Erkin Özalp: Marx’ın ve Engels’in anket defteri sorularına yanıtları

Bu çeviri ilk olarak 12 Eylül 2009'da

Türkiye’deki ortaokul ve lise öğrencilerinin ilgi gösterdiği anket defterleri, 19. yüzyılın ikinci yarısında İngiltere’de bir hayli popüler olmuş. 1849 yılından itibaren İngiltere’de yaşayan Karl Marx da (1818-1883), bazı tanıdıklarının ve akrabalarının anket sorularını yanıtlamış.

Aşağıda, ilk olarak, Marx’ın iki ayrı anket defteri için verdiği yanıtlar var. 1865 yılında Hollanda’nın Zaltbommel kentinde yanında kaldığı Lion Philips’in (annesinin kız kardeşinin eşi) anket sorularına verdiği yanıtlar orta sütunda yer alıyor. Eşi Jenny Marx’ın anket defterindeki yanıtları ise sağ sütunda (aynı olanlar yeniden aktarılmıyor).

Soruların ve yanıtların orijinalleri İngilizce.

Netchen (ya da Nannette), Marx’ın kuzeni, Birince Enternasyonal’in Hollanda seksiyonunun bir üyesi ve o dönemde 28 yaşında olan Antoinette Philips. Martin Tupper, bir İngiliz şairi. Spartaküs, Eski Roma’da gerçekleştirilen bir köle ayaklanmasının lideri. Gretchen, Goethe’nin “Faust” adlı trajedisindeki aynı adlı kahramanın sevgilisi. Aiskilus, MÖ 525 yılı civarında doğmuş bir Yunanlı şair. Jenny, Marx’ın eşinin, Laura ise kızlarından birinin (Jenny Laura Marx) ismi. Jenny Marx’ın anket defterine Karl Marx’ın yanıtlarını, kızları Laura Marx yazmış.

Soru	1865’teki yanıtlar	Jenny Marx’ın anket defterindeki yanıtlar
En sevdiğiniz meziyet	Yalınlık
Erkekte	Güçlülük
Kadında	Güçsüzlük
Temel özelliğiniz	Tek bir amaca odaklanmak
En sevdiğiniz uğraş	Netchen’e bakmak	Kitap kurtluğu yapmak
En nefret ettiğiniz zaaf	İtaatkarlık
En kolay bağışladığınız zaaf	Saflık
Size göre mutluluk	Mücadele etmek
Size göre mutsuzluk	Boyun eğmek
Nefret ettiğiniz şey	Martin Tupper	Martin Tupper, menekşe tozu
Erkek kahramanınız	Spartaküs, Keppler
Kadın kahramanınız	Gretchen
En sevdiğiniz şair	Aiskilus, Shakespeare	Dante, Aiskilus, Shakespeare, Goethe
En sevdiğiniz yazar	Diderot	Diderot, Lessing, Hegel, Balsac
En sevdiğiniz çiçek	Defne (Daphne)	Defne (Laurel)
En sevdiğiniz yemek	Balık
Düsturunuz (Maxim)	Nihil humani a me alienum puto [İnsani olan hiçbir şey bana yabancı değildir] – Terence
İlkeniz (Motto)	De omnibus dubitandum [her şeyden kuşkulan] – Descartes
En sevdiğiniz renk		Kırmızı
En sevdiğiniz göz ve saç renkleri		Siyah
En sevdiğiniz isimler		Jenny, Laura
Tarihteki en sevmediğiniz kişi
K a r l M a r x

Friedrich Engels (1820-1895) ise, Marx’ın diğer kızı Jenny Caroline Marx’ın anket defterindeki soruları yanıtlamış. Sorular ve yanıtlar yine İngilizce. Spurgeon, İngiliz din adamı Charles Haddon Spurgeon. Ariosto, İtalyan şairi Ludovico Ariosto.

En sevdiğiniz meziyet	neşelilik
erkekte en sevdiğiniz özellik	kendi işiyle ilgilenmek
kadında en sevdiğiniz özellik	şeylerin yerlerini değiştirmemek
Temel özelliğiniz	her şeyi yarım bilmek
Size göre mutluluk	Château Margaux [şarap] 1848
Size göre mutsuzluk	dişçiye gitmek
Bağışladığınız zaaf	her türden aşırılık
Nefret ettiğiniz zaaf	İkiyüzlülük
Nefret ettiğiniz şey	yapmacıklı, kibirli kadın
En sevmediğiniz kişiler	Spurgeon
En sevdiğiniz uğraş	sataşmak ve sataşılmak
— Erkek kahraman	yok
— Kadın kahraman	tek birini anamayacağım kadar çok sayıda
— Şair	Reineke de Vos, Shakespeare, Ariosto, vb.
— Yazar	Goethe, Lessing, Dr Samelson
— Çiçek	Mavi çan çiçeği
— Renk	Anilin renkleri dışındaki hepsi
— Yemek	Soğuk: Salata, sıcak: Irish Stew (İrlanda’ya özgü etli sebze yemeği)
— Düstur (Maxim)	bir düsturumun olmaması
— İlke (Motto)	sakin ol