürkçü ve Önder’in milletvekilliklerinin
sol açısından farklı bir yerde durduğu açık.<br />
Ne var ki, aynı isimler, solu temsil etmek konusunda ciddi
kısıtlarla karşı karşıya. Seçimlerden kısa bir süre sonra somut olarak
görüldüğü üzere, Kürt hareketinin silahlı mücadeleyi yükselttiği
dönemlerde, Türkiye solunun, ırkçı-milliyetçi yaklaşımların güç
kazanmasının yol açacağı tehlikeleri gözeterek bağımsız bir tutum
izlemesi gerekirken, söz konusu isimler bunu yapamadı.<br />
Kuşkusuz, sosyalist milletvekillerinin önümüzdeki dönemde hangi
başlıklarda ne tür tavırlar alacakları, onların inisiyatifinde. Daha
doğrusu, onları, her başlıkta, solun bağımsız siyasetine uygun tavırlar
almaya teşvik etmeye çalışmak daha anlamlı olacaktır.</div>
<div id="ftn3">
[3]
Karşılaşılacak baskılar ve belediyelerin geçmiş dönem borçlarının solcu
belediyelerin üzerine yıkılması türü uygulamalar nedeniyle, belediye
başkanlarının halk yararına hiçbir şey yapamayacağı da iddia edilebilir.
Bu şekilde akıl yürütülecekse, yasal gazete ya da dergi çıkarmak,
İnternet sitesi açmak, dernek, sendika ya da yasal parti kurmak da
hiçbir işe yaramaz. Ne de olsa, bunların iktidarı fazlaca rahatsız
etmesi, tutuklanma ve kapatılma gerekçesi olabiliyor. Diğer “düzen içi”
araçlardan yararlanırken bugünkü yasal düzenlemeleri ve güç dengelerini
gözetmek ne kadar zorunluysa, belediye başkanlıklarından ve diğer
yönetsel görevlerden yararlanırken bugünkü yasal düzenlemeleri ve güç
dengelerini gözetmek o kadar zorunlu. Diğer düzen içi araçları kullanmak
nasıl aynı zamanda bir mücadele konusuysa, belediye başkanlıklarını ve
diğer yönetsel görevleri kullanmak da aynı zamanda bir mücadele konusu.
Bu arada, belediyelerin geçmiş dönem borçlarının hesabının sorulması ve
bunların sorumlularına ödetilmesi için de mücadele etmek gerekir.</div>
<div id="ftn4">
[4]
ÖDP’nin ve EMEP’in bugüne kadar farklı seçimlerde kazandıkları belediye
başkanlıkları, değerli örnekler. Ama bunlar, seçimlere yönelik sistemli
çalışmaların ürünleri değildi. Diğer yandan, en azından şu ana dek,
ilgili belediyelerde yapılanların, solun ülke ölçeğindeki mücadelesine
de güç kazandıracak şekilde toplum gündemine sokulması konusunda
yetersiz kalındığı söylenebilir.</div>
</div>
<div>
<br clear="all" />
<br />
<hr align="left" size="1" width="33%" />
<div id="edn1">
<a href="file:///C:/Users/aaa/Desktop/Esitlikci%20Forum/esitlikciforum.net/archive/index.php/thread-135.html#_ednref1" name="_edn1" title=""></a> Karl Marx-Friedrich Engels, Komünist..., <em>a.g.y.</em>, s. 44.</div>
<div id="edn2">
[ii] MEW, <em>a.g.y.</em>, c. 18, s. 160.</div>
<div id="edn3">
[iii] Karl Marx, Kapital, <em>a.g.y.</em>, s. 38.</div>
<div id="edn4">
[iv] ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ ΤΟΥ ΑΚΕΛ, <a href="http://www.akel.org.cy/media/audio/KATASTATIKO_AKEL.pdf"></a><a href="http://www.akel.org.cy/media/audio/KATASTATIKO_AKEL.pdf" target="_blank">http://www.akel.org.cy/media/audio/KATASTATIKO_AKEL.pdf</a>.</div>
<div id="edn5">
[v] V.I. Lenin, <em>The Collapse of the Second International</em>, 1915, <a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1915/csi/ii.htm"></a><a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1915/csi/ii.htm" target="_blank">http://www.marxists.org/archive/lenin/wo...csi/ii.htm</a>.</div>
<div id="edn6">
[vi] <em>Ak Günlere</em>, Cumhuriyet Halk Partisi 1973 Seçim Bildirgesi, <a href="http://www.haberveriyorum.net/haber/belge-ak-gunlere-chpnin-1973-secim-bildirgesi"></a>http://www.haberveriyorum.net/haber/belg...bildirgesi.</div>
<div id="edn7">
[vii] Karl Marx-Friedrich Engels, Komünist..., <em>a.g.y.</em>, s. 30.</div>
<div id="edn8">
[viii] Karl Marx, Fransa’da..., <em>a.g.y.</em>, s. 140.</div>
<div id="edn9">
[ix] <em>a.g.y.</em>, s. 144.<br />
<br />
<br />
<br />
<br /></div>
</div>
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
11-04-2014, 23:03</div>
</div>
<div class="message">
Sanki Fettullahçıların örgütlenme modeli tarif edilmiş.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
12-04-2014, 00:37</div>
</div>
<div class="message">
Sn. Özalp, sol iktidarlardan önce bulunan yönetim
biçimlerinde belirgin olan konsey, komün, Sovyet tipi halkın “öncü
örgütlenme” örnekleri sol örgütlerin ileriye sıçrama tahtası değil
midir? Stratejik “sosyalist iktidar” hedefinin, “iç içe geçen halkalar”,
“hareket+örgüt” gibi taktiklerin dayanağı bu “öncü örgütlenme”
modeliyse bizim bugün bu inisiyatifleri saptamamız ve bunlar üzerinden
büyüyen ya da bunları ileri taşıyıp örgütlenen bir siyasal mücadele
yöntemi geliştirmemiz gerekmez mi?<br />
<br />
19.yüzyılın komünleri, 20. Yüzyılın ekonomist-kendiliğindenci
sendikaları, 21. Yüzyılın sola dönük taraftar grupları bu “öncü
örgütlenme” niteliğini ne ölçüde taşır? Sendikaların işçi sınıfının
adresi olmaktan çıktığı sınıfın yapısının dolayısıyla örgütlenme
biçimlerinin değiştiği Türkiye tarihinden yola çıkarsak 30 yıllık bir
gerçeklik olarak önümüzde duruyor. İşçi sınıfının direngen-öncü
unsurları nerede? Ve akarsuyun tabanındaki hareket nasıl yüzeye çıkacak?<br />
<br />
Not: Seçimler-belediyecilik vs. çok önemli ama önemli olduğu sonuçları
kadar çok uzun vadede çıkıyor. Bu acil sınıfsal gündemler karşısında
dezavantaj oluşturmaz mı?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
12-04-2014, 18:10</div>
</div>
<div class="message">
iyi ama kitabın son bölümünü oluşturan bu uzun
yazıda da somut öneri yok ki. sadece çok genel bir tarihsel
değerlendirme ve hatırlatmalar var. bir tür beyin jimnastiği yapmış
yazar. daha fazlası yok.<br />
hakikaten somut öneri lazım.<br />
bir yerde erkin özalp, sosyalist partilerden ayrılanların sayısının bu
partilerin hali hazırdaki üye sayısından çok daha fazla olduğunu
söylüyordu. şu bir gerçek ki, var olan sosyalist partiler ve
yöneticileri, erkin özalp'in fikirlerine hiç de açık değiller. somut
önerilerin alıcısı, bu partilerde aradıklarını bulamayan kitlelerin
dirençli kesimleri olmalı. onlara somut bir yol haritası sunmalı yazar.
bunun aksi, fiilen var olan sol partilerin tepe yöneticilerine akıl
vermek, yani boşa kürek çekmek olur ve oluyor da.<br />
geleneksel sol ile yeni solun devrimci bir sentezi gerekiyor.<br />
ama siz kendi dar örgütünüzdeki egemenliğinizi korumak ve kurtarmak için
daha yolun başındayken "gramsci düşüncesi kimlik bunalımında" tarzında
yazılar yazarsanız ve kadrolarınızı muhafazakar / sekter bir anlayışla
yetiştirirseniz, somut hedefler önünüze geldiğinde elbette kendi dar /
sekter / muhafazakar çevrenizden başkasını harekete geçiremezsiniz ve
marjinalin de marjinali olarak kalmaya devam edersiniz.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
12-04-2014, 19:01</div>
</div>
<div class="message">
Arkadaslar burada recete yok. Yazar in elinde
sihirli degnekte yok. Somut öneriyi yazardan bekliyor olmamiz basli
basina bir sorun. Oncu orgutlenme faslina gelince Turkiye solu oncü /
leninist orgut ve parti ile dolu. Ama netice de her biri ozverili bir
mucadele yurutoyor olsada marjinalizm en dibinde saplanip kalmış
durumda. Sunu unutmayalim ki ve kabul edelim ki Turkiye solu
yenilmistir. Hal bòyle iken bir mucadele ezberleri ve tabulari
tartisimali ve yeni bir mucadeke hatti orulmelidir. Benim onerim
dukkanciligin bir kenara birakilmasi ve taksim dayanismasi benzeri bir
siyasi merkez kurulmalifir. Ancak tabiki bunun somut bir ihtiyactan yani
gezide oldugu gibi gercek bir mucadele icinde dogmali ve serpilmedir.
Yoldaşca</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
13-04-2014, 00:28</div>
</div>
<div class="message">
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Sanki Fettullahçıların örgütlenme modeli tarif edilmiş.</blockquote>
<br />
😀<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Sn. Özalp, sol iktidarlardan önce
bulunan yönetim biçimlerinde belirgin olan konsey, komün, Sovyet tipi
halkın “öncü örgütlenme” örnekleri sol örgütlerin ileriye sıçrama
tahtası değil midir? Stratejik “sosyalist iktidar” hedefinin, “iç içe
geçen halkalar”, “hareket+örgüt” gibi taktiklerin dayanağı bu “öncü
örgütlenme” modeliyse bizim bugün bu inisiyatifleri saptamamız ve bunlar
üzerinden büyüyen ya da bunları ileri taşıyıp örgütlenen bir siyasal
mücadele yöntemi geliştirmemiz gerekmez mi?</blockquote>
<br />
Genel hatlarıyla, katılıyorum... Örneğin, Gezi Direnişinin ortaya
çıkardığı benzer bir örgütlenme biçimi olarak forumlar da belki ileriye
taşınabilirdi. Bence, burada kritik önem taşıyan nokta, doğru/ilerletici
“siyasal” hedeflerin tarif edilebilmesi...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>19.yüzyılın komünleri, 20. Yüzyılın
ekonomist-kendiliğindenci sendikaları, 21. Yüzyılın sola dönük taraftar
grupları bu “öncü örgütlenme” niteliğini ne ölçüde taşır? Sendikaların
işçi sınıfının adresi olmaktan çıktığı sınıfın yapısının dolayısıyla
örgütlenme biçimlerinin değiştiği Türkiye tarihinden yola çıkarsak 30
yıllık bir gerçeklik olarak önümüzde duruyor. İşçi sınıfının
direngen-öncü unsurları nerede? Ve akarsuyun tabanındaki hareket nasıl
yüzeye çıkacak?</blockquote>
<br />
Solcu taraftar gruplarının, daha çok, solun bıraktığı boşluklar
nedeniyle bu denli öne çıkabildiği kanısındayım. Geçmişte, taraftarlık,
asıl olarak, “ne sağcı ne solcu” olma durumunu anlatıyordu. Bugünse, bir
şeylere isyan etmelerine karşın, sol/sosyalist örgütlere farklı soru
işaretleriyle bakanlar, tepkilerini taraftar grupları aracılığıyla dile
getirmeyi tercih edebiliyor.<br />
<br />
“İşçi sınıfının direngen unsurları”, statik bir kesim oluştur(a)maz,
kanımca. Gün gelir TEKEL işçileri temsil eder işçi sınıfının
direngenliğini, gün gelir Greif işçileri, gün gelir farklı sektörlerin,
farklı işyerlerinin işçileri... Yine bence, önemli olan, direnişe geçen
işçilerin somut (iktisadi) kazanımlar elde etmesi için elden gelen her
tür çabayı harcarken, bu çabaların aynı zamanda bazı siyasal
kazanımların yolunu açmasını gözetmek...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Not: Seçimler-belediyecilik vs. çok
önemli ama önemli olduğu sonuçları kadar çok uzun vadede çıkıyor. Bu
acil sınıfsal gündemler karşısında dezavantaj oluşturmaz mı?</blockquote>
<br />
Soruya soruyla karşılık vereyim: Acil sınıfsal gündemler nedeniyle
görece daha uzun vadeli hedefler bir yana bırakılırsa, görece kalıcı
kazanımların elde edilmesi mümkün olabilir mi?<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>iyi ama kitabın son bölümünü oluşturan
bu uzun yazıda da somut öneri yok ki. sadece çok genel bir tarihsel
değerlendirme ve hatırlatmalar var. bir tür beyin jimnastiği yapmış
yazar. daha fazlası yok.<br />
hakikaten somut öneri lazım.<br />
bir yerde erkin özalp, sosyalist partilerden ayrılanların sayısının bu
partilerin hali hazırdaki üye sayısından çok daha fazla olduğunu
söylüyordu. şu bir gerçek ki, var olan sosyalist partiler ve
yöneticileri, erkin özalp'in fikirlerine hiç de açık değiller. somut
önerilerin alıcısı, bu partilerde aradıklarını bulamayan kitlelerin
dirençli kesimleri olmalı. onlara somut bir yol haritası sunmalı yazar.
bunun aksi, fiilen var olan sol partilerin tepe yöneticilerine akıl
vermek, yani boşa kürek çekmek olur ve oluyor da.<br />
geleneksel sol ile yeni solun devrimci bir sentezi gerekiyor.<br />
ama siz kendi dar örgütünüzdeki egemenliğinizi korumak ve kurtarmak için
daha yolun başındayken "gramsci düşüncesi kimlik bunalımında" tarzında
yazılar yazarsanız ve kadrolarınızı muhafazakar / sekter bir anlayışla
yetiştirirseniz, somut hedefler önünüze geldiğinde elbette kendi dar /
sekter / muhafazakar çevrenizden başkasını harekete geçiremezsiniz ve
marjinalin de marjinali olarak kalmaya devam edersiniz.</blockquote>
<br />
Valla, “somutluk” konusunda, şimdilik elimden gelen budur! 😀<br />
<br />
Ama bu vesileyle, forumumuzun şu metnini hatırlatabilirim: <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/esitlikci-forum-neden-ve-nasl.html" target="_blank">Eşitlikçi Forum: Neden ve Nasıl?</a><br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Arkadaslar burada recete yok. Yazar in
elinde sihirli degnekte yok. Somut öneriyi yazardan bekliyor olmamiz
basli basina bir sorun. Oncu orgutlenme faslina gelince Turkiye solu
oncü / leninist orgut ve parti ile dolu. Ama netice de her biri ozverili
bir mucadele yurutoyor olsada marjinalizm en dibinde saplanip kalmış
durumda. Sunu unutmayalim ki ve kabul edelim ki Turkiye solu
yenilmistir. Hal bòyle iken bir mucadele ezberleri ve tabulari
tartisimali ve yeni bir mucadeke hatti orulmelidir. Benim onerim
dukkanciligin bir kenara birakilmasi ve taksim dayanismasi benzeri bir
siyasi merkez kurulmalifir. Ancak tabiki bunun somut bir ihtiyactan yani
gezide oldugu gibi gercek bir mucadele icinde dogmali ve serpilmedir.
Yoldaşca</blockquote>
<br />
Aslına bakılırsa, TKP’nin “Sol Cephe” girişimi de, ÖDP’nin “Birleşik bir
Muhalefet Hareketi” yaratma girişimi de, böylesi bir ihtiyacın
gerçekten var olduğuna işaret ediyor herhalde... Ama diğer taraftan, en
azından şimdilik, gerçekten “birleşik” bir merkezin yaratılmasının
önünde ciddi engeller var gibi... Katıldığım nokta, böylesi bir “siyasi
merkez”in, ancak, “gerçek bir mücadele”yi, bir başka deyişle, “gerçek
siyasal hedefler”i temsil etmesi durumunda etkili olabileceği... </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
13-04-2014, 12:55</div>
</div>
<div class="message">
tkp'nin sol cephesi ile ödp'nin birleşik devrimci merkez önerisi ne kadar iş yapar ki?<br />
ankara'da son yerel seçimde tkp-ödp ittifakı 1700 küsür oy aldı. buna
karşılık halkın kurtuluş partisi tek başına 1600 civarında oy almış
ankara'da. izmir'de de tkp'yi geçmiş.<br />
ödp ve tkp, sol cephede ya da birleşik devrimci merkezde ortak hareket etseler ne çıkar ki?<br />
hep denemişler hep yenilmişler, yine deneyip yine mi yenilsinler?<br />
hastalar bir araya gelince hastalık daha da büyüyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
haddizât</h2>
</div>
<div class="dateline">
13-04-2014, 15:31</div>
</div>
<div class="message">
Anladığım kadarıyla solun bıraktığı boşluklar başka
özneler tarafından dolduruluyorsa sola kalan tek seçenek düzenin
bıraktığı boşlukların doldurulması oluyor. Belediyecilik gibi yerel
yönetim örneklerine verdiğiniz değer sanırım bundan kaynaklanıyor.
Olumsuz anlamda “legalizm” gibi bir şeyden söz etmiyorum. <br />
Yalnız elde kalan tek somut model, bu tür boşlukların doldurulması
olunca düzenin görece istikrarlı dönemlerinde (herkesçe kabul edilebilir
boşlukların olmadığı zamanlar) "Ne Yapmalı = örgütlenmeli" parolası
geçerli kılınmakta. Bu parola, nesnel zorunlulukla öznelliğin
kesişmesine işaret ettiğinden olsa gerek, geleneksel bir örgüt modeli
dışında “yeni arayışlara” şerbetli gibi görünüyor.<br />
Aslında doğru ve ilerletici siyasal hedefler bu boşlukların doğru
saptanması ve açığa çıkarılmasıyken sol-sosyalist örgütlerin yetersiz
niceliği ve toplumsal anlamda etkin bir ideolojik/siyasal meşruiyete
sahip olmayan niteliği işi “kısır döngü”ye çevirmiyor mu?<br />
**<br />
Bugün herkesçe kabul edilebilir bir boşluk var ortada: siyasal temsil.
Ama bu boşluk da kanımca “sosyalistleri güçsüz bırakan apolitiklik
değil, doğru siyasetin olmaması” diyerek geçiştirilemez. Bunun tersi de
sosyalist örgütler açısından “siyasetini sorgulama, doğru yoldayız”
şiarı değil elbette. Bu kısır döngüyü kırmanın yolu “örgütlen” sloganını
yıpratmamak için zamanlamasını doğru ayarlamak ve geri kalan zamanlarda
ideolojik propaganda yapmaktan geçmiyor mu?<br />
Neyle karşı karşıya olduğunu ve neyin iyi olduğunu bilen/kestiren
milyonlarca insan var bu ülkede. Neyin olanaklı olduğunun
“gösterilmesi” gerekiyor. Defne’den de gördüğümüz ve sizin de “<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sosyalist-solun-secim-bilancosu.html" target="_blank"><span style="font-weight: bold;">Sosyalist solun seçim bilançosu</span></a>”nda
belirttiğiniz üzere görece küçük ve somut kampanyaların dahi olanaklı
olana dair bir ideolojik etki yaratması (düzenin bu boşluğundan
faydalanamamış olunsa bile) fazlasıyla mümkün. <br />
Peki ya siyasal temsil?<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
13-04-2014, 15:42</div>
</div>
<div class="message">
Bir yanliş anlamayı duzeltmek gerek. Birincisi
Turkiye solu tkp, odp ve digerlerinden ibaret degil. Ikincisi siyasi
merkez onerim tkp ve odp nin bir araya gelmesinden ibaret degil.
Ucuncusu bu forum tkp ve odp yi elestirisi uzerinden bir tartisma amaci
tasimiyor. Forumun amaci bu asamada solun iktidar olma kararliligi
tasiyan gercek yada tuzel kisileri ile birlikte yakalanmasi gereken
dogru halkayi, bir baska deyisle zayif halkayi bulmak. Daha evvel ifade
ettigim gibi Turkiye solu bir bütün olarak yenilmistir. Hemde bugun
degil 2002 den bu yana buyuk bir yenilgi yasanmistir. Ancak Turkiye
ilericilerinin ve devrimci hareketinin yarattigi tarihsel birikim daha
ileri sicramak ve halkalanmak icin yeterlidir. Turkiye sol iktidara
nasil gelir sorusu Turkiyede sol iktidara gelebilir inancini
tasimaktadir. Bu iyiserlik olmadan hali hazirdaki siyasi yapilara
bakarak iktidar mucadelesi yapilamaz. Yarin bizimdir bunu hic bir zaman
unutmamak gerekiyor. Son soz yerine bir soruda ben yoneltmek istiyorum
Forum a. 1. Sizce bugun solu secimler dışında ileri tasiyacak siyasi
hedefler nelerdir? 2. Kürt emekcileri ve Kürt sorunu bu siyasi
hedeflerle nasıl iliskilendiilebilir? (Mahir)</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
16-04-2014, 23:13</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili haddizât,<br />
<br />
Cevabımın biraz geç kalmış olması nedeniyle kusuruma bakmazsınız umarım...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Anladığım kadarıyla solun bıraktığı
boşluklar başka özneler tarafından dolduruluyorsa sola kalan tek seçenek
düzenin bıraktığı boşlukların doldurulması oluyor. Belediyecilik gibi
yerel yönetim örneklerine verdiğiniz değer sanırım bundan kaynaklanıyor.
Olumsuz anlamda “legalizm” gibi bir şeyden söz etmiyorum. </blockquote>
<br />
Açıkçası, tam olarak böyle düşünmüyorum. Belki de, tam olarak ne demek istediğinizi anlayamıyorum...<br />
<br />
“Solun bıraktığı boşlukların başka özneler tarafından doldurulması”ndan
söz ederken, örneğin, geçmişte siyasetin epeyce uzağında olan taraftar
gruplarının özellikle Gezi Direnişi sırasında üstlendiği rolleri vb.
kastediyorsanız, evet, karşılaştığımız bu tür özgün durumların, “solun
bıraktığı boşluklar”la ilgili olduğu kanısındayım. Ama bu boşlukların,
tam da önerdiğim mücadele tarzının hayata geçirilememesinin (somut
mevziler elde etmek için somut/gerçekçi/inandırıcı mücadelelerin
yürütülmemesinin) ürünü olduğu kanısındayım.<br />
<br />
Bir başka deyişle, temel sorunumuzun, daha iyi “analizler”,
“formülasyonlar”, “sloganlar”, “talepler” vs. üretememek olduğunu
düşünmüyorum.<br />
<br />
“Bize de kala kala belediyecilik kaldığına göre, oraya odaklanalım”
demiyorum. “Mevcut gücümüzle nerelerde somut mevziler elde etme şansımız
varsa oralara odaklanalım, oralarda elde edeceğimiz kazanımlardan
hareketle daha ileri mevzileri hedefleyebilir duruma gelelim” diyorum.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Yalnız elde kalan tek somut model, bu
tür boşlukların doldurulması olunca düzenin görece istikrarlı
dönemlerinde (herkesçe kabul edilebilir boşlukların olmadığı zamanlar)
"Ne Yapmalı = örgütlenmeli" parolası geçerli kılınmakta. Bu parola,
nesnel zorunlulukla öznelliğin kesişmesine işaret ettiğinden olsa gerek,
geleneksel bir örgüt modeli dışında “yeni arayışlara” şerbetli gibi
görünüyor.</blockquote>
<br />
Eğer doğru anladıysam, sözünü ettiğiniz türden bir “nesnellik”in
bulunduğu yönündeki düşüncenize hak veriyorum. Zaten, mevcut durumun
değiş(tirile)memesi de bundan kaynaklanıyor olsa gerek...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Aslında doğru ve ilerletici siyasal
hedefler bu boşlukların doğru saptanması ve açığa çıkarılmasıyken
sol-sosyalist örgütlerin yetersiz niceliği ve toplumsal anlamda etkin
bir ideolojik/siyasal meşruiyete sahip olmayan niteliği işi “kısır
döngü”ye çevirmiyor mu?</blockquote>
<br />
Soruya soruyla cevap vereyim: “Kısır döngü”yü kırmak için, gerçekten de
“ön açıcı” olabilecek olan somut (ve nihai hedefle karşılaştırıldığında
bugün için görece önemsiz de kalabilecek olan) birtakım hedefleri öne
çıkarmak gerekmez mi? Ovacık örneğinin, Türkiye devriminin yolunu
aydınlatacak kadar önemli bir örnek olmadığı açık... Ama aynı örneğin
ülke genelinde yarattığı ilgi ve sol kadrolarda yarattığı heyecan, çok
daha ileri örneklerin yaratılabilmesi durumunda, çok daha önemli
kazanımların elde edilebileceğini göstermedi mi?<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Bugün herkesçe kabul edilebilir bir
boşluk var ortada: siyasal temsil. Ama bu boşluk da kanımca
“sosyalistleri güçsüz bırakan apolitiklik değil, doğru siyasetin
olmaması” diyerek geçiştirilemez. Bunun tersi de sosyalist örgütler
açısından “siyasetini sorgulama, doğru yoldayız” şiarı değil elbette. Bu
kısır döngüyü kırmanın yolu “örgütlen” sloganını yıpratmamak için
zamanlamasını doğru ayarlamak ve geri kalan zamanlarda ideolojik
propaganda yapmaktan geçmiyor mu?</blockquote>
<br />
“Siyasal temsil”den söz ederken ne demek istediğinizi anlayamadım açıkçası...<br />
<br />
“Örgütlenme” çağrılarının, ancak ve ancak, doğru/inandırıcı/gerçekçi
siyasal hedeflerin varlığı durumunda, ek bir avantaj sağlayabileceği
kanısındayım. Tek başına “ideolojik propaganda”ya eşlik edecek
“örgütlenme” çağrıları, yine bence, Türkiye solunu, bugünkü niceliğinin
çok fazla ötesine taşıyamaz.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Neyle karşı karşıya olduğunu ve neyin
iyi olduğunu bilen/kestiren milyonlarca insan var bu ülkede. Neyin
olanaklı olduğunun “gösterilmesi” gerekiyor. Defne’den de gördüğümüz ve
sizin de “Sosyalist solun seçim bilançosu”nda belirttiğiniz üzere
görece küçük ve somut kampanyaların dahi olanaklı olana dair bir
ideolojik etki yaratması (düzenin bu boşluğundan faydalanamamış olunsa
bile) fazlasıyla mümkün. <br />
Peki ya siyasal temsil?</blockquote>
<br />
Yukarıda yazdığım gibi, “siyasal temsil”den söz ederken ne demek istediğinizi anlayamıyorum.<br />
<br />
Hani aynı espriyi arka arkaya yapmak hoş değil ama (Ali Mert’in son
yazısıyla ilgili yorumumu kastediyorum), işin bu kısmını “Bilal’e
anlatır gibi” anlatmaya çalışabilir misiniz? 😀</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
haddizât</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-04-2014, 23:01</div>
</div>
<div class="message">
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a>Sayın Özalp öncelikle cevabınız için teşekkür
ederim. Sanırım “nesnellik”, sonuç alıcı şekilde tarif edilmediği ölçüde
sonucu olmayan döngülere dönüşüyor. “Örgütlerin kendi nesnelliği” ve
“örgütlerin nesnellik analizi” ile “toplumun ilerici kesimlerinin
sosyalist örgütlere bakışındaki nesnellik” arasında çelişkiler bulunması
bir noktaya kadar olağan. Örgütlü mücadele bu çelişkileri aşmak için de
bir anahtar olmak durumunda.<br />
Fakat Haziran Direnişi sonrasında hala “doğru/inandırıcı/gerçekçi
siyasal hedeflerin varlığı” söz konusu değilse, nicel-nitel veya
ideolojik bir sıçrama yaşanmayacağı açık. Katılıyorum. “Doğru zamanda
doğru hareket etme” diyalektiği konusundaki sıkıntıyı (bugün hemen hemen
dünyadaki tüm sosyalist örgütlerin içinde bulunduğu) bir manevra
yetersizliği sorunu olarak tarif edemez miyiz?<br />
Kastettiğiniz somut ve sonuç alıcı hedeflerin etrafında dolaşmamaya
gayret göstermeye çalışıyorum. Ama mevcut sıkıntının “doğru analiz
yanlış hamle”ye dayanmasının mümkün olmadığını ve yukarıdaki
çelişkilerin var olduğu başka bir sorun alanını içerdiğini düşünüyorum.
Bu yüzden de analizlerde, sloganlarda, siyasal taleplerdeki sorunlara
inmeyi ve bu sorunları çözerek doğru hamlelere varmayı öneriyorum.
Mesela “örgütsel manevra kabiliyeti”nin üzerinde daha fazla durulması
gerekiyor.<br />
Haziran-Temmuz-Ağustos’u izleyen birkaç ayda sol-sosyalist örgütler
örgütsel bir geri çekilme süreci yaşadılar. Bu geri çekilmenin nedenleri
üzerine (eğer mevcut olandan yola çıkacaksak) tartışmamış bulunuyoruz.
“Anlık başarı”lar kanımca kitlesel bir kalkışmanın olduğu Haziran
örneğinde çok daha sonuç alıcı olabilir, sosyalist çağrılar karşılığını
daha fazla bulabilirdi. Görece uzun vadedeki başarılar ise daha genel
bir planın, kapitalizmin ortadan kaldırılmasına yönelik üretici
örgütlenmelerle sağlanabilir. Haziran örneğinde örgütlenme sloganı böyle
bir içeriğe tekabül ediyor olabilir…<br />
Yine bu bakımdan devrim Ovacık ve Dersimle sınırlı bir çizgiden
doğmayabilir ama “kolektif üretim”in, emeğin komünist temelinin
gösterilmesi açısından tahayyül edebileceğimizden çok daha uzun bir
vadede sonuç alıcı olabilir.<br />
Önerilerinizi ister-istemez sorgulamaya çalışıyorum. Somut koşullardan
hareketle mevcut olanla ne yapılabilir sorusunu, ne yapmalı sorusunun
daha önünde tutmamın sakıncalarını gözeterek… Somut hamleler ve
kazanımla sonuçlanan başarılar örgütleri ileri sıçratacak formül müdür?
Bence bunu önceden bilemeyiz. Önceki örneklerin süreklilikleri devam
ediyor mu? Aynı sonuçları doğuracak, yani örgütleri ileri sıçratacak
temeller bugün mevcut mu? Daha fazla insanı ikna edebilmek açısından bu
sorulara cevap vermek gerekir.<br />
Gerçi tezinizi mutlak anlamda yadsımak da anti-diyalektik bir yaklaşım
olacaktır. Çünkü sonuçta “sonuç alıcı” örnekler ülkemiz özelinde on
yıllardır sergilenemedi… Çözüm tek başına ideolojik vurgunun
arttırılmasında değil tabi (sizin önerinizin de tek başına “somut şeyler
yapalım, sonuç alırız”a dayanmadığını fark edebiliyorum) ama kanımca
buradan, yani ideolojik konumlanmadan yola çıkmamız gerekiyor.<br />
Yurtseverlik ve bağımsızlık kavramlarını (apriori şekilde sol değil ama
sola en açık kavramlar bunlar olduğu için) ele alalım. Bu kavramlar sola
açık olmasına rağmen bugün çoğunluk tarafından sağ bir
sapma(ulusalcılık) içerisinde benimsenmiş durumda.<br />
Bunun etkisini kırmak için verilecek mücadele, özünde bireyselliğe
saplanmış sağ modellemelerin ötesinde kolektif-sol ve ideolojik bir
alternatif yaratmaktır. Ulusalcılık büyük ölçüde ideolojik bir bağlılığa
dayanmamaktadır.<br />
*Konuyu dağıtmamak adına “siyasal temsil”den neyi kastetmek istediğimi
atlamış bulunuyorum. Siyasal temsil (ifade etmeye çalıştığım anlamıyla
ve bunun) en kaba haliyle gençlerin “işte bu benim örgütüm” diyebileceği
bir örgütün yaratılmasıdır. Bunun da daha kısa vadelerde
yaratılabileceğini düşünüyorum. Söylemeye çalıştığım gibi, konuyu
dağıtmamaya gayret gösterdim. Dağınık gelen yerler için şimdiden özür
dilerim.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
19-04-2014, 18:05</div>
</div>
<div class="message">
erkin özalp şayet okurlarına saygı duyuyorsa, kaçak
güreşmeyi ve protokol kibarlığı bir kenara bırakmalı, özelde tkp'de,
genelde türkiye solunda nelerin eksik olduğunu somut şekilde anlatmalı.
birilerini incitmemek adına suya sabuna dokunmayan yuvarlak sosyolojik
saptamaların miadı doldu. bir adım daha atmanın ve mücadelenizde yeni
bir evreye girmenin zamanı geldi. bu saatten sonra somut konuşmadıkça
ciddiyetiniz, samimiyetiniz ve inandırıcılığınız da azalacaktır.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
20-04-2014, 16:20</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili haddizât, ben de sizin cevabınız için teşekkür ederim.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Fakat Haziran Direnişi sonrasında hala
“doğru/inandırıcı/gerçekçi siyasal hedeflerin varlığı” söz konusu
değilse, nicel-nitel veya ideolojik bir sıçrama yaşanmayacağı açık.
Katılıyorum. “Doğru zamanda doğru hareket etme” diyalektiği konusundaki
sıkıntıyı (bugün hemen hemen dünyadaki tüm sosyalist örgütlerin içinde
bulunduğu) bir manevra yetersizliği sorunu olarak tarif edemez miyiz?</blockquote>
<br />
“Manevra” sözcüğüne biraz genişçe bir anlam yüklersek, edebileceğimizi düşünüyorum...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Kastettiğiniz somut ve sonuç alıcı
hedeflerin etrafında dolaşmamaya gayret göstermeye çalışıyorum. Ama
mevcut sıkıntının “doğru analiz yanlış hamle”ye dayanmasının mümkün
olmadığını ve yukarıdaki çelişkilerin var olduğu başka bir sorun alanını
içerdiğini düşünüyorum. Bu yüzden de analizlerde, sloganlarda, siyasal
taleplerdeki sorunlara inmeyi ve bu sorunları çözerek doğru hamlelere
varmayı öneriyorum. Mesela “örgütsel manevra kabiliyeti”nin üzerinde
daha fazla durulması gerekiyor.</blockquote>
<br />
Mevcut sıkıntıların, analizlerin doğru olmasına karşın yanlış hamlelerin
yapılmasından kaynaklanamayacağı görüşüne ben de katılıyorum. Ama
bugünkü koşullarda, analizlerdeki sorunları gidermenin yolunun, bunları
hedeflerden bağımsız şekilde tartışmaktan geçemeyeceği kanısındayım. Bir
başka deyişle, analizleri düzeltebilmek için de, iktidar mücadelesine
katkıda bulunabilecek olan somut ve gerçekçi siyasal hedeflerin
netleştirilmesi gerektiğini düşünüyorum.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Önerilerinizi ister-istemez sorgulamaya
çalışıyorum. Somut koşullardan hareketle mevcut olanla ne yapılabilir
sorusunu, ne yapmalı sorusunun daha önünde tutmamın sakıncalarını
gözeterek… Somut hamleler ve kazanımla sonuçlanan başarılar örgütleri
ileri sıçratacak formül müdür? Bence bunu önceden bilemeyiz. Önceki
örneklerin süreklilikleri devam ediyor mu? Aynı sonuçları doğuracak,
yani örgütleri ileri sıçratacak temeller bugün mevcut mu? Daha fazla
insanı ikna edebilmek açısından bu sorulara cevap vermek gerekir.</blockquote>
<br />
Örneklerin sürekliliğini sağlamak için de mücadele etmek gerektiğini
düşünüyorum. Somut başarılar ve kazanımlar, yeni başarıların ve
kazanımların yolunu açmak (ve bu arada iktidar mücadelesine güç katmak)
için birer araç olarak kullanılamazsa, süreklilik sağlayamama olasılığı
artacaktır.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Gerçi tezinizi mutlak anlamda yadsımak
da anti-diyalektik bir yaklaşım olacaktır. Çünkü sonuçta “sonuç alıcı”
örnekler ülkemiz özelinde on yıllardır sergilenemedi… Çözüm tek başına
ideolojik vurgunun arttırılmasında değil tabi (sizin önerinizin de tek
başına “somut şeyler yapalım, sonuç alırız”a dayanmadığını fark
edebiliyorum) ama kanımca buradan, yani ideolojik konumlanmadan yola
çıkmamız gerekiyor.<br />
Yurtseverlik ve bağımsızlık kavramlarını (apriori şekilde sol değil ama
sola en açık kavramlar bunlar olduğu için) ele alalım. Bu kavramlar sola
açık olmasına rağmen bugün çoğunluk tarafından sağ bir
sapma(ulusalcılık) içerisinde benimsenmiş durumda.<br />
Bunun etkisini kırmak için verilecek mücadele, özünde bireyselliğe
saplanmış sağ modellemelerin ötesinde kolektif-sol ve ideolojik bir
alternatif yaratmaktır. Ulusalcılık büyük ölçüde ideolojik bir bağlılığa
dayanmamaktadır.</blockquote>
<br />
İdeolojik mücadelenin, tek başına ideolojiler arasındaki bir mücadele
olmadığını vurgulamakta yarar görüyorum. Yalnızca insanlara
“seslenerek”, sosyalist ideolojinin toplumsal ölçekte güç kazanmasını
sağlayamayız.<br />
<br />
Sohbet edeceğimiz neredeyse herkese, eşitliğin, özgürlüğün, kardeşliğin
ve adaletin olacağı bir düzenin bugünkünden daha iyi bir düzen olacağını
kabul ettirebiliriz. Ama insanları sosyalizm mücadelesine kazanmak
için, gerçekten de bir şeyleri değiştirebileceğimizi kanıtlamak
zorundayız.<br />
<br />
Halkçı bir yönetim tarzının farklılığını (parlamentonun, belediyelerin,
belediye meclislerinin yanı sıra kitle örgütlerinde, sendikalarda vb.)
somut olarak gösteremediğimiz sürece, sosyalizmi bir ütopya olmaktan
çıkaramayacağımız kanısındayım.<br />
<br />
* * *<br />
<br />
“Kaçak güreşmeyi ve protokol kibarlığı” bir kenara bırakarak, özelde
TKP’de, genelde Türkiye solunda nelerin eksik olduğunu somut olarak
anlatmam gerektiği yönündeki yoruma gelince...<br />
<br />
Açıkçası, bu yorumu yazan kişinin ismini gizli tutmayı tercih etmesi bana biraz “manidar” göründü!<br />
<br />
TKP de dahil olmak üzere Türkiye’deki sosyalist örgütlerde nelerin eksik olduğu hakkındaki bazı görüşlerimi, <a href="file:///C:/Users/aaa/Desktop/Esitlikci%20Forum/esitlikciforum.net/showthread851e.html?tid=70https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html" target="_blank">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a>, <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html" target="_blank">Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?</a> ve <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sosyalist-solun-secim-bilancosu.html" target="_blank">Sosyalist solun seçim bilançosu</a> başlıklı yazılarımda hayli somut olarak anlatmaya çalıştığım kanısındayım.<br />
<br />
Ayrıca, Türkiye’deki ve dünyadaki farklı mücadele deneyimleri hakkındaki
yazılarımın da epeyce somut saptama içerdiğini düşünüyorum.<br />
<br />
Yazmaya, tartışmaya devam ediyoruz. Aynı şeyleri tekrarlayıp durmanın
bir anlamı olmayacağına göre, zaman içinde, Eşitlikçi Forum’un
üyelerinin ve ziyaretçilerinin de katkılarıyla, “daha fazla somutluk”
beklentisini giderek daha fazla karşılayabileceğimizi umuyorum.</div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
21-04-2014, 02:14</div>
</div>
<div class="message">
solun iktidara gelememesine yol açan sebepler çoğunlukla teoriden mi kaynaklanıyor yoksa pratikten mi?<br />
solun iktidara gelememesi, örgütlerdeki tepe yöneticilerin hatalarından
mı kaynaklanıyor? mesela erkin özalp, tkp'nin 1 numarası olsa, sosyalist
sol alıp başını gider mi? sorun pratikte mi?<br />
yoksa gelenek ve gelecek ne yapmalıcılarındır zihniyetinde mi bir sorun
var? bu zihniyetle devam edildiği sürece başa kim gelirse gelsin aynı
hastalıklar sürüp gider mi? sorun teoride mi?</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-70139653884826268982020-04-02T14:27:00.000+03:002020-04-02T18:31:35.692+03:00Agora'dan çıkan 'Emperyalizm' de bir çeviri yağması!<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>3 Ağustos 2010</b><br />
<br />
<br />
Agora Kitaplığı’ndan çıkan “Emperyalizm - Kapitalizmin En Yüksek Aşaması” başlıklı kitap da, Lenin’in yine Agora Kitaplığı’ndan çıkan “Ne Yapmalı?”sı gibi, Sol Yayınları’nın İnternet ortamına aktarılmış olan çevirisi kullanılarak ve onun üzerinde değişiklikler yapılarak hazırlanmış. Bazı cümleler çok değiştirilmiş, bazı cümleler az değiştirilmiş... Bazen İngilizce metne bakılarak düzeltmeler yapılmış, bazen İngilizce metne bakılmadığından aynı hatalar tekrarlanmış... Bazen de “çeviriyi farklı gösterme” çabası yüzünden yeni hatalar yapılmış... Bu arada, kitabın hiçbir yerinde, Cemal Süreya’nın Sol Yayınları için hazırladığı çeviriden “yararlanıldığına” değinilmemiş...<br />
<br />
Çevirmen olarak Ferit Burak Aydar’ın imzasını taşıyan “Ne Yapmalı?” hakkındaki tartışmada, hırsızlık (intihal) yapıldığını gösteren örnekleri biraz dağınık bir şekilde vermiştim. Bu kez, sadece “açık kanıt” niteliğini taşıyan örnekleri derli toplu bir şekilde sunacağım.<br />
<br />
Örneğin, Sol Yayınları’nın Cemal Süreya çevirisinde atlanmış olan bir cümlelik bir paragrafın, Agora Kitaplığı’ndan çıkan kitapta da atlanmış olması gibi... (<i>Bundan başka örnek vermeye, kanıt göstermeye gerek var mı?</i>)<br />
<br />
Örneğin, Cemal Süreya çevirisindeki bazı maddi hataların Agora Kitaplığı’ndan çıkan kitapta aynen tekrarlanması gibi...<br />
<br />
Örneğin, Cemal Süreya çevirisindeki ziyadesiyle “çevirmene özgü” tercihlerin Agora Kitaplığı’ndan çıkan kitapta aynen tekrarlanması gibi...<br />
<br />
Bu arada, iki metin arasındaki “benzerlik”leri daha da ilginç kılan bir gerçek var: Cemal Süreya, “Emperyalizm”i, Fransızcasından çevirmiş! Bu da, Ferit Burak Aydar’ın hırsızlık yaptığını anlamayı kolaylaştırıyor.<br />
<br />
Ferit Burak Aydar’ın “ben çevirdim” diye imzasını attığı “Emperyalizm”den hırsızlık örnekleri (kalınlaştırmalar bana ait):<br />
<br />
<br />
<br />
CS (Cemal Süreya): ... toplamı 8,8 milyon beygirgücü olan enerjinin <b>6</b> <b>milyon</b>unu, yani <b>%73,3</b>'ünü ...<br />
<br />
FBA (Ferit Burak Aydar): ... toplamda 8,8 milyon beygir gücü olan buhar enerjisinin <b>6,6 milyon</b>unu, yani yüzde <b>73,3</b>’ünü ... (s. 4)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... they use <b>6,600,000</b> steam horse power out of a total of 8,800,000, i.e., <b>75.3</b> per cent ...)<br />
<br />
Cemal Süreya çevirisindeki “<b>6 milyon</b>” düzeltilmiş, ama “<b>73,3</b>”ün düzeltilmesi unutulmuş!<br />
<br />
<br />
<br />
CS: <b>Onbin kadar </b>büyük işletme, her şeydir; milyonlarca küçük işletme ise, hiçbir şey.<br />
<br />
FBA: <b>10 bin kadar</b> büyük işletme her şeydir, milyonlarca küçük işletme ise hiçbir şey. (4)<br />
<br />
İNGİLİZCE: <b>Tens of thousands </b>of huge enterprises are everything; millions of small ones are nothing.<br />
<br />
DOĞRUSU: “<b>On binlerce</b> büyük işletme...”<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Amerikan istatistiklerine göre, bu ülkede, 250 sanayi dalına yayılmış 3.000 kadar dev işletme vardır. Bu da, her sanayi dalına <b>bir düzine</b> dev işletme düşüyor <b>izlenimini uyandırmakta</b>.<br />
<br />
FBA: Amerikan istatistiklerine göre, ABD’de 250 sanayi dalına yayılmış 3 bin dev işletme bulunmaktadır, yani <b>genel olarak konuşacak olursak</b> her sanayi dalına <b>bir düzine</b> büyük işletme düşmektedir. (6)<br />
<br />
İNGİLİZCE: American statistics <b>speak of</b> 3,000 giant enterprises in 250 branches of industry, <b>as if</b> there were <b>only a dozen</b> enterprises of the largest scale for each branch of industry.<br />
<br />
Burada, Cemal Süreya’nın metnini değiştirmeye çalışırken, muhtemelen “<b>speak of</b>” ifadesi yanlış anlaşılarak “<b>genel olarak konuşacak olursak</b>” diye bir şey uydurulmuş; Cemal Süreya’nın Fransızca metinden hareketle doğru olarak “<b>izlenimini uyandırmakta</b>” diye çevirdiği “<b>as if</b>” ifadesi ise yok sayılmış... Diğer yandan, “<b>bir düzine</b>”nin başındaki Cemal Süreya çevirisinde bulunmayan “<b>yalnızca</b>” (“only”) sözcüğü, Ferit Burak Aydar metninde de yer bulamamış... Ama “only”, Fransızca metinde olmadığı için, Cemal Süreya çevirisinde de yok:<br />
<br />
FRANSIZCA: La statistique américaine porte: 3 000 entreprises géantes pour 250 branches industrielles. Cela ne ferait, semble-t-il, qu'une douzaine d'entreprises géantes par industrie.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Ne var ki, bu durum, sanayiin yoğunlaşmasını ve <b>karteller, sendikalar gibi tekelci işveren birliklerinin oluşumunu</b> ancak hızlandırmıştır.<br />
<br />
FBA: Oysa Almanya’daki durum, sanayinin yoğunlaşmasını ve <b>karteller, sendikalar gibi tekelci işveren birliklerinin oluşumunu</b> yalnızca hızlandırmıştır. (7-8)<br />
<br />
İNGİLİZCE: But this is a circumstance which only accelerates concentration and <b>the formation of monopolist manufacturers’ associations, cartels, syndicates, etc.</b><br />
<br />
DOĞRUSU: ... <b>tekelci imalatçı birliklerinin, kartellerin, sendikaların vb. oluşumunu </b>...<br />
<br />
“Ne Yapmalı?” tartışmasında “<b>işveren</b>” sözcüğü hakkında gürültü koparan ve beni “<b>sınıf işbirlikçiliği</b>”yle suçlayacak kadar saçmalayan Ferit Burak Aydar, Cemal Süreya çevirisinde “<b>manufacturer” (imalatçı)</b> sözcüğüne karşılık olarak kullanılan “işveren” sözcüğünü olduğu gibi bırakmış! Bu arada, Cemal Süreya’nın çevirisinde yanlış yok, çünkü Fransızcası öyle!<br />
<br />
FRANSIZCA: Mais cette circonstance n'a pu que hâter la concentration et la formation <b>d'unions monopolistes de patrons </b>: cartels, syndicats, etc.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... İngiltere'de, <b>tekelci şirketler</b>, karteller ve tröstler...<br />
<br />
FBA: ... İngiltere’de <b>tekelci şirketler</b>, karteller ve tröstler ... (8)<br />
<br />
İNGİLİZCE: Britain ... <b>monopolist manufacturers’ associations</b>, cartels and trusts ...<br />
<br />
Cemal Süreya, İngilizce çevirilerde “<b>monopolist manufacturers’ associations</b>” şeklinde geçen ifadeyi bu kez, yine Fransızca metinden hareketle, “<b>tekelci şirketler</b>” diye çevirmiş, Ferit Burak Aydar, İnternet’ten indirdiği metnin bu bölümünü de değişiklik yapmadan bırakmış...<br />
<br />
FRANSIZCA: ... <b>les associations monopolistes d'entrepreneurs</b>, cartels et trusts ...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Sorunu, Avrupa ölçeğinde ele alırsak, serbest rekabetin gelişmesinin <b>1860-1880 yılları arasında </b>doruğuna vardığını görürüz.<br />
<br />
FBA: Sorunu Avrupa ölçeğinde ele alırsak, serbest rekabetin gelişiminin <b>1860-1880 yılları arasında</b> doruk noktasına ulaştığını görürüz. (9-10)<br />
<br />
İNGİLİZCE: If we examine the question on a European scale, we will find that the development of free competition reached its apex <b>in the sixties and seventies</b>.<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>‘60’lı ve ‘70’li yıllarda</b><br />
<br />
Yine Cemal Süreya’nın Fransızcadan çeviri yapmasından kaynaklanan bir sorun!<br />
<br />
FRANSIZCA: Si l'on examine la question à l'échelle européenne, le développement de la libre concurrence atteint son apogée entre <b>1860 et 1880</b>.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Gene bunlar, <b>toplam işçi sayısının</b> 1904'te %70,6'sını, 1909'da %75,6'sını, yani dörtte-üçünden fazlasını çalıştırmaktaydı.<br />
<br />
FBA: Bu işletmeler, <b>toplam işçi sayısının</b> 1904’te yüzde 70,6’sını, 1909’da yüzde 75,6’sını, yani dörtte üçünden fazlasını istihdam ediyorlardı. (12)<br />
<br />
İNGİLİZCE: These employed in 1904, 70.6 per cent, and in 1909, 75.6 per cent, i.e., more than three-fourths of the <b>total wage-earners</b>.<br />
<br />
<b>Wage-earners = Ücretliler</b><br />
<br />
FRANSIZCA: Elles employaient en 1904 70,6% et en 1909 75,6%, soit les trois quarts du total des <b>ouvriers</b>.<br />
<br />
<b>ouvriers = işçiler</b><br />
<br />
<br />
<br />
CS: 100 milyon dolarlık adi hisse senedi, <b>150 milyon dolarlık </b>imtiyazlı hisse senedi çıkarmıştı.<br />
<br />
FBA: 100 milyon dolarlık adi hisse senedi, <b>150 milyon dolarlık</b> imtiyazlı hisse senedi çıkarmıştı. (12)<br />
<br />
İNGİLİZCE: It issued $100,000,000 common and <b>$106,000,000</b> preferred stock.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: "Borsa, eskiden, bankaların çıkardıkları <b>'kıymetleri' henüz müşterileri arasına plase edemediği </b>zamanlarda sahip olduğu o vazgeçilmez değişim aracısı niteliğini uzun bir süreden beri yitirmiş bulunuyor."<br />
<br />
FBA: “Borsa, eskiden, bankaların piyasaya sürdükleri <b>kıymetli kâğıtları henüz müşterileri arasına yatıramadığı</b> zamanlarda sahip olduğu o vazgeçilmez dolaşım aracı niteliğini çoktan yitirmiş bulunuyor.” (33)<br />
<br />
Bir şey anlayabildiniz mi?<br />
<br />
İNGİLİZCE: “The Stock Exchange has long ceased to be the indispensable medium of circulation that it formerly was when the banks were not yet able to <b>place the bulk of new issues with their clients</b>.”<br />
<br />
Burada, bankaların, geçmişte, yeni değerli kâğıtlar (menkul kıymetler) çıkarıp bunları müşterilerine satma olanağından yoksun oldukları söyleniyor...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Bu sonuncuların 289'unda, ya <b>yönetim kurulu başkanlığı</b> ya da iki üyelik ele geçirilmiştir.<br />
<br />
FBA: Bu şirketlerin 289’unda ya <b>yönetim kurulu başkanlığı</b> ya da iki üyelik ele geçirmişlerdir. (36)<br />
<br />
İNGİLİZCE: In 289 of these companies they either had <b>two of their representatives on</b> each of the respective <b>Supervisory Boards</b>, or held the posts of chairmen.<br />
<br />
DOĞRUSU: Bu şirketlerin 289’u özelinde, ya bunların her birinin Denetim Kurulunda iki temsilcileri bulunuyordu, ya da başkanlık koltuğunu ellerinde tutuyorlardı.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: “... bankaların, ayaklarının altından toprağın kaymasını önlemek için, bir alanda ya da belli bir sanayide uzmanlaşması <b>gereğini ileri süren bazı düşüncelerin</b> tersine ...”<br />
<br />
FBA: “... bankaların ayaklarının altından toprağın kaymasını önlemek için belli bir iş alanında ya da belli bir sanayi dalında uzmanlaşması <b>gerektiğini ileri süren bazı görüşlerin</b> tersine ...” (39)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “... contrary to the <b>demand sometimes expressed in the literature </b>that banks should specialise in one kind of business or in one branch of industry in order to prevent the ground from slipping from under their feet ...”<br />
<br />
DOĞRUSU: ... <b>yazında (literatürde) zaman zaman dile getirilen talebin </b>...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Bu tüccar, <b>Rus marksizminin kurucusu geçinen</b> [14*] ve emperyalizmi halkların birine özgü bir kusur olarak gören <b>bazı ağzı kalabalık yazarlardan</b> daha köklü, daha "marksist" bir emperyalizm anlayışına ulaşmıştı.<br />
<br />
FBA: Bu tüccar, <b>Rus Marksizminin kurucusu olarak bilinen</b> ve emperyalizmi belli bir ulusa özgü bir kusur olarak gören <b>bazı itibarsız yazarlardan</b> daha derin, daha ‘Marksist’ bir emperyalizm anlayışına sahiptir. (46)<br />
<br />
İNGİLİZCE: This merchant has a much deeper and more “Marxist” understanding of imperialism than <b>a certain disreputable writer who is held to be one of the founders of Russian Marxism</b> and believes that imperialism is a bad habit of a certain nation....<br />
<br />
Sol Yayınları baskısında, Lenin’in bu paragrafta <b>Plehanov</b>’dan söz ettiği, dipnot bilgisi olarak aktarılıyor. İngilizce metinde, “<b>yazarlar</b>”dan değil, “<b>belirli bir yazar</b>”dan söz ediliyor. “<b>Marksizmin kurucusu olarak bilinen</b>” değil, “<b>Marksizmin kurucularından biri sayılan</b>” bir yazardan... (Agora Kitaplığı’ndan çıkan kitapta bu cümleyle ilgili herhangi bir açıklamaya yer verilmiyor.)<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Açık veren işletmelerin "sağlamlaştırılması"nda <b>sermaye-hisseleri düşük tutulmuştur</b>, yani kârlar en küçük sermaye üzerinden dağıtılmakta, ve ona göre hesaplanmaktadır.<br />
<br />
FBA: Açık veren işletmelerin ‘yeniden yapılandırılması’ söz konusu olduğunda, “<b>sermaye hisseleri düşük tutulur</b>, yani kârlar küçük sermaye üzerinden dağıtılır ve bu temelde hesaplamaya devam edilir. (55)<br />
<br />
İNGİLİZCE: In the “reconstruction” of undertakings which have been running at a loss, “<b>the share capital is written down</b>, that is, profits are distributed on a smaller capital and continue to be calculated on this smaller basis.<br />
<br />
Hisse senetli şirketlerin sermaye değerlerinin (daha doğrusu sermayelerinin defter değerlerinin) azaltılmasından söz ediliyor...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: [3. bölümün sonundaki tek cümlelik paragraf eksik]<br />
<br />
FBA: [3. bölümün sonundaki tek cümlelik paragraf eksik] (61)<br />
<br />
İNGİLİZCE: [3. bölümün sonundaki tek cümlelik paragraf:] It is particularly important to examine the part which the export of capital plays in creating the international network of dependence on and connections of finance capital.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... Rockefeller petrol tröstü ... başlıca düşmanı olan Felemenk-İngiliz Shell tröstüne <b>yetişmek </b>için Felemenk Hindistanı'ndaki petrol kaynaklarını <b>ele geçirdi</b>.<br />
<br />
FBA: ... Rockefeller ‘petrol tröstü’ ... başlıca düşmanı olan İngiliz-Hollanda Shell tröstüne <b>yetişmek</b> üzere Hollanda Hindistanı’ndaki petrol sahalarını <b>ele geçirdi</b>. (74)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... the Rockefeller “oil trust” ... <b>bought up</b> oilfields in the Dutch Indies, in order <b>to strike at</b> its principal enemy, the Anglo-Dutch Shell trust.<br />
<br />
DOĞRUSU: ... Rockefeller “petrol tröstü” ... başlıca düşmanı olan İngiliz-Hollandalı Shell tröstüne <b>darbe vurmak</b> için, Hollanda Hindistanı’ndaki [Endonezya] petrol sahalarının <b>tümünü satın aldı</b>.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... Die Bank dergisi, Almanya'nin, petrol tröstü ile, ancak <b>elektriğe tekel koyarak</b> ve <b>su gücünü ucuz yoldan elektrik enerjisine dönüştürerek</b> savaşım verebileceğini yazıyordu.<br />
<br />
FBA: ... Die Bank dergisi, buna ilişkin olarak, Almanya’nın petrol tröstüyle savaşabilmesinin yegâne yolunun <b>elektriğe tekel koymak</b> ve <b>su gücünü ucuz yoldan elektrik enerjisine dönüştürmek </b>olduğunu yazıyor ve ... (75)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... Die Bank, wrote in this connection that Germany could fight the oil trust only by <b>establishing an electricity monopoly</b> and by <b>converting water-power into cheap electricity</b>.<br />
<br />
DOĞRUSU: ... <b>bir elektrik tekeli oluşturma ... su gücünü ucuz elektriğe dönüştürme ..</b>.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Fransa, birinci, ikinci ve üçüncü yıllarda, sırasıyla, <b>yüzde-yüzün ötesinde, yani %104,8, toplam üzerinden</b> %4,8; %5,8 ve %6,4 oranlarla kartele katıldı.<br />
<br />
FBA: Fransa, birinci, ikinci ve üçüncü yıllarda, sırasıyla <b>yüzde 100’lük sınırın üstünde, yani yüzde 104,8 toplam üzerinden</b> yüzde 4,8, yüzde 5,8 ve yüzde 6,4 oranlarıyla kartele katıldı. (77)<br />
<br />
İNGİLİZCE: France came in later and received 4.8 per cent, 5.8 per cent and 6.4 per cent in the first, second and third year respectively, over and above the 100 per cent limit, i.e., out of a total of 104.8 per cent, etc.<br />
<br />
Yüzde <b>104,8</b>’lik <b>toplam</b> sabit değil; yüzde 5,8’lik oran söz konusu olduğunda bu toplam yüzde <b>105,8</b>, yüzde 6,4’lük oran söz konusu olduğunda yüzde <b>106,4 </b>oluyor...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Yukarda, tekel-öncesi kapitalizmin, serbest rekabetin egemen olduğu kapitalizmin gelişme sınırına <b>1860-1870 yılları arasında</b> vardığını görmüştük ...<br />
<br />
FBA: Yukarıda, tekel öncesi kapitalizmin, yani serbest rekabetin egemen olduğu kapitalizmin gelişme sınırına <b>1860-1870 yılları arasında</b> ulaştığını görmüştük. (82)<br />
<br />
İNGİLİZCE: We saw above that the development of premonopoly capitalism, of capitalism in which free competition was predominant, reached its limit <b>in the 1860s and 1870s</b>.<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>1860’lı ve 1870’li yıllarda</b><br />
<br />
FRANSIZCA: On a vu plus haut que le capitalisme prémonopoliste, le capitalisme où prédomine la libre concurrence, atteint la limite de son développement entre <b>1860 et 1880 </b>...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: 1876'dan sonra sömürge edinme olayı, dev ölçüler içinde yayılıyor: 40 milyon kilometre kareden 65 milyon kilometre kareye, yani birbuçuk katına yükseliyor.<br />
<br />
FBA: 1876’dan sonra sömürgeler muazzam boyutlara ulaştı ve yüzde 50’den fazla bir artış göstererek 40 milyon kilometre kareden 65 milyon kilometre kareye çıktı. (85-86)<br />
<br />
İNGİLİZCE: After 1876 colonial possessions increased to enormous dimensions, by more than fifty per cent, from 40,000,000 to 65,000,000 square kilometres <b>for the six biggest powers </b>...<br />
<br />
<b>“en büyük altı güç/devlet”</b> ifadesi atlanmış...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Kapitalist emperyalizm çağının sömürge politikasından sözederken şu noktayı özellikle belirtmek yerinde olacaktır ki, mali-sermaye ve büyük güçlerin dünyanın ekonomik ve siyasal yönden paylaşılması olarak özetleyeceğimiz dış politikası, <b>çeşitli devletler için <i>geçici </i>bağımlılık biçimleri yaratmaktadır</b>.<br />
<br />
FBA: Kapitalist emperyalizm çağının sömürge siyasetinden söz ederken şu noktayı özellikle belirtmek gerekiyor: Mali sermaye ve onun dış siyaseti, yani büyük güçlerin dünyayı ekonomik ve siyasal yönden paylaşmak uğruna yürüttükleri mücadele, <b>bazı devletler için <i>geçici </i>bağımlılık biçimleri yaratmaktadır</b>. (91)<br />
<br />
İNGİLİZCE: Since we are speaking of colonial policy in the epoch of capitalist imperialism, it must be observed that finance capital and its foreign policy, which is the struggle of the great powers for the economic and political division of the world, <b>give rise to a number of <i>transitional </i>forms of state dependence</b>.<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>... devlet bağımlılığının bir dizi <i>geçici/ara</i> biçimini ortaya çıkarmaktadır.</b><br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... işte milyarlarlı çekip çeviren <b>on kadar</b> bankanın onlarla birleşip kaynaşan sermayeleri.<br />
<br />
FBA: ... işte milyarları çekip çeviren <b>on kadar</b> bankanın onlarla birleşip kaynaşan sermayeleri. (95)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... and merging with them, the capital of <b>a dozen or so</b> banks, which manipulate thousands of millions.<br />
<br />
Başka yerlerde “<b>dozen</b>” sözcüğünü tıpkı Cemal Süreya gibi “<b>düzine</b>” diye “çeviren” Ferit Burak Aydar, burada, yine tıpkı Cemal Süreya gibi, “<b>on kadar</b>” demeyi tercih etmiş! <i>(Kim bilir, belki de diğer “düzine”leri görmeyen Osman Akınhay, tam da burada, Ferit Burak Aydar’ın metnindeki “düzine” sözcüğünü “on” diye değiştirmiştir, söz konusu sözcüğün güzel dilimizde pek kullanılmadığı iddiası doğrultusunda... “Ne Yapmalı?”yla ilgili tartışmalarda pek güzel bir şekilde izah etmişti “düzine” meselesini..)</i><br />
<br />
FRANSIZCA: ... les capitaux <b>d'une dizaine</b> de banques brassant des milliards.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: "Yeni emperyalizm, eskisinden, ilkin, büyüyen bir tek imparatorluğun tutkusu yerine, herbiri <b>aynı </b>siyasal genişleme ve ticari çıkar hırsıyla hareket eden birbirlerine rakip birçok imparatorluk teori ve pratiğini koyma bakımından, ikinci olarak, mali çıkarların ve yatırım çikarlarının ticari çıkarlara egemen olması bakımından ayrılmaktadır."<br />
<br />
FBA: “Yeni emperyalizm, eskisinden, ilkin, büyüyen tek bir imparatorluğun emelleri yerine, her biri <b>aynı </b>siyasal genişleme ve ticari çıkar hırsıyla hareket eden birbirlerine rakip birçok imparatorluk teori ve pratiğini koyma bakımından; ikinci olarak da, mali çıkarların ve yatırımcı çıkarlarının ticari çıkarlara egemen olması bakımından ayrılmaktadır.” (99)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “The new imperialism differs from the older, first, in substituting for the ambition of a single growing empire the theory and the practice of competing empires, each motivated by <b>similar </b>lusts of political aggrandisement and commercial gain; secondly, in the dominance of financial or investing over mercantile interests.”<br />
<br />
Burada, Cemal Süreya’nın çevirisinde yalnızca bir iki ufak rötuş yapılmış; “<b>benzer</b>” anlamına gelen “<b>similar</b>” sözcüğünün “<b>aynı</b>” diye bırakılması, cümlelerin aşırı benzerliğinin yanında çok da önemli olmayan bir ipucu olarak kalmış... Fransızca çeviride ise “aynı” anlamına gelen “mêmes” sözcüğü kullanılıyor!<br />
<br />
FRANSIZCA: Le nouvel impérialisme se distingue de l'ancien, premièrement, en ce qu'il substitue aux tendances d'un seul Empire en expansion la théorie et la pratique d'Empires rivaux, guidés chacun par les <b>mêmes </b>aspirations à l'expansion politique et au profit commercial; deuxièmement, en ce qu'il marque la prépondérance sur les intérêts commerciaux des intérêts financiers ou relatifs aux investissements de capitaux.<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Eskiden, örneğin, Uluslararası Ray Sendikası ya da Uluslararası Deniz Ticaret Tröstü içinde, Almanya'nın da katılmasıyla dünyayı rahatça paylaşmış olan Amerika'yı ve başka ülkelere ait mali-sermaye, şimdilerde, hiç de barışçı <i>olmayan </i><b>usullerle işleyen yeni kuvvet ilişkileri</b> içinde, bir <i>yeniden paylaşma</i> çabası içinde değil midir?<br />
<br />
FBA: Eskiden, örneğin, Uluslararası Demiryolu Sendikası ya da Uluslararası Deniz Ticareti Tröstü içinde, Almanya’nın da katılımıyla dünyayı rahatça paylaşmış olan Amerika’ya ve başka ülkelere ait mali sermaye, şimdilerde, hiç de barışçıl olmayan <b>yöntemlerle işleyen yeni güç dengesi</b>ne göre dünyayı yeniden paylaşma çabası içinde değil midir? (105)<br />
<br />
İNGİLİZCE: Is not American and other finance capital, which divided the whole world peacefully with Germany’s participation in, for example, the international rail syndicate, or in the international mercantile shipping trust, now engaged in <i>redividing </i>the world on the basis of a <b>new relation of forces that is being changed by methods</b> <i>anything but</i> peaceful?<br />
<br />
“<b>Yeni kuvvet ilişkileri</b>” ya da “<b>yeni güç dengesi</b>”, doğal olarak, “<b>işlemek</b>” gibi bir eylemde bulunmuyor; barışçı olmayan yöntemler tarafından “<b>değiştiriliyor</b>”...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Oysa, kuvvetler arasındaki ilişki, değişikliğe uğradıktan sonra, <i>kapitalist düzende</i> çelişkilerin çözümünü sağlayacak <i>kuvvetten </i>başka şey var mıdır.<br />
<br />
FBA: Kapitalizmde güçler dengesi değiştiğinde, çelişkileri çözmek için şiddetten başka bir yol var mıdır? (105)<br />
<br />
İNGİLİZCE: Once the relation of forces is changed, what other solution of the contradictions can be found <i>under capitalism</i> than that of <i>force</i>?<br />
<br />
Bu kez, Türkçe metin üzerinde “<b>düzeltme</b>” çalışması yapılırken, Lenin’in vurguları çöpe atılmış! Lenin, “<b>kapitalizmde güçler dengesi değiştiğinde</b>” ne olacağını tartışmıyor; <b>güçler dengesi bir kez değiştiğinde</b>, kapitalist düzende, çelişkilerin çözümü için kuvvetten başka bir yolun bulunamayacağını söylüyor... <i>(Anlaşıldığı kadarıyla, Cemal Süreya’nın İnternet’teki çevirisi bilgisayara indirilirken, italikler yok edilmiş... Son iki örnekte, İngilizce metinde ve Cemal Süreya çevirisinde bulunan italik harfler, Ferit Burak Aydar imzalı metinde yok sayılmış...)</i><br />
<br />
<br />
<br />
CS: "Almanya'da, Fransizların rantiye olmak özlemiyle alay edilir. <b>Ama </b>burjuvazi yönünden Almanya'daki durumun da gitgide Fransa'dakine benzediği unutuluyor."<br />
<br />
FBA: “Almanya’da, Fransızların rantiye olma özlemiyle alay edilir. <b>Nedense </b>burjuvazi açısından Almanya’daki durumun gitgide Fransa’dakine benzediği unutulmaktadır.” (111)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “People in Germany are ready to sneer at the yearning to become rentiers that is observed in France. But they forget that as far as the bourgeoisie is concerned the situation in Germany is becoming more and more like that in France.”<br />
<br />
“<b>Nedense</b>” sözcüğünün orada ne aradığını bir yana bırakalım... Cemal Süreya, Fransızca metni çevirirken, İngilizce metne göre “özet” sayılabilecek cümleler çıkmış ortaya. İngilizce metin temel alınsa, şuna benzer bir çeviri yapılabilir:<br />
<br />
“Almanya’daki insanlar, Fransa’da gözlenen rantiye olma özlemiyle alay etmeye hazırdır. Ama, burjuvazi söz konusu olduğunda, Almanya’daki durumun Fransa’dakine gitgide daha fazla benzediğini unutuyorlar.”<br />
<br />
FRANSIZCA: “On se moque volontiers, en Allemagne, de la tendance qu'ont les Français à se faire rentiers. Mais on oublie qu'en ce qui concerne la bourgeoisie, la situation en Allemagne devient de plus en plus analogue à celle de la France.”<br />
<br />
<br />
<br />
CS: Emperyalizmin, sözünü ettiğimiz <b>olaylar dizisine</b> bağlanabilir özellikleri arasında ...<br />
<br />
FBA: Emperyalizmin, anlattığım <b>olaylar dizisiyle</b> bağlantılı özelliklerinden birisi de ... (116)<br />
<br />
İNGİLİZCE: One of the special features of imperialism connected with the <b>facts </b>I am describing ...<br />
<br />
İngilizce metindeki “<b>olgular</b>”, her iki metinde de “olaylar dizisi”ne dönüşmüş... Tesadüf işte... Fransızca metinde “<b>au groupe de phénomènes</b>” denmesiyle ilgili olmasın?<br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... herbiri, karteller, mali sermaye, alacaklı-borçlu ilişkileri sayesinde ...<br />
<br />
FBA: ... her biri, karteller, mali sermaye, alacaklı-borçlu ilişkileri sayesinde ... (119)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... thanks to <b>trusts</b>, cartels, finance capital and creditor and debtor relations ...<br />
<br />
Cemal Süreya, “<b>tröstler</b>” sözcüğünü atlamış; “yeni” metinde de aynısı olmuş; atlanması kolay bir sözcük tabii!..<br />
<br />
<br />
<br />
CS: "Sermayedeki yayılma dürtüsü emperyalizmin baskı ve şiddet yöntemleriyle değil, barışçı demokrasiyle <b>en elverişli ölçülere ulaşabilir</b>."<br />
<br />
FBA: “Sermayedeki yayılma dürtüsü emperyalizmin şiddet yöntemleriyle değil, barışçıl demokrasiyle<b> en elverişli ölçülere ulaşabilir</b>.” (125)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “The urge of capital to expand ... can be <b>best promoted</b>, not by the violent methods of imperialism, but by peaceful democracy.”<br />
<br />
Cemal Süreya’nın “<b>elverişli ölçülere ulaşma</b>” şeklindeki çevirisi hayli özgün bir tercih (“peuvent être le mieux favorisées”)... Bu arada, İngilizce metinde bulunan ve alıntılanmayan bir bölümün varlığına işaret eden üç nokta, Fransızca metinde yok...<br />
<br />
<br />
<br />
CS: “Alman bankalarının aracılığıyla imzalanan yeni bir ikraz anlaşmasından sonra ihracat 1907'de 84,1 milyon marka yükseldi, ancak bu da 1908'de gene 52,4 milyon marka düştü."<br />
<br />
FBA: “Alman bankalarının Şili’ye verdikleri yeni bir kredinin ardından ihracat 1907’de 84,7 milyon marka yükseldi, fakat 1908’de yine 52,4 milyon marka düştü.” (129-130)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “A new Chilean loan floated by the German banks <b>in 1906</b> was followed by a rise of exports to 84,700,000 marks in 1907, only to fall again to 52,400,000 marks in 1908.”<br />
<br />
Cemal Süreya, “<b>1906’da</b>”yı atlamış, “yeni” çeviride de aynısı olmuş... (Ama bu arada, “84,1 milyon” hatası düzeltilmiş.)<br />
<br />
<br />
<br />
CS: ... çelişkileri, <b>sermayenin </b>muazzam "işlemleri" ...<br />
<br />
FBA: ... çelişkileri, <b>sermayenin </b>muazzam ‘işlemleri’ ... (131)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... the gigantic “operations” (and gigantic profits) of <b>finance capital</b> ...<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>mali sermayenin</b><br />
<br />
<br />
<br />
KAYNAKLAR:<br />
<br />
Cemal Süreya’nın Sol Yayınları’ndan çıkan çevirisinin İnternet’e aktarılmış hali:<br />
<br />
<a href="http://www.kurtuluscephesi.com/lenin/emperyalizmtr.html">http://www.kurtuluscephesi.com/lenin/emperyalizmtr.html</a><br />
<br />
Lenin’in “Emperyalizm”inin İngilizcesi:<br />
<br />
<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1916/imp-hsc/index.htm">http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1916/imp-hsc/index.htm</a><br />
<br />
<a href="http://books.google.com/books?id=RfKMOwRb1-kC">http://books.google.com/books?id=RfKMOwRb1-kC</a><br />
<br />
<a href="http://books.google.com/books?id=Gh4KAQAAIAAJ">http://books.google.com/books?id=Gh4KAQAAIAAJ</a><br />
<br />
<a href="http://books.google.com/books?id=Qk_A74ZnjNMC">http://books.google.com/books?id=Qk_A74ZnjNMC</a><br />
<br />
Lenin’in “Emperyalizm”inin Fransızcası:<br />
<br />
<a href="http://www.marxists.org/francais/lenin/works/1916/vlimperi/vlimp.htm">http://www.marxists.org/francais/lenin/works/1916/vlimperi/vlimp.htm</a><br />
<br />
Not: Agora Kitaplığı’ndan çıkan “Emperyalizm”de, çeviri için hangi metnin temel alındığı konusunda hiçbir bilgi verilmiyor. “Türkçesi: Ferit Burak Aydar”... O kadar!..<br />
<br />
<br />
İLGİLİ YAZILAR:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-ne-yapmal-bir-ceviri.html">Agora’dan çıkan ‘Ne Yapmalı?’ bir çeviri yağması!</a> (tartışmaları başlatan yazı)<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/ali-mert-osman-aknhaya-ksa-ve-ack-mektup.html" target="_blank">ALİ MERT: Osman Akınhay’a kısa ve açık mektup</a><br />
<br />
Muzaffer İlhan Erdost’un ‘Ne Yapmalı?’ çevirisi üzerine notları<br />
<br />
‘Ne Yapmalı?’ çeviri tartışması Radikal’de<br />
<br />
Muzaffer İlhan Erdost: ‘Sol Yayınları bir efsanedir’ (Erdost'un Radikal'e cevabı)<br />
<br />
ALİ MERT: Yayıncı ile çevirmen yine bir gün... (Yukarıdaki yazı hakkında...)<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR</b><br />
<br />
<br />
<b>FBA hangi dilden çevirmiş?</b><br />
4 Ağustos 2010, yazan <b>Muzaffer Osmanoğlu</b>,<br />
Yorum no: 4077<br />
<br />
Muhterem kitabı hangi dilden çevirmiş? Onu da bilsek daha iyi olacak sanırım. (Türkçeden Türkçeye de bir seçenek tabii)<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>'Çevirinin' hangi dilden yapıldığı hakkında...</b><br />
4 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4079<br />
<br />
Agora Kitaplığı’ndan çıkan “Emperyalizm”de, bu “çeviri” için hangi kaynaktan/kaynaklardan yararlanıldığı hakkında hiçbir bilgi verilmiyor. Hangi dilden çeviri yapıldığı bile belirtilmiyor. Belki de, karşılaştırma yapılmasını zorlaştırmak için!<br />
<br />
Kesin olan, “Lenin külliyatı yayınlıyoruz” diyen Agora Kitaplığı’nın bir şeyleri gizlemeye çalıştığı. Her ciddi çeviride, özgün metin (ve varsa karşılaştırma için başvurulan metinler) belirtilir.<br />
<br />
“Ne Yapmalı?”yı İngilizceden çevirdiğini iddia etmiş olan Ferit Burak Aydar, “Emperyalizm”in sonuna, “Collected Works”ten, yani Lenin’in eserlerinin İngilizce çevirilerinden bazı bölümler eklemiş. Genel olarak, kitabı Fransızcadan çevirmiş olduğunu iddia edebileceğini düşündürebilecek herhangi bir şey bulunmuyor; Cemal Süreya’nın çevirisini yağmalarken düzeltmeyi unuttuğu bölümler dışında...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Stalin'e giydirmek için tahrifat şart mıdır?</b><br />
4 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4081<br />
<br />
Başka nasıl olabilirdi ki?<br />
<br />
İntihal suçlamasının somut kanıtları ortada olduğu halde "kanıt yok ki, Stalinist zaten bunlar, yurtsever tetikçiler sizi, TKP işte ya başka açıklamaya gerek var mı..." tekerlemesine sığınmalarından belliydi bunun arkasının geleceği.<br />
<br />
Bence Erkin Özalp diğer kitapları da incelemeli. Sonra Sol Yayınları mutlaka dava açmalı. Aleme rezil edilmeliler. Neyse, bu kadar ciddiyete gerek yok.<br />
<br />
Öyle işkembeden "stalinist tahrifatlar ortaya çıkıyor diye saldırıyorlar" demekle olmuyormuş demek. Stalin bu, asılsız suçlamalarda bulunanları çırpıverir vallahi.<br />
<br />
Bir de daha önce de demiştim; bir tanıdık araya girmeli ve Erkin Özalp diğer intihalleri de açığa çıkarmadan Agora Kitaplığı özür dilemeli ve kitapları baskıdan çekmeli. Yazıktır, Erkin hiç acımıyor. Tamam olmuş bir kere. Yakalanmayız sanıp heyecanlanmışlar. Stalin ve TKP'nin defterini de tartışmada düreceklerini sanacak kadar acemice bir telaştalar.<br />
<br />
Geçenlerde bir haber izledim. Polis'in dur ihtarına uymayan iki genç istanbulda otomobille kaçmaya çalıştı. 1-2 saat sonra yakalanınca da "tamam korkup kaçtık ama özür diliyoruz, herkes hata yapar" dediler.<br />
<br />
Ama Erkin Özalp ne yapıyor? Hani ağlatana kadar sorgulamak var ya, o heveste. Hırsız evine kadar kovalanmaz ki canım. Ayıptır. Herkes hata yapar.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Lenin çevirisi değil düpedüz "ayıplı mal"!</b><br />
5 Ağustos 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 4089<br />
<br />
Gerçekten utanç verici. Hangi dilden yapıldığı bile belirtilmeyen bir çeviri zaten nasıl ciddiye alınabilir. "İşveren" komedisi ise her türlü kendi kendini aşağılamanın ötesinde. Bunu bile bir yolunu bulup pişkin pişkin savunurlarsa şayet, kesinlikle tebrik etmek lazım bu vatandaşların sahtekarlık konusundaki soğukkanlılıklarını. Klasiklerin ticari sömürüsüne karşı çok önemli bir teşhir görevini yerine getiriyor Erkin Özalp. Bu yayınevinin ilerici-devrimci okuyucuyu ne kadar ciddiye aldığı ortada, biz de onu o kadar ciddiye almalıyız. Aslında bu çevirileri alanlar "ayıplı mal" olduğu gerekçesiyle paralarını geri istemeli.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>FBA'dan cevap isteriz</b><br />
5 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4091<br />
<br />
Dün haberin yayınlandığını gördüğümde, eğlenceli yorumlar okuyacağımı düşünüp sevindim. Fakat hala karşı taraf bir cevap vermiş değil.<br />
Bunu Erkin Özalp'in stalinist, yurtsever, laikçi tetikçiliği bırakıp troçkizan eğilimler edindiği şeklinde mi yorumlamalı acaba?<br />
Yoksa Erkin Özalp'in kitabı almış olması (Tabi ki faturasını göstererek önce bunu kanıtlaması lazım) Ferit Burak Aydar ve Osman Akınhay'ın yegane tutundukları dal olan "Erkin Özalp kitabı almadan ne biliyomuş intihal olduğunu?" savunmasını da ekarte mi etti?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Mizahi Ali Mert Bey'in kuyruk acısının sebebi</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4106<br />
<br />
eğlence eksik olmasın tabii hayatımızda<br />
<br />
osman hocam (bu maili sizin yayinevi adresinize de gonderiyorum), siz<br />
nedense hiç hatirlatmiyorsunuz ama, bu tartışmayı uzaktan takip ederken,<br />
aranızdaki alakaya tanık olmuş biri olarak çorbada benim de tuzum bulunsun, eğlence renklensin istedim...<br />
<br />
dört beş sene önceydi<br />
<br />
Mizahi Ali Mert beyefendi bir kitap yazmışmıştı, çöp kitabı mıydı neydi<br />
<br />
o kitabini bastirmak için gönlünden geçen yayinevinin adi neydi: AGORA<br />
KİTAPLIĞI<br />
kitabi oradan yayinlansin diye araya ricaci (özgür öğretmen) sokup kapisini<br />
çaldigi yayinevinin adi neydi: AGORA KİTAPLIĞI<br />
o ricaci vasitasiyla mutlaka görüsmek istediği ve kitabini takdim ettiği<br />
editörün adi neydi: OSMAN AKINHAY<br />
bir süre sonra, yayinlanmaya değer görmeyerek dosyasini reddeden<br />
ve kabiliyet ustamızı pek üzen editörün adi neydi: OSMAN AKINHAY<br />
<br />
Mizahi Ali Efendi'yi saldırganlaştıran bu kuyruk acısının kaynağı bilinsin<br />
<br />
ve sonra tabii ki<br />
<br />
eğlence bütün hızıyla devam etsin<br />
<br />
The show must go on...<br />
<br />
Doğrucu Davut...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>hoşgelmişsin</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 4107<br />
<br />
oooh, ne hoş olmuş böyle "mahalle kavgası" havası, "kuyruk acısı" falan. başka da "silah" kalmadıydı herhalde. yalnız, kitap dosyasının agora'ya uğradığını bilenler ali mert, "özgür öğretmen", kemal özer, hayri erdoğan ve osman akınhay olduğuna göre, bilin bakalım "doğrucu davut" kim oluyor?<br />
<br />
hoşgelmişsin osman hocam, adını da kullanabilirdin. emperyalizm kitabındaki yağmayla ilgili süslü yanıtlar da verebilirdin. sen bilirsin. böylesi de güzel. bir de niye kendine -yayınevi adresine - mail atıyorsun, onu anlamadım...<br />
<br />
son olarak, "bababa-bebebe" kitabını bitirdim, yayınevi arıyorum, yardımcı olursan sevinirim.<br />
<br />
kal sağlıcakla.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>agora'ya ugrayinca ne oldu</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4108<br />
<br />
agora'ya ugradin yani<br />
<br />
ve avucunu yaladin<br />
<br />
cok mu uzulmustun?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>evet, mahvolmuştum, günlerce,</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 4109<br />
<br />
evet, mahvolmuştum, günlerce, aylarca kendime gelemedim. "neden ben", "neden ben" diye ağladım. kuyruğumun ya da kuyruksokumumun orada (tam yerinden emin değilim) bir acı birikti de birikti.<br />
<br />
neyse, kitap dosyalarım yayınevlerince reddedilince hep olur böyle. sonra da pusuya yatarım, onların bir açığını beklerim. arkadaşlarım var, onlara da sipariş veririm. katıldığınız toplantılarda yapılan alıntılara falan dikkat edin derim, agora'nın bir yamuğunu bulursanız bana haber verin. kırmazlar beni, verirler haberi. sitesini de açtım bunun, haberveriyorum diye.<br />
<br />
neyse, göndereyim mi "bababa-bebebe"yi sana, göndermeyeyim mi?<br />
<br />
selam...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Mizahi olamayan Osman Akınhay'a mizahi olmayan öneri</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4110<br />
<br />
Ben yukarıda "Ali Mert mizah öyküsü yazsa..." diye yazan kişiyim. Çöpten Kitap'ı okudum. Daha sonra yazdığı Kundan Kitap'ı da okudum. Keşke siz de okusaydınız. Hem biraz derinlik kazanırdınız hem de o kitapları yazan birinin "demek kitabımı basmadınız haaa" diye bir kuyruk acısının olamayacağını anlardınız.<br />
<br />
Gördüğünüz gibi siz mizahi olamadığınız için ben de anlayacağınız dilden yani ciddi yazıyorum. Mizahi olmayan önerim şu:<br />
<br />
Madem anılan kitaplarda ihtihal bulunmuyor, neden dava açıp hakkınızdaki bu kuyruk acısına dayanan karalama kampanyasına dur demiyorsunuz? Mahkeme muhtemelen bilirkişi heyetine başvurur. Kanıtlar sunulur, savunmalar yapılır, hakkınızı yedirmemiş olursunuz. Madem ortada intihal yok, bu kuyruk acılı yurtsever tetikçi stalinist kemalistleri pişman edersiniz. Benim önerim budur. Eğer bu tartışmada özür dileyip geri adım atmazsanız zaten ben 2 ay sonra tüketici mahkemesine vereceğim sizi k.a.'nın bir yorumunda dediği gibi ayıplı mal satışından.<br />
<br />
NOT: AŞAĞIDA MİZAHİ BİR ÜSLUP KULLANILDIĞINDAN OSMAN AKINHAY'IN BU BÖLÜMÜ OKUMAMASI TAVSİYE EDİLİR.<br />
<br />
Ali Mert'in Kumdan Kitap ve Çöpten Kitap'dan sonra Boktan Kitap adlı bir çalışma hazırladığı kamuoyuna yansıdı. Ben de "bu memlekette boktan kitap yazmak için malzeme sıkıntısı çekmez ama ağırlığı nereye verecek acaba" diye düşünüyordum. Bu tarıtışmalarda beni bu düşünceden kurtaranlara teşekkür ediyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>zekada sınır yok maşallah!</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4112<br />
<br />
ben neden akınhay olayım ki, kimin kitabinin nerden geri çevrildiğini bir suru kişi bilir, daha dun iki kişi arasında konuşulan şey bile dünya için sır değilken, beş sene önce beş kişinin bildiği bir adi kitap bastırma vakası niye bilinmesin ve neden beş kişi arasında kalsın, bunu da ancak ali mert zekasi tasavvur edebilir<br />
<br />
hem, kendi partisinin yayınları falan dururken ali mert agora kapısında ne arıyordu acaba, bugun sövup saydığı bir yayınevi ona çok istediği itibarı mı sağlayacaktı?<br />
<br />
neden gitmiş agora'ya, araya ricacı koyup 'troçkistlerin' kapısına?<br />
<br />
d.d.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>IP diye bir şey var</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4113<br />
<br />
O yorumun hangi IP'den yazıldığına bakın. Bir de Osman Akınhay'ın daha önce yazdığı yorumun IP'sine bakın. Değilse bir şey kesinleşmez ama aynı ise doğrucu davutun kim olduğu netleşir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Olabilir</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4114<br />
<br />
Olabilir, diyelim ki Ali Mert garazından saldırıyor, diyelim ki Erkin Özalp'i de ayartmış. Var sayalım yani...<br />
Peki bu kadar açık ve ikna edici kanıtlarla ortaya konmuş hırsızlık vakası (vakaları) telafi mi edilmiş oluyor?<br />
Yazıklar olsun size! Bir de solcuyuz diye geçiniyorsunuz. Emeğe saygısı olmayandan solcu değil, insan bile olmaz. Bırakalım Muzaffer Erdost'u, kendinize bir gıdım saygınız olsa çıkar özür dilerdiniz.<br />
Sizin gibiler yüzünden solcuların halkın gözünde itibarı kalmadı.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>d. d. jackson</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 4115<br />
<br />
haklısın, ben ettim, sen etme. ne belli osman akınhay olduğun, onun "sırlar"ı yaydığı bir dostu, hatta düşmanı bile olabilirsin. diğerleri geveze değildir, bilirim! takılma zaten o kadar, ben de ali mert değilim. borges de "siz borges misiniz?" diye soranlara "bazen" dermiş, olur öyle şeyler.<br />
<br />
çeviri disiplini içerisinde yahut kendi merceğinden bakarak anti-stalinist bağlamda söyleyeceğin şeyler varsa, onlara geçelim.<br />
<br />
benim kitaplara ise yayıncı bulamıyorum zaten. itibarlısı, itibarsızı hiçbiri "şey" yapmıyor. o yüzden soruyorum "bababa-bebebe"yi göndereyim mi diye. gerçi bu son yaptıklarımdan/yazdıklarımdan sonra çok ümitli değilim. affeder misin?<br />
<br />
bir de, moderatör olduğumdan kelli, ay-pi (IP) numaraları gözüküyor, hani başka başka ziyaretçiler kılığına bürünüp yazarken arada bilgisayar değiştirip bunu öyle denemelisin. gerçi aynı ip'den olsa bile ne olacak, bilgisayarıma başkası oturmuş da yazmış dersin. malum, orada hırsızlık vakası çok yaygın.<br />
<br />
hürmetler d.d.'cim.<br />
<br />
aklıma gelmişken, d.d. jackson diye sevdiğim bir piyanist var. "peace song" albümünü tavsiye ederim.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>İğdişlerin iktidarı</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Ayşe K.</b>,<br />
Yorum no: 4116<br />
<br />
Bu beyefendiler bizimle alay etmeye devam ediyorlar… Şimdi de ofis dedikoduları çıktı karşımıza.<br />
Bize ne Ali Mert’in kitabı için yaptığı görüşmelerden… Bize ne Erkin Özalp’in siyasi yönelişinden… Bize ne TKP ile derdinizden… Bize ne büyüklü küçüklü, solcu sağcı gazete, dergi köşelerinde size pervasız jestler sunan hempalarınızla giriştiğiniz süslü aklama projelerinizden, boş karalama laflarınızdan…<br />
<br />
Bu söyledikleriniz gün gibi açık hırsızlık kanıtlarına bir yanıt oluşturuyor mu ya da hiç olmazsa bir yanıtı çağrıştırıyor mu? Böyle safsatalarla gizlenebilir mi yaptığınız hırsızlık?<br />
<br />
Bırakın artık “kuyruk acılı” sapmalarınızı, bırakın ver ver bitmeyen, illallah dedirten “sosyalist” akıllarınızı. Bundan sonra giriştiğiniz her işte karşınıza çıkacak olan açık hırsızlık kanıtlarına, metinlerinizde kaçak yolcu gibi sırıtan kelimelerinize, atladığınız, düzeltmeyi unuttuğunuz ya da aynen kopyaladığınız kelime ve cümlelerle dolu hırsızlık örneklerine, cevap verin siz.<br />
<br />
Bu hırsızlık kanıtlarına bir sonraki yanıt, Mert’in ya da Özalp’in eski sevgilileriyle takıldığı mekanlarla mı ilgili olacak?... Fakat bu ne ucuzluk, bu ne utanma eksikliği, bu ne pişkinliktir ki Lenin’in büyük eserinin altında, çevirisini çaldığınız Sol Yayınları emekçisi, yaşamını, sonuçlarından sizin gibilerin de yararlandığı ve şimdi kendisine bu kadar basitçe saldırmak için kullandığı, onurlu amaçlar uğruna mücadeleye adamış bir sosyalist aydının, Muzaffer İlhan Erdost’un adının geçtiği, yazılarının okunduğu konu altında bunları söyleyebiliyorsunuz/söyletebiliyorsunuz. Bu kadar basitleşebiliyorsunuz!<br />
<br />
Sizin açınızdan, “devrimci” geçindikleriniz de dahil, bütün siyaset ve yayıncılık çevrelerinde rezil olmanızdan başka bir şekilde sonuçlanamayacak bu hırsızlık meselesini, öyle görünüyor ki, ancak bir şekilde kotarmaya çalışabilirsiniz, o da, sizler gibi, bulunduğu yerde tutunmak adına yeteneksizliğini ve zayıf karakterini maskelemek zorunda olan, işi gücü bin bir zorlukla, emekle yaratılmış değerlere saldırmak, bunun için hileli, ucuz oyunlara girişmek olmuş düşünce ortaklarınızla bir araya gelerek.<br />
<br />
“İğdişlerin iktidarı birleşti” diyordu, sevmediğiniz, Lenin’in öğrencisi Sovyet lideri… Basını yayını sanatı siyaseti… Döndünüz, dolandınız, birleştiniz; şimdi de hızla yozluk çukuruna yuvarlanıyorsunuz. Çevrenizdeki her şeyi de kirletmek istiyorsunuz.<br />
<br />
Artık iyice mide bulandırıyorsunuz!<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Osman Akınhay'ın pek zeki düşmanları...</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4120<br />
<br />
Yazılarında Türkçe karakterlerin bir bölümünü İngilizce karakterlere dönüştürürken bir bölümünü de dönüştürmeyerek ortaya bir “çorba” çıkaran kaç kişi vardır?<br />
<br />
Yazılarında paragraflarının pek çoğunun sonuna herhangi bir noktalama işareti koymayan kaç kişi vardır?<br />
<br />
Yazılarında bazı paragrafları büyük bazı paragrafları küçük harfle başlatan kaç kişi vardır?<br />
<br />
“Yayımlamak” yerine “yayınlamak” diye yazan kaç kişi vardır?<br />
<br />
Ali Mert’in bir kitabını yayımlatmak için Agora’ya başvurmuş olmasını bu tartışmalarda “koz” niyetine kullanmayı düşünebilecek kaç kişi vardır?<br />
<br />
Agora Kitaplığı’nın çıkardığı “Emperyalizm”in bir çeviri yağması olduğunu ortaya koyan bir yazının altına “Doğrucu Davut” imzasıyla bir yorum ekledikten kısa bir süre sonra, aynı bilgisayarı kullanarak, bu sefer de imzasız bir yorum yazacak (ve bu kez hiç Türkçe karakter ve büyük harf kullanmayarak herkesi kandırabileceğini zannedecek) kaç kişi vardır?<br />
<br />
Peki, <b>bütün bu özelliklere aynı anda sahip olabilecek</b> kaç kişi vardır?<br />
<br />
Merak işte...<br />
<br />
Ama buldum!<br />
<br />
Bir zamanlar Osman Akınhay’ın yakın çevresinde bulunup da sonradan ona düşman olan biri, bu siteye daha önce eklediği yorumları inceleyip, Akınhay gibi yazmaya çalışmıştır herhalde, bu tartışmalarda daha bir rezil olsun diye!<br />
<br />
Tebrik etmek lazım Akınhay’ı, bu kadar zeki düşmanları olduğu için... Kendisi de biraz nasiplenmiş olsaydı, bu “zeki düşman”larının zekalarından, hırsızlık yaptıklarının açığa çıkarılması karşısında daha zekice davranabilir, vaktinde özür dileyebilirdi...<br />
<br />
Boş tartışmalar bunlar...<br />
<br />
<b>“Emperyalizm” diyorduk, Agora Kitaplığı’nın çeviri yağması diyorduk... Var mı bunlara bir cevap?</b><br />
<br />
<br />
Kaynaklar:<br />
<br />
“Doğrucu Davut” ve “d.d.” kişisinin yukarıdaki yorumları ve Osman Akınhay’ın önceki bir yorumu:<br />
<br />
http://www.haberveriyorum.net/haber/agoradan-cikan-ne-yapmali-bir-ceviri-yagmasi#comment-3703<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sorun tamamen "duygusal" bence</b><br />
6 Ağustos 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 4121<br />
<br />
Ama siz de yapmayın. Biraz mantıklı ve insaflı olun. Adamların konuyu mümkün olan en sığ sulara çekerek boğma dışında bir şansları var mı? Sonuçta ortada süslü politik lafların ötesinde "ticari" bir girişimin zarar görmesi riski var.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Osman Akınhay'a tavsiye</b><br />
8 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4136<br />
<br />
Sorsan bir kişi baştan sona okumamıştır kitabı. Kanıt namına verilen cümlenin öncesini sonrasını bilmez; hangi anlamı verdiğini; sonraki cümlede neye bağlandığını; özündeki değişikliği görmez; kimseye de göstermezler. Gösterirsin kabul etmezler. Tekellerine almaya çalıştıkları Lenin'in başka bir anlayışla çevrilmesini hazmedemezler. Lenini stalinin tahrifatlarıyla tanımışlardır, gerisini kurcalayıp ta fincancı katırlarını ürkütmeye kalkana sopayı gösterirler. stalinist baskı altındaki resmi kurumlarda tahrif edilmiş Lenin eserleri daha önce adını bile duymadıkları Lars Lih gibi araştırmacılar tarafından yeniden ele alınmış. Sekiz yüz küsur sayfalık kocaman bir yapıta dönüştürülmüş. Lakin hem cahil hem hazımsız iftiracılar birliği biz böyle bir bilimsel araştırmadan neden faydalanmayalım diyen çevirmene sırf stalinist olmadığı için hakaret üstüne hakaret yağdırırlar.<br />
<br />
Zamanın birinde kuyruğu koparılmış sürünün başı yapacak işi kalmadığı için internet ininden savaş açar; hazımsızlığını kusacak bahane arar. böyleyken böyle der stalinist gericilikte buluşmuş rahatına düşkün şehirli küçük burjuva şakşakçıları da onu izler. Yeni değil tek değil. Yardakçılık, tetikçilik, iftira, çamur. İşte size yurtsever gelenek.<br />
<br />
Benim tavsiyem Osman Akınhay bu hakaretler ve iftiralar hakkında dava açsın. Şu cahilleri bilim düşmanlarını oyuncaksız bıraksın.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Tavsiyeciye tavsiyeler</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4139<br />
<br />
Sayın tavsiyeci,<br />
<br />
Demek ki, siz okumuşsunuz kitabı baştan sona... Üstelik meseleye hakimmiş gibi yazmışsınız...<br />
<br />
Osman Akınhay ile Ferit Burak Aydar'ın (henüz) yap(a)madıklarını siz yapın o zaman...<br />
<br />
1) Cemal Süreya tarafından yapılmış olan "Emperyalizm" çevirisinde bulunup da, Ferit Burak Aydar tarafından düzeltilmiş olan şu "Stalinist tahrifatlar" hangileridir, gösterin!<br />
<br />
2) Daha önce gösterilmiş olup da kabul edilmemiş olan tahrifatlar hangileridir, gösterin!<br />
<br />
3) Ferit Burak Aydar bile Lars T. Lih'in (yine Aydar'a göre en önemli olan) tercihlerini pek fazla dikkate almazken biz niye çok çok önemseyelim, izah edin! ("800 sayfa"lık bir eserle karşı karşıya bulunmamız yeterliyse, bu tavsiyeyi yok sayabilirsiniz...)<br />
<br />
4) Kitabı okuduğunuza ve bu kadar iddialı bir şekilde yazdığınıza göre, yukarıdaki örneklerin "hazımsızlık"tan başka hiçbir şeyi ifade etmediğini "bilerek" iddia ediyorsunuz. Buyrun, paylaşın o bildiklerinizi!<br />
<br />
5) Yardakçılık, tetikçilik, iftiracılık, çamur atma, şu bu... Dilimizde bu sözcüklere benzer daha yüzlerce, binlerce sözcük ve deyim var... Bunları sıralamakla uğraşacağınıza, yukarıdaki örneklerin neden "hırsızlık kanıtları" olmadığını kanıtlayın, çok daha ikna edici olursunuz!<br />
<br />
Bunların dışında, Osman Akınhay dava açsın tabii ki...<br />
<br />
Ve yine bunların dışında, bu tartışmada her tür hakareti yağdıran tek bir taraf var: Osman Akınhay ve Ferit Burak Aydar cephesi... Size son tavsiye: Okuyun bakalım tartışmaları, bugüne kadar, "hırsızlık" yapıldığını ortaya koyarken, "hakaret" içeren herhangi bir ifade kullanmış mıyım?<br />
<br />
Hırsızlığı ortaya koymam, en ağır saldırı tabii ki... Varsa bu konuda söyleyecekleriniz, varsa ortaya attığım iddiayı çürütecek kanıtlarınız, onları konuşalım/yazışalım...<br />
<br />
Ama yok eğer siz de "İnternet ininden" saldıran şahsiyetsiz şahıslardan biriyseniz, yolunuz açık olsun...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Tavsiye mi?</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4140<br />
<br />
Osman Akınhay'a neden buradan tavsiye verilir ki? Demek ki Akınhay'ın düzenli olarak bu siteyi takip ettiğine ilişkin bir kanaat yerleşmiş.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>ben osman akinhay</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4144<br />
<br />
böyle başlayım da kolaylık olsun, sizi zahmetten kurtarayım, öyle IP kontrolleri, cümle analizleri, Osman Akınhay üslup araştırmaları, oldu olacak bir kürsü kurun bari, toptan kafayı yemişiniz, kimse size gülünç olduğunuzu fısıldamıyor mu, demek ki iki arkadaşım daha üç kıtır atsa size, altı ay bunlarla uğraşacaksınız, boş gezenlerin boş kalfaları (bilginiz olsun: hem 'yayım', hem 'yayın'; yazar kitabını 'yayinlar', yayıncı o kitabı 'neşreder', 'yayımlar'; üslubumu didiklerken bari cehaletinizi açık etmeyin)... ne yani, onca lafı edip, ali mert'in bir aracıyla görüşerek agora'dan kitap yayınlatmak istemesini hatirlatmak için mi dublör kullanacağım, aklınızı seveyim sizin... madem biriniz yazmış 'eğlenceli yorum bakıyorum' diye, bir arkadaşım da 'hadi eğlenin' demiş, ama o ne, bir hiddet, bir köpürme, bir hafiyelik!<br />
<br />
benim yayınevine her ay 10'dan fazla, yilda 100 civarında dosya gelir ve disaridan gelen bu dosyalarin beş-alti tanesi dışında hepsini geri çeviririm, katalogumu çok büyük çoğunlukla kendim oluştururum, onun için, benim nezdimde o kadar vaka-yı adiyeden olan böyle bir şey için mi o bilgisayar bu bilgisayar dolanacağım?..<br />
<br />
geçelim, ben sizi hak ettiğiniz kadar (ne eksik ne fazla) ciddiye aldım, <a href="http://www.soldefter.com/2010/07/12/agoranin-ne-yapmali-cevirisi-nicin-sol-yayinlarininkinden-daha-derli-toplu-ve-ozgundur/">http://www.soldefter.com/2010/07/12/agoranin-ne-yapmali-cevirisi-nicin-sol-yayinlarininkinden-daha-derli-toplu-ve-ozgundur/</a>, benim cevabım budur, ne yazsanız umurumda değil: Agora Kitaplığı'nın Lenin külliyatı 'parti çevresi' olarak sizi rahatsız ediyor, esas amacınız da taraftarlarınızın kafasını bulandırarak Agora'nın Lenin kitaplarından uzak tutmak, bu kadar, nokta.<br />
<br />
Emperyalizm için yazdıklarınızda yeni bir mantık olmadığı gibi, niyeti açik eden bir cinlik ayan beyan ortada: "Bazı cümleleri çok değiştirmiş, bazı cümleleri az değiştirmiş..." Oldu, gözlerim doldu. Siz bir tek kendinizi mi akıllı sanıyorsunuz? Hani utanmasa, "bazı cümlelerin hepsini değiştirmiş" diyecek, yeter ki maksat hasıl olsun!..<br />
<br />
Hem, hırsız olan biz isek, rezil olan biz isek, bunu kanitladıysanız (iddianız da bu değil mi), daha ne, iyi işte, ne ala, hedefinize ulaşmışsınız. Oysa bir gerginlik, bir huysuzluk her birinizde. Çıkaramadığınız bir hınç var besbelli. Yoksa iddia ettiğiniz derecede haklı olup, herkesin fark edeceği ölçüde sinirli ve hırçın davranmaz, sakin sakin zaferinizin keyfini sürerdiniz. Gördüğümüz resim ise tam tersi; biz sakiniz, çalışıyoruz, kitaplarımızı yayınlıyoruz, siz nişadir sürülmüş gibi oraya buraya tos atıyorsunuz. Dalga geçmeler, suçlamalar, hakaretler, belden aşağı öyküler, solun itibarini sifirlamiş olduğumuz saptamalari, ve saire. aman bana ne, kumda oynayip durun...<br />
<br />
Şürekanızdan birilerine karşı bundan böyle herhangi bir cevap da yazacak değilim. Kimileri üretir, kimileri etek çekiştirir durur.<br />
<br />
Zaten sizi 'takan' da yok galiba, baksaniza, bir haber sitesi kuracaksınız, iki-üç aydır manşetten iki üç yazı hep Agora ile Akınhay; türkiye gibi her çeyrek saatte gündemi değişen bir ülkede sizi ırgalayan başka hiçbir şey yok anlaşılan...<br />
<br />
azıcık izanınız olsa, kendi sitesinizin değerini böyle ayaklar altina almazsiniz...<br />
<br />
uğurlar olsun...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Osman Akınhay'a ikinci tavsiye</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4145<br />
<br />
Siyaseti onu bunu bilmediğin Lenini anlamadığın gibi çeviriyi de bilmiyorsun. Bir yerden bir şey tutturmuşsun ötüyorsun da ötüyorsun. Sana deniyor ki Lenin anlaşılmak için sade ifadelerle yazan biri. Devrimci pratiğin içinde yazıyor tüm bunları kah kulübede kah kütüphanede. Sıcağı sıcağına işçilerin okuyacağı metinler bunlar. Kıçının üstünde devrim mücadelesi verecek entellere yazılmamış senin anlayacağın. Herkes basit ifadelerin nedenini bilir. Siz kültür merkezi solcusu olduğunuzdan “kelli” devrimci pratik içinde bulunmak, eser sunmak nedir ne değildir nerden bileceksiniz. Geç bir kalem.<br />
<br />
İki. Sade yazması yüzündendir, çeviriler Türkçeye bazen ancak bir şekilde aktarılır. Başka bir şekilde çevirmek için süse kalkarsan özünü ve ruhunu bozarsın. Buna da hakkın yoktur. O süsü şiir çevirisinde yaparsın.<br />
<br />
Bunların hepsi bahane. Benim işim değil sana cevap vermek. Sadece başını okuyabildim ama biri çıkıp senin de çevirilerini baştan sona okumalı bakalım o kadar çamur attığın Sevim Belliyle ne benzerliklerin var veya özgül olacak diye ne hataların var. Sen “insanlar kendi tarihlerini kendileri yaparlar” cümlesini Türkçe hatası da yaparak –lar ekini atarak çevirmişsin. Başka türlü çevirmenin aptallık olacağı cümle için sana intihal yaptın densin mi şimdi.<br />
<br />
SB: Fransızların yaptığı gibi, uluslarının gafil avlandığını söylemek yeterli değildir.<br />
<br />
EÖ: Fransızların yaptığı gibi, uluslarının gafil avlandığını söylemek yetmez.<br />
<br />
SB: Fransız Devriminin 24 Şubat 1848’den Aralık 1851’e kadar geçirdiği evreleri, ana çizgileriyle özetleyelim.<br />
<br />
EÖ: Fransız Devriminin 24 Şubat 1848’den Aralık 1851’e kadar geçtiği aşamaları, genel hatlarıyla özetleyelim.<br />
<br />
SB: Deniz tanrıçası Tetis, Aşil’e, gençliğinin baharında yokolup gideceğini önceden haber vermişti.<br />
<br />
EÖ: Deniz tanrıçası Tetis, Aşil’e, gençliğinin baharında öleceğini önceden haber vermişti.<br />
<br />
Şimdi ben sana böyle 40 tane bulsam sen de intihalci mi olacaksın, böyle komik iş mi olur be müfteri adam! Be cahil! Be kendini bilmez!<br />
<br />
Lakin bunların derdi başka. Yukarda söylediğim gibi Lenin çevirisinin stalinst yorumlanışına alışmışlar. Beyinlerini stalinle yıkadıkları tabanlarına başka bir perspektifle çevrilmiş Lenin’i başka bir anlayışla yorumlanmış Lenin’i tanıtmak işlerine gelmiyor. stalinin iftiralarını sahiplenmiş adı komünist kendi küçük burjuva parti çevresi kalkmış bize ders veriyor. Gözümüzü kulağımızı tıkayıp dünyada yapılan yeni araştırmalardan nasiplenmeyelim istiyor. Kendileri Lenin çevirene kadar çünkü kendileri çevirince bok atmayı biliyorlar Sol Yayınlarıyla yetinelim istiyorlar. Kendilerinin siyasette başka bir numarası kalmamış ancak oturdukları yerden Marksçılık Lenincilik stalincilik yapsınlar. Tek meşru siyaset yolları bu. Buna da dil uzatınca kancayı fırlatırlar tabi. Öbür yandan kendini Troçkist Agora’ya pazarlasın, Troçkist Agoranın Troçkist editörü kabul etse sorun yok, üyeleri orda burada abidik gubidik insanlarla iş yapsın, onda sakınca yok. Partiye dalarsam hele hem ağzım hem klavyem bozulur.<br />
<br />
Osman Akınhay’a ikinci tavsiyem de şöyle. Üşenmeyin bunun da çevirilerini siz inceleyin. Bakalım bu ne tür bir intihalci.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Lenin Rediscovered</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4146<br />
<br />
Tavsiyecilerin yorumlarından Lars Lih'in Lenin Rediscovered eserinin okunmadığı o kadar belli ki... Zira söz konusu kitabın Stalinist tahrifatlarla falan ilgisi yok. Merak eden bakabilir... Kitabın bu konudan bağımsız biçimde 3 bölümünü okumuş biri olarak söylüyorum ki kitap bir sol tarih yazımı denemesidir. Özel olarak Leninist anlayışın nasıl oluştuğu ve evrildiği, değişik ekollerin Leninizm içinden nasıl çıktığına ilişkin bir kitaptır. Öz olarak da anti-Leninist kabul edilebilir. "Stalinizm" ile Leninizm arasında Ne Yapmalı (*) üzerinden bir süreklilik görüp, "Stalinist zihniyet ve günahları" Lenin'e yıkmak gibi kestirme bir yol, kitabın her yerinde apaçık meydanda.<br />
<br />
Kitabın merkezinde de Ne Yapmalı? duruyor. Bunu sanki, gerçekten Lenin'in eserlerinin "Stalinist tahrifatı" üzerine odaklanan bir kitap gibi göstermek bile iyi niyetli olunmadığının göstergesi. Üstüne üstlük okurlarsa arada yazar tarafından söylenen "I stand with Stalin against the academic and activist consensus" gibi cümleler görürlerse şaşırıp kalabilirler.<br />
<br />
Bu kadarla da kalmaz aslında. Bir intihal tartışmasını siyasal düzeleme çekerek "yırtmaya" çalışanlar, bu esnada nelere sarıldıklarının farkındalar mı? Mesela Trotski'nin Ne Yapmalı'yı asla kabul etmediği, devrimden sonra bile Plehanov ile aynı noktada durduğu argümanını kabul edecekler mi acaba? Yıllardır Trotski'nin ağzından tekrarlayıp durdukları "Lenin benim devrim teorimi aldı ben Lenin'in örgüt modelini" safsatası nice olacak?<br />
<br />
Çeviri meselesine gelirsek...<br />
<br />
Lars Lih'in Ne Yapmalı'nın 4 farklı çevirisi üzerine yaptığı yorumların hangisine FBA çevirisinde itibar edilmiş ki şimdi Lars Lih'e sarıldılar? Daha kitabın hangi edisyondan çevrildiğine ilişkin bile bir bilgi yok.<br />
<br />
Bu da benim kafamı meşgul eden başka bir soru.<br />
______________<br />
<br />
(*) Ne Yapmalı'nın ders kitabı yorumlaması olarak adlandırıyor bunu Lih... Öyle ya da böyle Marksist klasiklerin düz okuma ve yorumlamalarla iğdiş edilmesi meselesine ülkemizden ilk itiraz da ne hikmetse "stalinist" cenahtan yükselmiştir. Yalçın Küçük'ün konu ile ilgili yazısını tavsiye ederim.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>iki arkadaşın attığı üç kıtır</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 4147<br />
<br />
iki arkadaşın attığı üç kıtır hoşuma gitti osman hodja. yüzlerce kitabı reddederken onlardan birini seçip al şunların içine bir kıtır at da ona sarsınlar diye arkadaşlarına tavsiyelerde bulunman da hoş. onların, tavsiyelerine uyup yeni tavsiyelerde bulunması da hoş. yani, seni işinden gücünden alıkoyduğumuz yetmiyormuş gibi, kıtırcı arkadaşlarını da meşgul etmiş oluyoruz/oluyorsun. sırrı süreyya'nın polemiklerde hep dediği gibi; "yerim ben onları"...<br />
<br />
bu arada kıtırcı arkadaşların hep troçkist diyor sana? öyle misin harbi? ben böyle işçinin sesi taraflarından diye biliyordum, şimdi böyle laf döküp çaktığın gelenek'te de osman akın diye yazmıştın. yanlış mı biliyorum?<br />
<br />
kal sağlıcakla<br />
<br />
ali<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Yavuz hırsız Erkin Özalp</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4148<br />
<br />
SB: Fransızların yaptığı gibi, uluslarının gafil avlandığını söylemek yeterli değildir.<br />
<br />
EÖ: Fransızların yaptığı gibi, uluslarının gafil avlandığını söylemek yetmez.<br />
<br />
SB: Fransız Devriminin 24 Şubat 1848’den Aralık 1851’e kadar geçirdiği evreleri, ana çizgileriyle özetleyelim.<br />
<br />
EÖ: Fransız Devriminin 24 Şubat 1848’den Aralık 1851’e kadar geçtiği aşamaları, genel hatlarıyla özetleyelim.<br />
<br />
SB: Deniz tanrıçası Tetis, Aşil’e, gençliğinin baharında yokolup gideceğini önceden haber vermişti.<br />
<br />
EÖ: Deniz tanrıçası Tetis, Aşil’e, gençliğinin baharında öleceğini önceden haber vermişti.<br />
<br />
Şimdi anlaşılıyor. Erkin Özalp kitabı çevirir çevirmez Sevim Belli'ye niçin çamur atmış. Çeviriyi çal, sonra da daha anlaşılmadan Sol Yayınları'na ve Sevim Belli'ye saldır. Herkesi de kendin bil.<br />
<br />
d.d.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Yazıklar olsun Agora paçavrasına!</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4150<br />
<br />
Bu ne terbiyesizlik yahu. Sınırları o kadar genişlettiler ki iğrenç bir dünyadan saldıran insan dışı fantastik canlılardan farkları kalmadı. Ne tür bir "atlama" içerisinde olduklarını da son yorumcu kanıtladı, sol girişimciliğin bu kadar adileşebileceğine de inandırdınız sonunda. Bu attığınız çamurların izi kalmayacak ne yazık ki, çünkü o berbat izleri takip edenler çok şükür(!) ki solda durduklarını iddia edemezler. Yazıklar olsun. Bu denli bataklıkta olan Agora Yayınları'nın tez zamanda nefessizlikten boğulup gitmesini diliyorum ki bunun için elimden ne geliyorsa yapacağım. Burada defalarca yenildiniz ve her defasında daha da çirkinleştiniz. Size peşinizde koşacak ahmaklar lazım bu saatten sonra, onları bulamayacaksınız.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"Lenin Rediscovered" yorumunu</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4152<br />
<br />
"Lenin Rediscovered" yorumunu yazan arkadaş acaba Yalçın Küçük'ün hangi ilgili yazısından bahsediyor bunu belirtebilir mi lütfen?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>ceviri de-de'sine...</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4153<br />
<br />
oturup burada kildiginiz nafile namazi yerine keske FBA'nin cevirilerini redakte etseydiniz, simdi hem bu tartismalar olmazdi hem de bu yasinizda boyle ucuz numaralara basvurup duzeyinizi kayit altina aldirmazdiniz.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Agora yayınlarından da Lenin alırım</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4156<br />
<br />
Bu tartışmayı gördükten sonra Agora yayınları ile Sol Yay. klasikleri arasında fazla bir fark olmadığını gördüğüm için Agora Yay. Lenin çevirilerini alabilirim. Ancak onlar şu aralar diğerlerinden daha pahalı olduğu için almam.<br />
<br />
Ama seneye, İngiliz konsolosluğunun oradaki Onpunto kitapçısında tanesi 2-3 liradan satılmaya başlayacaktır. Birçok Agora kitabı, aralarında vaktiyle hayli popüler gösterilmişler de var, Arundhati Roy'lar dahil, orada üç otuz paraya satılıyor. Yani 2-3 liraya düşünce Lenin kitaplarını da alırım. Eninde sonunda Lenin, ne kadar yanlış çevrilebilir ki...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Yavuz hırsız EÖ, Fransa'da sınıf mücadelesinde...</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4160<br />
<br />
Durun, okumaya daha yeni başladım ve kitabın metninin ilk dört cümlesinde kalakaldım: Dörtte dört iyi isabet:<br />
<br />
Fransa’da Sınıf Mücadeleleri, sayfa 1, cümle 1:<br />
<br />
Sevim Belli: “Temmuz Devriminden sonra, liberal bankacı Laffitte, suç ortağı Orleans dükünü büyük sevinç gösterileriyle belediye binasına götürürken şu sözleri ağzından kaçırdı. ‘Şimdi bankacıların hükümranlığı başlayacak.’ Laffitte devrimin sırrını açığa vurmuş oluyordu.”<br />
<br />
Erkin Özalp: “Temmuz Devriminden sonra, liberal bankacı Laffitte, compere’i (suç ortağı) Orleans dükünü zafer havası içinde Hotel de Ville’e (Paris belediye binası) götürürken şu sözleri ağzından kaçırdı: ‘Şu andan itibaren bankacılar hüküm sürecek.’ Laffitte devrimin sırrını açığa vurmuştu.”<br />
<br />
Fransa’da Sınıf Mücadeleleri, sayfa 1, cümle 2:<br />
<br />
Sevim Belli: “Louis-Philippe’in hükümdarlığı sırasında egemen olan sınıf, Fransız burjuvazisi değil, onun bir kesimi idi: bankacılar, borsa kralları, demiryolu kralları, kömür ve demir madeni sahipleri, orman sahipleri ve toprak mülkiyetinin onlara bağlıbölümü, mali aristokrasi denilen kesim.”<br />
<br />
Erkin Özalp: “Louis-Philippe döneminde egemen olan sınıf, Fransız burjuvazisi değil, onun bir kesimiydi: Bankacılar, borsa kralları, demiryolu kralları, kömür ve demir madenleri ile ormanların sahipleri, toprak sahiplerinin bunlarla birlikte hareket eden bir bölümü, yani mali aristokrasi diye adlandırılan kesim.”<br />
<br />
Fransa’da Sınıf Mücadeleleri, sayfa 1, cümle 3:<br />
<br />
Sevim Belli: “Bu kesim, tahta yerleşmiş, meclise yasalar çıkarttırıyor, bakanlıklardan tütün bürolarına kadar kamu hizmetlerini ona buna dağıtıyordu.”<br />
<br />
Erkin Özalp: “Bu kesim tahta oturuyor, meclislerde yasaları zorla kabul ettiriyor,bakanlıklardan tütün bürosuna kadar her yerdeki devlet memurluklarını dağıtıyordu.”<br />
<br />
Fransa’da Sınıf Mücadeleleri, sayfa 1, cümle 4:<br />
<br />
Sevim Belli: “Asıl sanayi burjuvazisi, resmi muhalefetin bir bölümünü oluşturuyordu, yani meclislerde ancak azınlık olarak teslim edilmekteydi.”<br />
<br />
Erkin Özalp: “Gerçek sanayi burjuvazisi resmi muhalefetin bir bölümünü oluşturuyordu, yani mecliste yalnızca bir azınlık olarak temsil ediliyordu.”<br />
<br />
The show must go on...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Alıntı yaparken bile yalancısınız işte!</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4161<br />
<br />
Biraz önce göstermiştim... Ama sizde hiçbir utanma yok ki!<br />
<br />
http://www.haberveriyorum.net/haber/akinhayin-arkadaslarindan-muthis-buluslar#comment-4158<br />
<br />
Söz konusu "örnek"ler hakkında yazdıklarım da yukarıdaki yorumun biraz daha altında...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Soytarılar soldan temizlenecek</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4164<br />
<br />
Ortaokul çocuklarının zekasıyla saldırmak sadece Melih Gökçek'e has sanıyordum, meğer ne çok soytarı varmış kendini solcu sanan. Yakında Erkin A deyince B-C diye devam da ettirir bu saray soytarıları.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"Ne yapmalı?", "Emperyalizm" ve kamuoyu...</b><br />
9 Ağustos 2010, yazan <b>EmrahKartaL</b>,<br />
Yorum no: 4169<br />
<br />
<i>Lenin'den yapılan "Ne Yapmalı?" ve Emperyalizm" çevirilerinde intihal suçu işlendiği ve ayıp mal üretildiği gerçeği haftalardır haberveriyorum'da tartışılırken Osman Akınhay sadece yanıt değil "saldırı" üretti. İkinci defa tartışmaya isimiyle katılırken, son katılımında "sizi kim takar ki?" dedi. Ben de bir derleme yaptım; kimler takmış bakalım...</i><br />
<br />
- Çeviribilim sitesi haberlerle konuyu değerlendirdi. Yaptığı röportajlarla taraflara söz verdi. Sİte son gelişmeleri takip ediyor.<br />
<br />
<br />
-Erkin Özalp'in belirttiği "Ne Yapmalı?" çevirisindeki intihal suçunu, Osman Akınhay ve çevirinin sahibi Ferti Burak Aydar, Mesele dergisi ve Birgün gazetesinde "sohbetle" değerlendirdi.<br />
<br />
<br />
- Radikal gazetesi "Çeviride Ne Yapmalı tartışması" konuyu haberleştirdi. Haber daha sonra Muzaffer İlhan Erdost tarafından leştirildi.<br />
<br />
<br />
- Ekşisözlük ve İtüsölük'te konuyla ilgili girdiler yapıldı.<br />
<br />
<br />
-ANF konuyu haberleştirdi. Farklı site ve portallar haberi kendi saylfalarında aktardı.<br />
<br />
<br />
-Ali Cenk Gedik ve Asaf Güven Aksel soL Portal'daki köşelerinde intihali ve Osman Akınhay'ın saldırılarını yazdı.<br />
<br />
<br />
Yani konu kamuoyu tarafından izleniyor ve tartışılıyor...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>bir gözlem</b><br />
10 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4179<br />
<br />
EÖ’nün iddialarında ortaya koyduğu ‘hata kopyaları’na benzer birşey bulunmaması, onun intihal yapmadığı anlamına gelmez, ancak onun iddiasının bu tür kanıtlarla daha somut hale geldiği açıktır. Bu internet üzerindeki tartışmaya çeviribilim alanında otorite isimlerin ne zaman dahil ve taaraf olacağı önemlidir. EÖ ve FBA daha önce Türkçeye çevrilmemiş eserler çevirmişler ise bunlar üzerinde yapılacak inceleme intihal için bir turnusol kağıdı olacak denli belirleyicidir.<br />
<br />
Tartışmayı başından beri takip etmekteyim ve konunun hakaret noktasına varan eleştirilerden tehditlere, yaralamalara! ne zaman taşınacağını merak etmekteyim. EÖ’nün belli siyasetlerle ilişkisi olduğu yorum sayfalarında ardarda girilen yorumlardan, savunuculardan belli, bu yazı da FBA tarafının benzer bir tepkisi gibi geldi bana.<br />
<br />
…<br />
Göksel Kılınç<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Ferit Burak Aydar'ın cevabı</b><br />
11 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4189<br />
<br />
<a href="http://www.soldefter.com/2010/08/11/intihal-kolaylik-degil-angaryadir-bunu-iyi-cevirmenler-bilir/">http://www.soldefter.com/2010/08/11/intihal-kolaylik-degil-angaryadir-bunu-iyi-cevirmenler-bilir/</a><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Cevaba cevap...</b><br />
11 Ağustos 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 4190<br />
<br />
Ferit Burak Aydar, çok uzun yazmış, ama açık kanıtları geçiştirmiş... Sonra da, Osman Akınhay gibi, bir daha bu konuda yazmayacağını yazmış...<br />
<br />
Bu tartışmanın bu kadar uzamasının tek bir nedeni vardı: Osman Akınhay ile Ferit Burak Aydar’ın, “intihal” olayının açığa çıkması sonrasında sergiledikleri tutum...<br />
<br />
Sıraladıkları hakaretleri, olayı “siyasi” (ve “ticari”) bir tartışmaya dönüştürmeye çalışmalarını, şu son dönemde uyguladıkları “kirli savaş” yöntemlerini vs. hatırlatmama gerek yok herhalde...<br />
<br />
Onlar böyle yapınca, ben de, “müfteri” olmadığımı daha açık şekilde kanıtlamak için yeni örnekler çıkardım.<br />
<br />
Bugüne kadar yazdıklarım ortada; örneğin, “bunlar Troçkist oldukları için böyle yapıyorlar” türü şeyler yazmadım; sadece, “intihal” tartışması yürüttüm...<br />
<br />
Daha fazla örnek çıkarmama gerek olmadığını düşünüyorum. Agora’dan çıkan “Ne Yapmalı?” ve “Emperyalizm” kitaplarıyla ilgili yazılarda yeterince örnek var. Konuyla ilgilenenler, bunları inceleyerek bir karara varabilir...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Özeleştiri yerine laf salatası</b><br />
11 Ağustos 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 4191<br />
<br />
Bay FBA yukardaki linki verilen yazıda aynen şöyle yazmış:<br />
<br />
"Benzerliklerin olması neredeyse kaçınılmaz olan örneklerle, benzerliklerin olmadığı örnekleri ve yanlış çeviri demeye getirdiğin (açıkça yanlış da diyemiyor, ortaya laf atıyor) örnekleri bir çuvala tıkıştıracaksın, cevabını alınca da susup, yeni salvolara girişeceksin."<br />
<br />
Bu bir cevap mı? Resmen okurla gözünün içine bakarak dalga geçiyor sayın FBA.<br />
<br />
EÖ'nün verdiği tek bir örneği alalım:<br />
<br />
CS: 100 milyon dolarlık adi hisse senedi, <b>150 milyon dolarlık</b> imtiyazlı hisse senedi çıkarmıştı.<br />
<br />
FBA: 100 milyon dolarlık adi hisse senedi, <b>150 milyon dolarlık</b> imtiyazlı hisse senedi çıkarmıştı. (12)<br />
<br />
İNGİLİZCE: It issued $100,000,000 common and <b>$106,000,000</b> preferred stock.<br />
<br />
Şimdi İngilizcesinde 106 milyon deniyor, Cemal Süreyya bunu 150 milyon diye yanlış çevirmiş, Bay FBA da aynı yanlışı aynen kopyalamış. Buradaki benzerliğin (de ötesinde aynılığın) neresi "neredeyse kaçınılmaz" acaba? Acaba çevirmenler genellikle 106'ya bakınca 150'yi mi görür? 75,3'ü 73,3 olarak, "tens of thousands"ı "on bin kadar" diye, in the sixties and seventies"i "1880-1890 yılları arasında" diye mutlaka yanlış mı çevirirler? Gerçekten buna inanmamızı mı bekliyor Bay FBA ve Agora editörü? Ben burada hiçbir "kaçınılmazlık" göremiyorum, böylesine temelsiz bir "kaçınılmazlık" argümanıyla hiçbir kopyacı ilkokul öğrencisi öğretmenini kandıramazdı. Diğer örneklerin neredeyse tümü aynı nitelikte. Peki bu durumda FBA utanmıyor mu? Gerçekten sınırsız bir pişkinlik sözkonusu.<br />
<br />
Bay FBA ve destekçileri kusura bakmasın ama, Adnan Hoca bile bariz hatalarından bazılarını kabul edip düzeltmekte daha ilkeli davranıyor. Ve hatalarını dürüstçe kabul edip ciddi bir özeleştiri yapmasını bilmeyen birisi Marksist falan olamaz.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>sadece dikkat dağılmasıymış</b><br />
12 Ağustos 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 4194<br />
<br />
dikkat dağılınca 'birkaç' (yani otuz kadar) örnek çıkmış ortaya. abartmayın:<br />
<br />
Metinde içinden çıkılması güç olan (bazıları İngilizcesinden ötürü, bazıları hakikaten zor) mevcut diğer çevirilerle karşılaştırmak çok daha gerekliydi. Ama anlaşılan o ki, bu şekilde malzeme elde edelim derken, düşmanın eline malzeme veriyoruz. Fakat bunların intihalle değil, doğrudan dikkat dağılmasıyla alakası var, zira müfterinin de verdiği örneklerde görülebileceği üzere, internetteki metinle alakası olmayan yerlerde de birkaç eksiklik ya da yanlışlık var. Belli ki bu çeviri, çok yoğun bir dönemime denk gelmiş, bu birkaç hata bana yakışmamış, daha iyisini yapayım derken, ortalamamın altına düşmüşüm. Nitekim Emperyalizm kitabına yazdığım Sunuş’un neden dipnotlarının ve bölüm başlıklarının olmadığı yönünde de birkaç arkadaşımdan (daha önce) uyarı gelmişti ve ben de bu kitap sırasında yoğunluğumun çok fazla olduğunu, her şeye yetişemediğimi söylemiştim. Fakat bu konulara (emekçi çevirmen vs.) girdiğimizde, ana-baba parasıyla solculuk yapmaya alışmış zengin çocukları öfkeden deliye döndüğünden, kısa kesiyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Bay FBA'nın "ana-baba</b><br />
12 Ağustos 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 4196<br />
<br />
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: right; float: right; margin-bottom: 1em; margin-left: 1em;"></a>Bay FBA'nın "ana-baba parasıyla yaşamaması", "kendi ekmeğini kendisi kazanması","emekçi olması" ve "solculuğu da kendi kazandığı parayla yapması" tabii ki çok iyi, saygı duyulacak şeyler ama benim bildiğim kadarıyla belli bir yaştaki çoğu solcu için durum budur. Fakat herhangi bir işçi, özellikle de solcu bir işçi, yahu ben ana-baba parasıyla yaşamıyorum, o yüzden bu duvarı yamuk örebilirim veya bu parçayı yamuk tornalayabilirim (veya benim solculuğum bu kadar oluyor işte) dediği zaman ne kadar ciddiye alınırsa, bay FBA'nın mesleğinin emekçisi olma iddiasındaki bir insan olarak bunu bir bahane olarak ileri sürmesi de ancak o kadar ciddiye alınabilir. Hiçbir bilinçli emekçi, özellikle de solculukla, devrimcilikle, Marksizmle ilgili bir konudaki hatalarını küçük göstermek için böyle bir gerekçeye sırtını dayamaya kalkmaz. "Emekçi" olmak demek (özellikle de çevirmenlik gibi daha çok zanaatçılığa yakın bir meslek sözkonusuysa) işini üstünkörü yapan insan demek değildir. Emekçi sıfatını gerçekten hakeden bir çevirmenin böyle bir durumda herşeyden önce dürüst bir özeleştiri yaparak okurdan özür dilemesi beklenirdi. O zaman tabii ki hayatını bu işten kazanan bir insanın ülkemizdeki çalışma yoğunluğu ve koşulları gibi gerekçeler ciddiye alınabilirdi. Herşeye rağmen dikkat çekilen hataları düzelteceğini ima ediyor, bu da iyi birşey. Peki bunun için hem kendisinin hem de yayınevinin zaman ayırıp bu hatalara dikkat çekenleri "düşman" olarak görmek yerine onlara teşekkür etmeleri gerekmez mi? Erkin Özalp'a kişisel saldırılar da dahil olmak üzere bu kadar saldırdıktan sonra, onun dikkat çektiği düzeltmeleri alıp koymaktan utanmayacaklar mı?<br />
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-86743714204255137412020-04-02T13:15:00.000+03:002020-04-02T14:33:27.196+03:00ALİ MERT: Osman Akınhay'a kısa ve açık mektup<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>7 Temmuz 2010</b><br />
<br />
<br />
Selam Osman hocam,<br />
<br />
Sen de biliyorsun, ben de biliyorum, biz de biliyoruz, zaten biz kırk kişiyiz, birbirimizi biliriz.<br />
<br />
Hani anlatmıştın ya, 80 öncesiydi, para lazımdı Cüneyt Ağabey’in operasyonu için, kamulaştırma gerekiyordu mecburen, bir mekândaki iş bittikten sonra para kısa gelmişti, aynasızlar gelirken bir yandan, aynı iş için hemen yandaki diğer mekâna dalmak gerekmişti, o hesap! Senin ifadenle “deli cesareti”yle, devrimci cesaretiyle, delikanlı cesaretiyle yapılan işlerden bugünlere değişti elbette birçok şey ama delikanlılık değişmez öyle kolay kolay, değil mi?<br />
<br />
Şu intihal konusu, bahsettiğim.<br />
<br />
Örnekler ortada, yöntem bile ortada (“Kes, yapıştır, birazcık değiştir” yaparken, değiştirdiği sözcükle birlikte eskisini ortada bırakmış eleman! - <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-ne-yapmal-bir-ceviri.html" target="_blank">Kaynak</a>) El insaf!<br />
<br />
Lafı bu kadar dolandırıp, araya meşhur polemik sözlerinden çakıp demogoji yapar mı delikanlı adam?<br />
<br />
Delikanlı yayıncıya, devrimci yayıncıya yakışanın ne olduğunu söylemeye gerek var mı daha?<br />
<br />
Bence ayıp etmeyin daha fazla.<br />
<br />
Selamlar...<br />
<br />
Ali<br />
<br />
<br />
İLGİLİ YAZILAR:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-ne-yapmal-bir-ceviri.html" target="_blank">Agora’dan çıkan ‘Ne Yapmalı?’ bir çeviri yağması! (tartışmaları başlatan yazı)</a><br />
<br />
Muzaffer İlhan Erdost’un ‘Ne Yapmalı?’ çevirisi üzerine notları<br />
<br />
‘Ne Yapmalı?’ çeviri tartışması Radikal’de<br />
<br />
Muzaffer İlhan Erdost: ‘Sol Yayınları bir efsanedir’ (Radikal’e cevap)<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-emperyalizm-de-bir-ceviri.html">Agora’dan çıkan ‘Emperyalizm’ de bir çeviri yağması!</a><br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR</b><br />
<br />
<br />
<b>Akınhay'ın yanıtı ve birkaç öneri</b><br />
9 Temmuz 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 3815<br />
<br />
Osman Akınhay sağolsun, senli-benli-delikanlılı mektubumuza gereken resmiyette yanıt vermiş, teşekkür ederim: <a href="http://www.soldefter.com/2010/07/08/agoranin-lenin-kulliyatina-uyduruk-bir-saldiri-sebebiyle/">http://www.soldefter.com/2010/07/08/agoranin-lenin-kulliyatina-uyduruk-bir-saldiri-sebebiyle/</a><br />
<br />
Haklı tabii, asıl meseleden uzaklaşmanın manası yok. Ama asıl meseleye dair öyle bir örnek çıktı ki, başka türlü yazmak elimden gelmedi.<br />
<br />
Yani lafı dolandırmaya hiç gerek yok, adına intihal mi denir, "biz yeni çeviri yapmıyoruz, yeni bir mercekten bakıyoruz" mu denir, ne denirse densin, Ne Yapmalı'yı Agora için "çeviren", daha doğrusu internettede de bulunabilen mevcut çeviriyi kes yapıştır yöntemiyle indirdikten kelli üzerinden geçerek, cümle yapılarına/kuruluşlarına dokunmadan birtakım sözcükleri değiştiren kişi, parmak izi falan da değil parmağını bırakmış içeride, şundan daha açık bir örnek olabilir mi:<br />
<br />
ME: Ve gene de, bizim, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aleti haline <b>getirmek </b>için ortam hazırladığımız söyleniyor!<br />
<br />
FBA: Fakat yine de, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aletine <b>dönüştürmek getirmek</b> için zemin hazırladığımız söyleniyor! (118)<br />
<br />
Şimdi bırakalım, delikanlılığı, onu, bunu, hakikaten "getirmek" orada ne arıyor, bu parmak değilse nedir diye soralım. İntihal midir, intihar mıdır? Siz bunca yıllık deneyimli ve devrimci bir gelenekten gelen bir yayıncı/çevirmen olarak bilirsiniz, belki özür dilersiniz, kitabın "yeni çevirisi" için yeni bir emek verir de yeniden yayınlarsınız diye yazdıydım mektubu. Yapmıyorsanız, yapmayın, kim karışacak ki! Erkin üşenmiyor, her gün yeni "parmak izleri, parmaklar" gösteriyor, siz üşenmiyor "yok" diyorsunuz "intihal değil, ben biliyorum", aferin devam edin. Ama yeni baskısını yaparken parmakların boğumlarını, sözcüklerin eklerini falan bari düzeltin:<br />
<br />
ME: “...dehşet ve <b>şaşkınlık yarattığını</b>...”<br />
<br />
FBA: “...dehşete ve <b>şaşkınlık yol açtığını</b>...” (200)<br />
<br />
Hani burada "şaşkınlık" parmak izi olarak kalmış ya, onu "şaşkınlığa" yapmanızı öneririm yeni baskıda.<br />
<br />
ME: “... geniş genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da</b> onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğine</b> işaret edecektir...”<br />
<br />
FBA: “... geniş çaplı genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da </b>onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğini </b>hatırlatacaktır...” (208)<br />
<br />
Hani burada "onarabileceğine" kes yapıştır sürecinin parmak izi olarak kalmış ya, onu "onarabileceğini" yapacaksınız sadece yeni baskıda, bu görece daha kolay bir iş.<br />
<br />
Daha onlarca örnek var, ama yok intihal değil, sen "yurtsever tetikçisin" diye yazın Mesele dergisinde, ondan sonra da konuyu saptırmayın diye yazın. Buna iki kere aferin.<br />
<br />
Delikanlılık falan harbiden boş şeyler, lümpen söylemler... Kan niye deli olsun ki, pişkin pişkin akmaya devam etsin, öyle usul usul akıp giderken belki kızartır arada yüzü, yıkarsınız geçer gider...<br />
<br />
Başka bir arkadaş, "Emeğe saygı, teraziye tık tık" diye yazmış ve çevirmenin bir yıllık verimini örnek göstermiş, o hızda çeviri yapmanın güçlüğünü rakamlarla da anlatmış. İnsan şimdi Ne Yapmalı'daki örnekleri gördükçe, "acaba" diyor, daha önce çevirisi yapılmış metinler için "yeni(den) çeviri"si söz konusuysa bu çevirmenin, onları da mı Ne Yapmalı gibi "çevirdi"?<br />
<br />
Kıbrıs'tayım ulaşabilecek, karşılaştırabilecek olanağım yok. Olanağı olanlara önereyim; "Sol Komünizm - Bir Çocukluk Hastalığı"nı.<br />
<br />
Bu da son önerim olsun...<br />
<br />
Kolaylıklar dilerim...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Üçüncü kişilerden not: Yakışmıyor Osman Bey!</b><br />
9 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3819<br />
<br />
Osman Bey sitedeki çeviri tartışmalarını uzun süredir takip ediyorum, açıkçası artık kabak tadı vermeye başladı. Ama neden biliyor musunuz, sadece ve sadece sizin tutumunuz yüzünden.<br />
<br />
Son cevabınızda “gerçekten ‘çeviri eserde intihal’le ilgili bir tartışma olur ya da görüş bildirilirse, fikrimi tekrar beyan etmekten geri durmam” demişsiniz. Mesele’de yayınladığınız o “çirkin” cevaptan geçtim, tek bu cümleniz bile dışarıdan izleyen bir “3. kişi” olarak beni çileden çıkartmaya yetiyor.<br />
<br />
Affedersiniz ama tartışmanın intihalle ilgili olması için daha nasıl olması gerekiyordu, şunu bize bir anlatsanız da öğrensek ya. Bundan âlâ intihal mi olur, tüm örnekler önünüzde dururken hâlâ nasıl hiç sıkılmadan böyle konuşabilirsiniz?<br />
<br />
Osman Bey, kendinizi nasıl bir duruma düşürdüğünüzün farkında mısınız? Hadi bize acımıyorsunuz onu anladık da, kendinize de mi hiç acımanız yok? Ama sizin yerinize ben size acıyorum, maalesef!<br />
<br />
Artık saldırmayı bırakıp, bunu bir intihal kabul ederek gereken açıklamayı yapmanın ya da fikriniz her ne ise bunu mertçe beyan etmenin zamanı gelmedi mi?<br />
<br />
Bence daha fazla zorlamayın.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Akınhay, çırpındıkça batıyor</b><br />
9 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3824<br />
<br />
Osman Akınhay,<br />
<br />
Bu intihal konusuyla ilişkili yanıtlarınızı okudum. Utanç verici bir bataklıkta çırpındıkça daha da dibe battığınızı birilerinin size söylemesinde yarar görüyorum.<br />
<br />
Kendi kariyerinizi böylesine "sevimsiz" bir meselede ortaya sürecek türden açıklamalarda bulunmanız sadece sizin sorununuz elbette.<br />
<br />
Ama, sosyalist kültür alanındaki her türden etkinlik, bu alanda kendisini sorumlu hissedenlerin sorgulayıcı bakış açısıyla karşılamak zorundadır.<br />
<br />
Yıllardır intihal örneklerini kendi çalışma alanında sürekli görmek durumunda olanların kolayca farkedebileceği kanıtlar, ne yazık ki, sahiplendiğiniz çevirmenin ortaya koyduğu metinde de yer alıyor.<br />
<br />
İntihal vakalarında tipik kanıtlardan biri, aşırılan metindeki farkedilemeyen hataların da yeni metne aktarılmasıdır.<br />
<br />
Bu durum da, diğer savların yanı sıra, artık kanıtlanmış durumdadır.<br />
<br />
Çırpınmanız bataklıktan kurtulmanızı engelliyor.<br />
<br />
Sizin adınıza üzülüyorum, ama verdiğiniz yanıtlar ne yazık ki üzüntümü azaltmıyor, daha da artırıyor.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>İki kafadar her buldukları yere cevap metni yazıyor</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>cokdusunmebunları</b>,<br />
Yorum no: 3831<br />
<br />
Bugün de Birgün'ün kitap ekinde biri sormuş biri yanıtlamış. Yalnız iki sayfa süren röportajın bir tam sayfası isim vermeden TKP'ye küfür etmekle geçmiş. Bir de kendileri isim hırsızı gelmişler bize hırsızlık yaptınız diyorlar gibi bir ifade var. Altında kalacaksınız bu intihalin ve suçluluk psikolojisiyle bezenmiş saldırılarınızın az kaldı.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>merhaba, Ben bir çeviribilim</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3833<br />
<br />
merhaba,<br />
Ben bir çeviribilim öğrencisiyim. (daha doğrusu yeni mezunum.) Bir süredir internet üzerinden intihal tartışmalarını takip ediyorum ve okuduğum bölüm nedeniyle oldukça dikkatimi çekti. Osman Beyin dediği gibi çeviri eleştirisinin kolay bir iş olmadığını ve sadece tek tek cümleler üzerinden yapılan bir doğru yanlış tespitinin çeviri eleştirisi olmaktan çok uzak olduğunu biliyorum. Ancak Erkin Özalp'in yaptığı tespitler bir çeviri eleştirisi ortaya koymaktan çok bir intihal tespitidir. Osman Bey, "bir Marx kitabını çevirirken başka bir çevirmenle 40 cümlesi çakışmazsa esas o zaman şüphe ederim…" demişsiniz ancak ben okulumda hiçbir çevirinin, özellikle bu kadar uzun cümlelerin çevirisinin bu kadar biribirne benzeyemeyeceğini öğrendim. Çeviri bir yorum işidir ve çevirmenler metinden anladıklarını aktarırlar. Elbette birçok cümlede aktarılan anlam benzer olacaktır (Tabi çevirmenlerin farklı yorumladıkları yerler de olabilir.) Fakat her çevirmen cümle kurarken kendi üslubunu yansıtacaktır. Dolayısıyla Erkin Özalp'in vermiş olduğu örneklerden Agora yayın evinden çıkan Ne Yapmalı çevirisinin malesef intihal olduğu anlaşılmaktadır. Cümlelerdeki kimi sözcüklerin eş anlamlısını ya da benzerini tercih etmek ise tam da derslerimizde bize anlatılan intihal şeklidir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>konunun uzmanı olmaya gerek yok</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3836<br />
<br />
ingilizce hazırlık dersi alan her insan anlar arkadaşım bir tek osman bey anlamadı.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Ceviribilim ögrencisine...</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3844<br />
<br />
Merhaba, isminizi belirtmemiş olsanız da yazdiklarinizla, bu sitenin kıdemli 'koro'sundan olmadiginiz, ayrica 'tartişmanin içinden' konuşmayi amaçladiginiz anlaşiliyor; o sebeple mailiniz cevabi hak ediyor, birkaç gün icinde size tafsilatli bir açıklama yazacağım, Osman Akınhay<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"koro" ne demek?</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 3845<br />
<br />
Bu sadece çeviribilimciler arasında bir tartışma mı? Acaba yayınevinin okuyucularına da ciddi bir açıklama borcu yok mu? Bir okuyucu olarak ben "koro"nun + çeviri bölümünde okuyan arkadaşın açıklamalarının gayet ciddi ve anlaşılır olduğunu, ve son derece açık bir intihali ortaya koyduğunu, buna karşı yayıncı ve çevirmen tarafından yapılan açıklamaların hiç de inandırıcı olmadığını düşünüyorum. Aslında bir okuyucu olarak beni işin mülkiyet kısmından çok yapılan intihal çevirinin intihalde bulunduğu kaynaktaki (Sol yayınları çevirisindeki) hataları düzelteceğine daha fazla hata ve tahrifata yol açmış olması. Acaba böyle düşünmekle ben de mi "koro" üyesi oluyorum. Ciddi bir cevap vermek yerine böylesine saldırgan bir tazla konuya yaklaşılması sadece verilebilecek ciddi bir cevap olmadığını kanıtlıyor.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>k.a. rumuzlu kişiye</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3846<br />
<br />
isminizi belirtirseniz memnun olurum; yayınevi ve çevirmen okurları için, Ferit'in çeviribilim.com sitesindeki söyleşisinde, Mesele dergisinin Temmuz sayısında ve Birgün Kitap'ın 10 Temmuz 2010 tarihli nüshasında ciddi açıklamalar yapmıştır. Dolayısıyla, okurlara duyulan borç yerine getirilmiştir. Bunların yeterli görülüp görülmemesiyse tabii ki bizim takdirimizde değildir. Burada kastım, her gün yeni bir 'inci' ortaya atıp 'mertlik' çağrısında bulunan malum 'koro'nun dışında, çeviribilim mezununun 'konunun içinden' yorumu sebebiyle ona özel olarak cevap verileceğidir. Osman Akınhay<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>İsme niye taktın osman bey</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>Çağlar Ceylan</b>,<br />
Yorum no: 3847<br />
<br />
Koro halinde intihal var sarkısı çalınmıyor. Siz utanmadan üste çıkmak için abuk sabuk ithamlarda bulunurken bir paragraflık cümleler aynen aktarılmış ver bunun cevabın osman bey. Siteye suç atacağınıza utanın kitapları yayından çekin<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Çeviribilim denmişken...</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3848<br />
<br />
Çeviribilimciler tarafından ilginç bulunabilecek türden kanıtlardan birini de burada paylaşayım:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Ekonomistler arasındaki bütün kısmı anlaşmazlıkları ve bütün nüansları ortadan kaldıran bu açık ve kısa önerme, işçileri "genel çıkarlar için bütün işçilerin koşullarının iyileştirilmesi uğruna siyasal mücadele"ye çağırmaktan başlayıp, aşamalar teorisinden geçerek, konferansın "en geniş uygulanabilirliğe sahip araçlar" vb. konusundaki kararıyla son bulan ekonomizmin özü, burada ne erişilmez bir beceri ve ustalıkla ifade edilmektedir.<br />
<br />
FBA: Ekonomistler arasındaki bütün kısmi anlaşmazlıkları ve ufak görüş ayrılıklarını ortadan kaldıran bu kısa ama açık önerme, işçileri ‘genel çıkarlar adına, bütün işçilerin koşullarının iyileştirilmesi için siyasal mücadele’ye çağırmaktan başlayıp, aşamalar teorisinden geçerek, konferansın ‘en geniş çapta hayata geçirilebilir araçlar’ konusundaki kararıyla son bulan ekonomizmin bütün özü, burada ne erişilmez bir yetenek ve ustalıkla ifade edilmektedir. (76)<br />
<br />
With what inimitable skill and mastery in eliminating all partial disagreements and shades of differences among Economists this clear and concise proposition expresses the quintessence of Economism, from summoning the workers “to the political struggle, which they carry on in the general interest, for the improvement of the conditions of all the workers”, continuing through the theory of stages, and ending in the resolution of the Conference on the “most widely applicable”, etc.</blockquote>
<br />
Bir miktar temizlik yapıp, Muzaffer Erdost çevirisinden kopyalanmış olan temel unsurları inceleyelim:<br />
<br />
<b>“... bu ... önerme, ... ekonomizmin bütün özü, burada ... ifade edilmektedir.”</b><br />
<br />
Oysa, İngilizce bilenler, şöyle olması gerektiğini görebilir:<br />
<br />
<b>“... bu ... önerme, ... ekonomizmin bütün özünü ... ifade etmektedir.”</b><br />
<br />
Muzaffer Erdost, cümleyi çevirmeye çalışırken zorlanmış, onu parçalamış ve özgün metinde bulunmayan “burada” sözcüğünü ekleyerek kendince çözüm bulmuş. Ferit Burak Aydar’ın da tam olarak aynı çözümü bulmuş olması, kaçınılmaz tesadüflerden bir başkasıdır herhalde...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>ceviribilim.com'a verdiğim cevaplar</b><br />
13 Temmuz 2010, yazan Erkin Özalp,<br />
Yorum no: 3864<br />
<br />
"Agora'dan çıkan 'Ne Yapmalı?' bir çeviri yağması!" başlıklı haberimle (Kaynak) ilgili olarak daha önce Ferit Burak Aydar'la röportaj yapmış olan Sabri Gürses, bu kez sorularını bana yöneltti:<br />
<br />
<a href="http://ceviribilim.com/?p=3382">http://ceviribilim.com/?p=3382</a><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Klasiklerin yeniden çevrilmesi şart !</b><br />
14 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3865<br />
<br />
Eski çevirilere gerçi kuşku ile yaklaşıyordum.Ve kuşkularımda haklı olduğumu Almancalarından okuduğumda anladım.Önemle bilimsel çeviriler SORUMLULUK<br />
yükümlülüğü taşır.Bazen bir tek kelime anlamı başka kalıplara sokuverir.<br />
Anladığım kadarıyla bu sorumluluk kaygusunu duymayan sorumsuz ticari çevirmenler de varmış ! Yeni çevirilere daha çok güveniyordum.Anlıyorumki bunlar<br />
hiç de yeni çeviriler değil ! Eskinin ,evirilip-çevirilip daha da kötü duruma getirilmiş<br />
kopyaları ! Şimdilik AGORA çevirileri :nein,danke !<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>detay</b><br />
14 Temmuz 2010, yazan aalpan,<br />
Yorum no: 3867<br />
<br />
Erkin Özalp'in son verdiği örnekte inimitable sözcüğünün erişilmez olarak çevrilmiş olması da bana ilginç göründü. Zira inimitable erişilmez demek değil, eşsiz, taklit edilemeyecek olan demek. Türkçe'de çok yaygın "eşsiz yetenek" tabiri dururken Muzaffer Bey'den sonra Aydar'ın da aynı sözcüğü aynı derecede anlam kaybı ile yorumlamış olması ilginç görünüyor. Ufak bir detay...Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-77858733876384202162020-04-02T12:52:00.000+03:002020-04-03T14:56:12.768+03:00Agora'dan çıkan 'Ne Yapmalı?', bir çeviri yağması!<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<b><i><br /></i></b>
<b>14 Haziran 2010</b><br />
<br />
<br />
Dün, Lenin’in “Ne Yapmalı?”sı hakkındaki bir tartışma toplantısına katıldım. Kitap hakkındaki sunuşu, Agora Kitaplığı’nın bastığı Ferit Burak Aydar imzalı çeviriyi okuyup notlamış olan bir arkadaşımız yapınca, yeni bir şey öğrendik. Agora, çeviri hırsızlığına başvurmuş!<br />
<br />
Özellikle dünya edebiyatının klasik eserleri için geliştirilmiş olan bir “iş” var. Bazı yayınevi sahiplerinin daha çok üniversite öğrencilerine yaptırdığı bu işin “görev tanımı” şöyle: Eski bir çeviriyi önüne koy, üzerinde oynamalar yaparak (bazı sözcüklerin yerlerine eşanlamlılarını koyarak, bazı sözcüklerin cümle içindeki yerlerini değiştirerek vb.) yeniden yaz, “farklı” bir çeviriymiş gibi görünsün...<br />
<br />
İşte Agora’dan çıkan “Ne Yapmalı?” da, bu tür bir çeviri çalma örneğini oluşturuyor. Sunuş yapan arkadaşımız Ferit Burak Aydar çevirisinden bazı alıntıları aktardıkça, bunların Sol Yayınları çevirisinden çalındığını anlamış olduk. “Gereksinim” yerine “ihtiyaç”, “biricik” yerine “yegane”, “ihtiyaç” yerine “gereksinim” türü değişikliklere gidilmiş, asıl olarak...<br />
<br />
Ama bu arada, bazı enteresan tercihler de yapılmış. Örneğin, Lenin, “bir düzine” insanın devrimci örgüt açısından taşıdığı anlamları epeyce tartışıyor... Agora çevirisinde, bu “düzine” lafı değiştirilmiş... Üstelik, "on iki" diye de değil; "on-on beş" diye!<br />
<br />
Rusça özgün metinde, “düzine” anlamına gelen “дюжина” sözcüğü yerine, “on” anlamına gelen “десяток” sözcüğü kullanılmış (<a href="http://www.marxists.org/russkij/lenin/1902/6-13-3.htm" target="_blank">Kaynak</a>). Dolayısıyla, çevirinin İngilizceden yapılmış olmasına karşın, “düzine” yerine “on” da denebilirdi... Ama hiçbir durumda, “on-on beş” diye çevrilemez... (Bu arada, “bir düzine” ya da “on” akıllı adamın neler yapıp neler yapamayacağı tartışmasını Lenin başlatmıyor; söz konusu ifadeyi eleştirdiği bir metinden alıyor ve hep tırnak içinde kullanıyor...)<br />
Herhalde, yetkin çevirmenimiz, “bir düzine” ya da “on” gibi kesin ifadeler yerine, “on-on beş” gibi daha esnek ifadeler kullanmanın, meselelerin daha iyi kavranmasını sağlayacağını düşünmüş. İngilizce çeviride “düzine” denmiş olmasına karşın (“dozen” - <a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/iv.htm" target="_blank">Kaynak</a>), önündeki metni bu şekilde “düzeltme” yoluna gitmiş...<br />
<br />
<br />
<i>[10.07.2010 notu: Agora’dan çıkan “Ne Yapmalı?” ile Muzaffer Erdost çevirisi arasındaki “benzerlik”lerin ilk verdiğim örnekleri biraz aşağıda yer alıyor. Bunlara rağmen “iftira” suçlamasıyla karşılaşınca, farklı tarihlerde farklı örnekler çıkardım. Bu haberin yeni okurları için, yazının altındaki yorumlarda da yer alan bu örneklerden bazılarını buraya da aktarmakta yarar görüyorum:]</i><br />
<br />
İnternet’ten indirilen metin üzerinde değişiklik yapılırken kalan bir “parça” (Ferit Burak Aydar çevirisindeki “getirmek” sözcüğü):<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Ve gene de, bizim, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aleti haline <b>getirmek</b> için ortam hazırladığımız söyleniyor!<br />
<br />
FBA: Fakat yine de, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aletine <b>dönüştürmek getirmek</b> için zemin hazırladığımız söyleniyor! (118)</blockquote>
<br />
İnternet’ten indirilen cümlelerde değişiklik yaparken düzeltilmesi unutulan sözcükler:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: “...<b>Sağlam ilkelere</b> ve bunlara denk düşen bir plana sahip bulunanlar...”<br />
<br />
FBA: “...<b>Sağlam ilkelere</b> ve bunlara uygun bir plan <b>tasarlayanlar</b>...” (191)</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: “...dehşet ve <b>şaşkınlık yarattığını</b>...”<br />
<br />
FBA: “...dehşete ve <b>şaşkınlık yol açtığını</b>...” (200)</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: “... geniş genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da</b> onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğine</b> işaret edecektir...”<br />
<br />
FBA: “... geniş çaplı genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da</b> onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğini</b> hatırlatacaktır...” (208)</blockquote>
<br />
İnternet’teki metinde bulunan bir maddi hatanın Agora’dan çıkan kitapta da aynı şekilde yer alması:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: “Ya da n° 4-5'te (s. 5 ve devamı)...”<br />
<br />
FBA: “Ya da 4-5. sayıya (s. 5 ve devamı)...” (s. 10 - dipnot)<br />
<br />
İNGİLİZCE: “Or, No. 4-5 (<b>p. 25</b>, et seq.)...” (<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/i.htm#fwV05P359F01" target="_blank">Kaynak</a>)<br />
<br />
L.T. LIH: “...4-5 <b>p. 25</b> ff. ...” (<a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&printsec=frontcover&dq=lars+t+lih+lenin&hl=tr&cd=1#v=snippet&q=%22p.%2025%22&f=false" target="_blank">Kaynak </a>- 687)</blockquote>
<br />
Aynı çevirmenin ikinci bir kez çevirmeye kalkışsa aynı şekilde çeviremeyeceği bir cümle:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Lütfen söyleyiniz, duvarcıların, şimdiye kadar görülmedik büyüklükte kocaman bir yapının çeşitli bölümlerine tuğlaları yerleştirdikleri zaman, tuğlaları koyacakları doğru yerleri bulmalarında onlara yardımcı olsun, diye, ortak işin nihai amacını kendilerine göstersin diye, sadece her tuğlayı değil, önceden ve sonradan konulan tuglalara harçla yapıştırıldığı zaman tam ve kesin bir çizgi teşkil edecek her tuğla parçacığını bile kullanabilmek için, bir ipten yararlanmaları "kırtasiyecilik" midir?<br />
<br />
FBA: Lütfen söyler misiniz, duvarcıların, şimdiye kadar görülmedik büyüklükte kocaman bir yapının çeşitli köşelerine tuğlaları yerleştirdikleri zaman, tuğlaları koyacakları doğru yerleri bulmalarında onlara yardımcı olsun diye, ortak işin nihai amacını kendilerine göstersin diye, yalnızca her tuğlayı değil, önceden ve sonradan konulan tuğlalara harçla yapıştırıldığında tam ve sürekli bir çizgi teşkil edecek her tuğla parçacığını kullanabilmek için bir ipten yararlanmaları ‘kağıt üzerinde bir iş’ midir? (201)</blockquote>
<br />
<br />
<i>[19.08.2010 eklemeleri:]</i><br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: ... <b>bu bilgileri</b>, bize, sadece tartışmalar, broşürler ve <b>makaleler biçiminde değil</b> (açık sözlülüğümüzü bize bağışlayın; bunlar çok kez bir hayli cansıkıcı olmaktadırlar), <b>hükümetimizin</b> ve yönetici sınıflarımızın yaşamın bütün alanlarında şu anda ne <b>yaptıklarını</b> canlı <b><i>teşhirler </i>biçiminde iletiniz</b>.<br />
<br />
Cümlenin yapısında bozukluk var:<br />
<br />
<b>bu bilgileri ... makaleler biçiminde değil, ... hükümetinizin ... yaptıklarını ... teşhirler biçiminde iletiniz.</b><br />
<br />
FBA: ... <b>bu bilgileri bize</b>, yalnızca araştırma yazısı, broşür ve <b>makale biçiminde değil</b> (açık sözlülüğümüzü bağışlayın ama, bunlar çoğu kez bir hayli sıkıcı oluyor), <b>hükümetimizin</b> ve egemen sınıflarımızın hayatın bütün alanlarında tam olarak neler <b>yaptıklarını</b> canlı <b><i>teşhirler</i></b> <b>biçiminde iletin</b>. (88)<br />
<br />
<i>Burada da tam olarak aynı bozukluk söz konusu!</i><br />
</blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
İNGİLİZCE: You intellectuals can acquire this knowledge, and ... you must bring it to us, not only in the form of discussions, pamphlets, and articles (which very often — pardon our frankness — are rather dull), but precisely in the form of vivid exposures of what our government and our governing classes are doing <b>at this very moment</b> in all spheres of life.<br />
<br />
<b>at this very momen</b>t = tam şu anda</blockquote>
<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Bir “dizgi hatası”nın olduğu gibi aktarılması:</i><br />
ME: Bundan, ekonomizmin kendiliğindenliğine karşı <b>direnemeyen <i>Raboçeye Dyelo</i>'nun terörizmin kendiliğindenliğe karşı da</b> niçin direnemediğini anlamak mümkündür.<br />
<br />
FBA: Bu bakış açısından, ekonomizmin kendiliğindenliğine direnemeyen <b><i>Raboçeye Dyelo</i>’nun terörizmin kendiliğindenliğe</b> neden direnemediğini de anlamak mümkündür. (91)<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>kendiliğindenliğine</b></blockquote>
<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Bu anlayamama sadece "Martinov'vari" sözlerde değil, <b>bu sözlerle aynı anlamı taşıyan</b> ve sözde sınıfsal bakışaçısından sorunu ele alan bazı <b>kaynaklar</b> tarafından da ifade edilmektedir.<br />
<br />
FBA: Bunun kavranamaması yalnızca ‘Martinov’vari’ sözlerde değil, <b>bu sözlerle aynı anlama gelen</b> ve soruna sözümona sınıfsal açıdan yaklaşan bazı <b>kaynaklarda</b> da görülmektedir. (109)<br />
<br />
<i><b>“Sözlerle aynı anlama gelen ... kaynaklar”</b> ??? Doğrusu biraz daha farklı...</i><br />
İNGİLİZCE: This lack of understanding is expressed, not only in “Martynovite” phrases, but in the <b>references to a supposedly class point of view identical in meaning with these phrases</b>.<br />
<br />
ALTERNATİF ÇEVİRİ: Yalnızca Martinov’a özgü ifadeler değil, ama aynı zamanda, sözde sınıfsal bir bakış açısına yapılan ve söz konusu ifadelerle aynı anlama gelen <b>göndermeler </b>de bu kavrayışsızlığı açığa vurmaktadır.<br />
<br />
LARS T. LIH: This lack of understanding is expressed not only in Martynov-style phrases but also in <b>various remarks about the</b> class point of view that have the same... (<a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&printsec=frontcover&dq=lars+t.+lih+lenin&hl=tr&cd=1#v=snippet&q=%22class%20point%20of%20view%20that%22&f=false" target="_blank">Kaynak</a>)</blockquote>
<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: ... sadece burjuva çevrelerden değil, <b>saraya bağlı bürokratik çevrelerden bile gelen</b> önemli bir belgenin ...<br />
<br />
FBA: ... yalnızca burjuva çevrelerden değil, <b>saraya bağlı bürokratik çevrelerden bile gelen</b> önemli bir belgenin ... (118)<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... an important document from bourgeois, <b>and even from bureaucratic and Court circles</b> ...<br />
<br />
DOĞRUSU: <b>bürokratik çevrelerden ve saray çevresinden</b></blockquote>
<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Açıkça konduğunda, bu özel <b>"görüş"</b>, tartışmak ve hazırlanmak için "artık" çok geç <b>olduğu sonucunu vermektedir</b>.<br />
<br />
FBA: Yalın bir dille ifade edersek, bu özel <b>‘görüş’</b>, tartışmalara girmek ve hazırlıklar yapmak için vaktin ‘artık’ çok geç <b>olduğunu iddia etmektedir</b>. (216)<br />
<br />
<i>Farklı sözcükler kullanarak çeviriyi değişik göstermeye çalışırken, <b>“görüş”</b>, bir şeyleri <b>“iddia eder”</b> olmuş...</i><br />
<br />
İNGİLİZCE: Plainly put, this special “point of view” <b>boils down to</b> this that it is too late “now” to discuss and prepare.<br />
<br />
LARS T. LIH: This special ‘point of view’, if we speak plainly, <b>reduces itself to</b> this: it is already too late ‘now’ to reason and to prepare oneself. (<a href="http://books.google.com/books?hl=tr&id=8AVUvEUsdCgC&q=%22it+is+already+too+late%22#v=snippet&q=%22it%20is%20already%20too%20late%22&f=false" target="_blank">Kaynak</a>)</blockquote>
<br />
<br />
<i>[23.08.2010 eklemeleri:]</i><br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Demek oluyor ki, görevimiz, sosyal-demokrasinin görevi, <i>kendililindenliğe karşı savaşmak</i>, <b>işçi sınıfı hareketini burjuvazinin kanatları altına sokmak yolundaki bu</b> kendiliğinden <i>trade-unioncu</i> <b>çabadan uzaklaştırmak</b>, ve devrimci sosyal-demokrasinin kanadı altına sokmaktır.<br />
<br />
FBA: Bu yüzden bize düşen, sosyal-demokrasiye düşen görev, <i>kendiliğindenliğe karşı savaşmak</i>, <b>işçi sınıfı hareketini burjuvazinin kanatları altına sokma yolundaki bu</b> kendiliğinden, sendikalist <b>çabadan</b> <b><i>saptırıp uzaklaştırmak</i></b> ve devrimci sosyal-demokrasinin önderliğine kavuşturmaktır. (44)<br />
<br />
<i>Her iki cümlede de aynı bozukluk var:</i> ... <b>hareketini burjuvazinin kanatları altına sokma yolundaki bu ... çabadan uzaklaştırmak </b>...<br />
<br />
<i>Aynı cümle yapısı tercih edilecekse, doğrusu şöyle olmalıydı:</i> ... işçi sınıfı hareketini, <b>onu</b> burjuvazinin kanatları altına sokma yolundaki bu ... çabadan uzaklaştırmak ...<br />
<br />
İNGİLİZCE: Hence, our task, the task of Social-Democracy, is to combat spontaneity, to divert the working-class movement from this spontaneous, trade-unionist striving to come <b>under the wing of the bourgeoisie</b>, and to bring it <b>under the wing of revolutionary Social Democracy</b>.<br />
<br />
<i>Bu arada, İngilizce metinde hem burjuvazi hem de devrimci sosyal demokrasi için “kanatları altına alma” deyimi kullanılıyor ve Sol Yayınları çevirisinde de aynısı yapılıyor... Agora Kitaplığı’ndan çıkan kitapta ise, birincisinde değişiklik yapılmazken, ikincisinin farklı şekilde ifade edilmesi tercih edilmiş...</i></blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: <i>İskra</i>, n° 12'de yayınlanan ekonomist mektubun yazarları tarafından kullanılan, en <b>güçlü </b>ideologların işçi sınıfı hareketini maddi öğelerin karşılıklı etkileşimi ve maddi ortamla belirlenmiş yolundan uzaklaştırma çabalarının başarısızlığa uğradığı yolundaki sözleri, bu nedenle, <i>sosyalizmden vazgeçmeyle aynı şeydir</i>.<br />
<br />
FBA: Dolayısıyla <i>Iskra</i>’nın 12. sayısında yayınlanan ‘ekonomist’ mektubun yazarlarının sarf ettiği, en <b>güçlü </b>ideologların işçi sınıfı hareketini maddi öğelerin etkileşimiyle maddi ortam tarafından belirlenmiş yolundan saptırma çabalarının başarısız olduğu yolundaki sözler, sosyalizmden vazgeçmek demektir. (44)<br />
<br />
<i>Her iki cümlede de aynı “zor anlaşılırlık” sorunu var... İngilizce bilenlerin görebileceği üzere, ilgili cümlenin çok daha anlaşılır bir çevirisi yapılabilirdi... Bu arada, her iki metinde de “<b>güçlü</b>” ideologlardan söz edilmiş, ama “<b>inspired</b>” sözcüğünün “güçlü” diye çevrilmesi hayli özgün bir tercih... (Lars T. Lih de “inspired” sözcüğünü tercih etmiş: <a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&printsec=frontcover&dq=lars+lih+lenin&hl=tr&ei=ImlxTIqEDZmN4gbt9PHeCA&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=1&ved=0CCoQ6AEwAA#v=snippet&q=%22cannot%20cause%20the%20worker%20movement%22&f=false" target="_blank">Kaynak</a>).</i><br />
İNGİLİZCE: The sentence employed by the authors of the Economist letter published in <i>Iskra</i>, No. 12, that the efforts of the most <b>inspired </b>ideologists fail to divert the working-class movement from the path that is determined by the interaction of the material elements and the material environment is therefore <i>tantamount to renouncing socialism</i>.</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Bu baskı toplumun <b>çeşitli sınıflarını</b> etkilediğine göre, kendisini <b>yaşamın ve eylemin en çeşitli alanlarında</b> -meslek, kamu, özel, aile, din, bilim vb. alanlarında- ortaya koyduğuna göre ...<br />
<br />
FBA: Bu baskı toplumun <b>çeşitli sınıflarını</b> etkilediğine göre, <b>hayatın ve faaliyetin en çeşitli alanlarında</b> (meslek, genel yurttaşlık, özel hayat, din, bilim, vb.) tezahür ettiğine göre ... (66-67)<br />
<br />
İNGİLİZCE: Inasmuch as this oppression affects <b>the most diverse classes</b> of society, inasmuch as it manifests itself <b>in the most varied spheres of life and activity</b> — vocational, civic, personal, family, religious, scientific, etc., etc. — ...<br />
<br />
<i>Sol Yayınları baskısında, “</i><b>the most diverse classes</b><i>” ifadesi, vurgusundan arındırılarak, “</i><b>çeşitli sınıflar</b><i>” diye aktarılınca, Agora Kitaplığı’ndan çıkan baskıda da öyle olmuş... Ama asıl önemlisi, “</i><b>faaliyetin en çeşitli alanları</b><i>” anlamsızlığının ortaya çıkmaması için, ilgili bölüm ya “... </i><b>en farklı yaşam ve faaliyet alanlarında</b><i> ...” ya da “... </i><b>yaşamın en farklı alanlarında ve en farklı faaliyet alanlarında </b><i>...” diye çevrilebilirdi....</i></blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: ... onlar, halk arasında "her şeye kadir" <b>Rus hükümetine karşı yakınmalarını yöneltmeye değecek o gücü</b> hiç bir yerde görememektedirler.<br />
<br />
FBA: ... bu kişiler, halkta, ‘kadir-i mutlak’ <b>Rus hükümetine karşı yakınmalarını yöneltmeye değecek o gücü</b> göremiyorlar. (106)<br />
<br />
ALTERNATİF ÇEVİRİ: ... [bu kişiler,] "her şeye gücü yeten" Rus iktidarından şikayet etmelerini anlamlı kılacak gücü halkın hiçbir kesiminde görmüyorlar...<br />
<br />
İNGİLİZCE: ... they do not see anywhere among the people that force to which it would be worth while directing their complaint against the ’omnipotent’ Russian Government....<br />
<br />
LARS T. LIH: ... they do not see anywhere in the <i>narod</i> a force to whom it would be worth their effort to complain about the ‘all-powerful’ Russian government... (<a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&printsec=frontcover&dq=lars+lih+lenin&hl=tr&cd=1#v=snippet&q=%22complain%20about%20the%20'all%22&f=false" target="_blank">Kaynak</a>)</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Yine metni farklı göstermeye çalışırken yapılan bir hata:</i><br />
ME: <i>Raboçeye Dyelo</i>, burjuva demokrasisinin, Rusya'da, genel olarak, <b>sadece bir "hayalet" olduğunu</b> sanmaktadır ...<br />
<br />
FBA: <i>Raboçeye Dyelo</i>, burjuva demokrasisinin Rusya’da genel olarak <b>bir ‘hayalet’ ibaret olduğunu</b> zannediyor ... (116)<br />
<br />
İNGİLİZCE: <i>Rabocheye Dyelo</i> imagines that bourgeois democracy in Russia is, in general, <b>merely</b> a “phantom” ...</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Ve yine aynı türde bir hata:</i><br />
ME: ... bu yüzden de olabildiğince gevşek ve <b>gizlilikten uzak</b> bulunan işçi sendikaları gibi ...<br />
<br />
FBA: ... bu yüzden alabildiğine gevşek ve <b>gizlilikten ilgisi olmayan</b> işçi sendikaları gibi ... (154-155) </blockquote>
<br />
<i>[10.08.2010 eklemeleri:]</i><br />
<br />
ME: Bu mücadelede işçilerin dolaysız düşmanları, en ufak ayrıntısına kadar tek bir iradenin yönettiği Rus hükümetinin —siyasal mücadeledeki dolaysız düşmanımızın— katıksız askeri ve sıkı sıkıya merkezi <b>olan örgütüyle en ufak bir benzerliğe sahip herhangi bir örgütsel bağları</b> olmayan tek tek işverenler ya da işveren gruplarıdır.<br />
<br />
FBA: Bu mücadelede işçilerin doğrudan düşmanları, en ince ayrıntısına kadar tek bir irade tarafından yönetilen Rus hükümetinin (siyasal mücadeledeki doğrudan düşmanımızın) tümüyle askeri ve sıkı sıkıya merkeziyetçi olan <b>örgütüyle en ufak bir benzerliğe sahip herhangi bir örgütsel bağı </b>bulunmayan tek tek işverenler ya da işveren gruplarıdır.<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: "In this struggle, the immediate enemies of the workers are the individual employers or groups of employers, who are not bound by <b>any organisation having even the remotest resemblance to</b> the purely military, strictly centralised <b>organisation of the Russian Government</b> — our immediate enemy in the political struggle — which is led in all its minutest details by a single will."<br />
<br />
Bu cümlede, "<b>örgütüyle ... benzerliğe sahip ... örgütsel bağ...</b>"dan söz edilmiyor... <b>İşverenlerin bağlı oldukları örgütlerin hiçbiri, Rus devletinin merkezi örgütlenmesiyle en küçük bir benzerliğe sahip değilmiş... </b><br />
<br />
<br />
ME: Ekonomistler arasındaki bütün kısmı anlaşmazlıkları ve bütün nüansları ortadan kaldıran <b>bu</b> açık ve kısa <b>önerme</b>, işçileri "genel çıkarlar için bütün işçilerin koşullarının iyileştirilmesi uğruna siyasal mücadele"ye çağırmaktan başlayıp, aşamalar teorisinden geçerek, konferansın "en geniş uygulanabilirliğe sahip araçlar" vb. konusundaki kararıyla son bulan <b>ekonomizmin özü, burada</b> ne erişilmez bir beceri ve ustalıkla <b>ifade edilmektedir</b>.<br />
<br />
FBA: Ekonomistler arasındaki bütün kısmi anlaşmazlıkları ve ufak görüş ayrılıklarını ortadan kaldıran <b>bu</b> kısa ama açık <b>önerme</b>, işçileri ‘genel çıkarlar adına, bütün işçilerin koşullarının iyileştirilmesi için siyasal mücadele’ye çağırmaktan başlayıp, aşamalar teorisinden geçerek, konferansın ‘en geniş çapta hayata geçirilebilir araçlar’ konusundaki kararıyla son bulan <b>ekonomizmin bütün özü, burada</b> ne erişilmez bir yetenek ve ustalıkla <b>ifade edilmektedir. </b>(76)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: With what inimitable skill and mastery in eliminating all partial disagreements and shades of differences among Economists <b>this </b>clear and concise <b>proposition expresses the quintessence of Economism</b>, from summoning the workers “to the political struggle, which they carry on in the general interest, for the improvement of the conditions of all the workers”, continuing through the theory of stages, and ending in the resolution of the Conference on the “most widely applicable”, etc.<br />
<br />
İki metinde de aynı: “<b>... bu ... önerme, ... ekonomizmin bütün özü, burada ... ifade edilmektedir.</b>”<br />
<br />
Oysa, İngilizce bilenler, şöyle olması gerektiğini görebilir:<br />
<br />
<b>“... bu ... önerme, ... ekonomizmin bütün özünü ... ifade etmektedir.”</b><br />
<br />
<br />
<br />
<i>[20.06.2010 notu: Aşağıdaki üçüncü yorumda yer alan somut örnekleri, kolaylık sağlamak için, buraya da ekliyorum:]</i><br />
<br />
<br />
ME: Güvenilmez kimselerle bile olsa, geçici ittifaklara girmekten korkanlar, ancak kendisine güvenemeyenlerdir; böyle ittifaklar olmasaydı tek bir siyasal parti varolamazdı.<br />
<br />
FBA: Güvenilmez insanlarla bile geçici ittifaklara girmekten korkanlar yalnızca kendisine güvenmeyenlerdir; bu tür ittifaklar olmadan tek bir siyasal parti bile var olamazdı. (14)<br />
<br />
<i>[Özel olarak sorulunca açıkladım - 10.08.2010 notu:</i><br />
<br />
İNGİLİZCE: Only those who are not sure of themselves can fear to enter into temporary alliances even with unreliable people; not a single political party could exist without such alliances.<br />
<br />
İngilizce cümlede, “<b>can fear</b>” ifadesi kullanılıyor... Yani, <b>“korkanlar” değil, “korkabilir”</b>... Sol Yayınları’ndaki cümle yapısı aynen alınca, cümleye “korkabilir” diye yazmak mümkün olmamış... Yani, “<b>Yalnızca kendilerinden emin olmayanlar, güvenilmez kimselerle bile (olsa) geçici ittifaklara girmekten korkabilir”</b>miş...]<br />
<br />
<br />
ME: Legal marksistlerle birleşme, bir bakıma, Rus sosyal-demokratlarının girdikleri <b>gerçekten siyasal</b> ilk ittifaktı.<br />
<br />
FBA: Yasal Marksistlerle birleşme, kendi çapında, Rusya sosyal-demokratlarının ilk <b>gerçek</b> siyasal ittifakıydı. (14)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>really political </b>...<br />
<br />
<br />
<br />
ME: Bu ittifak sayesindedir ki, narodniklere karşı şaşılacak hızla zafer kazanıldı ve marksist düşünceler (kaba bir biçimde de olsa) çok yaygınlaştı.<br />
<br />
FBA: Bu ittifak sayesinde Narodniklere karşı şaşılacak bir hızla zafer kazanıldı ve Marksist düşünceler (kaba biçimde de olsa) çok yaygınlaştı. (14)<br />
<br />
<i>[Özel olarak sorulunca açıkladım - 10.08.2010 notu:</i><br />
<br />
İNGİLİZCE: Thanks to this alliance, an astonishingly rapid victory was obtained over Narodism, and Marxist ideas (even though in a vulgarised form) became very widespread.<br />
<br />
Görüldüğü üzere, birincisi, karşılarında zafer kazanılanlar, <b>“Narodnikler” değil, “Narodnizm” (ya da “Narodnik akım”)</b>... Nitekim, bazı İngilizce çevirilerde “populism” sözcüğü tercih edilmiş (<a href="http://books.google.com/books?id=JjWaAAAAIAAJ&q=astonishingly+rapid+victory+was+obtained+over&dq=astonishingly+rapid+victory+was+obtained+over&hl=tr&cd=4" target="_blank">Kaynak</a>). İkincisi, Marksist düşünceler “<b>kaba biçimde</b>” yaygınlaşmamış; <b>“kabalaştırılmış bir biçimde bile olsa”</b>, çok yaygın hale gelmiş...]<br />
<br />
<br />
ME: Ancak Rus sosyal-demokratları için teorinin önemi, çoğu kez unutulan şu üç durumdan ötürü önem kazanmaktadır: birincisi, partimizin <b>sadece</b> oluşum sürecinde olması, özelliklerinin daha yeni belirlenmeye başlaması, ve hareketi doğru yolundan saptırma tehdidinde bulunan devrimci düşüncenin öteki eğilimleriyle henüz hesaplaşmadan uzak oluşuyla.<br />
<br />
FBA: Fakat Rusya sosyal-demokratları açısından teorinin önemi, çoğu kez unutulan şu üç durumdan ötürü artmaktadır: Birincisi, partimiz <b>henüz </b>oluşum sürecindedir, özellikleri daha yeni yeni şekillenmeye başlamaktadır ve hareketi doğru yoldan saptırma tehlikesi taşıyan diğer devrimci düşünce eğilimleriyle henüz hesaplaşmamıştır. (24)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>only </b>...<br />
<br />
<br />
<br />
ME: Bu koşullar altında, ilk bakışta "önemsiz" gibi görünen bir yanılgı en kötü sonuçlara yolaçabilir ve ancak burnunun ötesini göremeyenler, hizip tartışmalarını ve görüş ayrılıkları arasındaki en keskin farklılıkları zamansız ya da gereksiz sayabilir, Rus sosyal-demokrasisinin yazgısı gelecek birçok yıllar boyunca şu ya da bu "ayrılığın" güçlenmesine bağlıdır.<br />
<br />
FBA: Böylesi koşullarda, ilk bakışta ‘önemsiz’ gibi görünen bir hata en hazin sonuçlara yol açabilir ve ancak burnunun ötesini göremeyenler, hizip tartışmalarını ve keskin görüş ayrılıklarını zamansız ya da gereksiz sayabilirler. Rusya sosyal-demokrasisinin kaderi daha uzun yıllar boyunca şu ya da bu ‘görüş ayrılığı’nın güçlenmesine bağlı olabilir. (24)<br />
<br />
<br />
ME: Gerçekten, <b>öyle sanıyoruz ki</b>, bugünkü hareketin gücünün, yığınların, (özellikle sanayi proletaryasının) uyanmasında olduğundan ve zayıflığının da devrimci liderler arasında bilinç ve inisiyatif yokluğundan ileri geldiğinden <b>şimdiye kadar kimse kuşku duymamıştır</b>.<br />
<br />
FBA: Gerçekten de, bugünkü hareketin gücünün kitlelerin (özellikle sanayi proletaryasının) uyanmasında saklı olduğu, zayıflığının da devrimcilerle önderler arasında bilinç ve inisiyatif eksikliğinden ileri geldiği konusunda <b>yakın döneme kadar kimsenin kuşkusu yok gibiydi.</b> (29)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>no one, we think, has until now doubted </b>...<br />
<br />
<br />
ME: Bütün ülkelerin tarihi göstermektedir ki, işçi sınıfı, salt kendi çabasıyla sadece sendika bilincini, yani <b>sendikalar içerisinde birleşmenin, işverenlere</b> karşı mücadele etmenin ve hükümeti gerekli iş yasalarını çıkarmaya zorlamanın vb. gerekli olduğu inancını geliştirebilir.<br />
<br />
FBA: Bütün ülkelerin tarihi göstermektedir ki, işçi sınıfı, salt kendi çabasıyla yalnızca sendikal bilince erişebilir, yani <b>sendikalarda örgütlenip birleşmenin, patronlara</b> karşı mücadele etmenin ve hükümeti gerekli iş yasalarını çıkarmaya zorlamanın, vb. gerekli olduğu inancını geliştirebilir. (32)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>combine in unions, fight the employers</b> ...<br />
<br />
<br />
ME: "Sosyal-demokrasi kendi elini-kolunu bağlamaz, eylemlerini daha önceden tasarlanmış herhangi bir planla ya da siyasal mücadele yöntemiyle sınırlandırmaz; partinin elinde bulunan güçlere denk düştüğü sürece <b>bütün mücadele araçlarını </b>benimser"<br />
<br />
FBA: “Sosyal-demokrasi kendi elini kolunu bağlamaz, faaliyetlerini daha önceden tasarlanmış herhangi bir planla ya da siyasal mücadele yöntemiyle sınırlandırmaz; partinin elindeki güçlere denk düştüğü sürece <b>her türlü mücadele aracını</b> benimser” (52)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>all means of struggle</b> ...<br />
<br />
<i>[Özel olarak sorulunca açıkladım - 10.08.2010 notu:</i><br />
<br />
İNGİLİZCE: Social-Democracy does not, tie its hands, it does not restrict its activities to some one preconceived plan or method of political struggle; it recognises all means of struggle as long as they correspond to the forces at-the disposal of the Party,” etc.<br />
<br />
Daha önce de göstermiştim; burada, çeviriyi farklı gösterme kaygısıyla, “<b>bütün (ya da tüm)</b> mücadele araçları” yerine, “<b>her türlü</b> mücadele aracını” denmiş... “<b>Önceden </b>tasarlanmış” yerine “<b>daha önceden</b> tasarlanmış” denmesi ise, Sol Yayınları’nın tercihiyle ilgili olsa gerek... <b>Ama asıl önemlisi, doğrusu şöyle olmalıydı</b>:<br />
<br />
<b>“Sosyal demokrasi ... faaliyetlerini, önceden tasarlanmış herhangi bir siyasal mücadele planıyla ya da yöntemiyle sınırlandırmaz ...”</b>]<br />
<br />
<br />
ME: "Her koşul altında ve her an, siyasal mücadeleye girişmekte ustalaşmış güçlü bir örgüt olmadan, sağlam ilkelerle aydınlanmış ve azimle yürütülen, taktik diye <b>adlandırılmaya layık</b> o sistemli eylem planından sözedilemez."<br />
<br />
FBA: “Her koşulda ve her an, siyasal mücadele yürütmekte maharetli güçlü bir örgüt olmadan, sağlam ilkelerle aydınlanmış ve gayretle yürütülen, taktik diye <b>anılmaya değer</b> o sistemli eylem planından bahsedilemez” (52)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: ... <b>is worthy of the name </b>...<br />
<br />
<br />
ME: Siyasal sınıf bilinci, işçilere, <i>ancak dışardan</i> verilebilir, yani ancak iktisadi mücadelenin dışından, işçilerle işverenler arasındaki ilişki alanının dışından verilebilir. <b>Bu bilgiyi elde etmenin mümkün olduğu</b> biricik alan, <i>bütün</i> sınıf ve tabakaların devletle ve hükümetle ilişkisi alanı, <i>bütün </i>sınıflar arasındaki karşılıklı ilişkiler alanıdır.<br />
<br />
FBA: Siyasal sınıf bilinci, işçilere ancak dışarıdan taşınabilir, yani ancak ekonomik mücadelenin dışından, işçilerle patronlar arasındaki ilişkiler alanının dışından taşınabilir. <b>İşçilerin bu bilgiyi elde etmelerinin mümkün olduğu</b> yegâne alan, <i>bütün </i>sınıf ve katmanlarla devlet ve hükümetin ilişkiler alanı, <i>bütün </i>sınıflar arasındaki karşılıklı ilişkiler alanıdır. (94)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: Class political consciousness can be brought to the workers <i>only from without</i>, that is, only from outside the economic struggle, from outside the sphere of relations between workers and employers. The sphere from which alone it is possible to obtain this knowledge is the sphere of relationships of <i>all </i>classes and strata to the state and the government, the sphere of the interrelations between <i>all </i>classes. (<b>“İşçilerin bu bilgiyi elde etmelerinin mümkün olduğu” anlamına gelen bir ifade bulunmuyor.</b>)<br />
<br />
<br />
ME: Mutlakiyet egemen iken, bütün Batı Avrupa burjuvazisi, işçileri, devrim yoluna "sürükledi", bile bile sürükledi. Ama biz sosyal-demokratlar bununla yetinemeyiz. Ve eğer herhangi bir biçimde, sosyal-demokrat siyaseti kendiliğinden trade-urioncu siyaset düzeyine düşürürsek, burjuva demokrasisinin ekmeğine yağ sürmüş oluruz.<br />
<br />
FBA: Mutlakıyetçiliğin egemen olduğu dönemde, bütün Batı Avrupa burjuvazisi işçileri devrim yoluna “sürükledi”, hem de bile bile. Ancak biz sosyal-demokratlar <b>bu kapsamla</b> yetinemeyiz. Eğer herhangi bir biçimde sosyal-demokrat siyaseti kendiliğinden sendikalist siyaset derekesine düşürürsek, burjuva demokrasisinin ekmeğine yağ sürmekten <b>başka bir şey yapmamış oluruz.</b> (116-dipnot)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: When absolutism reigned, the entire West-European bourgeoisie “impelled”, deliberately impelled, the workers on to the path of revolution. We Social-Democrats, however, cannot be satisfied with that. And if we, by any means whatever, degrade Social-Democratic politics to the level of spontaneous trade-unionist politics, we thereby play into the hands of bourgeois democracy. (<b>“bu kapsamla” ve “başka bir şey yapmamış oluruz” anlamına gelen ifadeler bulunmuyor.</b>)<br />
<br />
<br />
ME: İşler öyle bir hale geldi ki, birçok yerlerde işçiler, gereken sağlamlığı gösteremediğimizden ve gizlilik kurallarına uyamadığımızdan ötürü, aydınlara olan inancını yitirmeye ve onlardan uzak durmaya başladılar. İşçiler şöyle diyordu: aydınlar pek dikkatsiz davranıyorlar ve polis baskınlarına yolaçıyorlar!<br />
<br />
FBA: Olaylar öyle bir hal aldı ki, birçok yerde işçiler, gereken sağlamlığı gösteremediğimiz ve gizlilik kurallarına uymayı bilmediğimiz için aydınlara olan inancını kaybetmeye ve aydınlardan uzak durmaya başladılar. İşçiler şöyle diyorlardı: Aydınlar çok dikkatsiz davranıyorlar ve polis baskınlarına zemin hazırlıyorlar! (124)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: Things have reached such a pass that in several places the workers, because of our lack of self-restraint and the inability to maintain secrecy, begin to lose faith in the intellectuals and to avoid them; the intellectuals, they say, are much too careless and cause police raids!<br />
<br />
ALTERNATİF ÇEVİRİ: İşler öyle bir noktaya geldi ki, bazı yerlerde, işçiler, kendimize hakim olamadığımız ve gizliliği koruyamadığımız için, aydınlara inançlarını yitirmeye ve onlardan uzak durmaya başladı; aydınların çok dikkatsiz olduklarını ve polis baskınlarına yol açtıklarını söylüyorlar!<br />
<br />
<br />
ME: Siyasal düşünce Almanlar arasında yeteri kadar gelişmiştir, ve profesyonel olarak eğitilmiş, uzun deneylerden geçmiş ve tam bir uyum içinde çalışan "<b>bir düzine</b>" denenmiş ve yetenekli lider olmadan (ve yetenekli kişiler yüzlerce doğmaz) modern toplumda hiç bir sınıfın kararlı bir mücadeleye girişemeyeceğini anlayacak kadar siyasal deneyim edinmişlerdir.<br />
<br />
FBA: Siyasal düşünce Almanlar arasında yeterince gelişmiştir ve profesyonel olarak eğitilmiş, uzun deneyimler edinmiş ve tam bir uyum halinde çalışan ‘<b>on-on beş</b>’ sınanmış ve yetenekli önder olmadan (yetenekli kişilerden zaten yüzlerce bulamazsınız!) modern toplumda hiçbir sınıfın kararlı bir mücadeleye atılamayacağını anlayacak kadar siyasal deneyime erişmişlerdir. (149)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: Political thinking is sufficiently developed among the Germans, and they have accumulated sufficient political experience to understand that without the “<b>dozen</b>” tried and talented leaders (and talented men are not born by the hundreds), professionally trained, schooled by long experience, and working in perfect harmony, no class in modern society can wage a determined struggle. (<b>dozen = düzine</b>)<br />
<br />
<br />
ME: 3. böyle bir örgüt esas olarak devrimci eylemi <b>meslek </b>edinmiş kimselerden oluşmalıdır...<br />
<br />
FBA: 3) böyle bir örgüt esasen devrimci faaliyeti <b>tam-zamanlı bir meslek</b> olarak gören kimselerden müteşekkil olmalıdır... (152)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: (3) that such an organisation must consist chiefly of people <b>professionally </b>engaged in revolutionary activity. (<b>“tam-zamanlı” diye bir ifade bulunmuyor</b>)<br />
<br />
<br />
ME: Soyut olarak konuşulduğunda, militan bir örgütün başka koşullar altında tamamıyla kaçınılabilir bir yenilgiyle <i>sonuçlanabilecek </i>olan bir savaşa düşüncesizce <i>katılabileceği </i>elbette yadsınamaz. Ama bu durumda soyut uslamlamalarla yetinemeyiz, çünkü her savaş kendi içinde yenilgisinin soyut olasılığını taşır, ve bu olasılığı <i>azaltmanın </i>biricik yolu, örgütlü biçimde mücadeleye hazırlanmaktır.<br />
<br />
FBA: Soyut düzeyde konuşulduğunda, militan bir örgütün başka koşullarda her bakımdan kaçınılabilir bir yenilgiyle <i>sonuçlanabilecek </i>bir savaşa düşüncesizce <i>atılabileceği </i>elbette reddedilemez. Fakat böyle bir sorunda soyut akıl yürütmelerle yetinemeyiz, çünkü her savaş soyut düzlemde yenilgi ihtimalini kendi içinde barındırır ve bu ihtimali <i>azaltmanın </i>yegâne yolu, örgütlü biçimde mücadeleye hazırlanmaktır. (168)<br />
<br />
<br />
ME: Siyaset sanatının tamamı, elimizden koparılıp alınması en güç olan halkayı, belirli bir anda <b>en önemli olan halkayı</b>, onu elinde tutana bütün zincire sahip olmayı en çok güvence veren halkayı bulmaktan ve ona olabildiğince sıkı bir biçimde sarılmaktan ibarettir.<br />
<br />
FBA: Siyaset sanatının tamamı, elimizden koparılıp alınması en zor olan halkayı, belirli bir anda <b>en önemli sayılan halkayı</b>, elinde tutana bütün zincire sahip olmayı en çok temin eden halkayı bulmakla ve ona mümkün olduğunca sıkı sıkıya sarılmakla <b>şekillenir</b>.” (202)<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: The whole art of politics <b>lies in</b> finding and taking as firm a grip as we can of the link that is least likely to be struck from our hands, <b>the one that is most important</b> at the given moment, the one that most of all guarantees its possessor the possession of the whole chain.<br />
<br />
<br />
<br />
ME: Devrimci eğilim ile oportünist eğilim arasındaki nihai kopuşa "örgütsel" koşulların değil, oportünistlerin oportünizmin bağımsız niteliğini pekiştirmek ve Kriçevski'lerin ve Martinov'ların tezleriyle kafa karışıklığı yaratmayı sürdürmek istemelerinin neden olduğu konusunda şu anda hiç bir Rus Sosyal-Demokratı kuşku duyamaz.<br />
<br />
FBA: Devrimci eğilim ile oportünist eğilim arasındaki nihai kopuşa ‘örgütsel’ koşulların değil, oportünistlerin oportünizmin bağımsız niteliğini pekiştirmek ve Kriçevski’ler ile Martinov’ların tezleriyle kafa karışıklığı yaratmayı sürdürmek istemelerinin yol açtığından şu anda hiçbir Rusya sosyal-demokratı şüphe edemez. (234)<br />
<br />
<br />
<br />
Sol Yayınları (Muzaffer Erdost) çevirisi:<br />
<br />
<a href="http://www.kurtuluscephesi.com/lenin/neyapmali.html">http://www.kurtuluscephesi.com/lenin/neyapmali.html</a><br />
<br />
İngilizce çeviri:<br />
<br />
<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/index.htm">http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/index.htm</a><br />
<br />
* * * * *<br />
<br />
<br />
MODERATÖR NOTU: 50. YORUMDAN SONRA YORUMLARIN BAŞLIKLARINA TIKLANDIĞINDA İLGİLİ SAYFAYA DOĞRUDAN GİDİLMEMESİ NEDENİYLE BU HABERİ YORUMLARA KAPATIYORUZ.<br />
<br />
YORUM YAZACAK OLANLAR KONUYLA İLGİLİ DİĞER YAZIMIZA YORUM EKLEYEBİLİR:<br />
<br />
http://www.haberveriyorum.net/yorum/ali-mert-osman-akinhaya-kisa-ve-acik-mektup<br />
<br />
İLGİLİ YAZILAR:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-emperyalizm-de-bir-ceviri.html">Agora'dan çıkan 'Emperyalizm' de bir çeviri yağması!</a><br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/ali-mert-osman-aknhaya-ksa-ve-ack-mektup.html">ALİ MERT: Osman Akınhay'a kısa ve açık mektup</a><br />
<br />
Muzaffer İlhan Erdost'un 'Ne Yapmalı?' çevirisi üzerine notları<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR </b><br />
<br />
<b>Ha böyle...</b><br />
14 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3583<br />
<br />
Agora'nın ulusalcılıkla ilgili Lenin kitabına da bakın. Kesin bir yamuk çıkar. Araştıracak birikimim yok ama seziyorum.<br />
<br />
Bayram değil seyran değil, eniştemin Lenin'le işi ne... Zizek Lenin dedi diye, ''aa böyle bir adam da vardı di mi'' diye sarıldılar ama ellerinde patlar inşallah.<br />
<br />
Bu arada bu iş Cağaloğlu'nda 'eviri' olarak anılırdı 90'larda.<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Şimdi böyle 'nezih' yayıncılara kadar yükselmiş anlaşılan.</b><br />
Daha fazla örnek<br />
15 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3587<br />
<br />
Daha fazla ve somut örnek verilmesinde fayda var. Ayrıca böyle bir çevirmen var. Bu durumda çevirmen yayınevinden daha çok suçlu/sorumlu.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<br />
<b>Ferit Burak Aydar çevirisinden çalıntı örnekleri</b><br />
16 Haziran 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3598<br />
<br />
<i>Yukarıdaki haberi yazdığımda, Ferit Burak Aydar’ın İngilizceden yaptığı ve Agora Kitaplığı'ndan çıkan “Ne Yapmalı?” çevirisi elimde yoktu... Aslına bakılırsa, Sol Yayınları çevirisinden çalıntı yapıldığını kanıtlamak için özel olarak çaba harcamayı düşünmüyordum; Lenin tartışması yaptığımız toplantıda bu nokta yeterince açıklık kazanmıştı ve merak edenler oturup inceleyebilirdi... Ama bu yönde talep gelince, çeviriyi edindim ve Sol Yayınları (Muzaffer Erdost) çevirisiyle karşılaştırdım. Öyle çok fazla uğraşmadım; asıl olarak, “Ne Yapmalı?” hakkındaki tartışmalarda üzerinde daha çok durulabilecek cümlelerden bazı örnekler seçtim (tüm kalınlaştırmalar bana ait): </i><br />
<br />
<i><b>Buradaki örnekler yukarıdaki haber metnine taşındı...</b></i><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Çeviri Dertleri: Herkesin kendince bir ızdırabı var</b><br />
17 Haziran 2010, yazan <b>Burcakman</b>,<br />
Yorum no: 3599<br />
Bundan iki yıl kadar önce siyasal gündemimizin neredeyse sadece türban meselesi tarafından belirlendiği dönemde, kitapçı raflarında “kadın” üzerine yazılmış her şeye karşı algıda bir seçicilik oluşmuşken gözüm bir kitaba ilişmişti. İçindekiler bölümüne bakarak, bir Fransız entelektüel tarafından yazılmış bu kitabı almanın iyi olacağına kanaat getirip satın almıştım. Fakat eve gelip kitabı okumaya başladığımda ortada büyük bir sorun vardı: Okuduğumu anlayamıyordum. Aynı cümleleri defalarca okumak ve önceki paragraflara tekrar tekrar dönmek zorunda kalıyordum. O anda dikkatimin dağınık olduğunu düşünüp daha sakin bir kafayla okumaya karar verdim ama ertesi gün de durum değişmemişti. Ya sorun bendeydi, belki artık algılama düzeyim gerilemişti; ya da yazardaydı, düşüncelerini açıklıkla ifade etme becerisinden yoksundu.<br />
<br />
Sayfalarda ilerledikçe sorunun her ikisi de olmadığını anlamam zor olmadı. Çünkü sorun çevirideydi.<br />
<br />
Küçük çaplı bu “aydınlanma” aşamasından sonra kitabı artık yalnızca çeviri açısından inceleyen gözle okumaya devam ettim fakat her sayfada sinirlerimin daha da gerildiğini hissediyordum. Çeviri Türkçe anlatım (söz dizimi) bakımından o kadar kötüydü ki kitabı anlaşılamaz hâle getiriyordu. Bunun üzerine yayınevine bir e-posta göndererek şikâyetimi dile getirdim, bana gönderilen cevapta kitabın çevirmeninin deneyimli bir çevirmen olduğundan ve bugüne kadar hiçbir sorun yaşanmadığından bahsetmişlerdi. Evet, deneyimli bir çevirmendi; tabii deneyim dedikleri şey çevrilen kitap sayısı üzerinden hesaplanacaksa. (Dahası bu çevirmenin önceden çevirdiği tüm kitaplar İngilizce’den çeviriydi, oysaki bu kitabın orijinal dili Fransızcaydı ve yanlış hatırlamıyorsam çevirmenin Fransızca’dan yaptığı ilk çeviriydi!)<br />
<br />
Bu konuda yayınevi ile polemiğe girmenin anlamsız olacağını düşündüğümden tam iki günümü çeviri hakkında uzun bir eleştiri yazısı yazmaya harcadıktan sonra, içinde çeviri eleştirilerinin de yer aldığı bir edebiyat dergisine göndermeye karar verdim. Fakat çeviri sayfasından sorumlu kişi yazımın yayınlanmasını uygun bulmadı. Hâliyle! Çünkü kitabın çevirmeni ile derginin çeviri sayfasından sorumlu kişi yakın meslekî (*) ilişkiler içindeydi ve kimse kimsenin kuyruğuna basmak istemezdi. Her alanda (ve pratikte) karşılaştığımız için anlaşılabilir bir durum ne de olsa.<br />
<br />
Bunun üzerine, ben de okur olarak değil, bilinçli tüketici sıfatıyla – belki de onların anlayacağı tek dil buydu – hareket edeyim hiç olmazsa diye düşündüm ve Tüketiciler Birliği vasıtasıyla Tüketici Mahkemesine başvurmaya karar verdim. Mademki onlar için kitap sadece bir “mal” idi, o zaman benim de bu “defolu mal” hakkında şikâyette bulunmak en doğal hakkımdı (çünkü parasını vererek satın aldığım maldan yararlanamıyordum). Fikir edinmek amacıyla Tüketiciler Birliği’ne başvurdum. Muhtemelen beni ya deli ya da takıntılı bir manyak sandılar ki geri dönüp cevap verme zahmetine bile katlanmadılar. Ben de zaten böyle bir davadan çıksa çıksa en fazla ödediğim paranın iadesi kararı çıkar diye düşünerek – defolu ürünü piyasadan kaldırma yoluna başvurmazlardı herhalde – ayrıca bu komediden de artık sıkılmaya başladığım için adlî bir vakaya dönüşmek üzere olan olayın peşini bıraktım.<br />
<br />
Sonuçta elime ne geçtiğine gelince, her yanı notlarla, işaretlerle ve altı çizili cümlelerle dolu bir kitap ve yazdığım eleştirinin başka yerlerde (her biri diğerinden kopyala-yapıştır yoluyla almış anladığım kadarıyla) yayınlanmasından duyduğum anlamsız bir tatmin sadece. Yine de kendime şu konuda söz verdim: Bir daha böylesine berbat bir çeviri ile karşılaşırsam kesinlikle Tüketici Mahkemesi’ne gideceğim. Artık onlar da mı beni deli yerine koyarlar yoksa düşünüp taşınıp aslında haklı olduğuma mı karar verirler, şimdiden kestirmek zor.<br />
<br />
Elbette gönül ister ki bu kötü çevrilmiş kitaplar tamamen raflardan kaldırılsın ve bunların yerini düzgün çeviriler alsın. Fakat kutsal piyasa dokunulmazlığının, iş ahlâkının kat kat üstünde olduğu mevcut koşullarda bu imkânsız görünüyor.<br />
<br />
(*) Kısa bir ekleme yapmak ihtiyacı hissediyorum. Yayıncılık sektöründe “meslekî”den bahsedilen her durumda bunu öncelikle “aynı parasal kaygıları taşımak” olarak anlamak gerekiyor maalesef. Meslek örgütlerinin (örneğin dernekler) en önemli işlevi üyelerinin haklarını (çıkarlarını) korumaksa – nedense bu çoğu kişiye pek “solcu” geliyor –ikinci önemli işlevi, üyeleri açısından düşünüldüğünde, çevre edinmek; piyasa diliyle ifade edecek olursak “bağlantı kurmak”tır. Piyasa her şeyi çürüttüğü gibi meslek ahlâkını da çürütüyor. Hatta neredeyse böyle bir anlayış olduğunu bile tamamen unutturuyor – ta ki birileri hatırlatana dek.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Aaa, evet Agora!</b><br />
18 Haziran 2010, yazan <b>Burcakman</b>,<br />
Yorum no: 3616<br />
<br />
Erkin Özalp'ın yazısını okumuştum ama okurken yayınevinin adını hep es geçmişim. Bahsettiği yayınevinin hangisi olduğunun, daha doğrusu bu yayınevinin kafamdaki yerinin ne olduğunun farkına daha yeni vardım. Gerçekten de yayınevleri arasında bir çeviri kara listesi çıkartılacak olsa Agora ilk üçe, bilemediniz ilk beşe girebilecek olan bir yayınevidir. Agora'nın, önde gelen feminist kuramcıların bir (rakamla 1) makalesini çevirip bunu küçük kitap halinde yayınladıkları bir feminist kitaplık dizisi var. Ama, aslında güzel ve faydalı da olabilecek bu hinliği, en fazla öğrenci İngilizcesine sahip çevirmenlere çevirttikleri kitaplarla hilebazlığa dönüştürmüş bir yayınevidir Agora. Çevirmenlerin İngilizce cümle yapılarını çözümleyebilme ve bunu Türkçeye düzgün bir şekilde aktarma yeteneğinden yoksun olmaları bir yana, artık feminist literatürde çok sık kullanılan bazı kavramları bile bilmeden bu tür çevirilere kalkışmaları ne ile açıklanabilir bilemiyorum. Cahil cesareti mi, kendini bilmezlik mi, kolay yoldan para kazanma hevesi mi her neyse o işte. Yalnız, editörlerinin aynı yolda olduğundan hiç şüphe yok. Gerçekten yayınevinin oldukça istikrarlı bir yayıncılık çizgisi var anlaşılan...<br />
<br />
Not: Bu arada bir üstteki yorumumda bahsettiğim yayınevi Agora değil.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>FBA'ya göre 'heterojen'in eşanlamlısı: 'türdeş'</b><br />
21 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3636<br />
<br />
Aynı şekilde gösteriyorum (Ziyaretçi olarak bold kullanamıyormuşum o yüzden büyük harflerle):<br />
<br />
ME: İncelemekte olduğumuz konu bakımından Rusya'nın başlıca ayırıcı özelliği, bir yandan işçi sınıfının kendiliğinden hareketinin başlangıcının, ve öte yandan ilerici kamuoyunun marksizme yönelmesinin, HETEROJEN unsurların, ortak düşmana karşı (zamanını doldurmuş siyasal ve toplumsal dünya görüşüne karşı) savaşmak üzere tek bir bayrak altında bileşmeleri sonucunu vermiş olmasıdır.<br />
<br />
FBA: Ele aldığımız konu bakımından Rusya'nın alameti farikası, bir yandan işçi sınıfının kendiliğinden-iptidai hareketinin başlangıcına, öte yandan ilerici kamuoyunun Marksizme yönelişine, açıkça TÜRDEŞ unsurların ortak düşmana karşı (miadını doldurmuş siyasal ve toplumsal dünya görüşüne karşı) savaşmak üzere ortak bir bayrak altında birleşmelerinin damga vurmuş olmasıdır.<br />
<br />
İNGİLİZCE ÇEVİRİDEN: The chief distinguishing feature of Russia in regard to the point we are examining is that the very beginning of the spontaneous working-class movement, on the one hand, and of the turn of progressive public opinion towards Marxism, on the other, was marked by the combination of manifestly HETEROGENEOUS elements under a common flag to fight the common enemy (the obsolete social and political world outlook).<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>kendiliğinden-iptidai</b><br />
21 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3637<br />
<br />
"heterojen-türdeş" olayı (affedilebilesi) bir hata olsa bile "spontaneous"un "kendiliğinden-iptidai" diye çevrilmesi ziyadesiyle "bilinçli" bir tercih gibi duruyor. herhalde maksat lenin'in "iptidai olmayan kendiliğindenlik"e değil sadece "iptidai olan kendiliğindenlik"e karşı çıktığını savunmak olsa gerek. spontaneous lafının karşılıkları arasında iptidai/ilkel diye bir şey bulamadım.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>agora'nın feminist kitaplık serisi çevirileri</b><br />
21 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3639<br />
<br />
buyrun, kanitlayin... size kitap kitap, cümle cümle cevap vereyim... ithaminiz dayanaksızsa çamur atmadir, palavracısınızdır<br />
<br />
osman akınhay, agora kitaplığı editörü<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>kendiliğinden-iptidai</b><br />
21 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3640<br />
<br />
düşünmeye çalışarak kafanı yorma böyle şeylerle:<br />
sunuş'a bakarsan görürsün nedenini<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Buraya kadar gelmişken</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3652<br />
<br />
Ne Yapmalı hakkında da savunsaymış ya yayınevini Osman Akınhay. Esas mevzu o kitap bu sayfada..<br />
<br />
Şimdi biz bu soruyu 'Bizde Lenin'de yanlış yapılabilir ama feminizmde asla' olarak anlayabilir miyiz, anlayalım mı?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Agora Kitaplığı ve Lenin külliyatı</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3654<br />
<br />
"Ne Yapmalı" kitabının çevirmeni Ferit Burak Aydar gerekli cevabı hazırlıyor; dilerim bu site de, Aydar'ın göndereceğimiz cevap metnini harfi harfine yayınlar.<br />
<br />
"Feminist Kitaplık" mevzuuna gelince; ismini bilmedigim, sadece rumuzunu okudugum itham sahibi, ortaya sadece 'ögrenci ingilizcesinden öteye bilgisi olmayanlar' tarafindan çevrildigini koyuyor ve bunu da gerekçelendirmiyor.<br />
<br />
Feminist Kitaplık'ta şu ana degin 6 makale-kitap yayınlandı. Bunların ikisi bana aittir, ikisi Aykut Tunç Kılıç'a aittir, ikisi de Gülseli İnal, Gülnur Savran, Şirin Tekeli, Feraye Tunç, Şule Torun ve Yaprak Zihnioğlu imzalarından oluşan feminist kolektif tarafından 1985'de yayınlanmış olan edisyondan, bu kişilerin izniyle makale-kitap haline getirilmiş versiyonlardır.<br />
<br />
O sebeple, itham sahibi iddialarını kanıta dayandırmak durumundadır; göstereceği kanıtlarla da iddiasını haklı kılmak.<br />
<br />
Böyle anlayabilirsiniz...<br />
<br />
(Not: Site üyeleri belki isimleri görüyordur, fakat bu notların isimli olması ve okurlar tarafından görülmesi, itham namusu gereğidir...)<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Biraz sabır</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Burcakman</b>,<br />
Yorum no: 3658<br />
<br />
Gerek işlerimin yoğunluğu gerekse trafikte başımıza gelen birkaç tatsız olay nedeniyle bir süredir siteye girip Agora çevirileriyle ilgili tartışmaya katılamadım.<br />
<br />
Uygun olduğum en kısa süre içinde bir çeviri incelemesi yazacağım.<br />
<br />
Şu anda Agora'nın feminist kitaplık dizisinin tamamını incelemek gibi bir iş üstlenme olanağım olmadığı için elimde bulunan kitap-makalelerden yalnızca Türkçe çevirisi Osman Akınhay (sanırım kendisi aynı zamanda şu anda sitede muhatap olduğumuz kişi oluyor) tarafından gerçekleştirilen Judith Butler'ın "Taklit ve Toplumsal Cinsiyete Karşı Durma" adlı makalesinin çevirisini inceleyebileceğim. Bunun bir nedeni zaman darlığı ise diğer ve daha önemli nedeni, dizide yayımlanan kitaplar içinde çevirisi en sorunlu olanın bu bahsettiğim kitap olmasıdır. Bu nedenle, dizinin diğer çevirmenlerini (yani elimde bulunan diğer kitapların çevirmenleri olan Aykut Tunç Kılıç, Gülşat Aygen ve Necmi Bayram'ı), çevirileri hakkında Sayın Editörün istediği gibi "cümle cümle" kapsamlı bir incelemeye tabi tutamayacağım için tenzih ediyor (kendisi bunu bir geri adım olarak yorumlamakta serbesttir) ve Editör'den kendi çevirisiyle ilgili yapacağım inceleme konusunda biraz sabırlı olmasını bekliyorum.<br />
<br />
Burcu Akman<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Ferit Burak Aydar'ın 'ön' cevabı</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3659<br />
<br />
Agora Kitaplığı’ndan çıkan “Ne Yapmalı?”nın çevirmeni Ferit Burak Aydar, ceviribilim.com sitesinden Sabri Gürses’in sorularına cevap verirken, ortaya attığım “çeviri hırsızlığı” iddiasıyla bağlantılı olarak, “bu iftira”ya <i>Mesele </i>dergisinin Temmuz sayısında “uzun uzadıya” yanıt verdiğini söylemiş. Ama Gürses’e de kimi açıklamalar yapmış.<br />
<br />
Söyleşi şöyle başlıyor:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Sabri Gürses: Lenin’den yaptığınız “Ne Yapmalı?” çevirisinin aynı kitabın daha önce yayımlanan, Muzaffer Erdost’a ait bir çevirisiyle yakınlıklar gösterdiğini öne sürerek sizi çalıntı/intihalle suçladılar. Fakat siz son dönemde birçok önemli kuramsal kitabın çevirmeni olarak tanındınız, bu suçlama bu durum karşısında yadırgatıcı duruyor. Siz nasıl yorumluyorsunuz?</i><br />
<br />
Ferit Burak Aydar: Temmuz ayındaki Mesele dergisinde Lenin külliyatı projemizle ilgili bir yazım yayınlanacaktı zaten, onun ikinci kısmında bu iftiraya uzun uzadıya yanıt veriyorum. Şimdilik şu kadarını söyleyeyim: Aklı başında hiçbir insan, “Bu haberi yazarken Ferit Burak Aydar <i>çevirisi </i>elimde <i>bulunmuyordu</i>” diyen bir müfteriyi, yani elinde olmayan bir çeviri metnini eleştiren birini ciddiye almaz. “<i>Haberin sonunda tanıtım yazısından bir bölüm de aktarmıştım; ancak o bölüm, kitabın içinde farklı (doğru) bir şekilde geçiyormuş</i>” diye kendi kendini düzelten, sonra (güya) kimselere çaktırmadan bu yazdığını siteden çıkaran, yani kendi çalıp kendi oynayan bir zavallı, ama neticede kapitalizm bu tür insanları üretmese kapitalizm olmazdı, biz de panzehir olarak Lenin basmazdık. Dahası dediğim gibi bu ayki Mesele’de ve belki başka yerlerde gerekli cevabı vereceğiz. (<a href="http://ceviribilim.com/?p=3323" target="_blank">Kaynak</a>)</blockquote>
<br />
Evet, “haber metni”nde sonradan bazı düzeltmelere gittim; dahası evet, o haberi yazarken elimde Ferit Burak Aydar çevirisi bulunmuyordu! Ve bu, somut örnekleri aktardığım yorumun girişinde hâlâ açıkça yazılı:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
Yukarıdaki haberi yazdığımda, Ferit Burak Aydar’ın İngilizceden yaptığı ve Agora Kitaplığı'ndan çıkan “Ne Yapmalı?” çevirisi elimde yoktu... Aslına bakılırsa, Sol Yayınları çevirisinden çalıntı yapıldığını kanıtlamak için özel olarak çaba harcamayı düşünmüyordum; Lenin tartışması yaptığımız toplantıda bu nokta yeterince açıklık kazanmıştı ve merak edenler oturup inceleyebilirdi... Ama bu yönde talep gelince, çeviriyi edindim ve Sol Yayınları (Muzaffer Erdost) çevirisiyle karşılaştırdım. Öyle çok fazla uğraşmadım; asıl olarak, “Ne Yapmalı?” hakkındaki tartışmalarda üzerinde daha çok durulabilecek cümlelerden bazı örnekler seçtim (...).</blockquote>
<br />
Haber metninin başında da, bir grup insan olarak, Ferit Burak Aydar’ın çeviri hırsızlığı yaptığını ne şekilde fark ettiğimiz yazılı... Öyle sağdan soldan didikleme yoluyla bulunmuş cümlelerden hareketle değil, Lenin’in “Ne Yapmalı?”sı hakkındaki tartışma sırasında sesli olarak aktarılan pasajlardan hareketle varmıştık, hırsızlık yapıldığı sonucuna.<br />
<br />
Fazlasını yazmayacaktım, ama bu yönde talep gelince somut örnekleri de çıkardım... Bunlar, “tesadüf”lerle açıklanabilecek türden “benzerlik”ler falan değil... Ama Ferit Burak Aydar, henüz, somut örnekler hakkında herhangi bir açıklama yapmamış...<br />
<br />
Söyleşi şöyle sürüyor:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>SG: Lenin’in toplu eserlerini, birer sunuşla İngilizceden çeviriyorsunuz. Oysa bu eserlerin başka çevirileri de var. Neden yeniden çevirme ihtiyacı duydunuz?</i><br />
<br />
FBA: Öncelikle bir yanlışı düzeltmem gerekiyor, maalesef “bir deli bir kuyuya taş atmış kırk akıllı çıkaramamış” hesabı, sizin gibi profesyonel insanlar bile aynı yanlışa düşüyorlar. <i>Biz aslında yeniden çeviri yapmıyoruz.</i> Ben yeniden çevirilere sıcak bakan biri değilim; bilen bilir, çevrilmemiş Marx’lardan başlama ısrarım yüzünden birçok yayıncı arkadaşla çalışmak kısmet olmadı.</blockquote>
<br />
Sonrasında, Agora’dan çıkan diğer Lenin derlemeleri ve kitapları hakkında bilgi veriliyor... Konuya dönüldüğünde:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>Ne Yapmalı?</i>: Ve <i>Ne Yapmalı?</i>’ya geldik! Bu çeviri bizim belki de Lenin külliyatında çıkarttığımız en iyi iş. Zaten iftira atılmasının nedenlerinden biri de bu: hazımsızlık. Uzun uzun anlatmama gerek yok, zira Sunuş kısmında yazdık. Oradan bir parça aktarayım: “Yaklaşık 200 sayfalık bu esere bulaşan mitleri savuşturmak için, üzerinden yüzyıl geçtikten sonra, Lars T. Lih adında bir araştırmacı tarafından 850 sayfalık bir <i>Ne Yapmalı?</i> baskısı (<i>Lenin Rediscovered: what is to be done? in context</i>) hazırlanmıştır. … Lars T. Lih [bu] çalışmasında, <i>Ne Yapmalı?</i>’nın son derece ciddi araştırmaya dayalı yetkin bir çevirisini de yayınlamıştır. Döneme ait ilgili Rus ve Alman kaynaklarının neredeyse hepsini taramış olan Lih, Lenin’in kitapta kullandığı kilit kavramların yanlış tercüme edildiğini ya da yorumlandığını göstermiş ve yirminci yüzyıl başı Rusya’sına odaklanmadan bunların anlaşılamayacağını öne sürmüştür. Bu yüzden olsa gerek, bazı terimleri de özgün Rusça haliyle bırakmıştır” vs.<br />
<br />
Lih çeviriye takmış bir adam, ayrıca çok titiz bir araştırmacı, didikledikçe didikliyor. Zaten bu yüzden de yazdıkları yurtdışında muazzam ilgi görüyor. Ben kendi değerlendirmelerimin büyük oranda Lih’le örtüştüğünü gördüğümden, bu çeviriyi yapmanın planlarını kuruyordum, ama çok uzun zaman alacağı ve üzerimde birçok iş olduğu için kaç yıldır gözüm korkmuştu, bekliyordum. Nihayet bu yıl kısmet oldu ve <i>Ne Yapmalı?</i> “Lenin’in İngilizce toplu eserleriyle Lars T. Lih’in metninden karşılaştırmalı olarak” çevrildi.<br />
<br />
Sunuş kısmında da değindiğim altı-yedi kavramı doğru aktaramadıktan sonra, <i>Ne Yapmalı?</i> çevirisinin maalesef çok bir hükmü kalmıyor. Zaten Ne Yapmalı? çevirisini okuyan bir emekçinin trade-unionism ile, trade-union liderleri ile vs. karşılaşması çok da ön açıcı değil. Yani biz intihal suçlaması yapılan bu çeviride, intihal bir tarafa muazzam bir iş çıkarttığımız kanaatindeyiz. İntihal yapacak adam bunlarla mı uğraşır?</blockquote>
<br />
Ferit Burak Aydar’ın komplo teorisi anlamsız... Bu "teori" aracılığıyla kendi kendisini yüceltmeye çalışması ise ayıp... Agora Kitaplığı’ndan çıkan Lenin çevirilerinin hiçbirini daha önce incelememiştim... “Ne Yapmalı?” çevirisinden 13 Haziran Pazar günü (yukarıda anlattığım ve haberde yazdığım şekilde) haberdar oldum ve sonrasında edindim... Daha biraz önce kitap elinde bulunmadan haber yazdığı için ciddiye alınmaması gereken bir “müfteri”yken, şimdi, Ferit Burak Aydar’ın yaptığı tüm çevirilerden haberdar olup da sıra “Ne Yapmalı?”ya gelince “hazımsızlık” gösteren biri oluvermişim!<br />
<br />
Belki ilgili sayılabilecek bir de şöyle bir bölüm var, söyleşide:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<i>SG: Çevirirken özel bir yönteme başvurdunuz mu, hangi edisyonu temel alıyorsunuz?</i><br />
FBA: Metne göre değişiyor. Eski çevirileri birkaç paragraf okuyorum, iyiyse mutlaka bazı yerlerde karşılaştırma yapıyorum. Neticede, biz çevirmenlerde de biraz meslek şovenizmi vardır. Yaptığımız işin kendimizle ilgili kısmını görürüz, okuru bazen unuturuz. Bence okur bazen yenilik ya da “düzeltme” değil, hatırlamak istiyor. Bu yüzden yerleşmiş kalıpları değiştirmemeye çalışıyorum (tabii uygun oldukça). Buna dair Ne Yapmalı?’nın sunuşunda şöyle demiştim mesela: “Keza “amatörlük” ya da “ilkellik” diye çevrilen “kustarnichestvo” sözcüğünün de “zanaatkâr sınırlılıkları” diye çevrilmesi gerektiğini söyler Lih. Burada bir anlam aktarımı sorunundan çok, vurgu farklılığı söz konusudur. Önceki çeviriler büyük anlam kaymalarına yol açmadığı için, sürekliliği korumak adına, elinizdeki metinde “amatörlük” ve “ilkellik” karşılığı korundu.” İnsan ilk birkaç çevirisinde özgün olmak için özel çaba harcıyor, ama sonra kendi tarzını buluyor kanımca. Ben çevirirken “benim olsun” derdinde olan biri değilim, o yüzden korunması gerekenleri korumaya çalışıyorum.</blockquote>
<br />
Anlaşıldığı kadarıyla, Ferit Burak Aydar, şu türden örnekleri, “korunması gerekenleri korumaya çalışıyordum” diye izah etmeye çalışacak:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Devrimci eğilim ile oportünist eğilim arasındaki nihai kopuşa "örgütsel" koşulların değil, oportünistlerin oportünizmin bağımsız niteliğini pekiştirmek ve Kriçevski'lerin ve Martinov'ların tezleriyle kafa karışıklığı yaratmayı sürdürmek istemelerinin neden olduğu konusunda şu anda hiç bir Rus Sosyal-Demokratı kuşku duyamaz.<br />
<br />
FBA: Devrimci eğilim ile oportünist eğilim arasındaki nihai kopuşa ‘örgütsel’ koşulların değil, oportünistlerin oportünizmin bağımsız niteliğini pekiştirmek ve Kriçevski’ler ile Martinov’ların tezleriyle kafa karışıklığı yaratmayı sürdürmek istemelerinin yol açtığından şu anda hiçbir Rusya sosyal-demokratı şüphe edemez. (234)</blockquote>
<br />
Bu arada, Ferit Burak Aydar'ın yazdığı önsözde (ya da kitabın başka herhangi bir yerinde), Muzaffer Erdost çevirisinden yararlanmış olduğuna ilişkin herhangi bir açıklama da bulunmuyor...<br />
<br />
Söyleşinin tümü için: <a href="http://ceviribilim.com/?p=3323">http://ceviribilim.com/?p=3323</a><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>hadi bakalım</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3660<br />
<br />
hadi bakalım<br />
bir yerden tutturamadınız, belki başka yerden giydiririz diye ıkının...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Ferit Burak Aydar - Lih</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3663<br />
<br />
Ferit Burak Aydar, ceviribilim.com’da çıkan söyleşisinin yukarıda aktardığım bölümlerinde, Lars T. Lih’ten yararlanmasının ne kadar önemli olduğunu vurgularken, bu kişiyi (önsözden aktarma yoluyla) şöyle tanıtmış:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
"Döneme ait ilgili Rus ve Alman kaynaklarının neredeyse hepsini taramış olan Lih, Lenin’in kitapta kullandığı kilit kavramların yanlış tercüme edildiğini ya da yorumlandığını göstermiş ve yirminci yüzyıl başı Rusya’sına odaklanmadan bunların anlaşılamayacağını öne sürmüştür. Bu yüzden olsa gerek, bazı terimleri de özgün Rusça haliyle bırakmıştır."</blockquote>
<br />
Önemli bir iddia tabii... Nitekim, Ferit Burak Aydar, söyleşinin devamında şunları da söylemiş:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Sunuş kısmında da değindiğim altı-yedi kavramı doğru aktaramadıktan sonra, <i>Ne Yapmalı?</i> çevirisinin maalesef çok bir hükmü kalmıyor. Zaten Ne Yapmalı? çevirisini okuyan bir emekçinin trade-unionism ile, trade-union liderleri ile vs. karşılaşması çok da ön açıcı değil.”</blockquote>
<br />
Peki, Muzaffer Erdost çevirisini “hükümsüz” bırakan bu kavramlar neler? Bunları, Ferit Burak Aydar’ın önsözünden öğrenebiliyoruz...<br />
<br />
Birincisi ve en önemlisi, “kendiliğinden” terimiymiş... Ferit Burak Aydar ne yapmış?.. “Kendiliğinden” çevirisini muhafaza etmiş, bazı yerlerde “kendiliğinden-iptidai” demiş... Gerçekten pek mühim...<br />
<br />
İkincisi, “sendikal/sendikalist” sözcüğüymüş... “<b>Lih bu kelimeyi de Rusça haliyle bırakır</b>” ve şöyle yazarmış: “Tred-iunioinizm”...<br />
<br />
Ferit Burak Aydar ne yapmış? “Sendikalizm” diye çevirmiş.<br />
<br />
Şimdi de, Muzaffer Erdost çevirisinde “trade-unionism” sözcüğünün kullanılmış olmasına laf ediyor!<br />
<br />
Üçüncü kavram, “amatörlük” ya da “ilkellik” diye çevrilen “<i>kustarnichestvo</i>” sözcüğüymüş... Lih, bunun “<b>zanaatkâr sınırlılıkları</b>” diye çevrilmesi gerektiğini savunmuş...<br />
<br />
Ferit Burak Aydar ne yapmış? “Amatörlük” ve “ilkellik” diye çevirmiş!<br />
<br />
Bunun dışında, “ek açıklama yapmanın okuru aşağılamak anlamına geleceğini düşündüğü” başka “ihtilaflı” sözcükler de varmış... “Fakat” diye devam ediyor, Ferit Burak Aydar, kitaba yazdığı önsözde:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Fakat şunu belirtmekte fayda var, Lih’in çalışması çok önemli olmakla birlikte, burjuva tarihçilerine ve akademisyenlerine kendi dillerinde verilmiş en güzel cevap olmakla birlikte, Ne Yapmalı? metninin ancak bu sayede anlaşılır hale geldiğini söylemek yanlış olur. (...) Kısacası, Lenin’in bu eseri, açıklamalar ve şerhler olmadan da son derece açıktır, tabii anlamak isteyene.” (xlii-xliii)</blockquote>
<br />
Ve fakat, şimdi, Lih’in o kadar da elzem olmayan ve en önemlilerini kendisinin bile benimsemediği tercihlerini, Muzaffer Erdost’un çevirisinin “hükümsüz” olduğunu iddia etmek için kullanıyor!<br />
<br />
Minareyi çalan kılıfını da uyduracak, haliyle...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sol Yayınları dava açabilir..</b><br />
22 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3664<br />
<br />
Sol Yayınları, bu türden "uygulama"ların önüne geçmek için, söz konusu Lenin çevirisi hakkında dava açmalı bence. Verilen örnek cümleler, ortada çok ciddi bir "sorun" olduğunu gösteriyor. Sözdizimini değiştirme çabasına bile girmeksizin, cümleleri bir iki sözcük değiştirerek aktarmak hiç kabul edilebilecek bir durum değil. Agora Yayınevi de bir an önce bu türden çevirilerini piyasadan çekmeli ve okurlardan özür dilemelidir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Marksist klasik çevirileri ve özen</b><br />
24 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3679<br />
<br />
Örnekleri okuyunca kolayca anlaşılıyor ki, Sol'un çevirisi indirilmiş, cümle yapısını (bu çok önemli, zira her çevirmen iskeleti kendine has ifadelerle kurar) koruyarak redaksiyon yapılmış. Çok güzel gösterildiği gibi, "akıcılaştırmak için" "fazlalıklar" atılmış, "pürüzler" giderilmiş!<br />
<br />
İnşallah bu sergileme Marksist klasikleri çevirmeye kalkanları daha dikkatli olmaya, kolay iş bitirip daha çok kazanma güdülerini törpülemeye yöneltir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Terbiyesiz yorumcuya</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3698<br />
<br />
"düşünmeye çalışarak kafanı yorma böyle şeylerle:<br />
sunuş'a bakarsan görürsün nedenini"<br />
<br />
diyen yorumcu agora çevirisini savunmaya çalışırken "kendiliğinden-iptidai" alıntısının geçtiği bölümdeki hırsızlık hakkında ne düşündüğünü niye yazmamış? "kafanı yorma" diye terbiyesizlik yapacağına, şunu izah etsin:<br />
<br />
ME: İncelemekte olduğumuz konu bakımından Rusya'nın başlıca ayırıcı özelliği, bir yandan işçi sınıfının kendiliğinden hareketinin başlangıcının, ve öte yandan ilerici kamuoyunun marksizme yönelmesinin, HETEROJEN unsurların, ortak düşmana karşı (zamanını doldurmuş siyasal ve toplumsal dünya görüşüne karşı) savaşmak üzere tek bir bayrak altında bileşmeleri sonucunu vermiş olmasıdır.<br />
<br />
FBA: Ele aldığımız konu bakımından Rusya'nın alameti farikası, bir yandan işçi sınıfının kendiliğinden-iptidai hareketinin başlangıcına, öte yandan ilerici kamuoyunun Marksizme yönelişine, açıkça TÜRDEŞ unsurların ortak düşmana karşı (miadını doldurmuş siyasal ve toplumsal dünya görüşüne karşı) savaşmak üzere ortak bir bayrak altında birleşmelerinin damga vurmuş olmasıdır.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Çeviri Tartışmalarını Biraz Renklendirmek İçin</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3699<br />
<br />
Şuraya taşındı: http://www.haberveriyorum.net/haber/yalcin-kucukten-turkiyede-ceviri-var-mi<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>burcu hanim, öncelikle</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3703<br />
<br />
burcu hanim, öncelikle isminizi yazdiginiz icin tesekkurler, tesekkurler<br />
çünkü böyle ve buna benzer internet yorumlarinda isim vermeden, salt<br />
rumuzla yazmak gibi yaygin bir adet var, bu adet de bir sürü şeyin kılıfı<br />
olarak kullanılabiliyor ve dilerim (kendi adima), bu site üzerinden bu son<br />
yazışmamız olur<br />
<br />
bütün 'feminist kitaplık' dizisi içinde en çok benimkini sorunlu bulmanız<br />
da dolaylı olarak beni memnun etti, zira insanin doğrudan kendisine<br />
yönelik itiraz ve eleştirilere muhatap olması, editör olarak çevirisini<br />
yayınladığınız başka arkadaşlara yönelik eleştirilere cevap vermek kadar<br />
duygusu agir bir durum degil<br />
<br />
o sebeple, eleştiri, not ve itirazlarınızı doğrudan bana göndermiş<br />
olduğunuz, karşılıklı bir tartışma ve fikir alışverişi içine girdiğiniz<br />
için de sagolun<br />
<br />
bence zaten, bir Judith Butler (ve az sayıdaki benzeri yazarın)<br />
çevirisinde (ve de tabii, zorluk derecesi hayli az olan başka cevirilerde<br />
de) cümle bazında, mana ve anlayış olarak çok sayıda itirazda bulunmanız,<br />
yanlışa işaret etmeniz de kendi nezdimde makbuldür, 'eksilten' değil<br />
'çoğaltan' karşı-görüşler de her zaman için başımın tacıdır, hele ki,<br />
yanlış kavranmış ve çevrilmiş cümleler ve kelimeler olduğunda haydi haydi…<br />
(uğraşını ciddiye alan hiçbir samimi çevirmen de bunun aksi yönde hareket<br />
etmez)<br />
<br />
bunun disinda, esas olarak ben, bu vesileyle iki noktaya değinmek isterim;<br />
birincisi, 'büyük yazar çevirmenin' kendine özgü zorluğu; ikincisi, diğer<br />
tartışmanın özünü oluşturan 'intihal' meselesi<br />
<br />
(dolayısıyla bundan sonra yazacaklarım özel olarak burcu hanim’a hitaben değildir)<br />
<br />
'büyük ve üslupçu yazar çevirmek', genel olarak ceviri uğraşının en<br />
ayricalikli (ve tabiatıyla en zorlu) kısmıdır; çoğu zaman da ‘büyük yazar<br />
eseri’nin altından kalkip kalmayacaginiz ‘yolda’ belli olur; bazen havlu<br />
atmaniz gerekebilir (ki on seneyi aşkın bir zaman önce Edward Said’in<br />
“Kültür ve Emperyalizm” kitabıyla ilgili olarak bir yayıneviyle anlaşmış,<br />
yüz kadar sayfa da yapmış, sonra iade etmiştim; kendime göre ‘erken’di),<br />
bazen de tereddüt ettikten sonra başlayıp da özgüveniniz kaybolmazsa,<br />
devam etme cesaretini kendinizde bulursunuz<br />
<br />
Judith Butler (ve mesela Gayatri Spivak) ise üslupçu romancilardan bile<br />
daha zorludur; her şeyden önce, kendilerine göre bir ‘lugat’ geliştiren,<br />
dallı budaklı bir dil kurarken, türkçe’de o disiplinin kök terim ve<br />
kavramları bile çok tartışmalıyken, bir de ‘türetilen’ yeni keşiflerle baş<br />
etmek bazen imkansıza yakın olabiliyor<br />
<br />
Fakat, bu memlekette yazın alanında en kolay şeylerden birinin çeviri<br />
eleştirisi yaptigini farz etmek olduğu da malumunuz olsa gerektir; bir<br />
zamanlar Picus dergisi mesela, bunu iyice ifrata vardırmıştı; sonra da<br />
yerli yersiz bir sürü tartışma çıktı<br />
<br />
Çeviri, eğer hiçbir geçim kaygısı yapılmadan ve tamamen şevkle<br />
yapılıyorsa, o çeviriden belki yüzde yüze yakın verim beklenebilir, ancak<br />
onun dışında, hele ki ev kirasına yetişmeye çalışan ‘emekçi çevirmenler’<br />
söz konusu olduğunda, sanırım tolerans çıtasını oldukça yukarı çekmek<br />
gerekiyor (bunu kendi payıma söylemiyorum elbette); ayrıca, hemen hemen<br />
hiçbir işkolunda ve sektörde yüzde yüz diye bir verimin yanına bile<br />
yaklaşılmazken, diyelim hallice bir kitap içinde 2.000 cümleden müteşekkil<br />
1 kitabı tercüme etmeye soyunan bir çevirmenden, 2.000’de 2.000 isabet<br />
kaydetmesini beklemek ziyadesiyle insafsizlik…<br />
<br />
Burada, ‘yetkin çeviri’ ile ‘intihal olmayan çeviri’nin buluştuğu bir<br />
nokta var. Nedir, bir çevirmenin özgün eser olarak bir çeviri-metin ortaya<br />
çıkarması?<br />
<br />
Bence, bunun üç veçhesi var:<br />
1) Yazarlık kabiliyeti ve bir kitap yazıyor olma özgüveni,<br />
2) Çevrilen eser nezdinde ‘özgül bir emek’ harcanması,<br />
3) Eserin çevrilmiş hali olarak ‘özgün bir çalışma’ ortaya konmuş olması.<br />
<br />
Haliyle, birinci madde ‘önkoşul’, ikinci madde ‘performans’, üçüncü madde<br />
de ‘temsil’ diye sınıflanabilir. Bunların üçünün birleşmesi halinde<br />
kusursuza oldukça yakın bir çalışma ortaya çıkabilir, fakat bir tanesinin<br />
dahi eksik olması durumunda da ‘kişinin marifetine bağlı bir oranlama’ söz<br />
konusu olur.<br />
<br />
Dolayısıyla, bir Judith Butler (bir Spivak, bir Kristeva, hele ki bir<br />
Deleuze, bir Said, bir Hobsbawm, vs. çevirisinde) maddi yanlışları hariç<br />
tutarsak, yüzde 50-60 düzeyinde hemfikir olabiliyorsak, bu iyi bir şeydir;<br />
ama daha fazlasını istemek, ancak eleştirenin de eleştirilenin de<br />
zorlamasıyla mümkündür…<br />
<br />
Ferit arkadaşımızın dahil edildiği ‘intihal’ tartışması da bu minvalde<br />
değerlendirilmelidir; bir kere, Agora’nın Lenin külliyatı bir ‘mercekten’<br />
bakarak hazırlanmaktadır, çünkü bugüne kadarki başka Lenin (ve diğer<br />
klasikler) çevirileri de zaten ‘başka mercekten’ bakılarak tercüme<br />
edilmiştir –ki başka türlüsü de mümkün değildir.<br />
<br />
‘İntihal’ suçlaması, bir çevirmenin hem bütün ‘çevirografisi’ hem de tekil<br />
bir çalışmasının bütünü dikkate alınarak ortaya atılabilir, ki Ferit’in bu<br />
bakımdan herhangi bir savunmaya da ihtiyacı yoktur (tereddüdü olan<br />
google’dan çevirdiği yazarlara ve o çevirilerini yayınlayan yayınevlerine<br />
bakarak bir fikir oluşturabilir; hâlâ tereddüdü varsa zaten ‘doktor rapor<br />
vermez’).<br />
<br />
Ben, bir editör olarak, çevirdiği eserin başka bir çevirisi söz konusu<br />
olan çevirmende neye bakarım: Özgül bir emek harcamış mı, özgün bir eser<br />
ortaya çıkarmış mı?<br />
<br />
Yoksa, bir kitabın içindeki 2.000 cümlenin 100 tanesi çakışmış, umurumda<br />
olmaz; kaldı ki, edebi olmayan eserlerde, hele ki oldukça sade bir dille<br />
kaleme alınıp, İngilizce’ye (çoğunlukla Sovyetler’in denetimindeki<br />
Progress Publishers tarafından) daha da sadeleştirilerek aktarılmış Lenin<br />
kitapları söz konusu olduğunda, genel olarak (genel olarak diye<br />
tekrarlayayım!) düzgün ve sarih bir anlatım yerleşik olduğundan, bu<br />
çakışma oranının daha yüksek olması daha fazladır<br />
<br />
Kitabın içinden 40 cümle buldunuz, 1.960 cümle için ne diyeceksiniz?<br />
<br />
Erkin Özalp, internette taranınca Marx çevirdiği anlaşılıyor, bir Marx<br />
kitabını çevirirken başka bir çevirmenle 40 cümlesi çakışmazsa esas o<br />
zaman şüphe ederim…<br />
<br />
Peki, bu yazışmalardaki gerilim niye?<br />
<br />
Tamamen siyasi…<br />
<br />
Zaten böyle olmasa, Erkin Özalp’in derdi hakikaten dert olsa, kendisi üç<br />
kelime değiştirerek ‘alternatif çeviri’ önermez, kendi deyişiyle Muzaffer<br />
Erdost’u ‘hükümsüz bırakan’ bir yoruma gitmezdi:<br />
<br />
MUZAFFER ERDOST ÇEVİRİSİ: İŞLER ÖYLE BİR hale GELDİ Kİ, birçok yerlerde<br />
İŞÇİLER, gereken sağlamlığı gösteremediğimizden VE GİZLİLİK kurallarına<br />
uyamadığımızdan ötürü, AYDINLARA OLAN İNANCINI YİTİRMEYE VE ONLARDAN UZAK DURMAYA BAŞLADILAR. İşçiler şöyle diyordu: AYDINLAR pek DİKKATSİZ<br />
DAVRANIYORLAR VE POLİS BASKINLARINA YOL AÇIYORLAR!<br />
<br />
ERKİN ÖZALP’IN ÖNERDİĞİ ALTERNATİF ÇEVİRİ: İŞLER ÖYLE BİR noktaya GELDİ<br />
Kİ, bazı yerlerde, İŞÇİLER, kendimize hakim olamadığımız VE GİZLİLİĞİ<br />
koruyamadığımız için, AYDINLARA İNANÇLARINI YİTİRMEYE VE ONLARDAN UZAK<br />
DURMAYA BAŞLADI; AYDINLARIN çok DİKKATSİZ OLDUKLARINI VE POLİS<br />
BASKINLARINA YOL AÇTIKLARINI SÖYLÜYORLAR!<br />
<br />
Ne öneriyor bizlere Erkin Özalp, ‘alternatif çevirisi’nde:<br />
- ‘Öyle bir hale’ yerine ‘öyle bir noktaya’ yazın…<br />
- ‘birçok yer’ yerine ‘bazı yerler’ yapın…<br />
- ‘gereken sağlamlılığı gösterememek’ yerine ‘kendinize hakim<br />
olamadığımız’ deyin…<br />
- ‘pek dikkatsiz’i ‘çok dikkatsiz’ yapın?<br />
Gerisi kalsın, yerlerse… mi demek istiyor yani?<br />
<br />
Erkin Özalp kendi ‘alternatif kılavuzluğu’na uyacak olsa, demek ki onu<br />
eleştirdiği kişi bile kurtaramayacak! Erkin Bey kendini ele verdiğinin<br />
farkında bile değil!<br />
<br />
Fakat onu da tenzih edelim; çünkü çeviride ‘kusur’ böyle yerlerde aranmaz…<br />
<br />
‘employer’ geçince Muzaffer Erdost ‘işveren’ der, Ferit Burak Aydar ‘patron’<br />
<br />
ilk bakışta ikisi de yanlış değildir, ikisi de doğrudur, ama ‘employer’a<br />
‘işveren’ derseniz ‘iş bahşeden bir işyeri sahibi’ demek isteyebilirsiniz, sinif mucadelesinin icine dahil etmeniz daha zor olur, ‘patron’ derseniz de ‘sömürgen bir burjuva’ anlamına vurgu yapmış olabilirsiniz, o zaman sinif mucadelesinde dogrudan dusman bir yere oturtursunuz; yorum ve gerisi herkesin meşrebine kalmış…<br />
<br />
Son soru: Yazılama Yayınları’nın yayın programında, yayınlanması düşünülen<br />
kitaplar arasında Lenin’den bir tek “Ne Yapmalı?”nın adı geçiyor.<br />
<br />
Niye acaba, murat edilen nedir?<br />
<br />
Muzaffer Erdost’un çevirisini ‘hükümsüz bırakmak’ için mi?<br />
<br />
Yazılama Yayınları, şimdilik Lenin’in başka hiçbir kitabını yayınlamayı<br />
programına almamışsa, saldırının doğrudan ve sadece bu kitaba yapılması salt bir<br />
tesadüf mü?<br />
<br />
Sakin Erkin Özalp'in, Ferit Burak Aydar çevirisinin kendisini dahi gormeden refleks göstermesinin sebebi buna bagli olmasin?<br />
<br />
Merak bu ya, tıkladık baktık, Yazılama Yayınları’nda üç tane Marksist<br />
klasik yayınlanmış, üçü de Erkin Özalp’in.<br />
<br />
Yayın programında da iki tane daha Marksist klasik var ve bunların biri<br />
Marx’tan, diğeri Lenin’in “Ne Yapmalı?”sı. Onları kim çeviriyor acaba? Sahi, Yazılama’nın “Ne Yapmalı?”sı ne aşamada? 'Yakinda' dendiğine göre Yazılama Yayınları "Ne Yapmalı?" çevirisine başlamış olsa gerektir, belki bir açiklama yaparlar bize... Belki de gecikecektir, değil mi ya, işin içinde Erdost’la çakışmamak ve onu hükümsüz bırakmamış olmak gibi bir külfet de var artık…<br />
<br />
Netice itibariyle, laf ola beri gele…<br />
<br />
Osman Akınhay, Agora Kitaplığı<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Osman Akınhay'a cevap</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3704<br />
<br />
Sayın Akınhay,<br />
<br />
Söylediklerinizden bazılarına cevap vereyim...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Kitabın içinden 40 cümle buldunuz, 1.960 cümle için ne diyeceksiniz?”</blockquote>
<br />
Kitabın içinde cümle bulma sorunu yok... Benim aktardıklarım sadece “örnek”ler... 40 tane daha bulsam, özür dileyecek misiniz? Yoksa 80 tane mi bulayım?<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Erkin Özalp, internette taranınca Marx çevirdiği anlaşılıyor, bir Marx kitabını çevirirken başka bir çevirmenle 40 cümlesi çakışmazsa esas o zaman şüphe ederim…”</blockquote>
<br />
Sözünü ettiğiniz türden bir çakışmanın olması pek kolay değil, çünkü ben Marx çevirilerini Almancadan yaptım. Ayrıca, mesele “40 cümle” meselesi değil; Ferit Burak Aydar çevirisindeki benzerlikler bunun çok ötesinde...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Zaten böyle olmasa, Erkin Özalp’in derdi hakikaten dert olsa, kendisi üç kelime değiştirerek ‘alternatif çeviri’ önermez, kendi deyişiyle Muzaffer Erdost’u ‘hükümsüz bırakan’ bir yoruma gitmezdi:”</blockquote>
<br />
Sayın Akınhay, “alternatif çeviri” önerisinin amacını gerçekten anlamadınız mı, yoksa sadece “ucuz polemik” mi yapıyorsunuz? Ferit Burak Aydar’ın hırsızlık yaptığının kanıtı, sözcüklerin benzerliği vs. değil, cümle yapılarının aynı olması. İngilizce metindeki bir cümle, Sol Yayınları tarafından bölünmüş; Ferit Burak Aydar da benim “alternatif çeviri”sini verdiğim örnekte cümleyi aynı şekilde bölmüş... Yani, “özgün çeviri” falan yapmamış, hırsızlık yapmış...<br />
<br />
Muzaffer Erdost çevirisini savunmuyorum. Sadece ve sadece, Ferit Burak Aydar’ın hırsızlık yaptığını somut örnekleriyle gösteriyorum... Kitabı biraz incelerseniz, siz de görebilirsiniz...<br />
<br />
Sol Yayınları çevirilerinin savunucusu olmadığımı şu yazılarımdan anlayabilirsiniz:<br />
<blockquote class="tr_bq">
<br />
Sol Yayınları’nın ’18 Brumaire’ çevrisindeki 40 yanlış<br />
<br />
Bir Marx çevirisindeki 40 yanlış</blockquote>
<br />
Dolayısıyla, Muzaffer Erdost çevirisinin hükümsüz kalmasıyla ilgili herhangi bir kaygım olamaz!<br />
<br />
“Employer” meselesi üzerinde durmuşsunuz; ama dikkat ettiyseniz, orada herhangi bir eleştiri yapmadım; sadece, İngilizce metinde ne dendiğini gösterdim... Örneklerin asıl amacı, cümle yapılarının korunduğunu, sadece çeviriyi farklı göstermek için bazı değişikliklerin yapıldığını göstermekti...<br />
<br />
Hatalı olduklarını açıkça yazdığım örnekler de var. Mesela, şu “on-on beş” meselesini izah etseniz? Ya da İngilizce metinde bulunmayıp da sırf “çeviri farklı görünsün” diye eklenen ifadeleri?<br />
<br />
Kanımca, yanlışı savunmakta ısrar etmek yerine, bunu düzeltmenin bir yolunu aramanız daha ahlaklıca bir tercih olacaktır.<br />
<br />
Yoksa, gerçekten de, laf ola beri gele...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Akinhay'in itiraflari</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3710<br />
<br />
herşeyi itiraf etmiş işte osman akınhay. aynen böyle yapmaya devam edeceklermiş. sol çevirilerini kafalarına göre değiştireceklermiş. lenin’in yazdıkları değil tercümanın düşündükleri önemliymiş. mercek demiş buna. intihali bile aceleye getirmeye devam edeceklermiş. editör bunları yazarsa tercüman neler yapmaz:<br />
<br />
ev kirasına yetişmeye çalışan ‘emekçi çevirmenler’<br />
söz konusu olduğunda, sanırım tolerans çıtasını oldukça yukarı çekmek<br />
gerekiyor<br />
<br />
Agora’nın Lenin külliyatı bir ‘mercekten’<br />
bakarak hazırlanmaktadır<br />
<br />
‘employer’a<br />
‘işveren’ derseniz ‘iş bahşeden bir işyeri sahibi’ demek isteyebilirsiniz, sinif mucadelesinin icine dahil etmeniz daha zor olur, ‘patron’ derseniz de ‘sömürgen bir burjuva’ anlamına vurgu yapmış olabilirsiniz<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Erkin Özalp'i bu ince</b><br />
25 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3711<br />
<br />
Erkin Özalp'i bu ince değerlendirmeden ve özenli eleştiriden dolayı tebrik ediyorum. Hakikaten faydalı bir iş çıkartmış, ellerine sağlık. Erkin Özalp'in ortaya çıkarttıkları öyle hayal ürünü ithamlarla falan örtbas edilecek cinsten değil. "Okuru odun diye havuç satılacak kitle sanan" bir aklın çıktısı ve ağırından eleştiriyi hak ediyor ki kolayca, gerekçe ne olursa olsun, bu kadar özensiz ve farklı niyetlerle yapılan çevirilerle karşılaşmayalım. Osman Akınhayın Yazılama için söyledikleri ayrıca kendine "siyasi olma" eleştirisi yöneltmemize de olanak tanıyor. Bu yola sapması hiç anlamlı ve ahlaki değil.<br />
<br />
Ama Agora'ya bir konuda hak verebilirim. Burcu Hanımın ithamları Erkin beyin eleştiri yöntemiyle uzaktan yakından ilgili değil. Feminist kitaplık hakkında bu kadar atıp tutan bir kişiden (öğrenci İngilizcesi, cehalet vs ithamlarıyla) eleştiri dayanağını da aynı açıklıkla sunması beklenir. Sunamıyorsa buna geri adım falan denmez, eğer iddiasını kanıtlayamıyorsa uygun sıfat tam anlamıyla MÜFTERİLİKtir ki kanıtlayamadı (yada kanıtlamadı) ama özür de dilemedi. Çamur at izi kalsın yöntemini seçti. Okurun aklında şimdi öyle görünüyor ki haksız yere bir karalama yerleştirdi. Kanıtlarıyla gösterilemiyorsa ve gösterilemeyecekse bunu ortaya atmak boş laf ve karalama olarak nitelenir.<br />
<br />
Osman Akınhayın çevirisini inceleyeceğini söylediği halde bu eleştiri yazısını da göremedik bu arada. Bu tavrı uygun bulmak mükün olmaz. Boşuna kafamda geziniyor okuduğum satırlar şimdi. Butler çevirisinde hatalar varmış diyebilecek miyim, diyemeyecek miyim; bunlar çevirmenliğin doğası gereği hatalar mı yoksa değil mi? Ne kadarı kasıtlı ne kadarı normal denip hoş görülecek cinsten hatalar? Diğer kitapların itham sebebi ve dayanağı nedir? Hiçbirini bilmeden, eleştiriler haklı olsa bile, "Agora Feminist Kitaplığı" kafamızda mahkum ediyoruz şu durumda.<br />
<br />
Ayhan Süzer<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>agora'dan kıvrak hamleler</b><br />
26 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3727<br />
<br />
Delikanlı gibi özür dileyin bitsin. Çeviriden anlamıyorum ama soldaki çeviriyi çalıp yazmışsınız işte daha ne kanıt istiyorsunuz? Ayıptır .<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Agora özür dilemelidir</b><br />
27 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3728<br />
<br />
Osman Akınhay, ne yazık ki, hiç inandırıcı değil.<br />
<br />
Yayınevinin çevirmeni birçok başarılı çeviriye imza attığı için başka çalışmalarında intihal ile suçlanamaz yolundaki savunması, tek kelimeyle, gülünç.<br />
<br />
Burada yapılması gereken tek şey, geçmiş çalışmalarını değil, şimdi adı geçen çalışmalarını karşılaştırmalı olarak incelemek, ki bu da yapılmış.<br />
<br />
Verilen çok sayıda örnek cümle, ortada ciddi bir sorun olduğunu gösteriyor. Cümlelerin sayısının 40 ya da 540 olmasının son kertede bir önemi yok.<br />
<br />
Sayı sadece yapılan yanlışlığın şiddetini artırır.<br />
<br />
Buradaki cümleler, rastlantısal olarak, birbirine benzeyen cümleler değil; açıkça, kronolojik açıdan yeni çeviri, eski çeviri üzerine kurulmuş.<br />
<br />
Erkin Özalp'ın kendisi aynı şeyi yapmış olsa, ne değişecek? Çeviri yağmasına o da bir yerinden bulaşmış, deriz. Dinime küfreden müslüman olsa, deriz.<br />
<br />
Ama o kadar.<br />
<br />
Bir başkasının aynı hatayı yapması, ne yazık ki, öbür kişiyi hatadan arındırmıyor.<br />
<br />
Daha neyi tartışıyoruz!<br />
<br />
Ahlaken yapılması gereken şey bellidir: Agora yayınları kitapları piyasadan çekmeli ve okurlardan özür dilemelidir.<br />
<br />
Bir okur olarak, iyi ki bu kitapları satın almamışım (geçen günlerde kitapçıları gezerken gördüğümde "acaba alsam mı" diye düşünmüştüm).<br />
<br />
Bir daha Agora çevirisi gördüğümde, ister istemez, bu "vak'a"yı anımsamadan geçemeyeceğim.<br />
<br />
Gerisi yayınevinin bileceği iş!<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"emekçi çevirmenler"</b><br />
27 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3730<br />
<br />
Ben emekçi çevirmenler meselesine takıldım. "ev kirasına yetişmeye çalışan ‘emekçi çevirmenler’" Lenin'in hatalarını çeviri yaparken düzeltecek kadar sınıf siyasetine önem veriyorlarsa neden ev kirasına marksist klasikleri çevirerek yetişiyorlar? Ev kirasını polisiye roman ya da yemek kitabı çevirerek kazanıp, marksist eserleri gereken titizliği göstererek çevirseler daha saygın bir iş yapmış olmazlar mı?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Yazılama'nın "Ne Yapmalı?"sını kim çeviriyor?</b><br />
28 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3732<br />
<br />
Erkin bey, bu sorunun cevabını biliyor musunuz? Yazılama'nın Marksist klasiklerini şu ana kadar siz çeviriyorsunuz ve başka yazılarda sizin Marksist klasikleri yeniden çevirme gayretlerinizden söz ediliyor...<br />
<br />
Siz Yazılama'dan çıkacağı ilan edilmiş bulunan "Ne Yapmalı?" kitabını Türkçe'ye çeviriyor musunuz?<br />
<br />
Ya da -siz değilseniz- kimin çevirdiğini biliyor musunuz?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>'Ne Yapmalı?' çevirisi...</b><br />
28 Haziran 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3736<br />
<br />
Gündemimde "Ne Yapmalı?"yı ya da Lenin'in başka çalışmalarını çevirmek bulunmuyor. Dahası, Lenin'in kitaplarının artık Rusçadan (ve tabii gereken titizlik gösterilerek) çevrilmesinde yarar olacağı kanısındayım.<br />
<br />
Yazılama Yayınevi'yle ilgili sorularınızı ise doğrudan doğruya yayınevine sormanız daha uygun olacaktır:<br />
<br />
<a href="http://yazilama.com/iletisim.php">http://yazilama.com/iletisim.php</a><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Agora ve FBA'dan bir Lenin eseri daha...</b><br />
4 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3780<br />
<br />
Bugün kitapçıda Agora Yayınlarının Lenin külliyatı çevirilerinden birini daha gördüm: Sol Komünizm Bir Çocukluk Hastalığı. Temmuz 2010 basımı, Ferit Burak Aydar çevirisi ve "eşsiz" sunumuyla yeni çıkanlar arasına girmiş. Sol Yayınlarından çıkan 'Sol' Komünizm, Muzaffer Erdost çevirisiydi. Acaba bu kez ne "yenilik" getirmiş Ferit Burak Aydar ve Agora bilemiyoruz henüz ama Ne Yapmalı çevirisinde gördüğümüz gibi, kulağının üzerine yatma konusunda bir numara olmuş bu usta çevirmenler, daha Ne Yapmalı çevirilerine yöneltilen eleştirilere ve suçlamalara karşı "hazırlanmakta olan" cevabı yazamadılar. Bunu sorunlu bulsak da okuru dikkate almazlar, orası belli.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>son yorumcuya cevap</b><br />
6 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3789<br />
<br />
tartışmada siz mi haklısınız onlar mı haklı bilmiyorum ama<br />
senin bir "OKUR" olmadığını biliyorum<br />
çünkü daha yorum yazdığın siteye arkadaşının/yandaşının haber olarak astığı şeyi bile okumamışsın<br />
Mesela ben tartışmayı dikkatle takip eden bir "OKUR" olarak, E. Özalp'in yorum kısmına astığı ön cevapta, Mesele'nin Temmuz sayısında cevabın yayınlanacağını OKUYUP öğrendim ve geçen Çarşamba günü (seninle aynı kitapçıya mı girdik bilmiyorum ama) bir kitapçıya girdim ve cevabı alıp OKUDUM.<br />
oysa sen ucuz polemik yapıyorsun. polemiğin birinci kuralı OKUMAKtır. ama sen iki tarafı da okumuyorsun, bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmaya çalışıyorsun<br />
Bari bırak da bilenler tartışsın.<br />
deniz<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Muhterem OKURa cevap</b><br />
6 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3794<br />
<br />
OKUR Arkadaşım, Yaptığı ön açıklamadan, Mesele dergisinde ithamlara uzun uzadıya karşılık vereceğini ama böyle cevap verilemeyecek, soru yöneltilemeyecek bir ortamda “sallamakla” yetinmeyeceğini düşünmüştüm. Erkin Bey, burada herkesin, kendisine terbiyesizce ve rahatça “münferit, cahil” vs. denilebilme olanağı da bulunan bir ortamda açtı görüşünü. Kendisi de, madem bu kadar haklı herhalde bu kadarına, münferit, tembel, cahil göndermelerine de razıydık, cesaret eder diye düşünmüştüm. Yanılmışım, belki de aradan 10 küsur gün geçmiş unutmuşum. Mesele dergisi takipçisi de değilim, ancak spesifik bir şey için elime alırım.<br />
<br />
Yukarıda polemik yapmamıştım, herhalde polemik tanımını unuttunuz. Ama sizin yaptığınıza, saldırgan tarzınıza apartman yöneticisi polemiği denir. Yandaşı mısınız, değil misiniz beni ilgilendirmez, ama tıpkı FBA’nın yorumdan, tepkiden uzak Mesele sayfalarında yaptığı “açıklama” gibi karşısındakini (onun için Erkin Bey), “hayatında hiç kitap okumamış” ilan etmekte hiç tereddüt etmemişsiniz siz de. Bir tek FBA'dan “Stalinist dar görüşlülük” tanınız eksik.<br />
<br />
Sağolun epey zahmet etmişsiniz beni paylamak için ama siz şimdi bu durumda bana ya da birilerine ne demiş oldunuz garip öfkenizi dillendirmekten başka? Sizin bir “OKUR” olarak bu konuya getirecek başka bir açıklamanız, görüşünüz yok mu? Yoksa, buna da ne tür polemik dendiğini yukarıda söylemiştim.<br />
<br />
Yine de size bir tavsiye: Bu sığ saldırı tarzı için kimseye özenmeyin OKUR arkadaşım. Hoşunuza gitmese de size yöneltilen eleştirilere, bildirilen görüşlere karşı takınılan bu tavır çok “ucuzdur”. Tıpkı ayan beyan ortada olan hırsızlığa “ne yapalım kardeşim çevirinin cilvesi işte. art niyetli olmamak lazım güzelim yenilikçi çevirileri okumak için” den başka bir şey söyleyemediği/söyleyemeyeceği için, “ama münferit işte, okumadan eleştirmiş” diyecek kadar ucuz tavra meyletmeyin, size söylenmek isteneni çok kitap okumuş bir bilgin gibi hemencecik anlayıverin.<br />
<br />
Marx’ın, Lenin’in adını bayat liberalizmlerine tat katmak için ağızlarına alan “hocalara” yakışır bu, sizin gibi bir muhterem OKURa değil.<br />
<br />
Not: Şimdilik bu çok ince "apartman polemiğine" cevap yetiştirmek yetti, o eşsiz "açıklama" metnine bir dahaki boş zamanda değineceğiz, gerek kalırsa artık.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Ferit Burak Aydar'ın Mesele'deki cevabına dair</b><br />
6 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3795<br />
<br />
Ferit Burak Aydar, <i>Mesele </i>dergisinin Temmuz 2010 sayısında çıkan ve “Stalinist hazımsızlığın ürünü (...) iftira”, “düzmece”, “utanmazlık”, “çeviriden anladığı yok”, “cehalet” vs. laflarla doldurduğu yazısında, benim için şu sıfatları uygun görmüş: “SİP’li”, “yurtsever tetikçi” (bu iki ifadeyi Ali Mert için de kullanmış, şu yazısından hareketle: http://www.haberveriyorum.net/icerik/lenininizi-nasil-alirdiniz), “müfteri”, “internet devrimcisi”, “sınıf işbirlikçi yurtsever”... “Müfteri”nin adını ağzına almamış...<br />
<br />
Ne var ki, ağzından köpükler saçarak yazmış olsa bile, çaldığı minareye kılıf uydurma çabasının ötesine geçememiş... Nasıl geçebilsin ki? Örnekler ortada (yukarıda) ve çok daha fazlası Agora’dan çıkan “Ne Yapmalı?”da...<br />
<br />
Ferit Burak Aydar, Muzaffer Erdost çevirisindeki cümlelere “benzemeyen” cümlelerden örnekler göstermiş, benim verdiğim örneklerden işine geldiklerini düşündüğü bazılarını alıp, bunlardaki bazı kalınlaştırılmış sözcükler hakkında açıklamalar yapmaya çalışmış...<br />
<br />
Örnekleri aktarırken, asıl derdim, tek tek sözcüklerle ilgili sorunlara işaret etmek değil, cümle yapılarının korunup bazı sözcüklerin ve bazı cümle öğelerinin değiştirildiğini göstermekti.<br />
<br />
Ferit Burak Aydar, çalıntı örneklerinden birini değerlendirirken, şöyle yazmış:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Biz çeviriyi sadece standart Collected Works’ten değil, ‘Sunuş’un son kısmında da belirttiğimiz gibi, ‘çeviride Lenin’in İngilizce toplu eserleriyle Lars T. Lih’in metninden karşılaştırmalı olarak yararlanarak’ yaptık. Lars T. Lih çeviri işine gerçekten takmış bir adam, Buharin’in ABC’sini bile böyle büyük bir titizlikle didiklediğini gördüm. Bu yüzden çeviride esasen onu referans aldım.”</blockquote>
<br />
Değiştirdiği bazı sözcüklere ilişkin tercihlerini Lih’e başvurmuşluğuyla açıklamaya çalışmış... Bu, aynı zamanda, “intihal yapmadığının” en önemli kanıtı, iddiasına göre...<br />
<br />
Ferit Burak Aydar-Lih ilişkisine daha önce değinmiştim. Bizzat kendi yazdığı önsözde, Lih’in metninin aslında o kadar da önemli olmadığını ve Lih’in en önemli tercihlerini benimsemediğini itiraf etmişti!<br />
<br />
Ama dahası var... Ferit Burak Aydar’ın Lih’in metnine ne kadar baktığı da tartışmalı!<br />
<br />
“Ne Yapmalı?”nın İngilizce çevirisinde “practical workers” diye bir kavram (ya da terim) var. Lars T. Lih’in Rusça olarak bırakmayı tercih ettiği kavramlardan biri de bu. Israrla, “<i>praktiki</i>” diye çevirmiş (ya da yazmış). İngilizceden yapılabilecek bire bir (yani kötü) bir Türkçe çeviri, “pratik işçiler” şeklinde olabilir. Kastedilen, sol hareket içindeki “pratisyenler”...<br />
<br />
Kesin olan şu: İngilizce çevirideki “practical workers” ile Lars T. Lih metnindeki “praktiki”, bir ve aynı şeyi anlatıyor...<br />
<br />
Buna karşın, Muzaffer Erdost, “practical workers” ifadesini farklı yerlerde farklı şekillerde çevirmiş.<br />
<br />
Peki, Lars T. Lih metninden yararlandığını iddia eden Ferit Burak Aydar ne yapmış?<br />
<br />
Farklı yerlerde farklı şekillerde çevirmiş!..<br />
<br />
Aşağıdaki dört örnekte de, “Ne Yapmalı?”nın Toplu Eserler (Collected Works) içinde yer alan çevirisinde “practical workers” (<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/iv.htm" target="_blank">Kaynak</a>), Lars T. Lih’in çalışmasında (<a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&pg=PP1&dq=lars+lih+lenin+what+is+to+be+done&hl=tr&cd=1#v=onepage&q=praktiki&f=false" target="_blank">Kaynak</a>) ise “praktiki” ifadesi kullanılıyor:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: “pratik içinde olan[lar]”<br />
FBA: “pratikte faaliyet yürüten unsurları” (16)<br />
<br />
ME: “pratik içinde çalışanlar”<br />
FBA: “pratik faaliyet yürütenler” (127)<br />
<br />
ME: “pratikte çalışan (...) militan[lar]”<br />
FBA: “pratikte faaliyet yürüten (...) militan[lar]” (159-dipnot)<br />
<br />
ME: “pratik militanlar”<br />
FBA: “pratikçi militanlar” (163)</blockquote>
<br />
Tesadüf işte...<br />
<br />
Osman Akınhay’ın yukarıdaki yazılarından birinde üzerinde durduğu “employer” meselesine Ferit Burak Aydar da girmiş, uzun uzadıya açıklama yapmış... Sanki, aktarılan cümledeki asıl sorun “employer” sözcüğüne karşılık olarak “işveren” yerine “patron” denmesiymiş (daha doğrusu asıl sorunun bu olduğu iddia edilmiş) gibi! Üstüne üstlük, “employer” sözcüğünü kalınlaştırmamdan, “yurtseverlikten kaynaklanan sınıf işbirlikçiliği nedeniyle gözlerimin kör olduğu” sonucunu çıkarmış, Ferit Burak Aydar! Kişisel olarak hiçbir yazımda “işveren” sözcüğünü kullanmadığımı bilmesi gerekmez tabii... Ama zaten, onun derdi, şu benzerliğin (!) üzerini örtmek:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Bütün ülkelerin tarihi göstermektedir ki, işçi sınıfı, salt kendi çabasıyla sadece sendika bilincini, yani sendikalar içerisinde birleşmenin, işverenlere karşı mücadele etmenin ve hükümeti gerekli iş yasalarını çıkarmaya zorlamanın vb. gerekli olduğu inancını geliştirebilir.<br />
<br />
FBA: Bütün ülkelerin tarihi göstermektedir ki, işçi sınıfı, salt kendi çabasıyla yalnızca sendikal bilince erişebilir, yani sendikalarda örgütlenip birleşmenin, patronlara karşı mücadele etmenin ve hükümeti gerekli iş yasalarını çıkarmaya zorlamanın, vb. gerekli olduğu inancını geliştirebilir. (32)</blockquote>
<br />
Bunun dışında, “bir düzine”nin “on-on beş” diye çevrilmesi konusunda Osman Akınhay’ın bir açıklaması varmış: “Redaksiyonda bazı ‘düzine’leri kendim ‘on-on beş” yaptım, çünkü kastedilen Türkçe olarak ifade edilmelidir; bizde ‘düzine’ diye bir nicelik atfı yok, öyle bir ölçü yok, olmayan şeyi ancak çok özel durumlarda orijinalinden bırakırsın.”<br />
<br />
Böylece yeni bir şey öğrenmiş oluyoruz; güzel dilimizde “düzine” diye bir “nicelik atfı” yokmuş... Öğrenmenin yaşı yok...<br />
<br />
Ve fakat, güzel dilimizde “düzine” diye bir “nicelik atfı”nın bulunmamasına karşın, yine Ferit Burak Aydar’ın aktardığına göre, kitabın 23. sayfasında da “düzine” tercih edilmiş; hem de, “bir düzine program” şeklinde, yani “nicelik atfı” olarak... Tutarsızlıkları bile kanıt olarak sunmaya çalışan Ferit Burak Aydar, örneğin, kitabın 153. sayfasına da bakabilir... Orada, “bir düzine akil adam” ifadesi kullanılıyor... Bunlar, olsa olsa, ne kadar “özensiz” bir çalışmayla karşı karşıya bulunduğumuzun kanıtları olabilir!<br />
<br />
“Düzine”-“on-on beş” değişimi bir yana, şu cümlelerdeki benzerliğe (!) dikkat çekmiştim:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Siyasal düşünce Almanlar arasında yeteri kadar gelişmiştir, ve profesyonel olarak eğitilmiş, uzun deneylerden geçmiş ve tam bir uyum içinde çalışan "bir düzine" denenmiş ve yetenekli lider olmadan (ve yetenekli kişiler yüzlerce doğmaz) modern toplumda hiç bir sınıfın kararlı bir mücadeleye girişemeyeceğini anlayacak kadar siyasal deneyim edinmişlerdir.<br />
<br />
FBA: Siyasal düşünce Almanlar arasında yeterince gelişmiştir ve profesyonel olarak eğitilmiş, uzun deneyimler edinmiş ve tam bir uyum halinde çalışan ‘on-on beş’ sınanmış ve yetenekli önder olmadan (yetenekli kişilerden zaten yüzlerce bulamazsınız!) modern toplumda hiçbir sınıfın kararlı bir mücadeleye atılamayacağını anlayacak kadar siyasal deneyime erişmişlerdir. (149)</blockquote>
<br />
Osman Akınhay, yukarıdaki yazılarından birinde, Agora’dan çıkan “Ne Yapmalı?” çevirisini eleştirme nedenimin “tamamen siyasi” olduğunu iddia etmişti. Ferit Burak Aydar ise farklı görüşte: Yayıncılık dünyası içindeki dostları da söylemişmiş ve benim derdim “ticari”ymiş... Yazılama’dan çıkacak olan “Ne Yapmalı?” çevirisi “elde patlamış”mış, o yüzden ben de Agora’dan çıkan kitaba saldırmışmışım...<br />
<br />
Anlaşılan, Osman Akınhay ve Ferit Burak Aydar, herkesi kendileri gibi biliyor... Söyledikleri türden “art niyet”ler olmadan hırsıza hırsız denmeyeceğinden eminler!<br />
<br />
Bir de not düşmüş yazısına, Ferit Burak Aydar:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Dergi baskıya gidene yakın, müfterinin sonradan eklediği bir şey gördüm ki ‘kanıma dokundu’. <b>Beni Erdost’un çevirisini ‘hükümsüz’ kılmakla itham ediyor.</b> Kendisi ve geleneği, ‘bu topraklarda her şeyi biz yaptık, her şeyi biz biliriz’ci olduğundan, siyaseti ona buna sataşmak ve kara çalmak olarak gördüğünden, beni de aynı kefeye koymaya çalışıyor. Oysa aslını inkâr eden haramzade!”</blockquote>
<br />
“İtham” etmişmişim... Ne söylemişti kendisi? Aynen şunları:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Sunuş kısmında da değindiğim altı-yedi kavramı doğru aktaramadıktan sonra, <b><i>Ne Yapmalı?</i> çevirisinin maalesef çok bir hükmü kalmıyor</b>. Zaten Ne Yapmalı? çevirisini okuyan bir emekçinin trade-unionism ile, trade-union liderleri ile vs. karşılaşması çok da ön açıcı değil.” (<a href="http://ceviribilim.com/?p=3323" target="_blank">Kaynak</a>)</blockquote>
<br />
Ferit Burak Aydar, daha önce üzerinde durduğum röportajından da anlaşıldığı üzere, kendisini övmek konusunda pek sınır tanımıyor... Bu arada, “Sunuş kısımlarında yazılanlara cevap veremeyip bu projenin [Lenin’in kitaplarının yeniden basılması] altında kalanlar”dan falan söz etmiş...<br />
<br />
Muzaffer Erdost çevirisinin adını bile anmadan bu çeviriyi yağmalayan birinin yazdığı “sunuş” yazısına cevap vermek niye gereksin ki?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>sevdim yurtsever tetikçiyi</b><br />
7 Temmuz 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 3799<br />
<br />
"siyasi polemik âlemi" bu yönüyle bir bakıma gülünçtür zaten. o laflardan bol bol çakacaksın ki, içerik güme gitsin. "yurtsever tetikçi"yi sevdim ben. bir basıyorsun tetiğe, hop yurt çıkıyor namludan, seve seve yapışıyor enseye. böylece löpürdete löpürtede yaptığın araklar, bir güzel kaynıyor arada. şimdi ben de ona "derisi kalın liboşzade" demeliyim ki içerik hepten boşa gitsin. şahane!<br />
<br />
ben asıl yöntemi merak ettim. bir aralar, harçlık ve kira parası çıkarmaya çalışan talebe bir arkadaşımı, önünde dickens'ın "büyük umutlar"ının bir çevirisi, elleri klavyede "yeniden çeviri" yaparken görmüştüm. imkânlar olanağa, hayatlar yaşama dönüşüp duruyordu bir güzel. bence arada, cümle kuruluşlarını, yapılarını, iskeletlerini vb. değiştiren "yenilikler" de sunulmalı ki daha az çakozlansın.<br />
<br />
hem ekmek ve kira derdi, boşver gitsin...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Bir 'iş kazası' ve bir çalıntı örneği daha...</b><br />
7 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3800<br />
<br />
“İş kazası” şöyle (İnternet’ten indirilen bir metni değiştirirken olur böyle hatalar):<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Ve gene de, bizim, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aleti haline <b>getirmek </b>için ortam hazırladığımız söyleniyor!<br />
<br />
FBA: Fakat yine de, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aletine <b>dönüştürmek getirmek</b> için zemin hazırladığımız söyleniyor! (118)</blockquote>
<br />
Örnekse şu:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
ME: Lütfen söyleyiniz, duvarcıların, şimdiye kadar görülmedik büyüklükte kocaman bir yapının çeşitli bölümlerine tuğlaları yerleştirdikleri zaman, tuğlaları koyacakları doğru yerleri bulmalarında onlara yardımcı olsun, diye, ortak işin nihai amacını kendilerine göstersin diye, sadece her tuğlayı değil, önceden ve sonradan konulan tuglalara harçla yapıştırıldığı zaman tam ve kesin bir çizgi teşkil edecek her tuğla parçacığını bile kullanabilmek için, bir ipten yararlanmaları "kırtasiyecilik" midir?<br />
<br />
FBA: Lütfen söyler misiniz, duvarcıların, şimdiye kadar görülmedik büyüklükte kocaman bir yapının çeşitli köşelerine tuğlaları yerleştirdikleri zaman, tuğlaları koyacakları doğru yerleri bulmalarında onlara yardımcı olsun diye, ortak işin nihai amacını kendilerine göstersin diye, yalnızca her tuğlayı değil, önceden ve sonradan konulan tuğlalara harçla yapıştırıldığında tam ve sürekli bir çizgi teşkil edecek her tuğla parçacığını kullanabilmek için bir ipten yararlanmaları ‘kağıt üzerinde bir iş’ midir? (201)</blockquote>
<br />
**********<br />
<br />
<b>yöntem de anlaşıldı</b><br />
7 Temmuz 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 3801<br />
<br />
Demek, basılı kitaptan dizme ve dizerken değiştirme yöntemini değil, internetteki metni kesip yapıştırma ve bu arada üzerinden geçerken el yordamıyla sözcük değiştirme yöntemini uygulamış. Eh, böylesi daha zahmetsiz, "çeviri" 2 günde bitmiştir... Son bulunan "iş kazası örneği"ne de, "düzelti ve redaksiyondan kaçmış" denebilir tabii...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>araya bir tanıdık girmeli</b><br />
7 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3802<br />
<br />
Ali Mert araya tanıdık birini sokmalı bence. Anlaşılan kimse uyarmamış Ferit Burak Aydar'ı. Evet, Ali Mert araya tanıdık sokmalı ve inthalci uyarılmalı "yahu sen kim Erkin'i kandırmak kim" diye. Çünkü böyle çok acıklı oluyor durum. Özellikle son kopyala yapıştır örneğinden sonra iyice yazık oluyor. Troçkist de olsa bu kadar ezmeyin. Bir tanıdık bulun, vazgeç sen bu işten desin.<br />
<br />
Bir rica da Osman Akınhay'dan. "Yeni çeviri"yi Pazartesi günü alabilirim ancak. Lütfen o tarihe kadar kitapçılardan geri çekilmesin. Anı olarak saklamak istiyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Yavuz hırsız Stalin'i bastırır.</b><br />
8 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3803<br />
<br />
Yaptığınız bu "nahoş" işte bile Stalin'i suçluyorsunuz ya, artık biri size "saçmalamayın" demeli!<br />
O kadar da değil; zırlayın ama zırvalamayın!<br />
Hani yavuz hırsız ev sahibini bastırır, derler ya.<br />
Başlığa "Yavuz hırsız Stalin'i bastırır" diye yazdım bu yüzden.<br />
Ama, şöyle de yazılabilir: "Yavuz hırsız Lenin'i bastırır."<br />
Bastırıyor işte, üçer beşer.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Emeğe saygı, teraziye tık tık</b><br />
8 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3810<br />
Arkadaşlar, ben çeviriden anlamam ama burada çok büyük bir ayıp yapıyorsunuz çevirmen arkadaşa. Ortada büyük emek var. Yazılanları görünce gittim araştırdım. Raporum aşağıda.<br />
<br />
Ferit Bey, benim tespitime göre son 1 yılda 12 kitap çevirmiş. Daha doğrusu 12 çevirisi yayınlanmış. Yayınevlerinin verilerine göre bunların tamamı 1. baskı.<br />
<br />
1 senede tam 4048 sayfa çevirisi yayınlanmış. Çeviri ile yayınlanma anı arasında bir zaman vardır elbette ama şu anda da, ileride yayınlanacak yeni çeviriler yaptığını düşünürsek, bu rakamın Ferit Bey'in hızına dair ortalama bir veri olduğunu kabul etmek zorundayız. Ortada bir üst-çevirmen var, bunu görmeniz lazım. Lütfen! Üstelik öyle düz de çevirmiyor, literatürü ve eski çevirileri de karşılaştırmalı olarak kullanıyor.<br />
<br />
Tahmini olarak, Ferit Bey, hiç izin-tatil yapmadan çalışıyorsa, her allahın günü 12 sayfaya yakın çeviri yapıyor demektir. 8 Saat uyku, 4 saat de alışveriş, bulaşık, çöp atma, yemek, tuvalet, taharet, banyo, kese ve tıraş meselesi desek saatte 1 sayfa çeviri yapıyor. Çoğu da teorik yönü ağır basan kitaplar.<br />
<br />
Bu koşullarda çalışan bir insan arada karşılaştırma amacıyla yararlandığı eski çevirilerden, istemeden 40-50 sayfayı değiştirmeyi atladı diye ayıplanması insafsızlıktır. Hepimiz insanız, bir insanı üstüne bu kadar gidilmez. Eğlencesiz, sohbetsiz, yalnız, Çinli bir tekstil işçisi gibi çalışan bu insan vicdanınızda zerre insaf uyandırmıyorsa yazıklar olsun size!<br />
<br />
Ben Ferit Bey'i hepinizin huzurunuzda yürekten alkışlıyorum. Bu tartışma bir forumda olsa Ferit Bey'e artı puan verirdim. Vaktiyle ben çeviri değil, sadece eviri yapmıştım, bu hızın yarısına ancak ulaşabiliyordum. (Ama orijinalinden daha farklı oluyordu benimkiler. Hatta aslıyla hiçbir alakasını bırakmıyordum, okuyan anlasın da aslını bi daha okusun diye. Tabi bizim giderimiz öğrenci gideri, evden de para geliyordu, yetişiyordu. O da benim marifetimdi ama kimse alkışlamadı. Üzgünüm.)<br />
<br />
Son bir yılda yayınlanan Ferit Burak Aydar çevirileri:<br />
<br />
<table border="1" cellpadding="0" cellspacing="0">
<tbody>
<tr>
<td><div>
<b>Kitap</b></div>
</td>
<td><div align="center">
<b>Yayınevi</b></div>
</td>
<td><div align="center">
<b>Basım Tarihi</b></div>
</td>
<td><div align="center">
<b>Sayfa Sayısı</b></div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Kayıp Kıta Mu'nun Çocukları</div>
</td>
<td><div align="center">
Omega</div>
</td>
<td><div align="center">
Temmuz 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
280</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
'Sol' Komünizm - Bir Çocukluk Hastalığı</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Temmuz 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
176</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Ne Yapmalı?</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Nisan 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
288</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Bolşevikler ve Proletarya Diktatörlüğü</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Mart 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
384</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Joseph Conrad ve Otobiyografide Kurmaca</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Şubat 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
288</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Sovyet İktidarı ve Dünya Devrimi</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Ocak 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
416</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Görmenin Diyalektiği</div>
</td>
<td><div align="center">
Metis</div>
</td>
<td><div align="center">
Ocak 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
528</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Kayıp Kıta Mu'nun Kozmik Güçleri 2</div>
</td>
<td><div align="center">
Omega</div>
</td>
<td><div align="center">
Ocak 2010</div>
</td>
<td><div align="center">
240</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Emperyalizm</div>
</td>
<td><div align="center">
Agora</div>
</td>
<td><div align="center">
Eylül 2009</div>
</td>
<td><div align="center">
200</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Nostaljinin Geleceği</div>
</td>
<td><div align="center">
Metis</div>
</td>
<td><div align="center">
Aralık 2009</div>
</td>
<td><div align="center">
512</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Başlangıçlar</div>
</td>
<td><div align="center">
Metis</div>
</td>
<td><div align="center">
Aralık 2009</div>
</td>
<td><div align="center">
408</div>
</td>
</tr>
<tr>
<td><div>
Ütopya Denen Arzu</div>
</td>
<td><div align="center">
Metis</div>
</td>
<td><div align="center">
Eylül 2009</div>
</td>
<td><div align="center">
328</div>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<br />
<b>Evirmenin dertleri...</b><br />
8 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3812<br />
<br />
Ferit Burak Aydar'ın bu temposundan haberdar değildim (aslında, ayıp tabii ama, "Ne Yapmalı?" çalışmasından önce, böyle bir ismin varlığından da haberdar değildim)...<br />
<br />
Eviri deyince, kolay iş sanılmamalı... Epey bir titizlik gerektirir; bir cümlenin bir yerinde değişiklik yapmaya çalışırken, cümlenin bütününü bozabilirsiniz. Örneğin, bir fiili değiştirdiğinizde, cümlenin diğer unsurlarına bakıp, onları da yeni fiille uyumlu hale getirmeniz gerekir. Ama ne kadar dikkat etseniz de, aşağıdaki türden saçmalıklar (pardon, "iş kazaları") çıkabilir ortaya:<br />
<br />
ME: “...<b>Sağlam ilkelere</b> ve bunlara denk düşen bir plana sahip bulunanlar...”<br />
<br />
FBA: “...<b>Sağlam ilkelere</b> ve bunlara uygun bir plan <b>tasarlayanlar</b>...” (191)<br />
<br />
<br />
ME: “...dehşet ve <b>şaşkınlık yarattığını.</b>..”<br />
<br />
FBA: “...dehşete ve <b>şaşkınlık yol açtığını</b>...” (200)<br />
<br />
<br />
ME: “... geniş genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da</b> onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğine</b> işaret edecektir...”<br />
<br />
FBA: “... geniş çaplı genel mekanizmanın hangi küçük dişlisini <b>onarabileceğine ya da</b> onun yerine daha iyisini <b>koyabileceğini</b> hatırlatacaktır...” (208)<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sol Yayınları'ndaki hatanın aynen alınması da mı kanıt değil?</b><br />
9 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3820<br />
<br />
"İntihal değil", "itham", "iftira", "cımbızlama", "tetikçilik" şu bu... Anlaşıldığı kadarıyla, gösterilen her örneğe, her kanıta aynı cevaplar verilecek... Olsun, son bir kanıt daha vereyim...<br />
<br />
İnternet'ten indirdiği metnin üzerinde çalışan Ferit Burak Aydar, Muzaffer Erdost çevirisindeki bir hatayı olduğu gibi bırakmış... En azından ilgili bölümü çevirirken, iddia ettiği gibi, İngilizce çeviriye bakmamış. Dahası, Lars T. Lih'in çalışmasına da bakmamış. Böylece, "<b>s. 25</b> ve devamı" ifadesi, Agora'dan çıkan metinde de, "<b>s. 5 </b>ve devamı" olmuş:<br />
<br />
ME: "Ya da n° 4-5'te (s. 5 ve devamı)..."<br />
<br />
FBA: "Ya da 4-5. sayıya (s. 5 ve devamı)..." (s. 10 - dipnot)<br />
<br />
İNGİLİZCE: "Or, No. 4-5 (<b>p. 25</b>, et seq.)..." (<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1901/witbd/i.htm#fwV05P359F01" target="_blank">Kaynak</a>)<br />
<br />
L.T. LIH: "...4-5 <b>p. 25</b> ff. ..." (<a href="http://books.google.com/books?id=8AVUvEUsdCgC&printsec=frontcover&dq=lars+t+lih+lenin&hl=tr&cd=1#v=snippet&q=%22p.%2025%22&f=false" target="_blank">Kaynak </a>- 687)<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>ya intihal değilse?</b><br />
9 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3821<br />
<br />
Ben daha önceki bir yorumumda "aman Pazartesi'den önce toplatmayın kiyabı da anı olarak saklayayım" diyen yorumcuyum. Ancak ısrarla intihalle ilgisi yok denmesinden kıllanmaya başladım. Belki de gerçekten intihal değildir. Ama o zaman da özne yüklem uyumsuzlukları, sol yayınları çevirisindeki maddi hatanın aynen aktarılması gibi hataları kendi Türkçe bilgisi ile yaptığını düşünmemiz gerekir ki bu çok daha kötü değil mi?<br />
<br />
Ben böyle dilbigisi hataları olan bir Lenin çevirisi satın almış olsam yayınevinden paramı geri isterdim. O dilbilgisi hatalarının bariz bir intihaldeki dikkatsizlikten kaynaklandığının farkındayım. Böyleyse çok sorun yok çünkü, adam çalmış. Memlekette tek çalan O mu sanki? Bu yüzden "ya intihal değilse?" derken korkumu ifade ediyorum aslında. Ya bütün çevirileri böyle dilbilgisi hataları ile doluysa...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Bu da işbirlikçiliğin kanıtı!</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 3828<br />
<br />
Osman Akınhay, yukarıdaki yazılarından birinde, "employer" sözcüğü hakkında ders vermeye kalkışmıştı bana... Ferit Burak Aydar ise, Mesele dergisindeki yazısında çok daha ileri gitmiş, "sınıf işbirlikçisi" olduğumun kanıtı olarak sunmuş, "employer" sözcüğünü kalınlaştırmamı... Aynen şöyle yazmış (kalınlaştırmalar bana ait):<br />
<br />
“Şimdi soruyorum: <b>Hangi aklı başında sosyalist çıkıp da</b>, yirminci yüzyılın özellikle de son çeyreğine damgasını vuran, bugün AB aracılığıyla Türkiye’deki (DİSK dahil) sendikacıların da diline dolanmış olan ve sınıf sendikacılığı yerine, sınıf işbirlikçiliği, sendikacılık yerine toplam kalite, vb. herzeler vaaz etmenin incelikli araçlarından biri olan <b>‘işveren’ kelimesini, bugün yaşıyor olsa Lenin’in kullanacağını söyleyebilir?</b><br />
<br />
<b>Lenin’in ömrü sınıf işbirlikçiliğine karşı mücadeleyle geçmedi mi?</b> Çevirmenin yorum hakkı saklıdır; bu yorum suçsa üzerime alırım, ama <b>hiçbir allahın kulu çıkıp da bana Lenin bugün yaşasaydı</b>, ‘kaç kişinin karnını doyuruyorum’, ‘kapımda kaç kişi çalışıyor’, ‘kaç kişiyi iş/ekmek sahibi yaptım’ anlamlarına gelen <b>‘işveren’ kelimesini kullanacağına ikna edemez. İşveren yok, patron var!</b><br />
<br />
Ancak ‘yurtseverlik’ gibi tabirlerle bütün sınıflara ‘ne olursa olsun gel’ diyen, sınıf işbirlikçiliği gözünü kör etmiş olanlar bu sınıfsal duruşu anlamazlar, onun dışında her Leninist ya da her aklı başında insan anlar.”<br />
<br />
Ne güzel anlatmış, değil mi?<br />
<br />
Demek ki neymiş, tarihsel metinler bile söz konusu olsa, tek tek sözcükleri, bugün ve Türkiye'de nasıl anlaşılıyorlarsa öyle çevirmek icap edermiş, başka türlüsü <b>işbirlikçilik </b>olurmuş...<br />
<br />
Ağzından bal damlamış, mübareğin...<br />
<br />
Öyleyse, Agora'dan çıkan "Ne Yapmalı?"nın 186. sayfasından devam edelim:<br />
<br />
"Bu mücadelede işçilerin doğrudan düşmanları, en ince ayrıntısına kadar tek bir irade tarafından yönetilen Rus hükümetinin (siyasal mücadeledeki doğrudan düşmanımızın) tümüyle askeri ve sıkı sıkıya merkeziyetçi olan örgütüyle en ufak bir benzerliğe sahip herhangi bir örgütsel bağı bulunmayan tek tek <b>işverenler ya da işveren gruplarıdır</b>."<br />
<br />
Cümleyi anlamak biraz zor gelebilir belki... O zorluk da, şuradan çalınmasının ürünü:<br />
<br />
ME: Bu mücadelede işçilerin dolaysız düşmanları, en ufak ayrıntısına kadar tek bir iradenin yönettiği Rus hükümetinin —siyasal mücadeledeki dolaysız düşmanımızın— katıksız askeri ve sıkı sıkıya merkezi olan örgütüyle en ufak bir benzerliğe sahip herhangi bir örgütsel bağları olmayan tek tek işverenler ya da işveren gruplarıdır.<br />
<br />
Hemen bir alttaki paragrafta da "<b>İşverenlerimiz</b>" deniyor, Agora'dan çıkan "Ne Yapmalı?"da...<br />
<br />
NOT:<br />
<br />
Yukarıdaki cümlenin İngilizcesi şöyle:<br />
<br />
"In this struggle, the immediate enemies of the workers are the individual employers or groups of employers, who are not bound by any organisation having even the remotest resemblance to the purely military, strictly centralised organisation of the Russian Government — our immediate enemy in the political struggle — which is led in all its minutest details by a single will."<br />
<br />
Bu cümlede, "<b>örgütüyle ... benzerliğe sahip ... örgütsel bağ</b>..."dan söz edilmiyor... İşverenlerin (patronların!) bağlı oldukları örgütlerin hiçbiri, Rus devletinin merkezi örgütlenmesiyle en küçük bir benzerliğe sahip değilmiş... Muzaffer Erdost yanlış ya da en azından kötü çevirmiş, Agora Kitaplığı'nun bastığı metinde ise, bazı sözcükler değiştirilirken, asıl sorun olduğu gibi korunmuş...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>komik</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3832<br />
<br />
Yıllardır stalinist tahrifatlarınızla dolu Lenin "kitaplarının" işlevlerini kaybedecekleri korkusu intihal suçlaması yaptıracak kadar yoğunmuş demek ki. Aydar bu saçmalıklara cevap vermiş zaten ama, çok yalın bir dil kullanan yazarın, ingilizceye çevrilrek daha da sadeleştiği bir metninin kaç bin farklı şekilde çevrilebileceğini düşünüyorsunuz acaba?<br />
<br />
Korkmaya devam edin. Çünkü gelecek kuşaklar Leninizmi doğru şekilde doğru metinlerden okuyacaklar. stalinist zehirin en son kurbanları sizin kuşağınız olacak sayın özalp..<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Stalinist Zehir - Çok içmeyin çarpar!</b><br />
10 Temmuz 2010, yazan <b>cokdusunmebunları</b>,<br />
Yorum no: 3834<br />
<br />
Yavuz hırsız ev sahibini bastırır derler, bu intihalciler de akılları sıra bu tür cin fikirli saldırılarla suçlarına kılıf bulacaklar. Bir de çevirmen sağda solda Erkin'i burjuvazinin taktiklerini kullanmakla suçluyor. Kendiniz ne yapıyorsunuz, her an yeni bir saçmalıkla işi sulandırmaya çalışmaktan başka. Geçmiş olsun bu yayınevine artık, sola dürüst ve onurlu emek lazım, sizler değil.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>3832 no.lu yorum hakkında</b><br />
11 Temmuz 2010, yazan <b>aalpan</b>,<br />
Yorum no: 3843<br />
<br />
Bu Ziyaretçi (madem <i>bilingual </i>konuşmak moda Visitor diyelim kendisine) arkadaş, yazdığı 6 satırlık yorumda iki büyük saçmalığa (isteyen nonsense ya da bullshit de diyebilir) imza atma başarısı göstermiş. Kendisini kutluyorum. Ama haklı olduğu bir nokta da yok değil ona da değineceğim.<br />
<br />
Visitor, ortada okunabilecek kalitede bir çeviri olduğunu düşünüyor. Zira kendisi bu çeviriye "doğru metin" demiş. İlk saçmalık bana kalırsa bu. Erkin Özalp, muhtemelen çevirgen arkadaşın metin üzerinde çalıştığı süreden daha uzun bir süre emek harcamış ve Derrida'yı uzaklardan gülümseten bir çaba sarfetmiş durumda. Eleştiriler oldukça teknik. Ali Mert'in deyişi ile parmakizi değil parmak kalmış kibar deyişi ile intihalde. Bunun neyine itiraz ediliyor anlaşılacak gibi değil. Visitor'ın ve diğer argüman setinin ikinci saçmalığı da burada başlıyor.<br />
<br />
Bu teknik eleştirilere bana kalırsa en makul yanıtlar, "hayır, o cümle düşük değil" ya da "efendim, biz o özne-yüklem uyumsuzluğunu bilerek yaptık sebebi de şu" gibi temelsiz de olsa eleştiri ile aynı düzlemdekiler olabilir. Dilbilgisel bir takım kanıtlarla bir çevirinin çalıntı olduğu iddia edilecek, ona karşılık çevirgenler ve visitorları "çevir kazı yanmasın" hesabı meseleyi bir siyasal hesaplaşmaya dönüştürecekler. Yurtseverlik diyecekler, stalinizm diyecekler, isim hırsızlığı diyecekler. Yok öyle yağma... Ya özür dileyin okuyucularınızdan ya meselenin aslını açıklayın ya da suçunuzla oturun.<br />
<br />
Şimdi gelelim yiğidi öldür hakkını ver kısmına. Erkin Özalp'in sanırım 20'lerinin başında bir genç sanılması Visitor arkadaşın tek haklı olduğu nokta. Bunu da Visitor'ın Erkin'in kuşağının son stalinist -ne demekse- kuşak olduğu söyleminden çıkarıyoruz. Erkin, her ne kadar 20'li yaşlarının başında olmasa ve kendinden sonra stalinist kuşakların yetişmesine büyük katkılar sağlamış olsa da hala çok da uzakta olmayan 20'li yaşların enerjisi ve heyecanı ile yol aldığını bir kere daha gördüm. Metin Çulhaoğlu, <i>Bin Yılın Eşiğinde Marksizm ve Türkiye Solu</i>'nun ilk baskısının önsözüne marksizmin neden "muhafızı" olmak gerektiğini "marksizmin muhabbet tellallarının" varlığına bağlamıştı. Erkin'in çabası gösteriyor ki Leninizmin de "muhabbet tellallarına" karşı olmasa da visitorlara ya da bezirganlara karşı muhafızlığını yapmak gerekiyor. Kendisine teşekkür ediyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>kaçınız okudu</b><br />
12 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3850<br />
<br />
Kaçınız çeviriyi alıp yanyana okudu, ya da hayatlarında Lenin okudu diye merak ediyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Çevirmenlik mi Editörlük mü?</b><br />
12 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3852<br />
<br />
Osman Akınhay niye bu kadar kasıyor ki, bugün Sol Defterde verdiği cevaptan benim çıkardığım tek sonuç şu: Sevgili çevirmeni "çeviri" değil, Sol yayınlarının çevirisi üzerinden "editörlük" yapmış. Hepsi bu.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Akınhay ve "kalanlar"</b><br />
12 Temmuz 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 3854<br />
<br />
Bu yorumdan hareketle "sol defter" blogunda yeni bir yazı olduğunu öğrenmiş oldum. Akınhay bu defa çalışıp -arada zorunlu laf çakmalar dışında - "uyduruk" falan diyeceğine derli toplu bir yanıt iletmiş. Teşekkürler: <a href="http://www.soldefter.com/2010/07/12/agoranin-ne-yapmali-cevirisi-nicin-sol-yayinlarininkinden-daha-derli-toplu-ve-ozgundur/">http://www.soldefter.com/2010/07/12/agoranin-ne-yapmali-cevirisi-nicin-sol-yayinlarininkinden-daha-derli-toplu-ve-ozgundur/</a><br />
<br />
Ancak aynen bir önceki yorumda dendiği gibi, bunun bir çeviri değil, Erdost çevirisi üzerinden İngilizce metinle yer yer karşılaştırmayla ve Lih kaynağıyla birlikte bir editörlük çalışması olduğunu ispatlamış. Bu da bir "ara formül" oluyor sanırım.<br />
<br />
Employer - işveren - patron meselesini açıklarken kullandığı yüklem durumu açıklıyor zaten:<br />
<br />
"Bunun açıklaması daha önce yapılmıştı; ‘işveren’ kalan yer(ler) ‘hata’dır."<br />
<br />
Ne olmuş? <b>Kalmış</b>. Çeviri yaparken "kalma" söz konusu olmaz, "kes yapıştır"da ve editörlükte olur haliyle...<br />
<br />
Nitekim, "değişiklik" yaparken, şurada da Erdost çevirisinden bir sözcük (getirmek) <b>kalmıştı</b>:<br />
<br />
"ME: Ve gene de, bizim, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aleti haline <b>getirmek </b>için ortam hazırladığımız söyleniyor!<br />
<br />
FBA: Fakat yine de, işçi sınıfı hareketini burjuva demokrasisinin bir aletine <b>dönüştürmek getirmek</b> için zemin hazırladığımız söyleniyor! (118)"<br />
<br />
Bu kalana dair bir açıklama yok. Sağlık olsun. Ancak ve belki "trade-unioncu/sendikalist", "eylem/faaliyet", "bilinç vermek/aktarmak", "yazınsal/yayın" vb. değişiklikleri yahut "doğru tercihleri" de, söz konusu değişikliklere yahut doğru tercihlere gidilmeksizin bazı yerlerde <b>kalmış </b>olabilir. Tıpkı Erdost çevirisindeki - İngilizce orijinal metinde ve Lih'te olmayan - hatanın "yeni çeviri"de de <b>kalmış </b>olması gibi. (Bu konuda da bir açıklama yok. Olsun sağlık!) Ya da Erdost çevirisinden bazı sözcükleri değiştirirken sözcüklerin eklerini değiştirmemekten kaynaklı hataların yeni çeviride (bu kez "kalmak" olmaz) <b>ortaya çıkması</b> gibi. İşte yeni baskıda, editörlük faaliyetiniz yahut eyleminiz kapsamında, bunların kalmamasını ya da ortaya çıkmamasını sağlarsanız, söylediklerinizle yaptıklarınız arasında bir uyumu da yakalayabilirsiniz.<br />
<br />
Benim tek önerdiğim zaten bu oldu.<br />
<br />
Ali "cahil" Mert<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sol Yayınları dava açmalı</b><br />
12 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3855<br />
<br />
Burada yazılanları delil olarak kullanarak dava açsa Sol Yayınları o davayı çatır çatır kazanır. Tazminatını da alır, kitabı da toplatır. Bu iş de resmen belgelenir.<br />
<br />
Hoş, o zaman da 'Lenin kitabı toplatıldı, sansür var, basına saldırı, fotoğraf makinamızı kırdılar' vb. diye gümbürtü kopar. Olsun, o zaman da onu tartışırız.<br />
<br />
Bir de aklıma şu takılıyor: Bu Agora, Osman Akınhay'a mı ait? Başka sahibi, ortağı yok mu?<br />
<br />
Hayır yani, Leninizm ve sosyalizm adına çok ateşli konuşuyorlar ya, insanın aklına takılıyor. Bir yayınevi editörü ve çevirmeninin niyetiyle böyle devrimci misyonlar üstlenmez benim bildiğim. Yayınevi leninist bir siyasi yapıya bağlı desek, yok öyle bir şey.<br />
<br />
Hasan Bülent Kahraman ortakmış diyenler vardı, onun Türkiye soluna Lenin'i doğru öğretmekten daha derin dertleri olduğuna göre o ortak değildir herhalde.<br />
<br />
Nedir bu işin sırrı acaba? Çözemedim. Kim bu işin ardındaki hayırsever acaba?<br />
<br />
Erkin'le Ali ''yurtsever tetikçiler'' tamam, peki Agoracılar kim?<br />
Sorumun özeti bu.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>O "kalma" meselesi benim de</b><br />
12 Temmuz 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3856<br />
<br />
O "kalma" meselesi benim de dikkatimi çekmişti, ama zaten işin özünü yani, bunun bir çeviri değil basitçe "editörlük" olduğunu saptadıktan sonra ayrıntılara girmekle kendimi yormayı gerekli görmemiştim.<br />
<br />
Zaten biz burda ne yazarsak Sayın Akınhay tarafından "koro üyeliği" ile suçlanıyoruz. Yazıp çizdiklerimiz nedense hiç "tartışmanın içinden" görünmüyor ona.<br />
<br />
Acaba biraz kendimi tanıtsam, "koro üyeliği"nin dışında başka vasıflarım olduğunu öğrenince bunun niçin "içeriden" bir tartışma olduğunu anlamasına bir katkısı olur mu?<br />
<br />
Şu anda Türkiye'nin dil bölümleri içinde en yüksek puanla öğrenci alan üniversitesine dereceyle girip, burslu okuyup, 2000 yılında yine derece ile mezun olduğumdan bu yana eğitimini aldığım mütercim-tercümanlık mesleğini icra ediyorum. Bu arada bir de Siyaset Bilimi alanında yüksek lisansı ekleyeyim. Çevirmenliğin yanı sıra saygın bir sivil toplum kuruluşunda/meslek örgütünde bu alanda yarı zamanlı dersler de veriyorum. Bunlara ilaveten, bir de ortaokuldan bu yana düzenli olarak okuma alışkanlığı olan birisi olarak, takdir ederler ki artık neyin özgün çeviri, neyin intihal, neyinse editörlük olduğunu kavrayabilecek kadar deneyime sahip olduğumu düşünüyorum.<br />
<br />
Bunları niçin yazmak ihtiyacı hissettim? Eğer tüm yukarıda anlattıklarıma karşın bunun hiçbir şekilde özgün çeviri sayılamayacağını ve düpedüz editörlük olduğunu söylediğimde Sayın Akınhay bunun hala "koro üyeliği"nin bir parçası olduğunu düşünmekte ısrar ederse kendisine verebileceğim tek cevap vicdanına yönelmesi olacaktır.<br />
<br />
Artık çırpınmayı bıraksın, çırpındıkça yaptığı hatalar artıyor ve daha da zavallı duruma düşüyor.<br />
<br />
* * * * *<br />
<br />
MODERATÖR NOTU: 50. YORUMDAN SONRA YORUMLARIN BAŞLIKLARINA TIKLANDIĞINDA İLGİLİ SAYFAYA DOĞRUDAN GİDİLMEMESİ NEDENİYLE BU HABERİ YORUMLARA KAPATIYORUZ.<br />
<br />
YORUM YAZACAK OLANLAR KONUYLA İLGİLİ DİĞER YAZIMIZA YORUM EKLEYEBİLİR:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/ali-mert-osman-aknhaya-ksa-ve-ack-mektup.html">ALİ MERT: Osman Akınhay'a kısa ve açık mektup</a><br />
<br />
Ayrıca:<br />
<br />
<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/agoradan-ckan-emperyalizm-de-bir-ceviri.html">Agora'dan çıkan 'Emperyalizm' de bir çeviri yağması!</a><br />
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-18168467877728155602020-04-02T10:36:00.001+03:002020-04-02T10:36:13.525+03:00Vişnelik sürecinin katılımcılarına bir öneri<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>15 Ekim 2014</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
30 Ağustos ve 21 Eylül 2014 tarihlerinde ODTÜ Vişnelik Tesisleri’nde
toplanarak sosyalist solun birlikte hareket etmesi doğrultusunda somut
adımlar atan değerli dostlar,<br />
<br />
Ülkemizin gündeminde sosyalist solu mücadeleye çağıran çok fazla
güncel ve yakıcı sorunun bulunduğu açık. Solun mücadelesinin hiçbir
zaman sandıkla/seçimlerle sınırlı kalamayacağı da...<br />
<br />
Ancak diğer taraftan, başta 2015 yılında düzenlenecek olan genel
seçimler olmak üzere bundan sonraki seçimlerde sosyalist solun daha
etkili olabilmesi ve asıl önemlisi seçim çalışmalarının sol mücadeleye
daha fazla katkıda bulunabilmesi için bugünden başlatılacak olan
sistemli çalışmaların gerekli olduğunu düşünüyoruz.<br />
<br />
Sosyalistlerle sınırlı kalmayacak, özellikle Gezi Direnişinden bu
yana harekete geçen toplum kesimleriyle birlikte hareket etmemizi mümkün
kılabilecek olan ortak mücadele zeminlerine ihtiyaç duyduğumuz bu
dönemde, seçimlerde neyi nasıl yapmamız gerektiği tartışmalarına katkıda
bulunmayı amaçlayan aşağıdaki taslak metni de, ana hatlarıyla
benimsemeniz durumunda ona son şeklini vermek üzere, gündeminize
almanızı öneriyoruz.<br />
<br />
<em><br /></em>
<em>Adnan Marangoz, Ahmet Bertuğ, Ali Mert, Ali Şimşek, Atilla
Kaboğlu, Ayfer Ürün, Burcu Akman, Candan Badem, Caner Yeni, Cemil Can
Vural, Cenk Ahmet Kozağaç, Cenk Gündoğdu, Çağlar Ceylan, Ergun Çağlayan,
Erkin Özalp, Esra Aksoy, Eylem Toğrul, Fatih Yüksel, Gülizar Eröksüz,
Güzella Bayındır, Lütfiye Ülkümen, M. Deniz Schulze, Mehmet Can Yapar,
Meral Elibol, Metin Cihan, Mustafa Yükselbaba, Muzaffer Osmanoğlu,
Nergis Mütevellioğlu, Nihat Ateş, Özlem Yurdakul, Şafak İdil Ekmen,
Şebnem Öner, Taylan Özgür Taş, Tunca Eröksüz, Vedat Aydemir, Zafer
Erbay.</em><br />
<br />
<div style="text-align: center;">
<br /></div>
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Halkçı Adayların Yönetmesi ve Denetlenmesi için</strong><br />
<strong><br /></strong>
<strong>HAYDİ!</strong><br />
<br />
<br />
Biz, halkız!<br />
<br />
Yani, bu ülkede emekleriyle geçinmeye çalışan insanlardan ve ailelerinden oluşan ezici çoğunluğuz.<br />
<br />
Ulusal ya da etnik kökenlerimiz, inançlarımız, dillerimiz,
cinsiyetlerimiz ya da cinsel yönelimlerimiz ne olursa olsun, onurumuzla,
insanca ve özgürce yaşamak istiyoruz!<br />
<br />
Bugüne kadar, bizi yönetenler, bizim adımıza çok şey söyledi, gerçek
çıkar ve beklentilerimize ters düşen çok fazla karar aldı.<br />
<br />
2013 yılındaki Gezi Direnişimizle sesimizi duyurmaya çalıştık.<br />
<br />
Ama yetmediğini gördük. Hem iktidardaki hem de muhalefetteki
yöneticiler, bizi eskisi gibi yönetmeye devam edebileceklerini
düşünüyor.<br />
<br />
Söz söyleme hakkımızı “sandık”la sınırlı tutmaya çalışıyorlar.
Sandıkta da, önümüze, birkaç parti liderinin bizim görüşlerimizi dikkate
almadan seçtiği, bize değil parti liderlerine hesap verecek olan
adaylar koyuyorlar. Bu da yetmiyormuş gibi, seçim hilelerine başvuruyor,
oylarımızı çalıyorlar.<br />
<br />
Artık, eskisi gibi yönetilmek istemiyoruz!<br />
<br />
Bundan sonraki seçimlerde, gücünü bizden alan, halkçı, seçilmeleri
durumunda denetlenmeyi ve hesap vermeyi kabul eden adaylar çıkaracağız.<br />
<br />
Oylarımızı kullandıktan sonra, evlerimize dönüp oturmayacağız. Seçim
kazanan halkçı adaylarımızı destekleyeceğiz, yönlendireceğiz ve
denetleyeceğiz. Seçimleri kaybettiğimiz yerlerde, yöneticilik
görevlerine seçilenlerin yaptıklarının takipçisi olacağız ve bir sonraki
seçimleri kazanmak için çalışacağız.<br />
<br />
Aşağıdaki TEMEL HEDEFLERimizi ve İŞLEYİŞ İLKELERİmizi benimseyen
herkesi, Halkçı Adayların Yönetmesi ve Denetlenmesi için HAYDİ!
Hareketine çağırıyoruz. Mevcut platformlardan birine katılabilir ya da
yeni bir platform kurabilirsiniz!<br />
<br />
Halkın kendi kendisini yönetmesi, daha güzel bir ülke, çocuklarımız için daha mutlu ve onurlu bir gelecek için, HAYDİ!<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>TEMEL HEDEFLERİMİZ</strong><br />
<br />
- Yurttaşlar arasında ırklara, milliyetlere, etnik kökenlere,
dillere, cinsiyetlere, cinsel yönelimlere, inançlara ve yaşam tarzı
tercihlerine dayalı her tür ayrımcılığın ve eşitsizliğin ortadan
kaldırılması.<br />
<br />
- Herkese insanca çalışma koşullarının sağlanması; tüm çalışanlara ve
çalışamayacak durumda olanlara aileleriyle birlikte insanca
yaşamalarına yetecek ücretlerin ödenmesi.<br />
<br />
- Herkese eşit, parasız, bilimsel ve anadilde eğitim.<br />
<br />
- Herkese eşit ve parasız sağlık hizmetleri.<br />
<br />
- Herkese ev.<br />
<br />
- Herkese parasız İnternet erişimi.<br />
<br />
- Halkın katılımıyla, doğayı ve çevreyi gözeten planlı kalkınma ve kentleşme politikalarının hayata geçirilmesi.<br />
<br />
- Devlet yöneticilerinin ve yönetim organlarının devlet yönetimiyle
ilgili her tür faaliyetlerinin herkesçe izlenebilir kılınması,
yöneticilerin gelirlerinin işçi ücretlerinin ortalamasından yüksek
olmaması, tüm yöneticilerin seçimle belirlenmesi ve yöneticilerin onları
seçenler tarafından her an görevden alınabilir olması.<br />
<br />
- Emperyalist ülkelerle kurulmuş olan ittifaklardan ve emperyalizmin çıkarlarını temsil eden örgütlerden çıkılması.<br />
<br />
- Irkçılık, inanç sömürüsü ya da savaş kışkırtıcılığı içermeyen her
tür hedef doğrultusunda örgütlenmenin ve bu hedeflerin hayata
geçirilmesi için propaganda faaliyetlerinde bulunmanın serbest olması.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>İŞLEYİŞ İLKELERİMİZ</strong><br />
<br />
HAYDİ! Hareketi (bundan sonra kısaca “Hareket”), Türkiye’nin her
ilinde, ilçesinde, mahallesinde ya da köyünde kurulabilecek olan HAYDİ
platformlarının (örneğin, “HAYDİ Edirne!”, “HAYDİ Mamak!”, “HAYDİ
Fatsa!”) birliğidir. Bu arada, “HAYDİ Yatağanlı İşçiler!”, “HAYDİ Dicle
Üniversitesi!” ya da “HAYDİ Hataylı Kadınlar!” gibi farklı platformlar
da kurulabilir.<br />
<br />
Platformlar, Hareketin TEMEL HEDEFLERiyle uyumlu olacak şekilde, her
tür konuda çalışma yürütebilir (yerel sorunları çözme mücadeleleri,
dayanışma ve yardımlaşma çalışmaları, eğitim ve sağlık hizmetlerinin
sunulması, aşevlerinin kurulması vb. vb.). Ancak öncelikli amacın
önümüzdeki seçimlerde milletvekillikleri, belediye başkanlıkları,
belediye meclisi ve il genel meclisi üyelikleri kazanmak olduğu ihmal
edilmez ve tüm bu çalışmalar halkın temsilcilerini yöneticilik
görevlerine getirme hedefi gözetilerek yürütülür.<br />
<br />
Hareketin merkezi bir Yürütme Kurulu bulunur. Bu kurul, platformların
yönetim organı değildir. Tüm platformların tüm üyelerinin oylarıyla
alınan kararlar dışında, Yürütme Kurulunun yapacağı açıklamalar,
platformlar için, bağlayıcı kararlar anlamına gelmez.<br />
<br />
Hareketin bütününü ilgilendiren her tür karar (örneğin Hareketin
temel ülke sorunlarıyla ilgili merkezi politikaları hakkındaki
kararlar), Yürütme Kurulunun ya da tüm platformların tüm üyelerinin en
az yüzde 5’inin önerileri doğrultusunda, tüm üyelerin oylarıyla alınır.
Tek tek platformlar Yürütme Kuruluna karar önerisi sunabilir.<br />
<br />
“HAYDİ” ismini kullanan bir platformun Hareket üyesi olma (ve üyeliğini koruma) şartları şunlardır:<br />
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
1) Hareketin TEMEL HEDEFLERinin ve İŞLEYİŞ İLKELERİnin benimsenmesi.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
2) Cumhurbaşkanlığı, milletvekilliği, belediye başkanlığı, il
genel meclisi üyeliği, belediye meclisi üyeliği ve muhtarlık gibi
görevlere aday gösterilecek olanların ön seçimlerle belirlenmesi.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
3) Söz konusu görevler için aday gösterilecek olanların
seçimlere bağımsız olarak mı yoksa herhangi bir siyasi partinin çatısı
altında mı gireceklerine kendilerini aday gösteren platformların üyeleri
arasında yapılacak olan seçimlerle karar verilmesi.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
4) Söz konusu görevlere seçilenlerin, görevleriyle ilgili her
tür konuda halkı düzenli olarak ve eksiksiz şekilde bilgilendirmesi ve
kendilerini aday gösteren platformların üyelerinin (yine onlar
tarafından seçimlerden önce belirlenecek olan) belirli bir yüzdesinin
talep etmesi durumunda bu görevlerinden istifa etmeleri.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
5) Söz konusu görevlere seçilenlerin, bu görevleri sayesinde
elde edecekleri gelirlerle ilgili olarak halka düzenli olarak hesap
vermesi ve gelirlerinin ilgili platformlar tarafından belirlenecek olan
bir üst sınırı aşan kısmını platformların belirleyeceği kurumlara
bağışlamaları.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
6) Platformun iç işleyişinde (mali konular dahil olmak üzere)
eksiksiz bir şeffaflığın sergilenmesi. Platform içi tüm
görevlendirmelerde seçim yoluna gidilmesi.</div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 36.0pt;">
7) Platform faaliyetleri hakkındaki her tür bilginin bir
İnternet sitesi ya da sosyal medya kanalı aracılığıyla düzenli olarak
paylaşılması. Söz konusu site ya da kanalda, Hareketin TEMEL HEDEFLER ve
İŞLEYİŞ İLKELERİ metinlerine yer verilmesi ya da bunların
bağlantılarının paylaşılması.</div>
<br />
Hareket üyesi platformların güncel listesi Hareketin İnternet
sitesinde yer alır. Bir platformun Hareket üyeliğine kabul edilmesine ve
üyelikten çıkarılmasına Yürütme Kurulu karar verir. Yürütme Kurulunun
gerekli görmesi ya da tüm platformların tüm üyelerinin yüzde 5’inin
talep etmesi durumunda, üyeliğe kabul etme ya da üyelikten çıkarma karar
önerileri, tüm platformların tüm üyelerinin oylarına sunulur.<br />
<br />
Platformlar arasındaki ilişkilerin ne şekilde kurulacağına platformlar karar verir.<br />
<br />
Hareketin temel hedefleri ve işleyiş ilkeleri, Hareket üyesi tüm
platformların tüm üyelerinin katılacağı oylamalarla değiştirilebilir.
Hareket Yürütme Kurulunun getirdiği ya da Hareket üyesi platformların
tüm üyelerinin yüzde 5’inin desteğini alan değişiklik önerileri oylamaya
sunulur.<br />
<br />
Hareketin Yürütme Kurulu ?? kişiden oluşur. Yürütme Kurulu’nda
kararlar kurul üye sayısının yarıdan fazlasıyla alınır. Yürütme Kurulu,
toplantılarını İnternet aracılığıyla gerçekleştirebilir. Toplantı
tutanakları Hareketin İnternet sitesinde yayımlanır.<br />
<br />
Geçici Yürütme Kurulu, Hareketin ilk destekçileri tarafından seçilecektir.<br />
<br />
Yürütme Kurulu, kendi içinden bir HAYDİ! Hareketi Sözcüsü seçer.
Sözcülük görevinin süresi 6 aydır ve aynı kişi iki dönem üst üste
sözcülük görevine seçilemez. Sözcü, Yürütme Kurulu tarafından her an
görevden alınabilir ve Hareket üyesi tüm platformların tüm üyelerinin
yüzde 5’inin talep etmesi durumunda görevden alma önerisi Hareket
genelinde oylamaya sunulur.<br />
<br />
Yürütme Kurulu üyelikleri, yılda bir kez, Hareket genelindeki
seçimlerle yeniden belirlenir. Seçimler “çarşaf liste” yöntemiyle
gerçekleştirilir.<br />
<br />
Hareketin İnternet sitesi Yürütme Kurulu tarafından yönetilir. Bu
sitenin öncelikli görevlerinden biri, Hareket üyesi platformların
çalışmalarından ve deneyimlerinden tüm platformların haberdar
edilmesidir. Ayrıca, Yürütme Kurulu, bu siteye, platformların
çalışmalarına kılavuzluk edebilecek olan metinler ekleyecektir.<br />
<br />
Hareket genelinde yapılacak olan oylamalarda, oylamalara katılanların
salt çoğunluğu ile karar alınır. Oylamalar, uygun güvenlik önlemleri
alınarak, İnternet aracılığıyla gerçekleştirilir.<br />
<br />
<br />
<br />
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="dateline">
15-10-2014, 16:25</div>
</div>
<div class="message">
Türkiye'nin muhalif kişileri Parti ile mücadele olmasında ne olursun olsun diyorlar.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
15-10-2014, 16:39</div>
</div>
<div class="message">
Sanırım ziyaretçi dostumuzun bir yanlış anlaması
söz konusu, çünkü öneri, çok sayıda sosyalist partinin temsilcilerinin
de yer aldığı Vişnelik sürecinin katılımcılarına yapılıyor.<br />
<br />
Kişisel olarak, önerilen türdeki bir hareketin sosyalist partilere önemli olanaklar sunabileceği kanısındayım...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
15-10-2014, 19:18</div>
</div>
<div class="message">
Irkçılığın yanına genel Ayrımcılık ifadesinin
eklenmesi yerinde olur. Bu arada Haydi'den daha güzel tınısı olan bir
isim bulunabilirdi belki.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
15-10-2014, 22:00</div>
</div>
<div class="message">
HAYDİ! güle güle</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
16-10-2014, 00:21</div>
</div>
<div class="message">
Bu kadar tepeden inmecilikten şikayet edip ardından
da masa başında mühendislik projesi çizer gibi toplumsal hareket formu
çizmek... Bence en iyisi halk hareketi tasarım yarışması açılsın.
Yarışma şartnamesi ve juri açıklansın. Hepimiz böyle projeler çizip
hareketçilik oynayalım. Oh ne ala memleket...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
16-10-2014, 14:23</div>
</div>
<div class="message">
Masa başı çizimi, dükkancılıktan iyidir. Sanki daha
somut teklifler var Vişnelik'te de "öyle olmasın böyle olsun" mu
deniyor? Ben bunu bir öneri olarak iyi buldum ama bulmasam da "böyle
olmaz" demekle olmaz. Bir ayrıntılı öneri bile 1,5 yıldır ortak mücadele
tartışmalarının nerelere gitmesi gerekirken nerelerde kaldığını
gösterebiliyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Orlando</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-10-2014, 15:10</div>
</div>
<div class="message">
Yahu Erkin Özalp, akıl var mantık var, sen onları
hepimizden iyi tanıyorsun, sosyalist bireyleri yönlendiren örgüt ağaları
ve kanaat önderleri şuraya yazdığın şeyleri kabul ederler mi hiç?
Bahaneleri de hazır: Metinde bir kere bile sosyalizm kelimesi geçmiyor.<br />
Anca örgütsüz solcu aydınlara hitap eder bunlar. Onlar da, yani sizler de örgütlere hakim olmadığınız için bir adım atılmaz.<br />
Ne çıkacak Vişnelik toplantısından? Ne çıkmasını bekliyorsunuz? Otuz
yıllık örgüt ağaları ne derse o olacak yine. Bu yazdıklarınız ancak Gün
Zileli'yi ikna eder. O da anarşist.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
20-10-2014, 14:14</div>
</div>
<div class="message">
Forumun çok imzalı önerisinin ardından bugünde
Birleşik Haziran Hareketinin(Bundan sonra Haziran olarak
anilacaktir.)yola çıktığının duyurusu yapıldı. Çağrıda, Haziran'ın
hedef, ilke, ve işleyişi hakkında genel bilgilere yer veriliyor. Ancak
çağrıda 2015 seçimleri hakkında ve diger başliklarda nasıl bir tutum
alınacağı konusunda herhangi bir bilgi bulunmuyor. <br />
<a href="http://m.ilerihaber.org/birlesik-haziran-hareketi-yola-cikti/3860/" target="_blank">http://m.ilerihaber.org/birlesik-haziran...ikti/3860/</a><br />
Öncelikle iyi ki doğdun Haziran. Umarım kuruluşun mutlu ve güzel günlerin müjdecisi olur. Yolun açık olsun.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-11-2014, 21:27</div>
</div>
<div class="message">
Haziran hareketinin seçimlere sadece 7 ay
kalmışken nasıl bir calışma yürüteceği konusunda bilgi sahibi olan
varmı? Biraz daha vakit kaybedilirse Gezi de sokağa çıkan halk
seçeneksiz bırakılmış olacak. <br />
<br />
1. Adaylar ne şekilde belirlenecek?<br />
2. Halkçı adayların seçime gireği bölgelerde nasıl bir çalışma olacak?<br />
3. Her bir bölgenin yerel sorun ve beklentileri bu çalışmaların neresinde duracak?<br />
4. Seçim bütçesi nasıl oluşturulacak?<br />
v.s sorular çoğaltılabilir. <br />
<br />
Bu ve benzeri binlerce soruya cevap verecek Türkiye geneli, il, ilçe
seçim komitelerinin kurulması ve calışmalara başlaması dahi aylar
sürebilir. Bu sebeple bir adım öne çıkma cüretini gösteren Haziran
bileşenlerini bu konularda acil bir şekilde adım atmaya davet ediyorum.<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-11-2014, 12:20</div>
</div>
<div class="message">
İleri Haber'e yazmış oldum:<br />
<br />
<a href="http://ilerihaber.org/yazarlar/erkin-ozalp/bhh-ve-genel-secimler/389/" target="_blank">BHH ve genel seçimler</a></div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
11-02-2015, 21:47</div>
</div>
<div class="message">
Birlesik Haziran Hareketi' ne "Halkçı Adayların
Yönetmesi ve Denetlemesi İçin" (kısaca Haydi) yaptığımız çagrının
üzerinden 3 aydan fazla bir süre geçmis durumda. Ancak o günden bugüne
secimler başlığında somut bir ilerleme yok. Hala secime girilsin mi
girilmesin mi? noktasındayız ne yazık ki. Seçimler Haziranın yaygın bir
şekilde halkla bulusacagı, tanışacagı ve kendini var edecegi en önemli
başlıkların başında geliyor oysaki. Haziranın sözü bellidir burda bir
sorun yok ancak siyasi bir güç olmanın geregi sadece söylemek degil
halkı sözüne ikna etmektir. Türkiye siyasetinin beşinci gücünün, meclis
dışındaki en büyük muhalefet odağının seçimlerde yapacagı çok sey var.
Bu yüzden diyorum ki Haziran adayları sokağa, Haziran adayları Meclise.
Haydi...Haydi...Meclise Haziran Güneşi dogacak. Yeter ki isteyelim,
yeter ki karar verelim, yeter ki planlayalım, adayları belirleyelim,
yeter ki elimizi çabuk tutalım. <br /> </div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-35005149819846502892020-04-02T10:29:00.000+03:002020-04-03T16:18:53.858+03:00TKP-12. Kongre'ye açık mektup<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>17 Temmuz 2014</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
Sevgili yoldaşlar,<br />
<br />
Türkiye Komünist Partisi’nin (TKP) neredeyse eşit büyüklükte iki ayrı
örgütün ortaya çıkmasına yol açacak şekilde bölünmesi, kanımca, her
şeyden önce, uzun yıllardır anlamlı siyasal mevzilerin elde edilememiş
olmasından kaynaklanıyor. Ama bölünme süreci, bazı örgütsel sorunların
tartışılmasını sağlarken, en azından şu ana dek, bazı temel siyasal
sorunların tartışılmasını engelledi. Bu arada, partinin somut
başarısızlıkları konusunda birinci derecede sorumluluk taşıyan
yöneticiler, bölünme süreci sayesinde, hesap vermekten kurtulmuş gibi
görünüyor.<br />
<br />
Şu tür somut başarısızlıklardan söz ediyorum:<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> 2011 genel seçimlerine 500 bin oy isteyerek katılan partinin yalnızca 65 bin oy alabilmesi.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> 50 binin üzerindeki bir günlük ortalama satış sayısına ulaşma
hedefiyle çıkarılan Sol gazetesinin, Gezi Direnişinin satışlar üzerinde
en etkili olduğu dönemde bile 20 bini aşamamış ve büyük bir borç yükü
bırakarak kapanmış olması.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> Gezi Direnişinin yaşanmış olmasına karşın, 2014 yerel
seçimlerinde partinin oy oranının yüzde 0,13’e gerilemiş olması.
Böylece, yüzde 0,26 oranında oy alınan 2004 yerel seçimlerinden bu yana
girilen dört genel ve yerel seçimde de partinin oy oranının bir önceki
seçime göre düşmüş olması.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> 2014 yerel seçimlerinde Hatay’ın Defne ilçesindeki belediye
başkanlığı seçimine kazanma iddiasıyla girilmiş ve yalnızca parti
üyeleri arasında değil sosyalizm mücadelesine sempatiyle bakanlar
arasında da ciddi beklentilerin yaratılmış olmasına karşın, CHP’li
adayın yüzde 82,09 oranında oy aldığı bu seçimde yalnızca yüzde 7,63
oranında oy alınması.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> Gezi Direnişinin harekete geçirdiği insanların anlamlı bir
bölümünü siyasal ve örgütsel olarak kapsayabilecek olan bir yapılanmanın
(platform, cephe, birlik vb.) ortaya çıkarılamamış, Sol Cephe’nin bir
yan örgüt olmanın ötesine geçememiş olması.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
> Sosyalistlerin Meclisi, Sol gazetesi ve Sol Cephe ile farklı
düzeylerde ilişki kurmuş olan CHP milletvekilleri üzerinde bile hiçbir
etki yaratmayan “Meclisi Boşaltın” imza kampanyası ya da FKF
aracılığıyla düzenlenen “Hatay Yürüyüşü” örnekleri için geçerli olduğu
üzere, parti üyeleri dışında neredeyse hiç kimsenin önemsemediği siyasal
kampanyaların düzenlenebilmiş olması.</div>
<br />
Aslına bakılırsa, sosyalist solun bütününü ilgilendiren bir
etkisizleşme süreciyle karşı karşıyayız. Halkın harekete geçebildiği bir
dönemde, sosyalist sol, harekete katılmanın ötesine geçemedi.
Dolayısıyla, “sosyalist (ya da Leninist) öznenin halkın harekete
geçeceği dönemleri beklemesi ve bu dönemlerdeki müdahaleleriyle halka
öncülük etmesi” beklentisinin, kendi başına, yeterli olamayacağı açıklık
kazandı. Öncesinde güçlü siyasal mevzilere sahip olamayan bir solun,
kritik dönemeçlerde birdenbire güç kazanmasının da hiç kolay olmayacağı
somut olarak görüldü.<br />
<br />
TKP’nin iki ayrı örgüte dönüşmesi, ilk aşamada, mevcut gücün ikiye
bölünmesinden daha olumsuz bir sonuç doğuracak. Çünkü, her iki örgütün
de kapsayamayacağı üçüncü bir kesim olacak.<br />
<br />
Dolayısıyla, “mücadeleyi kalınan yerden ve aynı şekilde devam ettirme çabası”, her iki örgüt için de sonuçsuz kalmaya mahkum.<br />
<br />
Ama tam da bu noktada, bölünmenin bir başka olumsuz sonucuyla
karşılaşılıyor: Yeni bir şeyler önerenler, kolaylıkla, “Gelenek”ten
ve/veya Leninizmden uzaklaşmakla, TKP’nin ilkelerine ters düşmekle,
tasfiyecilikle, “yenilikçilik”le, liberalizmle vb. suçlanabiliyor.<br />
<br />
TKP-Atılım Kongresi tarafının yöneticileri, var olanları korumaya
çalışmanın ötesine geçilmesini engelleyebilecek gibi görünüyor (bu
taraftaki üyelerin çoğunun ilerletici tartışmalara son derece anlamlı
katkılarda bulunabileceklerini biliyor olsam da, en azından şu an için
böyle düşünüyorum). TKP-12. Kongre tarafı ise, gündeme getireceği her
tür yeniliğin, “Gelenek”ten uzaklaşmanın yeni bir kanıtı olarak
damgalanacağını bilmenin gerilimini yaşıyor.<br />
<br />
Açıkçası, bu gerilimin aşılamaması ve cesur adımların atılamaması
durumunda, hem TKP’nin mevcut birikimine hem de sosyalist solun
toplumsal ölçekteki saygınlık ve inandırıcılığına zarar vermiş olmakla
kalınacağını düşünüyorum. Buna karşın, cesur adımların atılabilmesi
durumunda, sosyalizm mücadelesinin toplumsal ölçekte gerçekten de güç
kazanmasının yolunun açılabileceği kanısındayım.<br />
<br />
Aşağıda, olabildiğince kısa tutmaya çalışarak, bazı siyasal ve örgütsel konular hakkındaki görüş ve önerilerimi paylaşıyorum.<br />
<br />
Tümünün oldukları gibi benimsenmesini talep etmiyorum elbette! Bu
metni bazı dostlarıma okutmuş ve onlardan fikir almış olmama karşın,
yalnızca bana ait görüş ve öneriler olmayı sürdürüyorlar.<br />
<br />
Tartışılmaları durumunda, görüş ve önerilerimden bazılarını
değiştirebilir, bazılarından tümüyle vazgeçebilirim. Zaten, tek amacım,
daha iyi, daha ikna edici, daha ilerletici görüş ve önerilerin ortaya
çıkmasına katkıda bulunmak.<br />
<br />
Ama ikna olmadığım sürece, aşağıdaki türden görüş ve önerilerimi
(örneğin Eşitlikçi Forum’da) savunmaya devam edeceğim. Çünkü, bunların
hiçbirinin, sosyalist iktidar hedefimizle, Marksizmle ya da Leninizmle
çelişmediğine inanıyorum.<br />
<br />
Bugün için, gerçek ve ilerletici tartışmaların yürütülmesinin
olanaklarını daha fazla barındıran yerin TKP-12. Kongre tarafı olduğunu
düşündüğümden, size yazıyorum. Bu bir “açık mektup”, çünkü gizli
pazarlıklarla yol almamızın yanlış olacağını düşünüyorum. Kuşkusuz,
anlamsız derecede mutlak bir açıklık taraftarı değilim. Örgütlü
mücadelenin iç tartışmalardan ibaret hâle gelmesinin en büyük saçmalık
olacağını da biliyorum. Asıl önemlisi, çok kısa bir süre önce toplanan
12. Kongre’nin kararlarının yok sayılmasını istemem, tam bir kendini
bilmezlik olur.<br />
<br />
Eğer aşağıdaki görüş ve önerileri savunan biri olarak benden de katkı almak isterseniz, bunu sevinçle karşılarım.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Yeni bir oluşum ihtiyacı</strong><br />
<br />
Tek tek sosyalist örgütler, Gezi Direnişinin açığa çıkardığı
toplumsal dinamikleri kucaklayabilecek durumda olmadıklarını göstermiş
durumda. Her bir örgütün kendi üye sayısını artırmaya çalışması pek
fazla işe yaramıyor. Sol Cephe türü yan örgütler de bu durumu
değiştirmeye yetmiyor. Üstelik, TKP’nin bölünmesi, tek tek sosyalist
örgütlerin yeni üyeler kazanmasını daha da zorlaştıracak.<br />
<br />
Önümüzdeki tek gerçekçi yol, belli başlı sosyalist örgütlerin
öncülüğüyle, mümkün olduğunca ortaklaştırıcı ve dolayısıyla sade bir
mücadele programının ortaya çıkarılması ve bireysel katılım, eksiksiz
bir şeffaflık ve eksiksiz bir katılımcılık temeline dayanan bir oluşumun
(cephe, platform, birlik türü herhangi bir isimle) kurulması. Gezi
Direnişine katılmış olmakla birlikte tek tek sosyalist örgütlere
kuşkuyla bakan (ve solun bölünmüşlüğünden rahatsız olan) pek çok insan,
bu tür bir oluşuma ilgi gösterecektir. Yeterince güçlü ve etkili bir
oluşum, TKP-Atılım Kongresi tarafıyla yeniden bir araya gelme olanağını
da yaratabilir.<br />
<br />
Böylesi bir oluşum, sosyalist örgütlerin kendilerini feshetmeleri
anlamına gelmez. Her bir sosyalist örgüt, söz konusu oluşumda kendi
önerilerinin daha fazla ağırlık kazanması için de mücadele eder.
Kuşkusuz, böylesi bir oluşumda, bazı örgütlerin dayatmacı bir tarz
tutturma girişimlerinde bulunması tehlikesiyle de karşılaşılır. Ama
mevcut sosyalist örgütlerin toplamından çok daha geniş bir kesimi
kucaklayabilen bir oluşumda, bu tür girişimlerin başarıya ulaşması
zorlaşabilir.<br />
<br />
Bu arada, söz konusu oluşumun, bir sonraki genel seçimlerde
milletvekillikleri kazanmayı öncelikli hedeflerinden biri olarak
benimsemesi için çaba harcanmalı.<br />
<br />
(<em>Yeni bir oluşum ihtiyacıyla ilgili daha geniş bir tartışma için, bkz:</em> <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/turkiyede-leninizme-yer-var-m.html">Türkiye’de Leninizme yer var mı?</a>)<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Genel olarak seçimlere bakış</strong><br />
<br />
Sosyalist sol, seçimleri, sosyalist iktidar mücadelesini
güçlendirebilecek somut mevziler ve mücadele araçları kazanmanın başlıca
yollarından biri olarak görmeli.<br />
<br />
Seçimlerde hiçbir başarı elde edemeyen, milletvekillikleri ya da
belediye başkanlıkları bir yana belediye meclisi ve il genel meclisi
üyelikleri bile kazanamayan, halkçı bir yönetim tarzının farklılıklarını
somut olarak gösteremeyen bir sol, Türkiye siyasetinin ihmal edilebilir
güçlerinden biri olarak kalacaktır.<br />
<br />
Düzen partilerinin seçimlere sayısız haksız avantajla girmesi,
özellikle iktidar partilerinin her tür hileye başvurması ve solun
üzerindeki baskılar vb. elbette önemli. Ama tüm bunlar, seçimlerin ve
seçim sonuçlarının toplum genelinde gayrimeşru kabul edilmesine yol
açmıyor. İnsanlardan oy almanın yollarını bile bulamayan bir sosyalist
sol, iktidarı alabileceği inancını hiç uyandıramaz. Diğer yandan,
bugünkü koşullarda, seçimlerin gayrimeşru sayılmasına dayalı bir
politika, başarıya ulaşması durumunda, egemen sınıfın silahlı güçlerinin
ülke yönetiminde daha fazla söz sahibi olmasından başka bir sonuç
doğuramayacaktır.<br />
<br />
(<em>Seçim politikalarıyla ilgili daha kapsamlı tartışmalar için, bkz:</em> 1. <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html">Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?</a>, 2. <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a> 3. <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-iktidara-nasl-gelebilir.html" target="_blank">Sol, iktidara nasıl gelebilir?</a>)<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Cumhurbaşkanlığı seçimleri</strong><br />
<br />
Sosyalist örgütlerin cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aktif olarak boykot çalışması yürütmesi yanlış olacaktır.<br />
<br />
Birincisi, Recep Tayyip Erdoğan’ın ve AKP hükümetinin gayrimeşru
olduğu iddiası, 2014 yerel seçimleriyle birlikte fazlasıyla güç yitirdi.<br />
<br />
İkincisi, AKP’nin bir referandum havasına büründürdüğü yerel
seçimlere katılmış olan sosyalist örgütlerin cumhurbaşkanlığı
seçimlerini boykot etmesinin herhangi bir anlaşılırlığı bulunmuyor.<br />
<br />
Üçüncüsü, yerel seçimler sosyalist örgütlerin ihmal edilebilir bir
güç olduğunu göstermişken ve cumhurbaşkanı adaylarının belirlenme
sürecinde herhangi bir etkiye sahip olunamamışken boykot çalışmasının
toplumsal karşılığı son derece sınırlı kalacaktır.<br />
<br />
Dördüncüsü, aktif bir boykot çalışması, hem Recep Tayyip Erdoğan’ı ve
AKP’yi en ciddi tehdit olarak gören toplum kesimleriyle, hem de Kürt
siyasal hareketini önemseyen kesimlerle ilişkilerin gereksiz yere
zedelenmesi tehlikesini doğuracaktır.<br />
<br />
Tek tek sosyalistler, mevcut adayların hiçbirine oy vermemeyi tercih
edebilir. Ama pek çok sosyalist, Recep Tayyip Erdoğan’ın yüksek bir oy
oranıyla seçilmesinin, düşük bir oy oranında kalmasına göre, çok daha
tehlikeli olacağını düşünüyor. Bu tablo karşısında doğru olan, sosyalist
örgütlerin sonuçsuz kalacak bir aktif tavır sergilemek yerine,
üyelerini serbest bırakmasıdır.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>“TKP” adı</strong><br />
<br />
“TKP” adının yeniden kazanılması mücadelesinin her şeyin önüne
koyulması (bir başka deyişle asıl olarak “tabela kavgası” yürütülmesi),
mücadelemize ciddi zararlar verebilir. Bugüne kadar devrim yapmış olan
çok sayıda parti/örgüt, “ülke adı + KP” şeklinde olmayan isimlere
sahipti. Bugün de, “ülke adı + KP” şeklindeki isimlere sahip olup da bu
isimlerin hakkını ver(e)meyen çok sayıda parti var.<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>Örgütsel şeffaflık ve işleyiş</strong><br />
<br />
Üye istatistikleri kapsamlı bir şekilde ve düzenli aralıklarla (en azından tüm üyelerle) paylaşılmalı.<br />
<br />
Her tür gelir ve gider ayrıntılı bir şekilde ve düzenli aralıklarla (en azından tüm üyelerle) paylaşılmalı.<br />
<br />
Profesyonel olarak çalışanların kimler olduğu ve ne kadar para aldıkları tüm üyeler tarafından bilinmeli.<br />
<br />
Örgüt desteğiyle sendikalarda, odalarda, kitle örgütlerinde vb.
yöneticilik görevlerine, milletvekilliğine, belediye başkanlığına vb.
seçilen tüm üyeler, bu görevleri sayesinde elde ettikleri gelirler ve
bunların işçi ücretleri ortalamasını aşan kısımlarını ne şekilde
değerlendirdikleri hakkında herkese bilgi vermeli.<br />
<br />
Dışa dönük yayınların satış sayıları ve İnternet sitelerinde yer alan yazıların gerçek okunma sayıları herkesle paylaşılmalı.<br />
<br />
Miting, yürüyüş vb. eylemlerin gerçek/doğru katılımcı sayıları herkesle paylaşılmalı.<br />
<br />
Tüm üyeler, Merkez Komitesi içindeki siyasal tartışmalardan haberdar olmalı.<br />
<br />
Yönetici kurullar ve tek tek yöneticiler, düzenli bir şekilde,
örgütün/kendilerine bağlı alt örgütlerin önüne koyulan hedefler
doğrultusunda ne kadar yol alındığıyla ilgili somut bilgileri paylaşmalı
ve ulaşılamayan hedeflerle ilgili olarak hesap vermeli.<br />
<br />
Farklı birimlerin ve alt örgütlerin, konferans/kongre kararlarıyla
uyumlu ama özgün denemelerde bulunmasına (inisiyatif almalarına) izin
verilmeli ve dahası bunu yapmaları teşvik edilmeli.<br />
<br />
Farklı birimlerin ve alt örgütlerin özgün denemeleri hakkındaki
bilgiler örgüt çapında paylaşılmalı, tartışılmalı, eleştirilmeli ve
bunlardan dersler çıkarılmalı.<br />
<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 15:24</div>
</div>
<div class="message">
Sosyalist solun örgütlenme değil (çeşitli
aktivitelerle her kesim kalıcılığı olmasa da sürekli yeni birilerine
ulaşabiliyor) ama ( CB seçimlerinde boykot ya da üyelerini serbest
bıraktıracak denli ) siyaset alanının sosyalist sol açısından bu kadar
etkisizleştiği bir süreçte, soruna öncelikle yan yana gelişler
üzerinden bakmanın da sıkıntıları ortada. <br />
Yan yana geliş, TARTIŞMAYI ÖNCELEYECEKSE bu dönemde Tanrı bizi bu tartışmalardan korusun derim. <br />
Yan yana geliş, PRATİĞİ ÖNCELEYECEKSE Gezide bu kadar farklılıkları bir
araya getiren o denli gelişkin pratik örnekler bile sosyalist siyasetin
etkisizleştiği bir zeminde giderek örgütlü güçlerin üzerlerine binen
yükler olmaktan kurtulamadı. Sonunda her unsur kendince pratik
uzanımlar geliştirmekle yetinmek zorunda kaldı. (forumlar, yerel
direniş noktaları, bayrak vs..) <br />
Sanırım, bu dönemde çok sayıda SİYASİ DENEME yapmak durumundayız.
Bunların bir çoğu KARŞILIK BULAMAYACAK ama bu toprakların bereketine
güveniyorsak ete kemiğe bürünecek olanlar mutlaka kendilerini
somutlayacaklardır.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
serkan</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 15:54</div>
</div>
<div class="message">
Gezi sürecinin sonucunda sosyalist partilerin bu
ayaklanmadan bir kazanım elde edememesi sadece TKP nin değil tüm
sosyalist partilerin sorunudur. TKP ikiye bölünmesine neden olan asıl
sorununun burada olması kendine sosyalist olarak adlandıran partilerde
bu tarz sorunların gelecekte yaşanabileceği anlamına geliyor. Bence
öneriler çok olumlu olmakla beraber 12.Kongre grubu ile beraber Atılım
grubununda MK toplantısı düzeyinde bu maddeleri tek tek tartışmaları -
nacizane görüşüm yerinde olacaktır. CB seçiminde Aydemir Güler'in de
söylediği gibi tren kaçmıştır. Bu saatten sonra yapılabilecek tek iş
üyelerin serbest bırakılması bence de yerinde olacaktır. </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Suphi Tekin</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 16:04</div>
</div>
<div class="message">
Erkin Bey,<br />
<br />
Yazınızın içeriğinin malum ayrışma ile iki tarafın da söyledikleri ve
söylemedikleri nedeniyle, üçüncü bir kongre oluşturacak bir iradeyi
ortaya koyamasa bile "tarafını seçerek" "yeni" yoluna devam etmeyi içine
sindiremeyen şimdilik de pek sesi duyulmayan üçüncü bir tarafa dahil
edilebilecek sosyalistlerin aklındakileri ifade etmeye dair bir kapsam
oluşturduğunu düşünüyorum.<br />
<br />
Hani derler ya, "lafı ağzımdan aldın"... <br />
<br />
Ellerinize sağlık.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
UĞUR İŞLEK</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 17:01</div>
</div>
<div class="message">
Sıraladıklarında akla, mantığa ve duygulara ve somut durum(lar)a hitap etmeyen hiçbir şey yok.<br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">Somut Durum</span>: Başarısızlık <br />
<span style="font-weight: bold;">Sonrası… </span> : Yeni’ ye ihtiyaç<br />
<span style="font-weight: bold;">Nasıl ? </span> : Beş duyunuza rahatlık (konuşun, duyun, görün, koklayın, dokunun) <br />
<br />
Bu tür modellemelerin bazen tam zamanıdır gerçekten bazen de değildir.
Bu nedenle bu modellemelere hep sakınımlı ama kendimi açarak
yaklaşmışımdır. <br />
<br />
Zamanı mıdır gerçekten? Kürt hareketinden geleneksel sol partilere, devrimci demokrasiden sosyal demokrasiye uzanan <span style="font-weight: bold;">başarısızlık</span> açıktır.<br />
<br />
Yine yukarıda sıralanan her bir unsur<span style="font-weight: bold;"> Yeni</span> arayışındadır ve tedirgin ya da cüretkar kimi denemelerde bulunmaktadır.<br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">Nasıl</span> sorusu ise; beş duyumuza yaslanarak yanıtlanacaksa bence <span style="font-weight: bold;">TAM ZAMANI değildir.</span>
Kanımca, her bir unsurun başarısızlık ve yeni arayışlarında
birbirlerine açtıkları kanalları açık ve akışkan tutmak için yan yana
gelmektense , her bir unsurun bu acık kanalları önemseyen kadrolarının,
bulundukları noktayı bu açıdan tahkim etmeye devam etmeleri çok daha
işlevsel olacaktır. Her bir unsurun halen kendince başarılara ihtiyacı
var diye düşünüyorum. Bu başarılarla birlikte yan yana gelişler enerji
açığa çıkartıcı olabilecektir.<br />
<br />
Süreç bu yönde aktığı oranda - ki akmak zorunda olduğu açıktır, modelin
kendisi değil ama modelin şekilleneceği ağırlık noktaları kendilerini
belirginleştirecektir. </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 18:37</div>
</div>
<div class="message">
Merhaba,<br />
<br />
Maddelerle verilenlerin, 'başarısızlık' olduğuna ikna olmak için 'yerlerine ne konmalıydı' yı duymamız gerekir. <br />
<br />
500 yerine 65 mi demeliydik. Defne'yi herhangi bir belde olarak 'rahat
bıraksak' şu anda elimizde olmayan neyi kazanırdık. Sol gazetesi sahiden
başarısızlık mı? Sürdürülememiş bir büyük başarı mı? Aynı dönemlerde
başka kimler neler yapmış da ondan eksik (geri) kalmışız.<br />
<br />
Öte yandan,<br />
<br />
Davet ettiğiniz yer fazlaca ortalamacı değil mi? Çok fazla temsilcisi
yok mu zaten bunun. Bizden daha şeffaf, daha hoşgörülü, daha demokratik,
daha uzlaşmacı örnek(ler) yok mu? Çok daha fazla yol almış olmaları
gerekmez miydi? <br />
<br />
Farkımız ne kalacak. Neden bir tane daha olalım.<br />
<br />
Ve bunları Dünya Armağan gibi bir akla demek neden bana düşüyor. Neler oluyor? Neden herşey süratle tepetaklak gidiyor?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-07-2014, 21:20</div>
</div>
<div class="message">
Erkin Özalp'in yazısının en önemli kısımlarından
biri de şurası: "Partinin somut başarısızlıkları konusunda birinci
derecede sorumluluk taşıyan yöneticiler, bölünme süreci sayesinde, hesap
vermekten kurtulmuş gibi görünüyor."<br />
<br />
Evet, tıpkı Atılım Kongresi önderleri gibi 12. Kongre yöneticileri de
yaşanan krizde sorumlulukları olduğunu kabul ediyorlar ama partinin son
yıllarda yaşadığı başarısızlıklardaki rollerini "Hepimiz suçluyuz"
şeklinde bir retorikle geçiştiriyorlar. Seçimlerde, yayınların
yaygınlığında, yan örgütlenme ve dışa açılma denemelerinde, siyasi
kampanyalarda yaşanan başarısızlıklarda kendi paylarına düşen hesabı
vermekten kaçınıyorlar. Yaşanan koşuşturmaca içinde bu önemli sorunlar
bir türlü yanıtlanmıyor. Hep başka bahaneler araya giriyor.<br />
<br />
Erkin Özalp, son yıllarda yaşanan başarısızlıkları tek tek saymış. Her
iki kongrenin liderleri de ciddi bir öz eleştiri vermeliler.<br />
Beş yüz bin oy, sosyalistlerin meclisi, sol cephe gibi fikirleri hangi
yöneticiler, ne şekilde merkez komiteye getirdiler? Hiç mi bu iddialı
kampanyaların getirisi götürüsünü tartışmadınız? Bu başarısız kararlar
alınırken hiç mi itiraz eden olmadı ya da ne şekilde oldu?<br />
Sanırım başarısızlıkların hesabını vermek, bu önemli soruların cevaplarını vermekten geçiyor.<br />
Bunlar bizim iç meselemiz diye de geçiştirebilirsiniz elbette. O zaman
da kendi üyelerinize ve seslendiğiniz kitleye tv izleyicisi muamelesi
yapmaya devam edersiniz. Burjuva partilerinde olduğu gibi.<br />
Öte yandan bu "hesap ver" çağrısı daha gerilere doğru giderse bundan Ali
Mert ve Erkin Özalp'e de hesap verme payı düşer ki zaten Ali Mert'in
dünkü yazısına bu yönde haklı bir eleştiri yazılmış... Şimdi kıyasıya
eleştirdiği asistanlarla/şeflerle bir dönem -pek keyifli- partiye şeflik
ettiği şeklinde.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 03:58</div>
</div>
<div class="message">
neden her ley tepetaklak gidiyor? tepetaklak gittiği için bunları konuşuyoruz zaten.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Hazar</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 05:04</div>
</div>
<div class="message">
Erkin seni çok seviyorum da sana ne olmuş kanka. Fikrim var abi demişsin de Amerika'yı yeniden keşfe çıkmışsın. <br />
<br />
Ben 12. kongre'yi oluşturan bütün yoldaşlarımın bu yazıyı değerlendirip tartışmasını cidden çok isterim.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Barış Mengütay</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 13:08</div>
</div>
<div class="message">
2003-2004 yıllarıydı sanırım. Yurtsever Cephe
kurulmuştu. Ben de, Yurtsever Cephe MMP inisiyatifine katılmıştım.
Ankara'da yaptığımız bir toplantıda biraraya gelmiş, MMP İnisiyatifi
için bir Haberleşme ağı oluşturmaya karar vermiştik. Bu ağda iş
kollarımıza ilişkin ve ülke gündemiyle alakalı haberler, yazılar
paylaşıyorduk. Ben de, o günlerde doruğa çıkan şüpheli mühendis
ölümleriyle ilgili birkaç haberi paylaşmıştım. Ağın moderatörü (Parti
komiseri) olarak gönderdiğim haberlerin paylaşılmasını siz
engellemiştiniz. Nedenini sorduğumda, "komplo teorilerine" ya da
spekülatif haberlere ağda yer olmadığını söylemiştiniz. Ben de bunu
protesto edip ağdan ayrıldım. Ve kısa bir süre sonra, partiniz,
bahsettiğim şüpheli mühendis ölümlerini gündeme getirdi. Komplo teorisi
olmanın dışına çıkmnıştı galiba. Yurtsever Cephe, şu an Sol Cephe'de
olduğu gibi, partinin bir yan örgütüydü ve sizin de bizzat uygulayıcısı
olduğunuz politikalar nedeniyle partili olmayanları kısa sürede kaybetti
ve yok oldu. Her ayrılmanın bir kişisel gerkeçesi vardı, benimkinin bir
kısmı da, sizin "parti komiseri" tavrıyla haberleşme ağımıza ambargo
koymanızdı sayın Erkin Özalp. Şeffeflık, özgünlük, özerklik
vurgularınızı görünce, bir parti örgütü olmadığını iddia ettiğiniz
Yurtsever Cephe'deki tutumlarınız aklıma geldi ve güldüm. Hatırlatır,
iyi günler dilerim.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 14:17</div>
</div>
<div class="message">
Barış Mengütay arkadaşımızla yazışmamızda son gönderdiğim e-mektup şuymuş:<br />
<br />
Sevgili Barış,<br />
<br />
Eğer YC üyesi olmasaydın, gönderdiğin maili zaten hiç sormadan
onaylardım. Ama bir YC üyesi olduğundan, seninle, YC üyeleri olarak,
hangi konuda ne tür yaklaşımlar geliştirmemiz gerektiğini açıkça,
birbirimizi kırma kaygısı olmadan konuşabileceğimizi düşündüm. Şu anda
da böyle düşünmeye devam ediyorum...<br />
<br />
İstanbul'da da, partili-partisiz YC üyeleri olarak, bu gruba neler
gönderilsin, neler gönderilmesin diye aramızda tartışıyoruz. Bazı
arkadaşlarımızın gönderdiği mailleri onaylamıyor ve bunu neden
yaptığımızı birlikte tartışıyoruz.<br />
<br />
İkna olmaman durumunda, gönderdiğin maili tabii ki kabul edeceğiz; bunun
aksi düşünülebilir mi? Sonra da tartışacağız tabii ki...<br />
<br />
Yalnız, bir konuda ısrarlı olacağım: YC'nin iç meselelerini bu grupta
tartışmamız doğru olmayacaktır. Senin dile getirdiğin sorunun çözülmesi
için ilgili arkadaşlarla temas kuracağım. Bu sorunu mutlaka çözeriz. Ama
Yurtsever Mühendisler, daha önce yazdığım gibi, YC üyesi olmayanların
da katılabildiği bir grup ve iç meselelerimiz onlar için hiç de o kadar
ilgi çekici olmayacaktır.<br />
<br />
Sevgiler...<br />
<br />
Erkin.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Barış Mengütay</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 16:27</div>
</div>
<div class="message">
Yazınızda eleştirdiğiniz -TKP'de içeride
konuşulan-dışarı yansıtılan makasının açıklığı-nı burada kendiniz
gerçekleştiriyorsunuz. YC etrafında toplanmış ben ve benim gibilerin,
"kendi aramızda konuşuruz" tarzı bir rezerve ihtiyacımız yoktu ki. Biz
partili, mail grubumuzu takip eden diğer kişiler de, iç iletişimin
gizlenmesi gereken "parti dostları" değildi ki. Mühendis ölümleriyle
ilgili haberimin yayınlanmasının neden bu kadar girift ikna
mekanizmalarından geçmesinin gerektiği asıl soru olarak ortada duruyor.
Bu mekanizmanın moderatörü de sizdiniz. Kişi olarak sizi suçlamam yanlış
olur. Bu, genel olarak TKP'nin sorunuydu. Siz de bu tarzın taşıyıcısı
oldunuz bir dönem... YC pankartı hazırlanırken bile TKP merkezinin
telefonla aranıp onayının alındığı bir süreçten bahsediyorum...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 17:06</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili Barış Mengütay,<br />
<br />
Sizinle (Yurtsever Cephe hukuku içinde) tartışmaya çalışmış, ama
dayatmada bulunmamıştım. Eğer isteseydiniz, sözünü ettiğiniz e-mektup
onaylanarak ilgili gruba gönderilecekti. Açıkça yazmışım: “İkna olmaman
durumunda, gönderdiğin maili tabii ki kabul edeceğiz; bunun aksi
düşünülebilir mi?” Bir başka deyişle, “ikna olmadım” demeniz
yeterliydi...<br />
<br />
Bunları yazarken, işleyişimizde hiçbir sorun yoktu ve ben de hiçbir hata
yapmadım, türü bir şey demeye çalışmıyorum elbette. Sadece, sizinle
yaşadığımız sorun özelinde çok yanlış bir şey yapmamış olduğumu
düşünüyorum! 😀</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Barış Mengütay</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 18:00</div>
</div>
<div class="message">
Şaibeli mühendis ölümleriyle ilgili haberimin
paylaşılabilmesi için neden böyle tuhaf bir sürecin işlediği mesele.
İkna olup olmamak, olmasam bile paylaşılması gibi durumlar söz konusu
bile edilemeyecek şeyler. Gönderdiğim bir haberi, "evvela biz kendi
aramızda konuşalım, ondan sonra karar verelim" yaklaşımına tabi tutmak
oldukça tuhaf. Haberin sansürlenmesi, sonrasında hangi ikna
mekanizmaları sunulmuş olsa, hangi kapılar açıkılmış olsa bile bir
aksaklığa işaret ediyordu. Sonuçta kendi oluşturduğumuz mail grubu. Tüm
üyelere kendi mail adresim üzerinden gönderebileceğim maili, sizin
moderasyonunuz aracılığıyla gönderiyorum ve siz filtre ediyorsunuz. YC
bir toplantı yapsa, mail grubunda bulunan ve YC ile henüz yakın
olmayanlara da açık olurdu yapısı gereği. Ve ben o toplantıda aynı
haberi sözlü olarak gündeme getirebilirdim. Orada bana "burası yeri
değil, kendi aramızda konuşuruz" mu diyecektiniz? İşin özü, bu cümlede
kastedilen bir "kendi aramızda" durumu söz konusu olmadığı için ben
sizle aynı partiye üye değildim. Ancak belli ortaklık zeminlerinde
hareket edebilecek en geniş kitleyi, yani cepheyi oluşturmak üzere
biraraya gelmişiz, ama "kendi aramızda" hukuku işletilmeye çalışılıyor.
Ve hüsran kaçınılmazdı...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Çıkmaz Sokak</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-07-2014, 19:37</div>
</div>
<div class="message">
"En ateşli devrimciyi alın, ona mutlak iktidar verin, bir yıl içinde Çar'dan daha beter olacaktır."<br />
TKP gibi baskıcı stalinist örgütlerde "saf, temiz, günahsız" yöneticilik
yapabilme şansınız yok. Şeffaflığa, katılımcılığa, açıklığa en çok önem
veren, en ılımlı, en yenilikçi, en insancıl Erkin Özalp bile, aynı
Bakunin'in yukarıdaki sözünde olduğu gibi, baskıcı stalinist bir örgütte
yönetici olduğunda kaçınılmaz olarak "parti komiseri" oluyor. O yapıda
başka türlü yöneticilik yapmanız zaten mümkün değil. Örneği yok.<br />
Sorun, kişilerde değil, anlayışta. Zihniyette. Teoride. O bakımdan Erkin
Özalp'e ve daha önce Ali Mert'e yönelen eleştiriler, kişisel bir sorun
olarak değerlendirilmemeli. Devasa bir yapısal sorun var.<br />
Atılımcılar, bu sorunu görmezden gelmeye devam ederken 12. Kongreciler
"Sorunu biliyoruz ama yapacak bir şey yok, sorunun üzerine gidersek
örgütü bir arada tutan motivasyonu kaybederiz, üyeleri bir arada
tutamayız," diyorlar.<br />
Atılımcılar, eski teoriye, baskıcı stalinizme devam ediyorlar.<br />
12. Kongreciler ise Haziran direnişinin dinamiklerini kapsamak için
onlara güler yüzlü bir stalinizm vaat ediyorlar. Haziran direnişini
kapsamak ve büyümek için "güler yüzlü" olmak zorundalar. Ama örgütü bir
arada tutabilmek için de stalinist ve parti komiseri olarak kalmak
zorundalar.<br />
Bu iki kavram çelişmeyecek mi sanıyorsunuz?<br />
Toplumsal mücadelelerin ana ekseninin özgürlükçülüğe kaydığı günümüzde,
güler yüzlü stalinizmin kitleselleşme şansı var mı sizce?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Barış Mengütay</h2>
</div>
<div class="dateline">
19-07-2014, 15:44</div>
</div>
<div class="message">
Suçu stalinizme yıkmaya çalışmak oldukça hatalı.
Ülkemiz solundaki kafa karışıklıklarının en büyük nedenlerinden biri,
olayları ve olguları kendi tarihsel ve siyasal bağlamından koparıp
güncel bağlama monte etmeye çalışmak ve öyle tahlil yapmaktan
kaynaklanıyor. Ne stalinizmi, ne kemalizmi, ne Dr. Kıvılcımlı'yı, ne
TİP'i bu yöntemle anlayamazsınız ve işlevsel bir doğruya ulaşamazsınız.
TKP'deki sorun da benzerdi. Devlet yönetmekte olan bir Komünist partinin
siyasal tezlerini ve eylemlerini, henüz taban bulmayı başaramamış bir
sosyalist hareketin güncelliğine monte etmeye çalışmak sadece
başarısızlık üretiyordu.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
19-07-2014, 17:27</div>
</div>
<div class="message">
Atılım Kongresi kendisine destek veren partililerin
sayısını 3500 olarak belirtmiş. Karşı tarafın da bu kadar taraftarı
olduğunu varsayarsak TKP'nin üye sayısını 7000 civarında tahmin
edebiliriz. İşte iki bin onlar Türkiye'sinde açık çalışma yürüten
stalinist bir partinin ulaşabileceği en üst sınır budur. Stalinist TKP,
Türkiye'de stalinizmin doğal sınırlarına ulaştığı için dağıldı.
Toplumsal muhalefetin temel talebinin özgürlük arayışı olduğu günümüz
koşullarında stalinizmin ulaşabileceği doğal bir sınır vardır. TKP de o
sınıra ulaşmış, bu bakımdan başarılı olmuş ve sönümlenmiştir.<br />
Şimdi iki taraf ayrı ayrı partileşecek. 3500 üyeden tekrar 7000 üye
sınırına ulaştıklarında ise kaçınılmaz olarak yine parçalanacaklar.<br />
Demek ki günümüz koşullarında stalinistler ancak 7000 kişiyi çekip
çevirebiliyorlarmış. O da büyük bir güçlükle. Daha fazlasını parti
kaldırmıyormuş. Dağılıyormuş. Daha fazla sayıda insanı otoriter
solculukla yönetemiyorlarmış.<br />
Kaldı ki TKP'de örgüt yönetme tarzı olarak beliren stalinizm, yukarıdan
aşağı askeri hiyerarşinin hakim olduğu partiyi bir tür asker partisi
haline getiriyordu. Bu asker kafalı partililik anlayışının siyasete
yansımasının ise askercilik olması anlamlıdır: 29 Ekim, 30 Ağustos
kutlamak, Ermeni soykırımını inkar etmek, Kürt Özgürlük Hareketi ile
düşmanlık ve CHP'deki Atatürkçü sosyalist vekillere yanaşmak gibi.<br />
Günümüzde TKP'de yaşanan ayrışmayı tarihsel TİP'e uyarlayabiliriz.<br />
Birinci TİP'teki Aybar-Boran ayrışmasının nedeni stalinizmdi. Leninist
partiyi burjuva modelde bir parti olarak gören Aybar, stalinizme
alternatif olarak "güler yüzlü sosyalizm" öneriyordu. Günümüzde 12.
Kongrenin yöneticileri de güler yüzlü stalinizm öneriyorlar. Ama
kaybetmeye mahkumlar.<br />
3500 üyeden tekrar 7000 üyeye ulaştıklarında o kadar insanı güler yüzlü
stalinizmle bile yönetemez olacaklar ve yine dağılacaklar yine
dağılacaklar.<br />
Asla kitleselleşemeyecek bu arkadaşların iktidara gelmek için tek bir
şansları var. 10 şiddetinde deprem olur, her yer yıkılır, hiçbir devlet
kurumu ayakta kalmaz ya da dünya savaşı çıkar, ülke parçalanır, bu
arkadaşlar da otorite boşluğundan faydalanarak iktidara bir şekilde el
koyarlar, otorite boşluğunu doldururlar.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ergun Çağlayan</h2>
</div>
<div class="dateline">
20-07-2014, 00:58</div>
</div>
<div class="message">
“Antistalinist Ziyaretçiler” konusunda kafama
takılan bir sorun ve çözüm önerisi var. Belki abartıyorumdur ama Türkiye
Solunun örgütsel ve siyasal sorunlarını tartışırken teşhisin stalinizm
olması bir miktar kestirmecilik, konuyu soyutlayabilme yeterliliğinde
körelme, tartışma verimini düşürme sonuçları yaratıyor. Solcuların bir
kısmında stalinizm diye bir şey olmadığı fikrinin, bir kısmında ise
dünya devriminin hâlâ uzakta olmasının en önemli nedeninin stalinizm
olduğu fikrinin yaygın olduğunun farkındayım. Ama, diyelim on yıl
öncesinin aksine, ne bunun tartışılabilir bir şey olmadığını
düşünüyorum, ne de tartışanların Türkiye solunun gücünü artırabilmek
için ortak iş yapmasının mümkün olmadığını.<br />
<br />
Dünyada hem Troçkizm, hem Maoculuk, hem Komintern geleneğini devam
ettirdiğini iddia eden partiler, hâlâ hep birlikte, güç kaybederek de
olsa, yaşamaya devam ediyorlar. Ama örneğin Maocu kökenli Belçika Emek
Partisi, diyelim ki o düşünce yapısının belirlediği bir öncülük
anlayışını realize etmek için güç kazanmaya çalışıyor. Gördüğümüz
kadarıyla başarılı da oluyor. Bunun nedenlerinin ideolojik konumlanıştan
daha ziyade ‘deneme - ders çıkarma - inisiyatif verme, hesap sorma,
verme - rapor, kayıt tutma - öncelikleri şeffaf bir şekilde tartışma…
türünden <span style="text-decoration-line: underline;">temel örgütsel fonksiyonların</span>
yerine getirilmesiyle ilgili olduğu kanısındayım. Ancak bundan sonra
teorik-ideolojik konumlanışın ve siyasi tercihlerin bir devrimci durumda
halkın öncülüğünün hak edilip edilmeyeceği kavşağına gelinebiliyor.<br />
<br />
TKP’nin diyelim 7bin kişiden fazla üyeyi yönetemeyecek yapısal sorunları
olmasını stalinizmle adlandırmanın (velev ki doğru!) açıklama gücü çok
düşük. Stalinizm denen şeyin aslında örneğin (başka bir tanım da
getirilebilir, sadece örnek veriyorum) bireysel karizmalara, “ben yaptım
oldu”culuğa dayanan yani “temel örgütsel fonksiyonların, kıyıcı ve
tarihsel-kolektif çıkara yabancılaşan bireysel-duygusal sosyal aktivite
ile ikame edilmesi” olduğunu teşhis edebilmek bile önemli bir aşama
olurdu.<br />
<br />
Buradan yola çıkarak Uğur İşlek’in yanıtına gelmek istiyorum: Önüne
hangi gerekçeyle olursa olsun hedefler koyan, bunlarda yol almaya
çalışan ve “normal, beklenen” örgütsel faaliyetler yürüten sol örgütlere
sahip olan bir Türkiye solu, başardıkça ortaklaşma seçeneğine sahip
olabilir. Halbuki başarısızlığı yalıtık bir alt kültür içinde saklayan,
sürekli “tarihsel haklılığın”, “leninist iradenin”, vs. güncel
başarısızlığına “özel gerekçe” üreten bölmeler, başka bölmelerle bırakın
örgütsel-siyasal yakınlaşmayı veya eylem birliğini; şeffaf bir diyalog
içine bile asla girmezler, giremezler.<br />
<br />
Çarpıcı bir örnek: Seçimler öncesinde örgütlerin çeşitli bahanelerle
kendi tabanlarına kapalı kapılar ardındaki şahsi temaslardan sonra
potansiyel ortak çalışmalar konusunda “görüştük, olmuyor” açıklamalarına
alıştık artık. Alışamadığımız bu rutinin hiçbir zaman sorgulanmadığı
gerçeği...<br />
<br />
Uğur’un zamanlama itirazını şöyle yorumlayınca itiraza itirazım ortadan
kalkabilir yalnız: Herkesin önce şeffaf, tartışılabilir, ne yol alındığı
izlenebilir amaçları ve bu amaçlara göre şekillendirdiği “hesap
verebilir” örgütsel yapıları olsa, “başarı-başarısızlık” durumu daha
kolay algılanabilir ve böylece önce güçbirliği, ortak çalışma
dinamikleri, ve sonra bunlar üzerinden siyasi-örgütsel birlik süreci
kolaylaşabilir…<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
20-07-2014, 05:36</div>
</div>
<div class="message">
Getirdiği dağ gibi sorunlarla yüzleşmemek için
adını bile söylemekten çekindiğiniz stalinizmle hesaplaşmanın sizin
açınızdan ne kadar zor olduğunun farkındayım. Zaten en özgürlükçünüz Ali
Mert bile stalinizm için "Biliyoruz ama susuyoruz," diyor. Susmanız
doğal.<br />
Stalinizmle yüzleşirseniz, kendi kulvarınızdaki solculardan kolayca
dönek, liboş damgası yiyeceksiniz. Seslendiğiniz 7000 kişilik kitle
tarafından ciddiye bile alınmayacaksınız. Ayrıca şimdiye dek yaptığınız
her şeyi, bütün kariyerinizi inkar etmiş olacaksınız. Ayrıca paradigma
ve ezber değişikliğine gideceksiniz ki belirli bir yaştan sonra oturmuş
kalıpları sorgulamak, rahatı bozmak, dost ahbap çevresini değiştirmeyi
göze almak güçtür. En iyisi sorun yokmuş gibi davranmak. Çünkü 7000
kişilik müşteri kitlesi o kulvara akıl verme işine soyunan herkese
yeter.<br />
3500 müşteriyi partiyi fabrika ayarlarına geri döndürmek isteyen akil
adam alır. 3000 kişiyi güler yüzlü stalinizmle devrim yapmayı vaat eden
yeni model akil adamlar alır. Kalan bir kaç yüz kişi de eşitlikçi
forumdaki akil adamlara fazlasıyla yeter.<br />
<br />
Paradoks şurada: Hem özgürlük talep ediyorsunuz hem de stalinist kalmak
istiyorsunuz. Özgürlükçü stalinizm gibi bir şey icat edemeyeceğiniz için
de biraz ondan biraz ondan alıyorsunuz. Ortaya çıkan bu yeni durumda
yeterince özgürlükçü olmadığınız için bizim gibilerle her zaman
tartışacaksınız.<br />
Mektup yazdığınız gerçek stalinistlerse yeterince stalinist olmadığınız
için sizi hiçbir zaman tam olarak içlerine almayacaklar. Hep dış çeperde
bir yerde tutacaklar.<br />
Adında komünist kelimesi geçen, müşteri kitlesine kendini ülkenin en
ileri devrimci hattı olarak yutturan ama fiilen sosyal demokrat ve
ulusalcı olan partiyi devrimci çizgiye azıcık çekmeye kalktıklarında,
yani Kadıköy'de 1 Mayıs kutlamayı bırakıp Taksim için dövüştüklerinde,
kadroları militanlaştığında, validen teşekkür almayı bıraktıklarında,
devlet bütün acımasızlığıyla üzerlerine gelecek. Bu olağan üstü koşullar
altındayken katılımcılığı, şeffaflığı, açıklığı, hesap verilebilirliği
rafa kaldırmak zorunda olacaklar çünkü başka türlü o zorlu koşullarda
örgütlenemeyecekler, savaşamayacaklar ve siyaset yapamayacaklar.
İktidarı aldıktan sonra bile etrafları düşmanlarla sarılı olacak.
Üstelik anarşist, troçkist hainler her yerde olduğundan, katılımcılığı,
şeffaflığı, açıklığı süresiz olarak erteleyecekler.<br />
Özetlemek gerekirse, özgürlükçülük ve stalinizm iki ayrı dünyadır.
Uzlaşmazlar. Yarı özgürlükçü yarı stalinist marksistler olarak yola
devam. Nasıl olsa itiraz eden yok. Yani tarihinizin sorunlu kısımları
için, "Biliyoruz ama susuyoruz," dediğinizde, "Niye susuyorsunuz
kardeşim?" diye soran yok.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
20-07-2014, 16:02</div>
</div>
<div class="message">
Hakaret içeren ifadeler nedeniyle son iki ziyaretçi mesajını sildim.<br />
<br />
Bunlardan sonuncusu, daha önce onaylanmış olan bir öncekine cevap olarak
yazılmıştı. Onaylanan bir önceki mesajın da aslında hakaret içerdiğini
geç fark ettiğim için, son mesajın yazarından özür dilerim.<br />
<br />
"Forumumuzda, özellikle mevcut sol yapılar
ve sosyalistler hakkında hakaret ya da küfür içeren ve/veya herhangi
bir nedenle hukuki sorun doğurabilecek olan yazılara yer verilmeyecek." (<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/esitlikci-forum-neden-ve-nasl.html" target="_blank">Eşitlikçi Forum: Neden ve Nasıl?</a>)</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
UĞUR İŞLEK</h2>
</div>
<div class="dateline">
21-07-2014, 09:22</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili Ergun Çağlayan;<br />
<br />
Başarı ya da başarısızlıkları, her zaman siyasi olarak tanımlayan bir gelenekten geliyoruz. <br />
<br />
Kürt hareketinden, komünist harekete, devrimci demokrasiden sosyal
demokrasiye uzanan yelpazedeki başarısızlığı siyasi olarak tanımlamaya
çalışmıştım.<br />
<br />
Yeni'ye olan ihtiyacı ise; tedirgin ya da cüretkar siyasi denemeler
olarak ele almaya çalışmıştım. Yoksa, bu yelpazede her türden örgütsel
model vardır zaten.<br />
<br />
Yanyana gelişlerin zamanlamasını ise, siyasi başlıklarda konjonktürel
olarak şekillenebilecek gerçekçi etkileişim ve iletişim kanalları olarak
kurgulamıştım.<br />
<br />
Bana göre; örgütsel düzlemde ise, örgüt varsa başarı zaten vardır. Örgüt yoksa başarısızlıktan söz edilir. <br />
<br />
Çünkü, Örgütlerin, yılın en iyi yönetmeni, en iyi senaryosu, en iyi
genç, kadın ve işçi oyuncusu ödüllerinin dağıtıldığı bir film
festivalinde yarışmadığına inanırım.<br />
<br />
Çünkü; Örgütün; -kuşkusuz bir anlamda okuldur ama, kürt, işçi, kadın,
kültür, bilim vs..derslerini başarıyla verip bir üst sınıfa çıkan ve
nihayetinde bütün derslerini verdiğinde devrimi yapacak olan bir
eğitim\öğretim müessesesi olmadığına inanırım.<br />
<br />
Çünkü; örgütün, satış, pazarlama departmanlarının başarıları,
markalaşma, yılın CEO su ve borsada yükselen değerleri ile
ölçütlendirilen bir yapı olmadığına inanırım.<br />
<br />
Örgütsel düzlemde ise; yapılabilenler, halen yapılamayanlar, yapılmak
zorunda olanlar üzerinden değerlendirilmesinin daha sağlıklı olduğunu
düşünürüm.<br />
<br />
Örgütün doğru bir örgüt olup olmadığı ise, oraya yön veren siyasi aklın
aşılıp aşılmaması ile ilgilidir. Örgütsel olarak en doğru yer en
gelişkin siyasal aklın olduğu yerdir. Gerisi içindekilerin işidir,
yeter ki, anti-stalinistlere malzeme verilmesin.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Çağdaş Sümer</h2>
</div>
<div class="dateline">
21-07-2014, 11:23</div>
</div>
<div class="message">
Uzunca bir süredir görüşlerinizi takip ediyor ve
önemli bir kısmını önemsiyor, paylaşmaya çalışıyorum. Fakat hem sizin
hem de Ali Mert'in üst üste yayımlanan yazılarınızın ben de büyük bir
hayal kırıklığı yarattığını belirtmek istiyorum. Ortadaki sorunun neden
ve kaynakları bu kadar meydandayken ve yaşanan süreç TKP'nin likidasyonu
gibi bir sonuca evrilme tehlikesi içeriyorken, sadece kendi kişisel
kırgınlıklarınız nedeniyle 12. Kongre'ye açık mektup yazmanız
anlaşılabilir bir tutum değil. Bir bütün olarak TKP'yi değilse bile
kendilerini mutlaka likide edecek, ve beraberlerinde götürdükleri
insanları mücadeleden düşürecek bir gruba dert anlatmaya çalışıyorsunuz.
Keşke pek çok açıdan değerli fikirlerinizi, bu sürecin ardından nasıl
yapmalı sorusunu kendilerine bir kez daha soracak pek çok komüniste, bu
ayrışmada taraflardan birine temayül göstermeden yazsaydınız. O zaman,
bugüne kadar söylediklerinizi sessizlikle geçiştirenler ya da şu ya da
bu nedenle duymayanlar taşların yerinden oynadığı bu süreçte belki kulak
verirlerdi söylediklerinize. Oysa siz ''Gelenek dergisini her
partilinin militan mücadelesinde kullanacağı bir araca dönüştürmekten ve
akademik sapmalardan kurtarmaktan söz eden'' bir aydın düşmanlığına
seslenmeyi tercih etmişsiniz. Hiç de iyi etmemişsiniz.</div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
21-07-2014, 22:09</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili Çağdaş Sümer,<br />
<br />
Öncelikle, görüşlerim(iz) hakkındaki olumlu değerlendirmeleriniz için teşekkür ederim.<br />
<br />
Tabii ki, bundan sonrasını sadece kendi adıma yazacağım.<br />
<br />
Kişisel kızgınlıklarım, hiç yok değilse bile, gerçekten de ihmal
edilebilir derecede az. Diğer yandan, 12. Kongre’ye hitap etme
tercihimin bunlarla bir ilgisinin bulunmadığını düşünüyorum.<br />
<br />
Yazmış olduğum üzere, bence, “TKP-Atılım Kongresi tarafının
yöneticileri, var olanları korumaya çalışmanın ötesine geçilmesini
engelleyebilecek gibi görünüyor”. Ve tabii, “bu taraftaki üyelerin
çoğunun ilerletici tartışmalara son derece anlamlı katkılarda
bulunabileceklerini biliyor olsam da, en azından şu an için böyle
düşünüyorum”.<br />
<br />
Tam da bu düşüncelerim nedeniyle, TKP-12. Kongre’ye seslenmeyi tercih etmiş oldum.<br />
<br />
Bu durum, eğer gerçekten de herhangi bir önemleri varsa, söylediklerime
TKP-Atılım Kongresi tarafındaki üyelerin de kulak vermesini engeller mi?
Engellememesi gerektiğini düşünüyorum ya da en azından engellememesini
umuyorum....<br />
<br />
Kanımca, en azından bugünkü verilere göre, TKP-Atılım Kongresi tarafının
neleri yap(a)mayacağı az çok belli gibiyken, TKP-12. Kongre tarafının
neler yapabileceği ve neleri yapamayacağı konusunda çok sayıda
belirsizlik var. <br />
<br />
Örneğin, başka pek çok konuda olduğu gibi Gelenek dergisinin üstlenmesi
gereken görevler konusunda da, en azından şimdilik, netlik kazanmış bir
“ortak görüş”ün bulunmadığı kanısındayım.<br />
<br />
Aynı nedenle, TKP-12. Kongre tarafının, “kendilerini (...) likide
edecek, ve beraberlerinde götürdükleri insanları mücadeleden düşürecek”
bir taraf olup çıkma tehlikesi de yok sayılamaz elbette.<br />
<br />
Ama tersinden bakarsak, yine aynı nedenle, son derece nesnel ve
anlaşılabilir gerekçelerle ortaya çıkmış olan bu tarafın, likide olmak
ve insanları mücadeleden düşürmek yerine, sosyalist iktidar mücadelesine
katkıda bulunmasının ve bu arada TKP-Atılım Kongresi tarafıyla yeniden
bir araya gelmesinin zeminini yaratmak için de çaba harcamak gerekmez
mi?</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-75749157847022032992020-04-02T10:11:00.002+03:002020-04-02T10:11:38.493+03:00Eşitlikçi Forum: Neden ve Nasıl?<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>9 Eylül 2013</b><br />
<br />
<br />
<br />
<span style="font-style: italic;">Aşağıdaki metin, forum üyeleri
tarafından aksi yönde bir karar alınana kadar “taslak” olarak kalacak ve
değişiklik önerilerine açık olacaktır.</span><br />
<br />
<br />
Sol, iktidara nasıl gelebilir?<br />
<br />
Farklı ülkelerde ve farklı dönemlerde bu soruya çok farklı cevaplar
verilebilir. Ama bu soruya herkesin anlayabileceği, net cevaplar
veremeyen bir solun iktidara gelemeyeceği kesin!<br />
<br />
Günümüz Türkiye’si söz konusu olduğunda, bu soru şu şekilde
genişletilebilir: Kitlelerin eseri olacak olan, başta işçi sınıfı olmak
üzere toplumun tüm sömürülen ve ezilen kesimlerinin çıkarlarını temsil
edecek olan, halkın halk tarafından yönetilmesinin yolunu açacak olan
bir iktidara nasıl ulaşılabilir?<br />
<br />
Biraz daha açacak olursak,<br />
<br />
- Yurttaşlar arasında ırklara, milliyetlere, etnik kökenlere, dillere,
cinsiyetlere, cinsel yönelimlere, inançlara ya da yaşam tarzı
tercihlerine dayalı her tür ayrımcılığın yasaklanmasını ve her tür
eşitsizliğin ortadan kaldırılmasını,<br />
<br />
- Çalışmanın herkes için bir hak ve ödev haline getirilmesini; tüm
çalışanlara ve çalışamayacak durumda olanlara aileleriyle birlikte
insanca yaşamalarına yetecek ücretlerin ödenmesini ve en az bunun kadar
önemlisi, herkes için insanca çalışma koşullarının sağlanmasını,<br />
<br />
- Devlet yöneticilerinin ve yönetim organlarının devlet yönetimiyle
ilgili her tür faaliyetlerinin herkesçe izlenebilir kılınmasını,
yöneticilerin gelirlerinin işçi ücretlerinin ortalamasından yüksek
olmamasını, tüm yöneticilerin seçimle belirlenmesini ve yöneticilerin
onları seçenler tarafından görevden alınabilir olmasını,<br />
<br />
- Emperyalist ülkelerle girilmiş olan ittifaklardan ve emperyalizmin çıkarlarını temsil eden örgütlerden çıkılmasını,<br />
<br />
- Irkçılık, inanç sömürüsü ve savaş kışkırtıcılığı içermeyen her tür
hedef doğrultusunda örgütlenmenin ve bu hedeflerin hayata geçirilmesi
için propaganda faaliyetlerinde bulunmanın serbest olmasını<br />
<br />
hedef alan bir iktidara nasıl ulaşılabilir?<br />
<br />
Böylesi bir iktidara ulaşılmasının önündeki temel engel belli: Çok küçük
bir azınlığın, yani sermaye sahiplerinin çıkarlarını temsil eden
bugünkü düzenin, iktisadi gücün yanı sıra baskı araçlarını kullanarak,
toplumun çoğunluğunu egemenliği altında tutabilmesi.<br />
<br />
Halka gerçekleri, yani sömürüldüğünü, ezildiğini, haksızlıklara
uğradığını, ülkenin yanlış ve kötü yönetildiğini, halkın çıkarlarına
dayalı bir düzen kurmanın mümkün olduğunu anlatmak, ve bunu hiç bıkmadan
yapmak, hiç kuşku yok ki, solun en önemli görevlerinden biridir. Ama
şunu da bilmek koşuluyla: Bugüne kadar, sol, hiçbir zaman, sadece halka
gerçekleri anlatarak iktidara gelmedi.<br />
<br />
Çünkü, halkın, bugün olduğu gibi harekete geçtiği dönemlerde bile, kendi
çıkarlarına dayalı bir iktidar için mücadele etmemesinin nedeni, her
gün yaşadığı gerçeklerden haberdar olmaması değil, önüne somut,
gerçekçi, inandırıcı ve ulaşılabilir hedeflerin koyul(a)maması.<br />
<br />
Sermaye düzeninin siyasal ve ideolojik egemenliğinin, genelde
kapitalizmin bunalımlarının ürünü olarak ve özelde, bugünkü AKP iktidarı
örneğinde olduğu gibi, belirli bir iktidarın somut uygulamalarının
ürünü olarak, bazı dönemlerde zayıfladığı açık. Teorik açıdan
bakıldığında, solun iktidara gelme şansının en fazla yükseldiği
dönemlerin bu tür dönemler olduğu da açık.<br />
<br />
Ama pratik açıdan bakıldığında, solun, sadece sermaye egemenliğinin
zayıflaması nedeniyle iktidara gelemeyeceği de bir o kadar açık.
Özellikle de, biçimsel demokrasinin, yani burjuva demokrasisinin
yürürlükte olduğu ülkelerde.<br />
<br />
Biçimsel demokrasi, sermaye düzenine çok önemli bir olanak sağlar:
Sermayenin siyasal ve ideolojik egemenliğinin zayıfladığı dönemlerde,
farklı görünümlü sayısız sermaye partisi ve hareketi, yıpranmış olan
iktidarın yerini alma mücadelesi yürütür. Bunların gerçek yüzleri de
zaman içinde açığa çıkacaktır elbette; ama iş işten geçtikten sonra...<br />
<br />
Dolayısıyla, tek başına mevcut iktidara muhalif olmak (ve hatta onun en
kararlı, en iddialı, en özverili vb. muhalifi olmak), solun iktidara
gelmesini sağlayamaz.<br />
<br />
“Sol, seçimlerle değil, ancak devrimle iktidara gelebilir” tezi de,
ciddi bir tezdir elbette. Ne var ki, bugüne kadar, dünya tarihinde,
burjuva demokrasisiyle yönetilen bir ülkede, solun somut mevziler
kazanmadan, seçim başarıları elde etmeden iktidara gelmesinin herhangi
bir örneği bulunmuyor. Buna karşın, burjuva demokrasisinin barındırdığı
olanaklardan yararlanarak iktidara gelen ya da iktidar ortağı olan sol
güçlerin varlığından söz edebiliyoruz.<br />
<br />
Ülkemizde ise, faşizmin mutlak olarak egemen olması, bir dış savaşın
ürünü olarak militarist bir diktatörlüğün kurulması ya da emperyalist
işgal gibi olasılıkların hiçbir zaman tümüyle gündemden düşmeyeceği
söylenebilir. Ancak, bu tür gelişmelerin yaşanmasını ummak ve beklemek,
bir “iktidar stratejisi” olamaz. Diğer yandan, bu tür gelişmelerin
yaşanması durumunda solun ne ölçüde etkili bir mücadele yürütebileceği,
öncesinde, burjuva demokrasisinin (bugüne kadarki sınıf mücadelelerinin
ürünü olarak ve ister istemez) barındırdığı olanaklardan yararlanarak
kazanacağı somut mevzilere de bağlı olacaktır.<br />
<br />
İktidar mücadelesi bir yana bırakılarak yürütülebilecek olan bir “mevzi
savaşı”ndan söz etmiyoruz. Eldeki tüm örnekler, iktidar mücadelesi
ikinci plana atıldığında, sol adına kazanılan mevzilerin kısa sürelerde
düzen içi kurumlara dönüştüğünü gösteriyor. İktidar mücadelesi bir yana
bırakıldığında, sendikalarda, meslek ve kitle örgütlerinde, yerel
yönetimlerde, ulusal meclislerde vb. kazanılan koltuklar, o koltuklara
oturanların kişisel çıkarlarına hizmet etmeye başlayabiliyor.<br />
<br />
Üstelik, bu söylediğimiz, sadece iktidar hedefini tümüyle bir yana
bırakan örgütlerin kazandığı mevziler için değil, bu hedefi neredeyse
her gün dile getiren örgütlerin kazandığı mevziler için de geçerli
olabiliyor.<br />
<br />
Dolayısıyla, tek başına “mevzi kazanma”yı değil, kazanılacak olan
mevzilerin düzen içi kurumlara dönüşmemesini, kişisel çıkarlara hizmet
etmemesini, halkın halk tarafından yönetilmesi hedefine aykırı
düşmemesini sağlayacak olan bir mücadeleye ihtiyacımız var.<br />
<br />
Solun bu mücadeledeki temel silahlarından biri açıklık ve dürüstlüktür.
Devlet yönetimiyle ilgili konularda halktan gizli hiçbir şeyin kalmaması
için mücadele eden solun kendisi de elbette açık ve dürüst olmak
zorunda. Yöneticilik görevlerine seçilenlerin, görevleriyle ilgili
olarak atacakları ve attıkları her tür adım hakkında halkı eksiksiz
şekilde bilgilendirmeleri, görev alanlarıyla ilgili her tür parasal
bilgiyi halkla paylaşmaları, yöneticilik görevleri sayesinde elde
ettikleri her tür geliri ve bu gelirlerin işçi ücretleri ortalamasını
aşan kısmını halk yararına faaliyet yürüten hangi kurumlara
bağışladıklarını belgeleriyle birlikte düzenli olarak açıklamaları,
halkçı bir yöneticilik tarzının gerekleri arasında yer alır.<br />
<br />
Halkın gerçekten de halk tarafından yönetileceği bir gelecek için,
bugün, devlet yönetiminin her kademesinde, halkın çıkarlarını temsil
eden yöneticilere sahip olmak için mücadele etmemiz gerekiyor. Sermaye
düzeninin buna engel olmak için elinden geleni yapması, bu doğrultudaki
mücadeleden vazgeçmenin bir bahanesi olamaz. Olması durumunda,
geçtiğimiz 30 yıl boyunca pek az güç kazanabilmiş olan Türkiye solu,
Taksim Gezi Parkı Direnişinin ortaya çıkardığı olanaklardan da
yararlanamayacaktır.<br />
<br />
<div style="text-align: center;">
* * *</div>
<br />
Bu genel değerlendirmelerden hareketle oluşturduğumuz forumumuzda, solun iktidar yolunun nasıl açılabileceğini tartışacağız.<br />
<br />
Solun iktidar yolunun açılmasına hizmet edebilecek olan somut ve güncel
mücadele hedeflerini netleştirebilmek için, dünyadaki ve ülkemizdeki
tarihsel ve güncel mücadele deneyimlerini değerlendireceğiz. Bu
deneyimlerin eksikleri ve yanlışları kadar, geleceğe ışık tutan yanları
üzerinde duracağız.<br />
<br />
Tartışmak için tartışmayacağız. Solun iktidar yolunu açacak olan güncel
hedefler konusunda netlik sağladığımız ölçüde, bu hedeflerin hayata
geçirilmesi için çaba harcayacağız. Bu yöndeki çabaları destekleyeceğiz,
aksi yöndeki eğilimleri eleştireceğiz.<br />
<br />
Forumumuzda açılacak olan her başlık, tüm üyelerimizin katkılarına açık
olacak. Yine dileyen her üyemizin katılabileceği çalışma grupları ya da
alt topluluklar oluşturulabilecek. Bir forum sitesinin teknik
altyapısının izin vereceği ve amaçlarımıza hizmet edebilecek olan her
tür faaliyette bulunulabilecek.<br />
<br />
Forumumuzun temel işleyiş ilkeleri açıklık ve dürüstlük olacak.<br />
<br />
Forum sitemizde ticari reklamlara yer verilmeyecek, herhangi bir ticari faaliyet yürütülmeyecek.<br />
<br />
Forumumuzla ilgili her tür karar alma sürecinde, “uzlaşmaya ulaşma
çabası” esas olacak. Ama forumumuzun her üyesi, herhangi bir konuda
oylama yapılmasını talep edebilecek. Tüm üyelerimiz oy kullanabilecek ve
kararlar oy çokluğuyla alınacak.<br />
<br />
Forumumuzun teknik ve bürokratik işleri, forumla ilgili karar alma
süreçlerinde herhangi bir “ek ağırlık” sahibi olmayan Kolaylaştırıcılar
Kurulu tarafından yürütülecek. (Kolaylaştırıcılar Kurulu şu anda <span style="font-weight: bold;">Ali Mert</span>, <span style="font-weight: bold;">Ergun Çağlayan</span> ve <span style="font-weight: bold;">Erkin Özalp</span>’ten oluşuyor.) Forum üyeleri diledikleri zaman bu kurulun bileşimini değiştirebilecek.<br />
<br />
Çağrı metnimizi ve “Neden ve Nasıl?” metnimizi genel hatlarıyla
benimseyen herkes forumumuza üye olabilecek. Forum üyeliğinde müstear
isim kullanılabilecek. Ancak, kötü niyetli üyelik girişimlerini
engellemek için mevcut üyelerden en az birinin referansı istenebilecek.<br />
<br />
Forumumuzda, özellikle mevcut sol yapılar ve sosyalistler hakkında
hakaret ya da küfür içeren ve/veya herhangi bir nedenle hukuki sorun
doğurabilecek olan yazılara yer verilmeyecek. Kolaylaştırıcılar Kurulu
üyeleri, bu açılardan sorunlu buldukları yazıları yayından kaldırarak
gerekçelerini yazarlarıyla paylaşacak ve değişiklik talebinde bulunacak.
Kolaylaştırıcılar Kurulu üyeleri ile yazar arasında anlaşmaya
varılamaması durumunda, sorun, forum üyelerinin bilgisine sunulacak.Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-13455692391801501812020-04-02T10:06:00.000+03:002020-04-02T18:08:12.776+03:00Türkiye'de Leninizme yer var mı?<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>25 Nisan 2014</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
Leninizm, bugünün Türkiye’sinde, sosyalistlerin yoluna ışık tutmayı sürdürüyor mu?<br />
<br />
Eğer Leninizmden, “asıl olan, illegal örgütlenme ve illegal
mücadeledir” türü bir tez anlaşılacaksa, bu konuda olumlu görüş
bildirmek kolay olmayacaktır.<br />
<br />
Bolşeviklerin yasadışı örgütlenmeyi ve yasadışı mücadeleyi temel
almalarının nedeni, Rusya’daki baskıcı çarlık rejimine karşı mücadele
etmeleriydi. Yasal örgütlenme ve mücadele olanaklarının çok sınırlı
olduğu ve bu olanakların bile kolaylıkla ortadan kaldırılabildiği bir
ülkede, devrimci bir örgüt için, aksi zaten mümkün değildi. Buna karşın,
bugünün Türkiye’sinde, sayısız yasal ve yasadışı antidemokratik
uygulamanın varlığına karşın, sosyalistler yasal zeminde
örgütlenebiliyor ve yasadışı mücadelenin toplumsal meşruiyeti son derece
sınırlı. Halkın ya da işçi sınıfının toplumsal ölçekte anlam
taşıyabilecek büyüklükteki bir kesimini yasadışı örgütlere kazanmak
olanaksız.<br />
<br />
Bir başka deyişle, eğer Leninizm, Lenin’in Ekim Devrimi öncesinde
savunduğu somut ve ilgili dönemin Rusya’sı için geçerlilik taşıyan
tezlerden ibaretse, yolumuzu pek fazla aydınlatamayacaktır. Ama Lenin,
“somut durumun somut çözümlemesi”ne önem veren bir devrimciydi. Her ülke
ve her dönem için geçerli olacak reçeteler yazmaya kalkışmamıştı.<br />
<br />
Yasadışı örgütlenme ve yasadışı mücadele, pek çok örgütsel bilginin
yalnızca halktan değil, üyelerden bile gizli tutulmasını da zorunlu
olarak beraberinde getirir. Ama buradan hareketle, bugünün
Türkiye’sinde, sosyalist örgütlerin üye sayılarının, gelir ve
giderlerinin, bu örgütlerde kimlerin ne kadar “profesyonel maaşı”
aldığının, merkezi kurullardaki tartışmalarda kimlerin hangi görüşleri
savunduğunun, örgüt yayınlarının gerçek satış sayılarının, İnternet
sitelerindeki her bir yazının kaç tık aldığının vb. gizlenmesi,
Leninizmin bir gereği değil, “bilgi tekeli” oluşturmanın en kolay
yoludur. Bu tür bilgiler yalnızca çok az sayıda yöneticinin elinde
olduğunda, bu yöneticiler, her tür tartışmada, işlerine gelen bilgileri
birer koz olarak kullanabilir, işlerine gelmeyenleri kendilerine
saklayabilir. Dahası, şu ya da bu nedenle “gerekli” ya da “zorunlu”
gördüklerinde, bilgileri çarpıtma ve hatta düpedüz yalan söyleme yoluna
gidebilirler. Üstelik, bunu, “aslında iyi niyetli” olduklarını düşünerek
de yapabilirler!<br />
<br />
Ama bilgi tekeli oluşturmak, üyelerin (ve sempatizanların) mücadeleye
katkılarını sınırlandırmanın en garantili yollarından biridir. Örgütsel
sorunlar yalnızca çok az sayıda kişi tarafından bilindiğinde, onların
çözümüne katkıda bulunabilecek olan kişilerin sayısı da çok düşük olur.
Siyaset söz konusu olduğunda, sadece, dışarıya homojenlik görüntüsü
veren bir merkezi kurulun kararlarının ne şekilde hayata geçirileceği
konusundaki “tartışma”lara izin verilirse, üyelerin (ve
sempatizanların), alınan kararları benimsemeleri ve başkalarına
benimsetmeleri zorlaşır.<br />
<br />
Hiç kuşku yok ki, az sayıda insan (ve bazen tek bir kişi), belirli
dönemlerde, bu sorunları önemsizleştirecek kadar doğru, iyi, ilerletici,
devrimci vs. kararlara imza atabilir. Böylece, sözünü ettiğim riskleri,
söz konusu dönemler için, önemsizleştirilebilirler. Ama Marksizme
dayanan Leninizm, bu çok özel durumun teorisi olamaz!<br />
<br />
Bilgi tekeli oluşturmama adına, bugünün koşullarında hukuki ve mali
riskler doğurabilecek türden bir şeffaflık istemek de son derece
tehlikeli değil mi, diye sorulabilir elbette. İyi ama, “yaratıcılık” ne
güne duruyor? Niyet varsa, çözümler de bulunabilir. Örneğin, “siyasi
yasaklı” olanların varlığı nedeniyle, gerçek üye sayılarını bildirmek
sorun mu oluşturuyor? Bulunmuş çözümü zaten var: “Fahri” üyelikler.
Diğer taraftan, kanımca, şeffaflığın yasal düzenlemelere uyma
zorunluluğundan kaynaklanabilecek olan parasal maliyetleri, kapalılığın
siyasal maliyetleriyle karşılaştırıldığında, hayli önemsiz kalacaktır.<br />
<br />
Asıl sorun şu: Leninist olduğunu iddia eden bir “merkez”e kayıtsız
şartsız bağlı kalacak olan emir erleri mi istiyoruz, yoksa tek tek
bireylerin sosyalist iktidar mücadelesine katkıda bulunma olanaklarının
olabildiğince artırılmasını mı?<br />
<br />
Bu noktada, “Leninizm nedir?” diye sorabiliriz.<br />
<br />
Kanımca, Leninizmin temel ayırt edici özellikleri, “iktidar perspektifi” ve “öncülük anlayışı”dır.<br />
<br />
“İktidar perspektifi”, temel hedefin sosyalist iktidara ulaşmak
olması anlamına geliyor. Bir başka deyişle, Leninizm, halkın kendi
kendisini yönetmesini sağlayacak olan bir düzene mümkün olan en kısa
sürede ulaşılması için mücadele etmek demektir.<br />
<br />
Leninist “öncülük anlayışı”na göreyse, sosyalist iktidar hedefine,
tek başına halkın ya da işçi sınıfının “kendiliğinden” mücadeleleriyle
ulaşılamaz ve iktidara ulaşabilmek için bu mücadelelere “öncülük” etmek
gerekir.<br />
<br />
Gezi Direnişi, en azından bence, Leninizmi bir kez daha doğruladı:
“Kendiliğinden” mücadelelerle elde edilebilecek olanların sınırlarını
göstererek...<br />
<br />
Ama aynı Gezi Direnişi, yine bence, “öncülük” konumunun, tek başına
“öncü olma iddiası”yla, “sınıfın aklı olma iddiası”yla ya da “halkın
vicdanı olma iddiası”yla vs. kazanılamayacağını da gösterdi. <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sosyalist-solun-secim-bilancosu.html">Sosyalist solun seçim bilançosu</a>nun da gösterdiği üzere, Türkiye’deki sosyalist örgütler, seçimlerde, “Gezi ruhu”nun temsilciliğini üstlenemedi.<br />
<br />
Bugün, Türkiye’de, Gezi Direnişi boyunca defalarca sokağa çıkmış,
İnternet aracılığıyla tepkilerini ifade etmiş, forumlara katılmış,
ülkenin farklı bir şekilde yönetilmesini isteyen, CHP dahil olmak üzere
muhalefetteki düzen partilerinde aradıklarını pek fazla bulamayan geniş
bir kesim var. Bu kesimin ortak paydası aranacak olursa, birinci sıraya
özgürlükçülük yerleşecektir. Bunun yanına eşitlikçiliği ve
paylaşımcılığı da eklemek gerektiğini düşünüyorum.<br />
<br />
Sosyalist sol, eskisi gibi yönetilmek istemeyenlere ne öneriyor?<br />
<br />
Öz olarak, sadece şunu: Gelin, bize katılın; ne kadar örgütlenirsek,
ne kadar büyürsek o kadar güçlü oluruz ve bir şeyleri değiştirmemiz
mümkün hale gelir.<br />
<br />
Örgütlenme çağrılarının istatistiksel açıdan anlamlı bir karşılık bulmadığı açık.<br />
<br />
Eskiden olsa, bu durum, 12 Eylül döneminin yarattığı örgüt ve
mücadele korkusuna, apolitizme, duyarsızlaşmaya vb. bağlanabilirdi. Ama
eskisi gibi yönetilmek istemeyenler, 30 Mart seçimlerinde, İstanbul’da,
Oy ve Ötesi hareketi aracılığıyla 20 binden fazla sandık gönüllüsünü
örgütlemeyi başararak, somut, gerçekçi ve anlamlı buldukları hedefler
doğrultusunda canla başla, tehlikelere ve tehditlere göğüs gererek
mücadele edebileceklerini gösterdi. Benzer şekilde, Ankara’da, CHP’nin
oylarını korumaya çalışanlar, CHP’lilerden çok gönüllülerdi.<br />
<br />
Eskisi gibi yönetilmek istemeyenlerin anlamlı bir bölümünün siyasal
hedefler için örgütlenmesi ve mücadele etmesi nasıl sağlanabilir?<br />
<br />
Birincisi, özgürlükçülük ve eşitlikçilik temelinde, mümkün olduğunca
birleştirici/kapsayıcı bir siyasal çerçeve oluşturarak. Uzun ve
ayrıntılı programlar, en azından bugünkü koşullarda, geniş kesimlerin
birleşmesini sağlayamaz.<br />
<br />
Birleştiricilik/kapsayıcılık konusunda sadece bir örnek: Gezi
Direnişinin gösterdiği üzere, eskisi gibi yönetilmek istemeyenler,
“militan” değil, “özgürlükçü” ve “dinsel inançlara saygılı” bir
laiklikten yana. Türbandan değil, dinsel inançların siyasete ve ticarete
alet edilmesinden rahatsızlar. İnançsızlıkla da bir sorunları yok.
Dolayısıyla, onları birleştirebilecek olan bir siyasal çerçevede, soyut
ya da militan “laiklik” veya “aydınlanmacılık” vurguları değil,
inançlara dayalı ayrımcılığa ve dinsel inanç sömürüsüne karşıtlık yer
alabilir.<br />
<br />
İkincisi, eskisi gibi yönetilmek istemeyenler, ancak, her bakımdan
katılımcı ve açık/şeffaf olan örgütlerde birleşebilir. Karar alma
süreçlerinde herkesin eşit derecede söz sahibi olmadığı, kararlar
uygulanırken herkesin özgün katkılarda bulunabilmesini sağlamayan, tam
bir gelir-gider şeffaflığı sergilemeyen, her tür örgütsel bilgiyi
herkesin erişimine açmayan örgütler, “Gezi ruhu”nu temsil etme şansını
da yakalayamaz.<br />
<br />
Bu konuda da, yazıyı çok uzatmamak için, yine sadece bir örnek
vermekle yetineyim: Gezi Direnişi sırasında gördük ki, çok sayıda insan
belirli somut hedefler uğruna çaba harcadığında, dar ekiplerin
üretemeyeceği yaratıcılık örnekleri kolaylıkla ortaya çıkabiliyor.
“Duran adam” eylemi, kritik bir evrede ortaya çıkan ve direnişin
sürmesine katkıda bulunan bir yaratıcılık örneğiydi.<br />
<br />
Üçüncüsü, eskisi gibi yönetilmek istemeyenler, sadece, “gerçekçi”
siyasal hedefler doğrultusunda örgütlenebilir. Örneğin, seçimlerde,
kazanma şansı olmayan adaylara oy vermeleri sağlanamaz. Ama yine
örneğin, belirli yerelliklerde, onları gerçekten temsil edebileceklerini
düşündükleri bağımsız milletvekili adayları için canla başla çalışma
yürütebilirler. Tabii bunun için, söz konusu adayların, öncesinde,
onları ikna edecek taahhütlerde bulunması ve ön seçimlerin yapılmasını
kabul etmeleri gerekir.<br />
<br />
Bu yazdıklarım, kimilerine, tam da Leninizm karşıtı şeylermiş gibi görünebilir.<br />
<br />
Oysa tüm bunlar, birileri “öncülük” etmeden kolay kolay gerçekleşemez!<br />
<br />
Aslına bakılırsa, sosyalist örgütlerin güncel bazı girişimleri,
yukarıda tarif ettiğim ihtiyacın en azından bir ölçüde kabullenildiğini
gösteriyor. TKP’nin “Sol Cephe”sinden ve ÖDP’nin “birleşik muhalefet”
yaratma girişiminden söz ediyorum.<br />
<br />
Ne var ki, bu girişimler, dışarıdan bakıldığında, ilgili partilerin “yan örgüt” yaratma çabaları olarak görülüyor.<br />
<br />
Kabalaştıracak ölçüde açık yazayım: Bugün, sosyalistlerin (ya da
Leninistlerin) öncülük edeceği ve eskisi gibi yönetilmek istemeyenleri
siyasal mücadeleye kazanmaya çalışacak olan örgütlenme girişimlerinde,
en azından Halkevleri’nin, ÖDP’nin ve TKP’nin ve aslında başka pek çok
sosyalist (ve dahası sosyalist olmayan) örgütün yer alması gerekmez mi?<br />
<br />
Ankara’daki büyükşehir belediye başkanlığı seçimi, EHP, Halkevleri,
ÖDP ve TKP’nin ortak çalışma yürütmesinin kendi başına bir “sihirli
anahtar” olmadığını gösterdi tabii ki. Ama bu birliktelik sadece
sembolik bir anlam taşıyordu; Kaya Güvenç’in kazanma olasılığının
bulunduğunu düşünen hiç kimse yoktu.<br />
<br />
Her ihtimale karşı ekleyeyim: Halkevleri, ÖDP ve TKP’nin “birleşmesi”
gerektiğini savunmuyorum! Dahası, yukarıda yazdıklarımdan
anlaşılabileceği üzere, tek başına bu üç örgütün ittifak kurmasının,
eskisi gibi yönetilmek istemeyenleri kazanmaya yeteceğini de
düşünmüyorum.<br />
<br />
Ama eskisi gibi yönetilmek istemeyenleri birleştirme iddiasına sahip
olan bir örgütün, Halkevleri, ÖDP ve TKP’den bir ya da ikisini dışarıda
bırakması, sadece şu durumda kabul görebilir: Dışarıda kalanların,
sadece ve sadece, dar çıkarlarını her şeyin önüne koymaları nedeniyle
dışarıda kaldıklarının herkesçe görülebilir/anlaşılabilir olması. Bunun
için de, dışarıda bırakanların, bu duruma engel olmak için neler
yaptıklarını açıklayabilmesi gerekir.<br />
<br />
Açıkçası, yazının tam bu noktasında, sosyalist örgütlerden herhangi
birinin üyesi ya da sempatizanı olmayan bazı okurların, “yahu,
Halkevleri’ni, ÖDP’yi, TKP’yi ve benzerlerini takan kim?” diye
sorabileceğini düşündüm!<br />
<br />
Ne yazık ki, onlara hak vermeden edemeyeceğim!<br />
<br />
Gerçekten de, bu örgütler, Leninizmin de gereğini yerine getirip,
eskisi gibi yönetilmek istemeyenlerin siyaset sahnesinde ağırlık
kazanmalarını sağlayabilecek olan girişimlere öncülük edemezse, onları
önemsemek için pek fazla neden kalmayacaktır. Dahası, böylesi bir
durumda, mevcut sosyalist örgütlerle (ve dolayısıyla Marksizmle ve
Leninizmle) bağları hayli zayıf olan bazı girişimler de çıkabilir
ortaya.<br />
<br />
Leninizm, tabii ki, bugün için eskisi gibi yönetilmek istemeyenlere
siyaset sahnesinde bir ağırlık kazandırma çabasından ibaret olamaz.
Bugünün Türkiye’sinde yaşanan sorunların gerçek çözümlerini ancak
sosyalist bir iktidarın, yani bir halk iktidarının üretebileceğini,
bugün elde edilebilecek olan kazanımların sadece ve sadece sosyalist
iktidara ulaşma mücadelesini güçlendirebilecekleri ölçüde anlamlı
olabileceğini ısrarlı bir şekilde savunmak da gerekir. Bugünkü
sorunumuz, Leninist olma iddiasındakilerin, diğer gerekirlikleri bir
yana bırakarak, sadece bu son söylediklerimi yapmaya çalışıyor olması...<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
</h2>
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
26-04-2014, 18:45</div>
</div>
<div class="message">
samimi olarak şunu fevkalade merak ediyorum: erkin
özalp hayatının yarısını merkez yönetici olarak geçirdiği örgütünde bu
yukarıda yazdıklarını merkezi düzeyde tartışma olanağı buldu mu?
örgütlüyken, hem de o örgütte sözü dinlenir konumdayken, Leninist
olduğunu iddia eden bir “merkez”e kayıtsız şartsız bağlı kalacak olan
emir erlerine karşı, tek tek bireylerin sosyalist iktidar mücadelesine
katkıda bulunma olanaklarının olabildiğince artırılması için somut
olarak neler yaptı? bu konuda görüşlerini dile getirdiğinde olumlu veya
olumsuz ne tür tepkilerle karşılaştı? yani şuraya yazdığı şeylere
katılan illa ki birileri olmuştur. onlarla birlikte bir şeyleri
değiştirmek için neleri ne kadar yapabildi? emir erleri yetiştiren
komiserleri tasfiye edip partisini gerçek ve kitlesel bir leninist parti
yapma yolunda ne uğraşlar verdi, veriyor, verecek?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
26-04-2014, 19:06</div>
</div>
<div class="message">
Dışarıdan bakıldığında, Sol Cephe'yi TKP'nin “yan
örgüt”ü olarak gördüğünüzü belirtmişsiniz. Böyle bir kanıya varmanızın,
meselelere "dışarıdan" bakmanın bir sonucu olduğunu düşünüyorum. Bir
sosyalist olarak meselelere "dışarıdan" bakmanın sınırları olacaktır.
Söz konusu Leninizm ise eğer, bildiğiniz üzere, bizzat Lenin'in kendisi
kendi örgütüyle birlikte örgütlü mücadelenin içinde bulunarak, diğer
sosyalist örgütlere karşı şiddetli eleştiriler getirmiştir. Örgütsüz
solcu olarak durarak sol örgütleri eleştirmenin bir yerden sonra anlamı
olmayacaktır eğer hepimiz sosyalist hareketi ileri çekmek istiyorsak.
Yanlış anlaşılmasın, ben bazıları hariç birçok eleştirinize katılıyorum
sosyalist hareketin bugünkü durumu ile ilgili. Mesele şu: bu
söylediklerinizle, "sosyalist hareket şunları şunları yapsın daha iyi
olur, kendinizi değiştirin, bakalım ondan sonra duruma" gibi bir algı
oluşuyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
cankemal</h2>
</div>
<div class="dateline">
28-04-2014, 00:37</div>
</div>
<div class="message">
dünyanın herhangi bir yerinde leninizme yer
kaldıysa, belki türkiye'de de yer kalmıştır! ikincisi, leninizim =
iktidar perspektifi demek, lafı dolandırmaktan, bir mücadelenin önüne
hiçbir zaman hiçbir yerde değişmeyecek "ideal" hedefler koymaktan, yani
marks'ın tarihe gömdüğü bir felsefi akımı yeniden canlandırmaktan başka
bir şey değildir.<br />
lenin'in adını ağzına alanlar, elitizmi - doktorların, avukatların,
hakimlerin, mühendislerin vs. sözcüsü olmayı - bırakıp, yoksulların, en
yoksul emekçilerin sesi - soluğu, sözcüsü, temsilcisi vs. - olmadıkça
lenin ismi uzaklardan duyulan hoş bir seda olmaktan öteye geçmeyecektir.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
29-04-2014, 03:59</div>
</div>
<div class="message">
Leninist olduğunu iddia eden bir "merkez"e kayıtsız
şartsız bağlı kalan emir erlerinin, tek tek bireylerin sosyalist
iktidar mücadelesine katkıda bulunma olanaklarının olabildiğince
artırılması ve bu sayede sosyalist solun marjinal olmaktan çıkarılması
önerisine düşmanca yaklaşmalarına ne demeli peki? başarısızlıkları yerel
seçimlerde bir kere daha ispatlanmış "merkez"i sorgulamayın, diyorlar.
"merkez" ne diyorsa o. "merkez"i en fanatikçe savunanların "merkez"e
görece yeni katılanlar olması da değişmez bir olaydır. suçluluk
duygusuyla "merkez"e sadakatlerini ispat etmek isterler...<br />
<br />
<a href="http://haber.sol.org.tr/yazarlar/asaf-guven-aksel/1-mayisin-tek-kahramani-91574" target="_blank">http://haber.sol.org.tr/yazarlar/asaf-gu...mani-91574</a></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
29-04-2014, 23:43</div>
</div>
<div class="message">
Dışarıdan bakıldığında, Sol Cephe'yi TKP'nin “yan
örgüt”ü olarak gördüğünüzü belirtmişsiniz. Böyle bir kanıya varmanızın,
meselelere "dışarıdan"" bakmanın bir sonucu olduğunu düşünüyorum." diyen
arkadaşa sesleniyorum.<br />
<br />
Elbette ki yan örgüttür. "İçerde" olduğum zamanlarda, partiye
örgütlenmek ile sol cepheye örgütlenmek arasında zorluk açısından hiç
fark olmadığını düşünürdüm. Zira "dışarda" duranlar için ikisi aynı
şeydi. Örgütlenmesi beklenen kişiler de "dışarıda" oldukları için
onların nasıl düşündükleri benim için önem taşırdı. TKP'li olmayı
planlayan biri sol cepheye de girerdi elbette, ama hedef bu değildi... <br />
<br />
Ama şunu eklemesem de olmaz. Bütün bunları düşünerek "içerde" bulunduğum
süre zarfında, bu düşünceyi "dışarıda" duran biriyle hiç paylaşmadım.
Çünkü "dışardaki" ikna edilmek içindir, tartışılmak için değildir.<br />
İkna edecek argüman yoksa ne olacak? O zaman aşağılama ve ötekileştirme
yoluna gidilir. Birilerine "sen sus" demek için gerekçeleri üretilir. En
popüler olanı da kuşkusuz " dışarıdan konuşmamalısın" oluyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
haddizât</h2>
</div>
<div class="dateline">
10-05-2014, 15:16</div>
</div>
<div class="message">
İdeolojik saldırı (ne yazık ki) doğrudan Marx’a ya
da Lenin’e karşı yapılmıyor. O halde görev halkı Marksizm-Leninizm
doğrultusuna mı çekmektir?<br />
Bugünün Leninistleri aksine, kendi minderleri dışında güreşmiyorlar.
Marx nasıl aydınlanmacılığın ve işçi hareketlerinin açtığı yolun
içerisinde doğmuş ve dolayısıyla da aydınlanmacılığın ve de
proletaryanın nesnelliğinden beslenmiş (etkilenmiş) ve onu belirli
yanlarıyla aşıp ileri taşımışsa bugünün yurtseverliği, gençlerin
özgürleşmeci tutumu, anti-emperyalist damarı Leninistlerin gerçek
nesnelliği olarak tarif edilmelidir.<br />
Bu bakımdan Leninizm tek başına Lenin’in kitaplarına dönmek değildir.
Yalnızca onun bakış açısından yola çıkıp kendi nesnelliğini ileri
taşımak da değildir. Leninizm, bu değerlerin sosyalizme nasıl
aktarılabileceğiyle ilgili bize ipuçları sunar. Çünkü her şeyden önce
nasıl/neden sorularına diyalektik ama aynı zamanda taktiksel bir çözüm
yaratmamıza yardımcı olmaktadır. Leninizme yer de buradan açılır
kanımca: Marksist yöntemi ve Leninist öznel yanı hesaba katarak bugüne
dair ipuçları bulmak ve bunları sosyalizme taşımak. Tarihe bakarsak
Lenin’e veya Marx’a özgü bir sosyalizm vardır diyebilir miyiz? Yoksa en
genel hattıyla (Marksist-Leninist anlamıyla) sosyalizmi, emeği, halkın
sosyalist örgütlenmesini temel alan ve sermayeyi ortadan kaldırmak
amacını güden kapitalizme alternatif bir sistem olarak mı tarif
etmeliyiz?<br />
Sayın Özalp, gerçek ve kitlesel bir Leninist parti, Lenin’in Rusya’nın
özgün koşullarına uyguladığı taktikleri aşan, sosyalist devrimi
gerçekleştiren ve başarıya ulaştıran parti midir? Yoksa birden çok
Leninist parti mi vardır? O zaman örgütsüz Leninistler ne yapmalıdır?<br />
<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
10-05-2014, 16:43</div>
</div>
<div class="message">
Sevgili haddizât,<br />
<br />
Kanımca, “halkı Marksizm-Leninizm doğrultusuna çekmek”, ancak sosyalist
bir iktidarın bir hedefi olabilir. Güncel görevin halkı sosyalist
iktidar mücadelesine kazanmak olduğunu düşünüyorum.<br />
<br />
Marksizm ve Leninizm hakkındaki değerlendirmelerinize de, sosyalizm tarifinize de büyük ölçüde katılıyorum.<br />
<br />
Leninist partiyi, “sosyalist devrimi gerçekleştiren ve başarıya
ulaştıran parti” şeklinde tanımlarsak, hangi partinin Leninist olduğunu
ancak sosyalist devrim gerçekleştikten sonra öğrenebileceğimizi söylemiş
olmaz mıyız?<br />
<br />
Evet, Leninizmin sosyalizm mücadelesindeki önem ve ağırlığını, büyük
ölçüde, Lenin’in partisinin Ekim Devrimini gerçekleştirmesine borçluyuz.
Ama 1917’den bu yana, her ülkede, Leninizmi benimsediğini iddia eden
çok sayıda parti ve örgüt kurulabiliyor.<br />
<br />
Bence, örgütsüz Leninistler, mümkün olan en kısa süre içinde, sosyalist
iktidar mücadelesini gerçekten de güçlendirebilecek olan bir örgütte yer
almayı hedeflemeli ve bunun koşullarının ortaya çıkması için çaba
harcamalı.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
02-06-2014, 21:41</div>
</div>
<div class="message">
Leninizm sapkin yorumlarına ne demeli. Leninizmi
babasının çifliği gibi parti yönetmek olarak algilayan ve bunu
merkeziyetilikle açıklayan uyanıklar var. Son günlerde Tkp icinde
olanlar buna örnek olarak gòsterilebilir. Gezide ve 1 Mayısta akp
fasizminin bilegini bükemedigi Tkp li devrimci kardeslerimizin bilegini
ve umudunu partiyi babasinin çiftligi zanneden bir kac tepe yöneticisi
yıkmış durumda. Her halde Lenin, Leninizmin bu yorumuna ne derdi sizce?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-06-2014, 14:27</div>
</div>
<div class="message">
babasının çiftliği gibi parti yöneten adamları,
ivan ivanoviçleri biz yarattık. suçlu biziz. bunları biz tepemize
çıkardık. bu sitenin kolaylaştırıcılarında da hata var. imkanları varken
bu ormancıları aparatçikleriyle birlikte partiden tasfiye etmeleri
gerekiyordu. ama yapmadılar. yapamadılar.<br />
sorun çok daha derinlerde.<br />
mesela erkin özalp, kitabının bir yerinde sovyetlerdeki kalkınma
planından bahsederken, sosyalizmin sadece on yılda geri bir köylü
ülkesinden ileri bir sanayi ülkesi yaratmış olmasıyla övünüyor. peki ne
karşılığında?<br />
parti içi temizlikler, gulaglar, devrimci terör, milyonların ölümüne yol
açan kıtlık ve 1984 tarzında bir devlet düzeni karşılığında.<br />
bu ödenen bedellere hiç değinmiyor erkin özalp.<br />
nazım'ın hesaplaştığı gibi ivan ivanoviçlerle hesaplaşmıyor.<br />
işte bu yüzden biz kaybediyoruz ve hep ormancılar kazanıyorlar.<br />
onları başımıza biz çıkardık. şimdi bedelini ödüyoruz.<br />
tkp'deki kavgayı ormancılar kaybetse ve karşı grup kazansa ne değişecek ki?<br />
iki sene sonra onlar da kendi aralarından partiyi babasının çiftliği gibi yöneten yeni ivan ivanoviçler çıkaracaklar.<br />
temeldeki sorunla hesaplaşılmadığı sürece bu kriz hep tekrarlanacak.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-06-2014, 15:09</div>
</div>
<div class="message">
Daha etkili bir Leninist öncü üzerine açılmış bu
tartışmanın anarşist veya Troçkist bazı gruplarca yapılan Leninistlere
saydırma ayini düzeylerine inmesi Erkin Özalp'in çabasına da birikimine
de hakarettir. Ben kendisine büyük saygı duyan, kitaplarını ve
çevirilerini okumuş, kendisinden eğitim almış bir TKP'li olarak rahatsız
olduğumu bilmesini istedim.<br />
" "merkez"i en fanatikçe savunanların "merkez"e görece yeni katılanlar
olması da değişmez bir olaydır. suçluluk duygusuyla "merkez"e
sadakatlerini ispat etmek isterler..." veya "Gezide ve 1 Mayısta akp
fasizminin bilegini bükemedigi Tkp li devrimci kardeslerimizin bilegini
ve umudunu partiyi babasinin çiftligi zanneden bir kac tepe yöneticisi
yıkmış durumda." gibi ifadeler kurabilenlerle, değil devrimci mücadele
vermek, iki kelam etmek bile istemem. Bu güvensizlik ve kötücüllükle
anti-komünizm arasında küçük bir boşluk varsa bile emin olun kısa sürede
dolacaktır.<br />
Biz Erkin Özalp'in birikiminden faydalanmanın yolunu her durumda
buluruz, yazdıklarını takip etmeye ve önerilerini dikkate almaya devam
ederiz, ama bu site, bu haliyle, solun ve halkın önünü açacak bir
tartışma platformu olma amacına hizmet edemiyor ne yazık ki. İçeriden,
yoldaşça bir dil kullanımına dikkat edilmesi ve moderatör müdahaleleri
gerekiyor gibi. (İlke)<br />
Not: Bu yorumu yazmış ama internet yavaşlığı nedeniyle hemen göndermeyi
başaramamıştım. O arada gelen 10 numaralı yorum ne kastettiğimi, neden
rahatsız olduğumu çok daha açık biçimde örneklendiriyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
03-06-2014, 20:54</div>
</div>
<div class="message">
Ne diyorsun simdi. Üç maymunu mu oynasın
devrimciler. Hesap sormasin mi kelle koltukta mucadele ederken. Örnegin
sol gazetesini kapatılırken birileri kardesim bu gazete neden bu hale
geldi. Sunun bi hesabini kitabini çıkartalım kardesim diye sorulmasın
istiyorsun herhalde. Birilerinin hesap vermesi ve hesap soracak
kanallarin olmasi halinde denetlen insanlar daha az hata yapar.
Kadrolara , üyelerine güveneceksin elbette ama birilerinin iyi
niyetlerine emanet edilemiyecek kadar degerlidir mücadeleye kök salmaya
baslamis parti ve örgütlerimiz. Öyle cilali laflarla malesef olmuyor
devrimcilik. Hos sorun Tkp de olan biten mi sanki. Ödp ye bak yada
digerlerine. Üyelerin, parti emekcileri nerede hesap sorabilmis yada
tersten gerçekten hesap verilecek bir kanal yaratmis bir parti önderligi
varmi? Yok malesef. Partilerin oy oranlari ortada. Bu partiler neden bu
hale geldi yada neden ilerleyemedi. Tek suçlu kutuplasan Türkiye
siyasetimi? Bi düşün istersen canım kardesim. Belki de suçun büyüğü
bizdedir.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
05-06-2014, 08:57</div>
</div>
<div class="message">
partiyi babasının çiftliği zanneden adamları
eleştirdiğimiz için en kestirme yoldan anarşist troçkist damgası vurulan
bizler anti-komünistliğe layık görülürüz. bizimle devrimci mücadele
yapılmaz, iki kelam laf bile edilmez. moderatörlerin bizi sansürlemesi,
erkin özalp'in de bize haddimizi bildirmesi gerekir.<br />
peki kiminle devrimci mücadele yapılır?<br />
ona da 27 nisan muhtırasına binaen yangından mal kaçırır gibi telaşla
açıklama yapan tkp yönetimi cevap veriyor, diyor ki: "tkp’nin ‘asker
düşmanı’ olmadığı, orduda küçümsenmeyecek bir yurtsever ve aydınlanmacı
birikimin bulunduğunu düşündüğü açıktır."<br />
bu açıklamayı tkp yönetimi 28 nisan 2007'de yapıyor. iki sene sonra 30
ağustos 2009'da ise başkomutan'a da selam çakılan bir açıklama ile 30
ağustos kutlanıyor.<br />
bir tkp'li için askerlerin, anarşist veya troçkist diye aşağılanan
bizlerden daha yakın bir müttefik haline gelmesinde bir sıkıntı yok mu?<br />
en az sizin kadar devrimci ve komünist olan solcuların değil de
yurtsever ve aydınlanmacı birikimi bulunduğu düşünülen ve 30 ağustosu
kutlanan paşaların size daha yakın olmasında bir sıkıntı yok mu?<br />
asırlık tarihi boyunca devletin nice tokadını yemiş, nice bedeller
ödenerek ismini tarihe yazdırmış tkp'nin şimdilerde partiyi babalarının
çiftliği gibi yöneten önderliği sayesinde devlete, orduya, kemalist
elitlere en yakın konumda olmasında, kısaca devrimcilikten
uzaklaşmasında bir sıkıntı yok mu?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
05-06-2014, 17:14</div>
</div>
<div class="message">
<a href="http://arsiv.sol.org.tr/?yazino=10325" target="_blank">http://arsiv.sol.org.tr/?yazino=10325</a><br />
13 numaralı yorumda sözü edilen bildirinin tamamı yukarıdaki linktedir.
TKP'ye nasıl askerci, devletçi, Kemalist derim diye değil, TKP ne demiş
diye okunursa, metnin derdinin, asker-sivil ikiliği üzerinden siyaseti
okumanın ve bu çerçevede saflaşmanın önüne geçmek olduğu açık. AKP'nin
bu ikilik üzerinden güçlenmesine karşı bir erken uyarı niteliğinde
tarihi bir metindir. Ayrıca bunu yaparken metnin TSK'nın gericileşmedeki
payını (üstelik sadece 12 Eylül'e sıkıştırmaksızın, liberal-demokrat
değil sınıfsal bir çerçevede) nasıl deşifre ettiğini de görmemek için
kör olmak gerekir.<br />
Komünistlere ilişkin "içeride koyun, dışarıda kaplan" şeklindeki imaj
okumanız da yukarıdaki metin okumanız kadar sağlıksız ve yanlış. TKP'yi
eleştirdiniz diye sansürlenmenizi isteyen yok. (Komünistlerin sansüre
ilişkin görüşleri hakkında "Stalin de rörörö" ezberi dışında güncel ve
eğlenceli bir yazı için bkz. <a href="http://haber.sol.org.tr/yazarlar/metin-culhaoglu/sosyalizmde-ifade-ozgurlugu-89041)" target="_blank">http://haber.sol.org.tr/yazarlar/metin-c...ugu-89041)</a>
Okuduğunu anlamak istemeyen, dahası, bir cümle çekip alenen yazının
anlamını saptıran bir anlayışın yaptığına eleştiri denmez ama hadi adına
eleştiri diyelim, onu istediğin gibi yap kardeşim. Bunu yapabileceğin
yüzlerce forum, sözlük, blog vs. var. İlla burada yapacağım diyorsan
bana ne, yap. Bu sitenin sahiplerinin amaçladıklarını sandığım şeye ise
hiç katkısı yok böylesi bir tartışmanın, o yüzden daha sağlıklı bir
tartışma ortamı için onlara önerimi ilettim. Söyleyeceklerim bundan
ibaret. (İlke)</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
06-06-2014, 00:34</div>
</div>
<div class="message">
"bir cümle çekip alenen yazının anlamını saptıran
bir anlayışla," yani "komplo, saldırı, dezenformasyon, parti üyelerinin
kendilerini çaresiz hissetmelerini ve boyun eğmelerini sağlamak, gelenek
ve değerlerle taban tabana zıt, kariyerist müdahaleler, sistemsiz ve
düzeysiz tezler, tasfiye harekatı" niyetiyle, müsaade ederseniz, forumu
takip edenlere bir soru sormak isterim:<br />
28 haziran 2013'de izmir'deki tkp toplantısında partililerin karşısında
kürsüden türk bayrağı sallayan kemal okuyan, mesela diyarbakır, van,
dersim örgütlerindeki üyelerin karşısında da aynı bayrağı coşkuyla
sallayabilir mi? diyarbakır'da, van'da "bu bayrak artık devrimcilerin ve
halkın bayrağıdır" diye bağırdığında, yine partililer tarafından büyük
alkış alır mı?<br />
bir de parti önderliği niye sadece 2009 yılındaki 30 ağustos bayramını
kutladı ki? 2010, 2011, 2012, 2013'de niye 30 ağustos kutlanmadı?</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat Kotan</h2>
</div>
<div class="dateline">
07-06-2014, 21:34</div>
</div>
<div class="message">
15 mesajı da okudum. ilk olarak erkin özalp'in sol
cephe ve birleşik muhalefet için yazdığı şu cümlelerin ne kadar doğru
olduğunu anladım: "<span style="font-weight: bold;">Ne var ki, bu girişimler, dışarıdan bakıldığında, ilgili partilerin “yan örgüt” yaratma çabaları olarak görülüyor.</span> "<br />
<br />
türkiye bağlamında leninizme dair yapılan bir değerlendirme dahi tkp'nin
parti içi sorunlarına bağlanabiliyorsa, sosyalist örgütlerin
kendilerinden bağımsız kitle örgütü işini yürütemedikleri kanıtlanmış
oluyor. bırakın bu girişimleri eşitlikçiforum dahi yan örgüt statüsüne
girecek neredeyse.<br />
<br />
bu örgüt mevzusunda bana göre, kendi yerellerinde emekçi kitlelerin
ekonomik-demokratik hak mücadelelerini yürütebilecekleri 'gevşek'
örgütlerin mutlaka hayata geçirilmesi gerekiyor. geç bile kalındı.
lenin'in "hareket" olarak tarif ettiği şeyi toparlayacak, iletişim
kanalları sunacak, tarihsel olanı bırakıp güncele odaklanacak...<br />
<br />
sanırım bu modelin en somut ve kitlesel örneğini dev-yol başarmıştı.
bugün dev-yol örneğine en yakın model halkevleri'dir. 12 eylül sonrası
dev-yol davasında oguzhan müftüoğlu hakime şöyle söylemiş; siz bizi
örgüt kurduğumuz için suçluyorsunuz ama gelecek nesiller o örgütü
kuramadığımız için suçlayacak... evet çok haklı. sokakta ete kemiğe
bürünmüş, kitleselleşmiş, yerel seçim başarısı ile hala andığımız bir
fatsa örneği yaratmış, mhp komandoları oluk oluk kan akıtırken halka
siper olmuş o 'hareket' hiç bir zaman 'örgüt'le buluşamadı... bambaşka
iki ayrı teorik-politik zeminde olsalar da o 'örgütün' tip olabildiğini
düşünsek, herhalde şuan başka koşullarda yaşıyor olurduk<br />
<br />
[vehbi ersan'ın 1970'LERDE TÜRKİYE SOLU kitabı dev-yol üzerinde biraz
daha ağırlıklı durmakla beraber hem dönemin şartlarını hem de sol
örgütlerini çok iyi anlatıyor, tavsiye ederim]<br />
<br />
beyaz yakalı emekçiler haziran'da kendilerini ispat ettiler evet. ama
onlardan çok daha ağır bir kültürel hegamonya altındaki geleneksel işçi
sınıfı için herhalde ufukta politik bilinç seviyesi görünmüyor. mavi
yakalılar için en gerçekçisi, haziranın politik çekirdeğini çevreleyecek
bir ekonomik-demokratik mücadele çeperi.<br />
<br />
bu leninizmi rafa kaldırmak mı? sanmam.<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
08-06-2014, 00:04</div>
</div>
<div class="message">
TKP'nin yaşadığı sorunu parti içi alelade bir sorun
olarak görmeyelim. Daha önemlisi, TKP'nin bu krizi sadece kendi iç
dinamiklerinden güç alarak çözebilecek nitelikte bir kadro yapısı,
birikimi ve geleneği yoktur. Bu acımasız bir gerçektir. Leninist parti
anlayışının yaşattığı krizin öznel tarafı budur.<br />
Ancak krizin nesnel bir tarafı da vardır. Parti içi yaşamda gücü gücüne
yetene ilkesine dayanan önderlik tarzını belirleyen, şu ya da bu kötü
karakterli kişilerin kişisel kusurları değil, bu astığı astık, kestiği
kestik tarzdaki önderlik tipinin meşruiyetini aldığı tarihsel
dayanaklardır.<br />
Dünyada leninizme baktığımızda, çiftlik ağası gibi sosyalist parti
yöneten anlayışın, çiftlik ağası gibi sosyalist ülke yöneten anlayışın
bir parçası olduğunu, hem onun en büyük sebebi hem de onun en adaletsiz
sonuçlarından biri olduğunu görmekteyiz. Mesela Stalin, Mao, Çavuşesku,
Miloseviç tarzındaki önderliklerin kendilerini eleştiren bütün komünist
kadroları temizlemeleri, çiftlik ağası tarzındaki önderliğin meşruiyet
kaynaklarından biridir. Stalin bile yapıyorsa, "Stalin'i Anlayan..."
bizim solcular neden yapmasınlar? Bu dayanaklarla güçlü bir şekilde
hesap kesilmediği sürece gücü gücüne yetene ilkesine dayanan tarzın 15
senede bir yarattığı krizler hep tekrarlanacak.<br />
Bu anlayışla yüzleştiğimizde dinden çıkmaktan korkuyoruz. Bütün mesele
bu. Bir takım yöneticilerin leninist parti anlayışını ve meşruiyetlerini
borçlu oldukları tarihsel dayanakları sorguladığımızda dinden çıkmakla
korkutuluyoruz. Anti-komünizmle aramızda küçük bir boşluk kalmasıyla
korkutuluyoruz mesela.</div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
08-06-2014, 16:21</div>
</div>
<div class="message">
Hepimiz dinden çıkmışız. <br />
Ama;<br />
<br />
Karşımızda olan dinsizliğin belirli bir türü, kendisi değil. <br />
<br />
Dinsiz, dinsiz kalmanın yarattığı boşluğa (neden varım? ölünce ne
olacak?) yalnızca tarihsel yanıtlar veriyorsa orada olumsuz anlamda
ideoloji konuşur. Artık kapsayıcı olan yalnız bir aidiyetlik üzerinden
değil aynı zamanda akıl üzerinden şekillenen bir yanılgılar bütünüdür.<br />
<br />
Doğaya ve bilime bakmak bu noktada “boşluğu doldurmak yerine boşluktan kurtulmak” anlamına gelir. <br />
<br />
Vicdansızlık yapalım demiyorum. <br />
<br />
Fakat;<br />
<br />
Öbürküsü bu boşluğun başka putlaştırmalarla telafi edilmesidir. <br />
İyi bir bürokratik yönetimin her tür sorunu çözebileceğine inananlar
Weberyan sosyolojist yaklaşımı benimserler. Bu, tıpkı var olana, olacak
olana ve iyi olana dair bir inancın örgütlenmesiyle her tür soruna yanıt
oluşturulacağı inancı kadar saçmadır. <br />
<br />
Mesele üyelerini iyi bir örgüt olduğuna inandıran yönetici ve ara kademelerde değildir bu yüzden. <br />
<br />
Mesele, sosyolojiye teslim olmamaktır.<br />
<br />
Sosyolojik zihniyetten kurtulmaktır.<br />
<br />
Yukarıda sadece tarihsel örneklere bakıldığında ideolojik yanılsamalar oluşur denildi. <br />
<br />
Peki bu tekrarın, örneğin Stalinizmin tekrarının aynı şekilde bir Hruşovculukla yanıtlanmayacağı ne malum? <br />
<br />
Marx tarihsel olayların tekerrür etmediğini, “benzeyenlerin” tarih
tarafından “benzetildiğini”, rezil edildiğini söylememiş miydi
Bonapart’a?<br />
<br />
Özetle;<br />
<br />
Devrimciler örfî ve şer’i hukuka dayanmazlar. <br />
<br />
Gelecek bu yüzden gelenek değildir.<br />
<br />
Ama gelenek, toplumun yetiştiği ortamın da belirleyicisidir.<br />
<br />
Umarım anlaşılmıştır.</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-18685631158677657842020-04-02T09:57:00.000+03:002020-04-02T09:57:18.096+03:00Sol, gerçek seçim çalışmalarından neden kaçıyor?<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları</i></b><br />
<br />
<b>9 Eylül 2013</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
İşten atılan işçilerin
direnişlerini desteklemek reformist bir tutum mudur? Ücretlerinin
artırılması ya da çalışma koşullarının iyileştirilmesi için grev yapan
işçileri desteklemek reformist bir tutum mudur? Eğitimin (daha) paralı
hale getirilmesine yönelik girişimlere karşı çıkmak reformist bir tutum
mudur? Eşitsizlikleri artıran sağlık “reform”larına karşı çıkmak
reformist bir tutum mudur? Ulaştırma zamlarına karşı çıkmak reformist
bir tutum mudur?<br />
<br />
Herhalde bu tür sorulara kestirmeden “evet” cevabını yapıştıran solcuların sayısı hayli düşük kalacaktır.<br />
<br />
Peki, işçilerin ve emekçilerin yaşam koşullarını iyileştirmek ve onları
örgütlü mücadeleye kazanmak için seçimlerden yararlanmaya çalışmak
reformist bir tutum mudur? Muhtarlık, belediye meclisi üyeliği, belediye
başkanlığı, il genel meclisi üyeliği ve milletvekilliği gibi
yöneticilik görevlerine halkın çıkarlarını temsil edecek olan kişilerin
seçilmesi için mücadele etmek reformist bir tutum mudur? Seçimlerde
gerçekten de somut kazanımlar elde etmeyi hedeflemek, bunun için uzun
soluklu çalışmalar yapmak, reformist bir tutum mudur?<br />
<br />
Solcular, her şeyden önce dürüst olmalı. Dürüst olmalıyız.<br />
<br />
Birinci paragrafta söylenenler ve benzerleri elden geldiğince yapılırken
ikinci paragrafta söylenenlere “reformizm” damgasının
yapıştırılabilmesinin tek bir açıklaması var: Kolaycılık.<br />
<br />
Bir yandan soyut bir sosyalizm (ya da radikal, devrimci, gerçek
demokrasi, halk demokrasisi vb.) propagandası yaparken diğer yandan
güncel gelişmeler karşısında güncel tavırlar almak, şu ya da bu düzeyde
özveri gerektirse bile, özünde kolaydır. Buna karşın, seçimlerde
başarılı olmak için, inandırıcı olabilmek, halkı oy vermeye ikna
edebilmek gerekir. Bunu başaramayanların seçimleri önemsiz, seçimlerde
başarı isteyenleri sırf bunu istedikleri için reformist ilan etmeleri
ise kolaycılıktan başka bir şey değildir.<br />
<br />
Tek tek solcular ve sol örgütlerin kadroları açısından bakalım.
Sosyalizm hakkında genel geçer sözler söylemek, sosyalizm propagandası
içeren bildiriler dağıtmak ve yayınlar satmak, bir işçi direnişi patlak
verdiğinde dayanışma ziyaretlerine katılmak, işçiler yürüdüğünde onlarla
birlikte yürümek, eşit ve parasız eğitim talebiyle imza toplamak, bu
talebi yükseltmek için düzenlenen gösterilere katılmak, ulaştırma
zamlarını izleyen günlerde turnikelerden para ödemeden geçmek gibi
eylemler, hem zaman ve emek ister, hem de insanın başına pek çok bela
getirebilir elbette. Dahası, solcuların herhangi bir kişisel maddi çıkar
gözetmeksizin mücadele etmesi, solcu olmayanlar tarafından farklı
düzeylerde “takdir” edilir. Bunun da ötesinde, belirli taleplerin
birileri tarafından ısrarla dile getirilmesi, toplumsal ölçekte bazı
“ideolojik” kazanımlar sağlar.<br />
<br />
Ama tüm bunlardan, tarihsel gelişmenin kritik dönemeç noktalarında
gerçek bir iktidar alternatifinin yaratılmasını sağlayabilecek olan işçi
sınıfı ve halk önderlerinin çıkması çok zordur.<br />
<br />
İşçi sınıfı ve halk önderleri derken, kendinden menkul önderlik
iddialarını dışarıda bırakıyorum tabii ki. Falanca sosyalist partinin
filanca yüksek kurulunun önde gelen bir üyesi, kendisini gerçek bir
öncü, hatta bir halk önderi sayıyor olabilir. Ama bu kişi ve partisi
seçimlerde halktan oy almanın yollarını bile yaratamıyorsa, söz konusu
“öncülük” iddiası, kendi kendine gelin güvey olmaktan çok fazlasını
ifade etmiyor demektir.<br />
<br />
Türkiye’de, bugüne kadar yaptıklarıyla halkın az çok güvenini kazanmış
ve bir milletvekilliği ya da belediye başkanlığı seçiminde aday
gösterilmeleri durumunda daha baştan belirli bir iddialılığa sahip
olabilecek olan sosyalistler kimler? (Kuşkusuz, Kürt hareketi ya da CHP
tarafından aday gösterilerek ya da desteklenerek alınabilecek olan
oylardan söz etmiyorum.)<br />
<br />
Herhalde, akla gelen isimlerin çoğu, sanatçı kimlikleri sayesinde
belirli bir popülerliğe ulaşmış kişiler olacaktır. Onlara belki bazı
yazarlar ve bazı akademisyenler eklenebilir. Son olarak, yine siyasetçi
kimlikleriyle değil, meslek yaşamları sayesinde belirli bir saygınlığa
ulaşan isimler bulunabilir.<br />
<br />
Peki, aklınıza, siyasal mücadeleleri sayesinde halkın güvenini kazanan bir sosyalist geliyor mu?<br />
<br />
1960’lı ve 1970’li yıllarda, çok farklı mücadele biçimlerine dayalı
olarak, halkın da farklı ölçülerde güvenini kazanan liderler ortaya
çıkabilmişti. Önce Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) parlamenter
mücadeleyle öne çıkardığı bazı isimler, ardından silahlı mücadeleye
yönelen gençlik örgütlerinin liderleri (ve ayrıca devrimci sendikaların
liderleri), halk önderleri olarak anılmayı da hak etmişti. Buna karşın,
1980’lerin başından bu yana, sosyalistler, işçilerin gözünde de, daha
genel olarak emekçilerin ve yoksulların gözünde de, siyasal açıdan
etkisiz ve büyük ölçüde “bilinmez” kişiler olmanın ötesine geçemedi.<br />
<br />
Günümüzde silahlı mücadele yürütmeye çalışan sol örgütler açısından bu
durum anlaşılır ve kaçınılmaz kabul edilebilir. Ama bugünün koşullarında
silahlı mücadele yürütmek gibi bir gündemleri bulunmayan sosyalist
örgütlerin halk önderleri yaratmak konusundaki başarısızlıkları dikkat
çekici değil mi?<br />
<br />
Kimileri soruya soruyla cevap vermeyi tercih edebilir: İyi ama, olağan
dönemlerin koşulları ile devrimci dönemlerin koşulları çok farklı değil
mi? Olağan dönemlerde düzen partilerinin peşine takılan halk, devrimci
dönemlerde sokağa çıkarak o partileri iktidardan düşürmüyor mu?<br />
<br />
Düşürebiliyor elbette... Ama sonra ne oluyor? İktidar, otomatik olarak, o
zamana kadar halktan en az oyu almış olan ve üyeleri neredeyse hiç
tanınmayan partilere mi devrediliyor? Yoksa, düşürülen iktidara karşı
mücadele ederken belirli bir toplumsal güce ulaşmış, somut mevziler elde
etmiş, halkın az çok tanıdığı (ya da tanıdığını sandığı) birileri mi
geliyor iktidara?<br />
<br />
Aslına bakılırsa, Türkiye’deki sosyalist örgütler, iktidara ne şekilde
gelmeyi umduklarını açıkça tartışmıyor. “İktidar perspektifi”nin çok
önemli olduğunu vurgulayan sosyalistler bile, somut bir “iktidar
stratejisi” tartışması yürütmekten kaçınıyor. Açıkçası, sosyalistlerin
çoğunun bugünkü iktidar umudu, piyangodan büyük ikramiye çıkması
umudundan farksız: Türkiye uzun ve yıpratıcı bir savaşa girse, işgal
edilse ya da ülkeye açık faşizm gelse, mevcut iktidarın yanı sıra diğer
düzen güçleri de tam bir meşruiyet yitimine uğrasa, halk ayaklansa,
savaşa, işgale ya da açık faşizme karşı mücadelede öne çıkmayı başaran
sosyalistler iktidara gelse!<br />
<br />
Ne var ki, solun bugünkü etkisizliği nedeniyle, bu tür “katastrofik”
gelişmeler yaşansa bile, bunların solu iktidara getirmesi olasılığı son
derece düşük olacaktır.<br />
<br />
Sosyalist örgütlerin adı koyulmamış “bekle ve umut et” stratejisi,
eldeki kadroların sayısının belirli bir düzeyin ötesine geçmesine de
izin vermiyor.<br />
<br />
Başka her tür tartışma bir yana, Türkiye’deki sosyalist örgütlerin
neredeyse tümünün bugünkü üye sayılarını kat kat aşan sayılarda “eski
solcu” üretmiş olması, her bir örgütün kendisini sorgulamasını ve
dürüstçe hesap vermesini gerektirmiyor mu? Sosyalist bir örgüte üye
olmak, hiç de o kadar kolay bir tercih değil. Kişisel yaşamları
açısından çok önemli bir karar alarak bu örgütlere üye olanların büyük
çoğunluğunun görece kısa süreler içinde mücadelenin dışına düşmesini
kişisel zaaflarla açıklamak, en hafif deyimle, büyük bir ayıp değil mi?<br />
<br />
Sosyalist örgütlerin üyelerini kolayca kaybetmesinin temel nedeni,
iktidar hedefiyle somut bağlantıları herkesçe görülebilecek olan gerçek
ve gerçekçi hedefler doğrultusunda mücadele edilmemesi.<br />
<br />
Seçimler söz konusu olduğunda, sosyalist örgütler, birkaç aylık seçim
kampanyaları düzenlemenin ve bu kampanyalar sırasında genel geçer
birtakım sözler söylemenin ötesine geçmiyor. Seçimlere birkaç ay kala
çok sayıda başka parti ve örgüt gibi bildiri dağıtarak, afiş asarak,
küçük ölçekli toplantılar düzenleyerek ve genel ülke sorunlarından söz
ederek oy almak nasıl mümkün olabilir ki? Bunu yalnızca, kendi
dışlarındaki güçlerin kararıyla milletvekili seçilebilenler
başarabiliyor.<br />
<br />
Sol, seçimler için elbette ittifaklar kurabilir ve kurmalıdır. Ama
meclise girmelerini tümüyle başkalarına borçlu olan sosyalist
milletvekillerinin varlığı, sosyalist örgütlerin toplumsal ölçekteki
görevlerini yerine getirmiş oldukları anlamına gelmiyor. Diğer yandan,
bugüne kadarki somut örneklerde, bu şekilde elde edilen
milletvekillikleri, solun bağımsız bir siyasal özne olarak güç
kazanmasına pek fazla hizmet edemedi.<br />
<br />
Başta işçilerin ve emekçilerin yoğun olarak yaşadığı yerellikler olmak
üzere seçilmiş seçim bölgelerinde uzun süreli çalışmalar yapmadan, bu
bölgelerde yaşayan insanların somut sorunlarını çözmeye yönelik somut
hedefler belirlemeden, bu hedefler doğrultusunda halkın harekete
geçirilmesini de içeren mücadeleler yürütmeden, halkçı bir yöneticilik
tarzının farklarını somut olarak göstermeden, tüm bunların yapılmasına
rağmen seçimlerde yeterince başarılı olunamaması durumunda bunun
nedenlerini dürüstçe sorgulamadan, bir sonraki seçimlerde başarılı olmak
için halkın önüne somut ve inandırıcı hedefler koymadan “seçim
başarısı” elde etme beklentisi de, piyangodan ikramiye çıkması
beklentisinden farksızdır.<br />
<br />
Kapitalist bir ülkede, örneğin tek bir belediyenin halk tarafından
yönetilir duruma gelmesi, o belediyenin sınırları içinde bir devrim
yapılması anlamına gelmez elbette. Ama insanların barınma, ulaşım, su ve
hatta beslenme gibi bazı temel ihtiyaçlarını karşılamalarını
kolaylaştıracak olan bir belediyenin yaratılması, sermaye iktidarının
engelleme girişimlerine karşı hem belediye sınırları içinde hem de
Türkiye’nin farklı bölgelerinde yaşayanların harekete geçirilmesi, solun
toplumsal gücünün artırılması açısından önemsiz sayılabilir mi?<br />
<br />
Solun, “halkın çıkarları”nı her şeyin önüne koyduğunu kanıtlayacak olan
bir mücadele tarzından söz ediyorum. Dolayısıyla, sosyal demokrat bir
belediye başkanı halkçı uygulamalara yöneldiğinde, eksiklerini ve
yanlışlarını eleştirme görevini bir yana bırakmadan, onu desteklemek
gerekir. Yine bir sosyal demokrat belediye başkanı, Dikili örneğinde
olduğu gibi, halkçı uygulamaları nedeniyle hapis cezasına çarptırılıp
görevinden uzaklaştırıldığında, buna karşı ülke genelinde mücadele
yükseltmek, solun görevidir. Çünkü bu mücadele verilmediğinde, daha
ileri örneklerin yaratılması zorlaşacaktır. Ama Türkiye’deki sosyalist
örgütler, ne yazık ki, Dikili Belediye Başkanı Osman Özgüven’i yalnız
bıraktı.<br />
<br />
Osman Özgüven’e kadar gitmeye de gerek yok. Belirli bir sosyalist örgüt
belirli bir yerellikte az çok etkili ve sonuç alması olası bir çalışma
yürüttüğünde, diğer örgütlerin herhangi bir pazarlık yapmadan bu
çalışmayı desteklemelerinin kaç tane örneği var? Tam tersine, sosyalist
örgütler, Türkiye genelindeki oy oranlarında yüzde 0,0001’lik bir azalma
olmasın diye, hiç çalışma yürütmeyecek olsalar bile, başka bir
sosyalist örgütün çalışma yürüttüğü yerelliklerde aday gösterebiliyor.
“Ama onlar da bize şurada destek olmadı” türü açıklamalar, sosyalist
örgütlerin üyeleri tarafından o an için yeterli bulunsa bile, aynı
örgütlerin halkın gözündeki inandırıcılıklarını yitirmelerine engel
olamıyor.<br />
<br />
Kimilerinin aklına, haklı olarak, şöyle bir soru takılabilir: Halkın
sorunlarına düzen içi çözümlerin aranması ve en azından kısmi çözümlerin
bulunması, halkın düzene bağlılığını güçlendirmez mi?<br />
<br />
Halkın tüm temel sorunlarına düzen içi çözümlerin bulunabileceğini
düşünüyorsak, o zaman, bu mücadele yolu, gerçekten de yalnızca düzene
hizmet edecektir. Ama böyle düşünüyorsak, düzen değişikliği için
mücadeleye gerek yok demektir!<br />
<br />
Emin olabileceğimiz tek bir şey var: Bu düzende, halkın tüm temel sorunlarının sırayla çözüme kavuşturulması olanaksız.<br />
<br />
Ama somut hedefler doğrultusunda mücadele etmeyen, örgütlenmeyen, mevcut
düzenin sınırlarını somut olarak zorlamayan bir halk, köklü bir çözümü
destekleme noktasına da kolay kolay gelemez. Doğrusal bir gelişim
çizgisinden söz etmiyorum. Bugünden bir halk iktidarına uzanacak olan
süreç, sıçramalar barındıracaktır. Ama sıçramaların gerçekleşmesi ve
asıl önemlisi bunların bir halk iktidarına yaklaştırması için, belirli
bir birikime de ihtiyaç var.<br />
<br />
Halkın somut sorunlarını halkla birlikte çözme mücadelesi yürüten halk
önderlerinin ortaya çıkması, tam da böylesi birikimin oluşturulması
açısından önem taşıyor.<br />
<br />
Peki ama, enerjilerinin büyük bir bölümünü halkın gündelik sorunlarına
ayıranların, bu sorunların içinde boğulması ve asıl hedefi gözden
kaçırması tehlikesi yok mu?<br />
<br />
Var elbette. Ama, enerjilerinin büyük bir bölümünü halkın gündelik
sorunlarıyla pek fazla ilgisi bulunmayan sorunlara ayıranlar da, Türkiye
solunun son 30 yıldaki deneyimlerinden bildiğimiz üzere, bu sorunların
içinde boğulabiliyor ve asıl hedefi gözden kaçırabiliyor.<br />
<br />
Diğer yandan, asıl hedefin gözden kaçmasını engelleyecek, bugün
yürütülen mücadelelerin bu hedefle bağlarının kopmasına izin vermeyecek
bir tarzın yaratılmasına ihtiyaç duyulduğu açık.<br />
<br />
Bunun yolu da, başka şeylerin yanında, elde edilen yöneticilik
görevlerinin, kişisel maddi çıkarlar elde etmek için
kullanılmayacaklarının taahhüt edilmesinden ve kullanılmadıklarının
somut olarak gösterilmesinden geçecektir.<br />
<br />
Marx’ın Paris Komünü hakkında yazdıklarının çoğu sosyalist tarafından
bilinmesine karşın, yöneticilerin gelirlerinin, işçi ücretlerinin
ortalamasını aşmaması gerektiği nedense pek hatırlanmaz. Dahası, yeri
geldiğinde milletvekili maaşlarının yüksekliğinden şikayet edenlerin,
milletvekili olduklarında bu maaşları sessizce ceplerine indirmeleri de
hiç tartışılmaz. Oysa Avusturya’nın Graz kentindeki komünistlerin somut
olarak gösterdikleri üzere, “başka bir pratik” mümkün! Yöneticilik
görevlerine gelenler, elde ettikleri gelirlerin işçi ücretleri
ortalamasını aşan kısmını dayanışma fonlarına aktarabilir. Ve bunu yapmaları, gerçekten de farklı bir yöneticilik tarzını temsil ettiklerini somut olarak gösterir.<br />
<br />
Bunun ötesinde, günümüzde, her tür kurumun her tür gelir ve giderinin en
ayrıntılı şekilde herkesin denetimine açılması mümkün. Yine her tür
kurumun her tür karar alma sürecinin herkesçe izlenebilir ve
denetlenebilir olmasını sağlamak da mümkün. Sosyalistlerin görevi,
merkezi ve yerel tüm devlet kurumlarında tam bir açıklığın sağlanması
için mücadele etmek ve bu kurumlarda yöneticilik görevlerine
geldiklerinde bu açıklığı sağlamaktır. Dahası, bu konudaki ilkesel
yaklaşım, sendikalarda, meslek örgütlerinde, halk yararına faaliyet
yürütme iddiasında olan derneklerde ve tüm diğer benzer kurumlarda da
hayata geçirilmeli. Örneğin, haksız çıkar sağlama niyeti yoksa, sendika
yöneticilerinin ne kadar ücret, ne kadar harcırah aldıkları, maaşlı
sendika görevlerine kimleri getirdikleri gibi konularda gizliliğe neden
başvurulsun?<br />
<br />
Halk yararına faaliyet yürütmesi gereken her tür kurumun işleyişinde tam
bir açıklığın sağlanması, bu kurumların yalnızca denetlenmesini değil,
daha etkili çalışmalar yürütmelerine yönelik katkıların alınmasını da
kolaylaştırır. Açıklığın bulunmadığı yerde, halkın desteğini almak çok
daha zor olur. Açıklığın bulunmadığı yerde, sosyalistlerin elindeki
kurumların daha etkili olabilmesi için bireysel olarak katkıda bulunmak
isteyecek insanların ortaya çıkması da zorlaşır.<br />
<br />
Oysa halkçı bir yönetim tarzının sağlayacağı en önemli olanaklardan
biri, eşitlik ve özgürlük mücadelesinin güç kazanmasını isteyen
herkesten katkı alınabilecek duruma gelinmesidir.<br />
<br />
Örneğin, ülkemizin tarihinde, devrimci üniversite öğrencileri tarafından
Zap Suyu’na köprü inşa edilmesi gibi deneyimler de bulunuyor.
Okumuş ve okumakta olan insanların emekçi halka karşı sorumluluklarını
yerine getirebilmeleri için, bunun somut olanaklarının da yaratılması
gerekmez mi?<br />
<br />
Yine örneğin, sosyalistlerin elindeki belediyelerde gönüllü olarak
çalışma, halkla bağ kurmanın bir başka yolu haline getirilebilir. Hem
belediyelerin sınırları içinden hem de dışından olabildiğince çok
gönüllünün katkısının alınması, geleceğin halk önderlerinin ortaya
çıkarılmasını da kolaylaştırabilir.<br />
<br />
Tüm bunlar, gerçek ve kalıcı çözümlere ancak bir düzen değişikliğiyle
ulaşılabileceği propagandasının bir yana bırakılmasını gerektirmez. Tam
tersine, halkçı mücadelenin karşısına çıkarılacak olan engeller, gerçek
çözümler için mevcut düzenin aşılmasının zorunlu olduğunu halkın gözünde
de açıklığa kavuşturacaktır. En az bunun kadar önemlisi, farklı bir
yönetim tarzının mümkün olduğunun somut olarak gösterilebilmesi
ölçüsünde, sosyalistlerin kritik tarihsel dönemeç noktalarında somut bir
iktidar alternatifi yaratmaları olası hale gelecektir.<br />
<br />
Sosyalistlerin elindeki yönetsel mevzilerin çok sınırlı olması nedeniyle
daha çok yerel yönetimlerden örnek vermiş olmama karşın, burada tarif
etmeye çalıştığım mücadele tarzı, ancak ülke ölçeğindeki mücadelelerin
bir parçası haline getirilebilmesi durumunda, yeterince etkili ve sonuç
alıcı olabilir. Halkçı belediyelerle ülke ölçeğinde dayanışmanın
örgütlenmesi ve bu belediyelerin karşılaştığı baskılara karşı yine ülke
ölçeğinde mücadele yürütülmesi, elde edilen somut kazanımların çok daha
geniş kesimlere duyurulması ve benzer örneklerin yaratılması için
girişimlerde bulunulabilmesi için de gerekli.<br />
<br />
Ama ne yazık ki, sosyalist örgütler, kendi kazandıkları belediyelerde
olup bitenleri duyurmak konusunda bile yeterli çabayı harcamayabiliyor.
Bu belediyelerin somut olarak neler yapılarak, hangi çalışma tarzıyla
kazanıldığı, yine bu belediyelerde somut olarak neler yapıldığı ve bu
çalışmalara ne tür katkıların alınabileceği konusunda pek az tartışma
yürütülüyor. Hele aynı deneyimlerden başka yerelliklerde işe yarayacak
somut dersler çıkarmak konusunda neredeyse hiçbir çaba gözlenemiyor!<br />
<br />
Oysa hem Türkiye’deki hem de dünyanın başka ülkelerindeki somut
deneyimler, sosyalizm mücadelesinin evrensel birikiminin birer parçası.
Bunlardan yararlanmadan, daha ileri örnekler yaratmanın yollarını
aramadan, bu doğrultuda somut, gerçekçi ve ikna edici hedefler
belirlemeden sosyalizm mücadelesi yürütmeye çalışmak, yapılan
çözümlemeler ve söylenen sözler ne kadar iddialı görünürse görünsün,
gerçek devrimci iddialardan yoksunluğun bir kanıtıdır.<br />
<br />
Sorun şu ki, gerçek seçim çalışmalarının ve gerçek bir iktidar
mücadelesinin yürütülebilmesi için, solda gerçek bir dönüşüme ihtiyaç
var. Örneğin, solun iktidara nasıl gelebileceğini açıkça ve dürüstçe
tartışmadan, sol kadroların ve halkın önüne anlamlı, ikna edici ve
gerçekçi hedefler koymadan, halkçı yönetim tarzının somut örneklerini
ortaya çıkarmak için mücadele etmeden sosyalist örgüt yöneticiliği
yapılabilmesi durumuna son verilmesi gerekiyor.<br />
<br />
Bunu başarmak, son 30 yılın somut deneyimlerinin gösterdiği üzere, hiç
kolay değil... Ama en azından bazı şeyleri daha yüksek sesle ve açıkça
tartışmanın zamanı çoktan gelmedi mi?<br />
<br />
(<span style="font-style: italic;">Bu yazı Nisan 2013’te yazılmıştır.</span>)<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-11-2013, 00:34</div>
</div>
<div class="message">
Merhaba,<br />
<br />
Metinde geçen şu bölümü önemsiyorum:<br />
"Sol, seçimler için elbette ittifaklar kurabilir ve kurmalıdır. Ama
meclise girmelerini tümüyle başkalarına borçlu olan sosyalist
milletvekillerinin varlığı, sosyalist örgütlerin toplumsal ölçekteki
görevlerini yerine getirmiş oldukları anlamına gelmiyor. Diğer yandan,
bugüne kadarki somut örneklerde, bu şekilde elde edilen
milletvekillikleri, solun bağımsız bir siyasal özne olarak güç
kazanmasına pek fazla hizmet edemedi."<br />
<br />
Şu anda HDP çatısı altında bir araya gelen örgütler için geçerli bir
duruma benziyor. Öte yandan bir de Sol Cephe çağrısı yapılmış durumda,
ki bu da kendinden menkul, neye hitap ettiği anlaşılmayan ve büyük
olasılıkla daha önceki benzerleri gibi kadük kalacak bir çalışma gibi.
Bunların dışında bazı sosyalist örgütlerin her iki odak arasında
yalpaladığı ve ne şiş yansın ne kebap kararsızlığını yeğlediğini
görüyoruz. Son olarak, bazı sosyalist örgütlerin ilçe yöneticilerinin
-çok şaşırtıcı biçimde- bulundukları ilçede örneğin CHP'den belediye
başkan aday adayı olduğu bilgileri paylaşılmaya başlandı.<br />
<br />
Bu girişimlerin hiçbirinde bir strateji ve sıklıkla tekrarlandığı gibi bir "sosyalist iktidar perspektifi" göremiyorum.<br />
<br />
Soru 1: Siz bu girişimleri nasıl değerlendiriyorsunuz?<br />
Soru 2: Alternatif önerileriniz nedir?</div>
<div class="message">
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
18-11-2013, 19:03</div>
</div>
<div class="message">
Merhaba...<br />
<br />
Cevap 1: Sol Cephe hakkında yorum yapmak için biraz erken gibi. Henüz
ortada yalnızca bir çağrı metni var. Aynı anlama gelmek üzere, henüz bu
girişimin somut bir “sosyalist iktidar stratejisi” üretip
üretemeyeceğini ya da böylesi bir stratejinin üretilmesine katkıda
bulunup bulunamayacağını bilmiyoruz. Daha genel olarak baktığımızda,
Türkiye’deki farklı sol örgütlerin farklı dönemlerde yaptığı cephe ya da
birlik çağrılarının çoğunda, gerçek birer cephe ya da birlik kurma
hedefinden çok, tek tek sol örgütlerin kendi etki alanlarını genişletme
kaygıları ağır basıyordu. Bu da meşru tabii ki. Kanımca, asıl sorun, bu
girişimlerin hiçbirinde, solun iktidara nasıl gelebileceği sorusuna
somut cevapların verilmemesiydi. Halkı da şu ya da bu ölçüde ikna
edebilecek olan cevaplardan söz ediyorum... Diğer yandan, solun
seçimlerde başarılı olmaya yönelik somut ve bütünlüklü bir mücadele
stratejisi üretmediği koşullarda, tek tek sosyalistlerin farklı yollar
denemeleri, bazılarının CHP’den aday adayı olması, bazılarının bağımsız
adaylık için girişimde bulunması vb., bana kaçınılmaz görünüyor. Bu
girişimlerden bazıları sonuç alıcı da olabiliyor. Ve yine bence,
bunlardan öğrenmemiz gerekenler var (bkz. sosyalistlerin kazandığı
belediyelerle ilgili yazım). Ama asıl sorun, bir türlü bireysel girişimlerin ötesine geçil(e)memesi...<br />
<br />
Cevap 2: Alternatif önerilerimi <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">Gezi Direnişi solu silkeleyebilecek mi?</a> başlıklı yazımda ve <a href="http://erkinozalp.blogspot.com/p/kitap.html" target="_blank">Teorisyeniniz Devrimciydi</a>
başlıklı kitabımın son bölümünde tartışmaya çalışmıştım ve bu konuda
yazmaya devam etmeyi düşünüyorum. Kısa bir özetin yanlış anlamalara kapı
aralayabileceğini düşündüğümden buraya daha fazlasını yazmamam
nedeniyle kusuruma bakmazsınız umarım! 😀<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
17-02-2014, 01:41</div>
</div>
<div class="message">
BAZI ŞEYLERİ DAHA YÜKSEK SESLE TARTIŞMANIN ZAMANI ÇOKTAN GELMEDİ Mİ ?<br />
<br />
Başlarken öncelikle Greif işçilerine bir selam gönderelim. Greif
işçileri kendi deyişleri ile sendika ağalarına rağmen direnişe
başladılar. Disk/Tekstil sendikasına üye işçiler 08.02.2014 tarihinde
üyesi oldukları sendikanın tutumuna rağmen fabrikayı işgal ederek
direnişe başladılar. Sendika ile direnişçi işçiler arasındaki gerilim
DİSK'in 47. yıl kutlamalarında kürsü işgali ile doruğa çıktı. DİSK'in,
direnişçi Greif işçilerini kutlamalara davet etmemesinin ardından Greif
işçileri işgalin devam ettiği fabrikada “Kavel'den Greif'e işgal, grev,
direniş!” adlı alternatif bir kutlama yaparak varlığını işçi sınıfının
özverili ve ilkeli mücadelesine borçlu DİSK'in işçi sınıfından
çalınamayacağını göstermiş oldular. Umarız ilerleyen günlerde DİSK de
direnişe geçen Greif işçilerine güçlü bir şekilde destek olur ve işgal
başarı ile sonuçlanır. <br />
<br />
Başlığa taşıdığım soru sevgili Erkin'in "Sol, Gerçek Seçim
Çalışmalarından Neden Kaçıyor? yazısını bağlayan ve aslında Türkiye
soluna / solcularına, güneşli güzel günler özlemi ile mücadele eden
herkese yapmış olduğu değerli ve tarihsel çağrıydı. Bu çağrı seçim sathı
mahalline girildiği şu günlerde daha büyük önem kazandığı ise Türkiye
solunun seçim pratiğine bakıldığında açıkça görülüyor. Ancak durum pek
de içi açıcı olmadığını söyleyebilirz. Seçim sonuçlarının ülkemizdeki
güçler dengesini anlamlı / gözle görülür bir şekilde
değiştiremeyeceği ve en nihayetinde halkın, işçi sınıfının yoksulların
kaybetmese dahi kazanamayacağı ise belli olsa gerek. Gezi direnişi ile
ortaya çıkan toplumsal gücün temsil edilebileceği bir kanal ve adres
yaratılamamış ve 2014 seçimlerine SOL gerçek bir toplumsal iddianın çok
uzağında ve dağınık bir şekilde girmektedir.<br />
<br />
Bu sebeplede Erkin'in yeni bir başlangıç için yapmış olduğu çağrıyı
yinelemek ve tartışmak gerekiyor. Bu tartışma aynı zamanda Türkiye Sol
Nasıl İktidar Olur? tartışmasının bir alt başlığı olarak da okunabilir.
Yani Halk Nasıl Kazanacak?<br />
<br />
<span style="font-weight: bold;">HALKIN OYUNU ALAMAYAN İKTİDARI ALAMAZ.</span><br />
<br />
"Buna karşın, seçimlerde başarılı olmak için, inandırıcı olabilmek,
halkı oy vermeye ikna edebilmek gerekir." Seçim söz konusu olduğunda
düzen partileri seçmenin oyunu almak için mitingler, reklam yapılmakta,
cilalı ve boyalı adaylar kentlerimizin ve köylerimizin duvarlarımızı
kirletmekte, bununla birlikte tonlarca kömür, makarna ve vaat
dağıtılmakta bu uğurda milyarlarca lira para harcanmaktadır. düzen
partileri açısında kaz gelecek yerden tavuk esirgenmiyor. Nitekim bu
düzen partilerinin içinden bazıları başarılı olarak balkon konuşması
yapmaya hak kazanıyor. Tabi sadece dağıtmak yetmiyor bide söz almak
gerekiyor. Adettir seçim zamanlarında kapı kapı gezilir bin bir türlü
oyun ile oy alınır ve sandıkta buluşmak üzere söz kesilir. Hatta oda
yetmez seçim günü oy pusulaları çaılınır, başkaları ile değiştirilir ve
sisteme girişlerde oy sayılarında oynanır ve en sonunda birileri seçimi
kazanır. Yani düzen partileri için seçimler ciddi bir iştir. Halkı
"ikna" etmek için hem koşturmak, dağıtmak ve bazı konularda duygusal
davranmakta fayda vardır. <br />
<br />
Solun karşısında tüm imkanları ile düzen partileri varken SOL seçmeni NASIL ikna edecek!!!!!?<br />
<br />
"Başta işçilerin ve emekçilerin yoğun olarak yaşadığı yerellikler olmak
üzere seçilmiş seçim bölgelerinde uzun süreli çalışmalar yapmadan, bu
bölgelerde yaşayan insanların somut sorunlarını çözmeye yönelik somut
hedefler belirlemeden, bu hedefler doğrultusunda halkın harekete
geçirilmesini de içeren mücadeleler yürütmeden, halkçı bir yöneticilik
tarzının farklarını somut olarak göstermeden, tüm bunların yapılmasına
rağmen seçimlerde yeterince başarılı olunamaması durumunda bunun
nedenlerini dürüstçe sorgulamadan, bir sonraki seçimlerde başarılı olmak
için halkın önüne somut ve inandırıcı hedefler koymadan “seçim
başarısı” elde etme beklentisi de, piyangodan ikramiye çıkması
beklentisinden farksızdır."<br />
<br />
Halka güven vermek sorunlarını çözecek tek gücün Sol olduğunu somut
olarak göstermek, belirlenecek yerelliklerde oranın sorunlarını çözmek
için uzun soluklu bir mücadele yürütülmesi ve o mücadele içinde halk
önderlerinin yaratılması için çalışmak gerekiyor.<br />
<br />
Peki biz ne yapıyoruz?<br />
<br />
"Sosyalizm hakkında genel geçer sözler söylemek, sosyalizm propagandası
içeren bildiriler dağıtmak ve yayınlar satmak.....v.s." Peki yapılan
onca çalışma önemsizmi tabiki herbiri çok kıymetli. " Ama tüm bunlardan,
tarihsel gelişmenin kritik dönemeç noktalarında gerçek bir iktidar
alternatifinin yaratılmasını sağlayabilecek olan işçi sınıfı ve halk
önderleri" çıkmıyor. Halk önderi çıkması için söz konusu yerelliğin
içinde soluk alıp veren ve o yerelliğin sorunlarını bilen birileri
olması gerekiyor.<br />
<br />
Türkiye Sol partiler o yerellikte kimi aday göstermesi gerektiğini o
yerellikle müdale eden üye ve dostlarına soruyor yahut ön seçim
yapıyor? Bunu yapmayınca giderek mücadele ettiği yerellikten uzaklaşan
ve o yerellikle bağ kurmayan sadece kapısına asılı talela ve iyimser
bir tahminle üye ve dostları ile birlikte 90-100 kişiden oluşan il ve
ilçe örgütçükleri olarak var olmaya devam ediliyor. Seçimlerde yahut
başka başlıklarda başarı gösteremeyen, toplumsal gücü sınırlı, toplumsal
mevzilerden yoksun sol hareketin siyasi ve ekonomik kriz dönemlerinde
iktidar alternatifi olmak mümkün olamadığı gibi ciddi üye kayıplarıda
yaşanıyor.<br />
<br />
NASIL YAPMALI?<br />
<br />
Erkin'in yazısında verdiği cevapları sadeleştirerek ve kendi
önerilerimizi ile birlikte ne yapılması gerektiği konusunda başlangıç
olarak kabul edilecek küçük bir giriş yapabiliriz.<br />
<br />
1. Başta işçilerin ve emekçilerin yoğun olarak yaşadığı yerellikler
olmak üzere seçilmiş seçim bölgelerinde uzun süreli çalışmalar yapmak,<br />
2. Bu bölgelerde yaşayan insanların somut sorunlarını çözmeye yönelik somut hedefler belirlenmeli,<br />
3. Belirlenen bu hedefler doğrultusunda halkın harekete geçirilmesi sağlanmalı,<br />
4. Halkçı bir yöneticilik tarzının farklarını somut olarak gösterilmeli,<br />
5. Seçimlerde yeterince başarılı olunamaması durumunda bunun nedenlerini dürüstçe sorgulamalı,<br />
6. Seçimlerde başarılı olmak için halkın önüne somut ve inandırıcı hedefler koymak,<br />
7. Solun sıkı bir işbirliği içinde çalışma yürütmesi,<br />
8. Solun seçim başarısı gösterdiği yerelliklerdeki sonuçların ortaya konulması,<br />
9. Yerel yöneticilerin gelirlerindeki şeffaflık v.s.<br />
<br />
Ancak, öneri ve örnekleri arttırmakla tartışmayı büyütmekle kolektif
aklı harekete geçirmek ile canlı ve yaratıcı bir çalışma olacağını ve
bu kısır döngünün kırılabileceğini unutmamak gerekiyor...<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
21-02-2014, 02:07</div>
</div>
<div class="message">
<div style="text-align: justify;">
<span style="font-family: comic sans ms;">Kaldığımız yerden devam edelim.<br />
Yazımızı Nasıl Yapmalı? sorumuza verdiğimiz cevapların çoğaltılması
gerektiği konusunda temennide bulunarak tamamlamıştık. Son günlerde sol
basından, partilerin ve parti başkanların açıklamaları yahut atışmaları
ile Hatay da yeni kurulan Defne Belediyesinde Ödp, Tkp'nin nedeeeen?
ortak aday yerine iki ayrı adayla ile seçime girdiklerini birazcık
öğrenmiş olduk. Aslına bakarsanız genel geçer açıklamalar ve suçlamalar
dışında dişe dokunur bir açıklama yapılmadığı <span style="font-weight: bold;">gibi kimse kendini buna zorunlu dahi </span>hissetmedi. Binlerce üyeye sahip her iki partide bir yönetme alışkanlığı gereğince olsa gerek sosyalistlerin birlikte <span style="font-weight: bold;">seçime
girdiklerinde mutlak surette kazanacakları bir belediyede neden farklı
adaylarla seçime girdiklerini ikna edici bir şekilde açıklama gereği
dahi duymadılar</span>. Biz seçmenler neden Tkp adayına değilde
Ödp adayına oy vermemiz yahut tersini neden yapmamız konusunda yeterince
aydınlatılmadığımız için bu durumu anlamakta güçlük çekiyoruz. Hal
böyle iken soruyu birazcık değiştirerek ne demek istediğimizi birazcık
daha açalım.<br />
<br />
Nasıl Yapma(malı)? Hali hazırda böylelikle iki kategori ortaya çıkmış
oldu. Nasıl Yapmalı ? Nasıl Yapma(ma)lı? Defne de ülkemizin bu iki
önemli sosyalist partisinin almış olduğu tutum nasıl yapılmaması
gerektiği sorusuna çok güzel bir cevap aslında. Ayrıca Defne, Gezi
direnişinde üç fidanı toprağa düşen, Suriyedeki Emperyalist ve gerici
saldırı nedeniyle Öso ve El kaide'nin üssü haline gelmiş Hatay'ın yeni
kurulan bir ilçesi. Yani solun emperyalizme ve gericiliğe karşı en çok
birlikte olması gerektiği yerelliklerden. Bu durumda Ödp ve Tkp'nin
Defnede iki farklı aday ile seçime girme kararının vehametini
arttırıyor. Oysaki Hatay kitlelerin sokakta birleştiği ve Akp'nin
şiddeti karşısında geri adım atmadığı ve aynı zamanda Suriye'ye karşı
kurulan tezgaha karşı ayağa kalkan jeo politik konumu gereğince çok
önemli bir yerellik. Hatayda halkın örgütlü gücünü büyütmek ve halkçı
belediyeciliğin, bir belediye en güzel nasıl yönetiliri dosta düşmana
göstermek, biz seçmenlere, kitlelere umut vermek için her ikisi de
sosyalist olan partilerimizin kafa kafaya verip seçimi nasıl
kazanacaklarını düşünmeli, bunun üzerine kafa yormalıdırlar. Aksi
takdirde sosyalitler bir araya geldiklerinde seçimi kazanacakları
Defne'de seçime ayrı girdikleri için seçimi kaybederlerse Alper Taş'ın
söylediği gibi - ki aslında bizzat Alper Taş'a da bu şekilde söylenmesi
gerekiyor. - "bunun siyasi hesabını sorarız".<br />
<br />
Nasıl Yapmamalı? Örgütsel çıkarlarımızı bir kenara koymayıp en azından
çeşitli mücadele ve seçim başlığında halkçı adaylar etrafında bir araya
gelmemek.<br />
<br />
Ne diyelim umarız ülkemizin binlerce üyesi bulunan iki sosyalist partisi
yanlıştan dönerek Defne'nin güzel insanlarını düzen partilerine mahkum
olmaktan kurtarırlar.<br />
<br />
Devam edecek... </span></div>
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 16:14</div>
</div>
<div class="message">
Merhaba,<br />
<br />
Erkin Özalp'ın <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/esitlikci-forum-yazlar-1-nisan-2014.html">Sosyalist solun seçim bilançosu</a> yazısını okudum, oldukça derli toplu ve bilgilendirici bir yazı olmuş. Bunun için teşekkür ederim.<br />
<br />
Yazıyla ilgili olarak kafama takılan bazı sorular vardı. Erkin Özalp'ın uyarısı üzerine sorularımı buraya taşıyorum:<br />
<br />
Genel olarak "sol"dan ayrı olarak kendisini "Marksist" ve "Leninist"
olarak tanımlayan "sol" için seçimde alınan oy miktarı kendi başına bir
amaç mıdır, yoksa bütün Marksist klasiklerin (Marx, Engels, Lenin,
Stalin) vurguladığı gibi seçimlerden devrimci ajitasyonu daha geniş
kitlelere ulaştırmak için yararlanmanın bir aracı veya ne kadar
ulaştırılabildiğinin bir ölçütü müdür? Bu açıdan salt niceliksel bir
değerlendirmenin yanında ve onunla bağlantılı olarak niteliksel bir
değerlendirme de yapılması ve yapılan çalışmaların devrimci fikirleri
kitlelere ulaştırmada ne kadar etkili olduğunun da incelenmesi
gerekmiyor mu? Örneğin Rusya'da 1905 Devrimi'nden sonra yapılan Duma
seçimlerinde Bolşevik, Menşevik ve Sosyalist-Devrimci Partiler işçi
oylarının tamamına yakınını alıyordu. Lenin bunların niceliksel
güçleriyle birlikte, işçi sınıfının hangi kesimine hangi fikirleri
taşıdıkları açısından incelemiştir ve Menşevik ve SD partilerinin
işçilere oportünist fikirleri taşırken, sadece Bolşeviklerin tutarlı
devrimci fikirleri taşıdığı ve bunun bir yansıması olarak da en ileri
sektörlerdeki en ileri bilinçli işçilerden diğer partilere göre daha
büyük oranda destek aldığını ortaya koymuştur.<br />
<br />
Ben yazıdan devrimci ajitasyon fazla yapılıyor, başarısızlık bundan
kaynaklanıyor, daha az genel devrimci ajitasyon yapılmalı ve daha çok
gündelik sorunlara dönük ajitasyona ağırlık verilmeli gibi bir sonuç
çıkardım. Ben mi yanlış anlıyorum? </div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 17:09</div>
</div>
<div class="message">
Yukarıdaki yazıyla ilgili bazı eleştirilerim de olacak.<br />
<br />
İlk eleştirim Özalp'ın sorunu koyuş biçimine:<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>"Peki, işçilerin ve emekçilerin yaşam
koşullarını iyileştirmek ve onları örgütlü mücadeleye kazanmak için
seçimlerden yararlanmaya çalışmak reformist bir tutum mudur? Muhtarlık,
belediye meclisi üyeliği, belediye başkanlığı, il genel meclisi üyeliği
ve milletvekilliği gibi yöneticilik görevlerine halkın çıkarlarını
temsil edecek olan kişilerin seçilmesi için mücadele etmek reformist bir
tutum mudur? Seçimlerde gerçekten de somut kazanımlar elde etmeyi
hedeflemek, bunun için uzun soluklu çalışmalar yapmak, reformist bir
tutum mudur?"</blockquote>
<br />
Hayır değildir. Ama seçim çalışmasını sadece işçilerin ve emekçilerin
yaşam koşullarını iyileştirmekle ve onları bu talepler için, yani reform
talepleri için örgütlü mücadeyle kazanmayla <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">sınırlamak</span></span>,
bu taleplerle proletaryanın devrimci amaçları ve devrimin zorunluluğu
arasındaki ilişkiyi kurmamak ve seçimlerden bu ilişkiyi daha geniş
kitlelerin zihnine sokmak için bir fırsat olarak yararlanmamak, kısacası
seçim çalışması=reform çalışması diye düşünmek kesinlikle reformizdir.
"Gerçek bir seçim çalışması" devrimci de olabilir reformist de.
Gerçekten devrimci olan gerçek bir seçim çalışması için seçimlerde elde
edilecek bütün kısmi kazanımlar ancak nihai hedefin geniş kitlelerin
zihnine sokulmasına yaradığı ölçüde anlamlıdır. Aynı şey reformlar,
kısmi talepler ve kazanımlar için yapılan bütün mücadeleler için de
geçerlidir. En azından Marksist "sol" açısından bu böyle olmak
zorundadır.<br />
<br />
Özalp Türkiye solunun politik çalışma alanındaki önemli ve dersler
çıkarılacak bir tarihsel deneyimi olarak 1. TİP örneğini gösteriyor. TİP
bu anlamda gerçekten de önemli ve incelenmeye değer bir örnektir ve
aslına bakılırsa hakkında çok söz edilmiş olsa da sistematik olarak çok
az incelenmiştir (bu konuda istisnai olarak anlamlı bir katkı olduğunu
düşündüğüm Ahmet Hamdi Dinler'in "TİP Tarihinden Kesitler" kitabını
salık verebilirim kendi adıma). TİP bana göre herşeyden önce
örgütlenmesine başından itibaren işçilerin ciddi anlamda katkı yaptığı
ve sahip çıktığı bir parti olması bakımından önemli bir örnektir ve bu
da en az bilinen yönüdür. Fakat 1. TİP anılan ve anılmayan başarılarına
ve kazanımlarına rağmen daha ilk büyük politik sınavında yani 12 Mart
faşist darbesiyle ciddi bir direniş göstermeden yenilmiştir. Yani
Özalp'ın 2013 Haziran Direnişi üzerine yazısında sorduğu şu önemli soru
en az Haziran Direnişi için olduğu kadar TİP için de geçerlidir:<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>"Milyonlarca insanın harekete geçtiği
bir dönemde, her bir sosyalist örgüt kendi üye sayısını belirli
ölçülerde artırabiliyor ve bu da başlı başına bir kazanım elbette. Ama
Türkiye’deki sosyalist örgütler, geçtiğimiz otuz yıllık dönemde,
örgütledikleri insanlardan kat kat fazlasını kaybetmiş durumda. Bu yeni
dönemde kazanılan üyeler için durumun farklı olmasını sağlayacak olan
ne?"</blockquote>
<br />
Bu da bize (1. TİP deneyiminden alınacak önemli derslerin olduğuna
katılsam da) "TİP gibi yapmanın" herşeyin çözümü olmadığını gösteriyor.
Aslında sorunun TİP'in de yenildiği ve Özalp'ın küçük bir olasılık
olarak gördüğü olumlu ve olumsuz "katastrofik" durumlara (TİP örneğinde
faşist bir askeri darbeye) proletaryanın ileri kesiminin ne ölçüde
hazırlandığıyla alakalı olduğunu düşünüyorum. Bu katastrofik durum
Özalp'ın örnek verdiği savaş, işgal veya faşizm gibi olumsuz durumlar
olabileceği gibi bir devrimci durum da olabilir.<br />
<br />
Örneğin Bolşevikler 1905 devrimci durumundan önce oldukça sınırlı bir
güce sahip olsa da belli mücadeleler içinde kazanılmış sağlam bir
devrimci çekirdeğe ve böyle bir durumdan yararlanmaya uygun örgütsel
araçlara (gizli bir parti örgütü, iyi örgütlenmiş bir illegal basın
vb.) sahip olduğu için geçici olarak da olsa büyük bir kitlesel güce
ulaşabilmiştir. Sonraki dönemde de mücadelenin değişen koşullarına uyum
sağlayarak, mümkün olduğu durumlarda seçimlerden ve parlamento
kürsüsünden de devrimci düşüncelerin kitlelere aşılanması için en iyi
şekilde yararlanarak, legal ve illegal bütün mücadele yöntemlerini bu
koşullara uygun şekilde kombine ederek sözkonusu çekirdeği daha da ileri
düzeyde eğitmiş ve güçlendirmiştir.<br />
<br />
Aynı şekilde bizde Lenin'in deyimiyle "mücadeleyi her koşul altında
devam ettirebilecek bir örgütlenme" hazırlanamadığı için (TİP örneğinde
de olduğu gibi) "harç bitti yapı paydos" der gibi direnmeden teslim
olunmak zorunda kalınan faşizm dönemleri pek çok tarihsel Komünist
Parti'nin doğru taktiklerle güçlenerek çıktığı "katastrofik" dönemler
olabilmiştir. Hakeza savaşlar da (Çin, Kore, Vietnam vb. örnekleri
düşünebiliriz).<br />
<br />
Öte yandan Marx'ın belli tarihsel dönüm noktalarında direnmeden
yenilmenin devrimci hareketi kitlelerden uzun süre yalıtacağı konusunda
uyardığı bilinir. Bizde daha sınırlı kalan 12 Mart "ara rejiminden"
sonra bu durum yaşanmamış da olsa (tam tersi hareket daha da güçlenerek
ve radikalleşerek yoluna devam etmiştir) 12 Eylül darbesinden sonra
yaşanan ve günümüze kadar kırılamamış olan kitlelerden yalıtılmışlık
durumunun kökeninde de tam olarak geniş kitlelerde yaratılan büyük
umutlardan sonra hemen hiç "direniş gösteremeden yenilmenin" yattığını
görmek zor değildir. Ve bu tür katastrofik dönemler kapitalizmde hiç de
az rastlanan durumlar değildir. Örneğin şu anda Türkiye bile belli
ölçüde yanı başında büyük emperyalist güçlerin "vekalet savaşı" olarak
yorumlanan bir savaşa önemli ölçüde bulaşmıştır ve henüz tam olarak
içine batmamışsa da bunun bazı sarsıcı sonuçlarını yaşamaktadır. <br />
<br />
Sonuç olarak kapitalizmin kaçınılmaz olarak yarattığı "katastrofik"
durumlara (ki Lenin'in ortaya koyduğu gibi bir "devrimci durum" olmadan
gerçek bir "devrim" olamaz ve bir devrimci durum da ne bir parti ne de
bir sınıf ya da sınıflar yaratılabilir, o kapitalizmin nesnel
çelişkilerinden doğar) hazırlanmak veya böyle bir durumun ortaya
çıkmasının ve proletaryanın örgütlü öncüsünün bu durumu bir devrime
dönüştürmesi ihtimalinin "piyangodan büyük ikramiye çıkması" kadar küçük
bir ihtimal olduğu üzerine kurulu bir strateji izlemek birbirine taban
tabana zıt iki politikadır. Marksizm-Leninizmin örgütlenme anlayışı tüm
kısmi kazanımların ve kısmi mücadelelerin bu hazırlığa bağlanmasını
talep eder, her renkten oportünizm ise "kısmi kazanımlar herşeydir,
hedef hiçbir şeydir" Bernstein felsefesini ya da son tahlilde tamamen
aynı kapıya çıkan "o gün gelince düşünürüz" Kautsky felsefesini takip
eder. Bu ikisinin arasında örtük olarak birincisine veya ikincsine
eğilimli politik çizgiler olabilir ama üçüncü bir çizgi olamaz...<br />
<br />
<br />
</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 17:35</div>
</div>
<div class="message">
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Genel olarak
"sol"dan ayrı olarak kendisini "Marksist" ve "Leninist" olarak
tanımlayan "sol" için seçimde alınan oy miktarı kendi başına bir amaç
mıdır, yoksa bütün Marksist klasiklerin (Marx, Engels, Lenin, Stalin)
vurguladığı gibi seçimlerden devrimci ajitasyonu daha geniş kitlelere
ulaştırmak için yararlanmanın bir aracı veya ne kadar
ulaştırılabildiğinin bir ölçütü müdür?</blockquote>
<br />
Oy miktarı elbette “kendi başına bir amaç” değildir. Ama kanımca,
seçimleri “yalnızca” devrimci ajitasyonu yaygınlaştırmanın bir aracı
olarak görmek de yanlış olacaktır. Fransız İşçi Partisi Programı’nın
giriş bölümünü Marx kaleme almıştı ve o bölümde şu vurgu da vardı:<br />
<br />
“Bu tür bir örgütün, proletaryanın elinde bulunan bütün araçlarla
mücadele etmek zorunda olduğunu ve bu araçların arasında, bugüne kadar
bir aldatmaca aracı olarak kullanılmış, ama söz konusu mücadele
sayesinde kurtuluşun bir aracına dönüştürülecek olan genel oy hakkının
da bulunduğunu<br />
göz önünde bulunduran (...)<br />
(...) Fransız sosyalist işçileri, örgütlenme ve mücadele aracı olarak
gördükleri seçimlere şu asgari programla girmeye karar vermiştir:” Bkz. <a href="http://erkinozalp.blogspot.com.tr/2012/03/fransz-isci-partisi-program-1880.html" target="_blank">Fransız İşçi Partisi Programı (1880)</a><br />
<br />
Engels, dönemin Alman sosyal demokrat partisinin aldığı oyları da,
seçimler sayesinde elde edilen yöneticilik görevlerini de bir hayli
önemsemişti. Lenin, <span style="font-style: italic;">“Sol” Komünizm</span>’de, seçimler yoluyla elde edilebilecek olan kazanımlara vurgu yapmıştı.<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Bu açıdan salt niceliksel bir
değerlendirmenin yanında ve onunla bağlantılı olarak niteliksel bir
değerlendirme de yapılması ve yapılan çalışmaların devrimci fikirleri
kitlelere ulaştırmada ne kadar etkili olduğunun da incelenmesi
gerekmiyor mu?</blockquote>
<br />
Kanımca, buradaki en önemli “nitel” boyut, solun, seçimler aracılığıyla
somut kazanımlar elde edip edemediği ve bu kazanımlar yardımıyla iktidar
mücadelesini güçlendirip güçlendiremediği. Türkiye’deki sosyalist
örgütlerin yürüttüğü seçim çalışmaları, “devrimci fikirleri kitlelere
ulaştırmak” konusunda pek etkili görünmüyor...<br />
<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Ben yazıdan devrimci ajitasyon fazla
yapılıyor, başarısızlık bundan kaynaklanıyor, daha az genel devrimci
ajitasyon yapılmalı ve daha çok gündelik sorunlara dönük ajitasyona
ağırlık verilmeli gibi bir sonuç çıkardım. Ben mi yanlış anlıyorum? </blockquote>
<br />
Yazıda ağırlıklı olarak yerel seçim çalışmalarının ne şekilde
yürütülmesi gerektiğini tartıştığımdan, yerel/gündelik sorunlar bir
miktar fazlaca ön plana çıkmış oldu. Ama evet, genel ve soyut bir devrim
ve sosyalizm savunusunun yetersiz kaldığını, sosyalist harekete somut
mevziler kazandırabilecek olan bir mücadele tarzının geliştirilmesi
gerektiğini düşünüyorum. Tabii ki, “kendi başına bir amaç” olarak değil,
iktidar mücadelesini güçlendirmek üzere...</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 18:15</div>
</div>
<div class="message">
Öncelikle Marx, Engels ve Lenin'in seçimlere önem
verdiğine ve Türkiye solunun (özellikle de benim için önemli olan
devrimci ve Marksist bölümünün) seçimlerden Marksistçe yararlanmasını
bilmediğine katılıyorum. Hatta bazıları seçimlere katılmanın "mevcut
rejimi meşrulaştırmak" olduğunu bile söyleyebiliyor. Bu mantığa göre
Bolşevikler seçimlere katılmakla Çarlık rejimini, Bulgaristan Komünist
Partisi kanlı Tsankov rejimi altında seçimlere katılmakla faşizmi
meşrulaştırmış oluyor. Seçimleri önemsememenin veya ondan gereğince
yaranlanmasını bilmemenin yanlış olduğu konusunda sizinle tamamen aynı
görüşteyim.<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>Oy miktarı elbette “kendi başına bir
amaç” değildir. Ama kanımca, seçimleri “yalnızca” devrimci ajitasyonu
yaygınlaştırmanın bir aracı olarak görmek de yanlış olacaktır.</blockquote>
<br />
Evet seçimlerde <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">"yalnızca"</span></span> reform taleplerinin, <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">"yalnızca" </span></span>asgari
programın savunulması ve bunların proletaryanın nihai devrimci
hedefleriyle, azami programıyla bağıntısını ortaya koymamak nasıl
yanlışsa, <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">yalnızca</span></span> nihai hedeflerin, <span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">"yalnızca"</span></span>
azami programın savunulması, geniş kitlelerin kısmi talep ve
özlemlerini bu nihai hedefleri gündeme getirmek için kullanmasını
bilmemek de kesinlikle yanlıştır. Birincisi reformize götürür ve
ikincisi de kitlelerden yalıtılmaya. Sonuç olarak Marksizm açısından
ikisi de devrimci fikirleri kitlelere taşımayı ve proletaryanın sınıf
bilinçli kesiminin geniş kitlelerin siyasal önderi olarak kendisini
eğitmesini engellediği için yanlıştır.<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>"Kanımca, buradaki en önemli “nitel”
boyut, solun, seçimler aracılığıyla somut kazanımlar elde edip edemediği
ve bu kazanımlar yardımıyla iktidar mücadelesini güçlendirip
güçlendiremediği."</blockquote>
<br />
Sizin de referansta bulunduğunuz Engels seçim sonucunda ulaşılan oy
oranları (ve dolayısıyla elde edilen "somut kazanımlar") yalnızca
proletaryanın siyasal olgunluğunun derecesini gösterir, ne azını ne de
fazlasını der. Yani sizin deyiminizle "iktidar mücadelesi"
doğrultusundaki hazırlık derecesinin ölçüsü işlevini görür. Ama iktidar
mücadelesi vardır, iktidar mücadelesi vardır. Marx, Engels ve Lenin'in
anladığı anlamda iktidar mücadelesi vardır, Bernstein veya Kautsky'nin
anladığı anlamda iktidar mücadelesi vardır. Birincilerin gözünde iktidar
mücadelesi esas olarak proletaryanın sınıf bilinçli öncüsünün çok yönlü
mücadeleler içinde (sizin "katastrofik" dediğiniz durumlar kaçınılmaz
olarak gelip kapıyı çaldığında) zora dayalı devrim yoluyla iktidarı
almak için hazırlanması anlamına gelir, seçim mücadelesi de bunun
araçlarından biridir ama tek başına belirleyici bir mücadele değildir.<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>“Seçimler, özel bir siyasal işlem
değildir, bin bir türlü vaatte bulunarak sandalye kazanmaya çalışmak
değildir, ama sınıf bilinçli proletaryanın siyasal dünya görüşünün
ilkelerini <span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">ve </span></span>temel
isteklerini savunmak için özel bir fırsattır.” (Lenin, Reformcuların ve
Devrimci Sosyal-Demokratların Seçim Bildirgeleri, Kasım 1912, vurgu
bana ait) </blockquote>
<br />
İkinciler (Bernstein, Kautsky vb.) için ise "iktidar mücadelesi" düzen
içi çeşitli kısmi "iktidar mevkilerini" adım adım ele geçirerek sistemi
sözümona "dönüştürmek"tir ve seçimler ve seçim yoluyla elde edilen
"somut kazanımlar" da doğal olarak en tayin edici ve temel mücadele
alanıdır. Proletaryanın zora dayalı devrime hazırlanması ya tamamen boş
bir iş ilan edilir ya da "şimdi güçlenelim, o gün gelince bakarız"
diyerek geri plana itilir ama "o gün geldiğinde" bu mantıkla hareket
eden partiler hep hazırlıksız yakalanır. </div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Babuşkin</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-04-2014, 19:13</div>
</div>
<div class="message">
Somut bir örnekle söylediklerimi açmam gerekirse:
yasal "boşanma hakkı"nın olmadığı bir ülkeyi düşünelim. Herkes
kapitalizmde mümkün olduğu ölçüde "özgür evliliğin" ancak yasal boşanma
hakkı temelinde mümkün olduğunu bilir ve bu hakkın olmadığı bir ülkede
komünistler bu hakkın tanınmasının <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">en ısrarlı ve en etkin</span></span>
savunucusu olmak zorundadır. Ama aynı zamanda yasal olarak boşanma
hakkının ne kadar geniş tanınırsa tanınsın her komünist, kapitalizm
altında gerçek anlamda "özgür evliliği" engelleyen pek çok faktörün
(örneğin kadınlarının çoğunun ekonomik bağımlılığı gibi) tam olarak
ortadan kaldırılamayacağını <span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">da</span></span>, ve genel olarak kadın sorununun gerçek anlamda çözümünün ancak sosyalizmde mümkün olduğunu <span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">da </span></span>geniş
kitlelere açıklamak zorundadır. Ve birincisi için mücadele salt
kitlelerin "gönlünü kazanmak", oyunu almak veya daha fazla üye kaydetmek
için değil, ikincisini anlatmak için de bir fırsat olarak görülmelidir.
Bu genel olarak bütün kısmi talepler, bütün reform mücadeleleri için
geçerlidir. Ve az çok kalıcı reformlar ve kazanımlar Lenin'in ısrarla
vurguladığı gibi zaten ancak <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">"devrimci mücadelenin yan ürünleri" </span></span>olabilir. Reform mücadelesiyle devrim mücadelesinin Marksist diyalektiğinin temelinde bu anlayış yatar.<br />
<br />
Seçim konusuna bunu uygularsak bence TKP, ÖDP, EMEP, SYKP gibi
partilerin (ki ben bunları reformist partiler olarak görüyorum çünkü
bunlar sizin de belirttiğiniz gibi proletaryanın iktidara nasıl geleceği
konusundaki görüşlerini açıkça formüle etmiyorlar veya edemiyorlar,
dolayısıyla iktidar mücadelesinin devrimci, Marksist-Leninist yolunun
propagandasını hiçbir şekilde yapmıyorlar) nicel başarısızlığının
altında da <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">sadece </span></span>geniş kitlelerin kısmi taleplerini formüle edememeleri <span style="font-style: italic;"><span style="font-weight: bold;">değil </span></span>bu taleplerle proletaryanın devrimci iktidar mücadelesinin nihai hedefleri arasındaki bağı kuramamaları <span style="font-weight: bold;"><span style="font-style: italic;">da</span></span>
yatıyor. Onlar bunun yerine sizin de 2013 Haziran Direnişi hakkındaki
yazınızda yerinde bir şekilde vurguladığınız gibi kitlelerin zaten
ulaşmış oldukları fikirleri onlara vermeye çalışıyorlar, hükümetin
devrilmesi veya hatta sadece "Tayyip"in devrilmesi gibi hedefleri
kitlelerin önüne koyuyorlar, yani kitlelere önderlik etmek için tam da
bir "güç olmak", kitlelerden kısa vadede daha fazla destek almak, daha
fazla insanı saflarına kazanmak adına kitlelere önderlik edeceklerine
onlardan koparız kuyruğuyla kuyruğundan gidiyorlar hatta yer yer
kitlelerin gerisine düşüyorlar. Kitlelerin haklı talep ve özlemlerini
formüle edemedikleri gibi, bunların gerçek anlamda tatmin edilmesinin
neden ancak sosyalizmde mümkün olduğunu onlara kendi deneyimleri
temelinde göstermesini de bilmiyorlar. Bunun altında "hiçbirisi AKP
kadar kötü olmadı ve olamaz" gerekçesiyle üretilen birbirinden renkli
süper oportünist "ehven-i şer" teorilerinin de büyük payı var. Aslında
CHP Sarıgül gibi Koç'un has adamı veya Mansur Yavaş ağzından köpükler
saçarak Deniz Gezmiş'e küfür eden bir "eski" MHP'li yerine biraz daha
"sosyal-demokrat" görünümlü adaylar gösterseydi muhtemelen bu partilerin
bir kısmı CHP'yi açıkça destekleme politikası güdeceklerdi ve
kitlelerini bu doğrultuda uzun süredir hazırlıyorlardı.<br />
<br />
Örneğin Alper Taş ta Haziran 2012'de şunu söylüyordu:<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>"Öncelik AKP'yi geriletmek. Türkiye'nin
önceliği AKP rejimiyle mücadele ederek AKP'yi geriletmektir. Başbakan
bize göre gelmiş geçmiş en ayrımcı başbakan. Hedefimiz bunu geniş bir
muhalefet hattı kurarak yapmak. Bu kongrede bunların kararı alınacak.
Daha etkili, daha güçlü, daha çok sesi çıkan bir ÖDP olacak.<br />
<br />
Bu iktidara karşı sosyalistler olarak, CHP'yi ve Kürt muhalefetini de
içine alan bir muhalefet hattıyla mücadele edebiliriz. Önümüzdeki yerel
seçimler çok kritik. CHP'nin alacağı pozisyon önemli. Asgari düzeyde de
olsa eşitlikçi ve özgürlükçü bir yerde durursa, Kürt muhalefetini
dışlamayan bir tavır alabilirse, en azından Ankara ve İstanbul'da
üzerinde anlaşılan adaylarla yerel seçime gidilebilir. Ankara ya da
İstanbul'u almak AKP'yi ciddi ölçüde gerileten bir adım olacaktır. Biz
CHP'yi hiç eleştirmiyoruz. Hedef almıyoruz. Çünkü şimdi asıl sorunumuz
bu iktidar ve onun
uygulamaları." http://www.cumhuriyetarsivi.com/katalog/192/sayfa/2012/6/8/5.xhtml</blockquote>
<br />
Benzer bir mantığın TKP'nin seçimlerden kısa süre önce oluşturduğu "Sol
Cephe"nin temelinde de olduğu anlaşılıyor. Örneğin "Sol Cephe"nin 15
Aralık 2013'teki (CHP'nin "ulusalcı" denilen kanadından birkaç
milletvekilinin de protokolden katıldığı) kuruluş toplantısında Kemal
Okuyan CHP'ye dönük bazı eleştirilere karşı şunları söylüyordu:<br />
<blockquote>
<cite>Alıntı: </cite>“... Bugün burada Türkiye’deki ana
muhalefet ile ilgili tartışmaları anlamadım. Burada çok fazla CHP üyesi
kimse var. Bizim işimiz CHP’nin ya da başka bir siyasi partinin
çizgisini tartışmak değil. Bunu yapmak için aydınsak aydın kimliğimiz,
sendikacıysak sendikacı kimliğimiz var. Sol Cephe bunu yapmak için
kurulmadı.<br />
<br />
Kendi adıma TKP’den vazgeçmeye hiç niyetim yok. Ama yetmediğinin
farkındayım. Bir başka siyasi parti için de durum böyle. Sol Cephe’nin
işi, siyasi partilerin ötesinde bir şey yapabilmeyi başarmak
olacak. AKP’nin ipini halkımız Haziran’da çekti bir de Suriye meselesi
bunu hızlandırdı. Şimdi kimsenin, cemaatin, AKP’nin cesedi üzerinde
tepinmeye hakkı yok.<br />
<br />
Bir TKP’li olarak söyleyeyim, partim ilk kez bir meseleye bu kadar az
hazırlandı, yalnızca kendi gölgesini düşürmek istemedi. Çünkü bu ihtiyaç
sadece bizim ihtiyacımız olarak şekillenmedi. İddiamız çok büyük bir
toplumsal halk hareketi yaratma iddiasıdır, bu iddianın üzerine de
hiçbir gölge düşürülemez.<br />
<br />
Bunun seçimlerle ilgisi şu; yerel seçimleri pas geçen bir Sol Cephe
nasıl iddialı olabilir? Sol Cephe seçimlere ilişkin genel bir politika
geçirebilir mi sorusunun yanıtı bence hayır. Bağımsız adaylarla girmeye
kalksanız belediye meclislerinde şansınız yok. Bugün Sol Cephe’ye gönül
verenlerin büyük bir kısmı CHP’ye bakıyor. Bu noktada Sol Cephe kendi
alternatiflerini yaratırken AKP’nin teşhiri, gericiliğin teşhirinde en
fazla sözü Sol Cephe söyleyecektir. AKP’yi köşeye sıkıştıran güç Sol
Cephe olmalıdır. Sol Cephe, AKP’nin seçim hileleri karşısında da
durmalı, komisyonlar oluşturmalı, mahalle komiteleri kurmalı, seçmen
oyunlarını bertaraf etmelidir. <span style="font-weight: bold;">Adaylarla
görüşebilir, dinleyebilir, taahhüt isteyebilir. CHP üyelerini kendi
parti hukuklarını çiğnemek Sol Cephe’nin işi olamaz, bir başka siyasi
partinin de öyle. Kimi yerlerde Sol Cephe “benim adayım budur” da
diyebilir ancak bu büyük kentler başta olmak üzere her yerde
yapılamayacak kadar zordur.</span><br />
<br />
Bunu başardığında Sol Cephe, Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde dahi adayını çıkarabilir.<br />
<br />
Yarından itibaren Türkiye’nin her yerinde Sol Cephe’nin yerel ayaklarını
kurmaya başlamalı, aşağıdan yukarıya bir kuruluş başlamalıdır. Bu seçim
bizim girizgahımız olsun, yerel seçimlere Sol Cephe’nin gölgesi düşsün.
Yolumuz açık
olsun…” http://haber.sol.org.tr/soldakiler/sol-cephe-kuruldu-haberi-84209</blockquote>
<br />
Kısacası "Sol Cephe" de son dakikaya kadar (Sarıgül ve Mansur Yavaş'ın
adaylığı kesinleşinceye kadar) büyükşehirlerde aday gösteremeyiz, CHP'yi
desteklemeliyiz, onun oylarına sahip çıkmak üzere kendimizi
hazırlamalıyız mantığı üzerine kurulmuştu. Politik olarak bu kadar çok
"karavana" atıp başarılı olmayı bekleyemezsiniz. Bu noktada şunu
sormalıyız: bu tür karavanalar, desteksiz atışlar ve bunların sonucunda
yaşanan irili ufaklı politik hezimetler basit birer "hata" mıdır yoksa
sözkonusu partilerin siyasal çizgilerinin gelişiminin kaçınılmaz birer
sonucu mudur?<br />
<br />
Siz insanlara en önemli şeyin AKP'yi geriletmek veya devirmek olduğunu
anlatıp durursanız, CHP'nin Gökçek'i herhangi bir CHP'li adaydan daha
fazla zorlama ihtimalini gözönünde bulundurarak Mansur Yavaş'ı aday
göstermesini de eleştiremezsiniz ve insanların onun için canla başla
çaba sarfetmelerine şaşırmaya da hakkınız olmaz.<br />
<br />
Kısacası nicel başarısızlık açısından da sorun salt reform mücadelesini
vermeyi bilmemek değil (bu kesinlikle varolan ve önemli bir sorundur),
aynı zamanda bağımsız devrimci bir çizgiden yoksunluktur. Böyle bir
çizgiyle önce proletaryanın ileri kesimlerini kazanıp giderek onlar
aracılığıyla proletaryanın daha geri kesimlerine ve diğer ezilen ve
sömürülen yığınlara doğru genişleyen bir çizgi izleneceğine,
küçük-burjuva ağırlıklı bir kadro tarafından küçük-burjuva kitlenin
önüne küçük-burjuva siyasal ufkunu aşmayan hedefler koymaktır ve şuna
kesin olarak emin olabilirsiniz ki bu konuda burjuva partileri çok daha
avantajlı, deneyimli ve donanımlıdır. Doğal olarak bir "malın" deneyimli
üreticileri varken onun amatör üreticilerinin ürünlerine kimse nur
yağdırmaz. Burjuva partileriyle "sosyalist partilerden" çok daha
deneyimli oldukları, çok daha iyi örgütlenmiş ve çok daha iyi finanse
edilmiş oldukları kendi uzmanlık alanlarında (kitlelerin burjuva,
küçük-burjuva önyargılarını sistemleştirerek onlara geri satmak)
mücadele ederek başarılı olmak ne pek mümkündür ne de mümkün olsa bile
pek istelinir bir şeydir. </div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-16060489163970624592020-04-02T09:45:00.000+03:002020-04-06T17:10:46.121+03:00Defne'den seçim çalışması dersleri (ve bir öneri)<b><i>Eşitlikçi Forum yazıları </i></b><br />
<br />
<b>4 Mart 2014</b><br />
<br />
<br />
<div class="post">
<div class="message">
Hatay’ın 2012’de kurulan Defne ilçesi, ilginç bir seçim mücadelesine
sahne oluyor. AKP’nin kazanma olasılığının çok düşük olduğu belediye
başkanlığı seçimlerinde, CHP’yle mücadele eden partiler arasında, DSP,
İP ve HDP’nin yanı sıra, TKP ve bir “ortak aday” gösteren ÖDP de var.
Üstüne üstlük, TKP’liler ve ÖDP’liler, birbirlerini, oyları bölerek
CHP’nin ekmeğine yağ sürmekle suçlayabiliyor!<br />
<br />
Özgün bir örnekle karşı karşıya bulunduğumuz açık. Ama bugün için,
sosyalistlerin gerçekten de kazanmak için aday gösterebileceği
yerellikler, pek doğal olarak, özgün yanlar barındıracaktır.
Dolayısıyla, Defne örneğinden (daha şimdiden) bazı dersler çıkarmanın
önünde bir engel olmasa gerek.<br />
<br />
İlk olarak, olumluluklar üzerinde duralım.<br />
<br />
Birincisi, TKP’nin adayı Sevra Baklacı da, ÖDP, Halkevleri, AKA-DER
(Anadolu Kültür ve Araştırma Derneği), Defne Halk Meclisi, Defne Meclisi
ve Defne’deki ilericilerin oluşturduğu Halk Meclisi’nin ÖDP’den aday
gösterdiği (<a href="http://muhalefet.org/haber-defnede-de-ortak-aday-ile-secime-giriliyor-52-9560.aspx">kaynak</a>)
Malik Kılıç da, sadece sosyalist oyların sayılmasını sağlamak için
değil, gerçekten de belediye başkanı olmak için mücadele ediyor.<br />
<br />
İkincisi, her iki aday da, ilgili yerellikle güçlü bağlara sahip.
1983’te Antakya’da doğan, ilk ve orta öğrenimini Defne’ye bağlı
Yeşilpınar’da tamamlayan, Suriye Devlet Televizyonu’nda ve Şam
Radyosu’nda spikerlik ve tercümanlık yapan Sevra Baklacı (<a href="http://www.tkp.org.tr/basin-aciklamalari/tkp-hatay-defne-belediye-baskani-adayi-sevra-baklaci-2496">kaynak</a>),
aynı zamanda, bir “kadın”, “genç” ve “komünist” olarak oy istiyor.
Defne’ye bağlı Yeşilpınar beldesinin şimdiki belediye başkanı, eski
CHP’li Malik Kılıç ise, Hataylıları yakından ilgilendiren Suriye’deki iç
savaşa ve AKP hükümetinin Suriye politikalarına karşı mücadele ederken,
TKP’ye yakınlığıyla bilinen Barış Derneği’nin iki büyük uluslararası
organizasyonuna da destek vermiş (<a href="http://istanbulicinaydemirguler.org/aydemir-guler-sol-oylari-bolmeyin/">kaynak</a>).<br />
<br />
Üçüncüsü, Defne’de seçim çalışması yürüten sosyalist partiler
(dışarıdan gözlenebildiği kadarıyla özellikle TKP), seçim bütçelerini,
ülke geneline yayılan ama etkisiz kalmaya mahkum olacak çalışmalara az
çok eşit şekilde dağıtmıyor. Bunun yerine, kazanma şanslarının bulunduğu
yerelliklere öncelik veriyorlar.<br />
<br />
Dördüncüsü, Defne’deki seçim çalışmalarına merkezi destek veriliyor.
TKP, aydın ve sanatçı dostları ile farklı ülkelerden komünist parti
temsilcilerinin katılımıyla Defne’de bir etkinlik düzenlerken (<a href="http://haber.sol.org.tr/soldakiler/defnede-sevra-baklaci-icin-buyuk-bulusma-ahmet-atakan-icin-yuruyus-haberi-87941">kaynak</a>), aydınlardan destek imzaları topladı (<a href="http://www.tkp.org.tr/haber/defne-adayi-sevra-baklaciya-aydinlardan-destek-2537">kaynak</a>). ÖDP ve Halkevleri ise, Defne’deki merkez seçim bürolarının açılışına genel başkanları düzeyinde katılım gösterdi (<a href="http://www.sendika.org/2014/02/defne-ortak-sol-aday-meclisinin-merkez-secim-burosu-acildi/">kaynak</a>).
(Yine dışarıdan gözlenebildiği kadarıyla, ÖDP ile Halkevleri’nin
Defne’deki seçim çalışmalarına sundukları merkezi destek, en azından
bugüne kadar, daha sınırlıydı.)<br />
<br />
Sosyalist kadrolar söz konusu olduğunda, tüm bunlar, yalnızca
Defne’de değil, ülke genelinde bir heyecan yaratmış durumda. Özellikle
de, Ankara’daki sembolik sayılabilecek ortak sol aday çalışmasından
farklı olarak, kazanma olasılığının bulunduğuna inanılması nedeniyle...<br />
<br />
Ama tam bu noktada, olumsuzluklar da geliyor gündeme. Hiç kuşkusuz,
bunların en önemlisi, Ankara’da ortak aday gösterebilen sosyalist
örgütlerin, Defne’de bunu başaramamış olması.<br />
<br />
TKP’nin tezine göre, Sevra Baklacı güçlü bir aday ve başta ÖDP olmak
üzere diğer sosyalist örgüt ve bireylerin onu desteklemesi gerekirdi.
Ancak, TKP Merkez Komitesi (MK) üyesi Aydemir Güler’in açıklamalarından
da anlaşılabildiği üzere, Baklacı’yı aday göstermeden önce, Defne’deki
diğer sosyalist ve ilerici güçlerin desteğini almak için çok fazla çaba
harcanmamış (<a href="http://istanbulicinaydemirguler.org/aydemir-guler-sol-oylari-bolmeyin/">kaynak</a>).
Güler, Baklacı’nın adaylığı ilan edilmeden önce bir ortak sol aday
çalışmasının yapılmadığını savunuyor. ÖDP Eş Genel Başkanı Alper Taş’ın
Twitter’dan yaptığı açıklamalara göreyse, ÖDP, Defne ilçesinin
kuruluşundan beri bu ilçede aday göstermeyi planlıyormuş ve dahası
yerellikteki ÖDP’liler ortak adaylık konusunda TKP’lilerle görüşmüş, ama
olumsuz cevap almış (<a href="https://photos.app.goo.gl/vjiriKMtbNze39UZ8">kaynak</a>).<br />
<br />
Sonuç değişmiyor: Bugün, Defne’de, halkçı ve halkın katılımına
dayanacak bir yerel yönetim için oy isteyen iki ayrı aday var. Baklacı
ile Kılıç’ın Defne halkına vaat ettikleri arasında pek fazla fark
bulunmuyor. Zaten, ikisi de, seçilmeleri durumunda kendi başlarına
hareket etmeme ve belediyeyi “birlikte yönetme” sözünü veriyor (<a href="http://haber.sol.org.tr/soldakiler/kardeslik-koprusunu-kurmaya-defneden-baslayacagiz-haberi-85846">kaynak1</a>, <a href="http://www.sendika.org/2014/02/rant-icin-degil-halk-icin-belediye/">kaynak2</a>).<br />
<br />
Peki ama, belediyeyi halkla birlikte yönetmeyi düşünenler,
adaylıkları konusunda da halka başvuramaz mıydı? Defne’de bir ön seçim
düzenlenemez miydi?<br />
<br />
Aslına bakılırsa, sorun, biraz da, seçim çalışmalarının çok geç
başlatılmış olmasında. Dışarıdan izlenebildiği kadarıyla, Baklacı da
Kılıç da, genel geçer vaatlerin ötesine geçerek, Defne’ye ilişkin somut
hedefler tarif etmek konusunda sıkıntı çekiyor. Oysa en azından Eylül ya
da Ekim aylarında başlatılacak olan bir çalışmayla, her şeyden önce
somut hedeflerin netleştirilmesi için halka başvurulabilirdi. Kimin
tarafından başlatıldığından bağımsız olarak, halkçı bir belediyecilik
anlayışını benimseyen herkesin katılabileceği böylesi bir çalışma
kapsamında, kimin aday olacağı, halkın tercihine bırakılabilirdi.<br />
<br />
Ama ne yazık ki, Ankara’daki (belki de sadece sembolik olması
nedeniyle ortaya çıkabilen) olumlu örneğe rağmen, sosyalist örgütler,
dar çıkarlarını ortak çıkarların önüne koyabiliyor. Buradaki kritik
soru, “kimin haksız olduğu” değil, “ortak çıkarların ağırlık kazanması
için elden gelen her şeyin yapılıp yapılmadığı ve her tür özverinin
gösterilip gösterilmediği”. Ülkeye örnek gösterilebilecek olan halkçı
yerel yönetimlerin yaratılması ve bu yerel yönetimlerin giderek daha
büyük başarılar elde etmesi mi sosyalist hareketi ve tek tek sosyalist
örgütleri daha fazla güçlendirir, yoksa tek tek örgütlerin kendi
başlarına elde edebilecekleri kazanımlar mı?<br />
<br />
Sosyalist örgütlerde farklı bir bakışın egemen olduğu, bundan önceki yerel seçimlerde sosyalistlerin kazandığı belediyelere diğer örgütlerin sahip çıkmamış olmasından da anlaşılabiliyor. Oysa, bu
belediyelerin sosyalizm mücadelesine sunduğu katkıların sınırlılığı,
sosyalist hareketin bütününü ilgilendiren bir sorundu.<br />
<br />
Tüm bunlara rağmen, Defne’deki ve başka yerelliklerdeki yeni
denemeler ve deneyimler, gelecekte bir şeylerin değiş(tiril)mesine
katkıda bulunabilir ve tam da bunun için çaba harcamak gerekir. Ne de
olsa, hiç denememekten ve dolayısıyla hiçbir yeni deneyim elde
edememekten kötüsü olamaz!<br />
<br />
<strong><br /></strong>
<strong>ÖNERİ</strong>: Sevra Baklacı’nın mı yoksa Malik Kılıç’ın mı
daha yüksek bir oy potansiyeline sahip olduğu, bugün bile, ön seçim ya
da anket yoluyla belirlenebilir ve daha düşük oy alacağı anlaşılan taraf
diğerini destekleyebilir. Taraflardan birinin böylesi bir özveride
bulunması, yürütülen çalışmaların halkın gözündeki saygınlığını da,
alınacak oyların sayısını da artırabilir.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
taylanozgur</h2>
</div>
<div class="dateline">
04-03-2014, 23:52</div>
</div>
<div class="message">
Önerinin mantıklı olduğunu düşünüyorum. Ben kabul
ederdim. Ancak dışardan görüldüğü ve bölgedeki arkadaşların anlattığı
kadarıyla, ön seçimin sonucu belli gibi.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
saffet çiçek</h2>
</div>
<div class="dateline">
05-03-2014, 03:28</div>
</div>
<div class="message">
anket çalışmalarında Sevra baklacı çıkıyor ve defne deki arkadaşlarımdan duyduğum kadarıyla halk Sevra baklacı yı seviyor.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
ali mert</h2>
</div>
<div class="dateline">
05-03-2014, 12:44</div>
</div>
<div class="message">
konuyla alakasız olacak ama "taylanözgür" adını
yahut "nick"ini görünce, okumakta olduğum şiir kitabındaki şiirle de
eşleşince paylaşmak istedim:<br />
<br />
Saat 19 Haberlerinde Taylan Özgür'ü vurdular<br />
Bütün yanaklarım sapsarı<br />
Güneş, aklında tut bunları<br />
Matematik, hesapla bunları<br />
<br />
Ergin Günçe, "Türkiye Kadar Bir Çiçek - bütün şiirleri" içinde, s. 111, "Kış Dörtlükleri VIII"</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
05-03-2014, 15:53</div>
</div>
<div class="message">
SEVRA BALKACI bu ülkenin onurlu insanlarının gururu olacak.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ziyaretçi</h2>
</div>
<div class="dateline">
06-03-2014, 22:33</div>
</div>
<div class="message">
en güzel öneri:ÖDP de TKP de kendini kapatsın.Benim
gözümde baştan kaybedilmiş bir savaş için yarışıyorlar.Hele Sevra
Baklacı için ''Defne'de Serva'' ile ''Defne'de Sevra'' yazıları varya 2
kişi tarafından yazıldıgı ve her yere sadece 2 bilemedin 3 kişi
tarafından yazılmış ya bir sol gazetesi yazarı şunu söylüyor:''Defne'de
yüzlerce genç Sevra'yı destekliyor.Duvarlara bu yazıları yazmaları
bundandır.''yahu sen cocuk mu kandırıyorsun?koskoca yazarsın ne
atıyorsun??ayrıca sevra toplantılara gidiyor falan ya 30 ya 40 kişi onu
destekkliyor.sonra da ''Sevrayı şu köy bagrına bastı,yok bu belde sevra
icin tam destek verdi''falan filan.dürüstlükten ayrılıp yalan
söylemek??????bana yüzlerce kişi demeyin binlerce kişi destek veriyor
deyin yahu.her köyden 100 oy toplasa bile Sevra kazanmazzzz.Nedeni ise
Suriye Dramından kar sağlamaya çalışlıp gözden düşmesidir.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ulas353</h2>
</div>
<div class="dateline">
08-03-2014, 21:44</div>
</div>
<div class="message">
Mesaj #6'ya yanıt: "Suriye dramından kar sağlamaya
çalışmak" kavramı nedir? Suriye ve Türkiye halklarının kardeşliğini
savunup, bunu alanlarda haykırmak ne zamandan beri dramdan rant elde
etmek oldu? Sevra'nın, Batılı emperyalistlerin bölgesel ve yerli
işbirlikçilerle yıkıma uğrattığı Suriye'deki dramda Türkiye'nin
karkısını eleştirmesine dair verdiğiniz "dramdan kar elde etme" ağzı sağ
bir ağızdır, politik bir tutum da değildir. Kazanıp kazanamaması ayrı
bir konu. O bir partinin belediye başkanı adayı ve siyasi iddiaları var.
Başarı dilemek bu kadar mı zor?<br />
<br />
Öte taraftan Erkin'in getidiği değerlendirme ve öneri son derece tutarlı
diye düşünüyorum. İki sosyalist aday varsa bunlardan kazanma ihtimali
daha düşük olanın diğerinin lehinde çekilmesi yerinde olurdu. Aksi
taktirde seçimi CHP'nin kazanacağı gün gibi ortada.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Vedat AYDEMİR</h2>
</div>
<div class="dateline">
09-03-2014, 02:53</div>
</div>
<div class="message">
<br />
Sevgili Erkin’in genel olarak yaklaşan yerel seçimler özelde Hatay’ın
Defne ilçesindeki yerel seçim gündemi vesilesiyle kaleme aldığı yazısı
büyük bir ilgi gördü. Bazı okuyucular söz konusu yazıda yer alan
değerlendirme ve önerilerin yerinde olduğunu ifade ederken bir kısım iyi
niyetli okuyucu ise söz konusu yazının maddi gerçeklerden uzak, söz
konusu yerellikteki bazı özel durumlar dikkate alınmadan kaleme
alındığını belirterek eleştiride bulundular. Erkin’in yazısı üzerinden
başlayan tartışmalar yazının belirli ölçülerde amacına ulaştığını da
gösteriyor. Eleştiri konusu siyaset yapma ve yönetme anlayışlarının,
birçok başlıkta Türkiye solunun neden bir araya gelemediğinin, sosyalist
partilerin örgütsel beklenti ve çıkarlarının solun ortak çıkarları ile
neden ve nasıl ortaklaştırılamadığının bütün yönleriyle tartışılması ve
ön açıcı sonuçlar çıkarılması gerektiğini düşünüyorum. Eşitlikçi Forumda
yer alan yazı ve okunma oranları sol hareket içinde sosyalist birey ve
kadrolar düzeyinde söz konusu kaygı, beklenti, soru ve tartışmaların
yapılmaya başlandığını göstermektedir.<br />
<br />
<br />
HATIRLAYALIM, NEDEN TARTIŞIYORUZ?<br />
<br />
<br />
Tam da bu noktada bir iki hatırlatma yapmakta fayda var.<br />
<br />
Eşitlikçi Forumda yer alan yazı ve tartışmalar Türkiye solunun
iktidara nasıl ulaşabileceği sorusuna yanıt vermeyi amaçlamaktadır.
Bütün değerlendirmelerimiz bu amaç doğrultusunda yapılmaktadır. Verili
koşullar altında, solumuzun ölçeği de düşünüldüğünde bu tartışmanın
zorunlu ve meşru olduğu açık olsa gerek. Haziran direnişinde egemenleri
titreten halk iktidara nasıl gelecek? Halkın kendi kendini yönetir
duruma gelmesi için ne yapmalı? Türkiye kapitalizmi bu denli büyük bir
batağa saplanmışken solumuz kapitalizmin soluğunu nasıl keser?<br />
<br />
<br />
BİRKAÇ HAP CEVABIMIZ VAR<br />
<br />
Soruların çoğaltılması gerektiği ve sorulara kestirmeden cevap
vermenin ise pek mümkün olmadığını unutmamak gerekiyor. Ancak buna
rağmen ilk elden forumun Çağrı ile Neden ve Nasıl adlı metinlerinden
kısa bir derleme cevap sunarak devam edelim.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
1. Sosyalizm, devrim ve demokrasi mücadelesi ete kemiğe büründürülmez
ise somut hedef ve mevziler ile zenginleştirilmediği oranda
etkisizleşmektedir, etkisizleşecektir. Bu nedenle iktidar hedefi ile söz
konusu somut başlıklar arasında bağ kurulmalıdır.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
2. Kazanılacak mevzilerde halkın halk tarafından yönetildiğini,
denetlendiğini ve halkın hesap sorabildiğini ve halka hesap
verilebildiğini gösteren bir yönetim anlayışı geliştirilmelidir.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
3. Seçimler halkın devlet yönetiminde daha fazla söz sahibi olmasını
sağlayacak yollarından biridir. Bu sebeple Türkiye solunun gerçek seçim
çalışmaları yürütmesi zorunludur. Halkın temsilcileri solun iktidar
mücadelesine katkı koyacak ve somut başarılar ile halkın yüzünün sola
dönmesine yardımcı olacaktır.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
4. Halkın çıkarlarını temel alan, açıklığa ve dürüstlüğe dayalı ve
halkın siyasete doğrudan katılımını arttıran bir yöneticilik anlayışı
geliştirilmelidir.</div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
5. Sol halka sadece gerçekleri anlatarak değil halkın önüne somut,
gerçekçi, inandırıcı hedeflerin konulması ile toplumsallaşabilir.</div>
<br />
Burada kısaca ve genel olarak değindiğimiz cevap ve öneriler mutlak
surette çoğaltılmalı solun tüm özneleri tarafından zenginleştirilmeli ve
solun ortak paydası haline getirilmelidir.<br />
<br />
<br />
SOL VE YEREL SEÇİMLER<br />
<br />
Bugün itibariyle yerel seçimlere neredeyse 20 gün var. Ancak Türkiye
sol hareketi seçime yine hazırlıksız yakalanmış durumda. Daha evvel
ifade ettiğim gibi HALKTAN OY ALAMAYAN İKTİDARI ALAMAZ. Kendimize oy
vermeye ikna edemediğimiz halkımızı bizimle birlikte iktidarı almak için
mücadeleye nasıl ikna edeceğiz. İşçi sınıfı, emekçiler yarınını
düşünmektedir haklı olarak ve hepimiz gibi. Hemen ertesi gün, sonraki
gün hayatını nasıl devam ettireceğini düşünen emekçiye umut vermek için
sosyalizm, demokrasi demek yetmez daha somut ve inandırıcı bir hedefler
sunmak gerekli ve zorunludur. Tam bu noktada yerel yönetimlerde halkın
söz sahibi olması, solun belediye seçimlerini kazanması, belediye
meclislerinde düzen partilerinin temsilcilerine geçit vermemesi ve
halkın çıkarlarına aykırı karar ve uygulamalara karşı halkla birlikte
mücadele etmesi, sol adayların kazandığı yerelliklerde halkın en temel
ihtiyaçlarından başlayarak solun iktidara geldiğinde neler
yapabileceğini göstermesi çok önemlidir. Dolayısıyla yerel seçimlere
genel olarak seçimlere 2-3 ay kala değil iyi bir planlama ile belirli
yerelliklere yoğunlaşarak, en fazla halkçı adayı belediye başkanlığına,
belediye ve il meclislerine taşımak için gerçekten seçim çalışması
yapmak gerekiyor. Seçim sonrasında halkçı adayların gelirleri dâhil
olmak üzere denetlenmesi, yaptıkları çalışma ve başarılarının halka
anlatılması ihmal edilmemeli ve izleme komiteleri kurulmalıdır. Ayrıca
farklı sol parti ve örgütlerin adaylarının, bağımsız bir şekilde
seçimleri kazanan halkçı adayların solun tümü tarafından desteklenmesi
ve başarılarının anlatılması solun somut mevziler elde etmesinde ve
iktidar mücadelesinde yararlı olacağı da unutulmamalıdır.<br />
<br />
Çünkü söz konusu başarı ve başarısızlık sadece seçimi kazanan sol
partiyi değil hepimizi solun bütününü ilgilendirmekte ve etkilemektedir.
Öyle ki CHP’li belediyelerin başarısızlıkları dahi kitleler nezdinde
solun inandırıcılığını zedelemekte olup İstanbul Büyükşehir
Belediyesi’nin Milli Görüş ve devamcılarının eline geçmesinin Türkiye
siyasetinin gidişatını belirlediğini dahi söyleyebiliriz. Hal böyleyken
Türkiye’de solumuzun iktidar olmasında somut hedef ve mevziler
kazanmasında yerel seçimlerin önemsiz olduğu iddia edilemeyeceği gibi
örgütlü yahut örgütsüz bireylerin bu konuda sol partilerin aldıkları
kararlar hakkında soru sorma ve eleştiri yapma hakkına sahip olmadıkları
da söylenemez. Çünkü bu kavga hepimizin kavgası ve alınan ya da
alınamayan kararlar söz konusu olduğunda, solun iktidar mücadelesine
zarar veren her türlü adımda hesap sorarız, eleştiririz. Yerel
seçimlerde sol partiler sadece kendi gündemleri, örgütsel beklenti ve
çıkarları için aday gösteremezler, halkın örgütlü gücünü büyütecek,
olabilecek en geniş katılım koşulları sağlayarak aday göstermek
zorundadırlar. Çünkü bu partiler sadece kendi üyelerine değil, halka,
solu iktidarda görmek isteyen insanlara ve umuda karşı sorumlulardır. Bu
bilinç ve anlayışla hareket edilmesi halinde ancak başarı sağlanabilir.<br />
<br />
<br />
SONUÇ YERİNE VE ÇAĞRI<br />
<br />
Erkin’in yazısı ile birlikte enine boyuna tartışmak yerine hakaret
etmeyi tercih edenler de oldu. Bunu tercih edenlerin daha sorumlu
davranmaya davet etmek dışında diyecek pek bir şeyimiz yok. Çünkü
onların bahsi geçen çirkin tutumları halkımız nezdinde solun
inandırıcılığı ve iddiasına zarar vermektedir. Bir sözüm de hakareti
meslek edinmiş kimilerinin yanında daha genç ve aydınlık yüzlü kendileri
ile yaşıt olduğum arkadaşlarıma. Sorumuz gayet açık TÜRKİYE DE SOL
NASIL İKTİDAR OLUR? Gerçekten ülkemizin güzel insanlarının insanca
yaşayacakları, sömürünün, savaşın, ayrımcılığın ve yoksulluğun,
yolsuzluğun olmadığı bir ülke istiyorsanız, yani halkın iktidarını
istiyorsanız kestirip çöpe atmak yerine bize yakışır bir şekilde
tartışmak için adresimiz belli. Tekrar etmekte yarar var; Türkiye’nin
sola ihtiyacı var, solunsa kendi önünü açacak somut ve siyasal
mevzilere. Bu vesileyle Defne ilçemizde yahut başka yerelliklerde, tüm
sol parti ve kuruluşları emperyalizme ve diktatörlüğe karşı halkın
örgütlü gücünü büyütmek için belediye başkanlığında aday olan en güçlü
sol adayda birleşmeye, tarihsel sorumluluğunuzu yerine getirmeye
çağırıyorum.</div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Ergun Çağlayan</h2>
</div>
<div class="dateline">
09-03-2014, 23:27</div>
</div>
<div class="message">
Ben tartışmaya yapıcı bir katkı çabası olarak
"kazanırsa neler olur?" diye düşünmeyi deniyorum. Sevra Baklacı
kazanırsa bir hayli yerel yönetim deneyimi biriktirmiş olan diğer sol
hareketler, aynı sürecin bir devamı olarak Defne'deki halkçı
belediyecilik çabasına destek vermeyecekler diye korkuyorum. Bu korku
diğer yönde, yani, ÖDP adayının kazanması durumunda da TKP için geçerli.<br />
<br />
Halbuki mevcut yasal ve parasal kısıtlar altında zaten belediyelerin
bölge halkının genel durumunu daha adil, insancıl hale getirmek, hayatı
kolaylaştırmak için yapabilecekleri az çok belli. Her hareketin farklı
bir yol çizeceği, çok seçenekli bir durum mevcut değil. Ortak payda bir
hayli büyük ve gerçekten tecrübeleri, yaratıcılığı, kolektivizmi
eksiltmemek gerekir. Yani ortada çeşitli tarz solcu siyasetlerin
sürtüşeceği bir zemin yok. Tersine işbirliğini ve tüm Türkiye için örnek
olmayı gerektiren bir süreç başlamalı.<br />
<br />
Seçimin sonucu ne olursa olsun, seçimden hemen sonra bunu konuşmak
gerekir. Hatta seçimde, birden çok solcu aday olduğu için, sağcı aday
kazansa da bunu konuşmak gerekir. Zaten solun ortak çalışması, ancak
yıllara yayılan bir süreklileşmiş çabayla mayalanabilir. Seçim kazanmış
bir solcunun sadece kendi hareketinin değil, tüm Türkiye Solunun ortak
değeri olduğunun bilincini oluşturmamız lazım. Çünkü mesele Ali Mert'in
özetlediği üzere 'tek ilçede sosyalizm' değil, tüm Türkiye'ye
sosyalizmin gerçek ve güncel bir seçenek olduğunun kuvvetli bir biçimde
anlatılabilmesi.<br />
<br />
Bu açıdan, solcu bir Defne belediye başkanı seçilmesi umudunu küçük,
sembolik bir umut olarak değil, yeni bir dönemin habercisi olarak
görüyorum ve başarılar diliyorum.<br />
<br /></div>
</div>
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
özgur onal</h2>
</div>
<div class="dateline">
10-03-2014, 01:55</div>
</div>
<div class="message">
Suriye'ye karsi öso el kaide eliyle saldirilar
basladiginda sol "ama esad" cumleleri kuruyorken sevra savasin ortasina
gidip yasananlari aktarmaya calisiyordu tkp de ulkede savasa karsi
direnci orgutleyen en onemli partiydi bu yuzden sevra partisini
buldu.evet sevra genc ,kadin sosyalist ama sadece boyle oldugu icin
degil secim donemini aşan cok fazla cabasi emegi var ortada</div>
</div>
<br />
<div class="post">
<div class="header">
<div class="author">
<h2>
Erkin Özalp</h2>
</div>
<div class="dateline">
10-03-2014, 13:12</div>
</div>
<div class="message">
<br />
<b>Aytek Soner Alpan'a cevap</b><br />
<br />
<br />
Sevgili Aytek, değerlendirmelerini Facebook duvarıma yazmayı uygun
bulmuş. Bense, tüm yazdıklarını aktararak, buradan cevap vermeyi tercih
edeceğim.<br />
<br />
Şöyle başlamış yazısına:<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
"Mesele Defne değil sen hala anlamadın mı?" demek istiyorum.</div>
<br />
Güzel bir başlangıç cümlesi! Okur daha en başından anlıyor ki, “Gezi
ruhu”nu temsil eden kişi Aytek. Bense, karşı kutupta yer alan aklı kıt
insanlardan biriyim... <em>{NOT: Yazıyı olduğu gibi kopyalayıp
cevaplarımı eklerken, ilk cümlenin bana değil, beni eleştirenler
hakkında yorum yapan bir başkasına yönelik olduğunu unutmuşum.}</em><br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Burada çok "naif bir dille kaleme alınan öneriler"in aslında bir
siyaset tarzını, bir leninizm yorumunu, bir geleneği hedef aldığı açık.</div>
<br />
Güzel bir ikinci cümle! Artık yalnızca “Gezi ruhu” değil, “bir
leninizm yorumu” ve “bir gelenek” de Aytek’in tarafında, ben de bunların
karşısındayım...<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Tepkinin bir kısmının bununla ilgili olduğunu düşünüyorum.</div>
<br />
Facebook duvarımda yazımla ilgili olarak yapılan yorumları kastediyor...<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Bunlar elbette hedef tahtasına yerleştirilebilir. Erkin gibi bir çeşit "new-age" leninizm de önerilebilir.</div>
<br />
Etiketler her zaman etkilidir! Bundan böyle, benim yazdıklarım
hakkında tartışmaya gerek yok; “new-age leninizm” deyip geçebilirsiniz.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Oturur tartışırız.</div>
<a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><a href="https://www.blogger.com/blogger.g?blogID=1645218597973770907" imageanchor="1" style="clear: left; float: left; margin-bottom: 1em; margin-right: 1em;"></a><br />
Bu dediği gerçekten yapılsaydı, sevinirdim gerçekten! Oysa Aytek’in
de çok iyi bildiği üzere, bugüne kadar, yazısının devamında anacağı
kitabım (<a href="http://erkinozalp.blogspot.com.tr/p/kitap.html">Teorisyeniniz Devrimciydi</a>) hakkında, kendisi de dahil olmak üzere, kimse açık bir tartışma yürütmedi.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Ancak ne dendiği kadar nasıl dendiği bu noktada önem kazanıyor bence.
Hele ki bunca senenin hukuku varken ortada. Erkin mevcut ve bütünlüklü
olduğunu düşündüğüm eleştirilerini doğrudan kaleme almak yerine,
eleştirilerini açıktan dillendirip, bunları siyasal ve kuramsal
zeminlerde detaylandırabilecek yetenekte bir insanken bu eleştirilerini
kaynaklarla URL'lerle bezenmiş, bana oldukça samimiyetsiz görünen "naif
öneriler" yoluyla yapıyor ve bunu uzun sayılabilecek bir süredir
yapıyor.</div>
<br />
Aytek kusuruma bakmasın ama, somut bilgilerin ağırlık taşıdığı
yazılarımda, bu bilgilerin kaynaklarını göstermeye devam edeceğim ve
doğrusunun bu olduğuna inanıyorum. Diğer yandan, inanır mı bilmem ama,
ona “samimiyetsiz görünen” önerilerimi tartışmaya (ve yanlış ya da
“naif” oldukları somut olarak gösterilen önerilerim hakkında özeleştiri
vermeye) her zaman hazırım. Eleştirilerimi doğrudan kaleme almadığım
iddiası ise doğru değil. Hem Teorisyeniniz Devrimciydi’de hem de
Eşitlikçi Forum’daki “kaynaklarla URL’lerle bezenmiş” de olmayan bazı
yazılarımda (<a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2013/09/gezi-direnisi-solu-silkeleyebilecek-mi_18.html">örn<span id="goog_983059603"></span><span id="goog_983059604"></span>ek1</a>, <a href="https://erkinozalp.blogspot.com/2020/04/sol-gercek-secim-calsmalarndan-neden.html" target="_blank">örnek2</a>), eleştirilerimi açıkça dile getirdiğimi düşünüyorum.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Mesela kitabının (Teorisyeniniz Devrimciydi) son iki bölümü de benzer
ima ve önerilerle bezenmişti (Mesela, Felaketin Eşiğindeyiz yerine
“soldaki" "uçuruma yuvarlanıyoruz” yaklaşımını eleştiriyordu, Erkin).
Burada Defne işin bahanesi oldu, orada Occupy’dı, 'Arap Baharı’ydı işin
bahanesi. Yarın başka bir şey olur ve yine benzer yazıları okuruz.
Senelerce pek çok şeyi Erkin'in yazıları vasıtasıyla öğrenmiş, onun
yazıları ile bazı meseleleri daha derinlemesine okuma, öğrenme hissi
duymuş biri olarak seçtiği bu yolu tartışmak için verimli bir yol olarak
görmüyorum. Dediğim gibi yazdıklarından ve eleştirilerinden ziyade
yazış biçimini irite edici buluyorum. Erkin, TKP'ye dönük eleştirilerini
dillendirmek için ÖDP'nin bir sonraki çiğliğini beklememeli bana
kalırsa. Gerçekten yapıcı olmak istiyorsa "naif önerilerle" değil,
sağlam, "vurduğu yer belli olan" polemiklerle yapmalı bunu.</div>
<br />
Diyelim ki “yazış biçimim” gerçekten sorunlu... Bu durum,
yazdıklarımın ve eleştirilerimin açıkça tartışılmasını engeller mi? Eğer
“başka türlü” yazsam “yapıcı” olabileceksem, bunu deşifre edebilmiş
olan Aytek ve başka arkadaşlarımız, biçime takılmayarak özü tartışma
yoluna neden gitmiyor?<br />
Evet, “Felaketin Eşiğindeyiz”ciliği, “uçuruma yuvarlanıyoruz”
sözlerini kullanarak eleştirmiştim. İyi de, “Felaketin Eşiğindeyiz”den
haberdar olan hangi okur, bu ikisinin aynı anlama geldiğini anlayamaz?<br />
<br />
Evet, “Occupy düşmanlığı”nı eleştirmiştim; ayıptır söylemesi, Gezi
Direnişinin beni haklı çıkardığını düşünüyorum. Evet, “Arap Baharı”
başlığının altına sokulan tüm toplumsal hareketlerin toptan
reddedilmesini eleştirmiştim ve bu eleştirimin arkasındayım.<br />
Doğrudan doğruya TKP’yi hedef alarak yazmamamın nedeniyse, tartışmaya
çalıştığım konuların çoğunun, yalnızca TKP’yi değil, Türkiye’deki
sosyalist örgütlerin belki de tümünü ilgilendirdiğini düşünmem.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Defne konusunda ise söyledikleri yeni değil. Daha doğrusu ardındaki
çerçeve yeni değil. Dediğim gibi ÖDP’nin yaptığı çiğliğin açtığı
pencereden "seçimler ve sol" meselesine ilişkin kendi çerçevesini
sokmaya çalışmış, Erkin. Seçimler ve sol arasındaki ilişki konusunda
Erkin'in çıkış noktası kitabında formüle ettiği üzere “sol, burjuva
demokrasisiyle yönetilen hiçbir ülkede, silahlı mücadele ya da halk
ayaklanması yoluyla iktidara gelmedi" şeklinde.</div>
<br />
Evet, gerçekten de öyle yazdım.<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Bu çıkarımda bulunmak için izlediği yol ise çok sıkıntılı. Buna
mukabil, yaptığı tarih okuması ve yöntemi de öyle. Zamanında AB’deki
eşitsizlikler konusunda Gini katsayısını kullandı diye Aziz Çelik’i tefe
koyan Erkin’in tümden AB’ci AKEL’in hükümet kurmasını "sol iktidar”
olarak göstermesini vs. şahsen üzülerek okumuştum...</div>
<br />
Sevgili Aytek, ucuz polemik yöntemlerinden birine başvurma gereğini
duymuş, ne yazık ki. Teorisyeniniz Devrimciydi’deki “Sol bugüne kadar
iktidara hangi yollarla geldi?” başlıklı tablodan söz ediyor. Bu
tablonun hemen altına şunları yazmıştım:<br />
<br />
“Tablodaki örneklerden bazıları beğenilmeyebilir, bazıları Marksizmin
tümüyle uzağında kabul edilebilir. Örneğin, 2008 yılında Güney
Kıbrıs’ta iktidara gelen AKEL (Emekçi Halkın İlerici Partisi), tüzüğüne
göre ‘Marksist-Leninist’ bir parti olmasına ve komünist partilerin
uluslararası toplantılarına katılmasına karşın, asıl olarak sosyal
demokrat politikalar izliyor.”<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Buradan çıkardığı sonuç ise solun iktidar mücadelesi için seçimlerin
en kritik araç olduğu. Yine kitabından bir alıntı ile: “Türkiye’de,
bugünkü koşullar altında solun güç kazanmasının yolu, işçi sınıfının
bağımsız çıkarlarının savunuculuğunu yaparak, seçimlerde somut başarılar
elde etmesinden geçiyor.” Yerel seçimler ve dolayısıyla yönetimler de
solun güçlerini yoğunlaştırarak bir çıkış yakalaması, başarılı olması
durumunda başka yerel dinamikleri tetiklemesi, örnek teşkil etmesi ve
sola yeni olanaklar açması noktasında anlamlı oluyor Erkin’e göre.</div>
<br />
Evet, böyle düşünüyorum...<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Burada neredeyse Owencı bir sosyalizm tahayyül edildiğini, “relief
union” gibi işleyecek bir belediye tasavvur edildiğini söylemek mümkün.</div>
<br />
Ne yazık ki, yine ucuz polemik yöntemlerinden birine başvurulmuş...
Evet, seçimleri önemsiyorum. Ama buradan hareketle “Owencı bir
sosyalizm” etiketini yapıştırmak için düpedüz kötü niyetli olmak
gerekir. Kitabım boyunca, bu tür bir “sosyalizm”i savunmak bir yana,
açıkça eleştirdim. Belediyeciliğe dayalı bir sosyalizmi savunmuyorum.
Belediyeleri de gerçek birer mücadele aracı haline getiren bir iktidar
mücadelesinden söz ediyorum...<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Tabii söz konusu ütopik birliğin hayata geçmesi için solun da
programdan, yerel dinamiklerden vs. vs. vs. bağımsız demokratik bir
birlik kurması şart oluyor.</div>
<br />
Bir kez “ütopyacılık” damgasını vurduktan sonra, “tabii” diye
başlayıp, akla gelebilecek her şey söylenebilir tabii ki... Benim bu tür
bir “şart” ileri sürmemiş olmam önemsizleşir...<br />
<div style="margin-left: 35.4pt;">
<br /></div>
<div style="margin-left: 35.4pt;">
Bu esnada önseçimler, anketler, eğilim yoklamaları vs. gibi tuhaf
uygulamalar devreye giriyor amma velakin -Defne meselesinde olduğu gibi-
mücadelede birlik kurulurken “sol, kendi ilkesel yaklaşımlarını savunma
ve yanlış bulduğu uygulamaları eleştirme hak ve sorumluluğunu bir yana
bırakmadan” yapılır cümlesi güme gidiyor. Bu sol aldığım cümle de
Erkin’in kitabındandı: "Teorisyeniniz devrimciydi”.</div>
<br />
Kanımca, Aytek, seçimlere girmenin kendisini “tuhaf” saysaydı,
tutarlı olabilirdi. Bir belediye başkanlığını gerçekten kazanmak için
mücadele etmeyi “tuhaf” saysaydı, yine tutarlı olurdu. Ama hem bir
belediye başkanlığını kazanmak için mücadele edilecek, hem diğer
sosyalist örgütlere “sol oyları bölmeyin” çağrıları yapılacak, hem de ön
seçimler, anketler, eğilim yoklamaları vs. “tuhaf” kabul edilecek...
Yok mu bunda bir tuhaflık?<br />
<br />
Aytek’in aktardığı cümlemin niye güme gittiğini ise gerçekten anlayamıyorum.<br />
<br />
Ama en azından son yazım hakkındaki düşüncelerini açıkça paylaştığı için Aytek’e teşekkür ediyorum.</div>
</div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-35418051516876200772020-04-01T19:51:00.000+03:002020-04-01T20:21:51.197+03:00Ellen Meiksins Wood'la röportaj<b><i>Ellen Meiksins Wood'la yaptığım ve 23 Nisan 2008'de yayımlanan röportaj: </i></b><br />
<br />
<br />
<b><span style="font-size: large;">‘Sömürü sürdükçe gerçek demokrasi olamaz’</span></b><br />
<br />
<br />
<b>Dünyaca ünlü Marksist akademisyen Ellen Meiksins Wood’la, ilk Türkiye ziyareti sırasında, Haziran ayında çıkacak olan yeni kitabı, yaşamı, siyasal tercihleri ve bazı konulardaki görüşleri hakkında konuştuk. Yordam Kitap’ın davetlisi olarak ülkemize gelen ve 20 Nisan Pazar günü İzmir Kitap Fuarı’nda “İlerleme, Modernite ve Kapitalizm” başlıklı bir söyleşi gerçekleştiren Wood, 27 Nisan Pazar günü İstanbul'da saat 14:00’te, Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampüsü’nde, “Modernite, Kapitalizm ve Demokrasi” başlıklı bir konuşma yapacak.</b><br />
<br />
<b>soL: Dilerseniz, önce yeni kitabınız hakkında konuşalım. Adı ve içeriği hakkında bilgi verebilir misiniz?</b><br />
Ellen Meiksins Wood: Yeni kitabımın adı “Yurttaşlardan Efendilere” (<i>Citizens to Lords</i>), alt başlığı ise “Antik Çağdan Ortaçağın Sonlarına Batı’daki Siyasal Düşüncelerin Bir Toplumsal Tarihi”. Verso tarafından basılıyor. Bu kitaptaki bağlamsal yaklaşımımı açıklamak için “toplumsal tarih” kavramı üzerinde durmam gerekiyor. Siyasal teoriyi yalnızca düşüncelerin soyut bir tarihi olarak ele almıyorum; bunu tarihsel/toplumsal ilişkiler bağlamına yerleştirmeye çalışıyorum. Tek tek düşünürleri kendi dönemlerindeki çatışmaların tarafları olarak değerlendiriyorum. Başka bağlamsal yaklaşımların da bulunmasına karşın, bence bunlar tarihsel değil. Düşünceleri yine düşünceler ya da siyasal diller, siyasal sözcük dağarcıkları bağlamında, bir başka deyişle tarihsel söylem bağlamında değerlendiriyorlar. Ama ben onları toplumsal ilişkiler bağlamında ele alıyorum.<br />
<br />
<b>Bu yaklaşımınızın sağladığı olanaklar ya da diğer yaklaşımlardan farklı olarak ne tür sonuçlara ulaşmayı mümkün kıldığı hakkında neler söyleyebilirsiniz?</b><br />
Atina demokrasisi hakkındaki bir örnekle açıklamaya çalışayım. Platon'un siyasal felsefesinin kökeninde, saf felsefi düşünceleri değil, ama son derece siyasal bir tavra sahip olması, demokrasiye eleştirel bakması var. Farklı yaklaşımlar bu noktanın ihmal edilmesine neden olabiliyor. Düşünceleri sınıfsal konumlara indirgemeye çalışmadım. Ama insanlar hangi konularda mücadele ediyordu, ne tür sosyal çatışmalar vardı ve düşünceler bu bağlamda nerelere oturuyordu? Bunları kavramanın çok önemli olduğunu düşünüyorum. Bu kitapta benim açımdan yeni olanlara gelince... Antik çağ hakkında geçmişte de çalışmalarım olmuştu. Ortaçağ üzerinde ise daha önce hiç durmamıştım. Kitapta, Batı Hıristiyanlığının, Roma İmparatorluğu’nu koruma kaygısıyla biçimlendirildiğini gösterdim. Klasik felsefenin yeniden doğumuna katkıda bulunan İslam üzerinde de bir miktar durma fırsatını buldum. Bu da benim için yeni bir başlıktı. İslam felsefesinin o dönemde Hıristiyan felsefesinden farklı olarak değişik düşüncelere ne kadar açık olduğunu görmek ilginçti.<br />
<br />
<b>Bugüne uzanan sonuçlar çıkarıyor musunuz?</b><br />
Kitaptaki ana temalardan biri, devlet ile mülkiyetin Batı geleneğindeki çok özel ilişkileri. Batı tarihine iki özerk güç odağı ve bunlar arasındaki çelişkili ilişkiler damga vuruyor. Siyaset teorisi de bu çelişkili ilişkiler tarafından üretildi ve bunlardan etkilendi. Dolayısıyla bugüne uzanan sonuçlardan biri, düşünüş biçimlerimizin büyük oranda bu gelenek tarafından belirlenmiş olması. Batı felsefesinin kuralları, mülk sahipleri ya da temsilcileri tarafından yazıldı. Mülk sahipleri iki cephede birden savaşıyordu: Bir yandan devlete, diğer yandan da devletle işbirliği içinde emekçi sınıflara karşı... Bu karmaşık ilişkiler de hem canlı bir siyaset teorisinin ortaya çıkmasını sağladı hem de demokrasi kavrayışının sınırlanmasına yol açtı. Ama bu, antik çağ ile ortaçağ hakkındaki bir kitap. Daha çağdaş başlıkları izleyecek ciltlerde ele alacağım.<br />
<br />
<b>Diğer ciltlerde hangi konulara yer vereceksiniz?</b><br />
İkinci cilt, “geçişler” hakkında olacak. Çoğul olarak “geçişler”den söz ediyorum, çünkü bence Batı uygarlığında farklı geçişler yaşandı ve bunlardan yalnızca biri kapitalizmle sonuçlandı. Diğerlerine bir örnek, Fransız mutlakiyetçiliğine geçişti. Hollanda’nın farklı bir öyküsü vardı. Her biri kendi siyasal düşüncelerini üretti. Aslında, iki ciltlik bir çalışma yapmayı ve ilk ciltte 19. yüzyıla kadar gelmeyi planlıyordum. Ama şimdi, 20. yüzyılı üçüncü bir ciltte ele alabilirim.<br />
<br />
<b>Yaşamınızı emperyalist ülkelerde geçirdiniz...</b><br />
Bu, Kanada’ya nasıl baktığınıza bağlı...<br />
<br />
<b>Peki, devrimci dinamiklerin çok güçlü olmadığı ülkelerde yaşamanın avantaj ve dezavantajları hakkında ne düşünüyorsunuz?</b><br />
ABD’de büyüdüm. Ama bu ülkeyi, büyük bir emperyalist müdahalede bulunduğu dönemde, Vietnam Savaşı sırasında terk ettim. Bir Kanada yurttaşı oldum. Kariyerimi Kanada’da sürdürdüm. Batı dünyasında Kanada’dan daha uygar bir ülke bulmanın zor olduğunu düşünüyorum. Bu ülkede bazı ciddi toplumsal ve siyasal sorunların yaşanmadığını söylemiyorum. Ama benim gibi biri için başka ne gibi seçenekler vardı? Nereye gidebilirdim? Siz söyleyebilir misiniz?<br />
<br />
<b>Soru, sorgulama amacına yönelik değildi aslında. Yalnızca, bir Marksist olarak bu tür ülkelerde yaşamanın avantaj ve dezavantajları hakkındaki düşüncenizi merak etmiştik...</b><br />
“Bu tür ülkeler” derken tam olarak neyi kastediyor ve Kanada’yı ne tür bir ülke olarak tanımlıyorsunuz?<br />
<br />
<b>Emperyalist dünyanın bir üyesi olarak...</b><br />
Peki bu dünyanın dışında kalan bir ülke var mı? Emperyalist güçler ve bunlarla bir şekilde bağlantılı olanlar dışında?<br />
<br />
<b>Latin Amerika ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, hatta Doğu Avrupa ülkeleri vb...</b><br />
Kanada’ya farklı açılardan yaklaşılabilir. Yalnızca kendi çalışma yaşamımdan hareket edersem: Abartmadan söylüyorum, bence, yapmış olduklarımı dünyanın başka hiçbir yerinde yapamazdım. ABD’de de yapamazdım, burası kesin. Kendi kısıtlarım ve dilim nedeniyle de Kanada en uygun ülkeydi. Diğer yandan bu ülkede kimse çalışmalarım konusunda herhangi bir sorun yaratmadı. Siyasal açıdan bakarsak, bir emperyalist ülkede ya da yakınında yaşamanın üzücü bir yanı var, çünkü müdahaleleriniz amacınız dışında anlamlar kazanabilir. Ama bana ABD’yi neden terk ettiğimi sorabilirsiniz. Bu, iyi bir soru olurdu. Çünkü orada yaşamamayı tercih ettim.<br />
<br />
<b>Peki, o zaman şöyle soralım: ABD’yi neden terk ettiniz, Kanada hakkındaki beklentileriniz nelerdi ve bu beklentileriniz karşılandı mı?</b><br />
Birincisi, kişisel nedenlerle... Kanada’ya gitmeye, sonradan evleneceğim kişiyle birlikte karar verdik. O Kanada’da bir iş buldu. Ben de sınav dönemi sona erdikten oraya gidip bir iş buldum. Gerçi yaşamının geri kalanının büyük bölümünü orada geçireceğimi düşünmüyordum, ama bunun için çok uygun olduğunu gördüm. Üniversitem, ben girdiğim sırada değilse bile sonrasında, Kuzey Amerika’nın ve belki de dünyanın en solcu siyasal bilimler bölümüne sahip üniversitesi oldu [York Üniversitesi, Toronto]. Siyasi ve entelektüel açılardan daha iyi bir yer hayal edemiyorum. Oradaki öğrencilerim son derece parlaktı, solcuydular, son derece sıkı çalışıyorlardı ve önemli Marksist çalışmalar yaptılar.<br />
Ayrıca, Kanada, benim oraya yerleştiğim tarihte, Vietnam Savaşı'na katılmamak için askerlik hizmetini reddedenler için bir sığınma yeri, dolayısıyla ABD'nin Vietnam'daki savaşını baltalayan önemli bir merkezdi. Ek olarak, Kanada, halen ABD'nin Küba'ya karşı ambargosunu kıran, dolayısıyla Küba'nın hoşnut olduğu en önemli ülkelerden biridir.<br />
<br />
<b>Kanada’dan neden ayrıldınız?</b><br />
Orada geçirdiğim yıllar boyunca, <i>New Left Review</i> dergisi için yürüttüğüm çalışmalar da dahil olmak üzere farklı vesilelerle, İngiltere’de de geniş bir ilişkiler ağına sahip olmuştum. Özellikle Londra’da önemli siyasi ve entelektüel bağlantılar kurmuştum. [Wood şu anda Londra’da yaşıyor.]<br />
<br />
<b>Kanada’da bulunduğunuz dönemde işçi sınıfı hareketleriyle ya da başka hareketlerle ne tür ilişkiler kurdunuz?</b><br />
Hiçbir zaman herhangi bir harekete bağlanmadım.<br />
<br />
<b>Burada ne tür bir tercih söz konusuydu? Anlamlı ya da gerçekçi bir seçenek mi bulamadınız yoksa tüm enerjinizi tek bir alana yoğunlaştırmak mı istediniz?</b><br />
Belki de her şeyden çok mizacımla ilgili bir tercihti. Bunun dışında, gerçekten de, küçük sosyalist gruplardan hiçbiri bana çekici gelmedi.<br />
<br />
<b>İzmir’deki konuşmanızda, sosyalizme yakın gelecekte ulaşmanın mümkün görünmediğinden hareketle, gündelik mücadelelere önem verilmesi gerektiğini söylediniz. Ancak burada, belirli kazanımlar sağlayan gündelik mücadelelerin bile, nihai olarak egemen sınıfa hizmet edebilmesi gibi bir sorun yok mu? Örneğin, genel oy kullanma ya da sendikal örgütlenme hakları da mücadeleyle kazanılmıştı. Ama bunlar zaman içinde egemen sınıfların elindeki silahlara dönüştü...</b><br />
Doğru, ama bugün bu haklar bile güvence altında değil. Örneğin bağımsız sendikal örgütlenme hakkı pek çok ülke için bir mücadele konusu...<br />
<br />
<b>Evet, ama sorumuz, bu haklar için mücadele etmenin anlamlı olup olmadığı değildi... Eğer bu haklar mutlak birer kazanıma dönüşemiyorsa, gündelik mücadeleler ile devrimci hedefler arasındaki bağlantının nasıl kurulacağını tarif etmek daha büyük bir önem kazanmıyor mu?</b><br />
Temel bağlantılardan biri şu: İnsanları harekete geçirmeniz gerekiyor. Onlara harekete geçmeleri için bir neden sunamazsanız, bunu yapmazlar. Pek çok uzun vadeli hedefe sahip olabilirsiniz; ama insanları harekete geçiremez, sizi izlemelerini sağlayamazsanız, bunlara yaklaşamazsınız. Sözünü ettiğim gündelik mücadeleler, uzun vadeli mücadelenin ayrılmaz bir parçasını oluşturuyor.<br />
<br />
<b>İnsanların belirli taleplerle harekete geçmesi elbette sağlanabilir. Hatta bunu solcu olmayan güçler bile başarabilir. Peki, harekete geçen kitlelerin enerjisi sosyalizm hedefine nasıl yönlendirebilir? Çünkü bir başka sorun daha var: İnsanlar belirli bir sorun nedeniyle harekete geçer, bu sorunlarını çözerler ya da çözemezler, ama sonunda evlerine dönerler...</b><br />
Yanıtı bilseydim, bir akademik Marksist olmazdım. Yanıtın ne olduğunu bilmiyorum. Sosyalist hareketin tarihinde de kimsenin bu soruya tatminkar yanıtlar bulamamış olduğu açık. Dolayısıyla, soruyu yanıtlama girişiminde bile bulunmam. Yalnızca, kendi sınırlı görevim hakkında düşündüklerimi söyleyebilirim: Yapabildiğim kadarıyla, insanları belirli siyasal hedefler doğrultusunda harekete geçirenlerin de yarar sağlayacağı şekilde, ne tür bir toplumda yaşadığımıza, bunun ne tür zararlar verdiğine açıklık kazandırmaya çalışıyorum. Sendikalarda örgütlü insanlar özelinde bile, kapitalist sistemin çözüm olamayacağını göstermek için atılması gereken ilk adımları henüz atamamış durumdayız. İnsanlar, kapitalist sistemde nelerin olup nelerin olamayacağı konusunda hâlâ pek çok yanılsamaya sahip. Kendi görevimin son derece sınırlı olduğunu düşünüyorum. Bugünkü sistemin doğasına ve sınırlarına açıklık kazandırmaya çalışıyorum.<br />
<br />
<b>Eşitlik ile özgürlük ya da demokrasi arasındaki ilişkiyi nasıl değerlendiriyorsunuz? Bazı solculara göre özgürlük eşitlikten daha önemli. Onlara katılıyor musunuz?</b><br />
Her iki kavram da kendi başlarına çok fazla şey anlatmıyor. Örneğin, hangi alanlarda eşitlik? Sömüren sınıflar ile sömürülen sınıflar arasında köklü bir bölünmenin bulunduğu hiçbir yerde gerçek bir özgürlüğün ya da demokrasinin bulunabileceğini düşünemiyorum. Bugünkü koşullarda, paylaşımda tam bir eşitlik tümüyle gündem dışı. Siz, “eşitlik” derken neyi kastediyorsunuz?..<br />
<br />
<b>Sınıf farklılıklarının ortadan kalkmasını...</b><br />
Toplumsal sömürü ilişkileri sürdükçe, gerçek bir demokrasinin olabileceğini düşünmüyorum. Burjuva demokrasisinden söz ediyorsak, bu başka bir konu. Solun biçimsel özgürlükleri bir miktar ihmal ettiğini düşünüyorum. Ama halk iktidarından, insanların kendilerine yabancı bazı güçlerin egemenliğinde olmamasından söz ediyorsak, bunun kapitalizm koşullarında ya da sömürünün bulunduğu herhangi bir sistemde gerçekleşmesi olanaksız.<br />
<br />
<b>Çalışmalarınızda, “burjuva” ve “kapitalist” terimlerini birbirlerinden ayırıyor, kapitalizmin ortaya çıkışının “burjuva devrimlerinin” ürünü olmadığını, örneğin 1789 Fransız Devrimi’nin kapitalizmle pek az ilişkili olduğunu, İngiltere’de de kapitalizmin “burjuvazinin mücadeleleri” aracılığıyla gelişmediğini savunuyorsunuz. Söz konusu ayrımın güncel siyasal anlamı hakkında ne düşünüyorsunuz?</b><br />
Bu ayrımın herhangi bir siyasal öneminin bulunup bulunmadığını mı soruyorsunuz?..<br />
<br />
<b>Evet</b>...<br />
Bu ayrımı, burjuva devrimine ilişkin tarihsel anlatının, kapitalizmin doğasını perdelemiş olması nedeniyle kullanıyorum. Tartışmamı da bu çerçevede yürüttüm. Marksist tarihçiler bile, burjuva devrimlerinin burjuva sınıflar tarafından gerçekleştirilmesi gerektiği düşüncesinden uzaklaştı. Burjuva devrimlerinin kapitalizmi getirmek için feodalizmi yıkma amacına sahip olduğunu bile artık düşünmüyorlar. Ama sözcüklerden, sözcük kalıplarından vazgeçmeyi reddettiler. Burjuva devrimlerini o kadar geniş şekilde tanımlıyorlar ki, bu terim anlamsızlaşıyor. Tarihsel açıdan kapitalizmin gelişimine katkıda bulunmuş olabilecek her şeyi burjuva devrimleri olarak anıyorlar. Bu tür bir tarihsel kavramı anlamsız buluyorum ve kapitalizmin gerçekte ne olduğunun, onu diğer sistemlerden ayıran özelliklerin anlaşılmasını zorlaştırdığını düşünüyorum. Oysa kapitalizmin ne olduğunun anlaşılması, bence, en önemli siyasal/entelektüel projelerden biri. Bazı insanlar, “burjuva devrimleri” kavramına, proleter devrimlerinin hâlâ mümkün olduğu düşüncesini savunabilmek için bağlı kalıyor. Bense buna inanmıyorum. Böylesi bir bağlantının bulunmadığını düşünüyorum. Marx da burjuva devrimlerini hiçbir zaman proleter devrimlerinin bir modeli olarak görmedi. Farklı mülk sahibi sınıfların kendi aralarındaki egemenlik mücadelesi ile sömürenler ve sömürülenler arasındaki sınıf mücadelesi arasında hiçbir ilişki bulunmuyor. Dolayısıyla, “sosyalist devrim” kavramını korumak için “burjuva devrimleri” kavramına ihtiyacımız yok.<br />
<br />
<b>Marx, işçi sınıfının, tıpkı kendisinden önce egemenlik mücadelesi yürütmüş olan sınıflar gibi, öncelikle ulusal ölçekte öncü bir sınıf konumuna gelmesi gerektiğini savunuyor. Yalnızca saf biçimiyle emek ile sermaye arasındaki mücadeleden değil, ama aynı zamanda, örneğin <i>Komünist Parti Manifestosu</i>’nda olduğu gibi, proletaryanın kendisini “ulusal sınıf” konumuna yükseltmesi gerektiğinden söz ediyor. Bu, geçmişin devrim süreçlerinden çıkarılmış bir ders değil miydi?</b><br />
Manifesto, kuşkusuz proleter devrimine bir çağrıdır. Ama proleter devrimi ile burjuvazinin egemenliğiyle sonuçlanan sürecin tarihsel analizi arasında bir bağlantının bulunmadığını düşünüyorum. Marksizmin kapitalizm hakkındaki analizleri farklı bir düzlemde yer alır. Bence, kapitalizmden sosyalizme nasıl geçilebileceğine ilişkin kavrayış, mülk sahibi sınıflar arasındaki egemenlik mücadelelerinin burjuva tarihine değil, kapitalizm analizine dayanmak zorunda.<br />
<br />
<b>Marx bir akademisyen değildi...</b><br />
Yaşamının önemli bir bölümünü kütüphanelerde geçirdi...<br />
<br />
<b>Evet, ama temel amacı, devrimci bir işçi sınıfı hareketinin gelişimine yardımcı olmaktı. Marksist akademisyenler arasında yürütülen tartışmaların önemli bir bölümünün bu amaçla bağlantısını kurmanın kolay olmadığına katılır mısınız?</b><br />
Marksistler arasındaki tartışmaların önemli bir bölümü hakkında bu tür şeyler söylenebilir. Hatta, pek çok kişi, benim gibi Marksistleri bile bu şekilde değerlendirebilir. Bunu kabul edebileceğimden emin değilim. Hiçbir zaman bir eylemci olmadığımı açıkça kabul ediyorum. Ama bu nedenle başarısız olduğumu da düşünmüyorum. Kapitalist sistemin doğasına açıklık kazandırmanın devrimci hareket açısından çok kritik bir önem taşıdığına inanıyorum. Marx’ın da böyle düşünmüş olduğu kesin. En önemli çalışmasına bakarsanız, bazı açılardan bugünün pek çok akademik çalışmasından çok daha akademik olduğunu görürsünüz. Çoğu insanın anlamakta zorluk çektiği karmaşık analizler içeren bir çalışma... Benim bugüne kadar yaptıklarımdan çok daha kapsamlı araştırmalara dayanıyor...<br />
<br />
<b><i>Kapital</i>’den söz ediyorsunuz...</b><br />
Evet...<br />
<br />
<b>Ama <i>Kapital</i>’de bile, bir yandan mümkün olduğunca somut olmaya, diğer yandan da bazı tartışma başlıklarını tüketmek yerine bir temel atmaya çalıştığı söylenemez mi?</b><br />
Kuşkusuz... Ama kapitalist sistem hakkındaki derinlikli bir kavrayışın, devrimci hareket açısından çok kritik bir gereklilik olduğuna kesinlikle inanıyordu. Ve daha önce kimsenin sahip olmadığı kadar derinlikli bir kavrayışı geliştirdi. Bu da devrimci proje açısından kritik önem taşıyordu. Bizlerse, ancak kapitalizmin doğasının anlaşılmasına bazı katkılarda bulunabiliriz. 21. yüzyılda, kapitalizmin işleyişi hakkındaki her tür yanılsamaya, ideolojik mistifikasyona karşı mücadele etmemiz gerekiyor. Kapitalizm, Marx’ın yaşadığı dönemden farklı olarak, çok daha evrensel bir sistem haline gelmiş durumda. Denizdeki balıklar suyu nasıl görmüyorsa, insanlar da onu görmüyor. Kapitalizmin, dünyanın doğal düzeni olduğunu düşünüyorlar. Dolayısıyla, gerçekliği çözümlemek bugün bazı açılardan daha da büyük bir önem taşıyor.<br />
<br />
<b>İçten yanıtlarınız için çok teşekkür ederiz...</b><br />
<br />
Röportaj: Erkin Özalp<br />
<br />
<a href="https://arsiv.sol.org.tr/index.php?yazino=30486">https://arsiv.sol.org.tr/index.php?yazino=30486</a>Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-46047426167205253372020-04-01T19:39:00.004+03:002020-04-01T19:39:29.321+03:00Kahrolsun matbaa!<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>20 Temmuz 2009</b><br />
<br />
<br />
İnternet’in milletimiz açısından ne kadar büyük bir tehdit oluşturduğu yavaş yavaş daha fazla çevre tarafından anlaşılırken, çok şükür, muzır siteler hakkındaki yasaklar da birbirlerini izliyor. Son olarak, Türk Telekom, haberveriyorum.net diye bir siteye erişimi engellemiş...<br />
<br />
Ama ne yazık ki, bu tür tedbirlerin yetersiz kalacağını da saptamak zorundayız. Meselenin kaynağına inilmediği sürece, devletimiz bir yasaklayacak, muzır sitelerin sayısı belki on, belki yüz kat artacak. Meselenin gerçek kaynağı ise, çok daha gerilerde.<br />
<br />
Her şey, matbaayla bozuldu...<br />
<br />
Ve hepsinden önce bozulan, gençlerimizin ahlakı oldu... Geçmişte, kimin kiminle evleneceğine aile büyükleri karar verirdi. Sonra ne oldu? Matbaa sayesinde yaygın şekilde dağıtılan pespaye aşk romanları, gençlerimizin zihinlerini bulandırdı. Romanlardaki gibi hissetmeye, romanlardaki gibi hareket etmeye, aile büyüklerine karşı gelmeye, geleneklerimize aykırı ilişkiler kurmaya başladılar... Bugün hangi aile, çocuklarını düzgün, soyu sopu belli kişilerle evlendirebileceğinden emin?<br />
<br />
Bazıları, matbaayı yalnızca bir teknik olarak görür. Hayır efendim, matbaa, başlı başına bir kültürdür, dayatılan bir yaşam tarzıdır! Hele bu kültürü ve yaşam tarzını “içeriden değiştirmek” gibi bir iş yapmaya çalışanlar, tek kelimeyle, “gaflet” içindedir.<br />
<br />
Mesela, matbaadan sonra herkese okuma yazma öğretilmesi, bunun zorunlu hale getirilmesi üzerine hiç düşündünüz mü? Bunu neden yaptılar? Elbette ki, gençlerimizin milli ve manevi değerlerini aşındırmak için.<br />
<br />
Eskiden, gençlerimiz, hayat hakkındaki bilgilerini aile büyüklerinden ve din alimlerimizden edinirdi. Manevi değerlere sadık kalmayı da onlardan öğrenirlerdi. Okumaya başlayınca ne yaptılar? Birtakım kitaplardan, dergilerden ve gazetelerden ipe sapa gelmez şeyler öğrenip, büyüklerini küçümsemeye başladılar! Analarına, hatta babalarına, “Ama şurada şöyle yazıyor” türü laflar etme cesaretini kazandılar! Büyüklerinin sözünü dinlemeyen bir gençliğin manevi değerleri güçlü olabilir mi?<br />
<br />
Ama bununla da kalmadılar. Yine mesela, matbaa sayesinde, gençlerimize, zorla, gavurların dillerini öğrettiler. Sonra ne oldu? “Dilimizi geliştirmemize yardımcı oluyor” gibi bahanelerle, gavur memleketlerinden mektup arkadaşı edinenler çıktı. Düşünün, Müslüman bir Türk genci, İngilizlerle, Amerikalılarla, Almanlarla, hatta Yunanlılarla, Ermenilerle mektuplaşıyor! Bunu yapan gençlerimizin milli değerleri tahrip olmayacaktı da ne olacaktı?<br />
<br />
Tabii ki, matbaa ortaya çıkmadan önce de, gençlik, daha bir hayalci, daha bir maceracıydı. Ama ailelerinden, köylerinden, mahallelerinden tümüyle kopup gidenlerin sayısı çok sınırlı kalıyor ve gençlik ateşleri söndüğünde, yine doğru yola sokulabiliyorlardı.<br />
<br />
Peki ya matbaadan sonra? Zorunlu ilköğretim diye bir şey çıkardıkları yetmiyormuş gibi, bir de çocukları üniversitede okumaya teşvik ettiler! Pek çok genç, aileleriyle kavga edip, başka şehirlere taşındı. Soyu sopu belli olmayanlarla arkadaşlıklar kurdular. Gittikleri şehirlerden bir daha dönmeyenler, aileleriyle bağlarını iyiden iyiye zayıflatanlar oldu. Ailesinden uzaklaşmış bir insana nasıl güvenebilirsiniz? Soyundan uzak insan, soysuzlaşır...<br />
<br />
Kısacası, matbaa, Türk ve İslam kültürünü bozmaktan başka hiçbir şeye hizmet edemezdi ve etmedi.<br />
<br />
Matbaanın ülkemize girişi sırasında gösterilen tepkiler, ne yazık ki cılız ve etkisiz kalmıştı. Ama o günden bugüne kadar yaşadıklarımız, zamanında matbaaya karşı çıkanların ne kadar haklı olduklarını defalarca kanıtladı.<br />
<br />
Eğer matbaayla gerektiği gibi mücadele edilip başarıya ulaşılabilseydi, bugün ne radyo olurdu ülkemizde, ne televizyon, ne cep telefonu, ne İnternet, ne de gençlerimizin zihinlerini teslim alan tüm diğer araçlar...<br />
<br />
İyi niyetli olup da matbaadan (ve sonraki icatlardan) yararlanmaya kalkışanların göremediği şuydu: İnsanlar okumayı bir alışkanlık haline getirdikten sonra, sadece sizin yazdıklarınızı okumalarını sağlayamazsınız. Zaman içinde, giderek daha çok sayıda insan, farklı şeyleri bulmaya, farklı şeyler düşünmeye, farklı şeyler yapmaya başlar. Bugün her konuda ikna ettiğiniz kişiler bile, yarın, okudukları başka şeylerden ya da okur yazar olmaları sayesinde ilişki kurdukları başka insanlardan etkilenip, bambaşka yollara sapabilirler.<br />
<br />
Bazıları alay konusu etse bile, atalarımızın şu sözünün ne kadar derin anlamlar taşıdığı ortaya çıktı: İcat çıkarma!<br />
<br />
Bu bakımdan, meselenin kaynağına inilmeli, gerçek düşmanla mücadele edilmeli: Kahrolsun matbaa!Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-66611012401294241992020-04-01T19:36:00.000+03:002020-04-01T19:36:28.709+03:0021. yüzyıl sosyalizminde ‘hedef sorunu’ (ve bugünkü polemiklerimiz) <b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><div>
<br /></div>
<div>
<b>6 Nisan 2010</b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<div>
Sosyalist ülkelerdeki çözülmenin ardından, “Nerelerde hata yapıldı?” diye tartışılması, kaçınılmaz ve meşru... Bu tartışma, ancak, sosyalizmin dünya ölçeğinde daha büyük kazanımlar elde etmesiyle birlikte önemsizleşebilir. Ama açıkçası, “geçmişteki hataları tekrarlamamak gerekir” diye yola çıkıp “önlem”leri “hedef”lerden önemli görme noktasına varanların, kapitalizmi ortadan kaldırma mücadelesine çok fazla katkıda bulunamayacaklarını düşünüyorum. İlerlemenin yolu, olası her tür hataya karşı önlem almaya çalışmak değil, geçmişteki hatalara düşülmesini de zorlaştıracak olan hedefler uğruna mücadele etmektir... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Hem Marx ile Engels, hem de Lenin, farklı yaklaşımlara sahip devrimciler, sosyalistler ve komünistler hakkında en ağır eleştirileri yazmış olsalar da, aynı zamanda, kapitalizmi aşma mücadelesine yapılan her tür katkıyı sahiplenmişti. Örneğin, Marx, Şubat 1848 Devriminin ardından Fransa’da yaşananları değerlendirirken, “darbeci sosyalizm”in lideri Blanqui’yi, “proleter partisinin gerçek önderi” diye anmıştı... Engels, 1882 yılında, Alman sosyalistleri olarak, köklerinin yalnızca Saint-Simon, Fourier ve Owen’a (ütopyacı sosyalistlere) değil, aynı zamanda Kant, Fichte ve Hegel’e (idealist filozoflara) dayanması nedeniyle gurur duyduklarını yazmıştı. Marksizmin Rusya’da güç kazanması için Narodniklerle kıyasıya teorik mücadele yürütmüş olan Lenin, onların “devrimciliklerini” takdir etmişti.</div>
<div>
</div>
<div>
Geçmişte hangi hatalar yapılmış olursa olsun, en az onlar kadar önem taşıyan, insanlığın mücadele birikiminin geleceğe taşınabilecek yanlarını sahiplenebilmek ve kapitalizmi aşma mücadelesinde bunlardan yararlanabilmektir. Tarihsel birikime yaslanmayan “yepyeni” bir yol bulmuş olduklarını iddia edenler, en iyi ihtimalle, boş hayaller kuruyordur...</div>
<div>
</div>
<div>
Sovyetler Birliği’ne (Sovyet komünistlerine) en acımasız eleştiriler yöneltilebilir; ama Sovyet sosyalizminin kazanımlarının sahiplenilmemesi, kapitalizme karşı mücadeleyi zorlaştırmaktan başka bir sonuç doğurmaz. Örneğin, İkinci Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında neler yaşanmış olursa olsun, Sovyet liderliği, 1960’lı ve 1970’li yıllarda, tüm yurttaşların yaşam standartlarının yükselmesini sağlarken, diğer sosyalist ülkelere ve devrimci hareketlere maddi yardımlarda bulundu. “Hangi yönetim biçimine sahip olursanız olun, yöneticiler, her şeyden önce kendi ayrıcalıklarını düşünecek, halkı ezecek ve fırsat bulabilirlerse başka ülkeleri sömürecektir” tezi, Sovyet komünistleri tarafından somut olarak çürütüldü.</div>
<div>
</div>
<div>
Ama bazı “solcular”, bu kazanımı sahiplenmekten bile utanıyor! Sovyetler Birliği’nin 1960’lı ve 1970’li yıllarını yok saymayı tercih ediyorlar. Stalin dönemi uygulamalarının pek çoğunun geçici nitelik taşıdığını, tam da o dönemde yetişmiş olan komünistlerin bu uygulamalara son verebildiğini kabullenmek istemiyorlar.</div>
<div>
</div>
<div>
Sovyetler Birliği’nin 1960-80 dönemi, sınıfsız topluma ulaşma mücadelesinin teorisine de katkıda bulundu. Marksizme göre, kapitalizm ile komünizm arasındaki geçiş dönemi olan sosyalizm boyunca, “herkese emeğine göre” ilkesi geçerli olacaktır. Yani çok çalışan daha çok, az çalışan daha az kazanacaktır. Sovyet komünistleri, 1960’lı ve 1970’li yıllarda, ne kadar çalıştıklarından bağımsız olarak tüm yurttaşlara (parasız olarak ya da çok düşük bedeller karşılığında) sunulan hizmetlerin ve ürünlerin miktarlarını düzenli olarak artırarak, “herkese emeğine göre” ilkesinin geçerlilik alanını daralttı. Çok tehlikeli bir iş yapmış oldular! İnsanları açlıkla terbiye edeceğinize, onlara aç ve açıkta kalmama güvencesi verirseniz, (pek fazla) çalışmadan yaşamaya başlayabilirler. Nitekim, Sovyet ekonomisine en sık yöneltilen eleştirilerden biri, eşitlikçiliğin tembelliğe yol açtığıydı.</div>
<div>
</div>
<div>
Tüm yurttaşlara sunulan ürün ve hizmetler için ayrılan toplumsal fonların büyütülmesi, insanlara zorla bir şeyler yaptırma olanaklarını sınırlandırır. Açlıkla tehdit edilmeyen insanlar, “ikna oldukları”, “anlamlı buldukları” şeyleri yaparlar. Bu da, yöneticilik tarzının değiştirilmesini, halkı devlet yönetimine daha fazla katmanın yollarının aranmasını teşvik eder. Dolayısıyla, 21. yüzyılın sosyalizminde de, temel hedeflerden biri, “herkese emeğine göre” ilkesinin geçerlilik alanını mümkün olduğunca hızlı bir şekilde daraltmaya çalışmak olmalı...</div>
<div>
</div>
<div>
Elbette, toplumsal fonların büyütülmesi, tek başına, halkın devlet yönetimine daha fazla katılmasının güvencesini oluşturmaz. Bunun için, halkın çoğunluğunun anlamlı bulacağı başka hedeflere de ihtiyaç duyulacaktır.</div>
<div>
</div>
<div>
Sovyet komünistleri, burada başarısız oldu. Sosyalizmin sorunlarını ve ihtiyaçlarını açıkça paylaşmak, bunların tartışılmasını sağlamak, dünya devrimi mücadelesinin (sırf ikinci büyük askeri güç olma zorunluluğunun getirdiği yüklerden kurtulmak için bile) vazgeçilmezliğini gündemde tutmak, bu doğrultuda halkı harekete geçirmek, kısacası “devrimci” bir tarzda liderlik yapmak konusunda eksikli kaldılar. Fidel Castro’nun liderlik tarzı ile Leonid Brejnev’in liderlik tarzı arasındaki fark bile, çok şey anlatıyor... Bir “istikrar abidesi” olarak Brejnev, belki Sovyet insanına güven verdi, ama onu heyecanlandırmadı.</div>
<div>
</div>
<div>
Sosyalist ülkelerdeki insanların kapitalist ülkelerdeki insanlarla ilişkilerinin zayıflığı da, hem sahip olduklarını şeylerin değerlerini anlamalarını, hem de tüm insanlık için mücadele etmelerini zorlaştırdı. Basit, ama kanımca önemsiz olmayan bir örnek: Sovyetler Birliği’nde İngilizce bilenlerin oranı çok düşüktü. Oysa emperyalist ülkelerde sosyalizm mücadelesinin güç kazanmasını hedefleyen bir liderlik, tüm yurttaşlarının bu ülkelerde konuşulan dillerden en azından birini iyi derecede öğrenmesini zorunlu tutabilirdi. Daha mücadeleci bir Sovyetler Birliği, bilişim teknolojilerinin 1980’li yıllardaki gelişimi sayesinde ortaya çıkan yeni iletişim olanaklarını dünya devriminin silahlarına dönüştürebilirdi.</div>
<div>
</div>
<div>
Her şeyi dünya devrimi mücadelesine bağlamak yanlış değil mi? İnsanlığın bir yığın başka sorunu da yok mu?</div>
<div>
</div>
<div>
Dünya üzerindeki kaynakların çok büyük çoğunluğu çok küçük azınlıkların elinde kaldığı sürece, emperyalizmin egemenliğine son verilmedikçe, insanlığın diğer önemli sorunlarını çözmek bir yana, bunları gerçek anlamıyla tartışmak bile mümkün olamayacaktır. Mesela, çevre sorunlarını mı önemsiyorsunuz? Başlangıçtaki niyetler ne olursa olsun, bugün, çevreci hareketlerin daha güçlü ve daha etkili olanları, sermayenin denetimi altına girmiş durumda...</div>
<div>
</div>
<div>
Marksizm, insanlığın gündemindeki tüm sorunların kesin çözümlerini bulmuş olduğunu iddia etmez. Yalnızca, şunu savunur: İnsanların kendi geleceklerini özgürce belirleyebilmelerinin temel koşulu, sermayenin boyunduruğundan kurtulmalarıdır. Önce tek tek kapitalist ülkelerde ve ardından dünya ölçeğinde... </div>
<div>
</div>
<div>
Bugüne gelirsek...</div>
<div>
</div>
<div>
Kapitalizme son verme hedefini gölgeleyecek tartışma ve polemikler, sol açısından, sınırlı anlam taşır. Marksist olmayanların sınıfsız topluma ulaşma mücadelesiyle ilgisi bulunmayan fikirlerinin hiçbir değer taşımayacaklarını söylemiyorum. Aksine, solcular, insanlığın evrensel birikimine yapılan her tür katkıyı, sınıfsız topluma ulaşma mücadelesi için değerlendirme çabasını da göstermelidir.</div>
<div>
</div>
<div>
Ama örneğin, sitemizdeki polemiklerde zaman zaman benim de düştüğüm hataya düşüp, sırf cevap verme dürtüsüyle asıl hedeflerle ilgisi kalmayan tartışmalara gömülmemizin kimseye faydası olmayacaktır...</div>
<div>
</div>
<div>
Somut, herkes tarafından anlaşılabilecek, uğrunda mücadele edilmesi isteği uyandırabilecek hedeflere odaklanabiliyor muyuz? Tartışmalarımızla, kapitalizmin pisliklerini gündemde tutabiliyor ve burjuvazinin tezlerini zayıf düşürebiliyor muyuz? Bu düzenin değiştirilebileceği inancına güç kazandırabiliyor muyuz? Bugüne kadar olup bitmiş şeyleri farklı şekillerde yorumlamanın (ve bu konuda birbirimizle çekişmenin) ötesine geçip, var olanları değiştirme mücadelesine katkıda bulunabiliyor muyuz?</div>
<div>
</div>
<div>
Polemiklerimiz, ancak bu sorulara olumlu yanıtlar üretmemizi sağlayabildikleri ölçüde, geliştirici olabilir... Ve bu sorulara olumlu yanıtlar verebildiğimizde, teorik açıdan farklı noktalardan hareket edenlerin pratikte buluşmaları da kolaylaşabilir...</div>
<div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>YORUMLAR</b></div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Boş gösterenler!!</b></div>
<div>
8 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2785</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Her şeyi dünya devrimi mücadelesine bağlamak yanlış değil mi? İnsanlığın bir yığın başka sorunu da yok mu?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Dünya üzerindeki kaynakların çok büyük çoğunluğu çok küçük azınlıkların elinde kaldığı sürece, emperyalizmin egemenliğine son verilmedikçe, insanlığın diğer önemli sorunlarını çözmek bir yana, bunları gerçek anlamıyla tartışmak bile mümkün olamayacaktır. Mesela, çevre sorunlarını mı önemsiyorsunuz? Başlangıçtaki niyetler ne olursa olsun, bugün, çevreci hareketlerin daha güçlü ve daha etkili olanları, sermayenin denetimi altına girmiş durumda...”</div>
<div>
</div>
<div>
Bunlar yanlış değil, sosyalizmle az çok tanışmış en sıradan insanın dile getirebileceği ortalama sözler. Lise çağında Felsefenin Temel İlkelerini okuyan bir talebe de size hemen bu cevabı verir. İnsanlığın kurtuluşu dünya devrimi için sosyalist mücadelededir der. Ancak doğru, meşru bir talebi dile getirmekle, onun nasıl gerçekleştirileceği çok ayrı şeyler.</div>
<div>
</div>
<div>
Dünya devrimi mücadelecisi sosyalistler, şu anda bulundukları coğrafyada sahip oldukları toplumsal güçleri itibariyle hangi politikaları izleyerek “insanlığın bir yığın sorunu” için mücadele edebilirler? Erkin beyin cevabı icracı sosyalist politikalarla olacaktır. Oysa içinde politika üreteceğiniz ülkede bir sosyalist hareket varsa icracı politikalardan bahsedebilirsiniz böyle bir hareket yoksa (Erkin bey de devrimci bir dönemde olmadığımızı kabul etmişti Tekel hareketliliğini yaşadığımız dönemde) icraya dönük değil, kuruluma dönük politikalar üzerinde düşünülebilir sadece.</div>
<div>
</div>
<div>
Ortodoks sol yapıların kadim hatası bu beş para etmeyen ezberleridir. Sosyalist hareketin var olduğu bir durumda uygulanacak politikalarla var olmadığı bir durumda uygulanacak politikalar bir değildir. Onlar sürekli icracı politikalar üretirler. Devrime yönelik sosyalist politikalar, “insanlığın yığınla sorunları” karşısında üretilebilecek tek politikadır. Yobazlar iktidarda, gericilik yükseliyor. Nedir çaresi: sosyalist politika. Kürt meselesinin çözümü nerede? sosyalist politikalarda. AB’ye giriş hususunda karşı tavrımız ne olacak? sosyalist politika. Kadının özgürleşmesi, ataerkil yapının yıpratılması için ne yapacağız? sosyalist politika uygulayacağız. Doğa tahrip ediliyor, iklim değişiyor, canlı yaşamı tehlikeye giriyor. Nedir öneri? sosyalist politika. İsviçre çakısı gibim bi şey yani bu sosyalist politika.</div>
<div>
</div>
<div>
Kulağa hoş geliyor sosyalist öğretiyle aşina insanlar için ama somut çağrışımlar yaratıyor mu? HAYIR. Sosyalist politikalar üretmeyi ve uygulamayı talep edebilecek durumda değiliz. Bu halihazırdaki şartlarda ancak bir “boş gösteren”dir bahis konusu. Yapılması gereken, kurucu politikalar üretebilmektir. Bu kurucu politikalar da bağımsız, küçük küçük oluşumların katkılarıyla oluşur. Tek bir merkezden tek eksenli yürütülen bi mücadele biçiminde örgütlenilerek değil. Ha bu icracı hareketin öldüğü anlamına gelmez. Küçük küçük kurucu politikaların zamanla bir araya gelmesiyle bu hareket meydana çıkartılır. Bağımsız, özgün oluşumların kolektif akıl oluşumuna yönelik icraatlarıyla bu hareket yaratılır. Bunun örneği Türkiye’de vardır. Halkevleri böyle bir niyetin, kurucu hareketin en iyi örneğidir. Tabi bu “kolektif akıl” yaratmanın önemine inanan bi politikanın siyasi çıkarımı olabilir anca. Bir öncünün iradesine ve aklına tabi tutulan halk yığınından bahseden, koskoca SSCB’nin <u>Stalin sonrası siyasi başarısızlığını böyle bir öncül, aşkın aklın yokluğuna bağlayan</u> bir zihni yapının eseri politikanın değil. Hala <u>Stalinist liderlik ideolojisini benimseyen ve bunu öğütleyen</u> bir yapının/kişinin somut konu ve politika çağrısı yapması abesle iştigaldir zati, onu geçtik lafımız bu sayfayı okuyanlara.</div>
<div>
</div>
<div>
Nedir bu icracı sosyalist güruhun her derde deva politikası ona bakalım? Emek eksenli politika. Bu da çok hoş ama FTİ okumuş liseli gencimiz için hoş en çok. Orta yaşı geçmiş ortodoks sosyalist ideologlar için de hoş olduğunu görüyoruz ama neden?. Bu kavramlar, “emek eksenli politika” yada “sınıf tahliline dayalı politika” merkeze alınarak şahane ideoloji yapılandırılır da ondan. Söylemsel bir düzlem yaratılır, etrafında toplanmak için. Lakin pratik hiçbir açılımı yoktur. Altında bi toplumsal gerçeklik bulunmaz. Bulunmayanı söylemsel düzlemde kapatır sadece. Bi aidiyet yaratır. Ben, sen, bizim oğlan oluşturur. Vatan, millet, sakaryadan hiç farkı yoktur. İnsanlığın yığınla bulunan hangi sorununu pratik anlamda çözmeye yarar. Bu bi “boş gösteren”dir. Ortodoks solun yıllarca kullandığı bu “boş gösteren”dir işte. Bunun tarafı iseniz şahane solcu geçinirsiniz şimdi bana “işçi düşmanı” diyebilmenize de yarar tabi. Ama somut hiç anlamı yoktur. Bu politikanın muatabı kesimi etkileyebilme siyasi/toplumsal gücümüz yok. Kendini müthiş büyük bir toplumsal güce liderlik ediyor hayaline kapılmaktır bu. Dışlayıcılığı kaçınılmazdır. Nitekim, her tür <u>çevreci hareketi daha baştan potansiyel sermaye işbirlikçisi ilan eder </u>örneğin. Bunun için önerdiği: “<u>emperyalizmin egemenliğine son vermek</u>” devasa ödevidir, emek eksenli politikalarla tabiki. A. İnsel bunu çok güzel tarif ediyor: “sermaye süreci esiri” olmak diyor.</div>
<div>
</div>
<div>
<i>“solun ben çok fazla kendini iktisat mantığı içerisine hapsederek aslında bütünüyle sermaye süreci birikiminin bir tür esiri olduğu kanısındayım. Dolayısıyla Türkiye’deki toplumsal tahayyülde alternatif bir tahayyül yaratma olanağını da kaybettiği kanısındayım….. İktisat ideolojisinin esiri olmuş bir sol olarak kalırsak o zaman iktisat ideolojisinin marjinal kalmış bir muhalif grubu olmaya devam ederiz.”</i></div>
<div>
</div>
<div>
Romantik ortodoks sol, robin hoodlukla kendine biçtiği ulvi görevlerin, inançların, boş gösterenlerin öncülüğünde <u>misyoner yapılar</u> kurmaya devam eder.. Kültürel, siyasi bir çekim merkezi haline gelmeye yetmez oysa bu politikalar, ama umurunda bile değildir. “dünya devrimi için mücadele”, “insanlığın kurtuluşuna bağlanmış bireysel kurtuluş”u açıklayan değişmez toplumsal ve kurtuluş kavramları vardır çuvalında. Bir de bunları <b><u>temsil eden</u></b>, kadim sorulara kesin cevap verdiği tahayyül edilen devrimci bi lider...Bu ona yeter!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Bir takım gariplikler hakkında...</b></div>
<div>
8 Nisan 2010, yazan <b>Muzaffer Osmanoğlu</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2787</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Murat Bey,</div>
<div>
Sizin söyleyecek çok sözünüz var. Yazdıklarınızdan, tartıştıklarınızdan, inadınızdan ve azminizden bunu anlıyorum ben. Belli ki düzenli bir şekilde bu siteyi takip ediyorsunuz, ama bunu neden yaptığınızı anlayabilmiş değilim… Açıklıkla söyleyeyim: Başlarda ilgiyle ve merakla takip ettiğim ‘enteresan’ yazılarınızı artık bıkkınlık ve sıkkınlıkla okuyorum. İnsanlar tabii, her konuda aynı fikirde olmak zorunda değillerdir. Siz de – başlarda bana doğal gelen bir şekilde – itirazlarınızı ve karşı görüşlerinizi sundunuz, tartıştınız. Lakin ortada bir ‘gariplik’ var an itibariyle. Yazdıklarınız az buz şeyler değil, destan gibi mübarek. Üzerine düşünmeden, hezeyanla yazdığınız anlaşılan bir dizi şey bir yana, belli bir düşünsel emeğin ürünü olduğu anlaşılan şeyler de kaleme alıyorsunuz. Belli ki vakit de ayırıyorsunuz bu iş için. Gariplik ise, yazdıklarınızın deliksiz tamamının işbu sitenin saçma sapan zırvalarla dolu olması üzerine kurulu olmasında (haksızsam düzeltin diyeceğim ama kendinize hâkim olup düzeltmeyin lütfen, ben haksız olduğumu düşünüp sizin adınıza küfredip ayar verebilirim kendi kendime). Sizin gibi değerli bir kalem, deneyimli bir siyasetçi (tabii halkımızın aklına kazınan ‘siyasetçi’den bahsetmiyorum), usta bir polemikçi ve mücadele aşkıyla dolu bir kişilik mücadele edecek başka bir şey bulamıyor mu ki kendine? Şurada yazdıklarınızı toparlasanız şayet, Toplu Eserler diye bastırabilirsiniz evelallah… Şu siteyi takip etmekle, Erkin Özalp’in ve Ayşe K.’nın yazılarını didikleyip yeni mücadele başlıkları aramakla, her gördüğünüz hıyara tuzluk yetiştirircesine en ufak bir tartışmayı dibine kadar sündürmekle harcadığınız vakti, ne bileyim, anti-stalinist, anti-ortodoksmarksist, yepisyeni solcu bir şeyler inşa etmeye harcasanız, eminim insanlığa çok daha büyük faydanız dokunur (sizin bakış açınıza göre bir ‘fayda’dan bahsediyorum tabii). Siz kendinizi, bu sitenin ‘durmadan saçmalayan’ yazarları olmasaydı nasıl ifade edecektiniz kuzum? Diyeceğim, özgün fikirlerinizden bahsedecekseniz işgal edin bence bu sayfaları. Ya da değerli görüşlerinizi neşrettiğiniz bir platform, site, dergi gibi herhangi bir müessese varsa, onu söyleyiverin, sizi oradan takip edelim. Ele avuca gelen bir şeyler çiziktiriyorsanız emin olun daha ‘saygın’ bulunacaktır uğraşlarınız. En azından ben böyle düşünüyorum. Site amirleri <b>Hakkımızda </b>bölümüne şöyle yazmışlar: <b>Hadi bakalım... Kervan yolda düzülür... Kervancının kafasını düdüklememek kaydıyla yola koyulalım... </b>Kervancılar ne âlemde bilmiyorum ama benim kafamı bayağı düdüklediniz.</div>
<div>
</div>
<div>
Saygı ve kaygılarımla…</div>
<div>
</div>
<div>
Muzaffer</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>'Boş gösterenler' meselesi...</b></div>
<div>
8 Nisan 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2789</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<i>muraticus </i>kullanıcı adlı Murat arkadaşımızın yazdıklarına cevap verme isteğimin pek kalmadığını daha önce yazmıştım. Ama son yorumunda ileri sürdüğü tezlerden birkaçını tartışmakta yarar görüyorum.</div>
<div>
</div>
<div>
Bambaşka ve okumadığım bir yazıyla ilgili bir yorum olarak konsaydı önüme, ulaştığı sonuçlar konusunda olmasa bile, itirazları konusunda haklı olabileceğini düşünebilirdim.</div>
<div>
</div>
<div>
“Dünya devrimi” hayalleriyle yatıp kalkan, güncel her tür sorunun cevabı olarak “dünya devrimi” diyen birileri varsa, bence en başta, bu kişilerin zeka düzeyleri incelenmelidir.</div>
<div>
</div>
<div>
Konumuzla çok da ilgili değil, ama anıldığı için yazmış olayım: Felsefenin Temel İlkeleri türünden kitapların, yetersiz olduklarını falan değil, düpedüz “zararlı” olduklarını düşünüyorum. Marksizmin son derece şematik yorumlarının yaygınlaşmasına yol açtıkları için...</div>
<div>
</div>
<div>
Geri dönmek üzere, Murat arkadaşımızın “doğru siyaset tarzı budur” diye sıraladıklarına geleyim.</div>
<div>
</div>
<div>
Son derece eski bir tartışmayı gündemimize getirmiş: Siyasal devrim mi toplumsal devrim mi?</div>
<div>
</div>
<div>
Yani, kapitalizm koşulları altında elde edilebilecek olan küçük küçük toplumsal kazanımların sonunda büyük bir toplumsal birikime (sosyalizme) ulaşmaya mı çalışmalıyız, yoksa, kalıcı toplumsal kazanımlar (sosyalizm), ancak siyasal iktidarın ele geçirilmesi sayesinde mi elde edilebilir?</div>
<div>
</div>
<div>
Marx, çok açık bir şekilde, “siyasal devrim”ciydi...</div>
<div>
</div>
<div>
Çünkü, kapitalizm koşulları altında elde edebileceğiniz kazanımlar, eğer bir siyasal devrime yol aç(a)mazlarsa, bir süre sonra, kapitalizme hizmet etmeye başlayacaktır...</div>
<div>
</div>
<div>
En önemli örneklerden biri, sendikalardır. Burjuvazi, başlangıçta, sendikaların kurulmasını engellemeye çalıştı. Dünyanın pek çok ülkesinde kanlı mücadeleler yürütüldü, sendikal örgütlenme hakkının elde edilebilmesi için. Türkiye’de de benzer mücadeleler yaşandı. Sonuç? Mevcut sendikaların çok büyük çoğunluğu, sermayenin denetimi altındaki örgütlenmeler durumunda...</div>
<div>
</div>
<div>
Bence, asıl “boş gösterenler”, sermaye düzeninin temellerini tartışmadan, özel mülkiyetin yanlışlığını gündeme getirmeden, bu düzen içinde kalıcı bazı kazanımların elde edilebileceği hayalini üretmeye çalışanlardır. Tipik bir “küçük burjuva solculuğu”dur bu. Savunanları hangi sınıfsal kökene sahip olurlarsa olsun...</div>
<div>
</div>
<div>
Bu solculuk türüyle bugüne kadar elde edilebilmiş doğru dürüst bir kazanım da bulunmuyor. Herhalde biraz da bu nedenle, bu solculuk türünü savunanlar, sosyalizmin dünya ölçeğindeki kazanımlarını karalamak konusunda burjuvaziyle yarışa girişebiliyor.</div>
<div>
</div>
<div>
İlginç olaylarla da karşılaşıyoruz... Mesela, “biz ortodoks solcular”, sadece Sovyetler Birliği’ni değil, kitaba pek uymayan Küba devrimini ve kitaba hiç uymayan Venezüella deneyimini de sahiplenirken, “yeni” solcu arkadaşlarımız bunlara da (yine burjuvaziyle yarışarak) küfredebiliyor... İyi ama, sevgili kardeşler, bizimle bu kadar mücadele edeceğinize, zaten daha kolay uygulanabileceklerini iddia ettiğiniz kendi projelerinizi hayata geçirsenize!</div>
<div>
</div>
<div>
Buradan, tartışmanın başına, bugün Türkiye’de yürütmekte olduğumuz mücadeleye geleyim...</div>
<div>
</div>
<div>
“21. yüzyıl sosyalizmi” tartışmasını, en yakıcı güncel siyasal ihtiyaçlarımızın çözümlerini sıralamak için başlatmadım. Dahası, haberveriyorum.net sitesi de, Türkiye devriminin programını ortaya koymak ve bunun ayrıntılarını tartışmak için kurulmadı...</div>
<div>
</div>
<div>
Diğer taraftan, günümüzdeki tartışmalara nasıl yaklaşmamız gerektiği konusundaki düşüncemi de ifade etmeye çalıştım:</div>
<div>
</div>
<div>
“Somut, herkes tarafından anlaşılabilecek, uğrunda mücadele edilmesi isteği uyandırabilecek hedeflere odaklanabiliyor muyuz? Tartışmalarımızla, kapitalizmin pisliklerini gündemde tutabiliyor ve burjuvazinin tezlerini zayıf düşürebiliyor muyuz? Bu düzenin değiştirilebileceği inancına güç kazandırabiliyor muyuz? Bugüne kadar olup bitmiş şeyleri farklı şekillerde yorumlamanın (ve bu konuda birbirimizle çekişmenin) ötesine geçip, var olanları değiştirme mücadelesine katkıda bulunabiliyor muyuz?”</div>
<div>
</div>
<div>
Bu yazdıklarımdan, “demek ki neymiş arkadaşlar, her şeyin çözümünün sosyalizm ve dünya devrimi olduğu propagandasını daha bir güçlü şekilde yapacakmışız” türü bir sonuç çıkarılabilir mi gerçekten?</div>
<div>
</div>
<div>
Belki önemsiz, ama insan yazmadan da edemiyor bazen... Murat arkadaşımızın, “liderlik anlayışı” tartışmalarında bana yüklenmeye çalışırken pek de içten olmadığını kendisinin de bildiği kanısındayım... Ne yapalım, “siyaset” böyle bir şey... En azından, bu kahrolası düzende, böyle yapılıyor...</div>
<div>
</div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Belki ihtiyacımız ufak dil rötuşlarıdır</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>Burcakman</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2791</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Erkin Bey, </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Baştan sona çok güzel bir yazı olmuş, hatta itiraf edeyim bu yazı, ilk ikisini biraz gölgede bile bırakmış:)) Keşke daha uzun yazsaymışsınız.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
İnsanlığın tarihsel birikiminin damıtılmasının bir sonucu olan sosyalizmin yüceltilmesi (ya da hep önde tutulması), bazı kişiler tarafından ne kadar kolay bir biçimde "Ortodoksluk"tan tutun da "Stalinistlik"e kadar varan bir takım etiketlerle yaftalanıveriyor! Sanırım kafalardaki kalıpları kırmak, uygun koşullar oluştuğunda kitleleri harekete geçirmekten çok daha zor bir iş. Ama yine de, bu yerleşik kalıpları, sık kullanılan bazı kavramlar mı pekiştiriyor diye düşünmekten de kendimi alamıyorum. Örneğin sosyalistlerin hedeflerinin "sınıfsız topluma ulaşmak" olduğunu tekrar etmek yerine acaba "eşitlikçi ve özgürlükçü bir topluma ulaşmak" olduğunu dile getirmek, sosyalistlerin, "insanlığın bir yığın sorununa" gözlerini kapatıp, emek sömürüsünü sona erdirmekten başka dertleri olmayan dinozorlar olarak görüldüğü algıyı kırmakta, en azından dilde atılan küçük bir adım olabilir mi? Elbette bazı kişiler biraz da görmek istediklerini görüyorlar ve siz ne kadar, örneğin bazı şeylerin "zorunluluk" veya "ön koşul" olduğunu ısrarla belirtseniz bile onlar - büyük bir maharetle - bunu "yeterli bir koşul" veya "sürekli erteleme" olarak algılayabiliyorlar.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Bununla birlikte, kişisel olarak "yapılan her türlü katkıyı sınıfsız topluma ulaşma mücadelesi için değerlendirmek" yerine, sınıfsız bir topluma ulaşma mücadelesini, insanlığın özgürlük ve eşitlik özlemlerinin gerçekleştirilmesi yolundaki en önemli çaba olarak değerlendirmeyi tercih ederdim. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Her ne kadar bunun gibi küçük dil rötuşlarının, görmek istediklerini görenler üzerinde etkili olabileceği konusunda pek umutlu olmasam da belki kendi düşünce ufkumuzun daralmasına izin vermemek yönünde formel bir baskı unsuru olabileceği kanısındayım. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Yazılarınızın devamının gelmesi dileğiyle...</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Muzaffer Bey’le verimi yüksek tartışmalarda buluşma hayali</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2792</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Muzaffer Bey,</div>
<div>
Önce tanıştığımıza memnun oldum.</div>
<div>
Yazar değilim yazık ki, mimarım. Zaman zaman vaktim oluyor yazmaya. Samimi önerilerinizi dikkate alacağımdan şüpheniz olmasın.</div>
<div>
Bu yazı, kamuya açık bir alanda yazılmış ve her tür okurla paylaşılmış bir yazı üzerine yazılan tenkid yazısıdır. “Usul dışı” bi durum söz konusu değildir. Usulünce fikirlerimi sıralamışımdır.</div>
<div>
Sizden farklı düşünme ve bunu ifade etme hakkım var sanırsam. Yazılarımın “işbu sitenin saçma sapan zırvalarla dolu olması üzerine kurulu olması” da pekala mümkündür, tam tersinin yani “sol mücadelede en doğru yolları ışıkla donatan bir sitede” yazıyor olma hissine kapılarak yazmanın mümkün olması gibi.</div>
<div>
Ve hatta “Şu siteyi takip etmek, Erkin Özalp’in ve Ayşe K.’nın yazılarını didikleyip yeni mücadele başlıkları aramak, her gördüğü hıyara tuzluk yetiştirircesine en ufak bir tartışmayı dibine kadar sündürmek” de meşrudur. "Didiklemeye" de sizin gibi pejoratif bi anlam yüklemediğimi hemen söyleyeyim. "Didikleme" önemli bi öğrenme metodudur. Çok faydalanıyorum her ikisinin engin bilgilerinden. Bu da anca "didikleme" metoduyla mümkün oluyor. Hatta sizin işbu yorumunuzu görünce daha bi anladım değerlerini, şaka değil. Zamanla daha gelişmiş metodlarla "didikleme"ye advance edeceğimi ümit ediyorum, yardımlarıyla.</div>
<div>
Bunlarda “bir takım gariplikler” görmek de sizin hakkınızdır elbet. Yazdıklarımı beğenmemenizi anlıyorum ama beğenmemezliğinizi karşı bir tezle ifade edemiyorsanız, artık “anonim” olmayan beni okumayarak da “kaygınızı” sonlandırabilirsiniz. Bu daha kolay olsa gerek. muraticus görünce okumayınız, olsun bitsin.</div>
<div>
Ne "enteresan" değil mi? Yazdıklarım üzerine azcık zihni zorlanmaya katlanıp fikrinizi beyan etmek yerine, “site amirleri”ni göreve çağırmayı tercih ediyorsunuz. Bu durumda size hatırlatmalıyım:</div>
<div>
Orduya güvenmeyiniz, tasfiye oluyor! :)</div>
<div>
Saygı ve sevgilerimle...</div>
<div>
Murat</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Boş göstereni göstermenin hikmetleri</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2794</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Son" cevap vurguları gibi "aslında cevap vermeye değmez" göndermelerini de biraz çocuksu kapris ve lüzumsuzluk olarak gördüğümü söyleyeyim önce. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
“Son derece eski bir tartışmayı gündemimize getirmiş”</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Erkin Bey’e konu beğendirmek başlı başına bir mesele. SSCB’yi Stalini tartışıyoruz, hoşlanmıyor, bunlar eskidi takılıp kalmayalım buralara, buyurun buradan yakın diyor, tartıştığımızdan kaçınan başka bir metin yazıyor. Onun üzerine tenkid yazıyoruz, buna da eski gündem diyor. Ne yapacağımı şaşırdım. Sanki ortodoks sol çok yeni, çok dokunulmamış gündemler kazandırıyor hayatımıza da biz tartışmıyoruz. Neyse...</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Marks “siyasal devrim”ciydi, peki. 19. yy. kapitalizm koşullarını ve toplumsal yaşamını inceleyen Marksın her söylediğini, her çıkarsamasını değiştirmeden/yenilemeden kabul edeceksek yaptığımız sadece kütüphanecilik olur, başka bi şey değil. Yani bu bi cevap değil. Yeni olgular ışığında tartışmayı ve gündemi yenilememiz icab eder. O zaman tartışma da “son derece eski” olmaz, Erkin Beyin sandığı gibi.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
“Boş gösterenler” derken kişilere gönderme yapmamıştım. Lacancı kavramlardan aşırarak, etrafında söylem yaratıldığı halde gerçek gösterileni olmayan kavramlara değinmiştim. Erkin Bey, lafı bana iade etmiş. Olsun!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Direk soruyla başlayalım: İktidar aygıtını ele geçirmek, toplumun sosyalist dönüşüm yoluna girmesine yol açar mı? Böyle basitçe ele geçirilen iktidar, günlük hayatın asli unsurları iktidarı desteklenmezse sürdürülebilir mi? </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sırf devleti iktidar aygıtı olarak görmek ve onu ele geçirince, toplumsal iktidarın da ele geçirilmiş olacağına duyulan inanç sosyalist mücadele tarihindeki en büyük hatalardan biri oldu. Sosyalistler tarihin farklı dönemlerinde, defalarca bi iktidar organı olarak devleti ele geçirdiler ama koruyabildiler mi. Sadece bu tarihsel veriler bile iktidarın bir merkezi olduğu fikrini çürütmeye yeter.</div>
<div>
</div>
<div>
Şu bilinçli olarak çarpıttığım zannedilen “liderlik anlayışı”na değinmenin zamanı: Erkin Bey, çok açıkça SSCB’nin Stalin sonrası başarısızlığını halkı kendi nezdinde devrime inandıracak etkili lider olmayışına bağladı. Yukarda yazıyor, ben de alıntıladım. (gayet samimiyim niye olmayayım. Ne yazmışsa Erkin bey onu anlıyorum, içini bilecek halim yok) Bu, sonuna kadar karşısında olduğum, üretilmesinden tiksindiğim “lider kültü”nü öğütlemenin yanında, duyduğum en sığ açıklamayı tekrarlayan bi retorik. SSCB’nin çöküşünün ardında bir çok politik sebep bulunabilir (hadi ihanet de olsun birisi, üzmeyelim Ayşe hanımı), ama asıl sebep günlük yaşam alanında esas yapılması gerekli devrimi yapamamış olması gerçeğidir. Stalinist çıplak şiddetin de içinde bulunduğu, (Ayşe hanımın akademik akademik akladığı) “büyük temizlik” yapılarak “zararlı otların” ayıklandığı 70 küsur yıllık koca iktidar günlük yaşamı değiştirmeye, insanı dönüştürmeye yetmedi. Başka nasıl açıklanır, o kadar cana mal oluş bir devrimin kimsenin burnu bile kanamadan yıkılması? Bugün her yerde toplumsal hareketlilik yaşanabilirken orda toplumsal muhalefetin bu kadar geride kalması? Stalin sevdalısı anaların yetiştirdiği çocukların bu gün faşizme yönelebilmesi? Yıkılır yıkılmaz makyaj malzemelerine, jartiyere, yaldızlı çikolataya hücum etmeleri insanların? Bu bize o kadar yıllık sosyalist iktidar boyunca Erkin Beyin yazdığı müthiş refah ve eşitlik dönemini gördüğü halde kimsenin devrimi içselleştiremediğini göstermeye yeter. Demek ki siyasi iktidarı ele geçirmek zorunlu ve yeterli bi önkoşul olamıyormuş. Hadi limuzinleri unutalım zati Ayşe hanım ona da "yalan" diyor, eşitliği iktisaden gerçekleştirmeye çalışarak insanı sadece homoeconomicus olarak görüp midesine hitap ederek olmuyormuş. Yani Erkin Beyin yaptığı gibi toplumsal devrimle siyasi devrim arasında hiyerarşik mutlak bi ilişki kurmak doğru değilmiş.</div>
<div>
</div>
<div>
Bunun tersine de gidilmez buradan. Yani mülkiyet ilişkilerini sorgulamayan bi mücadele olmaz aksi. Bilakis her katmanda bu ilişkileri sorgulayan ve sorgulatan, çok daha net ve kapsayıcı biçimde çizen bi sol hareket oluşturulur. Kadının aileyi, ataerkil yapıyı sorgulaması kapitalizme büyük darbedir. Ekolojik hareket direk kapitalizmin doğayı sömüren üretim biçimini ve ilişkilerini hedef alır. İnsan denen yaratık sadece homo-economicus değildir. (Ayşe hanım anlatır bunu bize belki). Sınıf mücadelesinin alanı genişlemiştir artık, yaşamın her yeri mücadele alanıdır, çelişkisi de çok daha kapsamlıdır. Bu sadece emek süreçlerinde oluşmaz ki emek süreçlerinden bi politika oluşturalım. Artık insan-doğa çelişkisi de göz önüne alınmalıdır.</div>
<div>
</div>
<div>
Her sorunsalı devrim ertesine havale etmenin, halihazırda yapılacakları göz ardı etmeye yol açtığını da gösteriyor bize reel sosyalizm. Lakin insanoğlunun günlük varoluşu, toplumsal alışkanlıkları, hemencecik değiştirilemiyor. Toplumun devrim gibi anlık bir altüst oluşla, kadim alışkanlıklarından vazgeçebileceğini ve yepyeni bireylerin ortaya çıkacağını düşünmek, Güneş Ülkesi’nde yaşamak kadar uzak. Yepyeni toplumsal varoluş tipleri, küçük özlerden tecelli eder, yavaş yavaş toplumsal alana yayılır ve yeni bir tarz olarak yerleşir.</div>
<div>
</div>
<div>
Ortodoks sol yapıları düşünelim: hitap ettiği bir toplumsal özne kalmamış olan yapılar bahis konusu. Bunlar toplumsal öznelerin sadece bir yönüne hitap ediyor. Hiçbir özneyi kendi varoluşsal gerçekliği ve kendi öz kimliğinin bütünlüğü içinde kavrayamıyor. Bu durumda özne dediklerimiz (ortodoks sola göre nesne oluyor) daha kapsayıcı, kendilerini daha iyi ifade edebildiklerini düşündükleri partilere koşuyorlar yada apolitik oluyorlar. Hareketli kitlelere yaklaşımsa bi felaket. Onları yabancılaşmış bireyler olarak görüyor en iyi halde, öz kimliğinin kendi gerçek ve özgün sorunlarının çözümüne yönelik içkin bir mücadele olduğunu bile asla kata kabul etmiyor. (eş cinsellere bakışına bakınız). Ekolojik hareket boş zaman faaliyeti, Erkin bey sermaye yandaşı da diyor, vs vs. Böyle bi yapı nalına mıhına iktidara koşmaktan geri kalmıyor ama. Çünkü kurmaya heves ettiği zati sosyalizmle hiç alakası bulunmayan temsiliyetçi bi yönetim. “Devrimci tarzda liderlik” yapacak kişi her şeyi anlatacak onlara, onlar da özümseyecek “Küba’da olduğu gibi”!.</div>
<div>
Bütün iktidarı hedefleyip soyut bir kurtuluş çağrısı yapmaktan vazgeçen bi sol mücadele yaratılmalıdır. Toplumsal mücadele perspektifi böyle soyut göndermelerden arınmış olmalıdır, ulvi amacı iktidar olan bu politika paradigmasının mücadele senaryosu çöpe atılmalıdır. “Devrimci tarzda liderlik” misyonu yüklenmiş bi üst aklın başında olduğu merkezi ve hiyerarşik bi örgüt, kitleselleşmesi beklenen tabi, iktidarın tamamını ele geçirecek, adil bi yönetim kurulacak, ezilenlerin umudu “devrimci tarzda liderlik” halka devrimleri benimsetecek, yavaş yavaş. Aman çok hoş..</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Diyeceğim şu geçmişe sığınmanın alemi yok. (SSCB tartışmayalım demiyorum bilakis pek makbule geçiyor Stalin halkın iktidarı yerine hem de kanlı biçimde parti iktidarını geçirmemiş olsaydı yapısal anlamda nice şey değişirdi belki örneğin). Bugün emek eksenli sosyalist politika savunucusu yapıların toplumsal kümesi boş bir kümeyi gösterir. Kendi inançlı devrimci üyelerinin haricinde hitap edebildiği, kapsama alanına alabildiği toplumsal özne bulunmaz. Zati bunların çoğu da emek eksenli sosyalist politikaların direk fiilen muhatabı değildir. Ama o ille de ona, tabanında olmayana hitap eder inatla.</div>
<div>
Erkin Bey 21. yy’a bu şekilde yaklaşamaz. Liderlik konusunda beni yanlış anlıyorsunuz diyerek ara ara kurtulmaya çalıştığı ama geleneksel şekillenişle kestirip atamadığı SSCB ve Stalin deneyimlerinden kurtulmayan bi sol hiçbir şey vaat edemez yeni yüzyılın insanına. Onunla hesaplaşmak zorunda çünkü bugünkü zihni yapısı tamamiyle bu şekilde belirlenmiş Gün Zileli haklı. Bunu tartışmaktan ise nerdeyse tümü sadece bu sitedeki okurlar değil inatla kaçıyor. Bi “cesareti” olan Ayşe hanım ve Erhan bey. Ayşe hanımın, Erkin beyin politika önerilerinde ve bence günlük yaşama bakışında (hala pişman olmadığı bana “komplocu” bakışından biliyorum) tecelli eden tezleri de “ihanet, komplo, inkar” dizgesini tekrarlamaktan başka bi işe yaramıyor. Önkabulleri var ama Erhan beyin tartıştığı yer çok daha ele avuca gelir nitelikte.</div>
<div>
</div>
<div>
Bu durumda ara ara devrim duasına çıksak daha iyi değil mi diye insanı düşündürten tezler tekrar tekrar “yeni” diye sunuluyor, geleneksel solcularca da!</div>
<div>
Murat </div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Ah Dert Küpü Murat Beyefendiciğim,</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>Burcakman</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2795</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Biliyorum, yazdıklarınızı okuyoruz, insanlığın bir yığın sorunu karşısında dertlere düçar olmuşken sizi bir de kendi ehemmiyetsiz sorularımla meşgul etmek istemezdim ama bir hususu bilhassa çok merak ettim. Ortodoks solun eşcinsellere/eşcinselleğe bakışı konusunda biz naçizane takipçilerinizi aydınlatma lütfunda bulunabilir misiniz? Ortodoks sol kesimden isimlerin bu konuda yazıp çizdikleri üzerinden somut örnekler ve alıntılarla desteklenmiş bir yazı bendenizi daha da memnun edecektir.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Teşekkürler... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>muraticus</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2796</div>
<div>
<br /></div>
<div>
De bi git ya...</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Yönetim alooo, esas sözüm size...</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sivili, demokratı, eşcinseli, feministi, biyolojisti... ÖDP bunlardan kurtuldu da rahatladı partiye benzedi. Siz toplamaya mı uğraşıyorsunuz nedir anlamadım ki. Bunlarla tartışmaya ayrılan vakit insanın ömrüne zarar yazar, haberiniz olsun. Herkes bildiğini yapsın doğrusunu tartışacağına. İsteyen istediği gibi parti kursun, dernek kursun laf yetiştireceğine görelim boylarının ölçüsünü. Birbirimize benzediğimiz yerde yan yana geliriz, ters düşersek karşı karşıya geliriz.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Biz söyleyince kızıyor sonra 'beğenmezseniz yorumlarımı okumazsanız' diyor. Gitsin bu ya, artık iyice sıktı. Yazdırmayın şuna. Beğenmiyorsa o da gitsin beğendiği yere yazsın.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
iş değil bu yaptığınız, haberiniz olsun. Bu adama harcadığınız enerjiyle 4 tane veri haberi girseniz memlekete daha hayırlı olurdu. Kimsenin sallamadığı mevzularla kafa ütülüyor. Göndersin tarafa yayınlatsın. Fiyatı da 25 kuruş oldu, fethullahçılar okusun öğrensin.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Emek eksenli sosyalist yapıların toplamı boş kümeymiş. Bunların toplamı % 1-1.5 civarındadır. En kaba hesap ile, müzmin boykotçu parti-cephe vb. hareketler ile Kürt hareketinin hiç sayılmadığı halde bile, ki içlerinde en az bir bu kadar daha emek eksenli sosyalistin oyu vardır. Bu kadar dar bir toplumsal tabanda bu kadar fazla yapının varlığı bile bütün antidemokrattırlar yaftalarının geçersizliğini gösterir aslında.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sen bırak ortodoks solu, senin toplumsal karşılığın ne kardeşim? Yukarıda çevirdiğiniz dolaplarla, Kürtlerin lütfuyla kaptığınız bir buçuk milletvekilinin oyları mı? İşsizlikten bunaldığın ofisinde bile dinleyenin var mı acaba? Tembellikten ve pintilikten bir boka benzetemediğiniz sitelerinize kim bakıyor, yayınlarınızı kim okuyor? Git kendine bir blog aç, bedava, kaç kişi okur, kimin umurunda bu zırvaların?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Yeter bunun bu kadar konuştuğu vallahi. Bir romanda okumuştum sanırım: Sovyetlerde, daha Bolşevikler iktidarı almadan, Stalin gelmeden önce, toplantılarda söz alıp da boş konuşanı su dolu bir varile sokup çıkarırlarmış bir daha boş boş konuşmasın diye. Böyle bir imkanımız da yok ki.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Hakkımızda bölümü yoruma açık olsaydı?</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>Muzaffer Osmanoğlu</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2797</div>
<div>
Murat Bey,</div>
<div>
</div>
<div>
Benim anlamadığım şey, tartıştıklarınızı hangi niyetle tartıştığınız... Yazdıklarınızın üslubuyla bir alıp veremediğim yok. Hatta helal olsun size, ekşisözlük yazarı olsaydınız şayet ayarmatör mevkiisine erişip ‘sözlük selebritisi’ olmanın keyfini sürüyor olabilirdiniz.</div>
<div>
</div>
<div>
Önceki yazımda yer alan ve cevap vermemeyi tercih ettiğiniz şeyler (özgün fikirleriniz, Erkin Bey ve Ayşe Hanım’ı hiç tanımadığınız/okumadığınız günlerde üzerine kafa patlattıklarınız) hakkında bir şeyler çiziktirecekseniz, onları tartışmaktan geri durmam tabii ki. Bir de bana cevabınızda ““sol mücadelede en doğru yolları ışıkla donatan bir sitede” yazıyor olma hissine kapılarak yazmanın mümkün olması gibi.” bir olasılıktan söz etmişsiniz... Aslında tam da onu söyleyecektim ben: Bu sitede gördüğünüz ışık nedir? Ya da tersine, bu site insanların aklının içine eden bir karanlık ‘odak’ mıdır? Ne var bu sitede ki ha babam yazıp duruyorsunuz? Mesela <b><i>Hakkımızda </i></b>bölümü yoruma açık olsaydı, ne yazardınız altına? Biz ne anlamalıyız sizin yazdıklarınızdan? İşaret ettiğiniz yer neresidir? Bu sitenin okurlarına “sakın ha geleneksel solcu olmayın” mesajı mı vermeye çalışıyorsunuz? Ya da Erkin Bey’i yeni solcu yapma gibi bir derdiniz mi var? Mesela, kendisi “Evet Murat kardeş, ne kadar da haklısın, ben hep hata yapmışım” dese ortalık yerde, siz artık ne yazarsınız bu sitede? Hakikaten zevk olsun diye yazıyorsanız, işiniz gücünüz yok mu sizin? Adı üstünde, ‘yeni’ bir şeyler kuruyor sizin tayfa. Gidin adam örgütleyin oraya, allahın ortodokslarıyla ne diye uğraşıyorsunuz?</div>
<div>
</div>
<div>
Şimdiye kadar yazdığınız onlarca yorumda, yazarlarımızın zırvalıklarından girdiniz, üretilmesinden tiksindiğinizi ifade ettiğiniz öğütlemelerden çıktınız. Siz bu yorumlarınızda, ortodoks solcuların kafa ütüleyen teraneleriyle uğraşmaktan başka, hangi niyetlerle davrandınız? Birilerine ağızlarının payını vermekten başka bir amacınız var mı? Varsa bu amaçlar nelerdir? Hepsinin ötesinde, - hepsinin ötesinde çünkü yazdıklarınızı hep orayı anlama çabasıyla okuyor(d)um - hayallerinizdeki ülkeyi/dünyayı kuracak siyasi adımlar ne olmalıdır, nasıl atılmalıdır?</div>
<div>
</div>
<div>
Son sorum ise şu: 21. yüzyılda sosyalizm kurulmalı mıdır, kurulacaksa nasıl bir şey olmalıdır?</div>
<div>
</div>
<div>
Saygı ve (dinmek bilmeyen) kaygılarımla...</div>
<div>
</div>
<div>
Muzaffer</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>2796'ya</b></div>
<div>
9 Nisan 2010, yazan <b>Tuzu Kuru</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2799</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Muraticus'a burada yanıt verenlerin neredeyse hiçbiri esas olarak kendisini ikna etmeye çalışmıyor ya da söylediklerine olduklarından fazla önem vermiyor. Fark edeceğiniz üzere eleştirilerinin/zırvalıklarının bizim için anlamlı olan yerinden tutup bizim için anlamlı olanı söylüyoruz, söylemeye çalışıyoruz. Yazması sorun değil yeter ki biz itişmeye, gol atma sevdasına girip kendimizi kaybedip hedefi şaşırmayalım. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ayrıca ilk paragrafınızın şu kısmında "eşcinseli, feministi, biyolojisti.." bence problem var. İnsanlar sosyalist olmayı kafaya koyduktan sonra ayrıca ne oldukları çok sorun değil. Sağlıklı kafalara sahip olsunlar yeter (Sonra psikopat falan çıkarlar, partiyi ele geçirip totaliter, bürokratik bir yönetim kurup Hitler'den çok komünist öldürürler falan..Aman deyim dikkat. Psikoloji çok önemli birşey. Görüyoruz etraf manyak dolu, çok da takmamak lazım vırı, tırı şeyleri)</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ayrıca "Bolşevikler iktidarı almadan, Stalin gelmeden önce, toplantılarda söz alıp da boş konuşanı su dolu bir varile sokup çıkarırlarmış bir daha boş boş konuşmasın diye." demişsiniz ama nerden biliyorsunuz Stalin gelmeden önce olduğunu. SSCB arşivlerine güvenilmez, onlar çarpıtılmıştır. Bolşeviklerin anlatılarına, yazılarına da güvenemezsiniz Stalin'in baskı rejiminde nasıl doğruları yazsınlar. Zaten Prof. Dr. Gottenstein'in Rus Tarihi isimli araştırmasında da yazdığı gibi Narodnik'lerin kurucusu da Stalin'dir. Azıcık okuyun araştırın. Siz ortodokslar ne kadar geri kafalısınız. Azıcık yenilikçi olun. Atın kafanızdaki Rus kalpağını huni takın.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>muraticus'u anlama kılavuzu</b></div>
<div>
10 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2814</div>
<div>
<br /></div>
<div>
çok faydalandım şahsen:</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<a href="http://erkinozalp.blogspot.com/2012/03/basarl-bir-anti-komunist-olmak.html">http://erkinozalp.blogspot.com/2012/03/basarl-bir-anti-komunist-olmak.html</a></div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Hakkınızda...</b></div>
<div>
10 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2818</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Muzaffer Bey,</div>
<div>
</div>
<div>
Bu mesajı biraz isteksizce yazdığımı söyleyeyim. Son haddinde lüzumsuz ve anlamsız ama alışkın da olduğum bi şeye cevap vermenin sıkıntısıyla daha doğrusu.</div>
<div>
</div>
<div>
Fikirlerim ve ifade ediş şeklim bu kadar ortada iken, onlara değil ama kişiliğime tepkinize benim yerime siz mana vermeye çalışın artık. Karşı çıktığım fikirleriniz ve tezleriniz hakkında ne düşündüysem yazdım, bu ne celaldir, buna nasıl bi mana verilir onu siz düşünün, benim ne düşündüğüm belli.</div>
<div>
</div>
<div>
Neden yazdım, sizden farklı fikirlerimi? Nihayetinde sizleri çok iyi tanıyorum ve fikirlerimle birlikte beni linçe girişeceğinizi de biliyorum. Sormak ve öğrenmek istediğiniz bu. Enteresan, Erkin bey bunu çok iyi anlamış, sanırsam Ayşe hanım da anladı “üstelik siyasetçi” olduğumu hatırlatarak. Siz sanırsam bunu anlamadınız, diğerleri gibi. Sizin siyaset anlayışınız bu değildir bilirim ama ben hayatımın her döneminde siyaseti kendimi ve fikirlerimi benim gibi düşünmeyen insanların arasına atarak yaptım, yapmaya çalıştım, hatta bulunduğum yapının kurallarını ihlal etmeyi göze alarak. Her zaman kapalı ve izole, sekter sosyalist yapıları reddettim, yanlış buldum. Sizin gibi kapılarımı kapatıp zıttımı düşünenlerle arama duvar örerek değil, bilakis kendimi onlara ifade ederek, tenkid ederek siyaset yapmayı tercih ettim. Bundan da vazgeçecek değilim. </div>
<div>
</div>
<div>
Sosyalizmin insanlığa seslenen güçlü bi çağrı olduğunu, insan ilişkilerini yeniden tanımlayan, militarizm karşıtı ve cinsiyetçi olmayan bir özgürlükçü sosyalizm anlayışıyla yola çıkılması gerektiğini düşünürüm. Sosyalizmin faşizan hiç bir uygulama ve düşünce kırıntısıyla ilgisi olmadığını, fikirlerin ve alışkanlıkların bu ileri düşünce ve hayat anlayışı ile geliştirilebileceğini, dışlayıcı ve ötekileştirici yanlarının bulunmadığını anlatmaya çalışırım. “Erkin Bey ve Ayşe Hanım’ı hiç tanımadığım/okumadığım günlerde üzerine kafa patlattıklarım” da bunlardı, şimdi de bunlar. “<b>Hakkınızda</b>” bölümü “yoruma açık olsaydı”!! bunlar eksik der, içinde bunları barındıran bi şeyler eklerdim işte. </div>
<div>
</div>
<div>
Bilmem anlatabilmiş mi derdini beni?</div>
<div>
</div>
<div>
Sosyalizmi küreselleşme veya militarizm destekçisi olma ikilemine sokma çabalarına, soldaki muhafazakar ve mutaassıp anlayışlara, devrimci yenilenmenin lafını bile duymak istemeyen yoz anlayışlara karşı çıktım, şimdi de çıkıyorum. Kabul edemediğiniz bu. Özgürlükçü ve demokratik bir sosyalizm anlayışını sahiplenemiyorsunuz ve bunu en ufak bi itirazda ortaya çıkarıyorsunuz. SSCB’de devrimcilerin katledilmesi aklanıyor, yukardaki ziyaretçi de farklı ses çıkaranın kafasını koparma (varile sokma, her ne halt ise) çağrısı yapıyor yine hangi dönemi olursa olsun SSCB örneğiyle. İşte bu yüzden Stalinle, Stalinzimle hala işim ve işimiz var. Ayşe hanımın dün için aklayarak açtığı yollardan giderek Erkin bey yukardaki gibi bugün için aynı tezleri öne sürüyor, ziyaretçi üstün zekalar ve Erhan bey aynı metodlara sarılabiliyor...İşte bu yüzden birbirinden ayrılamaz bunların tenkidi, işte bu yüzden hakiki sosyalizmin hedefidir bu fikirleri deşifre etmek!!</div>
<div>
</div>
<div>
Ortodoks sol yapıların bu tür uygulamalara sevgisi ve ilgisi ortadayken insanlığın yeni bir dünya, toplum ve insan tahayyülü olarak sosyalizmi gündemine asla ve kata yerleştiremeyeceğini, artık sosyalizmi temsil edemeyeceğini insanların görmesi lazım. Sizi alkışlamayan, bilakis tenkid eden birinin, üzerine yürüyüş şekliniz bunun en güzel kanıtıdır. Sorunuza başka bir cevap: bu yaştan sonra siyaset yapma tarzımı değiştirmeyeceğim, sitenizi de ziyaret edeceğim. Hangi ziyaretçinizi benim kadar çözebildiniz ki? Lütfen komik olmayın daha fazla, fikirlerim yerine, kişiliğime ve niyetime yönelik bu tür sorgulamalarla. Ama tenkidlerle yüzleşmek sizin için hep zor oldu. Karşınızda olanlara, sizi tenkid edenlere, farklı bi şey söyleyenlere ya deli ya antikomünist dediniz hep. Ya görmemezden geldiniz, ya susturdunuz. Olsun, pilavdan dönenin kaşığı kırılsın demiştim. Bunları duymaya devam edeceksiniz, nerde, ne zaman olursa olsun.</div>
<div>
</div>
<div>
Burcakman sorusunun cevabı için fazla uzağa gitmesin, beni de yormasın binlerce yazının programın içinde eşcinsellerle ilgili atıf aramak için, çünkü yok ve kendi gerçek</div>
<div>
özgün sorunlarının çözümüne yönelik içkin bir mücadele olan bu evrensel hareketle ilgili muhafazakarlardan farklı olarak, elle tutulur hiçbir programının olmaması da en büyük göstergedir. Tam altındaki kafa kırıcı arkadaş ise gayet net açıklamış:</div>
<div>
</div>
<div>
<b><u>“Sivili, demokratı, eşcinseli, feministi, biyolojisti... ÖDP bunlardan kurtuldu da rahatladı partiye benzedi. Siz toplamaya mı uğraşıyorsunuz....”</u></b></div>
<div>
</div>
<div>
SSCB uygulamalarını ise çok merak ediyorsanız savunanlarına sorun. İnkar da etseler karşı tezi çok iyi bildiklerine eminim.</div>
<div>
</div>
<div>
Murat</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Yokluğun varlıktan iyi olabileceği durumlar</b></div>
<div>
10 Nisan 2010, yazan <b>Burcakman</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2823</div>
<div>
<br /></div>
<div>
YOKLUĞUN VARLIKTAN İYİ OLABİLECEĞİ DURUMLAR</div>
<div>
<br /></div>
<div>
(Muraticus’un “Ortodoks sol” ile ilgili yakınmalarını, sadece kendi payıma düşen kısım itibariyle – yani kadın hareketi ve eşcinsel hareket bağlamında – tartışmak istiyorum. Sözlerimin hiçbir şekilde TKP ve ilgili örgütleri bağlamadığını da eklemek istiyorum.)</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Önce Murat Bey’in idealindeki sosyalizm anlayışını hatırlatmak amacıyla kısa bir aktarma yapmak istiyorum: “Sosyalizmin insanlığa seslenen güçlü bi çağrı olduğunu, insan ilişkilerini yeniden tanımlayan, militarizm karşıtı ve cinsiyetçi olmayan bir özgürlükçü sosyalizm anlayışıyla yola çıkılması gerektiğini düşünürüm.”</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Burada bir sorun yok çünkü hepimizin kafasındaki ideal sosyalizm anlayışı aşağı yukarı bu kavramlarla ifade edilebilir. Hatta bunları dile getirmek için günümüzde sosyalist olmaya bile gerek yok, ortalama bir liberal de kafasındaki ideal toplum düzenini aynı kelimelerle tanımlayacaktır. Ne var ki idealler ve kavramlar düzleminden ideolojik/politik tavır almayı gerektiren pratik düzleme geçildiğinde, herkesin üzerinde uzlaşma sağladığı kavram ve ideallerin hiç de göründüğü gibi sorunsuz olmadığı açığa çıkacaktır.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sözü uzatmadan, Murat Bey’in, benim de bir ölçüde ilgi alanıma giren şikayetçi olduğu konuya gelmek istiyorum. Yorumunda bana cevaben “Burcakman … beni de yormasın binlerce yazının programın içinde eşcinsellerle ilgili atıf aramak için, çünkü yok ve kendi gerçek özgün sorunlarının çözümüne yönelik içkin bir mücadele olan bu <u>evrensel hareketle</u> ilgili muhafazakarlardan farklı olarak,<u> elle tutulur hiçbir programının olmaması</u> da en büyük göstergedir.”</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Anladığım kadarıyla Murat Bey “Ortodoks sol” olarak etiketlediği yapıların kadınlarla veya eşcinsellerle ilgili somut bir programının olmamasından yakınıyor. Aslında, cinsiyet ya da cinsel yönelim sorununa ilişkin ne tür bir programa sahip olunabileceği hakkında birkaç öneride bulunsaydı daha somut bir zeminde ilerliyor olacaktık ama sorun değil. Başlangıç için bu kadarı da yeterli.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
İlk olarak söylemek istediğim, sosyalistleri sürekli olarak cinsiyet ve cinsel yönelim sorunlarına duyarsız kalmakla, çözüm üretememekle ve bu hareketleri dışlamakla suçlayanların, bu hareketler hakkında ne kadar az bilgi sahibi olduklarını görmenin beni hep şaşırttığıdır. Kadın sorunundan başlayalım, evet kadınlar erkeklere göre çok daha dezavantajlı konumdalar ve bunun düzeltilmesi gerekir. Ancak feminizme uzaktan da olsa biraz bulaşmış bir kişinin bile, kadın hareketinin, kadınların sorunları ve bu sorunların çözülmesine ilişkin öneriler konusunda ne kadar bölünmüş olduğunu fark etmesi hiç zor olmayacaktır. Ne teorik düzlemde tek bir feminizm, ne de pratik düzlemde tek bir kadın hareketi vardır. (Bu konuda kaynak olarak her kitapçıda rahatlıkla bulunabilecek bir kitap önerebilirim “Çatışan Feminizmler, Metis Yayınları” ). Böyle bir bölünmüşlük ortamında, bir sol partinin hangi perspektifte yer alacağı bile sonu gelmez tartışmalara neden olacaktır. Benzer bir durum eşcinsellik konusunda da geçerlidir. Kaldı ki kimi durumlarda bu cinsiyet/cinsel yönelim alanında belirleyeceğiniz bir tavrın, başka alandaki ideal tavrınızla da çelişkiye düşmesi çok yüksek bir olasılıktır.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Hemen somut birkaç örnek üzerinden gideyim. Bugün ABD’deki eşcinsellerin en önemli iki talebi:</div>
<div>
<br /></div>
<div>
1) Eşcinsel evliliğin yasalaştırılması,</div>
<div>
<br /></div>
<div>
2) Eşcinsellerin orduya alınmasıdır.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Şimdi siz özgürlükçü bir sosyalist olarak, eşcinsel evliliğin yasalaştırılması yönünde mücadele veriyor olabilirsiniz, ancak Ayşe Düzkan gibi kadın hareketi içindeki bir kesimin temsilcileri, evlilik ve aile ilişkilerini patriyarkayı üreten başlı başına bir sömürü odağı olarak gördüklerinden buna şiddetle karşı çıkacaktır. Onlara göre her türlü evlilik ilişkisinin ortadan kaldırılması gerekmektedir. (Ayşe Düzkan ile olan kısa polemiğimi bu siteden okuyabilirsiniz). Böyle bir durumda artık basit bir “özgürlükçülük” sloganının sorunu çözmeye yetmediği açıkça ortadadır sanırım. İkinci örneğe baktığımızda ise, bu da sizin sürekli savunuculuğunu yaptığınız “anti-militarizm” ilkesiyle eninde sonunda çelişkiye düşecektir. Ya da örneğin yine ABD’de bayrağını kadınların çektiği kürtaj karşıtı (pro-life) hareket konusunda takınacağınız “özgürlükçü” tavır (yani kürtajın serbest bırakılması), mutlaka birilerini sizin deyiminizle “ötekileştirecektir”. Peki, bu türden ikilemlerde sizin önerileriniz ne olurdu acaba? TKP’nin parti programında olmasa da (elbette bu bir eksikliktir) son olarak hazırladığı Toplumcu Anayasası’nda hiç kimsenin, ırk, dil, cinsiyet ve cinsel tercih yönünden ayrım gözetilemeyeceği ve herkese belirli bir standardın altına düşmeyen ücretlerle çalışma imkanı sağlanacağı belirtilmiş. İlkesel olarak bu kadarı yeter.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Daha fazlası mı bekleniyor, peki?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Belki de sizi hayal kırıklığına uğratan örneğin eşcinsellerin ve transseksüellerin konumlarıyla ilgili olarak daha ayrıntılı bir düzenleme öngörülmemiş olmasıydı.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Esasen, buraya kadar saydıklarımın konunun sadece, sol hareketi ilgilendiren pratik yönleri olduğu açıktır. Oysaki cinsiyet ve cinsel yönelimle ilgili olarak yaşanan sorunların, bunun dışında toplumsallık ve kişilerarası ilişkiler alanına giren çok daha farklı boyutları da vardır. Bu farklı boyutun temelindeki sorunsalın ise şu şekilde özetlenebileceğini düşünüyorum: Cinsiyet/cinsel yönelim sorunları ile ilgili olarak, “kapsayıcılık” adına, her türlü ayrıntıcı düzenleme girişiminizin, psikolojik/moral tahakküm kuran bir iktidar odağı olmanızla sonuçlanması muhtemeldir. Hele ki bir de bunu arkanızı bilime yaslayarak yapıyorsanız. Bu da özgürlükçü bir kişinin isteyebileceği son şeydir herhalde. 80’lerden itibaren bir bunalım içine düşen feminizmin teorik iflasını ilan eden post-yapısalcılık, biraz da bu türden haklı nedenlerden hareketle her türlü kapsayıcı aklı inkâr eder noktaya kadar gelmiştir. Sonuç olarak, siyasal ve toplumsal iktidarı ele alma ve –sizin tabirinizle – “insan ilişkilerini yeniden yapılandırma” iddialarınız, bazıları açısından bu iddialarınızın hiç olmaması durumunu aratabilir de!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Bu noktada, TKP’nin Toplumcu Anayasası’nda engelli kişilerle ilgili bölümün, yukarıda tartıştığımız konularda rehber olabileceğini eklemek istiyorum: “Engelli yurttaşlarla ilgili düzenlemelere ilişkin kararlar engelli yurttaşların örgütleriyle birlikte alınır.” İnanın, bu çok daha sağlıklı bir yaklaşım. Bir sosyalist hareketin her türlü mağduriyete çözüm üretmesi gerektiği yönündeki iddia, “toplumsal ve kişiler arası çelişkileri tüm boyutlarıyla kavramış olduğumuz” inancından kaynaklanıyor olabilir. Ve unutmayalım bir yanılsama ile harekete geçmek, hiç harekete geçmemiş olmaktan daima daha vahim sonuçlar doğurur.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
(Sözlerimin partiyi bağlamadığını yazının girişinde belirtmiştim, çünkü daha önceki bir yorumumda da dile getirdiğim gibi partili değilim, geçmişte de olmadım. Ancak TKP’nin Türkiye solunun en tutarlı ve ilerici hareketi olduğunu düşündüğüm için köstek değil destek olmam gerektiği bilinciyle hareket ederim. Elbette çok zaruri durumlarda eleştiri yöneltmekten de geri kalmayarak – K. Arslanoğlu'nun son kitabı örneğinde olduğu gibi – . Size de tavsiyem öncelikle kafanızdaki kalıpları kırıp, ardından biraz daha yapıcı eleştiriler yöneltmeye çalışmanızdır. Tabii ki sosyalizme inancınız hâlâ varsa.) </div>
<div>
<br /></div>
<div>
[1] Feminist hareket içindeki kadınların, psikoloji ve sosyolojinin bilimsel araştırmalarına (!) dayanıp, transgender ve transseksüel kişilerin cinsiyetlerinin aslında birer “taklit” olduklarını söyleyerek dışlayıcı ve küçümseyici bir tutum takınmaları buna sadece bir örnektir.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Yine bu konuda daha ayrıntılı bir inceleme için:</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Bkz, Judith Butler, İktidarın Psişik Yaşamı, Ayrıntı Yayınları</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Judith Butler, Taklit ve Toplumsal Cinsiyete Karşı Durma, Agora Kitaplığı</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Michel Foucault, Özne ve İktidar, Ayrıntı Yayınları</div>
<div>
<br /></div>
<div>
********** </div>
<div>
<br /></div>
<div>
11 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2825</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sayın muraticus</div>
<div>
<br /></div>
<div>
İnsanların size niye kızdıklarını anlamıyor olmanızı anlamıyorum. Tartıştığınız için değil bozgunculuk yaptığınız için kızılıyor size. Bir sürü şey tartışılıyor bu sitede. Çok ağır sözlerde sarfediliyor. Mesela Kaan Arslanoğlu'nun antimarksist tezler savunduğu yazılıyor, bizzat kendisi aksini savunuyor ve kendisini suçlayanların antimarksistler olduklarını yazıyor vs. Ama neticede insanlar birbirlerini karalamak için değil birbirlerine birşeyler katmak için tartışıyor. Bence de böyle olmalı.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Nasıl bir sosyalizm istiyoruz?</b></div>
<div>
11 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2832</div>
<div>
<br /></div>
<div>
NASIL BİR SOSYALİZM İSTİYORUZ? “O SOSYALİZMİ” İSTEYENLER STALİNİST OLMAYA DEVAM EDEBİLİRLER. Kısa yazarak birbirimizde soru işareti uyandırmak daha iyi olacak gibi geliyor bana. Kaynakları vermek v.b. Arayan bulur! Salt inananların bir şey okuması da gerekmez! Stalin konusu benim 17 yaşından beri merak ettiğim bir konudur. O yaşlarda, çok fazla bir şey bilmeden kendime sorduğum tek bir soru vardı? Dostlarım, birlikte olmayı seçtiğim arkadaşlarım için Stalin, yüce’ydi, Şanlı’ydı. Onlara safça sorardım. “Nasıl oluyor da yıllarca birlikte çalışmış iki adam biri cüce, diğeri Yüce. 30 yıl iktidarda kalıp, öldükten kısa süre sonra devrim, kurşun atmadan karşı devrime yeniliyor? Diyalektik öyle bir şey mi!?” Sonra bir akşam yatarken de Mao yüceydi; ertesi sabah hain olduğunu öğrendik; bunu o zaman da gülünç bulmuştum. Yapacak bir şey yoktu. “Parti Yücedir”. “Hikmetinden sual olunmaz!” Nette bir bilgi araştırırken bir site gördüm. Kırmızı zemin üstüne bir yazı. “Marksiszm her şeye kadirdir, çünkü hakikattir. Vİ Lenin” Gerçekten böyle bir şey söylemiş olabilir mi? Çevirideki bir hata mı? Gülünç bir önerme bu. Velev ki söylemiş olsun! Lenin’in de arada bir saçmalama hakkı olamaz mı?! Yazılı mı? Yoksa kulaklara söylenmiş bir Hadis_i şerif mi? “Allah’a ve Peygamberine” inanmak isteyenler bunların adını değiştirmesinler! Stalin konusu yalnızca gelecekte “nasıl bir sosyalizm istiyoruz” yanıtını verme, bulma sürecimizde halledilmesi, aşılması gerekli hayati bir konudur. Sub komandante Marcos bir gün, Marks, Engels, Lenin’in yanına konulur mu acaba? (Stalin silinerek!) Nasıl bir sosyalizm istiyoruz? Uzatmayacağım. Stalin’e saygı duyan, inanan insanların, onu aklamak, ona yapılan haksızlığı göstermek amacıyla hevesle önerdiği bir kitaptan iki alıntı yapacağım yalnızca. (Stalin ve Hruşçov hakkında. İ.A.Benediktov ile söyleşi.) Gerçekten “tarafsız” , dedektif gibi okunursa bu 30 yıllık hikayenin, işçi sınıfının –parti’nin- dışında, saray içi iktidar oyunları, vahşeti olduğu görülür. Bizdeki parti yapılanmaları çok daha demokrat! (Zaten işçi sınıfı işin içinde olmadığı için hesaplaşmalar kanlı! ) “Hakiki komunistler de insani zaaflardan yoksun değildir ve bu zaaflar yüksek mevkilerde devlet için çok ağır sonuçlar doğurabilir. O yıllarda üst düzey parti ve devlet yöneticilerini izleyen özel bir servis olması boşuna değildi.” (sf 97) Siz “üst düzey” belki politbüro üyesi olacaksınız, sizi polis denilen, sizin emrinizde çok altınızda olması gerekli muhbir adamlar sizi izleyecek ve bu zamanın kukla, ruhu kurutulmuş adam da bunu OLAĞAN bulacak! Korku imparatorluğunu açıklıyor. (Mert Kıpti itirafı…) Syfa 101 deki hikaye de ilginç. Benediktov iş gezisi için Moskova dışından, eşinin doğum günü için evine dönüyor. (Döndüğünden kimsenin haberi yok sanıyor! Varmış. İzleniyor elbette. Benediktov bunu o kadar olağan buluyor ki üzerinde konuşmaya değer bulmuyor.) Evinde çok içiyor. Gece yarısından sonra Stalin yanına çağırtıyor. Anlaşılan ertesi gün de yapılabilecek bir konu geçiyor aralarında. Sonunda Stalin, Benediktov’a bir kutu şeker vererek eşinin doğum gününü kutlayarak yolluyor onu evine. Ve az içmesini de öğütleyerek.” Bir devlet başkanı hem de eşinin doğum günü o saatte bakanını çağırıyorsa… Stalin ‘Benediktov’unahlaki olmayan davranışları’ hakkında birkaç sinyal aldıktan sonra bizzat işi ele almaya karar vermişti. Sadece geziden döndüğümü nasıl öğrendiğini hala anlayamıyorum…” Tüm bunlar Stalin’i övmek için anlatılıyor. Evet, Stalin’in yaptıkları Tarihsel Zorunluluk olabilir ama bu sonuçta Sosyalizm olmaz! Stalin kendince haklı olabilir ama bu Sosyalizmin neden olamayacağının hikayesi olabilir… Bu konu dilerim bir bilimsel soğukkanlılıkla, kavga etmeden, samimiyetle tartışılabilir. Kendimizi haklı kılmaya çalışmıyoruz. GERÇEĞİ ARIYORUZ; NASIL BİR SOSYALİZM İSTİYORUZ?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Var olan ortodoks sol, yok sayılan eşcinseller</b></div>
<div>
11 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2841</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Burcakman, bunlara bi yere kadar bi itirazımız yok elbet. Olması arzu edilenden bahsediyor esasen bizim eşcinsel ve feminist harekete yaklaşımımızı özetliyorsunuz. Elbet bi siyasi parti hareketin bağımsız bileşenlerinin iradesine göre sorunu tanımlar, siyasi taleplerini sıralar.</div>
<div>
</div>
<div>
Lakin bunları belirterek görmemezden geldiğiniz fiili durum, esas sorgu konusu. İçkin kimliklerini bi sosyalist yapıya tanıtacak ve içsel bi unsur olarak siyasi partice temsil olunan toplumsal dinamiklere eklemlenecek hareketin nüvelerinin bu kimlik ile öz örgütlülüklerinin tanınmasından bahsediyoruz. Önce onların temsil ettikleri öz kimlikleri ile tanınmaları lazım ki varlık şekilleri, örgütlenme ve harekete eklemlenme biçimleri ve bunları belirleyen talepleri ifade olunabilsin.</div>
<div>
</div>
<div>
Eşcinsel hareket yerel olmaması anlamında (sosyalizm başı başına bi kimlik oluşturmaz ama eşcinsellik güçlü bi evrensel kimliktir), küçük küçük eklemlenebilecek kurucu pratiklerin çok güzel bi örneğini teşkil eder. Bu açıdan siyasi oluşumların göz ardı edeceği oluşumlar değildir. Oysa ki ortodoks sol yapılar onları tanımlamaktan bile kaçınırken, bahsettikleriniz ve bahsettiklerimizin siyasi gündeme alınması çok güç, sizin de belirttiğiniz gibi gündemlerinde de bulunmaz zati.</div>
<div>
</div>
<div>
Tespit konusunda size katılırken, ortodoks solun siyasi ataletini aklayan var olmayışlarının daha iyi olacağı yönlü önerinizi kabul etmek imkansız. İhtiyacımız olan, başında söylediğiniz gibi, kültürel, siyasi, toplumsal belirleyenleri ve özneleri ile bu hareketi etraflıca tanımlamak ve siyasi mücadeleye dahil etmek, üzerine uzlaşılamayan talepleri nedeniyle bulunmamasını öğütlemek değil.</div>
<div>
</div>
<div>
Bu sözlerinizle akladığınız fiili tutum ise bambaşka şekilde ceryan ediyor. Korkunç bi dışlama, ötekileştirme, susturma ve yok etme faşizan eğilimi taşıyor, akladığınız da buna hizmet ediyor. Yukarıdaki ziyaretçi çıplak örneğidir. <b>Türkiye’de ilk kez tüzüğünde cinsel ayrımcılığa karşı olduğunu bildiren parti olan ÖDP’nin</b>, “onlardan kurtularak” partiye benzediğini haykırıyor. Bu çıplak akılda temsil olunan ortodoks solun kurduğu, yücelttiği iğrenç zihni yapının eseridir.</div>
<div>
</div>
<div>
ÖDP, ne kadar başarılı olmuştur tartışılır ancak eşcinsellerin mağduriyetlerini gören ve haklarına sahip çıkan bi yapı olma örneği vermiştir Türkiye’de ilk kez. Bir zamanlar Ülker Sokak'taki olaylarla ilgili, hiç bir siyasi parti tepki vermezken İnsan Hakları Derneği ve LambdaIstanbul’un yanında bu sorunları siyasi gündeme taşıma sorumluluğunu üstlenmiştir.</div>
<div>
</div>
<div>
Sizin gibi talepleri, üzerinde ortaklaşılamaz ilan edip ötelemeye ve imkansızlaştırmaya lüzum yok çok daha somut bi talep, <b>lezbiyen, gey, biseksüel, travesti ve transseksüellerin Anayasada eşitlik talebine</b> hangi ortodoks siyasi parti ses katmıştır? Çok meşru, demokratik bi talep yükselttiler Lambdaİstanbul’un “hukuka, ahlaka ve Türk aile yapısına aykırılıktan” kapatılması gündeme geldiğinde. Hakim kararını, Anayasa’daki eşitlik maddesinde eşcinsel, biseksüel, travesti ve transseksüellerin kapsanmadığını gerekçe göstererek aldı. Bunun karşısında hiçbi geleneksel siyasi parti Anayasada eşitlik taleplerini dile getirmedi. Anayasanın eşitlik maddesine "<b>cinsel yönelim</b>" ve "<b>cinsiyet kimliği</b>" kavramlarının eklenmesini talep ettiler, hiçbi siyasi parti yanlarında yer almadı. Sene 2008 idi, özdüğünüz TKP nerelerde idi?</div>
<div>
</div>
<div>
Bu somut ve insani talep için örgütler, derneklere, vakıflara, sivil inisiyatiflere, sendikalara, meslek odalarına, siyasi partilere çağrıda bulundular, nerden destek gördüler dersiniz? Elbet yetersiz ama mahiyetini ve onlara yaklaşımı göstermesi açısından önemli olarak kimsenin yapamadığını yapan eşcinsel yurttaşların yaşam koşulları için önerge sunan DTP olmuştur.</div>
<div>
</div>
<div>
Kısa olarak ifade edersek, ötekiyle kurulan adil ilişkide kendini gösteremeyen, en zor ötekilik ilişkisini aşıp adil ve vicdani tavrı alamayan ortodoks sol, imkansızlaştırma eğiliminizle aklanacak bi siyasi tutum içinde değildir. Düpedüz ötekileştirip marjinalleştirmeye hizmet ediyor bugün.</div>
<div>
</div>
<div>
Özgürlükçü yapılar, ortodoks solun yapısal niteliklerinden kaynaklanan bu vurdumduymazlığını kırmaya, aşmaya gayret ediyorlar. Başarılılar mı? Hayır ama niyet ediyorlar, bu zihni engeli aşmaya niyet ediyorlar... Sizin gibi taleplerinin ortak bi öz örgütlenme için buluşturulamaz oluşu gibi inkara giden bi açık bahanenin ardında saklanan TKP gibi siyasi partilerin fallosentrik eğilimlerini benimsemek, aklamak ve sürdürmek yerine...</div>
<div>
</div>
<div>
Murat </div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
11 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2842</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Sayın ziyaretiçi 2825, Ne demek bozgunculuk? Sayfalarca yazı yazıp fikirlerini açıkça yalnız başıan bildiren biri ne şekilde bozgunculuk yapar? Siz konuyu kaçırmışsınız bu yüzden anlamıyorsunuz. Bana yazdıklarımı beğenmedikleri için bu şekilde davranıldı, sizin dediğiniz sebepten değil. "Komplo teorisi"ne bakın Stalin tartışmasındaki, orda Stalin tartıştık diye idi dışlama, yukardaki</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Sivili, demokratı, eşcinseli, feministi, biyolojisti... ÖDP bunlardan kurtuldu da rahatladı partiye benzedi.....Emek eksenli sosyalist yapıların toplamı boş kümeymiş. Bunların toplamı % 1-1.5 civarındadır. En kaba hesap ile, müzmin boykotçu parti-cephe vb. hareketler ile Kürt hareketinin hiç sayılmadığı halde bile, ki içlerinde en az bir bu kadar daha emek eksenli sosyalistin oyu vardır. Bu kadar dar bir toplumsal tabanda bu kadar fazla yapının varlığı bile bütün antidemokrattırlar yaftalarının geçersizliğini gösterir aslında. Sen bırak ortodoks solu, senin toplumsal karşılığın ne kardeşim? .....Yeter bunun bu kadar konuştuğu vallahi. Bir romanda okumuştum sanırım: Sovyetlerde, daha Bolşevikler iktidarı almadan, Stalin gelmeden önce, toplantılarda söz alıp da boş konuşanı su dolu bir varile sokup çıkarırlarmış bir daha boş boş konuşmasın diye. Böyle bir imkanımız da yok ki. " </div>
<div>
<br /></div>
<div>
ifadelere bakın. Burdaki "dışlama" sizin dediğiniz sebeple filan değil, fikirlerime karşı oldukları içindir yine. Dedim ya ama alışkınım... Eski tartışmalardan bu yana olanda budur. Yoksa kimi kime bozdurayım yahu...Bu kadar gücüm mü var, bu kadar iradesiz mi bu arkadaşlar yani! İnsaf!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
********** </div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Gel de anlat...</b></div>
<div>
11 Nisan 2010, yazan <b>muraticus</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2843</div>
<div>
<br /></div>
<div>
“Stalin’i övmek için” anlatılan masallardan mı bahsetti biri? Tam yerinde bulunmakta. Gel sen bunları çıplak haliyle Stalinizmi bilimsel bilimsel savunan, iktisatçı olup en belirgin iktisadi eşitsizliği sırf Stalin dönemi üzerinden atmak için parti elitizminin yozluklarını tespit etmek ve açıklamak yerine inkar etmeyi tercih eden, kapitalizmden bi farkı olmayan üretim ilişkilerini, yaratıcı emek miydi neydi en çok kim sömürülecek, pardon çalışacak rekabet uygulamasını acımasızca zihinlere de kazıyan bi sistemi sosyalizm diye yutturmaya çalışan Ayşe hanımlara anlat. Bunlar yetmezmiş gibi lider kültünü halen yükselten, ağzınızı açınca da “Marks Kapitalde...” diye söze başlayan yaptığı esasen kütüphanecilikten başka bi şeye yaramayan, aynı biçimde iktisadi eşitsizliği ayrıcalıklar kılıfına sokan, 30lu 40lı "önlem nitelikli" yılları geçelim bi kalem 60lı 70li yıllara bakalım insanların karnı doyuyordu diyen başarısızlığı sorunca da iktidarı halka değil parti elitlerine teslim eden Stalinizmin çarpıtklığının üzerinden atlayıp "halkı heyecanlandıran Fidel gibi bi lider yoktu" gibi bi açıklamaya giden Erkin beylere anlat... Stalinizmin en vahşi yönlerini, konuşanın kafasını varile sokma, kaba gücünü konuşturma eğilimlerini temsil eden Erhan beylere ve ziyaretçilere anlat... Gerçeği arıyoruz, ama işimiz çok zor bilimsel soğukkanlılık da inkar olarak algılanır ve icra olunurken... </div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>üzerinde durulması gerekli itirazlar</b></div>
<div>
13 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2859</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Birçok açıdan itiraz edilmesi kabil olsa da tartışanların kimliğinden ayrı tutularak dünya solunun tartıştığı önemli mevzularda dikkate değer itirazların yükseldiği görülüyor. Gündeme getirene kızıp bunları bir kenara itmek yanlış. Sonuçlarına katılmasak da belli tespit ve eleştirilerin üzerinde durmak gerekir. Benimde kafamı meşgul eden sorular var içlerinde. Daha geniş çerçevede yeniden yorumlamak için okuduklarımı şöyle bir toparlamak istedim. muraticus’tan: - Sosyalist hareketin var olduğu bir durumda uygulanacak politikalarla var olmadığı bir durumda uygulanacak politikalar bir değildir….. İsviçre çakısı (gibi birşey midir?) bu sosyalist politika - özgün oluşumların kolektif akıl oluşumuna yönelik icraatları - Halkevleri böyle bir niyetin, kurucu hareketin en iyi örneğidir. - Kollektif akıl (!) - Bir öncünün iradesine ve aklına tabi tutulan halk yığınından bahseden, koskoca SSCB’nin Stalin sonrası siyasi başarısızlığını böyle bir öncül, aşkın aklın yokluğuna bağlayan bir zihni yapı - “emek eksenli politika” ya da “sınıf tahliline dayalı politika” merkeze alınarak şahane ideoloji yapılandırılır da ondan. Söylemsel bir düzlem yaratılır, etrafında toplanmak için. Lakin pratik hiçbir açılımı yoktur (?) - Kendini müthiş büyük bir toplumsal güce liderlik ediyor hayaline kapılmaktır (?) - ortodoks sol, robin hoodlukla kendine biçtiği ulvi görevlerin, inançların, boş gösterenlerin öncülüğünde misyoner yapılar kurmaya devam eder.. Kültürel, siyasi bir çekim merkezi haline gelmeye yetmez oysa bu politikalar - değişmez toplumsal ve kurtuluş kavramları vardır çuvalında. Bir de bunları temsil eden, kadim sorulara kesin cevap verdiği tahayyül edilen devrimci bi lider - Marksın her söylediğini, her çıkarsamasını değiştirmeden/yenilemeden kabul edeceksek yaptığımız sadece kütüphanecilik olur - İktidar aygıtını ele geçirmek, toplumun sosyalist dönüşüm yoluna girmesine yol açar mı? - Sırf devleti iktidar aygıtı olarak görmek ve onu ele geçirince, toplumsal iktidarın da ele geçirilmiş olacağına duyulan inanç sosyalist mücadele tarihindeki en büyük hatalardan biri oldu. Sosyalistler tarihin farklı dönemlerinde, defalarca bi iktidar organı olarak devleti ele geçirdiler ama koruyabildiler mi. - SSCB’nin çöküşünün ardında bir çok politik sebep bulunabilir …….. ama asıl sebep günlük yaşam alanında esas yapılması gerekli devrimi yapamamış olması gerçeğidir - 70 küsur yıllık koca iktidar günlük yaşamı değiştirmeye, insanı dönüştürmeye yetmedi. Başka nasıl açıklanır, o kadar cana mal oluş bir devrimin kimsenin burnu bile kanamadan yıkılması?... müthiş refah ve eşitlik dönemini gördüğü halde kimsenin devrimi içselleştiremediğini göstermeye yeter….Demek ki siyasi iktidarı ele geçirmek zorunlu ve yeterli bi önkoşul olamıyormuş…. toplumsal devrimle siyasi devrim arasında hiyerarşik mutlak bi ilişki kurmak doğru değilmiş. - her katmanda bu ilişkileri sorgulayan ve sorgulatan, çok daha net ve kapsayıcı biçimde çizen bi sol hareket - Sınıf mücadelesinin alanı genişlemiştir artık, yaşamın her yeri mücadele alanıdır, çelişkisi de çok daha kapsamlıdır. - Her sorunsalı devrim ertesine havale etmenin, halihazırda yapılacakları göz ardı etmeye yol açtığı - Bunlar toplumsal öznelerin sadece bir yönüne hitap ediyor. Hiçbir özneyi kendi varoluşsal gerçekliği ve kendi öz kimliğinin bütünlüğü içinde kavrayamıyor. Bu durumda özne dediklerimiz (ortodoks sola göre nesne oluyor) daha kapsayıcı, kendilerini daha iyi ifade edebildiklerini düşündükleri partilere koşuyorlar yada apolitik oluyorlar. - kurmaya heves ettiği zati sosyalizmle hiç alakası bulunmayan temsiliyetçi bi yönetim. - ulvi amacı iktidar olan bu politika paradigmasının mücadele senaryosu çöpe atılmalıdır (?) 2832 ziyaretçiden: - 30 yıl iktidarda kalıp, öldükten kısa süre sonra devrim, kurşun atmadan karşı devrime yeniliyor? - Stalin konusu yalnızca gelecekte “nasıl bir sosyalizm istiyoruz” yanıtını verme, bulma sürecimizde halledilmesi, aşılması gerekli hayati bir konudur. - 30 yıllık hikayenin, işçi sınıfının –parti’nin- dışında, saray içi iktidar oyunları, vahşeti olduğu görülür. Bizdeki parti yapılanmaları çok daha demokrat! - Siz “üst düzey” belki politbüro üyesi olacaksınız, sizi polis denilen, sizin emrinizde çok altınızda olması gerekli muhbir adamlar sizi izleyecek ve bu zamanın kukla, ruhu kurutulmuş adam da bunu OLAĞAN bulacak! Korku imparatorluğunu açıklıyor. - Stalin’in yaptıkları Tarihsel Zorunluluk olabilir ama bu sonuçta Sosyalizm olmaz! Stalin kendince haklı olabilir ama bu Sosyalizmin neden olamayacağının hikayesi olabilir - Bu konu dilerim bir bilimsel soğukkanlılıkla, kavga etmeden, samimiyetle tartışılabilir.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Kimlik Siyaseti Üzerine (Muraticus'a 2. ve Son Yanıt)</b></div>
<div>
13 Nisan 2010, yazan <b>Burcakman</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2861</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Tartışmanızın toptan bir Ortodoks sol ve Stalinistlik yaftalamasından çıkıp somut sorunlar/sıkıntılarda odaklanmasının daha iyi olduğunu belirterek başlayayım. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Anladığım kadarıyla, genellikle “Ortodoks sol yapılar” olarak etiketlemeyi tercih ettiğiniz TKP ile derdiniz, bu partinin kimlik siyasetine açık olmaması noktasında yoğunlaşıyor.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Kimlik siyasetine yaklaşım konusunda TKP adına söz söyleyecek konumda değilim. Ancak hatırladığım kadarıyla ÖDP’nin kuruluş sürecinde çeşitli sol çevreler (buna Gelenek çevresi de dahildir) arasında yeterince “kanatlı parti” tartışması yapılmıştı. Şimdi bu tartışmalara geri dönmenin zaman kaybından başka bir şey olmadığını düşünüyorum. O süreçte taraflar kendi tavırlarını netleştirmişlerdi. Eğer bu metinleri okuduğunuz halde hala ikna olmamışsanız bu durumda yapılabilecek bir şey yok. Siz kendi bildiğiniz siyaset türünü devam ettirirsiniz, TKP kendi siyasetini devam ettirir. Aradan onca yıl geçtikten sonra sizin TKP’yi “seçtiği yanlış yoldan” çevirme çabanızı ise çok anlamlı bulmadığımı üzülerek belirtmek istiyorum.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Kişisel olarak kendi görüşlerimi açıklamam gerekirse, ilkin “siyaset yapmak” kavramının sizin için ve benim için çok farklı anlamlara geldiğini belirteyim. Bir “sosyalist partinin” öncelikli hedefinin, üretim ilişkilerini sınıf çelişkilerini ortadan kaldıracak bir biçimde yeniden düzenlemek üzere siyasal iktidarı ele geçirme mücadelesi vermek olduğunu düşünüyorum. Bu hedefe ulaşmak için çeşitli yollar seçilebilir. Bunlardan bir tanesi ülkedeki siyasi duruma ilişkin tespitlerden yola çıkarak güncel müdahalelerde bulunmaktır ki siyasi mücadele bu kapsama girer. Bu noktada ülkedeki <u>genel siyasi gidişata ilişkin tespitlerin</u>, yürütülecek siyaset bakımından hayati önem taşıdığını ayrıca belirtmeye gerek yok sanırım.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Güncel siyasi mücadele üzerinden somut bir örnek ile devam edecek olursak (her ne kadar bu tür örneklendirmelerin hep basitleştirici olduğunu düşünmüş olsam da), bir sosyalist partinin uluslararası konjonktürü ve iktidar partisinin politikalarını değerlendirerek, ülkenin mevcut yapısının tasfiye edilme sürecine girdiği ve olası bir çözülmenin hem ülke halkı, hem de sosyalist hareket açısından neredeyse elde edilen tüm kazanımların kaybedilmesine yol açabilecek bir geriye gidiş olduğu yönünde bir tespitinin bulunduğunu varsayalım. Eğer bu çerçevede, iktidar partisinin çeşitli girişimlerinin (ya da “açılımlarının”) bu çöküş sürecini hızlandırmaktan başka bir işe yaramayacağı öngörülmüş ise, parti güncel siyasi mücadelesini de bu tespitleri ve öngörüsü doğrultusunda yürütecektir. Aynı süreçte diğer sol(!) ve muhalif oluşumlar başka tespitler yapıyor ve “demokratikleşme” adı altında dinci-gerici iktidar partisinin açılımlarından bazılarını (Anayasal değişiklikler gibi) destekliyor olabilirler. Bu noktada, doğası gereği siyasal iktidar perspektifiyle hareket etmeyen kimlik siyasetinin, kendi çıkarları doğrultusunda sistem içi kazanımlar elde etmek amacıyla “demokratik açılım” adı altında yürütülen politikalara – bu politikaların ilericiler ve emekçi sınıflar açısından ülkeyi cehenneme çevirme projesinin bir parçası olduğunu gör(e)mediklerinden – angaje olması olasıdır. Artık böyle bir durumda, söz konusu sosyalist partinin kendi yürüttüğü siyasal mücadele ile taban tabana zıt duruma gelen hareketlere yakın durmasının anlamlı ve mümkün olamayacağı ortadadır sanırım. Özetle, kimlik siyaseti yürüten grupların, siyasal ve toplumsal iktidar perspektifinin yokluğunda, mevcut düzen içinde kimi iyileştirme ve kazanımlar elde etme üzerinden yürüttükleri mücadelelerin – ki bu kendi içinde tutarlı olabilir, benim buna diyeceğim bir laf olamaz – müzmin muhalifliğe değil, siyasal iktidara oynayan bir sosyalist parti tarafından yürütülen mücadelelerle belirli kesitlerde çatışmaya düşmesi kaçınılmazdır.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Ancak yukarıda anlatılanlardan, kimlik siyaseti ile sosyalist hareket arasında daimi bir çatışma durumunun hüküm sürdüğü bir sonucun çıkarılması doğru değildir. Buna paralel olarak, sosyalistlerin yalnızca insana verdikleri değer temelinde, belirli bir kesime yapılan açık ayrımcılık ve horgörü fiillerine sessiz kalmama yönünde ahlakî yükümlülüklerinin bulunduğu da tartışma konusu dahi edilemez. Ancak bu ikincisinin, ahlakî bir sorumluluk olduğunun altını çizmek gerekir. Ve yalnızca bu ahlakî sorumluluktan hareketle sizin yazınızda biraz karmaşık bir şekilde dile getirdiğiniz “içsel bir unsur olarak siyasi partice temsil edilme”, “öz kimlikleri ile tanımlama”, “bu kimlik ile öz örgütlülüklerinin tanınması” gibi, kısaca “bünyeye dahil etme” olarak adlandırılabilecek bir siyasi örgütlenme modeline zıplamak, bu yazıda yeterince açıkladığımı düşündüğüm gerekçelerle sosyalist siyaset açısından düşünüldüğünde her daim olanaklı, anlamlı ve rasyonel olmadığı gibi, yazınızda biraz gelişigüzel kullandığınız ifadelerin de açığa vurduğu üzere bu “kimliklerin” kendileri açısından da (aslında buna “<u>kimlik haline gelmiş/getirilmiş bedensel ve cinsel durumlar</u>” demeliyim) son derece sakıncalı bir tavır teşkil etmektedir.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Bu sakıncalara bir önceki yazımda değindiğimi hatırlıyorum. Eğer yazımı ve yazıda belirtmiş olduğum kaynakları sorgulayıcı bir akıl ve yeterli dikkatle okumuş olsaydınız, tartışmada tekrar aynı noktaya dönmek zorunda kalmazdık. Her şeyden önce “sosyalizm başı başına bi kimlik oluşturmaz ama eşcinsellik güçlü bi evrensel kimliktir” ifadenizden bile bu “kimlik sorunu” konusunda önünüzde kat etmeniz gereken bir hayli mesafe olduğunu ortaya koyuyor. İlk olarak, sosyalizmin başlı başına bir kimlik oluşturmadığını nereden çıkartıyorsunuz? Sizin için öyle olmayabilir ancak onbinlerce kişi için sosyalistliğin bilinçle kurulmuş bir üst kimlik olduğunu rahatlıkla iddia edebilirim, hatta sadece Türkiye’de değil, tüm dünyada da. İkincisi ise eşcinselliğin evrensel bir kimlik olduğu iddianız. Yine aynı cümleyi olumsuzlayarak tekrar etmek zorunda kalacağım: sizin için öyle olabilir ancak dünya üzerindeki onbinlerce kişi için durum hiç de böyle değil. Eğer öyle olsaydı, batı ülkelerinde kadın ve erkek eşcinseller aynı hareket içinde aynı talepleri dile getiriyor ve yıllardır uyumlu bir şekilde birlikteliklerini sürdürüyor olurlardı. Oysaki bu ülkelerde kadın ve erkek eşcinsellerin yol arkadaşlığı çok kısa ömürlü olmuş ve kadın eşcinseller genellikle feminist harekete daha yakın durmayı tercih etmişlerdir. Ancak kadın eşcinseller ile feminist kadın hareketi arasındaki ilişki de sancılı olmaktan kurtulamamıştır, çünkü bir önceki yazımda belirttiğim gibi <u>tek bir “eşcinsellik” kimliği olmadığı gibi tek bir “kadınlık” kimliği de yoktur</u>. Kaldı ki kadın hareketi de geçmişte benzer sorunları cinsel yönelim konusunda olmasa bile, ırk ve sınıf temelli çelişkiler nedeniyle yeterince yaşamıştır. Söz konusu çelişkilerin nedeni ise gayet açık olarak, cinsiyet ve cinsel yönelim kimliklerinin sınıfsal, ırksal, ulusal, bölgesel vs. aidiyetlerle bir kez daha kendi içlerinde ayrımlaşmış olmasıdır. Cemil İpekçi magazin gazetecilerine mayosuyla poz verirken rahatlıkla “yakında damadı da tanıyacaksınız” veya “ben muhafazakar eşcinselim” türünden laflar edebilirken, bir emekçi eşcinselin durumu bambaşkadır. Eşcinsellik de kadınlık da, farklı sınıflarca farklı farklı deneyimlenen kimliklerdir sizin anlayacağınız. Bu konuda daha fazla ayrıntıya girmeden, günümüzde eşcinsellerin azımsanamayacak bir kısmının asıl mücadelelerini, eşcinselliğin tek bir evrensel kimlikmiş gibi algılanmasına ve kendilerinin eşcinsellik kimliğine sabitlenmelerine karşı yürüttüklerini bir kez daha vurgulayarak, ayrıntılı bir inceleme için bir önceki yazımda verdiğim kaynakları okumanızı tavsiye ediyorum.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Son olarak, bu yazının size verebileceğim son yanıt olduğunu eklemek istiyorum. Eğer niyetiniz ÖDP ve TKP’nin tarz-ı siyasetlerini tartışmak ise bunun için hem yanlış zeminde olduğunuzu hem de biraz geç kaldığınızı belirtmek isterim. Size ve partinize özgürlükçü mücadelenizde başarılar dilemekten başka söyleyecek bir sözüm yok. Siyasette kadınların ve eşcinsellerin yaşadığı sorunlara böylesine duyarlılık gösteren sizin gibi bir beyefendinin, kişisel yaşamını tüm fallosentrik eğilimlerden kurtarabilmiş olduğunu varsaymak bile beni mutlu eder. </div>
<div>
<br /></div>
<div>
Burcu Akman</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Yalçın Küçük, Haberci, Eksöz'den</b></div>
<div>
13 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,</div>
<div>
Yorum no: 2863</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Sosyalistler, önce "devrimci demokrat" ve sonra sade "demokrat" ve nihayet "mürteci" oldular."</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Yalçın Küçük, Haberci, Eksöz</div>
<div>
<br /></div>
<div>
**********</div>
<div>
<br /></div>
<div>
<b>Troçki, SSCB'yi Troçkistlerden kurtarmaya çalışmıştı!</b></div>
<div>
23 Nisan 2010, yazan <b>Serdal Tümkaya</b>,</div>
<div>
Yorum no: 3023</div>
<div>
<br /></div>
<div>
21. yüzyıl sosyalizmini tartışabilmek için önce Marx'ı anlamak lazım. En büyük problem de bu kanımca. Elbette hiyerarşik bir sıralama yapılması gerektiğini düşünmüyorum. Yani, ilkin Marksizmi, ardından sosyalist inşa deneyimlerini tartışmak ve en sonu da 21. yüzyıl sosyalizmine dair öngörülerde bulunmamız gereklidir demiyorum kuşkusuz. Lakin 20. yüzyıl boyunca Sovyet deneyimi üzerine yapılan tartışmaların eksen(ler)i düşünüldüğünde, SSCB hakkında yapılan değerlendirmelerin anti-Marksist doğası ortaya çıkıyor. Söylediğim, Marksist kimlikle yapılan saptamalar; diğerleri şimdiki konumun dışında kalıyor.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Marksit olduğunu iddia eden arkadaşlarınızla bir anket yapsanız ve onlara "SSCB'yi en çok kim eleştirdi?" deseniz alacağınız yanıt Türkiye'de üç aşağı beş yukarı aynı olacaktır: Lev Davidoviç Bronşteyn Troçki. Çünkü Türkiyeli Marksistlere göre, "Stalin'e karşı olduğuna göre, Troçki SSCB'ye de karşı olmalıdır."</div>
<div>
<br /></div>
<div>
HAYIR, DEĞİLDİR!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Değildir. Troçki'nin, 1917 Kasımı'ndan 1940 Ağustos'una kadar, herhangi bir yazısını okuyan biri Troçki'nin şu türden ifadelerinden birine rastgelmiştir: "SSCB, tarihsel gelişimin en büyük kazanımıdır; emperyalizme karşı kayıtsız şartsız savunulmalıdır." En zor günlerde , 1936-38 duruşmalarında, en yakın çalışma arkadaşı (oğlu) öldürüldüğünde vb., bile SSCB'de, en başta olmak üzere, üretim araçlarının devletleştirilmesinin, merkezi planlamanın ve dış ticaret tekelinin yeni toplumun üzerinde inşa edileceği "olmazsa olmaz" zemin olduğunu yazdı. Sovyetler Birliği'ne, "işçi devleti" değildir dendiğinde, ölene kadar sürdürdüğü bir tartışmaya girişti. Onlar, Troçki'nin çalışma arkadaşları ve Dördüncü Enternasyonalin Amerikan Seksiyonun önde gelenleriydiler. Bu adamları öyle şeylerle eleştirdi ki: betimsel sosyolojiye tapmak, burjuva ideolojisine kölece boyun eğmek, ampirizme rezilce teslim olmak, sınıfsızlaşmış küçük burjuva ekonomisinin ifadesini kendilerinin yazılarında bulması, SSCB'nin sınıfsal karakterine kayıtsız kalmak, şamatacı taklitçiler değilse bile Platonik Marksistler olmak vb.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Tuhaf olan ise, bizzat Troçki, yaşamının son on beş yılında ve şimdi de, bu suçlamalara maruz kaldı. Kendi zamanında Stalin'in Troçki'ye yönelttiği eleştirilere burada girmeyeyim. Kayıp olmaz, ne de olsa aynı eleştiriler yaklaşık 50 sene sonra Yalçın Küçük'ün "teorik olmayan siyasi mücadelesi" tarafından Türkiyeli Marksistler, Troçki'den başka her bir şeye benziyen bir Troçki portresi ile karşı karşıya kalmışlardır. Sayın Hocamız, Troçki'yi Amerikan sosyolojisine sapmakla suçlamıştır. Önce Troçkistler için bu ifadeleri kullanmış, ardından ise aynı bağlamda kalarak, birden Troçkistlerden Troçki'ye şıçramıştır (bk. Sol Müdahale). Böylelikle, Troçki ve Troçkistler aynı konuma yerleştirilmiştirler. Sonuç ise bugünlerde çokça anlatılan bir fıkrada (muhtemelen 30'lardan kalmıştır!) en parlak ifadesini bulmuştur. Marx, Engels, Lenin, Stalin ve Troçki bir trende seyahat ediyorlarmış. Tartışmaya başlamışlar. Ortada çürüyen bir ağaç var. Marx, "Bırakalım kendisi çürür zaten" demiş. Lenin "gidip keselim"ciymiş. Troçki, "Treni geri döndürelim" buyurmuş. Stalin: "Biz ağacı kestik çoktan." Şimdi insan düşünmeden edemiyor: Buradaki kuramsal-tarihsel cehalete mi yoksa fikir ve argümanların yerine dedikodu ve iftiranın geçirilmesine mi yanalım?</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Öyle ya, toplumsal olgular "sıfır" ve "bir"lerle tahlil edilmesi gerekli şeylerdir(!) Meselenin bir boyutuna itiraz eden, aslında meselenin ta kendisine karşı çıkmıştır. Diğer bir deyişle, olayların ikili karakteri yoktur: Ya sonsuz karakteri vardır yahut olay karakterisizdir(!)</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Marksizm SB dışındaki her coğrafyaya ve tarihsel döneme uygulanabilir bu arkadaşlarımıza göre. Sovyetler ise bambaşka kıstaslarla incelenmelidir. Sevapları Stalin'in yüceliğine, günahları ise Troçki'nin boynuna(!) Hak getire, Troçki başarabilseydi, ortada bırakın SSCB'yi Marksizmden bile eser kalmazdı. Fakat, "İktidarımıza asla inanamamış bir hain olan İç Savaş'ın eşsiz komutanı Troçki" çelik zırhlı bir duvara çarptı da, duruldu. Bu sözlerdeki akıl almaz çelişkiyi geçelim şimdilik...</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Daha çelişkili olan ise Troçkistlerin kendi tutumlarıdır. SSCB'deki tarihsel-toplumsal kazanımları asla sahiplenmemiz gerekiyormuşmuş. SB gerici imiş. Bu olguyu anlamadan 20. yüzyıl siyasi tarihi asla anlaşılamazmış. Soruyorsun adama, "Ya ama Troçki bunların tam tersini söylemiyor mu?" Cevap: "O, fikirlerini sonradan değiştirdi."</div>
<div>
<br /></div>
<div>
HAYIR, DEĞİŞTİRMEDİ!</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Değiştirmedi. İkinci Dünya Savaşı da fikirlerini değiştirmedi, Almanya ile yapılan anlaşma da. Tersine, şunu dedi: "Bu türden olaylar bizim SSCB hakkında değerlendirmelerimize yeni bir şey katamaz". Ardından ise daha açık konuştu:</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Sovyet birliklerinin yaklaşmasıyla birlikte köylüler toprak sahiplerinin mülklerine el koymaya, köylü komiteleri kurmaya başladılar. Toprak öncelikle küçük mülk sahiplerine verildi. Böylelikle tarımsal toprağın yaklaşık yüzde otuzu kamulaştırıldı. Tarım devriminin önü açıldı [New York Times, 17 Ocak 1940 (aktaran Troçki)].</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"Fransız Birlikleri Polonya'yı işgal ettiklerinde, Napolyon bir kararname imzaladı: 'Serflik feshedilmiştir.' Kızıl Ordu'nun Polonya operasyonu, SSCB'nin bir işçi devleti olması gerçeğinden ötürü, Polonya'da rejimi SSCB'nin rejimi ile uygun hale getirmek için, kapitalist özel mülkiyetin feshedilmesi ile sonuçlanmak durumunda idi.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"SSCB ile Komintern hakkında yapılacak genel değerlendirmeler, gene de Polonya'da mülkiyetin devletleştirilmesinin son derece ilerici bir başlangıç olduğu gerçeğini değiştirmez."</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Aynı tarihlerde yazdığı diğer makalelerinde ise kendi arkadaşlarına, "Gerekirse işgal edilen bölgelerde Kızıl Ordu'ya yardım edilmelidir" diyen gene Troçki'nin ta kendisidir. Eğer,</div>
<div>
<br /></div>
<div>
"İktidarımıza asla inanamamış bir hain olan İç Savaş'ın eşsiz komutanı Troçki" bile "SSCB'nin kazanımlarını kanımızın son damlasına kadar savunmalıyız" diyebiliyorsa, biz SSCB dostları da aynısını yapabilmeliyiz.</div>
<div>
<br /></div>
<div>
Serdal Tümkaya</div>
</div>
<div>
<br /></div>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-19089736694023920452020-04-01T19:12:00.000+03:002020-04-01T19:12:28.218+03:0021. yüzyıl sosyalizminde 'yöneticilik'<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>27 Mart 2010</b><br />
<br />
<br />
Lenin, Ekim Devriminden hemen önce kaleme aldığı “Devlet ve Devrim” adlı çalışmasında, sosyalizmden komünizme geçişin nasıl olabileceğini, kısaca da olsa tartışır. Uzun uzadıya tartışmaz, ayrıntılı tarifler yapmaz, çünkü bu sürecin ne tür ara aşamalardan geçeceği önceden bilinemez...<br />
<br />
Lenin’e göre, kapitalizmin gelişmesi, devlet yönetimine “herkesin” katılmasının koşullarını yaratır. Bunlar arasında, okuryazarlığın evrenselleşmesi (herkesin okuryazar olması) ve milyonlarca işçinin büyük ölçekli kuruluşlarda aldıkları “eğitim ve disiplin” de bulunur. Bu koşullar, bir dizi gelişkin kapitalist ülkede daha o dönemde mevcuttur. Kapitalizmin egemenliğine son verildiğinde, neredeyse herkes, devletin ücretli çalışanları olacaktır. Okuryazar, eğitimli ve disiplinli bir işçi sınıfı da, üretimin ve dağıtımın denetimini üstlenebilecek, emeğin ve ürünlerin hesaplarını tutabilecektir. Hesap tutma ve denetim, komünizm değildir, ama komünizme gidişin yolunu açacaktır. Toplumsal üretimi yönetmeyi, hesap tutmayı ve toplumun asalak unsurları üzerinde denetim kurmayı “herkes” öğrendiğinde, bunlar birer alışkanlık haline geldiğinde, devlet gerçekten de halk tarafından yönetilmeye başladığında, bugünkü biçimiyle devletin ortadan kalkmasının zamanı da gelmiş olacaktır... (<a href="http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1917/staterev/ch05.htm#s4">http://www.marxists.org/archive/lenin/works/1917/staterev/ch05.htm#s4</a>)<br />
<br />
Bugünden bakıldığında fazla basit, hatta naif bulunabilir... Hele Lenin önderliğinde kurulan Sovyetler Birliği’nde ve 20. yüzyılın diğer sosyalizm deneyimlerinde yaşananlar göz önünde bulundurulduğunda... Ama kanımca, Lenin’in ana hatlarıyla tarif ettiği hedef, bugün, 1917 yılında olduğuna göre, çok daha güncel ve gerçekçi.<br />
<br />
Kapitalist ülkelerde, yalnızca devlet yöneticileri, sermaye sahipleri ve özel şirket yöneticileri değil, “sivil toplum” kuruluşlarının ve hatta sendikaların yöneticileri de, gizlilik perdelerinin ardında iş görür. Kapitalizmde “yöneticilik”, gerçekten de bazı özel meziyetler gerektirir: Güç dengelerini iyi bilmeniz, yaslanacağınız güç odaklarını iyi tanımanız gerekir.<br />
<br />
Ama aslında, bu “özel meziyet”leri kazanmak hiç zor değildir: Babanızın zengin ya da üst düzey devlet yöneticisi olması, toplumun yönetenler katına yerleşmeniz için yeterlidir. Ne kadar aptal olursanız olun... Zorluk, sınıf atlama hayali kuran emekçi çocukları için geçerlidir; onların yalnızca ihmal edilebilecek bir yüzdesi başarıya ulaşabilir...<br />
<br />
Zengin olmayı bir kez başaranlar ve zenginlerin çocukları, başlarına özel talihsizlikler gelmediği sürece, hiçbir şey yapmasalar bile, daha da zenginleşir. Çünkü sermayelerini bizzat yönetmeleri gerekmez: uzmanlardan yararlanırlar. Vergi mi kaçırılacak, ihale yolsuzluğu mu yapılacak, imar planlarının değiştirilmesi yoluyla büyük paralar kazanmak için rüşvet mi verilecek, işçileri daha fazla sömürebilmek için taşeronlara mı başvurulacak, yeni yasa ve kararnamelerin çıkarılması mı sağlanacak? Bu türden işlerin neredeyse tümü, “uzman”ları tarafından halledilir...<br />
<br />
Devlet yönetiminde de aynısı geçerlidir. Bakanlık ya da başbakanlık yapmak için çok birikimli olmak gerekmez. Örneğin, bir maliye bakanı, bir yandan kendisini, akrabalarını, partisinin diğer üst düzey yöneticilerini ve bazı sermaye gruplarını (daha da) zenginleştirirken diğer yandan devletin gelirleriyle giderleri arasında belirli bir denge kurabilmek için pek fazla kafa patlatmaz; bakanlığının uzman kadrolarına istediklerini yeterince açık şekilde anlatması yeterli olur.<br />
<br />
Toplumun çok küçük bir azınlığının çıkarlarını korumak için yöneticilik yapanlar, gizlilik perdelerinin arkasına saklanmak ve yöneticiliği çok özel, karmaşık, zor, “sıradan” insanın aklının ermeyeceği bir iş gibi göstermek zorundadır. Peki ya, toplumun çok büyük çoğunluğunun çıkarlarını korumak için yöneticilik yapanlar?<br />
<br />
Sovyet komünistleri, bu konuda ciddi kısıtlarla yola koyuldu. Ekim Devrimi gerçekleştirildiğinde, yetişkin nüfusun çoğunluğu okuryazar bile değildi. Dünya savaşına hızla hazırlanma zorunluluğu, İkinci Dünya Savaşı’nın yol açtığı yıkım, bu savaştan hemen sonra Soğuk Savaş’ın başlaması, silahlanma yarışına girme zorunluluğu vb. vb... Hangi anlaşılabilir (ve haklı) nedenlerle olursa olsun, Sovyetler Birliği’nde de, yöneticilerin çevresindeki gizlilik perdeleri kalınlaştı. İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra Doğu Avrupa ülkelerinin Kızılordu yardımıyla sosyalizm yoluna sokulması ve Soğuk Savaş döneminin gerekleri, “Sovyet tipi” yöneticiliğin diğer sosyalist ülkelere yayılmasını sağladı.<br />
<br />
Gizlilik perdelerinin arkasındaki bir önderlik, topluma ve insanlığa neler kazandırırsa kazandırsın, meşruiyet yitimine uğrar, halkı harekete geçirme (ve onu devlet yönetimine daha fazla katma) olanağından yoksun kalır ve bunların ürünü olarak içten içe çürür...<br />
<br />
Her ihtimale karşı, bir parantez: “20. yüzyılın sosyalizmi kötüydü, 21. yüzyılda iyisini kuracağız” türü bir şey söylemiyorum. 20. yüzyılın sosyalizm deneyimlerinin yarattığı büyük birikimin de yardımıyla, 21. yüzyılda daha iyisini kurmanın mümkün ve zorunlu olduğunu savunuyorum. Bu arada, yaşayan bir örnek olarak Küba sosyalizminin kaynakları kıt bir adada başardıkları, Fidel Castro’nun halkıyla kurduğu ilişki, Küba’nın sağlık alanında dünyaya verdiği paylaşımcılık dersleri, geleceğin sosyalizmini tartışmak konusunda daha bir iddialı olmamızı kolaylaştırıyor...<br />
<br />
Lenin, okuryazarlığın önemini vurgulamıştı... 21. yüzyılın sosyalizmi, bilişim teknolojilerinin sağladığı yeni olanakları kullanarak, tüm yurttaşların bu teknolojilerden en ileri düzeyde yararlanabilir hale gelmesini sağlayarak, her türden yönetsel faaliyeti halkın denetimine ve giderek daha fazla katılımına açarak, her kademedeki yöneticilerin halk tarafından seçilmesini sağlayarak, her türden gizlilik perdesini yırtıp atma mücadelesini de yürütmek zorunda. Kuşkusuz, dünya devrimi öncesinde, sosyalizmi emperyalist ülkelere karşı savunma zorunluluğunun getireceği kısıtlar dahilinde...<br />
<br />
Sosyalizmin her açıdan daha iyi (büyük çoğunluğu oluşturan emekçilerin çıkarlarını temsil eden ve giderek onların denetimi altına giren) bir yönetim biçimi yaratacağını somut olarak göstermek ve dünya ölçeğinde bunun propagandasını yapabilmek, dünya devrimi mücadelesine de büyük bir katkı anlamına gelecektir.<br />
<br />
20. yüzyılda, sosyalist ülkelerin insanları, sosyalizmi dünya ölçeğine taşıma mücadelesine çok fazla katkıda bulunamadı. Oysa sosyalist ülkelerde yaşayan insanlar, sosyalizmin dünya üzerindeki devasa bir propagandacılar kitlesi haline de getirilebilir. “Propaganda kursları” yardımıyla değil, sosyalizmin kazanımlarını başka ülkelerdeki insanlarla özgürce paylaşmaları sağlanarak...<br />
<br />
Kısacası, bence, 21. yüzyılın sosyalizmi, “insan” konusunda çok daha iddialı olmak, çok daha ileri hedefler belirlemek zorunda...<br />
<br />
Bu tartıştıklarımın, kapitalist ülkelerde sosyalist iktidar mücadelesi yürütmeye çalışanlar açısından somut bir anlamı var mı?<br />
<br />
Geniş kitlelere, “sosyalizmde şöyle bir yönetim anlayışı olacak” diye propaganda yapamayız. Özellikle de, somut örnekler henüz zayıfken. Ama kapitalizm koşullarında nasıl yönetildiğimizi ve bunun nedenlerini (sermaye egemenliğini, özel mülkiyeti) daha fazla tartışmamız, gizlilik perdelerinin üzerine gitmemiz, her şeyden önce devlet kurumlarını, kamusal işlevler üstlenen özel kuruluşları, sendikaları, “sivil toplum” kuruluşlarını ve bunların yöneticilerini açıklığa zorlamamız ve bunları yaparken farklı bir yöneticilik anlayışının somut örneklerini sergilemeye çalışmamız mümkün.<br />
<br />
Kuşkusuz, emperyalizme bağımlı bir kapitalist ülkede, yani ülke varlıklarının çok büyük bölümü yerli ve yabancı sermaye sahiplerinin elindeyken, yaratabileceğimiz örnekler, sınırlı anlamlar taşıyacaktır. Ama diğer yandan, geniş kitlelerin harekete geçtiği devrimci dönemler dışında, yaratacağımız örneklerin neden bir sınıra gelip dayanmak zorunda olduklarını somut olarak göstermeden, bu sınırları aşacak bir mücadeleyi örgütlememiz çok kolay olmayacaktır...<br />
<br />
İlk yazımda somut örneklere biraz fazla ağırlık vermiştim. Bu yazı ise bazı açılardan biraz fazla soyut bulunabilir. Tartışmayı sürdüreceğim...<br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR</b><br />
<br />
<b>rosA'nın 1919'da yazdıkları</b><br />
29 Mart 2010, yazan <b>ziyafetçi</b>,<br />
Yorum no: 2513<br />
<br />
bu devirde rosA luxembourG okunur mU? biz kıvılcımlI ekolü pek okumazdık onU.yakın geçmişte okuduklarımla erkiN özalP'in yazdıkları arasında bazı paralellikler gördüM. örtüşme değil benzerliK. özalP yazdıklarını sosyalist demokrasi tartışmalarına sokmasa da, benim gördüklerim arasında rosA'nın 1919'da yazdıkları vaR.<br />
<br />
halk denetimi mutlak surette gereklidiR. bu denetim olmadığı takdirde, karşılıklı deneyim alışverişinin yerini yeni rejim yöneticilerinin kapalı çevrim düzeni alıR. bu durumda da yolsuzluk kaçınılmaz oluR.<br />
<br />
toplumsal kurumların tüm kısıtlamalarını düzeltmeye yönelik biricik kaynak, geniş halk kitlelerinin aktif, sınırsız, enerjik politik yaşamıdıR.<br />
<br />
genel seçimler, sınırsız basın ve toplantı özgürlüğü, fikirlerin serbestçe tartışılması olmadığı zaman halkın kurumlarındaki yaşam sona erer ve bürokrasinin yegane aktif unsur olarak kaldığı bir yaşam karikatürüne dönüşüR. kamusal yaşam kademeli olarak uyku haline geçer ve partinin bitmez tükenmez bir enerjiyle ve sınırsız bir deneyimle donanmış az sayıdaki ileri geleni yönetir ve hükmedeR. bunların arkasında gerçekten yönetenlerin sayısı bir düzineyi geçmez ve emekçi sınıfa mensup seçkin bir azınlık zaman zaman, liderlerin konuşmalarını alkışlayacakları ve kararları oybirliğiyle onaylayacakları toplantılara davet edilirleR.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sorular'a devam</b><br />
29 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2514<br />
<br />
Merhaba; Yazıda dikkatimi çeken nokta, genel olarak devlet yöneticilerinin zaman içerisinde yerlerini bırakmasının gerekli koşullarını (dış koşullara da bağlı olarak) bizzat kendilerinin hazırlayacağı vurgusudur. Doğru mu anlıyorum? Yani devletli sosyalizmden komünizme geçiş yönetici kadronun kendi pozisyonlarını reddetmek için verecekleri gayretlere bağlıdır sonucu çıkıyor sanırım? Merkezi iktidar kendi varoluş gerekçelerini ortadan kaldırır mı? Kaldırma ihtimali varsa devrim sonrasında iktidarın tepesindeki kişilerin iyi niyetlerini umut etmekten başka sıradan bir yoldaşın elinden gelecek birşey var mıdır? İktidarın başındaki kişi bu perspektifin dışında davranırsa sıradan komünistler ne yapmalı? ne yapabilir? Yazıda sanırım şöyle bir vurgu daha var. Kitleler devrim sonrasında kendilerini yönetecek kararlar alma kabiliyetine sahip değiller. Ancak bu kabiliyete sahip olabilmeleri için en iyi ihtimalle uzun yıllar geçmesi gerekecektir.? Paris Komünü, Fatsa, Alpagut direnişi, Sovyetler buna dair örnekler değil midir? Bırakalım sıradan insanları devrimcilerin dahi çok da eğitimli olmadığı koşullarda insanlar öyle ya da böyle tabandan kendilerini en azından yönetme niyetlerini ortaya koydular. Devrimden sonra bu tür eğilimler teşvik mi edilecektir yoksa fazla özgürlükçü bulunup tasviye mi edilecektir? Hali hazırda var olan işyeri konseyleri devrim sonrasında varlıklarını devam ettirecek midir? "Devlet ve Devrim"in adı geçmişken. Devlet sınıflı toplum yapısına özgü bir örgütlenme iken. (Marksizmde de böyle tarif ediliyor diye biliyorum.) Burjuvazi ortadan kalktığında var olmaya devam eden Devletin bulunduğu toplumda hangi sınıfların varlığından bahsetmek doğru olacaktır? Teşekkürler.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>21. yüzyıl sosyalizmi - sorulara yanıtlar</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp,</b><br />
Yorum no: 2543<br />
<br />
Sosyalizm hakkında akla gelebilecek tüm soruların (kesin) yanıtlarını bugünden verebileceğimi iddia edemem. Yalnızca şunu iddia edebilirim: Sosyalizm hakkında akla gelebilecek tüm soruların (kesin) yanıtlarını hiç kimse bugünden veremez... Ama başkaları gibi ben de, farklı sorular hakkındaki bugünkü kanaatlerimi paylaşabilirim (bu arada, sanırım ve umarım, dolaylı olarak, “ziyafetçi”nin sorularını da yanıtlamış olacağım):<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Yazıda dikkatimi çeken nokta, genel olarak devlet yöneticilerinin zaman içerisinde yerlerini bırakmasının gerekli koşullarını (dış koşullara da bağlı olarak) bizzat kendilerinin hazırlayacağı vurgusudur. Doğru mu anlıyorum?”</blockquote>
<br />
İşçi sınıfı “topluca” iktidara gelemeyeceğine göre ve işçi sınıfının siyasal iktidarı almasının somut biçimi, sınıfın siyasal temsilcilerinin (öncülerinin) iktidara gelmesi olacağına göre, evet...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Yani devletli sosyalizmden komünizme geçiş yönetici kadronun kendi pozisyonlarını reddetmek için verecekleri gayretlere bağlıdır sonucu çıkıyor sanırım?”</blockquote>
<br />
Yine evet!.. Çünkü “iktidarı almak” demek, birilerinin bazı pozisyonlara gelmesi/getirilmesi demektir... Bugüne kadar, bunun bir başka yolu tarif edilemedi...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Merkezi iktidar kendi varoluş gerekçelerini ortadan kaldırır mı?”</blockquote>
<br />
Sorudaki değişikliğe dikkat! Kötü niyet atfetmiyorum... Ama bundan önce, yönetici kadrolardan söz ediliyordu... Bu soruda ise, kendisini yeniden üretme dinamikleri daha güçlü olabilecek, soyut bir “merkezi iktidar”dan söz ediliyor... Yanıtıma gelince: Evet, bunu yapabilir. Basit bir örnek vereyim: Bir işyerinde, aynı/benzer işleri yapanların ücretlerinin farklı olmasına karşı bir mücadele örgütlenebilir... Her tür mücadelenin öncüleri/örgütleyicileri olur. Yani, bir mücadele varsa, bunun öncüleri olacaktır. Sermaye sahipleri ile pazarlıkları bu öncüler yürütecektir. Ama bu mücadelenin başarıya ulaşması durumunda, öncülerin/örgütleyicilerin bu pozisyonları da ortadan kalkacaktır. Mücadele sayesinde elde edilmiş olan bu “pozisyon”lara yerleşenler, sırf bu “pozisyon”lara sahip oldukları için, bunlara yapışıp kalmak ve başlangıçtaki amaca ihanet etmek zorunda mıdır? Bu ihtimal de vardır elbette; ama bir kaçınılmazlıktan söz edilemez herhalde...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Kaldırma ihtimali varsa devrim sonrasında iktidarın tepesindeki kişilerin iyi niyetlerini umut etmekten başka sıradan bir yoldaşın elinden gelecek birşey var mıdır?”</blockquote>
<br />
Bu soru biraz eksik kalmış sanırım... Ama “iktidarın tepesindeki kişiler” ile “sıradan yoldaş” arasındaki ilişki iki şekilde olabilir... Birincisi, “iktidarın tepesindeki kişiler”, zaten sadece “tepe”yi gasp etmek için buraya gelmiş ve iktidara çöreklenmiş kişiler olabilir... Bu durumda, “sıradan yoldaş”ın işi biraz zor olacaktır; bu kişilerle mücadelenin doğru yollarını araması gerekecektir... İkincisi, söz konusu kişiler, gerçekten de iyi niyetli olabilir... Bu durumda, “sıradan yoldaş”, onlarla doğru şekilde iletişim/etkileşim içinde olmanın ve sosyalizmi ilerletmek doğrultusunda gerekenleri yapmanın yollarını da bulabilecek demektir... Tersinden bakarsak: “İktidarın tepesindeki” kişiler, ancak, “sıradan yoldaş”ları ikna edebilecek, onları harekete geçirebilecek durumda oldukları ölçüde, toplumsal meşruiyetlerini koruyabilir, toplumu da harekete geçirebilecek durumda kalırlar...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“İktidarın başındaki kişi bu perspektifin dışında davranırsa sıradan komünistler ne yapmalı? ne yapabilir?”</blockquote>
<br />
Yine kötü niyet atfetmiyorum; ama şimdi, iktidarın “başında olanlar” gitti, “başındaki kişi” geldi... Cevap: Elbette, mücadele etmeliler! Ama nasıl mücadele etmeleri gerektiğini söyleyebilmek için çok daha fazla ayrıntıya ihtiyaç olacaktır... Örneğin, söz konusu “sapma”, somut koşulların (ve belki somut hataların) ürünü bir geçici durum mu, yoksa kalıcı bir eğilimi mi anlatıyor? İktidara (iktidardaki tek bir kişiye) düşmanlık etmeden de, onu uyarmaya çalışarak, doğru yolu savunmaya çalışarak etkili olmak mümkün mü (yani bunların yollarını bulmak mümkün mü?), yoksa zaten iktidardaki kişi(ler) karşı-devrimci mi ilan edilmeli? Nasıl bakıyorsanız, ona göre bir şeyler yaparsınız/yapmalısınız...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Yazıda sanırım şöyle bir vurgu daha var. Kitleler devrim sonrasında kendilerini yönetecek kararlar alma kabiliyetine sahip değiller. Ancak bu kabiliyete sahip olabilmeleri için en iyi ihtimalle uzun yıllar geçmesi gerekecektir.? Paris Komünü, Fatsa, Alpagut direnişi, Sovyetler buna dair örnekler değil midir?”</blockquote>
<br />
Evet, gerçekten de, sadece ayaklanmış olmak, kitlelerin devleti yönetebilir hale gelmelerini sağlamaz. Mevcut düzenin yıkılması için ayağa kalkmak başka bir şeydir, bir başka düzenin kuruculuğunu yapmak epeyce başka bir şey...<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Bırakalım sıradan insanları devrimcilerin dahi çok da eğitimli olmadığı koşullarda insanlar öyle ya da böyle tabandan kendilerini en azından yönetme niyetlerini ortaya koydular.”</blockquote>
<br />
Niyetler, elbette çok önemli... Hatta, bence, başka pek çok şeyden önemli! Doğru/iyi niyetlere sahip olanlar, hata yapsalar bile, yine hataları sayesinde, doğruları da öğrenebilir... Ne var ki, bu tartışmalarda genellikle unutulan bir şey var: “Taban” dediğimiz kesim, ne yazık ki, sürekli olarak aynı “hareketlilik” düzeyinde tutulamaz... Toplumsal ölçekteki herhangi bir mücadeleye girişildikten ve belirli (olumlu ya da olumsuz) sonuçlar elde edildikten sonra, bu sonuçların elde edilmesini sağlayan “hareket”in içindeki bireylerin büyük bir bölümü, mücadelecilikten uzaklaşır. Oysa sosyalizm dönemindeki en önemli ihtiyaç, kitlelerin mücadeleciliğidir! Çünkü mücadele bir yana bırakıldığında, ileriye doğru hareket edilmediğinde, içten içe çürüme eğilimleri de güç kazanacaktır... Kanımca, sosyalizm döneminin doğrusu, “tabanın önünü kesmemek” falan değil, “tabanı daha hareketli kılmanın” yollarını aramaktır!<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Devrimden sonra bu tür eğilimler teşvik mi edilecektir yoksa fazla özgürlükçü bulunup tasviye mi edilecektir? Hali hazırda var olan işyeri konseyleri devrim sonrasında varlıklarını devam ettirecek midir?”</blockquote>
<br />
Bu soruların yanıtları bir önceki yanıtta var aslında... Bugün var olan yapıların aynen devam edip etmeyecekleri, elbette somut koşullara bağlı olacaktır... Ama bence, asıl derdimiz, bambaşka bir şey olacak. Bugün var olan işyeri konseyi türü oluşumların üyeleri, “amaçlarımıza ulaştık, artık bu tür oluşumlar o kadar da gerekli değil” diye düşünecek olsa bile, onlara, “hayır, henüz yolun başındayız, şimdi önümüzde şu hedefler var, olmalı” diyebilmemiz gerekecek! Onların da anlamlı bulacağı, uğrunda gerçekten de mücadele edecekleri hedefleri tarif etmemiz gerekecek. Çünkü bunları yapamadığımız durumda, kitleleri kendiliğindenliklerine bırakmamız durumunda, eninde sonunda döneceğimiz yer kapitalizm olacaktır.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“ "Devlet ve Devrim"in adı geçmişken. Devlet sınıflı toplum yapısına özgü bir örgütlenme iken. (Marksizmde de böyle tarif ediliyor diye biliyorum.) Burjuvazi ortadan kalktığında var olmaya devam eden Devletin bulunduğu toplumda hangi sınıfların varlığından bahsetmek doğru olacaktır?”</blockquote>
<br />
Sınıflı toplum düzeni, ancak dünya ölçeğinde ortadan kaldırılabilir... Emperyalizm var oldukça, orduya da ihtiyaç duyulacaktır, devlete de... Bu arada, emperyalizm var oldukça, tek tek sosyalist ülkelerin içindeki karşı-devrimci güçleri tümüyle yok etmek (ya da önemsizleştirmek) de mümkün olamayacaktır. Sosyalist devlet (ya da “proletarya diktatörlüğü”), karşı-devrimcilerle mücadele etmek için gerekli olan bir kurum, her şeyden önce... Burjuvazi dünya ölçeğinde ortadan kaldırıldığında, bugünkü anlamıyla “devlet”e de yer kalmayacaktır elbette...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>sorular</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2552<br />
<br />
Merhaba;<br />
Öncelikle sorularıma kötü niyet atfetmediğin için teşekkürler.Çünkü tartışmak/çürütmek gibi bir amacım yok. Şu an sadece söylenenleri ve nasıl temellendirildiklerini doğru anlamaya çalışıyorum. Evet, kafamda bir düşünce var. "İktidar doğası gereği yoğunlaşmak ve merkezileşmek isteyecektir. İstisnasız her iktidar da kendi gerekçelerini yaratır" gibi. Senin cevabını okuduğumda fark ettiğim üzere soru sorarken dahi bu fikirlerim ortaya seriliyor. Yani birbirinin yerine kullandığım "yönetici kadrolar", "iktidarın başındaki kişi" gibi ifadeler manipulasyon gayreti içermiyor. Yine de daha dikkatli ifade etmeliydim.<br />
<br />
"Bir işyerinde, aynı/benzer işleri yapanların ücretlerinin farklı olmasına karşı bir mücadele örgütlenebilir... Her tür mücadelenin öncüleri/örgütleyicileri olur. Yani, bir mücadele varsa, bunun öncüleri olacaktır. "<br />
Yıllardır fabrikada çalışmayan bir sendika yöneticisinin sınıfa karşı yaşadığı yabancılaşmanın bir benzerini yıllar içerisinde devrimci örgütün yönetici kadrolarının da yaşamasına engel olacak "şey" nedir? Olmaması için alınabilecek önlemler neler olabilir?<br />
"Evet, gerçekten de, sadece ayaklanmış olmak, kitlelerin devleti yönetebilir hale gelmelerini sağlamaz. "<br />
Aslında örnekleri sadece ayaklanma olmayan kendisini yönetme girişimi olan örnekler olarak vermiştim.<br />
"Kanımca, sosyalizm döneminin doğrusu, “tabanın önünü kesmemek” falan değil, “tabanı daha hareketli kılmanın” yollarını aramaktır!"<br />
"Onların da anlamlı bulacağı, uğrunda gerçekten de mücadele edecekleri hedefleri tarif etmemiz gerekecek."<br />
Tabanın belirdiği hedefler yönetici kadrolar tarafında doğru bulunmadığında ve tabanı ikna edemediklerinde yönetici kadrolar ne yapmalıdır?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>21. Yüzyıl sosyalizminde yöneticiler...</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2554<br />
<br />
21. Yüzyıl sosyalizminde yöneticiler muhakkak rotasyona tabi olmalı. Yöneticiler dahil herkes kol emeğine dayanan bir meslekten de anlamalı ve o işteki yeteneği körelmeyecek biçimde yılda en az 5-6 ay çalışmalı. Yetişmiyorsa demek ki çalışma süreleri fazladır, azaltılmalı. Tersine rotasyon da uygulanmalı, ben anlamam diyerek hiçbir vatandaş yönetsel işlere katılmamak, üzerine düşen meclis toplantlarından kaytarmak hakkına sahip olmamalı.<br />
<br />
Bunlara bence şu günden de başlanmalı. Parti yöneticileri afiş asma, bildiri dağıtma, gazete satışı gibi işlere de sembolik olmayan şekillerde katılmalı. Çıkıp da kenardan 'çocuklara' bakmamalı. Çocuklar da hayal kırıklığı ile bu işlerden uzaklaşmamalı. Eş-dort-akrabayı sadece kurullarda değil, Stalin'in oğlu gibi, cephede yanımızda görmeliyiz.<br />
<br />
Bunlar olmadıktan sonra inandırıcılık hep zayıf kalacak. 'Bugün patronlar varsa o gün de yöneticiler olacak -sovyetlerde vardı zaten-' laflarına inandırıcı bir savunma getiremeyeceğiz..<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>bugünkü yöneticiler?</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2556<br />
<br />
O halde 21. yüzyıl sosyalizmi, bugün gazete satışlarında "çocuklara" kenardan bakan, bildiri dağıtılıp, afiş asılırken kendince "güvenliği" sağlayan, hiç yapmayıp hep yaptırmaya çalışan, şimdiden kendini ayrıcalıklı ilan etmiş bir parti yöneticisi tarafından kurulmayacak. Ya da bu kişiler nasıl yok olacaklar?..<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>bugünkü yöneticiler ...</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2558<br />
<br />
Onlar bir adım atsınlar, biz de atalım...<br />
<br />
Aldıkları oyların en azından %60-70'i aklı solda kendi dışarıda insanlara ait. Kadro çalışmasıyla, kampanyayla falan değil, bu dışarıda kalanların tercihlerine göre oy alıyorlar. (80'lerden, 90'lardan sonra solcu olan insanlar sosyalizmi değil partilerini bırakıyor, oy vermeye ve verdirtmeye devam ediyorlar.)<br />
<br />
Bu yüzden hiçbir zaman, hiçbir politikaya rağmen bir sıçrama yaşanmıyor. Bir taraftan öbür tarafa kayıyor oylar. TİP'in sözümona 'efsanevi' başarısından bu yana da %3 civarında bir sol oy oraya bir oraya bir buraya gidiyor. Türk sosyalist toplamı %1.5 hep. TİP geri kalanını da Kürtlerden alıyordu. Güven veren, samimi bir hareket rahat %1'in oyunu, emeğini, katkısını kazanır yürür gider.<br />
<br />
Kazanırız ama liderlerimiz bizim önümüzde savaşırsa. Bu olmadıkça sosyalizm de biraz zor olur. İnsan öyle geri, böyle gelişmemiş, ah evrim ah, insan eşitlik istemez vs. diyorlar ama Tayyip Erdoğan'ın halka verdiği eşitlik hissinin, 'adam bizden biri' yalanının AKP iktidarındaki büyük payını bile göremiyorlar. Gerçeğini siz yapın, sosyalizm iktidara gelir. Chavez gibi, Morales gibi gelir hem de, yumuşak yumuşak, kimsenin canı yanmadan.<br />
<br />
AKP-Cumhuriyet savaşında, cumhuriyetçi öğretmenlerden ve subaylardan yenen sopaların, millet adına içeri atan hakimlerin hep AKP'nin değirmenine su taşıdığını; öğretmenevi, hakimevi ve özellikle orduevlerinin dışarıda kalanlarda yarattığı öfkeyi de görmüyor göremiyor sol. Dışlanmış, aşağılanmış, ezilmiş bir insana hitap edebilmesi için AKP de onu ezene kadar beklemesi bundan solun. Ama o ezilmişler de işte bir yere kadar geliyorlar ve o öğretmenin, subayın, hakimin sesi solun ağzından çıkmaya, onun tavrı solun da üzerinde sırıtmaya başladığında hemen uzaklaşıyorlar.<br />
<br />
Sol ne zaman harbi harbi bu halkı sevecek, ya da halk ne zaman kendi içinden bir sol inşa edecek - ikisi de aynı kapıya çıkar zaten, solun halklaşması, halkın solculaşması- sosyalizm o zaman gelecek. Elbette işçilerle...<br />
<br />
(Kimse biz halk değil miyiz demesin şimdi, Boğaziçi-ODTÜ vs. ne kadar halksa o kadar halksınız. Örgütlediğiniz işçiyi de bir havalara sokuyorsunuz, çevresinen soğutuyorsunuz. Mahallelerden geçerken yüzünüz buruşuyor abi, biliyoruz. Bana mı tavır yapıyorsunuz, koşullara mı millet ne bilsin. Pazara gitmezsiniz, kahveye çıkmazsınız. Bunlara girmedikçe de halkçılığınız da eğreti duruyor. Bakmayın biz çok yakınınıza geldik, sizi tanıdık da ondan seviyoruz; ama annem babam, amca oğlu, dayı kızı 'barbara medeniyet getiren' hallerinize fena halde kıl kapıyor. Dost acı söyler, kızmayın. Kamuoyu anketi yaptıramazsınız, bari o niyete sayın.)<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>afiş asma, bildiri dağıtma</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Tuzu Kuru</b>,<br />
Yorum no: 2559<br />
<br />
Afiş asan, bildiri dağıtan yönetici fikrine bende sıcak baksam da "çocukları" kenardan bakacak pozisyona getirecek kadar abartmamak lazım. <br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Çocuklar duramaz</b><br />
31 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2560<br />
<br />
Çocuklar nasıl görürse öyle devam ederler. Sen karışma desen bile duramazlar. Ama başlarına telafisi zor bir bela gelecekse, icabederse bir süre kenardan seyretmelerini sağlamak da zarar ettirmez sola.<br />
<br />
En azından sağa zarar ettirmediğini biliyoruz. Hatta sağın en büyük kârları belki de buradan oldu. Biz kavga ederken onlar kaymakam-vali oldu, savcı oldu, polis oldu, okul müdürü oldu; komple devlet oldu. Sağ oylar % 70'i aştı. Şimdi kemalistleri bile ayıklamaya başladılar. Solculuk eskiye göre daha da zor oldu. Bizim ne yapabildiğimiz de ortada işte.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>21. yüzyıl sosyalizminde 'yöneticilik' yorumlarına cevaplar</b><br />
6 Nisan 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2767<br />
<br />
Geçen sefer yaptığım gibi, bazı soruları yanıtlama işini, “yazı dizisi”nin bir sonraki yazısının sonrasına ertelemiş oldum.<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Yıllardır fabrikada çalışmayan bir sendika yöneticisinin sınıfa karşı yaşadığı yabancılaşmanın bir benzerini yıllar içerisinde devrimci örgütün yönetici kadrolarının da yaşamasına engel olacak "şey" nedir? Olmaması için alınabilecek önlemler neler olabilir?”</blockquote>
<br />
Son yazımda da tartışmaya çalıştığım üzere, kanımca, “önlemler”den çok, “hedefler”e odaklanmalıyız. Biçimsel önlemlerin her biri, “kötü niyetli” yöneticiler tarafından farklı yollarla aşılabilir. Örneğin, bugünkü sendika ağaları da, aslında son derece “demokratik” yollarla, yani seçimle işbaşına geliyor. Buna karşın, yine örneğin, yöneticilerin şeffaflığa zorlanması, kesin olmasa bile etkili bir önlem olabilir...<br />
<br />
Başka arkadaşlarımız yazmış: Bence de, yöneticilerin sadece yöneticilik yapmaması, aynı zamanda belirli dönemler boyunca fiili olarak üretim sürecinde görev üstlenmeleri, pek çok açıdan yararlıdır. Özellikle de, komünist parti üyesi yöneticiler söz konusu olduğunda... (En azından sosyalizm döneminin başlarında, komünist olmayan bazı “uzman”ları yöneticilik yapmaya teşvik etmemiz, bunun için onlara bazı “ayrıcalık”lar sağlamamız gerekecektir.)<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Tabanın belirdiği hedefler yönetici kadrolar tarafında doğru bulunmadığında ve tabanı ikna edemediklerinde yönetici kadrolar ne yapmalıdır?”</blockquote>
<br />
Bence, bu şekilde sorulduğunda, kesin ve tek bir cevap verilemez... Eğer tabanın belirlediği hedefler çok ciddi sorunlara yol açma tehlikesini barındırmıyorsa, elbette, tabanın dediği yapılmalı. Sonuçta, taban haklı ya da haksız çıkabilir. Haklı çıkarsa, ne güzel... Haksız çıkarsa, bundan ders alınmış olur... Ama yöneticiler, tabanın belirlediği hedeflerin çok ciddi sorunlara yol açabileceğini düşünüyorsa, risk alabilir. Tabanı belirli bir süre sonra ikna etmek üzere, mevcut meşruiyetlerini kullanarak, kendi hedeflerini “dayatabilir”ler. Bunun tehlikesi açık: İnsanların taleplerini gözardı edip onlara bir şeyler dayattığınızda, sizin istediklerinizi yapmaları zorlaşır, meşruiyetiniz azalır, bir süre sonra hiçbir inandırıcılığınız kalmayabilir...<br />
<br />
Bu arada, iktidara gelirken ve iktidara geldiğinizde vaat edecekleriniz, tam da bu nedenlerle büyük önem taşır. Her şeyin en doğrusunu ve en güzelini yapacağınız konusunda mutlak güvenceler veremezsiniz belki; ama temel hedeflerinizi ne kadar net bir şekilde tarif ederseniz, kendinizi (yönetici kadroları) o ölçüde bağlamış ve “keyfi” hareket etme olanaklarını o ölçüde sınırlandırmış olursunuz...<br />
<br />
2554 no’lu yorumda dile getirilenlerin “ruhuna” tümüyle katılıyorum... Ama kanımca, “biçimsel” yan biraz fazla öne çıkmış durumda. Ve fakat, bu ikinci cümleyi, söylenenleri önemsizleştirmek için kurmadım! Komünistlerin gerçekten farklı bir “yöneticilik” tarzı sergilemeleri gerektiği düşüncesine katılıyorum.<br />
<br />
2558 no’lu yorumu yazan sevgili Ziyaretçi arkadaşımız, sanırım, benden bir yanıt beklentisi içinde değil zaten... Bence, güzel yazmış, güzel uyarmış!<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Komünist olmayan yöneticiler</b><br />
7 Nisan 2010, yazan <b>krasnador</b>,<br />
Yorum no: 2771<br />
<br />
Erkin Bey'in notundan aşağıda ki parantez konusunda düşünülmesi gerektiği inancındayım<br />
<br />
"En azından sosyalizm döneminin başlarında, komünist olmayan bazı “uzman”ları yöneticilik yapmaya teşvik etmemiz, bunun için onlara bazı “ayrıcalık”lar sağlamamız gerekecektir"<br />
<br />
Parantezde bahsedilen değerlendirme aslında komünistlerin ne kadar hoşuna gitmesede hemen hemen bütün sosyalist kuruluş süreçlerinde yaşanmış bir gerçeklik.. Yanlış hatırlamıyorsam B. Wolfe şu meşhur 3 ciltlik kitabında "devrim tarafından ön kapıdan kovulanlar bu dönemde arka kapıdan içeri alındı" diye bahsediyor.. Sovyet devletinin ilk kuruluş dönemlerinde kadro yetersizliğinin aslında ne kadar su yüzüne çıktığının bir göstergesidir.Dolayısıyla sovyet yöneticileri çarlıktan kalma kimi unsurlarla tamamen çıkara dayalı bir ilişki kurmuş ve ülkenin yeniden örgütlenmesinde bu birikimden faydalanmıştır.. Ekonomik ve askeri anlamda çarlık rejiminden kalan yöneticiler ve askeri önderlerin sosyalist kuruluşa katkısı yadsınamaz (Bkz. Kızılordu'nun kuruluş süreci) bir süre sonra bu isimlerin bir kısmı gerçekten devrim saflarına geçmiş bir kısmı ise kuruluşa ciddi zarar veren komplo, sabotaj ve casusluk faaliyetlerinin merkezinde yer almıştır.. Doktor Jivago filminden hatırlayacağımız Komarovsky karakteri bunu amacından bağımsız olarak gayet güzel yansıtmıştır diye düşünüyorum.. Sonuca gelirsem bu konu üzerinden tartışılmasını önemsediğim şey aslında Erkin bey'in henüz böyle bir süreç yaşamamış olan ülkemizde olabilecek bir kuruluş sürecinde mutlaka komünist olmayan devşirme yönetici yada uzmanların olacağı ve onları "teşvik" etmek için bazı ayrıcalıkların sağlanması meselesi'ni biraz erken bir ön kabul olarak görüyorum.. Benim düşüncem o sürece bu devşirme kadrolara ihtiyaç duymayacak şekilde bugünden neler yapılabileceğini tartışmak aslında.. Bunun aynı ekim zamanlarında olduğu gibi detay konular olarak görenlerin olabileceğinin farkındayım ancak bir yandan yıkarken bir yandan asıl önemli olan kurma sürecine yetenekli kadroların şimdiki örgütlerle nasıl yaratılabileceğini tartışmanın hayati önemde olduğunu düşünüyorum.. Sanırım Komarovsky gibilere bu günden bakarak o zaman ki devrimciler nasıl tahammül etti hiç bir zaman anlayamayacağız.<br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-44350390596803388672020-04-01T18:55:00.001+03:002020-04-01T18:55:31.391+03:0021. yüzyılın sosyalizmi neden farklı olmak zorunda?<i><b>haberveriyorum.net yazıları</b></i><br />
<br />
<b>21 Mart 2010</b><br />
<br />
<br />
Çünkü, değişmeyen tek şey değişim ve dünyamız gerçekten de çok değişti!<br />
<br />
Ne yazık ki, şu “değişim” lafını, en bayat tezleri savunan yeni solculara kaptırmış durumdayız... Tıpkı “yeni” olanı temsil etme iddiası gibi... Şimdilik...<br />
<br />
Bunları geri almak için, mücadele etmek zorundayız. “Bunları geri alma mücadelesi”nden söz etmiyorum; mücadelemiz aracılığıyla, bunları geri almalıyız. “Değişim” ve “yeni” dendiğinde akla bizim gelmemizi sağlayacak türden bir mücadele yürütmek zorundayız.<br />
<br />
21. yüzyılın sosyalizmi, 20. yüzyılın sosyalizm deneyimlerinin çok ilerisine geçmek zorunda. Çünkü iktidara gelebilmek için de, sosyalizmi ayakta tutabilmek için de, daha gelişkin mücadele yöntemlerine gereksinim duyacağız.<br />
<br />
20. yüzyılın sosyalizm deneyimlerini sahiplenmeye devam etmeliyiz elbette. Bu deneyimler, tıpkı 1871’in Paris Komünü gibi, insanların farklı bir düzen için mücadeleye girişebileceğini ve bu mücadele sayesinde somut kazanımlar elde edebileceğini somut olarak gösterdi. Dahası, sosyalist iktidarların neler yapıp neler yapmaması gerektiği konusunda da çok ciddi bir birikim yaratıldı. Her şeyi bir yana bırakalım: Bundan böyle, “sosyalist bir ülkede kapitalizme dönüş ihtimali var mıdır yok mudur” türü bir soru hiç sorulmayacak; bu ihtimalin, aradan 70 yıl geçse bile, canlı kalacağı peşinen kabul edilecek.<br />
<br />
Ama bunlardan çok daha fazlası var...<br />
<br />
Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği, 1922 yılında kurulduğunda, bu ülkenin sınırları içinde, “geri kalmış bir köylü toplumu” vardı... Hem Birinci Dünya Savaşı hem de 1917 Ekim Devrimi sonrasında yaşanan iç savaş, “sanayi” ve “işçi sınıfı” namına pek fazla bir şey bırakmamıştı. 1922 yılında, Sovyet komünistlerinin elinde, emperyalizmin kuşatması altındaki geri kalmış bir ülke, ihmal edilebilecek büyüklükteki bir işçi sınıfı ve eğitimsiz bir köylülük bulunuyordu. Emperyalist ülkelerin er ya da geç Sovyetler Birliği’ne saldıracağı kesindi. Bu koşullar altında, sosyalizmin nasıl ayakta tutulabileceği tartışması, kanlı tasfiyeleri de içeren şiddetli bir mücadelenin konusu oldu.<br />
<br />
Her tarihsel dönem, kendi liderlerini de yaratır. Stalin, bu tür bir tarihsel dönemin lideriydi.<br />
<br />
Bundan sonra gerçekleşecek olan hiçbir sosyalist devrim, Sovyetler Birliği deneyiminin aynı şekilde tekrarlanmasıyla sonuçlanamaz. Başka şeyler bir yana, çok farklı bir “liderlik” ya da “önderlik” anlayışına gereksinim duyulacaktır.<br />
<br />
Birkaç örnek vereyim. İdam cezası, 20. yüzyılın ilk yarısında, dünyanın pek az ülkesinde kaldırılmış durumdaydı. (Aslında, bugün bile, en “demokratik” ülkelerden sayılan ABD de dahil olmak üzere çok sayıda ülkede uygulanıyor - <a href="http://en.wikipedia.org/wiki/File:Death_Penalty_World_Map.svg">Kaynak</a>.) Ama 21. yüzyılın sosyalizminde idam cezasına yer olamaz. Böylesi bir cezanın olmaması, “devrim muhalifleri”yle mücadelenin biçiminin şu ya da bu ölçüde değişmesini de zorunlu kılar. Diğer yandan, İnternet’in bulunduğu 21. yüzyılda, muhalif yayınları sansürlemek, fotoğraflardan insan silmek türü önlemler de, pek fazla işe yaramayacaktır.<br />
<br />
Yine 20. yüzyılda, yönetsel faaliyetlerin “şeffaf” olmasını sağlamak, pratik nedenlerle, çok zordu. Bugünse, (emperyalist kuşatma altında ne yazık ki sürecek olan “ulusal güvenlik” engeli dışında) her tür yönetsel faaliyet hakkındaki bilgilerin (ve bu arada yöneticilerin gelirleri ve harcamaları türünden bilgilerin) herkesle paylaşılması mümkün. Bu, sosyalizm için, çok büyük bir olanak aynı zamanda. “Bürokratik yozlaşma” denen şeyle mücadelenin en iyi araçlarından biri, tüm yöneticilerin her açıdan şeffaf olmaya zorlanmasıdır...<br />
<br />
Sözünü ettiğim olanak, henüz iktidarı alma mücadelesi yürütmekte olan sosyalistler açısından da büyük önem taşıyor. Örneğin, belediye başkanlığına aday olan sosyalistler, seçilmeleri durumunda, yürütecekleri her tür faaliyetin ve belediyenin alacağı her bir kuruş (örneğin, falanca yurttaşın su faturası ödemesi) ile harcayacağı her bir kuruşun hesabını İnternet aracılığıyla paylaşacaklarının propagandasını da yapabilir. Elbette, insanların çok büyük çoğunluğu, o hesapları incelemeye falan kalkışmaz... Ama incelemeye kalkışacak olanlar mutlaka çıkar ve denetimi herkese yaptırmak, rüşvetle satın alınmaları muhtemel olan “denetçi”lerden yararlanmaya göre çok daha ucuz ve güvenilir bir yoldur!<br />
<br />
Bu arada, milletvekilliğine aday olan bir sosyalistin, örneğin Ufuk Uras’ın, halkın oyları sayesinde elde edebileceği bu koltuğu kişisel çıkarları için kullanmayacağını garanti etmek üzere, milletvekilliği sayesinde elde edeceği gelirin asgari ücretin iki katından (üç de olabilir!) fazla olan kısmını belirlenmiş kurumlara bağışlaması ve bunun belgelerini İnternet aracılığıyla paylaşması şartı da getirilebilir. Tabii ki, tüm gelir ve giderlerini İnternet aracılığıyla paylaşan bir kurum olmalı bu kurum!<br />
<br />
Şimdilik nokta koyayım, henüz yalnızca ikincil önem taşıyan bazı örnekler vermiş olmama karşın... Bu tartışmayı izleyen yazılarda sürdürmek ve "daha ciddi" örnekler vermek üzere...<br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR</b><br />
<br />
<b>...</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2382<br />
<br />
başlığın içeriğini doldurması anlamında devamını bekliyorum:)<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>vah vah vah</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2384<br />
<br />
yeni, degisik ve somut olanlar bunlar demek. komik. asgari ucretin iki kati (gerekirse uc!) vatandasin vicdaninda derin bir siziya yol acacak ve benim gibi garibanlari basimizdan eksik etme yarabbi naralari arasinda yepyeni bir sosyalizm yaratacaktir. stalin yerine gelecek sanal mtalin ise idam cezasi yerine uygulayacagi muebbet hapis cezalariyle habis muhaliflerini ham yapacak, boylece reel sosyalizm o sanli tarihini yeni cagda yeni bicimlerde surdurmus olmanin onuruyla dunya halklarinin umudu bilem olacaktir. bunlari fars olsun diye mi yaziyorsunuz, sahiden boyle dusunecek denli bos kafali misiniz, anlamadim. farmville falan oynayip denetlenen tarzda yeni siteler kurun siz. ciftligi kurar kurmaz kulaklari da kesin, kesmediklerinizi de gulaglara surun rahat edin.<br />
<br />
stalin yolunda gidenlerden, yeni, degisik ve somut hicbirsey cikmayacaginin "yeni" bir belgesini kaleme aldiginiz icin tesekkurler.<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>milletvekili maaşı meselesi</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2385<br />
<br />
Yeterince açık yazamamışım anlaşılan: Son paragraflarda, sosyalizm döneminden değil, kapitalizm koşullarında mücadele yürütülen dönemden söz ediyordum...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Üretmek, çalışmak,</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2386<br />
<br />
Üretmek, çalışmak, örgütlenmek, hedefler koymak yerine SSCB, Küba gibi reel deneyimlerle kafayı kırmış, küfürbaz, en ''demokratik'' solcularımızın diyeceklerinden uzak kalmayı başarıp, zamanımızı ziyan eylemeden çalışmalarımızı yakın ve ''ilerdeki'' hedefler için de zenginleştirerek sürdürmeliyiz...<br />
<br />
Bu anlamda yazınızı çok güncel buldum, Devamını ve şimdiden ortaya çıkan başlıkların zeniginleştirilmesini diliyorum.<br />
<br />
Selamlar.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>2384</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2387<br />
<br />
Büyük bir okuduğunu anlama problemi var herhalde. stalin mtalin tanımam burjuva kucağına liberal bir şekilde oturmanın verdiği rahatı bozmak istememen konusunda sana katılmıyor, bağcıya olan derdini anlayamıyorum. Stalin tarihin yarattığı bir kişidir. Çok mu zor anlamak? Suçlayıp toptan reddetmek yerine inceleyip ders çıkarmak çok zor geliyor onu anlıyorum. Kurulan çiftlikte kulağın var sayarak yaşa. Somut birşey çıkar çıkmaz ama durumdan rahatsızız kapitalizmden rahatsızız ve yolunu bulduğumuzda devirecez.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Vah vahlamanın anlamı yok!</b><br />
21 Mart 2010, yazan <b>ulas_ulas</b>,<br />
Yorum no: 2388<br />
<br />
Stalin’den yola çıkarak sosyalizm eleştirisi (hatta düşmanlığı) yapmak sadece bizdeki liberal cenaha mahsus bir şey değil kuşkusuz. Kimlikler ve özgürlükler üzerinden kapitalizme yedeklenmek ve bunu solculuk üzerinden yapmak tüm dünyada liberal demokratların benimsediği güvenli bir yol. Hem sistemden nemalanmak, hem de onun arızalarını gidererek ömrünü uzatmak da tarihsel olarak liberallere düştü, başa gelen çekilir.<br />
Basınçla çalışan makinelerde safety valfeler vardır. Bu valfler, sistemde basınç yükseldiğinde otomatik olarak açılır ve sıkışan buharı dışarı atarak sistemin güvenli bir şekilde çalışmasını sağlarlar. Valfler olmazsa eğer bir patlama kaçınılmazdır. Liberal demokratların kapitalizmdeki işlevleri tam da budur.<br />
<br />
Yukarıdaki yorumu yazan ve makalenin yazarına da, kendi sınırlarını değil ama bizim sınırlarımızı zorlayarak, boş kafalı diyen kişiden, agresif tavırlar yerine yazıyı eleştiren ama aynı zamanda alternatif bir açılım da koyan bir yazı beklerdik, boşa beklemişiz. O dolu kafasından dökülecek (seviyeli) incilerini de görmeyi pek isteriz doğrusu. İşte o zaman biz de ne dediğini (Stalin karşıtlığı dışında) anlar bir tartışma ortamı oluştururuz.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Neden acaba?</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2438<br />
<br />
Benim bildiğim kadarıyla sosyalizmin inşası, faşizmin yenilgisi, dünyanın üçte birinin sosyalist sistem haline gelmesi, bütün bu yeni, devrimci ve somut şeylerin hepsi Lenin ve Stalin'in yolundan gidenler tarafından gerçekleştirildi. Stalin "eleştirmenleri" ise "nedense" sosyalizme hiçbirşey katmadıkları gibi, daima köhnemiş burjuva ideolojisine, yeni, devrimci ve somut olan bütün kazanımların eski ve çürümüş kapitalist-emperyalist sistem tarafından yok edilmesine hizmet ettiler. Neden acaba?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>sorular</b><br />
25 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2454<br />
<br />
Merhaba;<br />
Öncelikle yazıyı ilgiyle okudum. Zaten yazıda belirtildiği gibi bir giriş yazısı niteliğinde o yüzden yetersiz ya da eksik gibi eleştiriler için çok erken. Marksist değilim,platformizmi savunuyorum. Marksizmi savunan insanların yeni bir sosyalizm tartışması benim için elbette ilgi çekici.Şu anda bir tartışmaya girmektense anlatılanı doğru anlamak adına sorular sormayı tercih ediyorum. Yoksa çala kalem yapılan tartışmalar sensin benim kavgasından öteye geçemez diye düşünüyorum.<br />
<br />
"Başka şeyler bir yana, çok farklı bir “liderlik” ya da “önderlik” anlayışına gereksinim duyulacaktır."<br />
Nasıl bir anlayışa gereksinim duyulacaktır sonraki yazılarda açıklanacaktır mutlaka ama neden gereksinim duyulacaktır yani hangi koşullar değişti meselesine de değinilirse daha açıklayıcı olur diye düşünüyorum.<br />
<br />
"Ama 21. yüzyılın sosyalizminde idam cezasına yer olamaz. Böylesi bir cezanın olmaması, “devrim muhalifleri”yle mücadelenin biçiminin şu ya da bu ölçüde değişmesini de zorunlu kılar."<br />
İktidarda olan devrimci yapının dışında kalan devrimci grupların pozisyonu 21. yüzyılda 20. yüzyıldakinden farklı olacak mıdır? Sorusu da cevaplanmaya çalışılmalı bence.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Devamını bekliyoruz.</b><br />
25 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2469<br />
<br />
Yazıda sayılanlar gerçekten işe yarayabilir somut ve basit (olumlu anlamda) örnekler, bunlara yenilerini de eklemenizi bekliyoruz. Kişisel olarak en ciddi sorunlardan birisi olarak gördüğüm küçük esnaf ve tüccar zihniyetiyle mücadele - yani bu zihniyeti tamamen ortadan kaldırıp, toplumsal bellekten silecek şekilde - konusunda da özel olarak somut örnekler hiç fena olmazdı mesela :)))<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>2454 no'lu yoruma yanıt</b><br />
27 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2498<br />
<br />
“Yeni bir sosyalizm”i tartışmıyorum aslında... 21. yüzyılın sosyalizminin, bazı açılardan, 20. yüzyılın sosyalizminden farklı olmak zorunda olduğunu vurguluyor ve ne tür farkların olabileceğini/olması gerektiğini tartışmaya çalışıyorum...<br />
<br />
Liderlik/önderlik anlayışı tartışmasını ikinci yazımda bir miktar daha açmış oldum.<br />
<br />
Kanımca, “iktidarın dışındaki devrimci gruplarla ilişkiler” konusu, somut koşullarla biraz fazlaca ilgili...<br />
<br />
Birinci (ve en iyi) ihtimal, iktidara bir şekilde gelmiş, ama henüz yeterince güçlü olmayan bir yapının, devrimi ilerletmek için, kendisinden daha ileri/devrimci/anarşizan tezleri savunan grupların varlığından yararlanmasıdır... Bu gruplarla ilişkilerinin zaman içinde değişmesini de hedefleyerek...<br />
<br />
İkinci ihtimal, görünürde daha ileri/devrimci/anarşizan tezleri savunan grupların en azından bir bölümünün, gerici-emperyalist güçlerle işbirliğine yönelmesidir... Bu durumda bile, iktidarı alan yapı, eğer karşı-devrimci rol üstlenen gruplarla baş etmesini sağlayacak bir toplumsal güce ulaşma şansına sahipse, “ideolojik” mücadeleyi, “fiili tasfiye” girişimlerine tercih etmelidir. Çünkü her türden “zorla” tasfiye, iktidardaki partinin biraz daha fazla yıpranmasına yol açacaktır.<br />
<br />
Üçüncü bir ihtimal, iktidarın alınmasından sonra, fiili emperyalist müdahalelerle karşılaşılmasıdır. Bu tür bir durumda, iç mücadelelerin “kurallara bağlı” kalması çok zordur...<br />
<br />
Kuşkusuz, “iktidara bir şekilde gelmiş olan yapının sosyalist/komünist/devrimci vs. olduğu ne malum” türü tartışmalar da olacaktır, gerçek hayatta... Bence, bu tür tartışmalar, biçimsel bazı kurallar getirilerek aşılamaz. Bunun yerine, sosyalizmi/devrimi ilerletmenin doğru yollarını bulma çabasına odaklanmak daha verimli bir yaklaşımdır. Venezüella Komünist Partisi örneğini verebilirim...Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-26036309898274032512020-04-01T18:47:00.000+03:002020-04-01T18:47:15.016+03:00Kaan Arslanoğlu'nun anti-Marksist tezleri<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>17 Mart 2010</b><br />
<br />
<br />
Ali Mert, Kaan Arslanoğlu’nun “Evrim Açısından Devrim” kitabı hakkında iki tanıtım/eleştiri yazısı birden yazarak, epeyce bilgi verdi. Arada ben de (okumadan yorum yapma ayıbını işledikten sonra) kitabı okumuş oldum. Ali Mert’in yazdıklarının büyük çoğunluğuna katılıyorum. Bence de, Arslanoğlu, üzerinde düşünmeye-tartışmaya değer pek çok tez ileri sürüyor. Ne var ki, Kaan Arslanoğlu’nun temel tezlerinin, daha doğrusu en temel tezinin, Marksizm açısından “tartışmalı” bile değil, anti-Marksist olduğunu da yazmak gerektiğini düşünüyorum. Burada, sadece bu iddiamı açmaya çalışacağım. Çok fazla uzatmamak için, bazı tezlerin daha kapsamlı bir şekilde tartışılmasını başka yazılara bırakarak...<br />
<br />
Eşitlikçi bir toplum düzeninin kurulması için mücadele edenlere, yüzlerce yıldır, “siz insanı hiç anlamamışsınız” deniyor. “İnsan doğası” diye bir şeyin bulunduğu söyleniyor. “İnsan” denen mahluğun, “doğası gereği”, bencil, rekabetçi, hırslı, açgözlü ve aynı zamanda tembel, aptal, hatta “kötü” olduğu anlatılıyor. Bu nedenlerle, “ideal” bir toplum düzeninin kurulamayacağı iddia ediliyor.<br />
<br />
Marksizm, bu iddianın karşısına, birkaç temel tezle çıkıyor. Kabaca özetlersem: 1) Tarih dışı bir “insan doğası” yoktur; 2) İnsanın ne olduğunu belirleyen, onun maddi varlık koşulları ve bunlarla bağlantılı toplumsal ilişkilerdir; 3) Komünistler, kafalarında kurdukları bir “ideal toplum düzeni” için değil, önce kapitalizmin, sonra da sınıfların ortadan kaldırılması için mücadele eder...<br />
<br />
“Komünizm”in her tür çelişkiden yoksun bir “yeryüzü cenneti” gibi algılanabilmesi, Marx’ın suçu değil. Marx’a göre, komünist toplum, insanlığın tüm sorunlarının çözülmesinin ve bu arada her tür çelişkinin ve çatışmanın ortadan kalkmasının değil, yalnızca, sınıfların ve dolayısıyla sınıfsal çelişkilerin ortadan kalkmasının ürünü olacak...<br />
<br />
“Beş parmağın beşi bir değil ki!” Bu da, belli başlı sosyalizm-komünizm eleştirilerinden biridir... Ama Marx, hiçbir zaman, beş parmağın beşinin bir olduğunu iddia etmedi. Aksine, sosyalizm aşaması için kaçınılmaz saydığı “eşit işe eşit ücret” ilkesinin, insanlar eşit olmadığından, başlı başına bir adaletsizlik kaynağı olduğunu vurguladı.<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu ise, 150 bin yıldır değişmediğini iddia ettiği bir “insan doğası”nın varlığını koyuyor, iddialarının merkezine. Önsözde yer alan ve kitabın arka kapağına da aktarılan “İnsan soyu en temel problemlerini neden çözemiyor binlerce yıldır?”, “Ülkemizde ve dünyada sorunlar neden ağırlaşıyor ve toplumlar iki ileri bir geri, bir ileri iki geri, neden yerinde sayıyor, görünüşte onca ilerlemeye karşın?” sorularının yanıtları, Arslanoğlu’na göre, sınıfsal çelişkilerde değil, “insan doğası”nda aranmalı... Zaten, “sosyalizm bunca akla uygunken”, devrim yapmanın çok zor olmasının ve yapılan devrimlerin bir türlü tutunamamasının nedeni de buymuş...<br />
<br />
“İnsan doğası”, 150 bin yıldır neden değişmemiş? Çünkü insanın genetik malzemesi, bu kadar süredir değişmemiş... İnsan, zekası ve aklı da, bu genetik malzeme tarafından belirleniyormuş. İnsan, yeterli zekadan/akıldan yoksun olduğu için, kendi yarattığı teknolojiyi, “uygarlığı” ve kalabalıkları kendine yararlı/uygun şekilde idare edemiyormuş ve edemezmiş. İnsanların yüzde altmışı çok aptal, yüzde kırkı az aptalmış. Ve sonuç: “Tabii ki komünizm bu insanla hiç mümkün değildir. Bunu bilmek bize ne kadar? Her şeyden önce sosyalizmden komünizme, şu şekilde, bu yolla, şöyle aşamalar üstünden geçilecek türünden boş tartışmaları sona erdirir.” (s. 161)<br />
<br />
Kısacası, başta Marx olmak üzere aşağı yukarı tüm Marksistler, boş bir hedef belirlemişler, insanlık için...<br />
<br />
Arslanoğlu, “komünizme zaten ulaşılamaz, ama sosyalizm için mücadele etmek gerekir” diyor... Oysa Marksizme göre, sosyalizm, kapitalizm gibi kendisini yeniden üretme dinamiklerine sahip, bağımsız bir toplumsal formasyon değil, kapitalizm ile komünizm arasındaki geçiş döneminin adı. Sosyalizmi kalıcılaştırmaya çalışırsanız, varacağınız tek sonuç, sınıflı topluma dönüş olur. Dünya devrimi ve sınıfsız toplum hedefini geriye düşürürseniz, sosyalizmin çürümesini de kabullenmiş olursunuz. Sosyalist toplum, ancak, sınıfsız toplum hedefi doğrultusunda mücadele edildiği ve bu mücadele içinde insanın değişmesi sağlandığı sürece ayakta kalabilir.<br />
<br />
Komünizmin “her açıdan ideal bir düzen” olduğu iddiası ise, yukarıda vurguladığım üzere, Marksizmin dışında...<br />
<br />
Tüm insanların geri zekalı ya da aptal olduklarını ileri sürmek, aslında pek bir şey söylememektir. Aynı iddialılıkla, tüm insanların zeki ve akıllı oldukları, ama bazılarının daha da zeki ve daha da akıllı oldukları da savunulabilir. Üstelik, insanlığın son birkaç bin yıldaki ve özellikle de son birkaç yüzyıldaki hızlı ilerlemesi ve bunun somut sonuçları, ikinci tezi savunmayı fazlasıyla kolaylaştırır. İnsan, öyle zeki bir canlıdır ki, genetik malzemesinden kaynaklanan kısıtlara rağmen, tüm insanların tüm temel ihtiyaçlarının karşılanmasını mümkün kılacak bir bilimsel ve teknolojik birikimi yaratabilmiştir.<br />
<br />
Marksizme göre, bu birikimin tüm insanlığın hizmetine sunulmasının ve tüm insanların katkılarına açık hale getirilmesinin önündeki en önemli engel, kapitalizmin dünya ölçeğindeki egemenliği. Çünkü, bu düzende, insanlığın en azından yüzde 90’dan fazlası, kendilerini geliştirme ve insanlığın gelişimine anlamlı katkılarda bulunma olanağından yoksun bırakılıyor. Aç insanın gözü ekmekten başka bir şey görmez ve toplumsal ilişkileri ile zekası da buna göre belirlenir. İnsanların açlıkla terbiye edildiği bir dünyada, “bu insanlar geri zekalı, bu nedenle ideal bir toplum düzeni falan kuramıyorlar ve kuramazlar” demek, biraz insafsızcadır! (Bu arada, insanların açlıkla terbiye edildiği bir düzende, tok olanlar da, kaçınılmaz olarak, geri zekalı olur.)<br />
<br />
Genetik malzemeye belirleyicilik atfeden Arslanoğlu, bu görüşü sorgulayan ve çevrenin etkisini vurgulayan bilimcileri bile kolay yoldan yerin dibine batırıyor. Toplumsal ilişkilerin insanı dönüştürücü etkisi, Arslanoğlu için, ihmal edilebilecek bir şey... Arslanoğlu’nun “insan”ı, toplumsal ilişkilerinden bağımsız, onlar tarafından değil genetik malzemesinin ürünü olan “karakter”iyle belirlenen bir canlı... Karikatürize etmiyorum: “Kişilerin ‘karakterleri kaderleridir’ ya da başka deyişle bireyin her türlü tercihi kişiliğince belirlenir. İnsanlar belli karakter grupları içindedir ve bu gruplar tarih boyunca pek az değişim gösterirler. Yani Menşevikler ve Bolşevikler beş yüz yıl önce de vardı, bugün de var, elli yıl sonra da olacaklar.” (s. 343)<br />
<br />
Oysa aynı karakter özelliklerine sahip insanlar, farklı toplumsal ilişkiler içinde çok farklı hedefler doğrultusunda hareket edebilirler. Tıpatıp aynı karakter özelliklerine sahip insanlar, Bolşevik de olabilirler, Menşevik de olabilirler, faşist de olabilirler! Diğer yandan, aynı karakter özelliklerine sahip insanları bir araya getirmeye kalkışsanız, ertesi gün dağılacak bir toplam yaratmış olursunuz. Hangi toplumsal hedef doğrultusunda mücadele etmek isterseniz isteyin, başarıya ulaşabilmek için, çok farklı karakterdeki insanların katacağı zenginliklerden yararlanmak zorunda olursunuz. Asıl önemlisi, mücadelenin kendisi, bu mücadeleye katılan insanları değiştirecek, farklı özelliklerinin ön plana çıkmasını ve farklı özelliklerinin geri plana düşmesini sağlayacaktır. İnsan, yaşamı boyunca değişir. Tabii, farklı türden toplumsal ilişkiler kurabildiği ölçüde...<br />
<br />
Örneğin, insanın paylaşımcılık düzeyi, değişmez bir veri midir? Sosyalizm mücadelesinin dışındaki bir örnekle tartışayım: Özgür yazılımcılık diye bir akım var. İnternet sayesinde olanaklı hale gelen bir paylaşım ve birlikte üretme kültürü var. Vikipedi olmasa bile Wikipedia, yeterli birikime ve zamana sahip olan insanların, gönüllülük ve eşitlik temelinde, ortaya çok anlamlı ürünler çıkarabileceğini gösteriyor. Paylaşımda bulunma olanaklarının artması, paylaşımcılığın da güç kazanmasını sağlıyor. Elbette, İnternet sayesinde ve onun aracılığıyla gerçekleştirilen paylaşımlar, evrensel bir model falan oluşturmuyor. Ama, aynı genetik malzemeye sahip insanların çok farklı türlerde ilişkiler kurabileceklerinin ve bu ilişkiler sayesinde hem kendilerini hem de başkalarını değiştirebileceklerinin çok küçük ölçekli bir örneğini sunuyor.<br />
<br />
“İyi de, o zaman bugüne kadarki sosyalizm deneyimleri neden başarısız oldu” diye soracaktır (ve soruyor), Arslanoğlu.<br />
<br />
1860’lı yıllarda da, burjuva cumhuriyetçilerine, “iyi de, o zaman bugüne kadarki burjuva cumhuriyeti kurma girişimleri neden başarısız oldu” diye sorulabilir ve “burjuva cumhuriyeti insan doğasına aykırı da ondan” denebilirdi... Ne de olsa, 1789 Fransız Devrimi’nin üzerinden 70 küsur yıl geçmişti ve o zamana kadar bu ülkede kurulan iki cumhuriyet de kısa süreler içinde yıkılmıştı... Dünyanın geri kalanında durum daha da kötüydü...<br />
<br />
Sovyetler Birliği deneyiminde, emperyalizmin baskısı altında bir köylü toplumunu dönüştürme çabasının yol açtığı gerilimler de önemli (geriletici) bir rol oynamıştı. Bugün, dünyanın neredeyse tüm ülkeleri, 1917 yılının Rusya’sına göre, çok daha gelişkin koşullara ve olanaklara sahip. Sırf bu nedenle bile, 21. yüzyılın sosyalizm deneyimleri, 20. yüzyıldakilerin bir tekrarı olamaz. Örneğin, halkın devlet yönetimine katılımı açısından, 20. yüzyılın deneyimlerine göre çok daha ileri hedeflerin belirlenebileceğini ve belirlenmek zorunda olduğunu düşünüyorum. Bu bile, yeni deneyimlerin eskilerine göre çok farklı (ve insan söz konusu olduğunda dönüştürücü) olmasını sağlayacaktır. Arslanoğlu ise, sosyalizmin bugüne kadarki başarısızlıklarını değişmeyen “insan doğası”yla açıklarken, buna uygun bir sosyalizm modeli arıyor. Kanımca, yeniden değerlendirmesinde yarar var...<br />
<br />
Kaynak: Kaan Arslanoğlu, Evrim Açısından Devrim, İthaki Yayınları, Ocak 2010, İstanbul.<br />
<br />
<br />
<b>YORUMLAR</b><br />
<b><br /></b>
<br />
17 Mart 2010, yazan <b>cansu fırıncı</b>,<br />
Yorum no: 2323<br />
<br />
Sevgili Erkin,<br />
<br />
bana kırılmayacağını umarak, eleştirinin bende aceleye gelmiş izlenimi uyandırdığını belirtmeliyim.<br />
<br />
Kimi alıntılar yapmışsın ve bütünlüğü bozarak zorlama yorumlar yapmışsın.<br />
<br />
Kaan, kitapta "alt yapının da alt yapısı" olarak tarif ediyor insan malzemesini, ve daha da önemlisi "tarih dışı" bir öz tarifi filan da yapmıyor, aksine binlerce yıldan bu yana süzülerek gelen belli davranış kalıplarından bahsediyor.<br />
<br />
Genetik yapımızın, kişisel özelliklerimizin dünyayı değiştirme mücadelemizdeki rolüne, karşımıza çıkardığı zorluk ve engellere dikkat çekiyor.<br />
<br />
Bence, solun bu zamana kadar ihmal ettiği pek çok etkene çubuğu büküyor.<br />
<br />
Bir kaç alıntı ile kitabın özünü tartışmanın yararlı bir netice vereceği kanısında değilim.<br />
<br />
Tekrar göz gezdirirsen, başkaca sonuçlara ulaşacağını düşünüyorum.<br />
<br />
Kaldı ki kitapda "insan" ögesinin dışında, buna bağlı olmakla birlikte başkaca yanlarına da kapsamlıca değinilen bir Stalin konusu, Sovyet Sosyalizmi konusu var ve Kıvılcımlı'nın tarz-ı siyasetine dair yorumlar var. Ölçeği çok daralttığın için bunlardan bahis bile açmamışsın mesela.<br />
<br />
Çok yerinde bir soru soruyor Kaan: Hayattayken tapılan bir lider ölümünde kısa bir süre sonra "günah keçisi yapılıyor" ve ona tapınan halktan gık çıkmıyor, neden diye soruyor...<br />
<br />
Tekrarla, Kaan, kitabında çubuk büküyor ve bence yıllardır ihmal edilen etkenlere dikkat çekiyor. Bana kalırsa, daha titiz eleştirileri ve fikir alışverişini hakeden bir çalışma duruyor önümüzde.<br />
<br />
Soldaki sevgisizlik geleneğine de haklı bir eleştirisi var:-)<br />
<br />
Bu nedenle ve bu bir neden olmaksızın da:<br />
<br />
sevgiyle.<br />
<br />
Cansu.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Aceleye gelmekten çok...</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2325<br />
<br />
Aslına bakılırsa, en büyük sıkıntım, konuyu "köşe yazısı" boyutunda ele almaya karar vermiş olmamdan kaynaklandı. Bu haliyle bile fazlaca uzun bir yazı oldu ve son haline getirmeye çalışırken epeyce bir paragrafı atmak zorunda kaldım. Bazı başlıkları "ağır yazı" olarak yeniden ele alabileceğim düşüncesiyle...<br />
<br />
Ama "alıntılar yaparak bütünlüğü bozma" eleştirisine çok katılamayacağım. Özellikle de, insanlığın en temel sorunlarının, genetik yapısının ürünü olan zekasının 150 bin yıldır değişmemesinden kaynaklandığı tezinin, kitapta gerçekten de merkezi bir yerde duruyor olması nedeniyle...<br />
<br />
Kanımca, "150 bin yıldır değişmeden kalan bir insan doğası"nın varlığı, iki farklı düzeyde ele alınabilir. Birincisi, insanın gerçekten de bu kadar uzun bir süredir hiç değişmemiş bazı "türsel" özelliklerinin bulunduğu söylenebilir. Ama o zaman, bunların, güncel sınıf mücadeleleri aracılığıyla ulaşılabilecek hedeflerin kapsamı konusundaki tartışmalarda çok fazla yerleri olmayacaktır/olmamalıdır. Buna karşın, Kaan Arslanoğlu, "komünizm hedefini anlamsız kılacak" türden bir "insan doğası" tarifi yapıyor. Daha doğrusu, kendi tarif ettiği "insan doğası"ndan hareketle, komünizme ulaşmanın imkansız olduğunu savunuyor.<br />
<br />
Sınıf mücadelelerine ilişkin tartışmalar bağlamında, "insanın tarih dışı [bir] doğası <strike>yoktur </strike>vardır" türü bir tez ile, "insanın 150 bin yıldır değişmeyen bir doğası vardır" tezinin bir ve aynı şey olacağı kanısındayım.<br />
<br />
"Altyapının da altında bir altyapı var" tezi ile, "asıl belirleyici olan, insanın hiç değişmeyen özellikleridir" tezi de bir ve aynı anlama gelecektir... İnsanın "zaaflı bir varlık" olduğu tezi, insanlığın kendisi kadar eski. Ama aynı insanlık, "hiç değişmeyen zaaflarına" rağmen, çok farklı tarihsel dönemler yaşayabildi, bundan birkaç yüzyıl önce hayal bile edilemeyecek adımlar attı. Tam da şimdi, 21. yüzyılda, üstelik önümüzde bilimsel ve teknolojik gelişmenin ürünü yepyeni olanaklar varken, "insanlığın gelip gelebileceği nokta iyi kötü bir sosyalizmdir" diye bir tez ileri sürmenin fazlasıyla riskli/yanlış olacağı kanısındayım.<br />
<br />
Yine açamadım, ama Kaan Arslanoğlu'nun tezi, aslında, bizi çok geri (ve onun aslında pek istemeyeceği, istemediği) bir sosyalizme de mahkum ediyor. Örneğin, Stalin tartışmasında, insanlığın bundan sonra geçmişteki bazı sancıları tekrar yaşamamasının yollarını araştırmaktan çok, bunların kaçınılmaz olduğunu savunma noktasına gelebiliyor. Başka nedenlerle değil, "insan doğası"na yüklediği anlam nedeniyle...<br />
<br />
Ama yazıda yap(a)madıklarımı burada yapmaya kalkışmayayım; bazı başlıkların daha kapsamlı bir şekilde tartışılması işini başka yazılara bırakayım.<br />
<br />
Kitapta yalnızca benim bu yazıda tartıştığım tezlerin bulunmadığını, tartışmaya değer pek çok tezin bulunduğunu, giriş paragrafında vurgulamamın yeterli bulunacağını ummuştum. Ama gerçekten de, o paragraflar, "laf olsun" diye yazılmış sayılıp geçilebiliyor...<br />
<br />
"Sevgisizlik" izlenimi doğduysa, şahsen Kaan Arslanoğlu'ndan özür dilememin bir anlamı bulunmuyor; böyle düşünen başkalarından özür dilerim... Ben, dürüstçe bir eleştirinin (insanın düşündüklerini art niyet taşımaksızın paylaşmasının) sevgisizlik sayılmaması gerektiğini düşünürüm; ama bazen, biçim özü mahvedebilir gerçekten de... Umarım çok da öyle olmamıştır...<br />
<br />
Sevgilerimle...<br />
<br />
Erkin.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>yoruma dair bir soru...</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2326<br />
<br />
"Sınıf mücadelelerine ilişkin tartışmalar bağlamında, "insanın tarih dışı doğası yoktur" türü bir tez ile, "insanın 150 bin yıldır değişmeyen bir doğası vardır" tezinin bir ve aynı şey olacağı kanısındayım."<br />
<br />
Burada bir yazım yanlışı var gibi geldi bana. Yani Özalp'in ana yazısındaki itiraza zıt bir anlam çıkıyor burada. Cümlenin sonunun ".... tezinin bir ve aynı şey olmayacağı kanısındayım" şeklinde yazılmasının doğru olacağı kanısındayım. Çünkü insanın tarih dışı olmayan doğası, sınıf mücadeleleri ile yoğurulan doğasıdır ve bu görüş "insanın 150 bin yıldır değişmeyen bir doğası vardır" tezinden epey farklı bir anlama gelir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>yoruma dair soruya yanıt</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2327<br />
<br />
Elbette yanlış yazmışım; uyarınız nedeniyle teşekkür ederim.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Harika tartisma</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2329<br />
<br />
kimse kusecek, kirilacak, darilacak vs. vs kaygisi tasimadan tartsimaya devam edin, o kadar keyifle okunuyor ki yazi ve de pesi sira yazi-yorumlar.<br />
<br />
kaan'in kitabini henuz okuyamadim. ali mert'e ve erkin'e boyle bir tartismayi baslattiklari icin sukranlarimi sunuyorum.<br />
<br />
bu kadar seviyeli ve dolu-dolu bir tarisma (biraz da polemik hani) entellektuel ortamdaki liberal agirligi dagitmada cok ama cok onemli islevler ustlenebilir, butun oteki faydalarinin yanisira...<br />
<br />
Degerli fikirleri icin kaan, ali mert ve erkin'e tekrar tesekkur.<br />
<br />
MuammerC<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>iki yazı üst üste olunca, bir garip oldu</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Ali Mert</b>,<br />
Yorum no: 2333<br />
<br />
eleştiri geliştirir tamam da, saçma ya da tuhaf olan, sitenin durduk yere "kaan arslanoğlu'na yüklenen" bir görüntü vermesi oldu! tartışmaya açık ve istekli bir yazarın, üretken çabasını ve ayrıksı birikimini iyi süzüp değerlendirmek için, üslup ya da biçimde de duyarlı olmak önemli sanırım. "kaan arslanoğlu'nun anti-marksist tezleri" yerine, "kaan arslanoğlu'nun açtığı tartışmadan hareketle insan doğası" dense, tartışma zemini kutuplaştırıcı/uçlaştırıcı olmaktan uzaklaşır sanırım. kaldı ki, bildiğim kadarıyla kaan'ın "markist olma iddiası" değil, "kendi 'baba kuramı' ile marksizm arasındaki ilişkiyi/mesafeyi tartması" söz konusu. marksist olma iddiasındakiler, ortak bir siyasi zemini de paylaşıyorlarsa, bu tartma eylemini, iterek değil, çekerek karşılamalılar...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>insan doğası ve marksistlerin doğası</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>alicenk</b>,<br />
Yorum no: 2337<br />
<br />
Erkin'in yazısını Erkin'i ve Kaan'ı hiç tanımayan birisi okusaydı, kitaba dair keskin yargılarda bulunulduğunu anlayacak ama aklına sevgiye veya itip çekmeye dair herhangi bir şey gelmeyecekti diye düşünüyorum. Tersinden aynı koşullarda Ali Mert'in yazısını okuyan birisi de Ali Mert'in kitap üzerine son kertede ne söylediğini anlayamayacak ama yine sevgiye veya itip çekmeye dair aklına bir şey gelmeyecekti diye düşünüyorum.<br />
<br />
Bu kesinlikle iki yazıdan hangisinin daha başarılı olduğuna dair bir karşılaştırma değil. Sadece birisinin ayrıntılı bir kitap tanıtımı diğerinin de sadece kitabın temel tezine dair bir eleştiri olmasından kaynaklanıyor.<br />
<br />
Bence tüm bu tartışmalarda temel sorun hem Kaan'ın kitabında (Ali Mert'in tanıtım yazısından anladığım kadarıyla- mecburen artık alıp okuyacağız :-) ) hem de Erkin'in eleştirisinde sanki insan doğası üzerine bugüne kadar hem marksizm içinde hem de bilim tarihinde hiç tartışma yaşanmamış gibi bir hava olması.<br />
<br />
Bu kesinlikle ne Erkin'in eleştirilerine katılmadığım anlamına ne de Kaan'ın kitabının değersiz olduğu anlamına geliyor.<br />
<br />
Tartışmaya katkı anlamında Türkçe'ye çevrilimiş insan doğası ve marksizm üzerine iki kitap tanıtımına yer verdiğim yazıyı referans gösteriyorum: "İnsan doğası ve marksistlerin doğası", soL haftalık dergi, sayı: 295, 4 Eylül, 2009.<br />
<br />
Yine tartışmayla ilgili diğer iki yazım:<br />
<br />
Matrixism ve Marksizm: Makineler ve Genler, soL haftalık dergi, sayı: 265, 6 Şubat 2009.<br />
<br />
Köleliğin biyolojik kökenleri, soL haftalık dergi, sayı: 275, 17 Nisan 2009.<br />
<br />
"Sevgiler",<br />
<br />
Ali C. Gedik<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Bir de</b><br />
28 Mart 2010, yazan <b>alicenk</b>,<br />
Yorum no: 2338<br />
<br />
kendim sildim.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Üslup tartışmaktansa...</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2342<br />
<br />
1. Yazının başlığı, daha kapsamlı bir eleştiri beklentisi yaratarak okurda "bu muydu..." duygusuna yol açıyor.<br />
<br />
2. Ancak, anti-marksist bir teze "anti-marksist" demenin sevgisizlik olarak nitelenmesi niye? Düşünsel eleştiride hedef alınan düşüncelerdir, bunların sahibi "bir dost", "bizim oğlan", "bizimki" olsa bile eleştirinin eğilip bükülmesi, başka şeyler bir yana, yöntemsel olarak yanlıştır.<br />
<br />
3. Kitabı okumadım, ama K. Arslanoğlu'nun yazıda alıntılanan minvalde görüşlerini uzun yıllardır yazıp çizdiğini biliyorum. Bu nedenle Cansu'nun yorumunu bütünüyle "manasız" buluyorum. (Abi, şimdi bunları karıştırmanın zamanı mıydı, bak başka mevzular da var...)<br />
<br />
4. Bana kalırsa solda sevgisizlikten önce, nitelikli ve bilimsel tartışma yoksulluğu gibi bir sorun var. E. Özalp bu bakımdan değerli bir tartışma başlatıyor, üslup tartışmasına çevirmeden bundan faydalanmak gerekir. Devamını bekliyorum.<br />
<br />
Can Saday<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sevgi Böcekleri!</b><br />
18 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2349<br />
<br />
Değerli Arkadaşlar,<br />
Bu “sevgi” “sevgisizlik” meselesi yanlış anlaşılmasın her şeyden önce. Sevgi böcekleri değiliz sonuçta. Kitapta “Soldaki sevgisizlik geleneği” diye bir bölüm var, ona atfen böyle bir mevzu açıldı. Bunu biraz da ben açtım aslında, ilk yazıya verilen yorumlarda yorumcuların birbirine insafsızca saldırması karşısında. Buradaki asıl sorun ne biliyor musunuz, bizler bu kötücül duygusallığa alışmışız ve bağışıklık kazanmışız da, dışarıdan ara sıra bizi izleyenlerde dehşet uyandırıyor. Sıradan vatandaşın solculaşmasını engelliyor. Yoksa işin esası bir yorumcunun belirttiği gibi soğukkanlı şekilde bilimsel tartışma üslubunu yakalamaktır.<br />
Şimdi benim söylediklerim, aşağı yukarı on yedi yıldır söylediğim şeyler. Ama o kadar yeni şeyler ki bir bakıma, buradaki tartışmalara hakkıyla cevap verebilmem, her yeni kavramı yeni okura ilk kez anlattığımdan yeni bir kitapçık yazmamı gerektirir. Ben bunları dört ayrı kitapta anlattım, burada ne kadar özetlesem eksik kalacaktır. O yüzden burada kısaca bir iki şey söyleyebilirim. Ali Mert’in “boşluklar var” dediği noktalar önemli, onlara cevap verecektim, ama bunları erteleyip, Erkin Özalp’a bir iki noktada cevap vermeliyim.<br />
Anti-Marksist olma meselesi. Eğer Marksizmi felsefedeki bir yöntem olarak kabul edeceksek ki, bana göre Marksizmin özü, onun yöntemidir, ben asla anti-Marksist değilim. O noktada anti-Marksist olan Erkin Özalp’tır. Ama böyle bir yöntem sonucu Marx’ın ortaya döktüğü saptamalarsa Marksizm, o zaman Özalp haklı. O daha Marksist duruyor, benim tezlerim bir sapmayı ifade ediyor. Bu anlamdaki Anti-Marksistliği bile isteye kabul ediyorum.<br />
Şöyle söylersem derdimi anlatmış olurum. Tek bir konuyu ele alalım. İnsan doğası. Kitabın ilk sayfasındaki epigraf Marx’tan. Onu oraya bilerek koydum. Marx “insan doğası” kavramını kullanıyor. Marx’ın insanın doğası diye bir şey olmadığını söylediği yanlıştır, başka birkaç yerde daha kullanmıştır bu kavramı. Ama Marx’a göre insan doğası değişmez bir şey değildir. Ayrıca insan doğası maddi yaşam koşullarıyla belirlenir. Genel anlamda Marx’ın bu iki saptamasına da katılıyorum. Ama genel anlamda. Marx bunu daha fazla açtığında yanlışa düşüyor ya da yanlışa düşürebilecek yorumlara açık ifadeler kullanıyor. Niye? Çünkü kullandığı bugün bile aşılamamış bilimsel yöntemi doğru, fakat elindeki veriler yetersiz. Marx Darwin’i biliyordu, ama ne demek istediğini kavrayamamıştı. Çünkü o devirde Darwin bile kendisinin ne demek istediğini tam kavrayamamıştı. Neden? Daha genler bilinmiyordu, mutasyon bilinmiyordu, evrimbilim ve biyoloji emekleme devrindeydi. Türleşme tam olarak nasıl cereyan eder, genetik neyi nasıl belirler bilinmiyordu. Marx bunları bilseydi benim gibi düşüneceğinden samimiyetle eminim. Evet, insanın doğası değişmez değildir, değişir, ama sistemlerin değişmesiyle değil. İnsan doğasının değişmesi öncelikle genetik değişime, mutasyona bağlıdır. En son büyük mutasyon 150 bin yıl önce olmuş. Her an yine olabilir, ama bir yüz elli bin yıl daha gecikebilir. İnsanın tarihi Marx’ın bildiği, kurallarını kestirebildiği altı yedi bin yıllık tarih değildir. 150 bin yıl artı üç milyon yıllık bir tarihtir. İnsanın doğasını belirleyen maddi koşullar son altı yedi bin yıllık “uygarlık” koşulları değil, en az 150 bin yıl öncesini kapsayan maddi koşullardır. Bu maddi koşulları bilmek antropoloji ve evrimbilimle yakından ilgilenmeyi gerektirir. Ve her şeyden önce milyonlarca yıllık maddi koşulların ürünü olan insanın biyolojik yapısı tüm bu maddi koşulların “alt yapıların” günümüzdeki temsilcisi olan en temel maddi koşuldur. O biyolojik yapı sol entelektüellerin pek sevdiği terimle “özne” değildir yalnızca, daha fazlasıdır, tarihi maddi koşulların temsilcisi ve bizatihi maddi koşuldur. Onun bedensel ve beyinsel kapasitesi ve bu kapasitenin genetiği değişmedikçe değişmeyecek sınırları maddi yaşam koşullarının da sınırıdır. Uzatabiliriz… Bütün bunları bilmek neye yarar? Havanın içinde havasız kalmamamızı sağlayanın oksijen olduğunu bilmek kadar hayati bir bilgidir bu. Birkaç pratik siyasi sonucuna değinecek olursam: Sosyalizmin bu doğaya ne bakımdan yakın ne bakımdan uzak olduğunu bilmek çalışmalarımızın tüm seyrini değiştirebilir. Örneğin burjuva demokrasisinin bu doğa açısından tam bir aldatmaca olduğunu kavrayabiliriz. Toplumlara gereken şey iyi diktatörlüktür. İyi diktatörlük proletarya diktatörlüğünden başka bir şey değildir. Lakin diktatörlüklerin çok büyük çoğunluğu da kötüdür. Yani insanı ezer, yani sınıf farklılıklarını azdırır. Katılımcılığı savunmak, eşitliği savunmak, demokrasiyi, tartışmaya dayanan uzlaşmayı savunmak her zaman yapmamız gereken şeydir. Ancak bu çabalarımızın tam başarılı olması asla mümkün değildir. Bu çabalarımızda kazanacağımız en yüksek başarı, kötü diktatörlükler yerine (burjuva demokrasileri de kötü diktatörlüklerdir aslında) iyi diktatörlüğü daha uzun süre yaşatmamıza olanak verir. Hasılı, insan doğası her şekli verebileceğimiz plastik bir madde değildir, ancak belli kurallarla ve ustalıkla yontabileceğimiz bir oltu taşıdır. Bu doğayı bilir ve ona uygun siyaset yaparsak başarı kazanırız. İnsan doğası yoktur dedikçe duvara toslamamız kaçınılmazdır.<br />
Kaan Arslanoğlu<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>'İnsan doğası' ve komünizm</b><br />
19 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />
Yorum no: 2357<br />
<br />
Öncelikle, eleştirilerimi bazı “boşluk”lardan yararlanarak anlamsız göstermeye çalışmak yerine, tam da tartışmanın özü hakkındaki değerlendirmelerini paylaştığı için, Kaan Arslanoğlu’na teşekkür ederim. Soldaki “polemik kültürü”nün belki de en (“sevgisizlik”ten bile) önemli olumsuz yanı, ortaya atılan tezlerin tartışılmasından çok, karşı tarafın verdiği açıklardan yararlanarak “gol atma” çabasının gösterilmesi. Arslanoğlu, tam tersini yaparak, kendi temel tezlerinden birini daha da açık bir şekilde dile getirmiş.<br />
“Yöntem olarak Marksizm” meselesi...<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu’nun “yöntem tartışmaları” hakkındaki görüşlerimden haberdar olduğunu hiç sanmıyorum; ama, belki “insanları çözümlemek” konusundaki birikiminin de katkısıyla, tam doğru noktaya vurmuş!<br />
<br />
Çok açık yazayım: Marksizmin “her şeyden önce bir yöntem” olduğunu iddia edenlerin çoğunun, aslında Marksizmden pek fazla hoşlanmadıklarını, ama Marksizmden etkilenen/etkilenebilecek insanlarla bağlarını koparmak da istemediklerini düşünürüm... Çünkü bu iddiayı ortaya atanların çoğu, Marx’ın ikincil önem taşıyan bazı öngörülerinin değil, bazı temel tezlerinin yanlış olduğunu savunur.<br />
<br />
Açık olmanın ötesinde, kaba bir şekilde yazayım: Marx, bir “komünist”ti... “Komünist” Parti Manifestosu’nun yazarlarından biriydi... Onun en önemli amacı, insanlığın “komünizm”e ulaşmasıydı... Sosyalizm, Marx açısından, yalnızca bir “ara aşama”ydı. Tam da bu nedenle, çok da uzun uzadıya tartışmamıştı, “geçiş” sorunlarını... Ona göre, sosyalizm (yani “proletarya diktatörlüğü” dönemi) çok kısa sürecekti (en büyük yanılgılarından biri!).<br />
<br />
Bence, Marx’ın en temel tezleri yanlışsa, yöntemi de yanlıştır... Bir başka deyişle, “komünizm” imkansızsa, “Marksist yöntem” de yanlıştır...<br />
<br />
Bu tartışmaya dönmek üzere, “insan doğası”na gelirsek...<br />
<br />
“İnsan doğası” diye bir şeyin var olup olmadığı değil, tartıştığımız... 150 bin yıldır değişmemiş olan bir “insan doğası”nın bulunup bulunmadığını (ve/veya, sınıf mücadeleleri bağlamında “asıl belirleyici” olanın, insanın 150 bin yıldır değişmeyen özellikleri olup olamayacağını) tartışıyoruz...<br />
<br />
“Marx’ın döneminde henüz genler bilinmiyordu”...<br />
<br />
Evet, elbette bilinmiyordu... Ama yüzlerce yıldır, insan beyninin (ya da zihninin) bir “beyaz sayfa” (tabula rasa) olarak dünyaya geldiğini iddia edenler de vardı, önceden biçimlenmiş olarak geldiğini iddia edenler de... 1596 doğumlu Descartes ile 1632 doğumlu Locke, biraz da, bu tartışmayı yapmış oldukları için ün kazanmıştı...<br />
<br />
Diğer yandan, Marx, tıpkı Kaan Arslanoğlu gibi, yüz yüze görüşmeler yoluyla, (özellikle İngiltere’de çok sayıda işçiyle yüz yüze görüşen Engels gibi) arkadaşları aracılığıyla ve her tür alanla ilgili çok fazla kitap okuyarak, her türden insan ve “karakter” hakkında epeyce bir bilgi edinmişti. Dahası ve en önemlisi, Marx’ın kendisi de, bir dönem boyunca (gençlik döneminde), değişmeyen bir “insan doğası”nın var olduğunu düşünmüş, insanın “kendi özüne” yabancılaşmasından söz etmiş, ama sonra bu yaklaşımdan vazgeçmiş ve tarih dışı bir “insan doğası”nın bulunmadığını savunmaya başlamıştı...<br />
<br />
Arslanoğlu, insanın, genleri tarafından belirlenen mutlak sınırları hakkında tartışma yürütürken, yüzlerce yıldır yürütülen tartışmanın kutuplarından birine yerleşiyor. Eskiden olduğu gibi bugün de, bir yanda “beyaz sayfa”cılar var, diğer yanda ise insanın yapıp ettiklerinin büyük ölçüde önceden (biyolojik olarak) belirlenmiş olduğunu iddia edenler... Uç bir görüşü savunan Arslanoğlu, diğer uç görüşü savunanları kolay yoldan mahkum ediyor. Oysa bu tartışma, büyük olasılıkla, daha yüzlerce yıl boyunca sürecektir... Demek ki, bu tartışmada en uç konumlara yerleşenlerde eksik kalan bir şey var. Yöntem açısından yaklaşırsak, eksik kalan şey, “diyalektik” olsa gerek!..<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu, “insanoğlu eksiklidir, bu nedenle ancak diktatörlükle yönetilebilir” diyor... İnsanoğlunun “yontulması” gerektiğini savunuyor...<br />
<br />
Peki ama, insanoğlunu yontacak olan insanlar nerede yontuldu ya da yontulacak? Eğer insanlardan bazıları, mevcut genetik malzemeleriyle, diğerlerini yontmak için gerekli olan zeka düzeyine ulaşabiliyorsa, diğerleri neden ulaşamıyor? Bence, Kaan Arslanoğlu, tutarlı olmak istiyorsa, ya “bu insanlık adam olmaz, onu adam etmek için mücadele etmeye kalkışmak saçma, zaten mücadele etmeye kalkışanlar da aslında adam olamayacaklarından, her şey boş” demeli (demeyeceği, demek istemeyeceği açık tabii ki), ya da tezlerinde bir revizyona gitmeli...<br />
<br />
“İyi diktatörlüğü daha uzun süre yaşatmak”... Arslanoğlu’nun önümüze koyduğu en ileri hedef bu...<br />
<br />
Marx, “proletarya diktatörlüğü” kavramını kullanırken, bu kavramı yüceltmemişti; tam tersine, sosyalizm ile komünizm arasındaki geçiş döneminin, kaçınılmaz olarak, “kötü” özellikler taşıyacağını vurgulamaya çalışmıştı. Sosyalizm döneminde, hedef, proletarya diktatörlüğünün ortadan kaldırılmasıdır.<br />
<br />
Proletarya diktatörlüğü ne için vardır? Her şeyden önce, sınıflı topluma dönüşü savunan karşı-devrimci güçleri ezmek için... Bu nedenle, bir “diktatörlük”tür bu... Sosyalist bir toplumda, sınıflı topluma dönüşü kimler, neden savunur? Bu toplumda elde edecekleri ayrıcalıkların özlemi içinde olanlar... Başkalarından daha fazla “mülk sahibi” olabilmek isteyenler...<br />
<br />
İnsanlar neden “mülk sahibi” olma özlemi içindedir? Çünkü on binlerce yıldır, mülk sahibi olmak, hayatta kalmayı kolaylaştırıyor.<br />
<br />
Herkesin tüm temel ihtiyaçlarının toplum tarafından karşılanabildiği bir dünyada, insanlar, mülk sahibi olmak için neden ölüm-kalım mücadelelerine girişsin ki?<br />
<br />
İnsanlık, bilimi ve teknolojiyi, herkesin tüm temel ihtiyaçlarının toplum tarafından karşılanmasını mümkün kılacak noktaya kadar taşımış durumda. Ama dünya üzerindeki kaynakların çok çok büyük bir bölümü, çok çok küçük bir azınlığın elinde olduğundan, bu olanaktan yararlanılamıyor. İnsanlık, bu ölçüdeki bir saçmalığa son vermek için gerekli olan zeka düzeyinden neden yoksun olsun ki? Bunu, olsa olsa, mevcut düzenden farklı nedenlerle memnun ya da onun değiştirilebileceği inancından yoksun olanlar savunabilir...<br />
<br />
20. yüzyılın sosyalizm deneyimleri, biraz da, dünya devrimi mücadelesinden uzaklaşıldığı için başarısızlığa uğradı. Emperyalizmin egemen olduğu bir dünyada, kaynaklarınızın büyük bir bölümünü, insanlığa (ve sosyalizmin gelişimine) zerre kadar faydası olmayan alanlara ayırmak zorunda kalırsınız. Sovyetler Birliği’nin askeri harcamaları (ve büyük bir orduya sahip olma zorunluluğu), elbette, Sovyet sosyalizminden çok şey eksiltti...<br />
<br />
Herkesin tüm temel ihtiyaçları toplum tarafından karşılanabilir hale geldiğinde, “özel çıkarlar” uğruna mücadele, kaçınılmaz olarak, nitelik değiştirir. İnsanların bazı karakter özellikleri değişmez belki, ama temel toplumsal ilişkiler değişmiş olacağından, farklı karakter özelliklerine sahip insanların davranışları da değişir.<br />
<br />
Sınıfsız toplumda yönetenler ve yönetilenler olmayacak mı?<br />
<br />
Sınıfsız toplumda da, belirli süreçlerin örgütlenmesi için, bir anlamda “yönetenler”e ihtiyaç duyulacaktır. Ama bugünküne göre çok farklı bir anlamda! Herkesin tüm temel ihtiyaçlarının karşılandığı, insanların açlıkla terbiye edilmediği bir düzende, başkalarını zorla çalıştıramayacağınıza göre, çok farklı bir yönetim anlayışına sahip olmak zorunda kalırsınız! O noktada, bugünkü biçimiyle ve anlamıyla “diktatörlük”e yer olamaz...<br />
<br />
Diyeyim, ve bir nokta koyayım, sadece lafı daha fazla uzatmamak için.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>yazılarınız...(ali c. gedik'e)</b><br />
19 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2364<br />
<br />
haftalık soL'daki yazılarınızı buraya aktarma imkanınız var mı? En azından kitapların isimlerini yazabilir misiniz?<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>ysa'ya n'oldu?</b><br />
19 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2371<br />
<br />
yeni solcu arkadaş ne güzel aydınlatıyordu hepimizi. küstümü yoksa. üzülürüm. yoksa sitenin moderatörlerimi engelliyor? çok ayıp, eğer öyleyse.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>150 yıl sonra hoşgeldin</b><br />
20 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2373<br />
<br />
150 yıl sonra hoşgeldin Feuerbach.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>kitap isimleri</b><br />
20 Mart 2010, yazan <b>alicenk</b>,<br />
Yorum no: 2377<br />
<br />
Norman Geras, Marx ve İnsan Doğası: Bir efsanenin reddi, (çev. İ. Akça-M.G. Doğan), Birikim Yay.İstanbul, 2002.<br />
Sean Sayers, Marksizm ve İnsan Doğası, (çev. Ş. Alpagut), Yordam Kitap, İstanbul, 2008.<br />
<br />
<br />
<b>yazı eklendi</b><br />
20 Mart 2010, yazan <b>alicenk</b>,<br />
Yorum no: 2378<br />
<br />
ilgili yazı Ağır Yazılar bölümüne eklendi:<br />
<br />
http://www.haberveriyorum.net/haber/a-c-gedik-insan-dogasi-ve-marksistle...<br />
<br />
<br />
<br />
<b>Kaan Arslanoğlu'nun yanıtları</b><br />
23 Mart 2010, yazan Erkin Özalp,<br />
Yorum no: 2400<br />
<br />
Başlangıçta buraya eklenmiş, ama ayrı bir "YORUM" yazısı haline getirilmiş olan yanıtlar:<br />
<br />
http://www.haberveriyorum.net/yorum/kaan-arslanoglu-elestirilere-yanitlar<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<b>KAAN ARSLANOĞLU / ELEŞTİRİLERE YANITLAR</b></blockquote>
<blockquote class="tr_bq">
Önce Ali’ye ve Erkin’e teşekkür ederim, kitap hakkında yazılar yazdıkları ve tartışma başlattıkları için. Birbirimizi küçük çaplı hırpalasak da özlediğim tartışma havası böyle bir şey olsa gerektir. Şimdi kısaca Erkin’e bir yanıt verdikten sonra Ali’nin boşluk dediği noktalar hakkında bazı açımlamalar yapacağım.<br /><br />Erkin diyor ki, Marx karşıtları genelde Marksizmin esasının bir yöntem olduğunu ileri sürerler, Marx’ın saptamalarına ve asıl davasına aykırı duruşlarını bu şekilde gizlerler. Ondan sonra da diyor ki, bana göre asıl Marksizm onun davasıdır, yani komünizmdir. Buradan yola çıkarak benim (Kaan A.) gibi komünizme inanmayan birinin Marksist olması imkansızdır. İlk söylediğimde, yani Marksizmin esasının onun yöntemi olduğunda ısrarlıyım. Durum Erkin’in söylediği gibi değildir bana göre. “Komünizme”, eşitlikçi topluma inanış Marx’tan yüzlerce hatta binlerce yıl önce de vardı, şimdi de Marxcı olmayıp komünizme inanan akımlar mevcut (anarşistler örneğin). Marx zamanında komünizme inanan Marx karşıtları Markçılardan çok daha kalabalıktı mesela. Sonradan “bilimsel sosyalizm” adı verilen akımın doğuşu tamamen Marx’ın (ve Engels’in) sosyalizmi ve komünizmi ilk defa bulunup uygulanan çok değişik ve kapsamlı bir yöntemle ele almalarından kaynaklandı. Elbette hedef pek çok solcu için sosyalizm, daha çok eşitlik, daha çok gerçek özgürlük. Ama bu yolda bir Marksistle, diyelim Şeyh Bedreddin’i veya Bakunin’i ayıran şey kullandıkları felsefe yöntemi. O yüzden komünizmi sadece güzel bir ütopya olarak gören, bunun hayalci yönlerine ve en çok ne kadar gerçekleşebileceğine işaret eden komünistlere, hatta “komünist” olmayan Marksistlere rastlarsanız şaşırmayın, alışın.<br /><br />Şimdi Ali’nin işaret ettiği boşluklara ve eleştirilere gelelim. Bir tanesi şu örneğin, siyaseti genel olarak değerlendirdiğim, devrimci siyasetle burjuva siyasetini aynı kefeye koyma genellemesine düştüğüm gibi bir şey. Bu konu üstünde Politik Psikiyatri’de çok uzun durmuştum. Hatta o zaman yine Leninist olmakla birlikte anarşizme de açık kapı bırakan bir çizgideydim. Şimdi kapı yine kapanmadı anarşizme, ama dar bir aralık kaldı. Her eleştiri, her görüşten yararlanmak gerek diye düşünüyorum hala. Devrimci siyaset diye bir şey yok diyemem, ama şimdiye dek görülen bütün örnekleri, burjuva siyasetinden sadece amaçta ayrılmışlar. Sosyalist devrim amacı bir tarafa, yapılan sosyalist siyaset burjuva siyasetinden çok farklı değil aslında, özde, biçimde. Hatta bir bakıma onun aynısı sayılabilir. Anarşistlerin sosyalist siyasete getirdikleri en büyük eleştiri de bu zaten. Burjuva siyasetiyle burjuvaziyi ortadan kaldıramazsınız diyorlar Marksistlere, Leninistlere. Ne kadar izleyicisi olsam da Marx’ın yaptığı siyaset de burjuva siyaseti, Lenin’inki de öyle biçimsel anlamda, insan kavrayışıyla, kullandıkları neredeyse tüm araçlarla. Sadece amaç farklı. Peki bunu böyle düşünüyorum da niye anarşist ya da Troçkist değilim. Çünkü onlar da aynı şeyi yapmışlar. Farklı bir yöntem, biçim veya öze şu ana dek ulaşılamamış. Çünkü siyaseti insan yapıyor. Siyasetsiz hiçbir şey olmuyor bu insan toplumunda ve insan siyaset yapınca da ister sosyalist, ister faşist, ister liberal olsun, çok benzer şeyler yapıyor. Stalinizmi onca sert eleştirirken siyaset kurumunun içinde bulundukları için anarşistler de, Troçkistler de, liberaller de koyu Stalinisttir dememin esprisi burada. (Espri, ama komik olmayan espri.) Devrimci siyaset yapılacaksa (ki bir yakın dostun söylediği gibi, bu bok yenecekse) kuralına göre yapmak gerek. Bu kuralların en gerçekçilerini Lenin’de görüyoruz (Marx’ta da değil) . Söylediğim şey özetle bu. Yapacağımız bütün siyaset sonuçta, kafamızdaki ideal insan ve onun düzeniyle, gerçek insan ve onun ihtiyaçları arasında, ikincisine daha yakın bir konumda somut koşulların somut tahliline dayalı ayarlamalar yapmak. “Yeni insan” yaratmak benim de ütopyam. Ama bir ütopya! Oraya doğru hamleler yapmak, gayret göstermek görevimiz. Bu gayret ve bu motivasyonun kısa, orta ve uzun vadeli yararları bulunur. Ne ki (bilimde hiçbir şey kesin değildir ya) en azından beş altı kuşak sonrasında bile buna ulaşılamayacağını bilmeliyiz. Tıpkı komünizm ütopyasında olduğu gibi. Bunu bilmek bazılarının motivasyonunu kırıyorsa, onlar varsın inkar etsinler, o da güzel. Ama bunu bilmediği için veya inkar ettiği için, gerçek insanla her karşılaştığında hayal kırıklığına kapılan ve bir süre sonra da kapitalizm kampına iltihak eden milyonlarca sosyalist bulunduğunu bildiğimden, acaba bu hayal kırıklıklarına karşı önceden onları uyardık mı, diye kendimize de sormalıyız. Uyarsak da çoğunun yine oraya gideceğini ayrıca bilmeliyiz. İşimize gelmeyen bilgileri reddederek ne kadar yol alabiliriz ki, nitekim alamıyoruz işte. Yeniliyoruz durmadan, bari niye yenildiğimizi bilelim, belki bu ilerde işimize yarar. “Üstinsan”la “yeni insan” pek farklı değillerdir aslında. İkisi de mevcut insanı aşmayı hedefler. İkisi de jakoben bakışın sonucu ulaşılmış kavramlardır. İkisi de buna birilerinin öncülük etmesi gerektiği gerçeğinin fark edilmesine dayanır. “Yeni insan” göremeyeceğimiz bir ütopyadır. Buna yakın örnekler bir süre sonra çıkacaksa, tüm toplumda birden aynı anda çıkmayacaktır. Önce bir azınlıkta çıkacaktır yeni insan, bu azınlık ötekileri yönetip yönlendirdiği zaman kalabalıklaşacaktır ancak. Neden mi? İnsan farklı “yaratılışta”dır. Doğuştan temel özelliklerle gelir dünyaya. Eğitimle çevre koşullarıyla bunlar az veya çok değişir, kişilik ortaya çıkar. Burada kural şudur, herhangi bir özelliğiniz genetik olarak ortalamadan çok farklıysa, eğitim veya çevre koşulları ne yönde olursa olsun o özellik kişiliğinizde belirir.<br /><br />Genetikte her özelliğin bire bir karşılığı bulunmaz, ama örnek olsun diye söylüyorum ve her örneğin işin kaba temsili olduğunu baştan uyarıyorum. Diyelim çok yüksek, ortalamadan çok farklı bir cesaret geniyle doğdunuz. Ne kadar iyi veya ne kadar barışçıl felsefeyle eğitilirseniz eğitilin, sizin yeriniz daha çocukluktan başlayarak yüksek cesaret gerektiren bir ortama kayacaktır. İşte burada tüm öteki kişilik eğilimlerinize veya eğitim koşullarınıza, büyüdüğünüz ortama göre bir suikastçi de olabilirsiniz, kahraman bir asker de, başarılı bir polis de olabilirsiniz, devrimci de, mafya şefi de olabilirsiniz, otomobil yarışçısı da. Ancak toplumdaki bireylerin büyük çoğunluğu yine insan özelliklerinin büyük çoğunluğu açısından ortalamaya yakın genetik özellikler gösterirler. Yani herhangi bir yönde güçlü olmayan genetik kodlar. İşte bu büyük çoğunluk için, içinde bulunulan sistemin, yetişme koşullarının, eğitimin, rastlanılan kişilerin vs. kişilik oluşumunda etkisi çok daha büyüktür. Fakat bir bütün olarak baktığımızda toplumları belli dallarda, ekonomide, askerlikte, bunlarla birlikte veya bunların üstünde siyasette çok daha yetenekli olan unsurlar yönetir. Bu unsurların toplamı bir azınlığı oluşturur. Jakobenizm gerçekliği de bundan ileri gelir, bunun zorunluluğu da. Siyasete, yönetmeye, bunlar için entrikalar kurmaya, gerektiğinde bunlar için çatışmaya toplumun bir azınlığı yatkındır ve sonuçta toplum bu azınlık içindeki siyasi çatışmalara, sınıf kavgalarına ve sonuçta buralarda kimin galip geldiğine göre yönetilir. İşin gerçeği bu eşitsiz doğuştan özellikler nedeniyle, kişilere üretim araçları karşısında aynı eşit koşulları da verseniz, aynı eğitimden de geçirseniz, birilerin belli işlerde başarılı, başka birilerin başka işlerde başarılı olmasını engelleyemezsiniz. Bugünkü eşitsiz toplumda bile bu böyledir. Bir bakarsınız işçi torunu ülkenin en zengin insanı olmuş, en zengin insanın torunu ise devrimciliği seçip öldürülmüş... Evet, bazı insanlar yönetecek, bazıları yönetilecek. Bu öngörebildiğim sonraki toplum düzenleri için, birçok kuşak sonrası için böyle. Şu ana kadarki en “demokratik” burjuva düzenlerinde bile yöneten bir oligarşi olagelmiş. Sosyalist devrimlere bakın, hep azınlığın devrimi olmuş. Garip şekilde inkar etsek de bu azınlık içinde işçiler azınlıkta kalmışlar veya belirgin bir çoğunluk oluşturamamışlar. Sosyalist sistemler altında bile “komünizm” davası yine bir azınlığın özlemi olarak kalmış. “İnsan da insan” derken işte bu...<br /><br />Hastalıklı bir inkara dayanan sol ideolojiler, siyaset akımları (Frankfurt Okulu girişimi gibi iyi niyete ama yanlış felsefeye dayalı bir çıkış dışında) sürekli biçimde ana malzemeyi reddetmişlerse, kendilerini ve başkalarını kandırmışlarsa, işte bu devasa kof tortu üstünde şekillenen bilinçlerin, evrimi, biyolojiyi birden bire kabullenmelerini beklemek hayaldir. Devrim öncesini hadi anladık, iş çok zor. Peki devrim sonrası sosyalist toplumlarda, o eşitlikçi düzene ve onca eğitime karşın “komünizm davası” niye halkın çoğunluğuna mal edilemiyor? Sebebi basit: Devrim süreklidir, toplum için de insan için de. Durduğun zaman gerilersin. Devrimcilik için şu dört genetik özellik gerekiyor en başta: Sorgulama yeteneği ve cesareti. Yüksek özveri-sorumluluk duygusu. Yüksek onur duygusu. Yüksek hak-eşitlik duygusu. Bunlardan biri zayıfsa devrimciliğiniz zayıflar. İkisi zayıfsa isterseniz SBKP Parti okulundan birincilikle mezun olun, devrimci olamazsınız. Bu dört özelliği düşünerek, ama kabaca saptadım. Başka biri üçe indirebilir, öteki yediye çıkarabilir, sonuç değişmez. İşte insanda (çoğunlukta) bu temel iyicil karakter özellikleri gelişmediği için sosyalizmi kursak bile devam ettirebilmemiz güçtür. O yüzden yapılması gereken bırakıp gitmek değil, daha çok çalışmaktır. Daha çok akılcılık, daha iyi liderlik, daha fazla eğitim, daha iyi organizasyon vs...<br /><br />Erkin de soruyor ilk yazısında. Bunlar ne işimize yarayacak? Ne işimize yarayacak var mı, bir bina yapıyoruz... malzemeyi bilmemek var mı? Elimizde tuğla var sanıyoruz, halbuki kerpiç var. Kerpiçle de olur bu iş, ama kerpiçle sağlam ev yapmak çok daha farklı yöntemleri gerektirir, daha çok ustalık ister. Bu elimizdekinin tuğla olmadığını fark edelim bir yol, sonra çok fikir çıkar. Şu anda ben malzemeyi tanımlatmaya çalışıyorum. Daha ötesine istesem de yetişemem. İnanın benim amacım, tartıştığım dostlara üstün gelmek değil. Seyirciye oynamak hiç değil. Bu yazının da ana hedefi zor da olsa, önce ilk muhataplarımı, yani Ali’yi ve Erkin’i iknadır. İkna olmasalar bile, bu yana da bir bakın düşüncesine getirebilmektir. Yöntem diyorum yine yöntem... Bu tartışmada Marksist tarafın benim tarafım olduğu hüsnü kuruntusu içindeyim.<br /><br />Bakın çok basit bir örnek: Erkin’in “21. Yüzyılın Sosyalizmi Neden Farklı Olmak Zorunda?” başlıklı yazısına bakın. Yöntem olarak Marksizm hafife alınınca insan ne kadar bilgili de olsa nereye varıyor. Çok önemliymiş gibi sosyalizmde idamın kalkmasını Erkin bir madde olarak oraya yazmış, bir de açımlamış. İdama ilkesel ahlaki bir tutumla yaklaşamazsınız oysa, Marksist tutum bu değil. Bir Marksist hiçbir zaman kendini bağlayacak (üstelik de gereksiz bir konuda) taahhütlere girmez. Bize ne, bir sosyalist toplum kurulur, o toplum kendi aklına ve gereksinimlerine göre idamı yasaklar veya devam ettirir. İnsanın insana öldürümlü şiddetinin ortadan kalkmadığı bir dünyada idamın kaldırılması boş bir aldatmacadan başka şey değildir. Sen idamı kaldırırsın, vatandaşın biri hem de tamamen masum birini öldürerek idamı uygular. Sen idamı kaldırırsın, adam bir süre sonra bir şekilde çıkar, başka birini daha idam eder (böyle on binlerce kurban vardır, bunun sorumluluğunu hiçbir idam karşıtı üstlenmez.) Sen idamı kaldırırsın, senin ajanın, polisin, silah çekti diye, teröre hazırlanıyor diye birilerini idam eder. (AB ülkelerindeki gibi.) İdamı kaldırırsın, ama Irak’ta bir buçuk milyon insanı idam edersin. İdama karşı olursun, Saddam’ın idamını onaylarsın. Ben olsam şöyle derdim: Bu düzen altında idam cezası da, kaldırılması da keyfidir, toplum ahlaklı ve adaletli olmadığı için adaletli ve ahlaklı yürütülemez. Biz idam cezası olmasın isteriz. İlerdeki sosyalist devletse belli gerekçelerle bunu kaçınılmaz görmüşse, belki geçici dönemler için çok yüksek dikkatle uygulanmak üzere, kaldırmayabilir, onlar adına söz veremeyiz. Yine de buraya kadar gelebilmiş olmamız (Erkin’in bahsettiğimiz son yazısı dahil) güzel bir şeydir. Erkin’in işaret ettiği gibi aynı yanlışları tekrar etmemek duyarlılığı önemli bir noktadır. 21. Yüzyıl sosyalizminin nasıl olması gerektiğini düşünmek önemlidir.<br /><br />Sevgiyle kalın.</blockquote>
<br />
<blockquote class="tr_bq">
<b>YUKARIDAKİ YAZIYA YORUM</b><b>Uzlaşma denemesi</b>23 Mart 2010, yazan <b>Erkin Özalp</b>,<br />Yorum no: 2403<br />Kanımca, Kaan Arslanoğlu, tezlerine açıklık kazandırmak isterken çok uç noktalara gittiğinden, ortaya hayli garip bir görüntü çıktı. Yoksa, kendisine, 2396 ve 2397 no’lu yorumlarda yazılanlar dışında, şu tür itirazların da yöneltileceğini tahmin edebilir/etmiştir:<br /><br />a) Her türden yönetici topluluğu içinde, ileri zekalılar da olur, ortalama zeka düzeyinde insanlar da, ortalamadan daha düşük bir zeka düzeyine sahip olanlar da... Diğer yandan, bazı yöneticiler daha cesurdur, dışa dönüktür, karizmatiktir vs., bazı yöneticilerse daha korkaktır, içe dönüktür, başkalarını etkileme gücünden yoksundur vs... Elbette bunların dereceleri değişir ve farklı özelliklerin çok farklı bileşimleri söz konusudur... Dahası, farklı özelliklere sahip insanlar arasında kimlerin hangi ölçüde “yararlı”, “etkili”, “sonuç alıcı” vs. olacağı, hiç de önceden belirlenemez. Farklılaşma yalnızca kaçınılmaz değil, aynı zamanda doğru ve verimlidir, çünkü farklı dönemlerde ve farklı koşullar altında farklı niteliklere/bileşimlere gereksinim duyulur...<br /><br />b) Toplumsal olanı bir yana bırakalım, doğal-evrimsel açıdan bile, mutlak/değişmez “üstün” özellikler yoktur. Örneğin, “ileri zekalı” olmak, ille de çevreye/toplumsal yaşama başarılı bir şekilde uyum sağlayabilmek anlamına gelmez. Çok zekice düşünenler, en abuk sabuk sonuçlara da ulaşabilir kendileri ya da insanlık hakkında... Hatta, kapitalizm koşulları altında, çok zeki olanlar arasında en aptalca sonuçlara ulaşanların sayısının görece doğru sonuçlara ulaşanların sayısından çok daha fazla olacağı kesin...<br /><br />c) Kerpiç-tuğla benzetmesinden devam edersek, elimizde sadece tuğla varsa, düzgün bir bina yapamayız. Tuğlanın yanı sıra, kuma, çimentoya, suya, demire, cama, tahtaya, yani çok farklı özelliklere sahip bir sürü malzemeye ihtiyaç duyarız. “Elimizdeki malzeme”, yani insanlık da, sadece tek bir unsurdan oluşmuyor, neyse ki...<br /><br />d) Özellikle insan söz konusu olduğunda, A = A değildir! Aynı insan, bir gün en çıkarcı, uzlaşmacı, silik bir kişiyken, bir gün (nasırına basıldığında ve cesaret bulduğunda) en dik kafalı, en iddialı bir kişi de olabilir. Diğer taraftan, yine bir insan, becerilerine, yeteneklerine, kişisel özelliklerine alan açmayan bir ortamda başarısız kalırken, farklı bir ortamda harikalar yaratabilir... Toplumsal koşullardan bağımsız bir “yetenekli olma niteliği” yoktur.<br /><br />Uzatmama gerek yok... Bu arada, Kaan Arslanoğlu’nun “hayır, hiç de uca falan gitmedim, yukarıda ne yazdıysam, hepsinin olduğu gibi arkasındayım” diyecek olduğunu düşünsem, 2396 ve 2397 no’lu ziyaretçi yorumlarının altına imza atabileceğimi yazardım...<br /><br />Uzlaşma denemesine gelince... Marksizme göre, hiçbir teori mutlak olarak doğru olamaz ve hiçbir teori mutlak olarak yanlış olamaz. Hangi uçlaştırmalara başvurmuş olursa olsun, Kaan Arslanoğlu’nun teorik çerçevesinde de bazı doğru öğeler de bulunmak zorunda. Ve belki, uçlaştırmalara başvurduğunu kabul ederek, bazı geri adımlar atmayı düşünebilir...<br /><br />Doğru sayılabilecek öğeler hangileri? Şöyle bir liste çıkarabilirim:<br /><br />a) İnsan, “ideal” bir canlı olmadığından, “her anlamıyla ideal” bir toplum düzeni de kurulamaz.<br /><br />b) “Siyaset” denen şeyin tarihsel olarak belirlenmiş (çok kısa bir süre içinde aşılamayacak) bazı yasallıkları vardır ve bunları yok sayamayız.<br /><br />c) İnsanlar arasında doğuştan gelen farklılıklar da vardır ve insanlar her açıdan eşit değildirler.<br /><br />Bunlar, yalnızca kapitalizme özgü olan doğrular değil. Bu sistem ortaya çıkmadan önce de geçerliydiler ve bu sistemin aşılması sonrasında da (biçim değişikliklerine uğrayarak bile olsa) geçerliliklerini sürdüreceklerdir.<br /><br />“Komünizm”, daha önce de yazdığım gibi, insanın “ideal” bir canlı olduğu varsayımına dayanan bir “ideal” toplum düzeni değil. Ama şunu varsayıyor: İnsanlık, dünya ölçeğinde, sermaye egemenliğine son verebilir...<br /><br />Ve bence, insanlık, dünya ölçeğinde sermaye egemenliğine son verilebilmesi için gerekli olan “zeka düzeyi”nden yoksun kabul edilemez. Çünkü, sermaye egemenliği, ortalamadan az zeka sahiplerinin bile algılayabileceği ölçüde akıl-dışı bir nitelik kazanmış durumda.<br /><br />Bugün bizleri yönetenlerin büyük çoğunluğu, bunu başarmalarını, çok zeki olmalarına değil, tam tersine, hiç de zeki olmamalarına borçlu. Çünkü mevcut sistem, dünyaya at gözlükleriyle bakanları ve bunun bilincine de sahip olmayanları öne çıkarıyor. At gözlükleriyle bakanların da “özel” meziyetleri var elbette; ama tartışmamız açısından bunların özel bir anlamı bulunmuyor.<br /><br />Sermaye egemenliğine son verince, hiç de “mutlak ideal toplum”a falan ulaşmış olmayacağız. Yine bir sürü sorunla boğuşacağız, yine tartışmalarımız olacak, yine çatışmalarımız olacak... Ama en azından, dünyaya gelen her bir insanın, gerçek anlamıyla “seçme özgürlükleri” olacak. Herkes, eldeki toplumsal olanaklar ölçüsünde, “kişisel tercih”ler yapabilecek. Tesadüfen yoksul bir ailede dünyaya geldikleri için çocukluklarında düzgün beslenemeyip zeka düzeyleri de geri kalan ya da tesadüfen zengin bir ailenin çocuğu oldukları için budalalaşan insanlar olmayacak.<br /><br />Bu tür bir toplum, bugünküne oranla şu ya da bu ölçüde (bence çok, Kaan Arslanoğlu’na göre daha az) farklı insanlar yaratır ve toplumsal ilişkilerin de farklılaşmasını sağlar... Yöneten-yönetilen ilişkileri de, hadi “mutlak şekilde” demeyelim, ama hayli ciddi şekillerde değişmek zorunda kalır... Öyle değil mi?</blockquote>
<br />
**********<br />
<br />
<b>neo-Dühringizm ve neo-Bernsteinizm</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2428<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu tipik Dühringvari küçük-burjuva darkafalı ahlaki kategorilere yüz otuz küsur yıl sonra "genetik" ve "psikiyatrik" açıklamalarla yeni bir yaşam atılımı vermeye çalışıyor. Bunu da görkemli bir kendinden eminlikle yapıyor. Bu temelde sosyalizme geçişin zor olduğunu, sosyalizmden komünizme geçişin ise imkansız, çocukça bir ütopya olduğunu keşfediyor. Ezilen ve sömürülen insanlara bilinç vererek onları devrimci dönüşümlere yöneltme şeklindeki Marksist anlayışın bir hayal olduğunu, insanların çoğunun bilinçle değil şartlanmalarla hareket ettiğini, insanların büyük bir bölümünün kişilik ve akıl fukarası olduğunu ve uzun süre de öyle kalacağını, kapitalizmin aşılması ve yeni bir toplumun yaratılması sorununun da tarihsel materyalizmin kategorileriyle değil de bu genetiko-psikiyatrik kategorilerle ele alınnması gerektiğini çünkü bunların çok daha belirleyici olduğunu vb. şeyleri "bilimsel olarak" kanıtlıyor. Bu nedenle de haklı olarak Marksizm adına eleştiriliyor.<br />
<br />
Peki Arslanoğlu'nun günümüzde aynı siyasal oluşum içinde yer aldığı Çulhaoğlu, Okuyan vb.ler (daha geleneksel "Gelenek'çiler")ne diyor? Onlar da Marksizmi "yeniden yorumlayarak" (gözden geçirerek, revize ederek) neredeyse birebir aynı sonuçlara varmıyorlar mı? Onlar da Marksizmin bilinç taşıma formülünün yanlış olduğunu, bunun yerine siyaset taşımadan söz etmenin daha doğru olduğunu, aynı şekilde Marksizmin klasiklerinin anladığı anlamda devletsiz toplum olarak komünizme geçişin imkansız olduğunu yazılarında ve kitaplarında ayrıntılarıyla açıklamıyorlar mı? Onların da Marksizm açısından eleştirilmesi gerekmiyor mu?<br />
<br />
Arslanoğlu bu anlamda Çulhaoğlu ve Okuyan gibilerin yaptığı revizyona kendince "doğa bilimsel" bir temel kazandırmaktan başka birşey yapmıyor aslında. Bunu da bilinçli olarak yaptığını sanmıyorum. Burada sözkonusu olan küçük-burjuva ve diyalektik olmayan, objektivist düşünme tarzından kaynaklanan kaçınılmaz bir örtüşmedir.<br />
<br />
Diyalektik ve tarihsel materyalizm bize bugün varolan güç dengelerinin değişmez olmadığını, bugün yıldırılmış, şartlanmış, güce tapar durumdaki kitlelerin içinde devrimci dönüşüm potansiyelini taşıdığını öğretir. Bu özellikle -son dönemdeki TEKEL eyleminin de güzel bir biçimde örneklendirdiği gibi- işçi sınıfı ya da modern proletarya dediğimiz özel toplumsal kategori için özellikle böyledir. Objektivizm ise yalnızca bugünkü güç dengelerine tapınır, bunları değişmez zanneder, kitlelere baktığında yalnızca bir kişiliksizler ve akıl fukaraları yığını görmeyi öğretiyor. Toplumun incelenmesinde diyalektik ve tarihsel materyalizm yerine objektivizmi esas alanlar da taktiklerini buna göre üretirler. Felsefeden siyasete Marksizm nasıl kendi içinde tutarlıysa oportünizmin de kendi içinde tutarlılığı sözkonusudur. Bilimsel sosyalizmin yerine darkafalı ahlaki kategorileri koyan bir Dühringle ve bir Bernstein Alman oportünizmi içinde nasıl kaçınılmaz biçimde buluşmuşlarsa, Arslanoğlu ve Çulhaoğlu'lar da bizim Türk oportünizmimiz içinde aynı kaçınılmazlıkla buluşacaktır.<br />
<br />
not: Dühringvari görüşlerin eleştirisinde Engels'ten esinlenerek pek nazik olmayan Marksist kategorileri kullandığım için özür dilerim, bu da devrimcilerin çoğunun o yüce "iyicil karakter özelliklerine" sahip olmadığı şeklindeki tezin bir doğrulanması olarak kullanılabilir sanırım... Aslında devrimcilerin çoğunluğunun psikolojik ve karakter özellikleri bakımından "sorunlu", "asosyal" vb. oldukları Arslanoğlu'dan önce Ayhan Songar gibi Mengele ruhlu psikiatrlarımız tarafından "bilimsel olarak" ortaya konulmuştu.<br />
<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Sevgi dolu yaklaşımlar</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2429<br />
<br />
Solcuların sevgisizliğine karşı gösterilebilecek olumlu örnekler de şunlar oluyor galiba:<br />
<br />
Eski tüfek komünistlerden sayılan bir büyüğümüz, kendi öyle söylüyor... geçmişte başından geçenlerden esinlenerek bir roman yazmış. Bu roman basılmış. Bana da getirdi, okudum, okumaz olaydım. Şimdi hikaye şu: Kaçak bir komünist var, oradan oraya o evden bu eve sürekli yer değiştirmek, saklanmak zorunda uzun süre. Ama gittiği her evde birbirinden çekici hatunlarla karşılaşıyor ve hepsini teker teker götürüyor....<br />
(Burada Vedat Türkali ve Güven romanından bahsediyor sanırım)<br />
-----<br />
Cemal Süreya diye bir şair var. Biçimci. Kelime oyunlarına dayanan birkaç vasat üstü şiir yazmış. Meyhane solcusu. Solcular 80'den sonra çok sevdiler onu. Muhalifti çünkü ve başka muhalefet eden kimse kalmamıştı. 80 sonrasında lümpen şair Can Yücel'i 'Can Baba' diyerek sosyalist babası ilan edeceklerini 80 öncesinde hangi devrimci aklının ucuna getirirdi. 'Yataktayım taşak keyfi yapıyorum' diye şiiri vardır; solcularımız zaten ara sıra solculuk yaparlar, genelde ya taşak keyfindedirler ya içki muhabbetinde....<br />
---<br />
(Cinselliğin toplumsal etkisinin kırılması için örgütlü çaba konusunda konuşuyor)<br />
Aydınlar yapsın diyeceksiniz. Bu solcular mı yapacak? Solcularımız, toplumcularımız, toplumcu gerçekçilerimiz öylesine abazan bir üsluptalar ki, artık dillerine mi vurmuş, yoksa gerçekten yaşadıklarını mı yazıyorlar bilemeyeceğim. Ama tensellik işinde büyük bir heves ve beklenti içinde bulundukları kesin.<br />
-------<br />
<br />
KA'nın 'Memleketimden Karakter Manzaraları' adlı kitabından öylece, hızla alınmıştır. Alıntı yapılası daha çok şey bulunabilir.<br />
<br />
'Okuyun da insan sevmeyi öğrenin, kahve muhabbeti yapmayın, solun önünü açın cahiller' azarı kulaklarımda çınlayarak okuyorum.<br />
<br />
**********<br />
<br />
24 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2430<br />
<br />
site tarafından izin veriliyorsa bile bazı eleştirilerin k.a. gibi kullanıcı adlarının arkasına saklanarak yapılmasının etik olmadığı kanısındayım.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>O kullanıcı adı değil</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2432<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu'nun kitabindan alıntı yapılmış. İsminin kısaltması.<br />
<br />
Yayınlayanın notu: "site tarafından izin" başlıklı yorumda, KA kısaltmasından değil, bir önceki yorumun ("neo-Dühringizm ve neo-Bernsteinizm") yazarının kullanıcı adı olarak gözüken "k.a."dan söz ediliyor olsa gerek...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"k.a." sorunu</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2433<br />
<br />
K.A. benim ismimin (lakabımın değil nüfus cüzdanımdaki gerçek ismimin) ilk iki harfidir. Kaan Arslanoğlu'nun kısaltıması değildir. Böyle bir yanlış anlaşılma olabileceğini hiç düşünmemiştim doğrusu. Eğer böyle bir şey olacağını tahmin etseydim başka bir kullanıcı adı alırdım. Yazdığım mesajın içeriğini okursanız böyle bir yanlış anlaşılmaya yer olacağını da sanmıyorum. İsmi ve soyadının ilk harfleri K. ve A. olan tek kişi Kaan Arslanoğlu olmadığını kavramak zor olmasa gerek. Yine de bundan sonra Kaan Arslanoğlu'yla ilgili bir yorum yazarsam bunu özellikle belirtmeye çalışırım.<br />
<br />
**********<br />
<br />
24 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2434<br />
<br />
etik bulmadığım, isminizin ilk iki harfini kullanmakla yetinmeniz. buraya yazılacak her şey için gerçek kimlik beyanı gerekli değilse bile en azından sizinki kadar ciddi ve iddialı yorumlar yapan birinin kimliğini gizlemesini etik bulmuyorum. bu konuda tek olmamanızın davranışınızı etik kılmadığı kanısındayım.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>???</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2435<br />
<br />
Pardon ama bunu anonim bir "ziyaretçi"nin söylemesi biraz komik olmuyor mu? Eğer bazı "ciddi ve iddialı yorumlar" yaparak (ne demekse artık) etik bir ihlalde bulunduysam mail adresim site yöneticilerinde vardır. Açık ismimi yazmamın (pek tanınmış bir kimse olmadığım ve muhtemelen benim adımı taşıyan yüzlerce kişi olduğu için) k.a. yazmaktan ne farkı olacağını bilemiyorum, ama gerekirse yazabilirim. Hiçbir sitede veya yayında "ciddi ve iddialı yorumlar" yapmaya kalkacaklar isim, açık adres ve tc. kimlik no vermelidir gibi bir "etik ilke" de bugüne kadar duymadım. Yorumlarım ne Kaan Arslanoğlu'na ne de başka birisine hiçbir kişisel saldırı, hakaret vb. birşey içermiyor. Sadece belli görüşlerin eleştirisinden ibaret. Bu eleştirilerin yanlış, haksız veya temelsiz olduğu, hatta "iyicil olmayan karakter özelliklerini" yansıttığı vb. söylenebilir ama bir etik ihlali yaptığımı zannetmiyorum. Sakın bu "etik" tartışmasının esas amacı bazı "ciddi ve iddialı" eleştirilerin tartışılmasını engelleme çabası olmasın...<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>"amaç hiçbir şeydir, hareket herşey"</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2443<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu'nun genetiko-psikiyatrik Bernsteinizmine bir örnek:<br />
<br />
"Yine de tek amaç yolun sonuna varmak olmamalıdır; çünkü yolun sonu yoktur. İyinin zaferi, direnmek, ayakta kalmak ve geçici baskınlıklarla sınırlıdır. Amaç bu yolda yürümektir, umut bu bitimsiz bayrak yarışının içinden yeşertilmelidir."<br />
<br />
Yani "amaç hiçbir şeydir, hareket herşey." Bernstein'a inanmıyorsanız, genlere bakın.<br />
<br />
Ama zannetmeyin ki insanlığın nihai kurtuluşu mümkün değildir. O da Arslanoğlu'nun ve diğer übermench'lerin genetiği değiştirilmiş insan projesiyle olacaktır:<br />
<br />
"Ancak insanlığın daha temelden, daha gerçek kurtuluşu genetik değişimiyle mümkün olacaktır. Doğal ya da yapay yollarla. Şu veya bu alanda büyük ya da küçük her olumlu çaba az veya çok bu kurtuluşa hizmet edecektir."<br />
bkz. <a href="http://kaanarslanoglu.blogspot.com/search?updated-max=2007-01-18T07%3A50%3A00-08%3A00&max-results=7">http://kaanarslanoglu.blogspot.com/search?updated-max=2007-01-18T07%3A50%3A00-08%3A00&max-results=7</a><br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Temel sorun şu galiba</b><br />
24 Mart 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2444<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu'nun kitabında ve burada söylediklerinde en çok tartışma yaratan şey 2443 numaralı yorumdaki şu tezi:<br />
<br />
''Karakteri insanın kaderidir. İnsanın her alandaki yeğlemelerini kişiliği belirler. Kişiliğini belirleyen de esas olarak genetik yapısıdır. Yetişme koşulları, çevre etkenleri de ciddiyetle ele alınmalıdır, ne var ki bunlar ikincil belirleyenlerdir.''<br />
<br />
Kaan Arslanoğlu, insanları ikna etmek istiyorsa bence bu tezin bilimsel dayanaklarını ortaya koyarak başlamalıdır. Çevrenin, yetişme koşullarının ikincil etkileri nerede ne zaman, hangi çalışmalala ispatlanmış?<br />
<br />
(Yoksa ben de 15 yaşından beri sosyalistim. Genetik diyen bir araba dönek tanıdığım var. Ben dönmedim. Ne olacak şimdi?)<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Der Spiegel'in kapağı</b><br />
25 Mart 2010, yazan <b>k.a.</b>,<br />
Yorum no: 2452<br />
<br />
Batı Alman Der Spiegel dergisinin "genetiği değiştirilmiş üst-insan" gerici kapitalist ütopyasını ele aldığı bir kapağı:<br />
<br />
<a href="http://wissen.spiegel.de/wissen/titel/SP/1999/39/312/titel.jpg">http://wissen.spiegel.de/wissen/titel/SP/1999/39/312/titel.jpg</a><br />
<br />
Genetiği değiştirilmiş insan teorisyenlerinin ilgisini çekebilir.<br />
<br />
Gerici üst-insan ütopyası, aslında sınıflı toplum gerçekliğinden kaynaklanan sorunları "insan doğasının yetersizlikleriyle" açıklamaya çalışan kapitalist dünya görüşünden kaynaklanıyor.<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Arslanoğlu ve Okuyan: Arslanoğlu Okuyan'ı okuyamamıştır!</b><br />
18 Nisan 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 2945<br />
<br />
Sayın k.a., Kaan Arslanoğlu hakkında söylediklerinize tümüyle katılmakla beraber, Kemal Okuyan ile Arslanoğlu arasında kurduğunuz ilişkiyi, Okuyan'ın hangi metinleri ile destekleyeceğinizi merak ediyorum...<br />
Haksızsınız demeyeyim ama, savınızın dayanaklarını benimle de paylaşabilirseniz sevinirim.<br />
<br />
Serdal Tümkaya<br />
<br />
**********<br />
<br />
<b>Arslanoğlu'nun kitapları</b><br />
15 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3589<br />
<br />
Nazım'da imza günü varmış. SoL'da haberi var. Haberde kitaplarından bazıları diye listelemişler. Aralarında 'Evrim açısından devrim' yok. Sanırım adı anılmayan tek kitabı o. Umarım bu tavır partinin kitaba yaklaşımına dair bir veridir.<br />
<br />
**********<br />
<br />
15 Haziran 2010, yazan <b>Ziyaretçi</b>,<br />
Yorum no: 3591<br />
<br />
Ne kadar kötü niyetlisiniz. Yazarın kitaplarının hangileri olduğu bilgisini Vikipedi'den almışlar işte. Anlatı, roman ve inceleme ayrımlarından anlaşılıyor. Orada da son kitabı eklenip güncellenmemiş ve dolayısıyla soL'daki habere girememiş. Tabii, bu durumda da bu tür bilgileri Vikipedi'den alıp yapıştırmak doğru mudur diye söylenebilirsiniz.<br />
<br />
<br />Unknownnoreply@blogger.com1tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-24182408349239693732020-04-01T18:09:00.000+03:002020-04-01T18:09:08.927+03:00Marx neden 'İşçilerin vatanı yoktur' demişti?<b><i>haberveriyorum.net yazıları</i></b><br />
<br />
<b>1 Temmuz 2009</b><br />
<br />
<br />
Marx’ın “İşçilerin vatanı yoktur” sözünü olur olmaz hatırlatanlar, iki ana gruba ayrılabilir.<br />
<br />
İlk grupta, bu sözün nerede ve neden kullanıldığını bilmeyenler (ya da hatırlamayanlar) bulunur. Onları da iki alt gruba ayırmak mümkün: Aslında iyi niyetli olup, yeterli öğrenme çabasını göstermedikleri için bu sözü bağlamından kopuk bir şekilde kullananlar ve Marx’ı okuyacak olsalar bile, onu bağlamından kopuk bir şekilde kullanmaya devam edecek olanlar...<br />
<br />
İkinci ana grupta ise, Marx’ın bu sözü nerede ve neden kullandığını aslında gayet iyi bilmelerine karşın, onu işlerine geldiği gibi kullanmayı tercih edenler bulunur. Bunları alt gruplara ayırmak pek mümkün değil...<br />
<br />
Bu söz hatırlatılarak, Marx’ın savunduğu iddia edilen şey, kabaca şöyle özetlenebilir: İşçilerin vatanı bulunmadığına göre, işçi sınıfının yürüteceği (ya da işçi sınıfı için/adına yürütülecek) mücadelenin de vatanı olmaz/olmamalı. İşçi sınıfının mücadelesi, başından sonuna, enternasyonal bir karakter taşımalı. Aynı anlama gelmek üzere, işçi sınıfı devrimcileri, ulusal ölçeğe (ve bu ölçekte yürütülen siyasal iktidar mücadelesine) ancak “ikincil” bir önem verebilir.<br />
<br />
Yukarıdaki genel çerçeveyi bir kez benimsedikten sonra, artık AB’ci mi olursunuz, “dünya devrimi” olmadan elde edilen her tür kazanımı küçümseyecek bir ultra-enternasyonalist devrimci mi, yoksa yerel kültürlerin/farklılıkların korunması mücadelesinin militanı mı, orası size kalmış...<br />
<br />
Marx’a dönelim... Ünlü söz, <i>Komünist Parti Manifestosu</i>’nda geçiyor. Ama öyle “durduk yere” değil. Başlı başına bir paragraf ya da bölüm başlığı olarak hiç değil!<br />
<br />
Öncesindeki paragraf şu: <i>“Komünistler ayrıca, vatan ve milliyeti kaldırmayı istemekle suçlandı.”</i><br />
<br />
Marx, bu suçlamaya cevap olarak yazdığı paragrafının ilk cümlesinde, “İşçilerin vatanı yoktur” diyor. Ama sonra, şöyle devam ediyor:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Sahip olmadıkları bir şeyi onlardan almak mümkün değildir. Proletarya öncelikle siyasal egemenliği ele geçirmek, kendisini ulusal sınıf konumuna yükseltmek, bizzat kendisini ulus olarak kurmak zorunda olduğu sürece, hiçbir şekilde burjuva anlamıyla olmamakla birlikte, henüz kendisi de ulusaldır.” [1]</blockquote>
<br />
İşte bu kadar açık! Proletarya, “öncelikle” ne yapacakmış? Siyasal egemenliği ele geçirecek, ve bu yolla kendisini “ulusal sınıf” konumuna yükseltecek, “bizzat kendisini ulus olarak kuracak”mış. Daha doğrusu, başlangıçta, bunları yapması zorunluymuş!<br />
<br />
Tabii ki, Marx’a göre... Marx’ın görüşleri beğenilmeyebilir... Marksizm karşıtı da olunabilir... Ama Marx’ın söylediklerinin tam tersinin “Marksizm” diye sunulması, en hafif deyimle, ayıptır...<br />
<br />
Marx’ın derdi basit: İşçi sınıfının ulusal ölçekteki birliğini sağlamak bile fazlasıyla zorken, uluslararası ölçekli bir birliğin kurulabileceği hayaline kapılmıyor. Aklı başında bir insan olarak, aslen vatanı bulunmayan işçi sınıfının, uluslararası ölçekte birleşebilmek için, öncelikle, ulusal ölçekte mücadele yürütmesinin zorunlu olduğunu görüyor.<br />
<br />
Bu paragrafta bir “dil sürçmesi” olabilir mi? Neden olmasın? Belki de Marx, aslında bambaşka şeyler düşünüyordu...<br />
<br />
O zaman, okumaya devam edelim:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Yukarıda, işçi devriminin ilk adımının proletaryayı egemen sınıf konumuna yükseltmek, demokrasiyi mücadele ederek kazanmak olduğunu görmüştük.<br />Proletarya, siyasal egemenliğini, tüm sermayeyi burjuvaziden derece derece koparıp almak, tüm üretim aletlerini devletin, yani egemen sınıf olarak örgütlenmiş proletaryanın elinde merkezileştirmek ve üretici güçler kitlesini olabildiğince hızlı bir şekilde çoğaltmak için kullanacaktır.<br />...<br />Eğer proletarya burjuvaziye karşı mücadelesinde kendisini mecburen bir sınıf olarak birleştirirse, bir devrim yoluyla kendisini egemen sınıf haline getirirse ve egemen sınıf olarak eski üretim ilişkilerini zorla ortadan kaldırırsa, bu üretim ilişkileriyle birlikte sınıf karşıtlıklarının varoluş koşullarını, genel olarak sınıfları ve böylelikle bir sınıf olarak kendi egemenliğini de ortadan kaldırır.” [2]</blockquote>
<br />
Bu da <i>Fransa’da Sınıf Mücadeleleri</i>’nden:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Sanayi proletaryası, ancak sanayi burjuvazisinin egemenliği altında, devrimini ulusal bir devrim düzeyine yükseltebilecek olan geniş bir ulusal varlık kazanır ve her biri kendi devrimci kurtuluşunun araçları haline gelen modern üretim araçlarını yaratır.” [3]</blockquote>
<br />
Kısacası, proletarya, öncelikle, kendi ülkesinde devrim yapmak, kendisini “ulusu temsil eden sınıf”, hatta “ulusun kendisi” haline getirmek zorunda. Tüm bunların milliyetçilikle bir ilgisinin bulunmadığı açık. Evet, tam bu noktada, Marx’ın da yaptığı gibi, hatırlatmak gerekiyor: “İşçilerin vatanı yoktur.” Ama, gerçek çıkarları tüm sınırların kaldırılacağı bir dünyanın yaratılmasında olan işçiler, bu hedefe ulaşabilmek için, öncelikle, ulusal ölçekte iktidara gelmek zorunda.<br />
<br />
Bir yerden sonra, insan kuşkuya düşüyor, acaba bu kadar basit şeyleri yazmak okura hakaret sayılmaz mı, diye...<br />
<br />
Ama “İşçilerin vatanı yoktur” sözü olur olmaz o kadar çok kullanılıyor ki, İnternet kayıtlarına (bir kez daha) geçirmekte yarar var herhalde...<br />
<br />
Son olarak, Marx’ın görüşlerinin zaman içinde değişmediğini de vurgulayalım. 1871’deki Paris Komünü deneyimiyle ilgili çalışması olan F<i>ransa’da İç Savaş</i>’ta şunu vurguluyor:<br />
<br />
<blockquote class="tr_bq">
“Ulusun birliği bozulmayacak, tam tersine Komün Anayasası aracılığıyla örgütlenecekti; kendisini ulusun birliğinin ete kemiğe bürünmüş biçimi gibi gösteren, ama aslında yalnızca, üzerindeki asalak bir ur olduğu ulustan bağımsız ve onun üzerinde olmak isteyen devlet iktidarının yok edilmesiyle, ulusun birliği bir gerçekliğe dönüşecekti.” [4]</blockquote>
<br />
Bir şey eklemeye gerek var mı?<br />
<br />
<br />
<b>Notlar:</b><br />
[1] Karl Marx - Friedrich Engels, <i>Komünist Parti Manifestosu</i>, çev: Erkin Özalp, Yazılama Yayınevi, 5. Baskı, İstanbul, Kasım 2007, s. 28.<br />
[2] a.g.y., s. 30.<br />
[3] Karl Marx, <i>Fransa’da Sınıf Mücadeleleri 1848-1850</i>, çev: Erkin Özalp, Yazılama Yayınevi, İstanbul, Ocak 2009, s. 20.<br />
[4] Almancası: “Die Einheit der Nation sollte nicht gebrochen, sondern im Gegenteil organisiert werden durch die Kommunalverfassung; sie sollte eine Wirklichkeit werden durch die Vernichtung jener Staatsmacht, welche sich für die Verkörperung dieser Einheit ausgab, aber unabhängig und überlegen sein wollte gegenüber der Nation, an deren Körper sie doch nur ein Schmarotzerauswuchs war.” (<a href="http://mlwerke.de/me/me17/me17_319.htm">http://mlwerke.de/me/me17/me17_319.htm</a>)<br />
İngilizce çeviri bir miktar farklı olsa da, anlam pek değişmiyor: “The unity of the nation was not to be broken, but, on the contrary, to be organized by Communal Constitution, and to become a reality by the destruction of the state power which claimed to be the embodiment of that unity independent of, and superior to, the nation itself, from which it was but a parasitic excresence.” (<a href="http://www.marxists.org/archive/marx/works/1871/civil-war-france/ch05.htm">http://www.marxists.org/archive/marx/works/1871/civil-war-france/ch05.htm</a>)<br />
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-3482698445202193002019-05-23T21:53:00.000+03:002019-05-23T22:56:03.160+03:0021. yüzyılda teknolojik yönelimler<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title></title>
</head>
<body>
<strong>Geleceğin fabrikasında sadece iki çalışan bulunacakmış:
Bir insan ve bir köpek. İnsanın işi köpeği beslemek,
köpeğinkiyse insanın makinelerden herhangi birine dokunmasını
engellemek olacakmış... </strong><br>
<br>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a
href="https://4.bp.blogspot.com/-VEbV3kdzzMc/XObqRNPKvcI/AAAAAAAABZY/RM1hFhvA3XglFbE1tv8N2mn08JlbDL0WgCLcBGAs/s1600/teknolojikyonelim.jpg"
imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img
data-original-height="525" data-original-width="785"
src="https://4.bp.blogspot.com/-VEbV3kdzzMc/XObqRNPKvcI/AAAAAAAABZY/RM1hFhvA3XglFbE1tv8N2mn08JlbDL0WgCLcBGAs/s320/teknolojikyonelim.jpg"
width="320" height="214" border="0"></a></div>
<br>
<blockquote>
<blockquote> </blockquote>
<div style="margin-left: 70.8pt;"> <em>Marksizm ve Bilimler Okulu
tarafından 2018 yılında düzenlenen “Günümüz Dünyasını Anlamak:
21. Yüzyılda Yönelimler, Düğümler ve Çıkışlar” başlıklı yaz
okulu kapsamında 14 Eylül’de yaptığım sunumda, güncel
teknolojik yönelimlerin ardındaki belirleyici dinamikler
üzerinde durmuştum. İnsanlığın gereksizleştiği (hatta aşılmak
üzere olduğu) türü iddialardan evrensel temel gelir
savunuculuğuna, “büyük veri”nin bugünkü kullanılma
biçimlerinden insanlık ile yapay zekâ arasındaki ilişkilerin
geleceğine çok farklı konuları tartıştığımız oturumun yeniden
düzenlediğim sunum metni aşağıda. </em></div>
<blockquote> </blockquote>
</blockquote>
<br>
Geleceğin fabrikasında sadece iki çalışan bulunacakmış: Bir
insan ve bir köpek. İnsanın işi köpeği beslemek, köpeğinkiyse
insanın makinelerden herhangi birine dokunmasını engellemek
olacakmış…<br>
<br>
Bu espriyi aktaran iki yazar, geleceğin şirketlerinin böyle
olacağını düşünmediklerini söylüyor (<a
href="https://books.wwnorton.com/books/detail.aspx?id=4294996780"
target="_blank">McAfee-Brynjolfsson 2017</a>, 53). Ama, tarafsız
ve nesnel kararlara ihtiyaç duyulan yerlerde insanlara
güvenilemeyeceğini uzun uzadıya savunduktan sonra!<br>
<br>
Örneğin, bir araştırmaya göre, İsrailli yargıçların şartlı
tahliye kararı verme olasılıkları, günün erken saatlerinde ve
yemek aralarından sonra daha yüksek oluyormuş. Buna karşılık,
aralardan hemen önce, herhalde yorulduklarından ve kan şekerleri
düştüğünden, tutukluluğun devamını isteme olasılıkları artıyormuş
(<em>a.g.y.</em>, 39-40).<br>
<br>
Bilgisayar programlarının önce satranç sonra da go oyunlarında
insanlara üstünlük kurması gibi gelişmeler, makinelerin ve yapay
zekânın uzak olmayan bir gelecekte insanlığın büyük çoğunluğunu
gereksiz kılacağı düşüncesini de güçlendirdi. Hatta bunun için bir
kavram üretildi: Türkçeye “gereksizler sınıfı” diye
çevirebileceğimiz “<em>unnecessariat</em>” (<a
href="https://morecrows.wordpress.com/2016/05/10/unnecessariat/"
target="_blank">Amnesia 2016</a>).<br>
<br>
İki farklı kesim, “nesnel” saydıkları teknolojik yönelimlerden
hareketle, şu öneride ortaklaşıyor: Evrensel temel gelir. Bir
kesim bunu daha adil bir paylaşımın sağlanması için, diğer kesimse
gereksizler sınıfının toplumsal sorunlara ve çatışmalara yol
açmaması için istiyor. Önerilen şey, tüm insanlara, çalışıp
çalışmadıklarından, servet ve/veya gelir sahibi olup
olmadıklarından bağımsız bir şekilde, yaşamayı sürdürmelerine
yetecek bir gelirin sağlanması.<br>
<br>
Oysa “gereksizleşme”, teknolojinin nesnel ve kaçınılmaz bir
sonucu değil, üretim araçlarına ve dolayısıyla teknolojik
yönelimleri belirleme gücüne sahip olan çok küçük bir azınlığın
öznel çıkarlarının bir ürünü. Mevcut bilimsel ve teknolojik
birikim, çalışma sürelerinin kısaltılmasını da sağlayabilir. Ama
işçi sınıfının önemsizleştiği, insanların gereksizleştiği iddia
edilen bir dönemde, teknolojik olanaklar, insanların çok uzun
süreler boyunca, aşırı yoğun bir şekilde ve en düşük ücretler (ya
da Uber örneğinde olduğu gibi “hizmet bedelleri”) karşılığında
çalıştırılması için kullanılıyor.<br>
<br>
Evrensel temel gelirin savunucularından biri de, 2019 yılında
dünyanın en zenginleri listesinde birinci sırada yer alan Jeff
Bezos (<a
href="https://www.penguinrandomhouse.com/books/547991/the-four-by-scott-galloway/9780735213678/"
target="_blank">Galloway 2017</a>, 52). Amazon’un kurucusu ve
CEO’su Bezos, 1997 yılında dolar milyoneri, sadece iki yıl sonra
da dolar milyarderi olmuştu (<a
href="https://www.inc.com/business-insider/when-billionaires-made-their-first-million.html"
target="_blank">Elkins 2016</a>). Diğer Silikon Vadisi
zenginleri gibi Bezos da “başarı”sını insanlığın evrensel
birikimine, tesadüflere ve aşırı sömürüye borçlu. Kişisel
bilgisayarlar ve İnternet olmasaydı, elektronik ticaret siteleri
de ortaya çıkamazdı. Elektronik ticaret işine erken girmenin
avantajlarından yararlanan Amazon, ABD’de, en fazla tedarikçinin
ve en fazla tüketicinin bulunduğu platforma dönüştükten sonra, tam
da bu sayede çok hızlı bir şekilde büyüyebildi ve gelirlerini
artırabildi. Gelirleri arttıkça yeni yatırımlar yapabildi ve başka
şirketleri satın alabildi. Dünyanın en büyük elektronik ticaret
platformlarından biri olarak Amazon, üretici şirketler arasındaki
fiyat rekabetini aşırı derecede şiddetlendirerek, bu şirketler
için çalışan işçilerin ücretlerinin düşürülmesine yol açtı.
Amazon’un depoları da en düşük ücretlerle, zor koşullar altında ve
sürekli gözetlenerek çalıştırılan işçileriyle ünlü.<br>
<br>
Sosyalist senatör Bernie Sanders, Amazon’un piyasa değerinin 1
trilyon dolara ulaştığı Eylül 2018’de, başta beslenme yardımları
olmak üzere şirket çalışanlarının yararlandığı kamusal desteklerle
ilgili bir kampanya başlattı (<a
href="https://www.washingtonpost.com/business/2018/09/05/bernie-sanders-introduces-stop-bezos-act-senate/"
target="_blank">Bhattarai
2018</a>). Bu destekler sayesinde çalışanların ücretleri
fazlasıyla düşük tutulabiliyordu. Bir başka deyişle, Bezos,
evrensel temel geliri, ücretleri daha da düşürebilmek için
istiyordu! Sanders’ın kampanyası etkili olunca, Amazon, Ekim
ayının başında, saatlik asgari ücreti 15 dolara yükselttiğini
açıkladı. Ama aylık ikramiyeleri ve çalışanlara sunulan hisse
senedi satın alma opsiyonlarını kaldırarak! Bazı çalışanlara göre,
bu değişiklikler sonrasında elde edecekleri toplam gelir artmak
yerine azalacaktı (<a
href="https://www.theverge.com/2018/10/3/17934194/amazon-minimum-wage-raise-stock-options-bonus-warehouse"
target="_blank">Lee
2018</a>).<br>
<br>
Amazon, dünyada, Apple’ın ardından, 1 trilyon dolarlık piyasa
değeri eşiğini aşan ikinci şirket olmuştu. Onları Microsoft
izledi. Hemen arkalarından Google’ın ana şirketi Alphabet geliyor.
Facebook’un da uzak olmayan bir gelecekte trilyoner şirketler
kulübüne girmesi bekleniyor.<br>
<br>
21. yüzyılda, teknolojik yönelimleri ve dolayısıyla da
insanlığın kaderini, teknolojinin içsel yasaları ya da devletlerin
tercihleri ya da insanların çoğunluğunun ihtiyaçları ve talepleri
değil, tesadüflerin yardımıyla kısa süreler içinde belirli
alanlarda tekel oluşturabilen teknoloji şirketlerinin sahipleri ve
üst düzey yöneticileri belirliyor.<br>
<br>
Günümüzde, insanlığın tüm bilimsel, teknolojik, kültürel ve
sanatsal birikimine herkesin erişmesini ve asıl önemlisi katkıda
bulunmasını sağlamak mümkün. İnsanlığın kendi kaderini kendi eline
almasının, yani özgürleşmesinin yolu da buradan geçiyor. Ama
insanlığın özgürleşmesini mümkün kılabilecek olan teknolojiler,
sermaye sahipleri tarafından, insanların ezici çoğunluğunu
bağımlılaştırmanın araçlarına dönüştürülüyor.<br>
<br>
<br>
<br>
<strong>“Büyük veri” neden önemli?</strong><br>
<br>
Facebook’un kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg, daha 22 yaşında
(2006’da) dolar milyoneri, 23 yaşındaysa dolar milyarderi olmuştu
(<a
href="https://www.inc.com/business-insider/when-billionaires-made-their-first-million.html"
target="_blank">Elkins
2016</a>). Bunu çok çalışmasına (!) değil, üniversite
öğrencisiyken kurduğu sosyal ağın hızla büyümesine borçluydu. 2008
yılının üçüncü çeyreğinde kullanıcısı sayısı 100 milyona ulaşan
Facebook, 2009’un başlarında kullanıma sokulan beğenme butonu
sayesinde, bu sayıyı yedi ay içinde iki katına çıkarabildi. Asıl
önemlisi, beğenme butonu, insanların bağımlılaştırılmasına ve
Facebook’ta daha fazla zaman geçirmelerine katkıda bulundu (<a
href="https://www.penguinrandomhouse.com/books/598206/zucked-by-roger-mcnamee/9780525561354/"
target="_blank">McNamee
2019</a>, 63).<br>
<br>
Kimin hangi platformda ne kadar zaman geçireceği, teknoloji
şirketleri arasındaki en önemli rekabet konuları arasında yer
alıyor. Örneğin Youtube, bir video izledikten sonra siteden
uzaklaşmamanız için, otomatik oynatma “hizmet”ini sunuyor. Eğer
Google’da oturum açtığınız bir tarayıcı kullanıyorsanız,
oynatılacak olan bir sonraki video seçilirken, geçmişteki
tercihleriniz ve ilgi alanlarınız da hesaba katılıyor. Facebook,
arkadaşlarınızın gönderilerini ve üyesi olduğunuz gruplardaki
gönderileri sıralarken, geçmişte kimlerin hangi türdeki
gönderileriyle ne kadar ilgilendiğinizi göz önünde bulunduruyor.
Google’ın arama motoru, yine hakkınızdaki bilgileri kullanarak,
otomatik tamamlama seçenekleri getiriyor. Gelecekte de Google
kullanmaya devam etmeniz için, arama sonuçları size özel bir
şekilde sıralanıyor. Çünkü hangi platformda ne kadar zaman
geçirirseniz, o platformun reklam gelirleri o kadar artıyor.<br>
<br>
Bunun bir sonucu daha var. Özel önlemler almayanlar,
kişiselleştirme nedeniyle, Eli Pariser’in (<a
href="https://www.goodreads.com/book/show/10596103-the-filter-bubble"
target="_blank">2011</a>)
deyimiyle bir “filtre balonu”nun içine düşebiliyor. Irkçılığa
yatkın olanlar, Google’da arama yaptıklarında, kendi ırklarının
daha üstün olduğunu “kanıtlayan” içeriklerle daha çok
karşılaşıyor. Komplo teorilerine inanma eğilimi bulunanlar,
Facebook’a girdiklerinde, komplo teorilerinin savunulduğu
gruplarda paylaşılan gönderilere daha çok maruz kalıyor.<br>
<br>
Teknoloji şirketleri, insanların kişisel bilgilerini, sadece
bağımlılık yaratmak için toplamıyor. Bu bilgiler, kime ne zaman ve
hangi kanallar üzerinden hangi reklamların gösterileceğini, kime
kredi verilebileceğini, kimin belirli bir işe alınabilir olduğunu,
kimin özel sağlık sigortası priminin ne kadar olması gerektiğini
ve başka pek çok şeyi belirlerken de kullanılıyor.<br>
<br>
Gmail’in, Google Chrome’un, Google Haritalar’ın, Facebook’un,
Whatsapp’ın, Instagram’ın, Twitter’ın ve büyük şirketlere ait
diğer pek çok uygulamanın ücretsiz olması, bunlar aracılığıyla
elde edilen kişisel bilgilerin çok değerli olmasından
kaynaklanıyor. Yaptığınız aramalar, bulunduğunuz yerler,
izlediğiniz videolar, beğendiğiniz gönderiler, profiline
baktığınız kişiler, alışverişleriniz, yaşınız, cinsiyetiniz,
telefon numaranız, eğitim durumunuz, mesleğiniz, gelir durumunuz,
medeni durumunuz, olası sağlık sorunlarınız ve akla gelebilecek
her tür diğer kişisel bilginiz birileri tarafından (genellikle
hiçbir zaman silinmeyecek bir şekilde) kaydediliyor ve bunların
ticareti yapılıyor.<br>
<br>
Çoğu insanın varlığından bile haberdar olmadığı bir sektör var:
Veri simsarlığı. Bu sektörün en büyük şirketlerinden biri olan
Acxiom, 2018 yılında, 62 ülkedeki 2,5 milyar insanın toplamda 10
bin başlığa ulaşabilen kişisel verilerine sahipti. Facebook’un
Cambridge Analytica skandalı nedeniyle bu tür şirketlerle
işbirliğine son vermesinin ardından, Acxiom, 2,3 milyar dolar
karşılığında, dünyanın en büyük reklam ajanslarından birine
satıldı (<a
href="https://www.fastcompany.com/90310803/here-are-the-data-brokers-quietly-buying-and-selling-your-personal-information"
target="_blank">Melendez-Pasternack
2019</a>).<br>
<br>
Kişisel verilerin bu denli değerli olması nedeniyle, ziyaret
ettiğiniz İnternet sitelerinin büyük çoğunluğu, hakkınızda mümkün
olan en fazla bilgiyi toplamak için tarayıcınıza çerezler
yerleştiriyor ve üçüncü taraflara ait programcıklar (<em>script</em>’ler)
içeriyor.
Son dönemde çerezler konusunda (kullanıcıları rahatsız
etmekten başka pek bir işe yaramayan) uyarılarla karşılaşılsa
bile, üçüncü taraf programcıklarının varlığı (ve bazı eklentiler
yardımıyla çalışmalarının engellenebileceği) pek az kimse
tarafından biliniyor. “Akıllı” cihazlarınızdaki pek çok uygulama
kişisel verilerinizi toplamak için kullanılıyor.<br>
<br>
Böylece, şirketler ve devletler, “büyük veri” (<em>big data</em>)
denen şeye sahip oluyor. Çok farklı veriler üzerinde çalışan yapay
zekâ algoritmaları, bunlar arasında ilişkiler bularak sizi çok
farklı grupların içine yerleştiriyor. Bunu nasıl yaptıklarını
bilemiyorsunuz (hatta bazen bunları tasarlayanlar da bilmiyor).
Ama örneğin, adres defterinize soyadlarını yazmamanız ya da
başvuru formlarını doldururken baştan sona büyük harf kullanmanız,
kredi notunuzun düşmesine neden olabiliyor. Algoritmalar,
sayısallaştırılabilir ve ulaşılabilir verileri kullanıyor.
Bireylere kredi notu veren şirketler, hangi verilerin ne şekilde
kullanıldığı bilindiğinde algoritmaları kandırmanın mümkün olacağı
bahanesiyle, bu bilgileri gizli tutuyor. Ama algoritmaların kara
kutulara dönüşmesi, bunlardaki yanlışlıklardan ve yanlılıklardan
olumsuz şekilde etkilenen insanların hesap sormasını
olanaksızlaştırıyor. Sermaye sahipleri açısından bakıldığında,
algoritmaların “iş görmesi”, yani kârlarını artırması yeterli. Bu
arada bazı insanların haksız yere zarar görmesi onlar için önemsiz
bir ayrıntı (<a
href="https://www.versobooks.com/books/2742-radical-technologies"
target="_blank">Greenfield
2017</a>, 246-249).<br>
<br>
Teknolojik gelişmeler, hakkımızdaki sayısallaştırılabilir ve
ulaşılabilir verileri durmadan artırıyor. Örneğin, akıllı
telefonlar ve akıllı bileklikler sayesinde, gün içinde kaç adım
attığımızı öğrenebiliyoruz. Bu gelişme, günde 10 bin adım atmanın
gerekli olduğu düşüncesinin yaygınlaşmasına katkıda bulundu.
Aslında, bu sayı, bilimsel araştırmalar sonucunda bulunmamıştı.
Japonya’da, 1964 Tokyo Olimpiyatları’nın yarattığı ilgiyi paraya
çevirmek isteyen bir şirketin geliştirdiği giyilebilir adımsayar
için keyfî olarak seçilen bir sayı söz konusuydu (<a
href="https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2018/sep/03/watch-your-step-why-the-10000-daily-goal-is-built-on-bad-science"
target="_blank">Cox
2018</a>). Ama adımların kolaylıkla sayılabilir ve kayıt altına
alınabilir duruma gelmesi, bunlar için farklı kullanım alanları
yarattı. Bazı özel sağlık sigortası şirketleri, akıllı bileklik
verilerini paylaşan ve düzenli olarak çok adım atan müşterilerinin
sigorta primlerinde indirim yapıyor (<a
href="https://www.versobooks.com/books/2742-radical-technologies"
target="_blank">Greenfield
2017</a>, 36). Bunun gerçek anlamı, akıllı bileklik verilerini
paylaşmayan veya yeterince adım atmayan müşterilerin
cezalandırılması!<br>
<br>
Dünya genelindeki eğilim, devletlere bağlı ve herkesi kapsayan
sosyal güvenlik kurumları aracılığıyla sunulan sağlık
hizmetlerinin kapsamlarının giderek daraltılması yönünde. Özel
sağlık sigortası şirketleri ise, hastalanma riski yüksek olanların
primlerini yükseltmek (ya da sigortalılığa hiç kabul etmemek) için
giderek daha fazla veri kullanacak. Fiziksel etkinliklerimiz, uyku
düzenimiz, kan değerlerimiz, vücut-kilo endeksimiz, yediklerimiz
ve içtiklerimiz hesaba katılacak. Genomlarımızın dizilenmesi
kolaylaştıkça ve ucuzladıkça, genetik hastalıklara yatkın
sayılanlarımız daha fazla prim ödeyecek. Giderek, orta gelir
düzeyindeki insanlar bile, tedavisi masraflı bir hastalığa
yakalanma riskleri yüksek çıkarsa, hastalanmaları durumunda
gerekli tedavileri alamayacak.<br>
<br>
Dahası var… Hastalanma riskleri, sadece özel sağlık sigortası
şirketlerini ilgilendirmiyor. Diğer özel şirketler, hastalığa
yakalanma riski yüksek kişileri işe almak istemeyecek.
Dolayısıyla, yoksul bir ailenin hastalanma riski yüksek bir
çocuğunun çok çalışarak olası tedavi masraflarını karşılaması daha
da zorlaşacak.<br>
<br>
Ama eğer evrensel temel gelir uygulamaya sokulursa, aynı kişinin
sokakta ve açlık içinde ölme olasılığı bir hayli düşecek…<br>
<br>
<br>
<br>
<strong>Kâr güdüsü ilerletici mi?</strong><br>
<br>
ABD’deki en büyük şirketlerin CEO’larına yapılan ödemelerin bu
şirketlerdeki ortalama işçi ücretlerine oranı 1965 yılında 20’ye 1
düzeyindeydi. Bu oran düzenli bir şekilde yükseldi ve 1989 yılında
58’e 1 oldu. Hemen ardından İnternet çağına girdik. 2000 yılına
gelindiğinde CEO’ların kazançları ortalama işçi ücretlerinin 344
katına ulaşmıştı. İzleyen yıllarda dalgalanmalar olduysa da, söz
konusu oran 175’e 1’in altına hiç inmedi ve 2017 yılında yeniden
312’ye 1’e yükseldi (<a
href="https://www.epi.org/publication/ceo-compensation-surged-in-2017/"
target="_blank">Mishel-Schieder
2018</a>).<br>
<br>
Bu oran, gerçekteki eşitsizlik artışını sadece kısmen
yansıtabiliyor. 1960’lı ve 1970’li yıllarda ABD’deki şirketlerin
ürünleri büyük ölçüde aynı şirketin çalışanları tarafından yurt
içinde üretiliyordu. Oysa bugün, örneğin iPhone markalı bir akıllı
telefonun neredeyse tüm parçaları, ortalama işçi ücretlerinin çok
daha düşük olduğu farklı ülkelerde üretiliyor ve birleştiriliyor.<br>
<br>
2017 yılında ABD’deki en büyük 350 şirketin CEO’larının ortalama
yıllık kazançları 18,9 milyon dolardı (<em>a.g.y.</em>). Bu
miktar, o yıl Türkiye’de asgari ücretle çalışanların yıllık brüt
kazançlarının yaklaşık 3235 katıydı.<br>
<br>
CEO’ların en önemli görevi, şirketlerinin büyük kârlar elde
edebileceği konusunda yatırımcıları, yani sermaye sahiplerini ikna
etmek. Kâr beklentisi yükseldikçe şirketler değer kazanıyor ve bu
da aynı şirketlerin başka kârlı yatırımlar yapmasını, örneğin
gelecek vaat eden ya da rakip olabilecek şirketleri satın
almalarını kolaylaştırıyor.<br>
<br>
Büyük kâr beklentileri yaratmak konusunda bugüne kadar en
başarılı olan CEO’lardan biri, elektrikli otomobiller üreten Tesla
adlı otomotiv ve enerji şirketinin kurucuları arasında yer alan
Elon Musk. İlk sürücüsüz otomobili üreteceklerini iddia eden Musk,
2016 yılının Ekim ayında, bu hedefe 2017 yılının sonunda
ulaşacaklarını söylemişti (<a
href="https://www.theverge.com/2016/10/19/13340938/tesla-autopilot-update-model-3-elon-musk-update"
target="_blank">Golson-Bohn,
2016</a>). 2019 yılının Şubat ayına gelindiğinde Musk’ın yeni
vaadi 2019 sonuydu; bu otomobillerin tam bir güvenle kullanılmaya
başlayacağı tarih ise “muhtemelen” 2020 sonu olacaktı (<a
href="http://fortune.com/2019/02/19/elon-musk-tesla-self-driving/"
target="_blank">Newcomb
2019</a>).<br>
<br>
Sürücüsüz otomobil teknolojileri üzerinde çalışan tek şirket
Tesla değil. Otomotiv şirketlerinin yanı sıra Google, Apple ve
Yandex gibi teknoloji şirketleri de kendi sürücüsüz otomobillerini
üretmeye çalışıyor. Örneğin Google’ın 2009 ile 2015 yılları
arasında sürücüsüz otomobil teknolojilerini geliştirmek için
harcadığı para 1,1 milyar dolardan fazlaydı (<a
href="https://spectrum.ieee.org/cars-that-think/transportation/self-driving/google-has-spent-over-11-billion-on-selfdriving-tech"
target="_blank">Harris
2017</a>).<br>
<br>
Büyük teknoloji şirketlerinin sahipleri ve üst düzey
yöneticileri bize şu tür şeyler vaat ediyor: Sürücüsüz otomobiller
sayesinde insan hatalarından kaynaklanan trafik kazaları tarihe
karışacak. Otomobil sahipliğinin yerini otomobillerin kiralanması
alacak ve bireysel ulaşım maliyetleri azalacak. Sürücüsüz
otomobiller bizi istediğimiz yerden alıp istediğimiz yere
bıraktıktan sonra yollarına devam edeceğinden, büyük kentlerdeki
park yeri sıkıntıları son bulacak. Otomobiller kendi aralarında
iletişim kurarak hareket edeceğinden yolculuk süreleri kısalacak.
Çocuklarımızı herhangi bir yere güvenle gönderebileceğiz.
Engellilerin ulaşım sorunu kalmayacak vb. vb.<br>
<br>
Bize söylemedikleri şeyse, insanların ulaşım ihtiyaçlarını en
düşük toplumsal maliyetle değil, en yüksek kârları elde edecekleri
şekilde karşılamak istedikleri.<br>
<br>
Sürücüsüz otomobiller bizi evimizin kapısından alıp işyerimizin
ya da okulumuzun kapısına bırakacak. Böylece hiç yorulmayacağız.
Ama sonra, akıllı telefonumuz bizi uyaracak: Günde 10 bin adım
hedefine ulaşmak için yürümek zorundayız!<br>
<br>
Ulaşım ihtiyaçları, toplu taşıma sistemlerini geliştirerek de
karşılanabilir. Otomobil sayısı en aza indirilirken, toplu taşıma
araçlarının sayıları ve bunlarda yolculuk etmenin konforu
artırılabilir. Engelliler için özel çözümler üretilirken, engelli
olmayanların daha fazla yürümesi ve bisiklete binmesi teşvik
edilebilir. Böylece taşıtlara ayrılan toplam kaynak miktarı ve
çevre kirliliği azaltılabilir.<br>
<br>
Ama tüm insanları ilgilendiren teknolojik yönelimler, ortak
çıkarların bilimsel verilere dayalı olarak tartışılması ve
ortaklaşa karar alınması yoluyla değil, büyük sermaye sahiplerinin
yatırımlarıyla belirleniyor. Yaygın olarak kullanılabilecek ilk
sürücüsüz otomobili üreten şirket, kendi otomobil kiralama
platformunu kurarak bu alanda bir tekel oluşturmaya çalışacak. Söz
konusu platformda bulunan sürücüsüz otomobillerin sayısı ne kadar
hızlı bir şekilde artırılabilirse, sonradan gelenlerin rekabet
şansı o kadar azalacak. Dahası, yola ilk çıkan şirket, sermayesini
çok hızlı bir şekilde büyüteceğinden, güç kazanma potansiyeli
bulunan şirketleri satın alabilecek ya da bir süre boyunca zarar
etmeyi kabullenerek rakiplerini iflasa sürükleyebilecek. Böylece
bugünkülerden çok daha büyük bir trilyoner şirketin yaratılması ve
bu şirketin çok farklı alanlarda yeni tekeller kurması olası.<br>
<br>
Elde edilebilecek kârların büyüklüğü nedeniyle, sürücüsüz
otomobil teknolojilerini geliştiren şirketler, bir yandan mümkün
olduğunca çok sayıda patent alırken (ve bunlardan bazılarını
sadece rakiplerinin önünü kesmek için kullanırken) diğer yandan
patentini almadıkları bilgileri ticari sır olarak saklıyor. Bu
bilgiler “fikri mülkiyet hakları”yla korunuyor. Bir başka deyişle,
“fikri mülkiyet”, teknolojik ilerlemeyi yavaşlatıyor. Belirli
alanlarda insanlığın evrensel bilgi birikimine yapılan küçük
katkılar, bu alanlarda tekellerin kurulmasını sağlıyor.<br>
<br>
Teknoloji şirketleri tam tersini savunuyor elbette. Onlara göre,
kâr güdüsünün yokluğunda, teknoloji şu anda olduğu kadar hızlı
ilerleyemezdi. Oysa örneğin, bugünkü biçimiyle İnternet’in
varlığını, Tim Berners-Lee’nin, Dünya Çapında Ağ (<em>World Wide
Web</em>) için patent almamış olmasına borçluyuz. Eğer alsaydı,
günümüzün en zengin kişilerinden biri olabilirdi. Ama diğer
yandan, elimizde, büyük olasılıkla, dünya çapındaki tek bir ağ
yerine, Microsoft ve Apple türü şirketlerin çok sayıda özel ağı
bulunurdu. Bunlar arasındaki uyumsuzluklar ve duvarlar, bugün
kullandığımız pek çok teknolojinin geliştirilmesini zorlaştırır ya
da olanaksız kılardı (<a
href="https://www.nytimes.com/2004/06/14/business/pioneer-who-kept-the-web-free-honored-with-a-technology-prize.html"
target="_blank">Shannon
2004</a>).<br>
<br>
Sürücüsüz otomobilleri insanlığın hizmetine sunmanın en hızlı
yolu aransaydı, ilk yapılması gereken şey, bu alandaki her tür
yeni bilgiyi hemen ve herkesle paylaşmak olurdu. Teknoloji
geliştirmek için kullanılan tüm otomobiller arasında anlık olarak
bilgi paylaşılması mümkün kılınırdı. Yapay zekâ algoritmaları açık
kaynak kodlu olur ve böylece bunlardaki hataların ve sorunların
bulunması kolaylaştırılırdı. Bir kişi ya da ekip belirli bir
sorunu çözdüğünde, başkaları gereksiz yere o sorun üzerinde
çalışmazdı. Bir kişi ya da ekip belirli bir sorunu çözdüğünde,
başkaları patentler ve fikri mülkiyet düzenlemeleri yüzünden aynı
soruna gereksiz yere bambaşka çözümler aramak zorunda kalmazdı.
Katkıda bulunmak isteyen herkes, Wikipedia örneğinde olduğu gibi,
yetenekleriyle ve nitelikleriyle uyumlu katkılar sunabilirdi.<br>
<br>
Kuşkusuz, ulaşım sisteminin aynı yöntemle bütünsel olarak ele
alınması çok daha verimli bir yaklaşım olurdu. Ne var ki, bugün
bunu yapmak tümüyle olanaksız, çünkü toplumsal kaynakların çok
büyük bölümü sermaye sahiplerinin denetimi altında…<br>
<br>
<br>
<br>
<strong>İnsanlık aşılacak mı?</strong><br>
<br>
Sürücüsüz otomobil teknolojileri yeterince geliştirildiğinde,
gereksizler sınıfı hızla büyüyecek. Ama büyük teknoloji
şirketlerinin sahipleri ve üst düzey yöneticileri bunun çok
ötesine geçen olasılıkları tartışıyor. Sadece satranç oynamak ya
da otomobil kullanmak gibi belirli işleri insanlardan daha iyi
yapabilen (zayıf) yapay zekâ algoritmalarının yerini, er ya da
geç, genel yapay zekâ algoritmalarının alacağını ve ardından
bugünkü insan zekâsını geride bırakacak bir süper zekâya
ulaşılabileceğini savunuyorlar.<br>
<br>
Sonrasında ne olacağı hakkında pek çok spekülasyon var. Bir
genel yapay zekâ algoritmasının insanlardan bağımsız bir şekilde
hareket etmeye başlayıp dünyanın (ardından da evrenin) kontrolünü
ele geçirebileceği de iddia ediliyor, “kötü” güçlerin genel yapay
zekâ algoritmalarını dünya üzerinde egemenlik kurmak için
kullanabilecekleri de…<br>
<br>
Yapay zekâ (YZ) algoritmaları üzerinde çalışan şirketler, olası
tehlikelere karşı platformlar kuruyor, bu alandaki araştırmalar
için ilkeler belirliyor. Örneğin, YZ Ortaklığı’nın (<em>Partnership
on AI</em>) üyeleri arasında Amazon, Apple, (Çinli teknoloji
şirketi) Baidu, Facebook, Google, IBM, Intel, Microsoft, Samsung
ve Sony de var. Elon Musk, PayPal kurucularından Peter Thiel,
Hindistan merkezli teknoloji şirketi Infosys ve Amazon, insanlığa
yarar sağlayacak yapay zekâ uygulamalarının geliştirilmesi için
kurulan Açık YZ (<em>Open AI</em>) örgütüne 1 milyar dolar
bağışlamayı taahhüt etti (<a
href="https://www.bbc.com/news/technology-35082344"
target="_blank">Danti 2015</a>).<br>
<br>
Aslına bakılırsa, genel yapay zekâya ulaşılıp ulaşılamayacağı
bile tartışmalı. Birkaç on yıl içinde dünyayı bir süper zekâ
algoritmasının yönetmeye başlaması olasılığı ise ihmal
edilebilecek kadar düşük. Buna karşılık, zenginleri giderek daha
fazla zenginleştirirken orta katmanları yoksullaştıran ve
insanların büyük çoğunluğunu en düşük ücretli ve yıpratıcı işlere
ya da işsizliğe mahkûm eden (zayıf) yapay zekâ algoritmalarının
boyunduruğu altında yaşadığımız kesin!<br>
<br>
Teknoloji şirketlerinin sahipleri ve üst düzey yöneticileri,
bizi, yapay zekânın insanlık yararına kullanılmasını sadece
onların sağlayabileceğine inandırmaya çalışıyor. Kendileri
üzerindeki en iyi denetimin yine kendileri tarafından
kurulabileceğini savunuyorlar. Ne de olsa, devletler, kötü niyetli
ya da beceriksiz yöneticilerin eline geçebilir … Teknolojiden
anlamayan politikacıların müdahaleleri, olsa olsa olumsuz sonuçlar
doğurur… Bürokratlar, yaratıcılığın ve yeniliklerin önünü kesmek
dışında ne iş yapar?<br>
<br>
İnsanlığın çok yakın bir gelecekte genel yapay zekâ tarafından
tümüyle önemsizleştirilme ve hatta ortadan kaldırılma tehlikesiyle
karşı karşıya olduğu kabul edildiğinde, bugünkü üretim
ilişkilerine ve toplumsal güç dengelerine dayalı çözüm yolları
aramaktan başka çare kalmaz. Ne de olsa, üretim ilişkileri ve
toplumsal güç dengeleri bazı ülkelerde değiştirilse bile, geri
kalan ülkelerin egemen sınıfları ve devletleri bunu bir tehdit
olarak algılayacak ve genel yapay zekâ aracılığıyla bütün dünyayı
boyunduruk altına almaya çalışacaktır.<br>
<br>
Oysa, bir genel yapay zekâ algoritmasının yaratılmasından çok
önce harekete geçirilebilecek olan muazzam bir zekâ potansiyeline
sahibiz: Tüm insanların kolektif zekâsı.<br>
<br>
Dünya satranç şampiyonu Garry Kasparov’un satranç bilgisayarı
Deep Blue’ya yenildiği yaygın olarak bilinir. Ama Kasparov’un daha
sonra İleri Satranç diye adlandırdığı yeni bir oyun biçimi
geliştirmiş olduğunu bilenlerin sayısı bir hayli azdır. Bu yeni
oyunun rakipleri, satranç bilgisayarı kullanan insanlardı.
Makineler, taktik bir hamlenin olası sonuçlarını hemen
hesaplayarak hata yapma olasılığını en aza indiriyordu. Böylece
yorucu hesaplama işlerinden kurtulan insana düşen görev, stratejik
planlamaya odaklanmak oluyordu. Kasparov’a göre, bunun sonucu,
insanın yaratıcılığının daha yüksek bir aşamaya ulaşmasıydı.<br>
<br>
2005 yılında düzenlenen bir “serbest stil” satranç turnuvasında
ise, katılımcılar diledikleri şekilde ekip oluşturabilmiş. Bu
turnuvada, satranç bilgisayarı kullanan insanlar, en güçlü satranç
bilgisayarlarını bile yenilgiye uğratmış. Ama asıl önemlisi,
turnuvayı, dönemin en gelişkin satranç bilgisayarlarından birini
kullanan bir satranç ustası değil, aynı anda üç bilgisayardan
yararlanan iki amatör oyuncu kazanmış (<a
href="https://www.publicaffairsbooks.com/titles/garry-kasparov/deep-thinking/9781610397865/"
target="_blank">Kasparov
2017</a>, 245-247).<br>
<br>
Bir başka deyişle, algoritmalar ile insanlar arasındaki
ilişkiler çok farklı şekillerde düzenlenebilir. Algoritmalar,
insanların yaratıcılık düzeylerini yükseltmeye de yarayabilir,
düşürmeye de. Ve büyük teknoloji şirketlerinin gizli tuttuğu
algoritmalar daha çok ikincisine yarıyor.<br>
<br>
Ansiklopedi hazırlamak, 1990’lı yıllara kadar, sadece uzmanların
yapabildiği ve ticaret konusu olan bir işti. Bugünse, milyonlarca
insanın gönüllülük temelindeki katkılarıyla yaratılmış, her an
güncellenen, ücretsiz, reklamsız, kullanıcılarının bilgilerini
veri simsarlarına satmayan, yüzlerce dilde versiyonu bulunan,
geçmiştekilerle karşılaştırıldığında devasa boyutlarda bir
ansiklopedimiz var. 2001 yılında kurulan Wikipedia, herkesin
katkıda bulunabildiği ve kâr amacı gütmeyen bir platformun
insanlığın bilgi birikimini sistemli bir şekilde özetleme işini
ticari girişimlerden daha başarılı bir şekilde yapabileceğini
kanıtladı.<br>
<br>
Kuşkusuz, Wikipedia kusursuz bir bilgi kaynağı değil. Ticari
şirketler, siyasal partiler, devletler, çok farklı çıkar grupları
ve farklı sorunları bulunan bireyler Wikipedia’ya kendi dar
çıkarları doğrultusunda müdahalelerde bulunmaya çalışıyor. Ama
özellikle İngilizce Wikipedia, bu tür müdahalelerin etkilerini
sınırlandırmayı başarabiliyor. Bunun için, ansiklopedinin
katkıcılarının başlangıçta soğuk baktığı hiyerarşiyi de içeren bir
düzen kurulmuş durumda. Kayıtlı katkıcılarından oluşan Wikipedia
topluluğu tarafından uzlaşma yoluyla seçilen “bürokrat”lar (üst
düzey yöneticiler), Wikipedia topluluğunun (bürokratlar tarafından
belirlenen) ortak görüşleri doğrultusunda atanan “yöneticiler” ve
seçimler yoluyla belirlenen “hakem kurulu”, ansiklopedinin nitel
düzeyinin yine kolektif zekâ aracılığıyla korunmasını sağlıyor (<a
href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administration"
target="_blank">https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Administration</a>).<br>
<br>
Wikipedia, insanlar ile yapay zekâ algoritmaları arasındaki
ilişkiler konusunda da bir model oluşturuyor. Tekrar tekrar
yapılması gereken sıradan editörlük işleri için, “bot” adı verilen
İnternet robotlarından yararlanılıyor. Ama hangi botların
ansiklopedi üzerinde çalışabileceğine ve hangilerinin çalışmasının
sonlandırılacağına yine Wikipedia topluluğu karar veriyor.
Botlardan bazıları yöneticilerin sorumluluk alanına giren işler
yapıyor. Bu tür botların hangi görevleri üstlenebileceğine
topluluk karar veriyor. Yönetici botların kaynak kodlarının açık
olması tavsiye ediliyor. Bot işleticisi, kaynak kodlarının
kamuoyuna kısmen ya da tümüyle kapalı tutulmasını sağlayabilse de,
dileyen her yöneticiye bunları sunmak zorunda (<a
href="https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bot_policy"
target="_blank">https://en.wikipedia.org/wiki/Wikipedia:Bot_policy</a>).
Yani,
Wikipedia topluluğunun ortak görüşleri doğrultusunda atanan
binden fazla yönetici, kaynak kodlarına erişebiliyor. Dolayısıyla,
Wikipedia’da kullanılan algoritmalar, örneğin Google’ın arama
sonuçlarını filtreleme ve sıralama algoritmalarından farklı
olarak, insanların denetimine tümüyle kapalı birer kara kutu
değil. Diğer yandan, Wikipedia’daki algoritmalar, insanları
gereksizleştirmek yerine, yaratıcılık gerektiren işlere daha fazla
zaman ayırmalarını sağlıyor. Böylece, Wikipedia topluluğunun
kolektif zekâsı, algoritmalar yardımıyla daha da gelişiyor.<br>
<br>
Sermaye sahiplerinin ideal dünyasında, bir yanda dolar
milyarderleri ve çok yüksek ücretler alan yöneticiler ve uzmanlar
var, diğer yanda ise algoritmaların denetimi altında en yorucu,
sıkıcı ve zihin köreltici işleri en düşük ücretler karşılığında
yapan işçiler ve algoritmalar yardımıyla sıkı bir şekilde gözetim
altında tutulurken sadaka verilen aşırı yoksullar.<br>
<br>
Üretim araçlarının özel mülkiyetine ve bilgi tekellerinin
varlığına son verilmediği sürece, insanlığın geleceği hakkındaki
tartışmaların büyük bölümü kaçınılmaz olarak gevezelik
kategorisine girecek ve sermaye sahiplerinin ideal dünyasına doğru
yol alınacak.<br>
<br>
Oysa herkesin nitelikli bir eğitim aldığı, zorunlu çalışma
saatlerinin en aza indirildiği, her düzeydeki karar alma
süreçlerine bunlardan etkilenecek olan herkesin katılabildiği,
üretim araçlarının herkese ait olduğu, herkes üzerinde etkide
bulunan her tür bilgiye (ortaklaşa alınan kararlar doğrultusunda
kısıtlananlar hariç) herkesin erişebildiği ve katkıda
bulunabildiği bir toplumun kolektif zekâsı çok daha hızlı bir
gelişim sergileyebilir ve insanlığın tümüne hizmet edebilir.
Teknolojik yönelimler, ancak böyle bir toplumda, insanlığın ortak
çıkarları doğrultusunda belirlenebilir.<br>
<br>
<br>
<br>
<br>
<br>
<strong>Kaynakça</strong><br>
<br>
Amnesia, Anne. “Unnecessariat”, <em>More Crows Than Eagles</em>,
May 10, 2016, <a
href="https://morecrows.wordpress.com/2016/05/10/unnecessariat/">https://morecrows.wordpress.com/2016/05/10/unnecessariat/</a><br>
<br>
Bhattarai, Abha. “Bernie Sanders introduces ‘Stop BEZOS Act’ in
the Senate”, <em>The Washington Post</em>, September 5, 2018, <a
href="https://www.washingtonpost.com/business/2018/09/05/bernie-sanders-introduces-stop-bezos-act-senate/">https://www.washingtonpost.com/business/2018/09/05/bernie-sanders-introduces-stop-bezos-act-senate/</a><br>
<br>
Cox, David. “Watch your step: why the 10,000 daily goal is built
on bad science”, <em>The Guardian</em>, 3 Sep 2018, <a
href="https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2018/sep/03/watch-your-step-why-the-10000-daily-goal-is-built-on-bad-science">https://www.theguardian.com/lifeandstyle/2018/sep/03/watch-your-step-why-the-10000-daily-goal-is-built-on-bad-science</a><br>
<br>
Danti, Andrea. “Tech giants pledge $1bn for 'altruistic AI'
venture, OpenAI”, <em>BBC News</em>, 12 December 2015, <a
href="https://www.bbc.com/news/technology-35082344">https://www.bbc.com/news/technology-35082344</a><br>
<br>
Elkins, Kathleen. “The Age When 17 Self-Made Billionaires Earned
Their First Million”, <em>Inc.</em>, Feb 11, 2016, <a
href="https://www.inc.com/business-insider/when-billionaires-made-their-first-million.html">https://www.inc.com/business-insider/when-billionaires-made-their-first-million.html</a><br>
<br>
Galloway, Scott. <em>The Four: The Hidden DNA of Amazon, Apple,
Facebook, and Google</em>. New York: Penguin, 2017<br>
<br>
Golson, Jordan-Bohn, Dieter. “All new Tesla cars now have
hardware for ‘full self-driving capabilities’”, <em>The Verge</em>,
Oct 19, 2016, <a
href="https://www.theverge.com/2016/10/19/13340938/tesla-autopilot-update-model-3-elon-musk-update">https://www.theverge.com/2016/10/19/13340938/tesla-autopilot-update-model-3-elon-musk-update</a><br>
<br>
Greenfield, Adam. <em>Radical Technologies: The Design of
Everyday Life</em>. London-New York: Verso, 2017<br>
<br>
Harris, Mark. “Google Has Spent Over $1.1 Billion on
Self-Driving Tech”, <em>IEEE Spectrum</em>, 15 Sep 2017, <a
href="https://spectrum.ieee.org/cars-that-think/transportation/self-driving/google-has-spent-over-11-billion-on-selfdriving-tech">https://spectrum.ieee.org/cars-that-think/transportation/self-driving/google-has-spent-over-11-billion-on-selfdriving-tech</a><br>
<br>
Kasparov, Garry. <em>Deep Thinking: Where Machine Intelligence
Ends and Human Creativity Begins</em>. New York: Public Affairs,
2017<br>
<br>
Lee, Dami. “Amazon eliminates monthly bonuses and stock grants
after minimum wage increase”, <em>The Verge</em>, Oct 3, 2018, <a
href="https://www.theverge.com/2018/10/3/17934194/amazon-minimum-wage-raise-stock-options-bonus-warehouse">https://www.theverge.com/2018/10/3/17934194/amazon-minimum-wage-raise-stock-options-bonus-warehouse</a><br>
<br>
McAfee, Andrew-Brynjolfsson, Erik. <em>Machine, Platform,
Crowd: Harnessing Our Digital Future</em>. New York-London: W.
W. Norton & Company, 2017<br>
<br>
McNamee, Roger. <em>Zucked: Waking Up to the Facebook
Catastrophe</em>. New York: Penguin Press, 2019<br>
<br>
Melendez, Steven-Pasternack, Alex. “Here are the data brokers
quietly buying and selling your personal information”, <em>Fast
Company</em>, 03.02.19, <a
href="https://www.fastcompany.com/90310803/here-are-the-data-brokers-quietly-buying-and-selling-your-personal-information">https://www.fastcompany.com/90310803/here-are-the-data-brokers-quietly-buying-and-selling-your-personal-information</a><br>
<br>
Mishel, Lavrence-Schieder, Jessica. “CEO compensation surged in
2017”, <em>Economic Policy Institute</em>, August 16, 2018, <a
href="https://www.epi.org/publication/ceo-compensation-surged-in-2017/">https://www.epi.org/publication/ceo-compensation-surged-in-2017/</a><br>
<br>
Newcomb, Alyssa. “Tesla's Self-Driving Cars Are Almost Ready to
Pick You Up”, <em>Fortune</em>, February 20, 2019, <a
href="http://fortune.com/2019/02/19/elon-musk-tesla-self-driving/">http://fortune.com/2019/02/19/elon-musk-tesla-self-driving/</a><br>
<br>
Pariser, Eli. <em>The Filter Bubble: What the Internet is
Hiding from You</em>. New York: The Penguin Press, 2011<br>
<br>
Shannon, Victoria. “Pioneer Who Kept the Web Free Honored With a
Technology Prize”, <em>The New York Times</em>, June 14, 2004, <a
href="https://www.nytimes.com/2004/06/14/business/pioneer-who-kept-the-web-free-honored-with-a-technology-prize.html">https://www.nytimes.com/2004/06/14/business/pioneer-who-kept-the-web-free-honored-with-a-technology-prize.html</a><br>
<br>
<br>
</body>
</html>
Unknownnoreply@blogger.com0tag:blogger.com,1999:blog-1645218597973770907.post-87983465852830446522018-11-08T21:13:00.000+03:002018-11-08T21:38:35.140+03:00Devrim döneminde Bolşeviklerin iç tartışmaları<html>
<head>
<meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=UTF-8">
<title></title>
</head>
<body>
<p> <strong> Bolşevizmin şekillenmesinde önemli bir pay sahibi olan
<em>Ne Yapmalı?</em> adlı eserin yazılmasından 15 yıl sonra
bile, Merkez Komitesinde, her konuda Lenin’in düşünceleri
doğrultusunda oy kullanan bir “Lenin’in adamları” grubu
bulunmuyor. Lenin, belki biraz da bu sayede, nesnel gerçeklikten
(ve bu arada yoldaşlarının gerçekliğinden) tümüyle uzak tezlerin
savunuculuğunu yapma noktasına hiçbir zaman savrulmuyor. Ekim
Devrimi, Lenin’in, “kendi örgütünü” değil, devrimin örgütünü
yaratmaya çalıştığını kanıtlıyor.<br>
<br>
</strong> </p>
<div class="separator" style="clear: both; text-align: center;">
<a
href="https://3.bp.blogspot.com/-uzGCipYC-rw/W-R8R26ST1I/AAAAAAAABVE/QVVnnUZyZEsnJzEcDHgVKP2jBnhP-BSagCLcBGAs/s1600/bolsevik-mk.jpg"
imageanchor="1" style="margin-left: 1em; margin-right: 1em;"><img
data-original-height="918" data-original-width="1370"
src="https://3.bp.blogspot.com/-uzGCipYC-rw/W-R8R26ST1I/AAAAAAAABVE/QVVnnUZyZEsnJzEcDHgVKP2jBnhP-BSagCLcBGAs/s320/bolsevik-mk.jpg"
width="320" height="214" border="0"></a></div>
<p align="right"> <em><br>
Aşağıdaki yazı ilk olarak Marksist teori dergisi </em> Komünist<em>’in
Bahar
2017 tarihli 6. sayısında yayımlanmıştır.</em> </p>
<p> Bu yazıda, Bolşeviklerin Ekim Devriminin hemen öncesinde ve
hemen sonrasında bazı iç tartışmaları hangi şekillerde
yürüttükleri üzerinde duracağım. Ama öncelikle, Rusya’daki devrim
stratejisi tartışmalarıyla ilgili birkaç hatırlatmada bulunmak
istiyorum. </p>
<p> 1917 yılında gerçekleşen Şubat Devrimi öncesinde, Marksistler
arasında, Rusya’da gerçekleşecek olan devrimin niteliği hakkında
bir anlaşmazlık bulunmuyordu. Gündemde, çarlık rejiminin
yıkılmasını sağlayacak ve kapitalizmin gelişmesini hızlandıracak
olan bir demokratik devrim vardı. Bir başka deyişle, ilk olarak
bir burjuva devrimi gerçekleşecekti. Diğer yandan, Rusya’nın
demokratik devrimi, Avrupa’daki bir sosyalist devrimler dalgasının
kıvılcımı olabilirdi. Başta Almanya olmak üzere belli başlı Avrupa
ülkelerinde sosyalist devrimlerin gerçekleşmesi durumunda, Rusya
da sosyalizm yoluna girebilirdi (ya da sosyalizmin bu ülkedeki
kesin zaferi güvence altına alınabilirdi). </p>
<p> Anlaşmazlık, bu devrime kimin öncülük edeceği konusundaydı.
Menşeviklere göre, burjuva devrimine burjuvazi öncülük edecekti.
İşçi sınıfı, ancak burjuvazinin öncülüğündeki bir demokratik
devrim sonrasında, kendi iktidarı, yani sosyalist bir iktidar için
mücadele etmeye başlayabilirdi. O zamana kadar burjuvaziyle
birlikte mücadele etmek gerekiyordu. İşçi sınıfının burjuvaziye
karşı mücadelesi, ancak burjuva devriminin gerçekleşmesi
sonrasında birincil önem kazanabilirdi. </p>
<p> Bolşeviklerin Lenin tarafından geliştirilmiş olan tezine
göreyse, Rusya’da kapitalist üretim ilişkileri belirleyici önem
kazanmıştı, bir burjuva toplumu oluşmuştu ve çarlık rejimiyle
işbirliği içinde olan burjuvazinin demokratik devrime öncülük
etmesi mümkün değildi. Bu devrime işçi sınıfının öncülük etmesi
gerekiyordu. İşçi sınıfı, köylülükle ittifak hâlinde, demokratik
bir diktatörlük kuracaktı. Ardından, işçi sınıfı ile yoksul
köylülüğün ittifakı kurulacak ve (Avrupa’daki sosyalist
devrimlerin yardımıyla) sosyalist devrim için mücadele edilecekti.
Bir diğer deyişle devrim süreci iki aşamalı olacaktı. </p>
<p> Strateji tartışmalarının üçüncü bir tarafı olan Trotski,
“sürekli devrim” tezini savunuyordu. Trotski de Rusya’nın
gündeminde demokratik bir devrimin bulunduğunu ve bu devrime işçi
sınıfının öncülük edeceğini düşünüyordu. İttifaklar sadece farklı
sınıfların siyasal temsilcileri arasında kurulabileceğinden ve
köylülük bir siyasal temsilciye sahip olamayacağından, köylülükle
ittifak kurulmasının mümkün olmadığını savunuyordu. Diğer yandan,
işçi sınıfı, iktidara hangi bayrağın altında gelirse gelsin,
egemen sınıfların karşı-devrimci direnişiyle karşılaşacağından,
sosyalist önlemlere de başvurmak zorunda kalacaktı; yani
demokratik devrim ile sosyalist devrim arasında bir süreklilik
olacaktı. Sosyalizmin kesin zaferi içinse Avrupa’da sosyalist
devrimlerin gerçekleşmesi gerekecekti.<br>
<br>
</p>
<p> <strong><em>Nisan Tezleri</em> tartışması</strong> </p>
<p> Çarlık rejimini sona erdiren 1917 Şubat Devrimi sonrasında, bir
yandan başta Petrograd <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn1"
name="_ftnref1" title=""> [1] </a> olmak üzere büyük kentlerde
işçi ve asker temsilcileri sovyetleri (konseyler) kurulurken,
diğer yandan ağırlıklı olarak burjuvazinin temsilcilerinden oluşan
bir Geçici Hükümet ilan edildi. Menşeviklerin ve asıl olarak
köylülüğün çıkarlarını savunan SR’lerin <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn2"
name="_ftnref2" title=""> [2] </a> çoğunlukta olduğu sovyetler,
Geçici Hükümeti destekleme kararı aldı. Lenin yurt dışındaydı,
dağınık durumdaki Bolşevikler sovyetlerde zayıftı ve siyasal
çalışmaları yeniden örgütlemeye başlayan Merkez Komitesi (MK)
üyeleri, demokratik devrimin henüz tamamlanmamış olması nedeniyle,
Geçici Hükümete destek olunması (ya da en azından bu hükümete
karşı çıkılmaması) gerektiğine inanıyordu. </p>
<p> Lenin ise, daha 7 Mart’ta (Rusya’da Ekim Devrimi sonrasında
benimsenen bugünkü takvime göre 20 Mart’ta) İsviçre’de yazmaya
başladığı <em>Uzaktan Mektuplar</em>’da, Rus devriminin birinci
aşamasının tamamlandığını, Geçici Hükümetin bir burjuva hükümeti
olduğunu ve işçi sınıfı ile yoksul köylülerin sorunlarını
çözemeyeceğini, bu hükümetin karşıya alınması ve devrimin ikinci
(yani sosyalist) aşamasında zafere ulaşma mücadelesi yürütülmesi
gerektiğini savundu. Bu mektuplar, Bolşeviklerin gazetesi olan <em>Pravda</em>’da
yayımlanmak
üzere Petrograd’a ulaştırıldı. Ancak o dönemde
gazetenin yayın kurulunda bulunan Kamenev ile Stalin, Lenin’in
görüşlerine katılmıyordu. İlk mektubu kısaltılarak ve
değişikliklerle yayımlanırken, ikinci, üçüncü ve dördüncü
mektupları basılmadı. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn3"
name="_ftnref3" title=""> [3] </a> </p>
<p> Lenin’in Rusya’ya dönerek <em>Nisan Tezleri</em>’ni açıklaması
da diğer Bolşevik yöneticileri ikna etmesine yetmedi. 7 Nisan’da <em>Pravda</em>’da
yayımlanan
tezler, aynı gün partinin Petrograd Komitesinde yapılan
oylamada 13 ret, 2 kabul oyu ve 1 çekimser oyla reddedildi. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn4"
name="_ftnref4" title=""> [4] </a> Lenin, azınlık görüşünü
temsil ediyordu. </p>
<p> Tezlerini yazılı ve sözlü olarak parti içinde savunmaya devam
eden Lenin, kısa bir süre içinde başarıya ulaştı ve 24-29 Nisan
(7-12 Mayıs) tarihinde düzenlenen RSDİP(B) <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn5"
name="_ftnref5" title=""> [5] </a> Yedinci Tüm Rusya (Nisan)
Konferansı’nda çoğunluğu kazandı. </p>
<p> Daha yaygın olarak bilindiğinden, Bolşeviklerin <em>Nisan
Tezleri</em> hakkındaki iç tartışmaları üzerinde daha fazla
durmayacağım. Ama eklenmesi gereken bir nokta var. Lenin,
kurulmasında kendisinin de katkılarının bulunduğu Zimmerwald
Enternasyonali’nin sosyal şovenizmden kopamadığı için siyasal ve
ideolojik açılardan çökmüş olduğunu saptamış, yeni bir
enternasyonalin (Üçüncü Enternasyonal’in) kurulması gerektiğini
savunmuş ve düzenlenmesi planlanan Üçüncü Zimmerwald Konferansı’na
Bolşeviklerin temsilci göndermemesini istemişti. Ama Nisan
Konferansı’nda, Bolşeviklerin Zimmerwald Konferansı’na aktif bir
şekilde katılması kararı alındı. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn6"
name="_ftnref6" title=""> [6]</a><br>
<br>
</p>
<p> <strong>Silahlı ayaklanmanın zamanlaması</strong> </p>
<p> Lenin, Geçici Hükümetin Rusya’daki sorunları çözemeyeceği
konusunda haklı çıktı. Şubat Devrimi, Birinci Dünya Savaşı’nın hem
cephelerde büyük kayıpların verilmesine hem de cephe gerisinde
yoksulluğa ve açlığa yol açmasından kaynaklanan tepkilerin bir
sonucu olmuştu. Ama SR’lerin ve Menşeviklerin desteklediği Geçici
Hükümet, savaşı sonlandırmaya çalışmak yerine, zafere ulaşılana
kadar savaşılacağını ilan etmişti. Sovyetlerde azınlıkta
olmalarına karşın “Bütün iktidar sovyetlere” diyen Bolşevikler,
işçi sınıfı içindeki ve askerler arasındaki güçlerini artırıyordu.
Temmuz başında (bugünkü takvimle ortalarında) Petrograd’da
askerlerin ve işçilerin Geçici Hükümete karşı gerçekleştirdiği
protesto gösterileri bastırıldı, Bolşevikler baskı altına alındı
ve SR’ler ile Menşeviklerin daha fazla üye verdiği, Kerenski
başkanlığındaki yeni bir Geçici Hükümet kuruldu. Bu hükümetin de
savaşı devam ettirmesi, Bolşeviklerin Petrograd ve Moskova
sovyetlerinde çoğunluğu elde etmelerini sağladı. </p>
<p> Bolşevikler 31 Ağustos’ta (13 Eylül) devrimci proletarya ile
köylülüğün temsilcilerinden oluşan bir hükümetin kurulması
talebini içeren “İktidar Üzerine” başlıklı bir önergeyi Sovyetler
Merkez Yürütme Kurulu’na ( <em>TsIK</em>) sundu. Önerge
reddedildi. Ama Petrograd İşçi ve Asker Temsilcileri Sovyeti aynı
önergeyi 1 Eylül gecesi 279 kabul, 115 ret oyu ve 50 çekimser oyla
kabul etti. 5 Eylül’de de Moskova Sovyeti 252’ye karşı 354 oyla
önergeyi kabul etti. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn7"
name="_ftnref7" title=""> [7] </a> </p>
<p> O günlerde tutuklanma tehlikesi nedeniyle Finlandiya’da bulunan
Lenin’e göre, bu gelişme, Bolşeviklerin iktidarı almak için
silahlı ayaklanma başlatmasının zamanının geldiği anlamına
geliyordu. 15 (28) Eylül’deki Merkez Komitesi toplantısının
gündeminde Lenin’in iki mektubu vardı: Merkez Komitesinin yanı
sıra Petrograd ve Moskova komitelerine hitaben yazılan
“Bolşevikler İktidarı Almak Zorunda” ve Merkez Komitesine hitaben
yazılan “Marksizm ve Ayaklanma” başlıklı mektuplar. </p>
<p> Lenin’e göre, Bolşevikler, Rusya’nın iki başkentindeki devrimci
unsurların aktif çoğunluğu sayesinde, halk yığınlarını harekete
geçirebilir, hasmın direncini kırabilir, onu yıkabilir, iktidarı
alabilir ve koruyabilirdi. Hemen demokratik bir barış önererek,
köylülere hemen toprak dağıtarak ve Kerenski hükümeti tarafından
ortadan kaldırılan demokratik kurumları ve özgürlükleri geri
getirerek, kimsenin yıkamayacağı bir hükümet kurabilirlerdi. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn8"
name="_ftnref8" title=""> [8] </a> Devrim için “biçimsel” bir
çoğunluk beklemek saflık olurdu ve hiçbir devrim bunu beklemezdi.
<a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn9"
name="_ftnref9" title=""> [9] </a> </p>
<p> Lenin’in mektuplarının ele alındığı Merkez Komitesi
toplantısında, Stalin, mektupların tartışılmak üzere en önemli
parti örgütlerine gönderilmesini ve konunun ele alınmasının bir
sonraki MK toplantısına bırakılmasını önerir. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn10"
name="_ftnref10" title=""> [10] </a> </p>
<p> Aynı günlerde, tam da olası bir devrimci kalkışmanın önüne
geçmek için, SR’lerin ve Menşeviklerin çoğunlukta olduğu Sovyetler
Merkez Yürütme Kurulu’nun çağrısıyla bir Tüm Rusya Demokratik
Konferansı düzenleniyordu (14-22 Eylül [27 Eylül-5 Ekim]). Bu
konferansta devlet iktidarı sorunu ele alınıyordu. Lenin,
Bolşeviklerin konferansa katılmasına karşı çıkmış, ama Merkez
Komitesi 3 (16) Eylül tarihli toplantısında katılma kararı
almıştı. </p>
<p> Demokratik Konferans’ta, bir Ön Parlamento’nun kurulmasına karar
verildi. Geçici Hükümetin altındaki bir danışma organı
statüsündeki bu parlamentonun hükümete meşruiyet kazandırmaktan
başka bir işe yaraması mümkün değildi. </p>
<p> Bolşeviklerin 21 Eylül’deki (4 Ekim) MK toplantısında,
Demokratik Konferans’tan çekilmeme, sadece parti üyelerini
başkanlar kurulundan (prezidyum) çekme kararı alınır. Ön
Parlamento’ya temsilci göndermeme kararı 8’e karşı 9 oyla kabul
edilir, ama oyların sayısı neredeyse eşit olduğundan, bu konudaki
nihai karar Demokratik Konferans için toplanmış bulunan parti
grubuna bırakılır. Ve parti grubunda yapılan oylamada Ön
Parlamento’ya katılım 50’ye karşı 77 oyla kabul edilince, MK bu
kararı onaylar. Bir başka deyişle, Lenin bir kez daha azınlık
tarafında kalır. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn11"
name="_ftnref11" title=""> [11] </a> Ve MK kararlarını
eleştirmeye devam etmesine rağmen, 23 Eylül’deki (6 Ekim) MK
toplantısında, Ön Parlamento’nun başkanlar kuruluna katılma ve bu
kurulda orantılı temsil talep etme kararı alınır. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn12"
name="_ftnref12" title=""> [12] </a> </p>
<p> Lenin, 29 Eylül’de (12 Ekim) partisinin Merkez Komitesi,
Petrograd Komitesi, Moskova Komitesi üyeleri ile sovyetlerdeki
üyelerine iletilmek üzere kaleme aldığı metinde, Merkez
Komitesinin Sovyetler Kongresi’ni bekleme kararını eleştirir,
Bolşeviklerin hemen bir ayaklanma yoluyla iktidarı almak zorunda
olduğunu yeniden vurgular, ani bir saldırının başarıya
ulaştıracağını, beklemeninse başarı şansını ortadan kaldıracağını
ve iktidarın sovyetlere verilmesi hakkında söylenenleri birer
yalana dönüştüreceğini savunur. Ve şunları söyler: </p>
<blockquote>
<p> “Merkez Komitesinin, Demokratik Konferans’ın başından beri bu
tür bir politikanın izlenmesi doğrultusunda ısrarla dile
getirdiğim talepleri <em>cevapsız bırakmış olmasını </em>göz
önünde bulundurduğumda; Ön Parlamento’ya katılma doğrultusundaki
utanç verici karar, Menşeviklerin Sovyet Başkanlar Kurulu’na
kabul
edilmesi vb. vb. örneklerde olduğu gibi Bolşeviklerin yaptığı
apaçık yanlışlar hakkında söylediklerimin Merkezî Organ
tarafından
yazılarımdan <em>silinmesini</em> göz önünde bulundurduğumda,
bunu, Merkez Komitesinin söz konusu sorunu gündemine almak
konusunda bile isteksiz olduğunun “örtülü” bir işareti, çenemi
kapatmam gerektiği yönündeki örtülü bir işaret ve emekliye
ayrılmama yönelik bir öneri saymak zorundayım. </p>
<p> <em>Merkez Komitesinden istifamı sunmak</em> zorundayım;
Parti
<em>üyeleri</em> arasında ve Parti Kongresinde görüşlerimi
savunma
özgürlüğümü saklı tutarak bunu yapıyorum.” <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn13"
name="_ftnref13" title=""> [13] </a> </p>
</blockquote>
<p> Sonunda, 5 (18) Ekim tarihinde yapılan ve 12 üyenin katıldığı MK
toplantısında, Kamenev dışındaki tüm üyeler, Ön Parlamento’nun ilk
toplantısında bir bildirge okuyarak bu parlamentodan çekilme
kararını kabul eder. Kamenev ise, parti kararına uyacağını
belirtirken, Sovyetler Merkez Yürütme Kurulu vb. temsil
organlarındaki görevlerinden affını ister. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn14"
name="_ftnref14" title=""> [14] </a> </p>
<p> 10 (23) Ekim’de düzenlenen ve Finlandiya’dan gizlilik içinde
Petrograd’a dönmüş olan Lenin’de katıldığı MK toplantısında,
silahlı bir ayaklanmanın kaçınılmaz olduğu ve bunun zamanının
geldiği kararı, 2’ye karşı 10 oyla kabul edilir. Zinovyev ile
Kamenev, koşulların bir ayaklanma için olgunlaşmadığını, olası bir
ayaklanmanın yıkıcı sonuçlar doğuracağını, Kurucu Meclis
seçimlerinde başarı elde etmeye odaklanmanın <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn15"
name="_ftnref15" title=""> [15] </a> ve bu arada Sovyetler
Kongresi’ni beklemenin gerekli olduğunu savunarak ret oyu verir.
Aynı toplantıda 7 kişiden oluşan bir Politbüro seçilir: Lenin,
Zinovyev, Kamenev, Trotski, Stalin, Sokolnikov, Bubnov. Diğer
yandan, Zinovyev ile Kamenev, ertesi gün, ret oyu vermelerinin
gerekçelerini içeren bir metni Petrograd Komitesi, Moskova
Komitesi, Moskova Bölge Komitesi ve Finlandiya Bölge Komitesi
üyelerine iletilmek üzere MK’ya sunar. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn16"
name="_ftnref16" title=""> [16] </a> </p>
<p> Zinovyev ile Kamenev, 25 Ekim’de (7 Kasım) gerçekleştirilen Ekim
Devriminin hemen öncesine kadar, ayaklanmaya karşı çıkmayı
sürdürür. Kamenev, 16 (29) Ekim tarihli Merkez Komitesi toplantısı
sonrasında, bu komiteye, onu artık üyelerinden biri olarak
görmemesi talebini içeren bir yazı sunar. Ardından, partiye ait
olmayan <em>Novaya Jizn</em> gazetesinin 18 (31) Ekim tarihli
sayısında Kamenev’in ayaklanma konulu bir açıklamasına yer
verilir. Buna göre, Kamenev, partilerinin yakın gelecekte herhangi
bir silahlı gösteri düzenlemesine karşı oldukları hakkındaki bir
mektubu Zinovyev ile birlikte büyük parti örgütlerine
ilettiklerini söyler, partinin herhangi bir ayaklanma günü
belirlemediğini ekler ve bu tür umutsuz adımlar atmayacak kadar
güçlü olduklarını vurgular. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn17"
name="_ftnref17" title=""> [17] </a> </p>
<p> Bu açıklamadan telefon görüşmesi yoluyla haberdar olan Lenin,
hem parti üyelerine hem de Merkez Komitesine birer mektup yazarak,
Kamenev ile Zinovyev’i, partinin gizli ayaklanma kararını dışarıya
sızdırma yoluyla düşmana hazırlık yapma fırsatı sağlamakla ve
devrime ihanet etmekle suçlar, partiden ihraç edilmelerini ister.
</p>
<p> Bolşeviklere ait <em>Raboçi Put</em> gazetesinin 20 Ekim (2
Kasım) tarihli sayısında Zinovyev’in kısa bir açıklaması
yayımlanır. Zinovyev, Lenin’den çok farklı düşündüğünü
vurgulamakla birlikte, safları sıklaştırmanın ve tartışmayı daha
uygun bir zamana ertelemenin daha doğru olacağını düşündüğünü
ekler. Aynı sayıda, Stalin’in kaleme aldığı, yayın kurulu imzalı
bir açıklamaya da yer verilir: </p>
<blockquote>
<p> “Biz de, Zinovyev yoldaşın açıklamasıyla (ve Kamenev yoldaşın
Sovyet’teki açıklamasıyla) birlikte konunun kapanmış
sayılabileceğini umduğumuzu belirtiyoruz. Lenin yoldaşın
yazısının
keskin üslubu, temelde aynı düşüncede olmaya devam ettiğimiz
gerçeğini değiştirmiyor.” <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn18"
name="_ftnref18" title=""> [18] </a> </p>
</blockquote>
<p> Yine 20 Ekim (2 Kasım) tarihli MK toplantısında, Lenin’in
Kamenev ile Zinovyev hakkındaki ihraç talebi ele alınır. Stalin,
önce, konunun genişletilmiş bir MK toplantısına ertelenmesini
ister. Trotski, Kamenev’in MK’dan istifasının kabul edilmesi
gerektiğini söyler. Bu görüş ağırlık kazanınca, Stalin, her
ikisinden de parti kararlarına uymalarının istenmesini, ama MK
üyeliklerinin devam etmesini savunur. Ama Kamenev’in MK’dan
istifası 3’e karşı 5 oyla kabul edilir. Bunun üzerine, Stalin, <em>Raboçi
Put</em> gazetesinin yayın kurulu üyeliğinden ayrıldığını
açıklar. Ama MK, konunun yayın kurulunda ele alınması gerektiğine
karar vererek bir sonraki gündem maddesine geçer. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn19"
name="_ftnref19" title=""> [19] </a> </p>
<p> Sonuç: Devrimden bir gün önce, 24 Ekim (6 Kasım) günü yapılan MK
toplantısının katılımcıları arasında Kamenev de yer alıyordu.<br>
<br>
</p>
<p> <strong>Devrimin hemen ardından gelen istifalar</strong> </p>
<p> Ekim Devriminden bir gün sonra İkinci Tüm Rusya Sovyetler
Kongresi tarafından geçici hükümet olarak seçilen ve başkanlığını
Lenin’in yaptığı Halk Komiserleri Konseyi (<em>Sovnarkom</em>),
önerilmesine rağmen Sol SR’lerin temsilci vermeyi kabul etmemeleri
nedeniyle, sadece Bolşeviklerden oluşmuştu. Kerenski’ye bağlı
birliklerle çatışmalar henüz sürerken, SR’ler ile Menşeviklerin
denetiminde bulunan Demiryolu İşçileri Sendikası Tüm Rusya Yürütme
Kurulu (<em>Vikjel</em>), 29 Ekim’de (11 Kasım), tüm sol
partilerin temsilcilerinden oluşan bir hükümetin kurulması çağrısı
yaptı. </p>
<p> Aynı gün yapılan Merkez Komitesi toplantısında, sovyetlerde
temsilcileri bulunan tüm partilerin hükümete katılmasını bir
ültimatom konusu hâline getirmemeye (yani kabul etmeye) yönelik
karar önergesinin, tek tek isimler yazılarak ve toplantıda hazır
bulunmayan MK üyelerinin oyları da alınarak oylanması önerilir.
Önerge 4’e karşı 7 oyla reddedilir. Kabul oyu verenler: Kamenev,
Milyutin, Rikov ve Sokolnikov. Aynı toplantıda, <em>Vikjel</em>
konferansına Kamenev ile Sokolnikov’un katılmasına karar verilir.
<a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn20"
name="_ftnref20" title=""> [20] </a> </p>
<p> Lenin’e göre, konferansa temsilci gönderilmesi, askerî
faaliyetleri perdelemeye yönelik diplomatik bir adımdı. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn21"
name="_ftnref21" title=""> [21] </a> Ama Kamenev ile Zinovyev,
koşulların henüz bir proletarya devrimi için olgun olmadığını
düşünmeye devam ediyordu ve Bolşeviklerin azınlıkta kalacağı bir
hükümetin kurulmasını kabul edilebilir buluyorlardı. </p>
<p> 1 (14) Kasım’da toplanan Merkez Komitesinde, görüşmelerin sona
erdirilmesini savunan (ve bu konuda Trotski’den destek alan) Lenin
bir kez daha azınlıkta kalır. Bu yöndeki önerge 4’e karşı 10 oyla
reddedilir. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn22"
name="_ftnref22" title=""> [22] </a> </p>
<p> Merkez Komitesinin 2 (15) Kasım’daki toplantısında ise, Lenin’in
komite içindeki muhalefet hakkında yazdığı ve SR’ler ile
Menşeviklerin istediği türden bir hükümet değişikliğini reddeden
karar tasarısı 5’e karşı 10 oyla kabul edilir. Ama aynı gün
yapılan Sovyetler Tüm Rusya Merkez Yürütme Kurulu (<em>VTsIK</em>)
toplantısında, Kamenev ile Zinovyev, bu karara aykırı yönde
konuşmalar yapar ve oy kullanır. MK üyesi Bubnov’un aktarımına
göre, bunun üzerine MK çoğunluğunun azınlığa ültimatomunu kaleme
alan Lenin, o sırada Petrograd’da bulunan MK üyelerini tek tek
odasına çağırarak bu ültimatomu imzalatmış. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn23"
name="_ftnref23" title=""> [23] </a> İmzacılar şöyle: Lenin,
Trotski, Stalin, Sverdlov, Uritski, Cerjinski, Yoffe, Bubnov,
Sokolnikov, Muranov. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn24"
name="_ftnref24" title=""> [24] </a> </p>
<p> Sovyetlerde temsil edilen tüm partilerin ortak bir hükümetinin
kurulmasını savunmaya devam eden MK üyeleri ise 4 (17) Kasım’da
ortak imzalı bir metinle parti içinde görüşlerini savunmaya devam
etmek üzere MK’ya istifalarını sunar: Kamenev, Rikov, Milyutin,
Zinovyev, Nogin. Azınlığın hükümetteki üyeleri de aynı gün <em>VTsIK</em>
toplantısında yaptıkları bir ortak açıklamayla (ve sadece
Bolşeviklerden oluşan bir hükümetin yalnızca siyasi terör yoluyla
ayakta tutulabileceğini iddia ederek) istifa eder. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn25"
name="_ftnref25" title=""> [25] </a> </p>
<p> Zinovyev birkaç gün sonra MK’dan istifasını geri çeker ve MK
toplantılarına yeniden katılmaya başlar. 29 Kasım’daki (12 Aralık)
MK toplantısında, Kamenev, Rikov, Milyutin ve Nogin’in MK’ya geri
dönme talepleri ele alınır ve bu talebin reddedilmesine karar
verilir. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn26"
name="_ftnref26" title=""> [26] </a> (Kamenev, partinin Mart
1919’daki 8. kongresinde yeniden MK üyeliğine seçildi.)<br>
<br>
</p>
<p> <strong>Brest-Litovsk sorunu</strong> </p>
<p> Yazının başında hatırlattığım üzere, Bolşeviklere (ve onlara
grubuyla birlikte 1917’nin Temmuz ayında katılan Trotski’ye) göre,
Rusya’daki devrim, Avrupa’daki sosyalist devrimlerin, yani dünya
devriminin kıvılcımı olacaktı. Özellikle de Almanya’nın sosyalist
devrime yakın olduğuna inanıyorlardı. </p>
<p> Ekim Devrimi gerçekleştiğinde, İttifak Devletleri (Almanya,
Avusturya-Macaristan, Bulgaristan ve Osmanlı İmparatorluğu) ile
savaş hâli devam ediyordu. 2 (15) Aralık 1917’de İttifak
Devletleri ile bir ateşkes anlaşması imzalandı. 9 (22) Aralık’ta
da Brest-Litovsk (bugün Brest) kentinde barış görüşmeleri başladı.
</p>
<p> Lenin, Sovyet Rusya’nın Almanya’yla savaşa devam edecek gücünün
bulunmadığına, olası bir savaşın yıkımla ve devrimin
kazanımlarının ortadan kalkmasıyla sonuçlanacağına, bu nedenle de
barış görüşmelerinin olabildiğince uzatılmasının, ama bu ülkenin
bir ültimatom vermesi durumunda dayatılan şartların kabul edilerek
anlaşma imzalanmasının gerekli olduğuna inanıyordu. </p>
<p> Trotski ise “ne savaş ne barış” tezini savunuyordu. Buna göre,
Almanya’nın Rusya’ya yönelik olası bir saldırısına karşılık
verilmemeliydi, çünkü bunun gerçekleşmesi durumunda Alman işçi
sınıfı ayaklanır ve devrim yapardı. Barış anlaşması imzalanması
ise dünya devrimi hedefinden uzaklaşmak anlamına gelirdi. Ayrıca,
Birinci Dünya Savaşı Almanya’yı da bir hayli yıpratmıştı ve Sovyet
Rusya’ya saldırmaya cesaret edip edemeyecekleri tartışmalıydı. </p>
<p> Yaygın olarak bilinen öykü şöyle: Barış görüşmeleri sırasında,
Lenin, Sovyet Rusya heyetinin başkanlığını yapan Trotski’ye,
Almanya’nın bir ültimatom vermesi durumunda dayatılan şartları
kabul ederek barış anlaşması imzalama talimatı gönderir. Ama
Almanya ültimatom verdiğinde Trotski bu talimatı dinlemez, 28 Ocak
(10 Şubat) 1918’de Sovyet Rusya’nın savaşı durdurduğunu ve
ordusunu terhis ettiğini ilan eder. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn27"
name="_ftnref27" title=""> [27] </a> </p>
<p> Oysa o sırada, Lenin bir kez daha azınlık görüşünü temsil
ediyordu. 8 (21) Ocak 1918 tarihinde Petrograd’da düzenlenen ve MK
üyelerinin de katıldığı işçi temsilcileri konferansında
görüşlerini kabul ettirememişti. Bu konferansta oylamaya sunulan
üç seçenek şunlardı: 1. ilhakların (İttifak Devletlerinin işgal
ettikleri toprakları ilhak etmesinin) kabul edileceği ayrı
(Rusya’nın savaştaki müttefiklerinden bağımsız) bir barış
anlaşmasının imzalanması; 2. devrimci bir savaş ve 3. savaşın
durdurulması, ordunun terhis edilmesi, ama barış anlaşması
imzalanmaması. Lenin’in savunduğu birinci seçeneğe 15, ikinci
seçeneğe 32 ve üçüncü seçeneğe 16 oy çıkmıştı. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn28"
name="_ftnref28" title=""> [28] </a> </p>
<p> 11 (24) Ocak’taki MK toplantısında, başta Trotski ve Buharin
olmak üzere konuşanların çoğu “ne savaş ne barış” tezini savunur.
Üç konuda oylama yapılır. Devrimci bir savaşa çağrı yapmak istiyor
muyuz? 2 evet, 11 hayır, 1 çekimser. Barış görüşmelerini uzatmak
için elimizden gelen her şeyi yapalım mı? 12 evet, 1 hayır. Savaşı
durdurup, barış anlaşması imzalamayıp, orduyu terhis edelim mi? 9
evet, 7 hayır. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn29"
name="_ftnref29" title=""> [29] </a> </p>
<p> 13 (26) Ocak’ta Bolşeviklerin ve Sol SR’lerin merkez
komitelerinin ortak toplantısından çıkan sonuç, Sovyetler
Kongresi’ne şu önerinin sunulması kararı olur: “Savaşma, barış
anlaşmasını imzalama.” <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn30"
name="_ftnref30" title=""> [30] </a> </p>
<p> 19 Ocak’taki (1 Şubat) MK toplantısında, parti içinde savaş ve
barış konularındaki görüş ayrılıklarının ciddi bir soruna
dönüştüğü saptanır. Nihai kararın alınması için bir parti
konferansının mı yoksa parti kongresinin mi toplanması gerektiği
tartışılır. Lenin, sorunların ancak bir kongreyle çözülebileceğini
savunur. Aynı günlerde Merkez Komitesine başta Petrograd Komitesi
olmak üzere pek çok parti örgütünden “yüz kızartıcı” bir barış
anlaşmasının imzalanmaması ve bir konferansın toplanması çağrıları
iletilir. Parti yöneticilerinin büyük bir bölümü, dünya devriminin
gerçekleşebilmesi için ya Almanya’yla devrimci bir savaş
yürütülmesi ya da en azından barış anlaşması imzalanmaması
gerektiğini düşünmektedir. </p>
<p> Dolayısıyla, Trotski’nin kararı, o dönemde Merkez Komitesinde ve
parti yöneticileri arasında ağırlık taşıyan görüşle uyumluydu.
Dahası, Almanya’nın (bugünkü takvimle) <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn31"
name="_ftnref31" title=""> [31] </a> 18 Şubat’ta saldırıya
geçmesinden hemen önceki gün yapılan MK toplantısında da çoğunluk
Trotski’nin tarafındaydı.<br>
<br>
</p>
<p> <strong>RSDİP(B) MK’sının 17 Şubat 1918’deki oylamaları (akşam)</strong>
<a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn32"
name="_ftnref32" title=""> [32] </a> </p>
<table width="99%" cellspacing="0" cellpadding="0" border="1">
<tbody>
<tr>
<td width="33%" valign="top"> <br>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Barış anlaşması imzalamak üzere
Almanya’ya hemen yeni görüşmeler için çağrı yapılsın mı? </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Devrimci bir savaş yürütülsün mü? </p>
<p align="center"> (Kimse “evet” demedi) </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Buharin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Bu şekilde formüle edilen soruya cevap
vermeyi reddetti </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lomov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Buharin’le aynı </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Trotski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Uritski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Yoffe </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Buharin’le aynı </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Krestinski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lenin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Stalin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sverdlov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sokolnikov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Smilga </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%"> <br>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%"> <br>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Almanya’nın saldırması durumunda her tür
direnç gösterilsin mi? </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Barış görüşmelerini yeniden başlatmak
için Alman saldırısının açık hâle gelmesi ve işçi hareketi
üzerindeki etkisini göstermesi beklensin mi? </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Buharin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lomov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Trotski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Uritski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Yoffe </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Krestinski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lenin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Stalin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sverdlov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sokolnikov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Smilga </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%"> <br>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Saldırıdan sonra barış önermezsek, savaş
hâline döndüğümüzü ilan edecek miyiz? </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> İlkesel açıdan, emperyalist Almanya’yla
belirli koşullar altında barış anlaşması imzalanması kabul
edilebilir mi? </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Buharin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lomov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Trotski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Uritski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Yoffe </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Krestinski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lenin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Stalin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sverdlov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sokolnikov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Smilga </p>
</td>
<td width="33%" valign="top">
<p align="center"> – </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%" valign="top"> <br>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Genelkurmay’a ne söyleyelim?
Direnilmesini ve geri çekilme durumunda Almanya’ya
yarayacak tüm binaların ve savaş malzemelerinin imha
edilmesini mi? </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> Almanya gerçekten saldırırsa ve Almanya
ile Avusturya’da devrimci bir ayaklanma olmazsa, barış
anlaşması imzalayacak mıyız? </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Buharin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lomov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Trotski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Uritski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Yoffe </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> – </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Krestinski </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Lenin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Stalin </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> oylamaya katılmadı </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sverdlov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Sokolnikov </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
<tr>
<td width="33%">
<p> Smilga </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> çekimser </p>
</td>
<td width="33%">
<p align="center"> + </p>
</td>
</tr>
</tbody>
</table>
<p><br>
18 Şubat günü Alman saldırısının başlamasının hemen ardından
yapılan ilk MK toplantısında, Almanya’ya barış görüşmelerinin
yeniden başlatılmasının hemen teklif edilmesi önerisi oylamaya
sunulur: 6 evet, 7 hayır. </p>
<p> Aynı günün akşamı yeniden toplanan MK, Almanya’nın ilerlemesine
ilişkin haberleri ve Sovyet Rusya’nın askerî gücünün zayıflığını
dikkate alarak, yeni bir karar önerisini oylar: Alman hükümetine,
hemen, acilen bir barış anlaşmasına varmaya yönelik bir teklif
sunmalı mıyız? Trotski, Almanların taleplerinin öğrenilmesi için
“evet” der. Sonuç: 7 evet (Lenin, Smilga, Stalin, Sverdlov,
Sokolnikov, Trotski, Zinovyev), 5 hayır (Uritski, Yoffe, Lomov,
Buharin, Krestinski; Cerjinski de onları destekler), 1 çekimser
(Stasova). Aynı toplantıda, Sovyet Rusya’nın bir barış anlaşması
imzalamak zorunda olup olmadığı sorusuna çekimser kalan 2 üye
dışında herkes olumlu cevap verir. Almanya’nın ateşkesi bozmadan
önce dayatmış olduğu koşulların kabul edilmesi ve daha kötü bir
teklifin kabul edilemez sayılmaması, 4’e karşı 7 oyla (2 çekimser)
kabul edilir. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn33"
name="_ftnref33" title=""> [33] </a> </p>
<p> Almanya’nın Sovyet Rusya topraklarındaki ilerlemesi sürerken, 22
Şubat’ta toplanan MK, Fransa ile İngiltere’nin Almanya’ya karşı
Sovyet Rusya’ya yardım etme tekliflerini değerlendirir. </p>
<p> Sverdlov, bu teklifin herhangi bir tartışma yürütülmeden
reddedilmesini önerir. Bu öneri reddedilir. Buharin, emperyalist
ülkelerden yardım almanın kabul edilemez olduğunu savunur. Lomov,
Krestinski, Bubnov ve Cerjinski de aynı tarafta yer alır. </p>
<p> Ama oylama sonucundan anlaşıldığına göre, bu üyelerden en az
biri Trotski’nin formülasyonunu benimser. “Ne savaş ne barış”
tezinden vazgeçmiş olan Trotski’nin karar önerisine göre,
Almanya’yla savaşan devrimci ordunun silahlandırılması ve
desteklenmesi için gereken her şey yapılmalıydı ve bu silahlar
kapitalist devletlerden de alınabilirdi. RSDİP, bunu yaparken, dış
politikasındaki tam bağımsızlığını koruyacak, kapitalist
devletlere siyasal taahhütler sunmayacak ve bu devletlerden
gelecek olan her bir önerinin amaca uygunluğunu ayrıca
değerlendirecekti. Öneri 5’e karşı 6 oyla kabul edilir (oylamaya
katılan diğer MK üyeleri: Smilga, Yoffe, Sokolnikov, Uritski). </p>
<p> Lenin’in aynı gün tutanaklara eklenen notu şöyle: “Lütfen
Anglo-Fransız emperyalist soygunculardan patates ve silah almaktan
<em>yana</em> olan oyumu ekleyin.” Buharin’in notunda ise MK’dan
ayrıldığı ve <em>Pravda</em> ’nın yayın yönetmenliği görevinden
istifa ettiği bilgisi yer alıyor. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn34"
name="_ftnref34" title=""> [34] </a> (Ama ertesi günkü MK
toplantısına katılacaktı.) </p>
<p> 23 Şubat’taki MK toplantısında, Almanya’nın ilettiği (ve
öncekilere göre çok daha ağır olan) barış şartları ele alınır.
Devrimci bir savaş için bir ordunun gerekli olduğunu ve böyle bir
ordunun bulunmadığını belirten Lenin, şartların kabul edilmek
zorunda olduğunu savunur ve aksi yönde karar alınması durumunda
hem MK’dan hem de hükümetten ayrılacağını söyler. </p>
<p> Devrimci savaştan yana olduğunu vurgulayan Trotski, partinin
bölünmesi durumunda bu savaşın verilemeyecek olması nedeniyle,
bireysel olarak, savaştan yana oy kullanma sorumluluğunu
üstlenmeyeceğini açıklar. Almanya’nın dayattığı şartların kabul
edilmesini aslında istemeyen başka MK üyeleri de Trotski gibi
çekimser oy kullanınca, Lenin’in karar önerileri kabul edilir:
Almanya’nın önerileri hemen kabul edilmeli mi? 7 evet (Lenin,
Stasova, Zinovyev, Sverdlov, Stalin, Sokolnikov, Smilga), 4 hayır
(Bubnov, Uritski, Buharin, Lomov), 4 çekimser (Trotski,
Krestinski, Cerjinski, Yoffe). Devrimci bir savaş için
hazırlıklara hemen başlanmalı mı? Oybirliğiyle evet. Petrograd ve
Moskova sovyetlerinin seçmenlerinin katılacağı bir referandum
hızla düzenlenmeli mi? 11 evet, 4 çekimser. </p>
<p> Buharin, Lomov ve Bubnov’un yanı sıra 3 MK aday üyesi adına bir
açıklama yapan Uritski, çekimser kalan üyelerin açıklamalarından
anlaşılacağı üzere bu üyelerin aslında kendileri gibi düşündüğünü,
alınan kararın gerçekte bir azınlık kararı olduğunu ve hem parti
içinde hem de dışarıda serbestçe propaganda yapabilmek için
sorumluluk gerektiren parti ve devlet görevlerinden istifa
ettiklerini açıklar. </p>
<p> İzleyen günlerde de barış anlaşmasının imzalanmasını engelleme
mücadelelerini sürdürecek olan bu grup, “Sol Komünistler” olarak
anılmaya başlayacaktı. </p>
<p> Yine 23 Şubat’taki toplantıda, “Sol Komünistler”e, MK’dan ve
diğer görevlerinden istifalarını parti kongresine kadar
ertelemeleri ve bu süre boyunca görüşlerini parti içinde
savunmaları önerilir. Bu öneriyi destekleyen Lenin, anlaşmanın
ancak üç gün sonra imzalanabileceğini ve imzalansa bile
onaylanmasının da 12 gün alacağını, bu süre içinde parti görüşünün
öğrenilebileceğini ve bu görüşün olumsuz olması durumunda
anlaşmanın onaylanmayabileceğini söyler ve istifa kararlarını en
azından 24 Şubat’a ertelemelerini ister. </p>
<p> 24 Şubat’taki toplantının gündeminde, Halk Komiserleri
Konseyi’ndeki “Sol Komünistler”in MK aracılığıyla bu konseye
iletilmesini istedikleri açıklama da vardır: “Alman ültimatomunun
kabul edilmesinin sorumluluğunu üstlenmeyi olanaksız
bulduğumuzdan, Halk Komiserleri Konseyi’ndeki görevlerimizden
istifa ediyoruz.” (Lomov, Smirnov, Uritski, Piatakov, Bogolepov,
Spunde.) <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn35"
name="_ftnref35" title=""> [35] </a> </p>
<p> Trotski de, benimsemediği MK kararını savunamayacağından, Halk
Komiserleri Konseyi’nden istifa etmek istediğini açıklar. Lenin,
Trotski’den bu kararı açıklamayı Brest-Litovsk’a giden heyetin
geri dönüşüne ya da mevcut durumun değişmesine kadar ertelemesinin
istenmesini oylamaya sunar. Bu öneri 3 çekimser dışında
oybirliğiyle onaylanır. Trotski, bunu kabul etmekle birlikte,
konsey toplantılarına katılmayacağını açıklar. Lenin’in
önerisiyle, Trotski’nin dış politikayla ilgili olmayan konulardaki
konsey toplantılarına katılmasına karar verilir. </p>
<p> Uritski ve arkadaşlarından da kararlarını açıklamayı
ertelemeleri istenir. Bunu kabul ederler. Ama barış anlaşmasının
imzalanmasından sonra, MK’dan ve Halk Komiserleri Konseyi’nden
istifa eder ve daha önce bu konuda yaptıkları açıklamaların <em>Pravda</em>’da
yayımlanmasını
isterler. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn36"
name="_ftnref36" title=""> [36] </a> </p>
<p> Brest-Litovsk Antlaşması 3 Mart’ta imzalandı. 6-8 Mart
tarihlerinde düzenlenen ve oy kullanma hakkına sahip 47 delegenin
katılabildiği 7. olağanüstü parti kongresinde antlaşmanın
onaylanmasının zorunlu olduğu 30 oyla kabul edildi (12 ret, 4
çekimser). <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn37"
name="_ftnref37" title=""> [37] </a> 14-16 Mart’ta toplanan
Sovyetler Olağanüstü Dördüncü Tüm Rusya Kongresi antlaşmayı
onayladı: 784 kabul, 261 ret, 115 çekimser. “Sol Komünistler” bu
kongrede parti kararlarına uymamış ve oy kullanmayı reddetmiş. <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftn38"
name="_ftnref38" title=""> [38]</a><br>
<br>
</p>
<p> <strong>Bazı gözlemler</strong> </p>
<p> Aşağıdaki gözlemlerin çok özel ve kısa bir dönemde yaşananlarla
ilgili olduğu unutulmamalı elbette. Ama devrimci bir dönemde
iktidara gelmeyi ve iktidarda kalmayı başarmış bir partide
yaşananlardan söz ediyoruz... </p>
<p> > Merkez Komitesinde belirli bir konuda azınlıkta kalanlar,
görüşlerini partinin diğer yönetici organlarına ve bazen de parti
üyelerinin tümüne aktarma olanağını bulabiliyor. Kritik
dönemeçlerdeki tartışmaların neredeyse tümünde önce azınlıkta
kalan Lenin, bu olanaktan en çok yararlanan MK üyesi oluyor.
Tartışmalı konularda parti üyelerinin ikna edilmesinin önem
taşıması, keyfî kararların alınmasını ve yanlış kararlarda ısrar
edilmesini zorlaştırıyor. </p>
<p> > Merkez Komitesi üyelerinden, bu kurulun üyesi olarak
kaldıkları sürece, komite kararlarına uymaları ve parti dışında bu
kararları savunmaları bekleniyor. Bu nedenle, parti üyeleri
arasında MK kararlarına karşı çalışma yürütmek ve görüşlerinin
konferans ya da kongrelerde parti görüşü olarak benimsenmesini
sağlamak isteyen MK üyeleri bu kuruldan istifa ediyor. Bu yola
başvurmanın mümkün olması ve meşru sayılması, partinin birliğinin
korunmasının daha fazla önem taşıdığı dönemeç noktalarında
çoğunluk tarafındaki üyelerin de daha dikkatli hareket etmesine
yol açıyor. </p>
<p> > MK toplantılarında tutanak tutulması ve bunların
saklanması, toplantılarda alınan kararlar, tek tek MK üyelerinin
savunduğu görüşler ve MK’ya sunulan belgeler hakkında yanlış ya da
yanıltıcı bilgilerin verilmesini zorlaştırıyor. Parti tarihinin
daha nesnel verilerle yazılması mümkün hâle geliyor. </p>
<p> > Toplantılarda düzenli olarak oylama yoluna gidilmesi,
üyelerin gerçek görüşlerinin öğrenilmesini kolaylaştırıyor ve
sessizliğin onay sayıldığı bir işleyiş düzeninin kurulmasını
zorlaştırıyor. Ayrıca tartışmaların gereksiz yere uzaması daha
kolay engellenebiliyor. </p>
<p> > Lenin, devrim dönemindeki ilk üç kritik tartışmada,
Bolşeviklerin daha ileri hedefler belirlemesi için, nesnel
koşulların o kadar da elverişli olmadığını düşünen yoldaşlarıyla
mücadele ediyor ve her seferinde haklı çıkıyor. Brest-Litosk
görüşmeleri sırasında, bu kez Lenin Rusya’daki ve Avrupa’daki
nesnel koşulların o kadar da elverişli olmadığını düşünerek eldeki
kazanımları koruma mücadelesi yürütürken, yoldaşlarının çoğu dünya
devriminin çok yakın olduğuna inanıyor. Ve Lenin bir kez daha
haklı çıkıyor. Ama Bolşevizmden uzaklaştığını ileri sürerek onu
azınlıkta bırakan yoldaşlarına, Bolşeviklerin gerçekten de dünya
devrimi için mücadele ettiklerini kanıtlamış olmanın onuru
kalıyor! </p>
<p> > Bolşevizmin şekillenmesinde önemli bir pay sahibi olan <em>Ne
Yapmalı?</em> adlı eserin yazılmasından 15 yıl sonra bile,
Merkez Komitesinde, her konuda Lenin’in düşünceleri doğrultusunda
oy kullanan bir “Lenin’in adamları” grubu bulunmuyor. Lenin, belki
biraz da bu sayede, nesnel gerçeklikten (ve bu arada yoldaşlarının
gerçekliğinden) tümüyle uzak tezlerin savunuculuğunu yapma
noktasına hiçbir zaman savrulmuyor. Ekim Devrimi, Lenin’in, “kendi
örgütünü” değil, devrimin örgütünü yaratmaya çalıştığını
kanıtlıyor.<br>
<br>
</p>
<p> <strong>Notlar</strong> </p>
<div>
<hr width="33%" size="1" align="left">
<div id="ftn1">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref1"
name="_ftn1" title=""> [1] </a> 1703 yılında Rus Çarı I.
Petro tarafından Neva Nehri’nin Baltık Denizi yakınındaki
kıyıları üzerine kurdurulan St. (Sankt) Petersburg kentinin
Almanca olan adı, Birinci Dünya Savaşı’nın başlaması üzerine
1914 yılında Petrograd olarak değiştirilmişti. 1924 yılında
Leningrad adı verilen kent, 1991’de yeniden St. Petersburg
olarak adlandırıldı. </p>
</div>
<div id="ftn2">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref2"
name="_ftn2" title=""> [2] </a> Rusya’daki halkçı
“Sosyalistler-Devrimciler Partisi” (Partiya
Sotsialistov-Revolyutsionerov) </p>
<p> için SR ya da “эсеры” (“eser[i]”) kısaltmaları
kullanılıyordu. </p>
</div>
<div id="ftn3">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref3"
name="_ftn3" title=""> [3] </a> V. I. Lenin, <em>Collected
Works</em>, Volume 23, Progress Publishers, Moscow, Second
printing 1974, s. 407. </p>
</div>
<div id="ftn4">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref4"
name="_ftn4" title=""> [4] </a> Edward Hallett Carr, <em>The
Bolshevik
Revolution 1917-1923</em>, Volume One, W.W. Norton
& Company, New York, 1985, s. 81. </p>
</div>
<div id="ftn5">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref5"
name="_ftn5" title=""> [5] </a> Rusya Sosyal Demokrat İşçi
Partisi (Bolşevik). </p>
</div>
<div id="ftn6">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref6"
name="_ftn6" title=""> [6] </a> V. I. Lenin, <em>Collected
Works</em>, Volume 24, Progress Publishers, Moscow, Second
printing 1974, s. 606. Bu karar daha sonra Lenin’in görüşleri
doğrultusunda revize edilecekti. </p>
</div>
<div id="ftn7">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref7"
name="_ftn7" title=""> [7] </a> <em> The Bolsheviks and
the October Revolution - Central Committee Minutes of the
Russian Social Democratic Labour Party (bolsheviks) August
1917-February 1918 </em> [Bolşevikler ve Ekim Devrimi -
Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevik) Merkez Komitesi
Tutanakları Ağustos 1917-Şubat 1918], Pluto Press, London,
1974, s. 271. </p>
</div>
<div id="ftn8">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref8"
name="_ftn8" title=""> [8] </a> V. I. Lenin, <em>Collected
Works</em>, Volume 26, Progress Publishers, Moscow, Third
printing 1977, s. 19. </p>
</div>
<div id="ftn9">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref9"
name="_ftn9" title=""> [9] </a> <em>A.g.y.</em> , s. 21. </p>
</div>
<div id="ftn10">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref10"
name="_ftn10" title=""> [10] </a> The Bolsheviks..., <em>a.g.y.</em>,
s. 58. </p>
</div>
<div id="ftn11">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref11"
name="_ftn11" title=""> [11] </a> <em>A.g.y.</em> , s. 67.
</p>
</div>
<div id="ftn12">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref12"
name="_ftn12" title=""> [12] </a> <em>A.g.y.</em> , s. 68.
</p>
</div>
<div id="ftn13">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref13"
name="_ftn13" title=""> [13] </a> V. I. Lenin... Volume
26..., <em>a.g.y.</em>, s 84. </p>
</div>
<div id="ftn14">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref14"
name="_ftn14" title=""> [14] </a> The Bolsheviks..., <em>a.g.y.</em>,
s. 78. </p>
</div>
<div id="ftn15">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref15"
name="_ftn15" title=""> [15] </a> Şubat Devrimi sonrasında,
bir Kurucu Meclisin toplanması, Bolşeviklerin de desteklediği
talepler arasında yer alıyordu. Ancak Geçici Hükümet bu konuda
oyalama politikası izlemişti. Demokratik Konferans kararıyla
Ön Parlamento’nun toplanması, Kurucu Meclis seçimleri
öncesindeki bir ara aşama olarak tarif edilmiş olsa da, Kurucu
Meclis seçimleri için henüz bir tarih belirlenmemişti. Kurucu
Meclis seçimleri Ekim Devriminden sonra gerçekleştirildi. </p>
</div>
<div id="ftn16">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref16"
name="_ftn16" title=""> [16] </a> The Bolsheviks..., <em>a.g.y.</em>,
s. 88-89. </p>
</div>
<div id="ftn17">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref17"
name="_ftn17" title=""> [17] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
121-122. </p>
</div>
<div id="ftn18">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref18"
name="_ftn18" title=""> [18] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
120. </p>
</div>
<div id="ftn19">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref19"
name="_ftn19" title=""> [19] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
111-113. </p>
</div>
<div id="ftn20">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref20"
name="_ftn20" title=""> [20] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
127-128. </p>
</div>
<div id="ftn21">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref21"
name="_ftn21" title=""> [21] </a> Edward Hallett Carr, <em>a.g.y.</em>,
s. 108. </p>
</div>
<div id="ftn22">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref22"
name="_ftn22" title=""> [22] </a> The Bolsheviks..., <em>a.g.y.</em>,
s. 134. </p>
</div>
<div id="ftn23">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref23"
name="_ftn23" title=""> [23] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
300. </p>
</div>
<div id="ftn24">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref24"
name="_ftn24" title=""> [24] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
140. </p>
</div>
<div id="ftn25">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref25"
name="_ftn25" title=""> [25] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
141-142. </p>
</div>
<div id="ftn26">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref26"
name="_ftn26" title=""> [26] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
160-161. </p>
</div>
<div id="ftn27">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref27"
name="_ftn27" title=""> [27] </a> Örneğin, <em>Sosyalizm
ve Toplumsal Mücadeleler Ansiklopedisi</em>, 2. Cilt,
İletişim Yayınları, s. 587. </p>
</div>
<div id="ftn28">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref28"
name="_ftn28" title=""> [28] </a> The Bolsheviks..., <em>a.g.y.</em>,
s. 312 ve s. 173. </p>
</div>
<div id="ftn29">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref29"
name="_ftn29" title=""> [29] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
179-180. </p>
</div>
<div id="ftn30">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref30"
name="_ftn30" title=""> [30] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
315. </p>
</div>
<div id="ftn31">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref31"
name="_ftn31" title=""> [31] </a> Sovyet Rusya 1 Şubat
1818’den itibaren bugünkü takvimi kullanmaya başladı. </p>
</div>
<div id="ftn32">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref32"
name="_ftn32" title=""> [32] </a> <em>A.g.y.</em> , s. 202
</p>
</div>
<div id="ftn33">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref33"
name="_ftn33" title=""> [33] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
210-211. </p>
</div>
<div id="ftn34">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref34"
name="_ftn34" title=""> [34] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
215. </p>
</div>
<div id="ftn35">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref35"
name="_ftn35" title=""> [35] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
232. </p>
</div>
<div id="ftn36">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref36"
name="_ftn36" title=""> [36] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
238. </p>
</div>
<div id="ftn37">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref37"
name="_ftn37" title=""> [37] </a> V. I. Lenin, <em>Collected
Works</em>, Volume 27, Progress Publishers, Moscow, Second
printing 1974, s. 561-562. </p>
</div>
<div id="ftn38">
<p> <a
href="https://erkinozalp.blogspot.com/2018/11/devrim-doneminde-bolseviklerin-ic.html#_ftnref38"
name="_ftn38" title=""> [38] </a> <em>A.g.y.</em> , s.
576. </p>
</div>
</div>
</body>
</html>
Unknownnoreply@blogger.com1